13
BUITENLAND.
De Oorlog.
Ce JAARGANG
No. 1T7C
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DeAGONNEMENTSPfUJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2l/a cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
VRIJDAG
AUGUSTUS.
I9I5.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cenl
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent
Een vredeswerk.
We zijn van de Regeering sinds langen
tijd niet, veel anders gewoon dan oorlogs
maatregelen op ieder gebied; wetgeving,
belastingen, handelsvoorschriften, alles
stond in het teeken van den droeven tijd.
Dubbai verblijdend is daarom, dat we nu
opeens ook van wat anders hooren.
We bedoelen de aan de heeren mr. Van
Wijnbergen, v. d. Molen en Gerhard, le
den der Tweede Kamer, door minister Cort
van der Linden verstrekte opdracht tot
onderzoek naar de ontwikkeling der jeug
dige personen, waaronder te verstaan zijn
allen van 13—18 jarigen leeftijd.
Dubbel verblijdend: vooreerst wijl im
mers blijkt, dat in de ministerieele bureaux
e.n we zouden dit zoo gaarne een tot
hoop stemmend teèken vinden weer tijd
en gelegenheid komt voor andere dingen
dan mobilisatie en wat daarmede in ver
band staat. Verblijdend echter ook in zich
zelf.
Braak ligt het te onderzoeken terrein
niet. Daar bloeien immers om van in
richtingen tot Middelbaar en Hooger On
derwijs niet te spreken tal van Am
bachtsscholen en cursussen voor teeken-
onderwijs en meerdere vakken. Hier te
Leiden denke men b.v. aan Mathesis" en
aan teekenscholen zooals van onzen Ned.
R. K. Volksbond.
Er bes.taat echter geen verband, geen
officieel verband ten minste, tusschen al
die instellingen, zoodat het reeds de vraag
is of de organisatie niet verbeterd zou
kunnen worden, waardoor het bestaande
nog meer effect zou kunnen sorteeren. En
dan komt, daarbij de gewenschte uitbrei
ding. Ieder kan in zijn omgeving consta-
teeren, dat voor de jongelui tusschen 13 en
18 jaar nog heel wat kan geschieden.
Wenken te geven ware nu wat al te
voorbarig. Eerst moeten we weten wat er
is en hoe dat werkt. Met dit to onderzoe
ken vangt de commissie wij vermeldden
het op breede schaal aan en daarna
komt pas de tijd om conclusies te trekken.
Met belangstelling zien wij de heeren
v. Wijnbergen, v. d. Molpn en Gerhard
aan den arbeid gaan, ook wijl het van
zoo groote beteekenis moet geacht worden,
dat voor de oudere jeugd, in den „gevaar
lijken leeftijd" verkeerend, gedaan wordt
wat mogelijk is.
De „Norddeutsche" meldt, dat Duitsch-
land door bemiddeling van den koning
van Denemarken geen vredesvoorstellen
aan Rusland heeft gedaan. Duitschland
zou vredesvoorstellen willen doen wanneer
de vijandige mogendheden het mislukken
van haar veldtocht willen erkennen.
Volgens een bericht uit Berlijn zou de
aanvullende begrooting voor het'dienst-
jaar 1915 van het Duitsche Rijk een
crediet van 10 milliard aanvragen.
De „Voss. Ztg." spreekt van een ver
koeling tusschen DuitschlandenRoemenië.
Er loopen geruchten over Rumeensche
militaire maatregelen. Volgens „Na
tional Tidende" zou Japan van 1 Sep
tember af munitie gaan leveren aan
Rusland.
Van het Westelijk oorlogs
terrein.
Fransch leger bericht.
Het Framische imiddagcommuniqué van
12 Aug. Luidt:
Rondom Souohez gevechten met hand
granaten.
In den maoht van den llen dezer vielen
de Duitecihe-rs tweemaal die Frainsche
loopgraven aan bij Marie Rherese on Fon
taine Charmes, maar werden terugge
slagen.
In het Priesterbosch word hevig ge-
voohten met handgranaten en groote
bommen.
In de Vogeizen beproefden de Duit-
schors bij de Liingek/opf een aanval,) die
werd afgeslagen na een gevecht met
handgranaten.
Duitsch tegerbericht.
Rapport van den Duitsclien generalen
staf:
In de Argonnen veroverden wij ten
Noorden van Vienne-le-Ghateau een groep
versterkimgen» het z.g. Martinwerk, waar
bij wij 74 ongekwetste gevangenen maak
ten o.w. twee officieren; wij veroverden
twee onitrail:leurs en zeven mijnwerpers.
De viiand leed zware verliezen.
Bij het bezetten wan een vijandelijke
loopgraaf ten Noordoosten van La Ilara-
zee vielen eenige gevangenen in onze
handen; d:e rest 'van de bezetting, met
achterlating van veertig dooden.
Van het Oostelijk oorlogs
terrein.
Het Duitsch-Oostenrïjksche offensief.
De verwachting, dat dadelijk na de in
neming van Warschau de actie op dit
oorlogsterrein zou worden gestaakt, is niet
bewaarheid. De Duitsche legeraanvoerders
schijnen voornemens, om met Rusland
eerst voorgoed af te rekenen, voordat het
zijn troepen uit Rusland naar het Westen
verplaatst. Juist nu, terwijl Rusland ge
brek heeft aan ammunitie, en de Russische
legers onder den indruk zijn van den steeds
voortgezetten terugtocht, is de kans
schoon, om den veldtocht in Rusland tot
een einde te brengen.
En het gevolg daarvan is, dat men zich
reeds begint bezorgd te maken over het
lot van Petersburg. In een telegram uit
de Russische hoofdstad aan de „Times"
wordt de mogelijkheid overwogen, dat de
•tocht naar die stad in het plan der Duit-
scliers liggen zou. Dit geschiedt voorna
melijk naar aanleiding van den Duitschen
opmarsch in het gebied tusschen den
Njemen en de Dwina, in de richting van
Dunaburg en Wilna. Het plan schijnt te
zijn, zich van den spoorweg WilnaDuna
burg, de directe verbinding met Peters
burg, meester te maken. Reeds worden in
Dunabuug, volgens berichten uit Rusland,
maatregelen genomen voor de ontruiming
dier plaats.
Het groote belang, dat de Russen hech
ten aan het tegengaan dier voorwaartsche
beweging, blijkt voldoende uit het krach
tige optreden der Russische legers in dat
gebied. Naar de Russische legerberichten
melden, werden de Duitsche aanvallen, in
de richting van Dunaburg geregeld afge
slagen. De Duitsche berichten daarentegen
zeggen, dat in de richting RigaMitau
slechts zwakke Russische aanvallen wer
den gedaan, die gemakkelijk werden afge
slagen, en dat overigens benoorden de
Njemen de toestand weinig veranderd is.
Van het Zuidelijk oorlogs
terrein.
Italfaansch legerbericht.
De Italiaansohe Legaitie onilvtnig van
den Italiaanschen groot en generalen staf
het vo'gande communiqué d.d. 11 Aug.:
In Cadore trachtte de vijand talrijke,
doch vergeefsche aanvallen, ons uit eenige
onlangs veroverde stellingen terug te
werpen.
Zoo sloegen op 9 Augustus onze troe
pen een a anv ai af in het Sex tend al tegen
Fonto del Rtonbiainco en een aanval met
een groote troepenmacht van den vijand
van af den Seikofel.
Nabij Plava .sloegen de onzen gisteren
bij hert. vallen van den avond met succes
een dubbelen aanval v$in den vijand af.
Op den Karat gingen on®e troepen, na
in den nacht van 10 Augustus een aan
val te hebben afgesl agen in de streek van
Sei Bus!, in den morgen tot een tegen
aanval over, waarmede zij op enkele
punten van het front merkbare voordee
ion bereikten.
- Tengevolge van krachtig geconcen
treerd geschutvuur en den. sterken tegen
aanval van den vijand kon de stelling
niet gehouden worden. Intusschan slaag
de de tegenstand' van' onze troepen,, welke
zich meer achterwaarts bevonden, in het
breken van den tegenaanval van den vij
and. WÊk
Oostenrijksch legerbericht.
Aan het front in het kustgebied werden
gisternacht een krachtige vijandelijke
aanval op het vooruitspringend deel van
het Doberdo-plateau, tiwee offensieve be
wegingen bij Zago.ra, voorafgegaan door
een krachtige voorbereiding der artille
rie, onder zware verliezen voor de Italia
nen afgeslagen. Voor het bruggenhoofd
van Görz heenscht rust. Aan de overige
fronten duren de artillerieactie en de
schermutselingen wort.
Op Zee.
Schepen aangehouden.
Duitsche torpedobooten hielden Woens
dagmorgen ten zuiden van Drogden het
s.s. „Tellus", uit Stockholm, en het s.s.
„Bollsted", uit Christiania, aan en zonden
beide schepen des avonds naar het Zui
den, door een Duitsche patrouilleboot be
geleid.
Het" Noorsche stoomschip „Eden" is
Dinsdagavond op reis van Newcastle naar
Archangel in de Noordzee door een Duit
sche duikboot aangehouden en gedwon
gen een deel der voor Engeland bestemde
lading, n1. 30 tan lood, zink en ijzeren
platen, over board ie gooien. Daarna is
het stoomschip vrijgelaten.
De Noorsche postboot „Iris" is
Woensdagochtend om half acht, een uur
stoomens van de Jcust door een Duitsche
duikboot aangehouden. De duikboot
vuurde twee schotten, af die voor den
boeg van de ..Iris" voorbijgingen en zond
•boen het schip, had gestopt, een officier
en eenige matrozen aan boord.
Een passagier verteJt da,t een aantal
pakertten voor Rusland bestemd, over
boord zijn geworpen. De duükboot is daar
op in Zuidelijke richting verdwenen.
Een Russische kruiser beschadigd?
De „Voss. Ztg." meldt uit Boekarest:
Sedert den aanvang van de maand be
vindt zich voor de buitenhaven van Man-
galia een zwaarbeschadigde Russische
pantserkruiser. Dit oorlogsschip zou de
kruiser „Sinope" zijn, die sedert lang tot
de Russische Zwarte Zeevloot behoort. De
kruiser nam op 29 of 30 Juli deel aan de
actie van een Russisch eskader tegen de
Turksche Zwarte Zeekust, liep op een
mijn en kon zich slechts met groote moeite,
in de neutrale haven Mangalia in veilig
heid brengen. Tot dusver zijn geen maat-
régelen genomen om het schip te initer-
neeren. De autoriteiten trachten het ge
beurde zoo veel mogelijk te verheimelijken.
De duikboot en mijnoorlog
De treiter Utopia" is gezonken. De
bemanning is gered.
- Het stoomschip „Aura" van Bergen is
gistermorgen vroeg voor Masstenen door
een Duitsche duikboot getorpedeerd. De
„Aura" was met een lading hout onderweg
naar Engeland.
Men meldt, dat het Engelsche stoom
schip „Oakwood" gezonken is. Verder zijn
gezonken de Noorsche bark „Morna" en de
treilers Young Admiral' „George Crab-
be", „Illustrious", „Calm", „Trevire" en
„Welcome", waarvan de bemanningen ge
red zijn.
(Het s.s. „Oakwood" mat 4270 ton bruto,
Wl.11-WalilS» Oakwood SS.
Volgens Lloyd's zijn de stoomtreilers
„Ocean's Gift", „Esteraste" en „George
Borrow" in den grond geboord. De beman
ning is gered.
In Duitschland.
Duitschland en de vrede.
De „Nordd. AlLg. Ztg." schrijft: Van
Londen uit werd onlangs een met allerlei
bijzonderheden opgesierd bericht ver
spreid, volgens welk de Duitsche regeering
de vorige week door bemiddeling van den
koning van Denemarken te Petersburg
vredesvoorstellen zou hebben gedaan, die
de Russische regeering weigerde. Dit be
richt is verzonnen. De Duitsche regeering
wijst verstandige vredesaanbiedingen, in
dien zulke haar eens zullen worden ge
daan, zeker niet bij voorbaat af, maar de
tijd om harerzijds vredesvoorstellen te
doen zal eerst gekomen zijn, als de vij
andelijke regeeringen bereid zijn het mis
lukken van hun militaire actie tegen ons
te erkennen.
Een nieuw crediet van 10 milliard.
Naar het Wolff-bureau verneemt, werd
in het gisteren door den Bondsraad goed
gekeurde wetsontwerp tot vaststelling van
een suppletoire begrooting op het rijks
budget van 1915 een nieuw crediet van IQ
miliiarden mark verlangd.
In Oostenrijk-Hongarije.
De bevrijding van Polen
De „B. Z. a. M." verneemt uit Weenen,
dat de Oostenrijksche Polenclub een ken
nisgeving heeft uitgevaardigd, luidende:
„Op dit oogenblik is het nauwe verbond
tusschen onze nationale belangen en de
wereldbelangen der Ilabsburgsche dynas
tie, die Polen in rechtvaardige bescher
ming neemt, algemeen bekend geworden.
De lotgevallen van Polen hebben zich
tegenwoordig zou nauw aan die der Ilabs
burgsche dynastie verbonden, dat wij er
niet aan twijfelen of de overwinning der
monarchie beteekent ook een overwinning
voor Polen, en de verovering van War
schau de bevrijding van Polen. Nadat dr
verbonden legers 't koninkrijk Polen bezet
hebben, zetten zij hun overwinningstocht
voort. Wij wenschen vurig dat dit ondeel
baar koninkrijk, tegen het Oosten bevei
ligd, de algeheele nationale en politie-ke
vrijheid terugkrijgt.
In Rusland.
Japansche munitie naar Rusland?
„National Tidende" bericht uit Parijs,
dat de Russische regeering met Japan een
overeenkomst heeft getroffen, krachtens
welke Japan zich verplicht "tot de dageiijk-
sche levering van 5U.0Ü0 granaten van 1
September af.
Japansche ingenieurs zouden de op
dracht hebben gekregen een lijn van
smalspoor aan te leggen van Wladiwostoclc
naar Irkoetsk, om de munitie te vervol
ren.
In Italië.
Geruchten over vredesaanbiedingen.
Volgens een bericht in de „Gazette del
Popoio" te Turijn, afkomstig van kringen
Ifé°'t1Svjjk^ewoon lijk omt^ertt^-
zijn, zouden Amerikaansche kardinalen, op
uitnoodiging van den Paus, een vredescon
gres willen beleggen, waaraan vele kar
dinalen en bisschoppen zullen deelnemen.,
De primaten van Spanje hebben reeds
hun medewerking toegezegd. IIet congres
zal in Zwitserland worden gehouden, en
zal door de Vereenigde Staten van Ameri
ka, Spanje en Nederland gesteund worden.
Op den Balkan.
De toestand op den Balkan.
Naar uit Berlijn gemeld wordt, staat do
geheele Balkan-pers vol wilde geruchten
omtrent den inhoud der jongste nota van
de Entente-mogend heden aan Bulgarije.
De bijzonderheden zijn onbekend, doch de
hoofdlijn is, dat Bulgarije ten koste van
Servië en Griekenland bevredigd zal wor
den., en Servië en Griekenland ten koste
van Oostenrijk en Turkije. Terloops wor
den dan de goede diensten der entente aan
geboden voor de Bulguarsch-Roerncensche
verzoening. Het geheele geval is hopeloos.
Do Servisohe militaire partij, waarvan
Paspitsj geheel afhankelijk is, zal alles
liever doen, dan aan Bulgarije een enkel
dorp in Macedonië afstaan.
Een spoedige beantwoording der nota is
moeilijk te verwachten. Bulgarije wil nf-
FEUILLETON.
De noodlottige erfenis.
30)
Zijn gaaat, dat doodsbleek was, klaar
de op zoodra hij een hl.ik in lfet telegram
had geworpen em een vreugdekreet klonk
van zijn lippen.
Eindelijk.
Liane keek hem verbaasd aan.
Hij snelde, zoodra de bediende ctp een
wenk van ihem was heengegaan, op zijn
vrouw toe en kuste baar oip beide -wangen.
Wat-iiis er? vroeg zij. Dit telegram...?
Brengt mij goede tijding, antwoord
de hij.
Zij nam het te'egram uit zijn hand en
las het.
Het was afgezonden uit Chicago en be
helsde slechts één woord:
„Aangekomen".
Onderteekend: Morel.
Liane keek haar man vragend aan.
Zij kende den naam van den ondertee
kenaar niet en begreep evenmin dat
woord dat voor Bertlhenay zeer duidefiijk
was, wart hij had met zijn medeplichtige
afgesproken, dat deze hem terstond zou
seinen als hij aioh van zijn opdracht had
gek wéten.
Om niemands achterdocht te wekken,
zou het. telegram slechts één woord be
vatten dat vooraf was overeengekomen:
was de zaak geslaagd, dan zou he,t woord
zijn: ..aangek .mien", was zij mislukt,
„vertrokken".
Wat beteekent dat? vroeg Liane.
Dal beteekent, antwoordde Berthe-
nay met stralend gezicht, dat een onder
neming, waarbij voor mij alles op het
spel. staat, gesi'aagd is.
Welke onderneming?
Och» verdiep u daarin niet, mijn
lieve Liiane, laat het u voldoende zijn be
weten dat de .teruggertirokkehihielid,, waar
over ge u beklaagt, nu weldra ten einde
zal ziln en diait mijn sohoone ginavan wel
dra in allen glans van baartjeugd en be
koorlijkheid zal kunnen schitteren.
De nieuwe gravin d'Alleret staakte een
krent van vreugde.
Meer verlangde zij biet en daarom ver-
dteipte zij zich ruüet verder in de raadselen
waarmee baar echtgenoot ztoh omgaf.
TWEEDE DEEL.
Het kind.
I.
DE WOLF IN DE SCHAAPSKOOI.
Vroolijk en opgewekt kwam Bernard
d'Aile.ret van de universiteit thuis.
Hij ging regelrecht naar het atefiier,
het heilngdom van Lizzlè, waair hij deze
aantrof m gezelschap van haa/. zuster.
Na zijn vrouw gekust en zijn sohoon-
zuster de hand gedrukt te hebben, riep
hij uit:
Alles Is in orde, ik heb mijn onbe
paald verlof gekregen en ben van nu af
zoo vrij als een vogel in de lucht. Wan
neer d.ie vriend van mijn broeden- nu spoe
dig komt dan kunnen wij op reis gaan.
Begin maar vast, mijn JDeve Lizzie, om
de koffeirs te pakken.
Wat loopt .gij hard van dial, zeide
Roste En wanneer die mijnheer zich nu
eens laat wachten?
Daar ben ik niet bang voor, ant
woordde Lizzie. Hector heeft ons toch
geschreven, dat hij komen aal.
Nu ja, maaT hij kon zich wel eens
laten oohoudefn. In uw plaats zou ik hem
niet gewachlt hebben eh was ik nu al op
reis naar Frankrijk geweest.
W-at draaft ge weer door, zuster!
rileo Bernard. En het geld voor de reis
dan?
Dat hadt ge- u wel op andere wijze
kunnen verschaffen.
Maar wanneer mijn broeder mij er
aan helpen kan, dan ts dat toch altijd
veel beter dan een beroep op vreemde
hulp te doen.
En dan, hei-nam Dizzie, wij hebben
volstrekt geen haast. Wanneer wij uw
zin deden, Rosie, dan zou het er' veel van
weg hebben of wij vluchten. Waar kun
nen wij ooit beter zijn dan in dit huisje,
waaraan voor ons zooveel dierbare her
inneringen zijn verbonden.
Een hutje en een hart, sportte de
jonge studente. Dat is het oude liedje,
waarvan gij reeds allie coupletten hebt
afgezongen.
Gij zijt een onverbeterlijke spotster,
zeide Bernard. Men zou haast zeggen,
dat gij de zon niet in het water kondt
zien schijnen.
Wel ja, zeg liever dat ik al een oude
vrijster ben.
Neen, neen, verbeterde de vrouw des
huizes, eerst wordt gij nog een jonge
tante.Zie eens, Bernard, waar wij mee
bezig zijn.
En zij hield haar echtgenoot eenige
stukken batist voor, die op papieren pa
tronen waren gespeld.
Bernard bekeek ze van al.le kanten en
vioeg:
Wat is da.t? Waar moet dat voor
dienen?
Raadt ge het ruiet?
Neen.
Lizzie sloeg de oogen ten heme1!, in
kluchtige wanhoop en riep:
O! die mannen!
Daar wordt dk niet veel wijzer mee
en het geeft mij niet de minste oplossing
van het raadsel.
Welnu, antwoordde de jonge vrouw,
alsof zij medelijden met hem kreeg, dit
is werk dat ik tijdens den overtocht wil
verrichten, het begin voor de luiermand,
waarvoor RosLe mij de modellen heeflt
meegebracht.
O. vergeert mij, het was dom dat ik
daar niet dadelijk aan gédacht had. Rn
nu wij er toch over spreken, hebt gij er
ai eens over nagedacht, hoe wij den
jonggeborene zullen noemen,?
Neen, nog niiet, antwooi-dde Lizzie,
eenigszins vertegen.
O, 4k zou er wel wat onder durven
verwedden, dat die vraag onder u beiden
al besproken is. Het zou trouwens een
zeer aangenaam tijdverdrijf geweest zijn.
In de gegeven omstandigheden, zeide
Rosie. is er één naam die, volgens inij,
boven alles den voorkeur zou verdienen.
En die is? vroeg Bemand.
Wilt ge hét weten?
Zeker.
Sylvian, als het een jongen is, en is
het een meisje, dan voegen wij er eene
bij.
Afschuwelijk! riep Lizzie uit, de
naam van dien man? Nooit van mijn
leven.
Waarom niet, nu bij toch alles heeft
goed gem-aakit, al is het ook na zijn dood.
Op hebzelfde oogenh'nk werd de deur
geopend en het diienistmeije liet zonder
plichtplegingen een iKwoeker binnen, dier
voor de aanwezigen een beleefde buiging
maa Wte.
Hij was een man van middelbaren
leeftijd met aangenaam uiterlijk en hof
felijke manieren.
Een wijdte reis jas omhulde hem en in
zijn hand hield hij een vd'ffchoed, dien hij
bij het binnenkomen Imd afgenomen.
Sta mij toe, begon hij op onberispo-
lijken toon, waarbij hij zich van de Fran-
sohe 'taal bediende, mijzelf maar eend
aan u voor te stellen. Ofschoon het de
eerste maal as, dat ik de eer heb u te ont
moeten. vlei dk mij toch ntiot geheel eeni
onbekende voor u te zijn. Mijn vriend
Hector d'A.leret heeft' u zeker mijn bezoeflc
reeds aangekonidii|gd.
Bernard kwam hem met een grimlach!
tegemoet en vroeg:
Mijnheer Augustin Morel?
In eigen persoon, bevestigde de ge
machtigde vain den valscheo d'Alleret.
Bernard drukte de hand van den man,
dien hij door zijn broeder gezonder»
waande en hernam:
Wees ons van harte welkom, mijn
heer.
Hij bood zijn bezoeker een stoel, waar
op deze plaats nam. na zidh ontdaan te
hebben van overjas en hoed, die do
dienstbode van hem aannam.
(Wordt vervolgd.).