ZATERDAG
21
AUGUSTUS.
I9I5.
BUITENLAND.
De Oorlog.
6e JAARGANG
No i7ö5
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2l/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentlën) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5" cent
Dit nummer bestaat uit twee
bladen en het geïllustreerd
Zondagsblad.
Waar de benoodigde
miliioenen te vinden?
Het is alleszins te verklaren, dat een
minister van Financien naar de middelen
uitziet om in den nood der schatkist te
voorzien. Gaat dit op in gewone tijden,
zeer zeker ook in de buitengewone tijden,
die wij beleven.
De oorlog, die Europa nu reeds meer
dart een jaar teistert, vraagt ook in ons
land onUettende geldoffers. Nederland
moét een leger op de been houden, dat
straks nog versterkt wordt met eenige
duizenden jonge mannen. De uitrusting,
de proviandeering enz. enz. slokken iede-
ren dag duizenden en duizenden op en
zijn onverzadigbaar. Duizenden en dui
zenden zijn noodig om den nood te lenigen
van hen, die door de mobilisatie het eerst
in hun bestaan werden getroffen.
De oorlog houdt aan, de mobilisatie
duurt voort, het geld rolt in de bodem-
looze schatkist.
Is het wonder, dat de minister van Fi
nanciën en met hem de regeering uitziet
naar de middelen om de put te dempen.
De 275 millioen-lecning is schitterend ge
slaagd, het was te begrijpen; de kosten
dezer leening worden bij wijze van belas
ting op het geneele volk verhaald, hetgeen
niet een ieder begrijpt. Een troost, na den
oorlog zal men gaan beraadslagen of geen
andere weg ingeslagen moet worden.
De 275 millioen zijn lang niet toereikend,
nog meer miliioenen zijn noodig, maar
waar de benoodigde milUDenen_±a-vi*uiw?
Als Hors xToeuvre dient de minister
„Weerbèlasting" op. 'Een half millioen
maar! Over dat voorgerecht is reeds veel
geschreven in de verschillende bladen.
In het algemeen genomen kan er weinig
tegen ingebracht worden, dat zij, die het
soldatenpakje niet behoeven aan te trek
ken, op andere wijze de lasten van het
militairisme mededragen.
In het algemeen genomen! Ontkend kan
niet. worden, dat heel wat beleid noodig
is om de wet rechtvaardig toe te passen.
Waar is toch ook, dat er velen in het le
ger zijn, die juist door de mobilisatie er
heel wat beter aan toe zijn, dan in het
burgerlijk leven. Omgekeerd zijn er dui
zenden in het burgerlijk leven, die zich
door de mobilisatie heel wat moeten ont
zeggen en hun inkomsten voor belangrijke
bedragen hebben zien verminderd. Het
ontwerp van wet dient afgewacht te wor
den, er zal nog wel een woordje over te
schrijven zijn.
Gevraagd mag echter worden, wat is het
doel vari deze belasting? Stijving van de
schatkist? Maar wat is een half millioen,
waar eenige hondeëden miliioenen noodig
zijn. Het is een peuleschilletje. Zal zij
van tijdelijken of van blijvenden aard zijn?
Is het een tijdelijke belasting, m. a. w.
dient zij ter bestrijding van de enorme
uitgaven van het oogenblik, dan is zij een
hinderpaal voor de oplossing van de vraag
die straks aan de orde komt: Heffing in
eens of niet?'*
De zaak zuiver genomen kunnen wij er
wel iets voor voelen, dat honderden jonge
mannen, die direct de last- van het mili
tairisme niet gevoelen, indirect in de las
ten mededragen. Het is maar de vraag,
wie komen in aanmerking? Gaat men uit
van het standpunt dienen of niet", dan
allen. Maar dat standpunt komt aanstonds
met de practijk in botsing. Nog eens, er
zal heel wat beleid noodig zijn de wet
rechtvaardig toe te passen en het zou ons
niet verwonderen, wanneer de oppositie
groot is.
Waar moeten de benoodigde miliioenen
gevonden worden?
Velen in den lande bepleiten, en terecht,
een oorlogswinstbelasting; deze belasting
zal meer dan een half millioen afwerpen.
In een artikel in ,,De Katholiek" beraamt
de heer K. Slotemaker de oorlogswinst op
één milliard. Wordt hiervan in eens 10
geheven, dan wordt de oorlogsleening van
275 millioen reeds aanstonds met 100 mil
lioen verlicht. Natuurlijk zijn tegen een
dergelijke heffing in eens bezwaren in te
brengen en worden zij reeds ingebracht.
Men neme deze bezwaren echter niet te
zwaar. Er wordt gezegd, dat het zoo
moeilijk zaï zijn uit te maken of de winst
werkelijk door of tengevolge van den oor
log gemaakt is. Wij gelooven, dat dit sterk
overdreven wordt.
"verbekend is. dat in ons land verschil
lende handelaren en groothandelaren aar-
mg ei«iu-lid hebben, hetzij aan artikelen
die uitgevoerd zijn, hetzij aan artikelen,
die iri het land zijn gebleven, inaar waar
voor hooge prijzen moesten betaald wor
den. Overbekend is, dat sommigen woeker
winsten gemaakt hebben, dat sommigen
hun kapitalen zagen verdubbeld, dat velen
een kapitaal verworven hebben.
Aan die oorlogswinsten hebben duizen
den moeten bijdragen, die juist groote of
fers hebben moeten brengen. Nog altijd
vloeien de oorlogswinsten, maar nog altijd
wordt de nood grooter voor duizenden, nog
altijd blijven de levensmiddelen meer dan
prijzig.
Is het nu niet billijk, dat de regeering op
de eerste plaats het geld haalt bij hen, die
van den oorlog geprofiteerd hebben?
Hoe dit dan kan? Wel, schrijft de heer
K. Slotemaker in ,,De Katholiek", het
vermogen van een ieder op 1 Mei 1914 is
bekend. Indien nu een wetje wordt aange
nomen dat ieder eveneens zijn vermogen
op 1 Januari 1916 moet opgeven, dan weet
de belasting-administratie dus ook het
accres op elks vermogen.
Natuurlijk moeten in dat wetje tech
nische bepalingen worden opgenomen,
om te voorzien b.v. in het geval, dat ver
mogens door erflating na 1 Mei 1914 zijn
vez-kregen, rnaar ik zou veel te uitvoerig
worden, indien ik het aan te geven denk
beeld hier verder uitwerken zou.
Indien, onverhoopt, in het najaar 1915
de vrede nog niet mocht worden gesloten,
dan kan-natuurlijk van toepassing van het
hiervoren ontvouwde denkbeeld met in
gang van 1 Januari 1916 geen sprake zijn.
Men kan geen oorlogsbelasting van het
vermogen heffen, zoolang dit vermogen
zelf niet met juistheid is vast te stellen.
Dan moét men, zegt de schrijver in de
.Katholiek' helaas, wachten, totdat in
1916 de vrede gesloten is, en ook hier te
flande weer normale toestanden heerschen.
Enfin, het laatste woord is over de zoo
belangrijke quaestie: waar de benoodigde
miliioenen te vinden, zeker nog niet ge
sproken. De Regeering zal en kan het bij
de weerbelasting niet laten; maar wat
komt er straks nog meer?
PEDROSER.
0p het Oostelijk oorlog9terrein zetten
de Duitsch-Oostenrijksche troepen hun
opmarsch voort en behalen nieuwe
voordeelen. De Italianen brengen
erna'ige schade toe aan hetOostenrijksche
fort Pozzi Atti. De Zweedsche regee
ring vaardigt een uitvoerverbod uit voor
verpakte gezouten haring, siroop en
melasse. Volgens een bericht van de
Whrte Starlijn zijn 8 passagiers van de
„Arabic" omgekomen, waaronder 4 A-
merikanen.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Fransch legerbericht.
Namiddagcommuniqué van 20 Aug.: De
zeer hevige artilleriestrijd duurt voort op
het grootste deel van het front, voorname
lijk aan beide oevers van de Oise, in de
streek van Plessis, Roye en Wingre, waar
het Fransche vuur een Duitschen trein en
Duitsche convooien trof, in Champagne,
zuidelijk Woevre en aan het front van
Seille. In de Argonnen deden de Duitschers
een mijn springen in de buurt van heuvel
285, zonder schade toe te brengen aan de
Fransche werken. In de streek van Vienne-
le-Chateau sappe'ngevechten, in den sector
Marie Thérèse gevechten met bommen en
handgranaten. Aan den Lingekopf en
Schratzmannele zijn de Duitsche verliezen
zeer zwaar geweest. Men vond een aantal
Duitsche lijken op het 250 meter diepe ter
rein door de Franschen veroverd.
Duitsch legerbericht.
Officieel wordt uit het Duitsche hoofd
kwartier gemeld:
Tusschen Angres en Souchez werd de
vijand gisternacht uit de Donderdag, door
hem bezetten loopgraven verdreven.
Bij Schratzmannele, in de Vogezen, werd
een klein deel onzer voorste loopgraven-
linie aan den vijand verloren.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
De val van Novo-Georgiewsk.
In Polen vallen de vestingen bij groep
jes. -Tegen hert DniV.salte vestr.nggeschiït
zijn nu eenmaal geen versterkingen be
stand. zoodat ook Novo-Georgiewsk. het
■laatste Russische steunpunt ia Polen, in
handen der Duiitschers komen moest.
Dien 8en Augustus wepd deze vesting
door de Duitsche troepen omsingeld, diie
verder in Oostedijike richting voodrukten:
Er werd toen van Russische zijde op ge
wezen. dat de vesting voor minstens een
jaar .voorzien was van levensmiddelen en
mumiiMe en dat zij ongetwijfeld de zware
Duiit'Sötfè artillerie zou kannen weerstaan.
In wer(kelijk!heild heeft zij helt juist elf da
gen uitgehouden.
De vraag doelt zich thans voor of die
Russen zich ui't eigen wil in Novo Geor
gië wsk hebben laten insluiten, om de ves
ting aan een beleg te onderwerpen, of dat
heit hum in de eerste dagen van Augustus
niet meer is gelukt bijtijds den terug
tocht te aanvaarden, zoddat zij ziioh nood
gedwongen op deze vooruitgeschoven wr-
s ter king voor Warsohai moesten terug
trekken. Dit laatste is véeleer waarschijn
lijk, daar een belegering van Novo Geor-
•riewsk den Dui'.schen opmarsch naar
het Oosten slechts in zeer geringe mate
belemmeren, kon.
Intussdhen is het bezit der vesting voor
de Duitschers in zooverre van gewiiobt,
dat zii thans hun troepen en materiaal
van Oost-Pruisen over Warsohau direct
naar het front' kunnen vervoeren, terwijl
de, buit van eenige honderden kanonnen
hun zeker ook niet onwelkom wezen zal.
Bovendien werd het geheele garnizoen,
zes generaals en meer dan 85,000 man,,
krijgsgevangenen gemaakt, nadat /reeds
bij de voorgeveohten 20,000 man in ham
den der Duitschers gevallen waren.
Het is duidelijk dat de val van Novo
Gaorgiewdk geen verandering teweeg
brengt in de frontlinie der Duitschers.
De vesting was reeds lang door de Duit
sche troepen gepasseerd r-n voor aanval
len in den rug be9tond bij ide enge om-
ei nge'iing geen gevaar. Alleen komt" thans
het Duistche belegeringsleger vrij, dat aan
de front troepen kan worden toegevoegd
of ter versterking van de be'ageraars der
vesting Ossowiece zal worden gezonden.
Wamt deze vesting is merkwaardig ge
noeg, nog sibeeds in Russische handen.
Tot Brast Litowsk toe staan de bond-
genooten op den linkeroever vam de Boeg,
"77' .Z1l..cif^ebij Wlodawa en
lUadimir-Waynsk. bPbbsn OTer_
schreden. De iftsrercroer»
ict. as de ves'iing het dichtst genaderd.
Ten noordwesten van de Boeg dringt het
leger van Aartshertog Josef Feivümanid
voorwaarts, terwijl de -troepen van Von
Woyrsdh tegen de linie Bi al-os tokBresrt
Icïtowak zijm opgeruid. Alleem aan de
-oostzijde van deze laatste vesting is de
spoorweg van RownoMinsk mog in Rus
sisch bezit.
Het kan dus geen verwondering meer
baren, wanneer in de komende dagen ook
de laatste vestingen den geest zultlen ge
ven. we'ike tllians mog deel uitmaken van
d-e tweede verdedigingslijn der Russen,
d-e N j emern- Boegïim ie
Van hat Zuidelijk oorlogs
terrein.
Italiaansch legerbericht.
Rapport van den Italiaanschen genera-
len staf van 19 Augustus:
In de omgeving van den Tonalepas
bracht onze artillerie zware schade toe aan
het fort Pozzi Atti, dat door de bezetting
werd verlaten, welke vervolgd werd door
ons vuur. Bij den Monte Patemo maak
ten wij aanmerkelijke vorderingen.
Wij veroverden een werk op den berg.
Bij den Monte Croce veroverden wij een
linie loopgraven en maakten 24 krijgsge
vangenen. In den Tolmeinsector deed de
vijand heftige tegenaanvallen op de door
ons veroverde stellingen. Alle werden afge
slagen. Ook wonnen wij eenig terrein in
den Karst, waarbij wij 53 krijgsgevange
nen maakten en een snelvuurkanon.
009tenrijksch legerbericht.
Rapport van den Oostenrijkschen gene-
ralen staf van 20 Augustus:
De beschieting met zware artillerie aan
het Tiroolsche front duurt voort. Bij den
aanval op onze vooruitgeschoven stellin
gen op het Folgariaplateau verloren de
Italianen 200 man.
In den Noordelijken sector van het kust-
front werd Donderdagochtend vroeg door
den vijand weer een aanval gedaan op
Mrzli Orn en in den rug ten Noorden van
dezen berg; de aanval werd afgeslagen on
der zware verliezen voor den vijand.
Eveneens mislukten twee Donderdag
avond en gistermorgen vroeg ondernomen
pogingen om onze linies aan het brugge-
hoofd van Tolmein te doorbreken.
Bij Gürz onderhield de vijand op enkele
plaatsen een levendig artillerievuur. Onze
artillerie beantwoordde dit vuur met suc
ces, vernielde een pontonbrug bij Sagrado
en beschoot vijandelijke troepenmassa's
ten Oost en van Pie ris.
Op Zee.
Engelsche duikboot vernietigd
Naar de Duitsche marinestaf officieel
meedeelt is de Engelsche duikboot ,,E 13"
Donderdagochtend door een Duitsche tor
pedoboot bij den zuidelijken ingang van de
Sond vernietigd.
De „Dacia".
De „Teinps" deelt mede, dat de veelbe
sproken ,,Dacia" die op last van het prij-
zemhof is verkocht, nu onder den naam
van ,,Yser" de eerste reis onder de Fran
sche driekleur maakt.
De duikboot- en mijnoorlog.
De White Star-stoomvaart-mij. maakt
bekend, dat van de passagiers van de
„Arabic" 8 zijn omgekomen. De overige zijn
te Queensown geland; van de 8 omgeko
menen zijn 4 Amerikanen.
De,Baron Erskine" en de „Restor-
mel" zijn gezonken. De bemanningen zijn
gered.
(De Baron Erskine" mat 5586 ton bruto,
was gebouwd in 1911 en het eigendom,
van de Hogarth Shipping Lt. Co. te An-
drossan. De ..Restormel", eveneens een
Engelsch stoomschip, mat 2118 ton bruto,
was gebouwd in 1901 en het eigendom van
de New Restormel Steamship Co. Ltd. te
Cardiff.)
Het Noorsche stoomschip „Sverres-
borg", geladen met steenkool, is op zijn
uitreis gezonken.
(Het stoomschip „Sverresborg" mat 1150
ton bruto, was gebouwd in 1914 en het
eigendom van A. II al vorsen te Bergen.)
Het Spaansche stoomschip ,,Peiia
Castillo" is gezonken. Drie leden van de
bemanning.zijn gered.
(De „Pefia Castillo" mat 1718 ton bruto,
was gebouwd in 1899 en het eigendom van
de Cia. Santanderina de. Nav. te Santan
der.)
Twee man van de Donderdag gezon
ken ..Dunslee" zijn gedood, de anderen
gered.
Het stoomschip „Ben Vrackiie" is ge
zonken. de bemanning gered.
(De ..Ben Vrackie", in 1905 gebouwd,
mat 3908 ton bnuito, 2535 netto en behoor
de aan cLo W-atson Bros. Shipping Go. te
Glasgow. Red.)
Het stoomschip „Gladiator" is ge
zonken, -de beman.ni'n? geréd.
^De .,G5adilaATr\ in 1904 g^bouwd^jj^.
aan de Charenbe S.S. Co. te Liverpool. -
Red.)
L'iovd's verneemt, daft de stoomsche
pen ..Samara" en „Biitte.nn" zijn gezon
ken. De bemanningen zijn gered.
(De ..Samara" ma'. 3172 ton bruto, 2030
netto, en behoorde aa.n de S.S. Samara
Co. Iftid., Glasgow! do „'Bittern" mat 1797
ton bruto, 962 netto en behoorde aan de
Cork S.S. Go. Ltd., Co,nk. Red.)
De vrachtboot „Govic" van de White
Startlijn is gezonken,
(De ..Coaric" komt niet voor in Lloyd's
reigi-stor. Red.)
Het stoomschip „New-York City" is
gezonken, De kapitein en de bemanning
zijn gered.
(Een stoomschip van dezen naam komt
in Lloyd's register niet voor. Red.)
Van het sign-aalstation Egedö werd
Donderdagmiddag waargenomen dait het
Noorsohe stoomschip „Bras" o-p negen
zeemijlen afstand van den vuurtoren bij
Eeerö tot ziiniken werd gebracht. Dé
„Bras" was met mij nh out uit Gothen
burg op we»g naar Engeland. De beman
ning k-reeg genoeg tijd om kleeren en
.scheepsinstrumeniben mée te nemen. De
..'Bras" had een waterverplaa.'s'mg van
1351 ton.
De Onzijdigen.
Zweedsch uitvoerverbod.
De Zweedsche regeering heeft een uit
voerverbod uitgevaardigd voor gezouten
verrlakte haring, siroop en melasse.
Het verbod trad gisteren in werking.
In België.
Korte berichten.
Volgens mededecling van de Duit
sche ml'iitaire overheid te Antwerpen zijn
er bij vonnis van het veldgerecht vijf
Belgen, van wie één vrouw, veroordeefid
tc.-t straffen vano 15, 12 en 10 jaren dwang
arbeid. omdat ze „manschappen tot den
vijand gebracht en de vijandelijke macht
gesteund hebben, door hulp te verleenen
bij de aanwerving van dienstplichtige
Re\gen voor het vijandelijke f.e.ger".
Het mand- en klauwzeer In de VI aan-
derens breidit zich nog gedurig uit. Toen
de inspecteur van dezen dienst deze week
de veemarkt bezocht, bleken niet minder
dan 57 dieren aangetast. Strenge maat-
rege'en zijn alom genomen.
Voor de landbouwers in Vlaanderen
is 300,000 Kg. voedermeel voor den vee
stapel binnengekomen, dat verdeeld
wordit a.ls voi'gt: Aalst 35,000 Kg., Dender-
momde 13.000 Kg., Eecloo 33,000 Kg., Ge-nt-
Biinncn 45,000 Kg., Gent-Ru item 48,000
Kg.. Geeraadsbergen 29,000 Kg., Inkeren
13.000 Kg.. Oudenaarde 21.000 Kg., Ronse
6.000 Kar.. Wetteren 9.000 Kg., Zede-Ham
me 13.000 Kg., Beernern 9,0<i0 Kg. cm
Thiel-t 33,000 Kg.
In Duitschland.
DE RIJKSDAC.
In de voortgezette zitting van den Riiks-
dag vervolgde de Rijkskanselier zijn rede
voering, na uiteengezet te hebben welke
onderhandelingen tusschen Duitschland en
Engeland waren gevoerd in 1909—1911 en
gedurende het Russisch—Oostcnrijksche
geschil.
Onze troepen en die van Oostenrijk-
Hongarije bereikten de bij het congres van
Woenen vastgestelde Poolsche grenzen in
het Oosten. Op beiden rust de plicht, het
land te besturen. Het geographisch-politiek
noodlot' dwong eeuwenlang de Duitsche
Polen om tegen elkaar te strijden. Do her
innering aan deze oude geschillen doet
geen afbreuk aan de waardeering voor de
hartstochtelijke vaderlandsliefde en taai
heid, waarmede het Poolsche volk zijne
oude westelijke liefde voor godsdienstvrij
heid onder zwaar lijden tegen het Russen-
dom verdedigde en die ook door het in
dezen oorlog geleden ongeluk bevestigd
werd. (IJjjval bij de Polen.) Ik hoop, dat
onze bezetting van de oostelijke Poolsche
grenzen het begin van eene ontwikkeling
mogen zijn, die alle geschillen tusschen
Duitsche Polen uit den weg zal ruimen
en het van liet Russische juk bevrijde land
een gelukkige toekomst tegemoet voert,
waarin het zijn bijzondere nationale leven
kan verzorgen en ontwikkelen. Het door
ons bezette land zullen wij, bij een zooveel
mogelijke samenwerking met de eigen be
volking des lands, op rechtvaardige wijze
besturen, de onvermijdelijke moeilijkheden,
die de oorlog meebrengt, zullen wij truch-
ten uit den weg te ruimen en dé wonden,
die Rusland het land geslagen heeft, zul
len wij trachten te genezen. (Levendige
toejuichingen.)
Deze oorlog zal naarmate hij langer
duurt, een uit duizend wonden bloedend
Europa achterlaten. De wereld, die dan
ontstaan zal, zal er niet zoo uitzien als
onze vijanden droomen. Hun streven is,
het oude Europa, met een machteloos
Duitschland als vazalstaat van het Rus
sische reuzenrijk, weer in het leven to roe-
al
geroepen. Een nieuwe toès1iui7P'7ftoe^r^ï^
schapen worden. Wil Europa tot rust ko
men, dan kan dat alleen door een onaan
tastbaar sterke positie van Duitschland
geschieden. (Levendige toejuichingen)..
De Engelsche politiek der „balance of
power" moet verdwijnen, want zij is zoo
als de Engelsche dichter Shaw onlangs
zeide, een broeikas voor oorlogen.
Duitschland moei zijn positie zoo uit
bouwen, "bevestigen en versterken, dat an
dere mogendheden nooit weer aan een
insluitingspolitiek zullen denken. (Storm
achtige bijval van alle zijden.)
Tot ons eigen heil zoowel als tot steun
van dat van alle volken, moeten wij do
bevrijding van de wereldzee afdwingen,
niet om die, zooals Engeland wil, alleen
te beheerschen, maar opdat zij alle volke
ren in gelijke mate dienen kan. Wij willen
zijn en blijven de verdedigers der vrijheid
van groole en kleine volken. (Levendige
toejuichingen).
Niet wij zijn liet, die de kleine naties
bedreigen. Ik heb hier volstrekt niet al
leen op volkeren van Germaansch ras het
oog. Hoe spannen de diplomaten van de
Entente zich in, om de Balkanvolkeren tot
de meening te brengen, dat de overwin
ning der centrale mogendheden hen in
knechtschap zou storten, terwijl die der
Entente hun daarentegen vrijheid, onaf
hankelijkheid, uitbreiding van groridgiji
bied en economischen vooruitgang zou
verzekeren. Het is pas weinige jaren ge
leden, dat de machthongcr vun Rusland
onder de zinspreuk: „de Balkan voor de
Balkanvolkeren" den Balkanbond schiep,
maar dien toen door begunstiging van do
Servische contractbreuk jegens Bulgarije
weder uiteenvallen liet. De Duitsch-Oos
tenrijksche overwinningen in Polen zul
len de Balkanvolkercn van den Russischen
druk bevrijden. Engeland was eens do
steunpilaar voor de Balkanstalrn, maar
als bondgenoot van Rusland kan liet mi
nog slechts de bedreiger hunner onafhan
kelijkheid zijn.
Geen ander groot valk heeft in do laat
ste eeuw zooveel lijden te verdragen ge
had als het Duitsche en toch kunnen wij
dit noodlot lief hebben, dat ons door zulk
lijden den prikkel tot zoo geweldige praes-
laties gaf. Voor het eindelijk vereenigdo
Rijk was ieder jaar van vrede winst, want
zonder oorlog kwamen wij het gelukkigst
vooruit. Wij hadden hem niet noodig.
Duitschland heeft nooit naar de opper
macht in Europa gestreefd. Zijn eerzucht
was in den vreedzamen wedstrijd met de
groote en kleinere volkeren voortaan te
staan. Deze oorlog heeft getoond, tot wel
ke grootheid wij in staat zijn, gesteund
door onze eigen zedelijke kracht. De
macht die ons de innerlijke kracht gaf,
kunnen wij niet anders dan in den zin
der vrijheid gebruiken. De door hunne re
geeringen tot den oorlog tegen ons opge
hitste volkeren haten wij niet, maar sen
timentaliteit hebben wij afgeleerd. (Le
vendige toejuichingen). Wij zullen den
strijd voortzetten t-.t die volkeren van de
ware schuldigen den vrede cuschen, tot
