18
BUITENLAND.
De Oorlog.
ie JAARGANG
*Nb No. 1780
BUREAU: STEENSCHU-UR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeABONNEMEMTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
n het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bjjonze
genten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL
Afzonderlijke nummers 27a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
WOENSDAG
AUGUSTUS.
I9I5.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent
„De" arbeiderspartij.
Men heeft gisteren in ons blad kunnen
ezen, hoe sterk de ,,S. D. A. P." is: het
lantal leden daalde van 25.642 op 31 De-
Bmber tot 25.041 einde Juni van dit jaar.
Ziedaar nu alles: 25000 leden en dan
og wel in dalende reeks.
Op zichzelf beschouwd is het weliswaar
leen kwaad aantal, maar wanneer, men
iagaat hoelang die partij zichzelf nu al
letitelt a's het plechtanker der arbeiders
hoe ijverig zij gestadig de propaganda
beoefent, dan is zoo'n kwart duizendtal
>p een bevolking van millioenen toch niet
feel.
Laten wij dit bedenken als we het ge-
poe f in Het Volk tezein.
Natuurlijk voeren de socialisten aan,
Öat zij behalve die vaste leden nog een
[rooien lossen aanhang hebben, blijkende
jij de verkiezingen.
We zouden struisvogelpolitiek voeren,
wanneer we dit over 't hoofd zagen, ma;»T
zóó los is die aanhang, dat de partij er
liet mee op sterkt-e kon worden gehouden.
Men wil wel de roode candidate® con
setje geven, maar zich bij ,,de" partij aan
sluiten. ho maai*. Integendeel!: zoo-
Ira het deze niet heelemaal naar
jen vleéze gaat de mobilisa-
;ie, nietwaar loopen er meer leden weg
dan er bij komen.
Dit wijst er op, hoezeer onzerzijds gesta-
lig propaganda moet gevoerd worden om
dien lossen elementen de oogen te openen.
Wé sporen hiertoe niet aan uit concur
rentiezucht, maar omdat het socialisme
op een dwaalspoor leidt, waarvan we zoo-
velen mogelijk moeten terughouden.
We kunnen wel niet opbieden tegen de
■oode heeren, die steeds grooter gouden
lorens belooven aan de koeien, maar
wanneer we slechts met waardigheid en
iracht blijven pal staan voor de belangen
der samenleving zal zulks zijn uitwerking
niet missen.
De Oostenrijksche troepen zijn In het
Zuidwesten tot op 20 kilometer van Brest
Litowsk genaderd. Een communiqué
van de Engelsche Admiraliioït bevestigt
het in den grond boren van hét Engelsche
troepentransportschip Royal Edward".
Een gedeelte van de bemanning van
den getorpedeerden Engelschen hulp
kruiser „India" zal in Noorwegen worden
geïnterneerd. Engeland en Duitschland
zijn -het eens geworden omtrent de uit
wisseling van voor den dienst ongeschikte
krijgsgevangenen.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
FranscH legerbericht.
Het Fransche namiddagcommuniqué
van 17 Aug. luidt:
De Duitschers leden door het Fransche
artillerievuur gevoelige verliezen) bij^
Quennevières; de Fransche artillerie
bracht hunne batterijen tot zwijgen op
het Nouvronplateau. De Duitsche verde-
Tdigfings).verk(|n ten Noorden van Godac)
tusschen Berry-au-Bac en Woëvre werden
ernstig beschadigd.
Een Duitsche fabriek ten Oosten van
Münster werd in brand geschoten uit
wraak voor de beschieting van St. Dié.
In den loop van gisternacht had een vrij
hevige kanonnade plaats op verschillende
deelen van het front, vooral bij Boesinghe,
Quennevièves en in Lotharingen in de
richting van Arracourt en Letintrey. In de
Argpnmen gevechten met hand-granaten bij
Fontaine-aux-Charmes en Houte Chevau-
chee.
Op dit laatste punt kwamen de Duit
schers in den avond van 16 Aug. uit hun
loopgraven om een aanval te doen, maar
het vuur der Franschen wierp hen terug
op hun stellingen.
Duitsche legerbericht.
Officieel wordt uit het groote Duitsche
hoofdkwartier gemeld:
Voor Ostende verdreef onze kustartille-
rie twee vijandelijke torpedojagers.
In de Oostelijke Argonnen, bij ,,La fille
Morte" werd een Fransche loopgraaf ge
nomen.
Bij Bapaume viel een Engelsch vlieg
tuig in onze handen. De vliegers, twee
officieren, werden gevangen genomen.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Het Duitsch-Oostenrijksche offensief.
Een berdchJt van het Pet. Tel. Ag.
meodt, dat de Duditsdhe actie tegen de
Dwiina als totaal mislukt moet worden
•beschouwd. Dit zioo maar in eens vas/b te
stelten is wel wat voorbarig.
Een feit is, dat de Duitschers tijdens de
laatste week in Koerland op een sterken
veger van Von Below opnieuw in de streek
van 'de Dwina is opgerukt. En het is de
vraag of de Russen op den diuur den
druk dér Duitschers zullen kunnen weer
staan, -nu de actie zich geheel op de
spoorwegiinie BredtLitowskBialostok
concentreert, welke reeds met doorbraak
wordt bedreigd. De Oostenrijksche troepen
zijn reeds in het Zuidwesten tot op 20
K.M. van Brest—Litowsk genaderd.
Naast de sombere voorspellingen, die
omtrent den afloop der Russische cam
pagne in het meerendeel dei* Londensche
Kaden worden gedaan., vinden w-ij thans
een meer optimistisch gestemde beschou
wing tin de „Daiily Chron.", waar de mee
ning wordt uiteengezet, dat de toestand
voor '-1 Russische leger op lange na niet zoo
tragisch is als men wel geneigd fls aan te
nemen. De schrijver van het artikel noo-
digt. zijn lezers uDt te veronderstellen dat
de Russische verliezen inderdaad zóó he
vig zijn als de Duitschers dit doen voor
komen; dat een groote troepenmacht in
de vesting van Nowo Georgiewsk its inge
sloten; d-at die ilinie GrodnoBrestLiV
towsk niet langer houdbaar is; d.at de
Dwinalinie is geforceerd en dat Petrograd
wordt bedreigd. En wanneer de ontstelde
lezer juist de verzuchting slaken, wil d.at
het wellicht beter is dat de Russische
strijdkrachten zich dan meer op de Sibe
rische steppen terug trekken, gaat de
schrijver aan het betoogen (lat met dit
al de Duitschers geen enkele beslissing
zouden verkrijgen, die van invloed zou
kunnen zijn op den einduitslag van den
oorlog. Volgens hem hebben de Duitschers
thans het uiterste hunner militaire kracht
bereikt. Indien zij een nieuw krijgsplan
willen volvoeren,dienen zij dit snel te
doen, daar geen hulpbronnen in staat
zijn nogmaals aan zóó geweldige aam
spraken te beantwoorden als gedurende
de twaalf maanden van den oorlog door
de Duitschers op 't Oostelijk en Westelijk
front zijn gesteld. Bovendien is nè, Octo
ber een wintercampagne in het hart van
Rusland weinig aanlokkelijk.
De schrijver van het artikel meent dat
het terugtrekken der Russen steeds met
geringe verliezen gepaard gaat, terwijl
elke voortgang der Duitsohera een ver
lenging hunner verbindingslijnen beduidt.
Wanneer de Russen er nu slechte in
slagen zich niet geheel t% laten omsinge
len of te laten verslaan en de Duiitschera
tot den komenden winter „bezig houden",
zoo dat geen definitief resultaat wordt be
reikt, acht hij de toekomst, die het Duit
sche leger in Polen wacht, bepaald nood
lottig. Een opmarsch dei- bondgenooten
naar Centraal-Rusland is volgens hem
een volstrekt hopeiooze onderneming en
zal ook wel als zoodanig door de Duitsche
generaals worden beschouwd. Daarom
meent hij dat. in de eerstvolgende weken
het doel der Duitschers wel moet worden
bloot gelegd.
Een Duitsche landing in Finland
verwachte
De Morning Post" verneemt uit Stock
holm, dat volgens berichten uit Finland
aan „Aftonbladet" men een landing van
Duitsche troepen verwacht aan de Finsche
kust. De bewoners van de kust kregen in
structies, hoe te handelen bij een invasie.
terrein.
Italraansch legerbericht.
Rapport van den Italiaansche» genera-
Ion Staf van 17 Aug.:
De Itaïianen maakten nieuwe vorde
ringen dn het Sextendal. Nadat de artil
lerie de vijandelijke tenreinjversterkingen
vernield en de vijandelijke batterijen tot
zwijgen Ih ad gebracht, trok de infanterie
voorwaarts door de dalen van de Bacher-
bach en Bodenhaoh ein bestormde de vij
andelijke stellingent, waarbij zij talrijke
krijgsgevangenen maakte. Gemeld wordt,
dat 'svijands verliezen zwaar zijn.
Na dis» strijd in het Popenadai op 13
Aug. werden tweehonderd lijken gevon
den jn één loopgraaf.
De Italianen wonnen 'eveneens terrein
in de Monte Nero-zóne, maakten 300
krijgsgevangen en sloegen een hevige®
nachtelijken aanval af op de Freakofel-
en andere stellingen aam het Karintlhische
front.
Oostenrijksch legerbericht.
Officieel wordt d.d. 17 Aug. uit Weenen
gemeld: Het vuur van de Italiaansohe
zware artillerie op onze werken in Tirol
duurde Maandag den geheelen dag döor.
Kleinere vijandelijke infamteir ieaf deeilinv-
gen, die in de Val Sugana tot Garzano
(noordoostelijk van Bongo) voorudtgeirukt
waren, werden over den Maso-bach terug
geworpen. Aan het front in het kustgebied
zetten de Ita/'dane® de offemaerve bewegin
gen tegen onze stellingen tusschen den
Krn en Tolmein met sterke krachten voort.
Zij werden echter overal met ernstige
verliezen afgeslagen. Het pOateau van
Dob er do werd Maandagmiddag weder
vrij heftig door artillerie beschoten.
Op Zee.
De bemanning van de „India".
Thans -is bepaald, dat de geredde Offi
cieren en manschappen van den Rritsdhe®
hulpkruitser „India", die zich op het Brit-
sche stoomschip. ,,»Saxon" of in eiigen boo
ten -in de Noorsdhe wateren begaven, ge
ïnterneerd zullen worden, zoodat zij niet
meer aan de krijgsverrichtingen kunnen
deelnemen, terwijl zij, dde op neutrale
schepen gered zijn, niet vastgehouden
worden. De eerste®, zullen ten spoedigste
naar Jörstadsmöm bij Li/.'lefhammer gezon
den worden, waar zij geïnterneerd wor
den.
j
De „Royal Edward".
De Engelsche admiraliteit meldt: Het
Engelsche troepen/transportschip „Royal
Edward" is Z ate-rdagmorgen in de
Aegeïsche Zee door ee® onderzeeër in den
grond geboord. Aan boord van het schip
bevonden zich 32 officieren, 1320 man
■troepen en een bemanning van 220 man.
Ongeveer 600 werden gered.
(Van Turksche zijde is reeds melding
gemaakt van het terpedeeren va® dit
transportschip. Volgens niet officieels
berichten uit Konstantinopel zouden 3000
man zich aan boord van het schip heb
ben bevonden». Red.)
In België.
Korte berichten u.vmw
RarcTflïaal Mercier is een reeks reizen
door België begonnen om de steden te be
zoeken welke het meest onder den inval
van de Duitschers geleden hebben.
Hij heeft reeds Leuven, Namen, Anden-^
ne en Dendermonde bezocht.
Het voor een paar weken te Antwer
pen gestichte „Algemeen Nieuwsblad"
heeft opgehouden te verschijnen.
Te Brussel is op 76-jarige® leeftijd
overleden de oud-senator Firmi® Milgnot.
0ndank9 de uitgebreide voorzorgs
maatregelen blijft het mond- en klauw
zeer in de beide Vlaanderen voortwoeden.
In verschillende dorpe® rijn alle stallen
aangetast.
In Italië.
De uitwisseling van krijgsgevangenen.
De „Osservatore Romano" kondigt aan,
dat de moeilijkheden tusschen Engeland
en Duitschland betreffende het voorstel
van den Paus tot uitwisseling van volko
men invalide krijgsgevangenen, thans ge
lukkig zijn uit den weg geruimd. Enge
land stemt erin toe de bemanningen van
duikbooten als gewone krijgsgevangenen
te behandelen, Duitschland nam het voor
stel van de Britsche regeering aan en
dankte den Paus hartelijk.
Op den Balkan.
Serviër9 en Montenegrijnen in Albanië.
Volgens berichten in de Italiaansohe
pers duren in Albanië de gevechten tus
schen de bevolking en do Montenegrijnen
en Serviërs voort. De „Giomale dTtolia"
verneemt uit Skoetarl, dat de Serviërs bij
hun opmarsch in Noord-Albanië verschei
dene gevechten met de Mirditen hadden
en geslagen werden. Zij moesten op Ales-
eio terugtrekken en worden door de ver
volgende Albaniërs in het nauw gebracht
Ook de Montenegrijnen zijn nog niet tot
Alessio doorgedrongen; zij ondervinden
moeilijkheden van de stammen der Sjila
en Sjosji, die in de omgeving van Skoetarl
in opstand zijn gekomen en weigeren hun
wapens uit te leveren. In een der gevech
ten met deze stammen verloren de Monte
negrijnen 100 man aan dooden en gewon
den. Boovendie® moest een heel Montene-
grijnsch bataljon, dat omsingeld was, zich
overgeven.
Ministerieele crisis i«n Grieken and.
Zavitsianos, de canididaat der VenLze-
linten, is tot president der Kame-r geko
zen met een meerderheid van 57 stemmen.
Het kabinet heeft zijn omslag aangeboden.
De „Agence d'Athènes" meldt, dat de
koning het ontslag van het kabinet aan
nam en Venüzelos uiitnoodigde tot ee® on
derhoud op hedenochtend.
Verschillende Oorlogs
berichten.
Duizend Amerikaansche vliegmachines
voor Frankrijk? De „France de Demain"
verneemt uit New-York, dat een groote
Amerikaansche vereeniging het plan heeft
gevormd Frankrijk binnenkort duizend
vliegmachines, bemand met Amerikaan
sche aviateurs, aan te
georaent cn nog steeds stroomen de bij
dragen toe. De studenten van vcrscnuien-
de uiTiversiteiten zijn uitgenoodigd dienst
te nemen bij het luchteskader voor don
duur van den oorlog.
N aden oorlog zullen de aeroplanes ini
Amerika een soort reserve vormen.
Pruisaiscbe verliezen. De van 2 tot 14
Augustus uitgegeven Pruisische verlies-
lijsten no's 290 tot en met 301 vermelden
de namen van 59,025 gesneuvelden, ver
wonden cn vermisten. Het tot nu toe op
de dagelijksche Pruisische verlieslijsteö
vermelde aantal gesneuvelden, verwonden
en vermisten bedraagt 1.700,594. Boven
dien zijn er 182 Saksische, 242 Wurten-
burgsche, 211 Boiersche verlieslijsten uit
gegeven, en 43 van de marine.
DUitsche officieren ontsnapt. Weer
zijn drie Duitsche officieren ontsnapt uil
het Duffryn Aled kamp te Llausaunan.
De „Homme Enchainé" verboden. Uit
Parijs wordt aan de „Times" bericht, dat
op de „Ifomme Enschalné" van Glemeor
ceau door de regeerlng beslag as gelegd,
omdait hij geweigerd heeft zich aan de
voorschriften van den censor te houden.
Kleine schuldbewijzen. De Fransche
regeering heeft i® navolging v-am de En
gelsche kleine schuldbriefje® van 5 en vim
20 francs uitgegeven, die aan de postkan
toren te krijgen zijn. De eerste geven 2 en
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
34)
Ook rekende hij op zijn sterk gestel, da*
di.e plotselinge ongesteldheid wei spoedig
zou overwinnen.
Toen echter alle middelen die hij aan
wendde ynuchteftods bleven, toen. de toe
stand niet verbeterde, maar ünl'iegendeel
van minuuit tot minuut erger werd, begem
de jonge man een noodlottige ontknoop!ng
•te -duchJlsB en ee® biik op het bezorgde
gelaat der dienstbode, die hem met al
haar toewijding bijstond, was' genoeg om
zijn angst nog verder aan te wakkere®.
Hij begen te bedenken dat het wel eens
meer voorkwam dat gezomdo, krachtige
menschen plotseling door een ziekte wer
den overvallen, die hem. i® enkele uren
tem gr ave sleepte.
Wat andere® overkwam kom ook hem
treffen.
Sombere voorgevoelens drukten hem
meer en hij mompelde voor zóch:
Zou ik sterven?
OmruJddeillijk rees er ee® tweede, nog
angstiger gedachte dn'hem:
Wait moet er da® van mijn Lizzie
worden?
Zijn Lizzie!
Haar vooral go'ld zijn angst.
Zoo ziek, zoo ellendig aio hij zfloh voel
de, wilde hij nog alles doen om voor haar
althans te zorgen.
Met hijgende stem beval hij <le meld
Schrijfgereedschap te halen en toen zdj
-het verlangde gébracht en op de tafel
J>eergozet h&d^ gteejjt® hjüzteb met moeite
daarheen en viel neer op den stoel, dien
de meid voor hem had bijgeschoven.
Zij moest hem ondersteunen, terwijl hij
met bovenmenschel ijke inspanning de
volgende regels op het papier bracht:
„Mijn waarde Hector!
„Ik vrees dat wij elkaar in deze wereld
niet zullen weerzien en dat deze woorden
u een. vaarwel voor .eeuwig moeten toeroe
per. Ik voed' mij alsof ik sterven ga, maar
dn dit oogemibüik, dat wellicht mijn laatste
uur zal zijn, kan ik nog niet besluiten
van dit leven te scheiden, alvorens u mijn
laat&ten wonsch te hebben overgebracht.
Ik beveel u aan hetgeen mij het dier
baarst op deze wereld is: mijn vrouw en
het kind, dats naar ik hoo.p, haar toft
troost zal zijn.
„Gij, die zelf bemint,zuüt mij begrijpen.
I® naam van de liefde die uw hart ver
vult, smeek ik u een vader te wi-lLen zijn
voor den armen wees, die noori zijn eigen
vader zien zal en ee® broeder voor mijn
lieve aangebeden vrou/w.
„Beschouw u als het hoofd der familie
en laat rechten gelden op Lizzie, die zij
u, ter eere van mijn nagedachtenis, zeker
gaarne zal toekennen.;
^Nogmaals, vaarwel.
BERNARD.
Deze brief, waarvan de moeilijk leesba
re letters en de onregelmatig geplaatste
woorden het duidelijkst bewijs gaven,
welk een reuzenwerk het schrijven daar
van hem was geweest, was juist voltooid
toen zich lichte voetstappen over het ta
pijt van den salon deden hooren.
Het was de jonge vrouw, die, gehuld in
egn, jangen peignoir,, toesnelde.
Eenige uren slapens hadden haar lichte
ongesteldheid geheel doen wijken.
Toen zij ontwaakte voelde zij zich weer
geheel normaal.
Middernacht was reeds lang voorbij.
Verwonderd keek zij de slaapkamer
rond.
Zij was nog alleen.
Waar bleef Bernard toch?
Haastig stond zij op en trok haar peig
noir aan.
Al haar krachten waren teruggekeerd.
Zij ging naar beneden e® begaf zich het
eerst naar de eetzaal.
Deze was donker en ledig, maar de sa
lon grensde aan dit vertrek e® daar zag
zij licht branden.
Zij keek tusschen de portière door.
Een zonderling schouwspel trof haar.
Bernard zat aan de tafel te schrijven,
half geleund tegen de dienstbode die ach
ter hem stond en hem met beide armen
ondersteunde.
Toen trad zij binnen.
Half angstig, half nieuwsgierig vroeg
zij:
Wat doet gij nog? Ik hoorde, dat gij
nog op waart en toch moet, op dit late
uur* mijnheer Morel reeds zijn heelngé-
gaan.
Met inspanning antwoordde Bernard.
Allang.
Waarom gaat gij dan nog niet ter
ruste?
Hy poogde te glimlachen.
Ik wüde nog even een brief schrijven
waar wat haast bij is. Dat is nu gedaan
en-
Verder kwam hij niet.
De pijn, die yoor een oogenbük fcê^aj-
meerd was, keerde met vernieuwde hef
tigheid terug, geweldige krampen trokken
zijn geheele lichaam samen en wanneer
de meid hem niet had opgehouden, zou hij
op den grond gevallen zijn.
Groote hemel, wat is hier gebeurd!
riep Lizzie doodelijk verschrikt uit. Zij
deed onmiddellijk al haar best om hem te
helpen en te steunen en toen de aanval
weer voorbij was, zeido hij met zwakke
stem:
Mijn arme lieveling, hoeveel moeite
veroorzaak ik u.
Let daar maar niet op, sprak zij, ik
ben sterk en moedig.
Inderdaad, LizzLe, het anders zoo zwak
ke, bedeesde vrouwtje, dat zich gaarne liet
leiden was in dit oog^nblik eensklaps een
ferme, vastberaden vrouw geworden, dia
een moed en wilskracht toonde, die nie
mand in haar verondersteld zou hebben.-
Ik zal heit onmogelijke beproeven om
hem te redden, zoLde zij voor zich, terwijl
zij hem, geholpen door de meid, naar de
sofa bracht e® heim daarop neerlegde.
Vervolgens beval zij de dienstbode:
Ga een dokter halen, vlug.
Er is al Iemand heen.
Wie?
De vreemde heer, die hier gedineerd
heeft.
Haal dan maar mijn zuster, stap in
het eerste het beste* rijtuig, dat ge ziet en
keer zoo spoedig mogelijk mat miss Wal
ton terug.
De dienstbode 'snelde weg.
Lizzie, alleen gebleven, ging voort met
den lijder te verplegen, wendde alle mid-
deten aa® waarvan zij eenig succes ver
wachtten konk maat yruchteloos»
De aanvallen werden steed9 heftiger en
volgden elkaar 'aldoor sneller op.
Bernard was geheel buiten kennis.
Zoo bracht de ongelukkige jonge vrouw
een uur in onbeschrijfelijke angst en wan
hoop door, ofschoon haar vastberadenheid
haar geen oogenblik verliet.
Daar klonken voetstappen in de gang
en Rozie, gevolgd door de dienstbode, trad
den salon binnen.
Zond er een oogenblik te verliezen, ging
zij naar de sofa. waar Bernard op lag,
vcolde zijn pols, boog zich over hem lieeo
en onderzocht hem nauwkeurig.
Naarmate zij de versohijnseJen der ziek
te verder naging, teekeinde haar gelaai
grooter bezorgdheid.
Een diepe iimpeü plooide haar voor
hoofd tusstüën de werikbrauwen.
Toen zij zich eindelijk oprichtte was
zij doodsbleek.
Zij ging naa/r haar zuster, drukte haar
een kus op het voorhoofd en zedde op een
toon van diepe droefenis:
Arme Lizzie.
Zij had den tijd niet haar nadere ophel
dering te vragen.
Opnieuw werd de deur geopend en dit
maal om Morel binnen te laten, die me4
een dokter terugkeerde.
llij droogde zich het zweet van het
voorhoofd, een beweging, diie ongetwijfeld
bestemd was om te bewijzen, dat hij tijd
noch moeite had gespaard en mompelde*
Oef, dat is niet gemakkelijk gegaan.
{Wordt vervolgd.)