11 BUITENLAND. De Oorlog. 6e JAARGANG BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. BIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAB, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 por kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent WOENSDAG AUGUSTUS. I9I5. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geefi Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent y R. K. Bijzonder Onderwijs. Niets geeft zoo veel voldoening als te mogen wijzen o>p den vooruitgang mn het r.K. Bijzonder Onderwijs in, ons vader land. Een diergelijke vooruitgang toch wijst met onmiskenbare duidelijkheid op een hoogerem opbfioelL van het beginsel-leven onder de Katholieken. In een der gel ijken vooruitgang Ligt een blijde hoop voor de (toekomst, waarin steeds meer e,n meer behoefte zal zijn -aan Katholieke mannen en vrouwen, die zich niet laten meezeu len in de sleur van een onverschillig ge doe, van wie niet kan worden gezegd, dat ,zij zijn ko-ud noch warm, doch die in het openbare leven uitstralen de kraoht en de schoonheid der Katholieke beginselen, die ridderlijk en fier kl.eur-bdken.n-en! t Zounatuurlijk een overdrijving zijn, als wij zouden beweren, dat het R.K. Bijzonder Onderwijs op zichzelf steeds voldoende is om zulke mannen en vrouwen te vormen. Doch van den anderen kant aarzelen wij ook niet als onze overtuiging uit te spreken dat het Ka'.iholiek Onderwijs krachtige, ja een bijna onmisbare voorwaarde is om tot zulk een resultaat te komen. En daarom schenkt ons zooials ge zegd <le vooruitgang van het R.K. Bij- -zwmter Onderwijs zulk een ware voldoe ning. Het cijfer der kinderen, die onze katho lieke scholen bezoeken, i& sinds hot vo rige jaar weer met 23,572 kinderen ge slegen, zoodat de totale bevolking onzer lagere scholen beslaat uit 83,704 jongens C(i 137,914 meisjes, te samen 221.618 teer lingen. In de verschillende bisdommen tet'sn wij 1034 scholen met 6205 onderwij zers. Een prachtig resultaat! Ook in Leiden valt een merkbare vooruitgang van het bijzonder onderwijs (waaronder heit Katholiek Bijzonder On derwijs de voornaamste plaats inneemt) te constateeren. Bedroeg 'In 1914 het aantal leerlingen der bijzondere scholen 3901, Sin 1915 was het ge-tegen tot 4063; daartegenover was het aantal leerlingen deu- openbare scho len gedaald van 5635 ,in 1914 op 5536 ih 1915. Het hier gesignaleerde 'is 'niet s'echts eer. verschijnsel ud)t het laatste jaar, doch vat reeds jarenlang waar te nemen. Stellen- we nog een paar cijfers ter illus tratie naast elkaar. In 1909 bedroeg het aantal leer Vingen dc-i^openbare scholen 5S02, der bijzondere In 1915 bedroeg het aantal leerlingen de- openbare scholen 5536, der bijzondere 4063. Sprekende cijfe-jre! Cijfers, die ocik eerbied afdwingen vcor de o f f e r v a a r d i g h e i d, waarmede de Nederlandsche Katholieken hun on derwijs weten hcog te houden en op te toeren! Dat die offervaardigheid nooit, ook niet in dezen tijd, moge verflauwenl De troepen van Generaal Von Scholtz namen gisteren de vesting Lomza. Zeppelins deden een aanval op de Oost kust van Engeland en doodden 13 personen. Een Zeppelin is door het geschut be schadigd en in Ostende vernield. Hen verwacht de oorlogsverklaring van Italië aan Turkije. De quaestie van invrij heidstelling van De Wet en de met hem veroordeelden zal eerst worden over wogen na afdoening van al deze rechts zaken. Van het Westelijk oorlogs terrein. Duitsch iegerb&richt. Ten Oosten van Yperen gelukte het aan sterke Engelschie (Strijdkrachten zich iin het bezit van het We-steiijk d-eel van Hooge te steRllen. Na de vernieling vatn het viiadiukü ten Westen van Dammerkidh door onze artil lerie op 30 Mei hebben de Franechen voor een hulp spoorweg om die brug heen aangelegd, over de Lang ten Zuiden van Mausbiadh een brug geslagen. Nauwelijks was deze brug klaar of onze artillerie heeft ook deze Maandag dooi- eenige vol treffers vermeld. Aan, den Zuidelijken bosch-ramd ten Westen van Ver-dun hebben wij een Fran- schein (kabelballon, naar beneden gescho ten. I-n den avond van 9 lAug. wierp een vijandelijke vtieger cup het Nederlandsche Gadzand bonpnen. Tusschen Bel V.ngen en Rheinweiler ten Zuiden van MühhierVm moest een Fransch vliegtuig in het vu-u-r van einze artillerie dalen. Bestuurder e.n waarnemer werd gevangen genomen. Bij Pflirt week eetn vijandelijke vlieger voor ons vuur ctp Zwitsersch grondgebied. Fransch legerberlcht. Ten Noorden van het station van Sooi- cfhez deden de Duitethers Dinsdagnacht twee aanvallen met granaten, maar zij werden in hun loopgraven teruggewor pen door ons vuur, Refims werd gebom bardeerd. In de Artgonnen deden de Dulibsohers in de richting van F-oiruta/inie-aux-Oharmes een poging om Fransche luisterposten op te lichten, maar zij werden overal afge slagen. In het Oostelijk deel van het Ar- g-omnewoud artiilceir-i-ew en mfan/terievuur izonder irifanteriegevechten,. Bij V-auqodis gevechten met hjamdgnamaten en bommen. In het Priesterbosch deden de Duitschers n.a een hevige -art.illeniehesch Lefóng Maun- dagavond om 8 <uur bij Croèx-des-Canmes een aanval op onze loopgraven, maar werdien door ons vuur tegengehouden. Gisternacht werd de aanval herhaald, waarbij bommen met vergiftige gassen werden gebruikt. Ook deze aanval werd door het Fransche artillerievuur verhin derd. In Lotharingen ,werd een Duiiteche ver kenning -tegen het station en den molen van Moncel gemakkelijk belet. Iai de Vogezen alteen artatleriebescMe- tihg. Van het Oostelijk oorlogs terrein. Het Duitsch-Gostenrijksche offensief. De tegenstand, dien de Russen -thans aan de verbonden troepen bieden, is uit den aard der zaak uitermate hardnekkig, omdat 't hier gaat om 'n bedreiging van 'n nieuw front, waarop de Russen zich te rugtrekken. De „Times" wijst er op dat de Duitschers den terugtocht van het Rus sische leger naar BrëstLitowsk trachten te beletten, door in de richting van Novo- Minsk en Sjedlez op te rukken; met de be zetting van Praga is de front-linie in haar geheel naar voren g bracht. Meer Noordelijk, tusschen de Narew en de Boeg, wijken de Russen eveneens. Ten Zuiden van de vesting Lomza, die gisteren werd veroverd, hebben de Duitschers reeds den straatweg naar Ostrow overschreden. Het geheele Russische front is hier aan het wijken. De Duitschers drongen tot aan de Boeg bij Wyszkow door, nadat zij de versterking Zegrze hadden veroverd. Zegrze ligt Oostelijk van de vesting Nowo Geor- giewsk, dicht bij de samenvloeiing van do Narew en de Boeg. Nowo Georgiewsk is geheel ingesloten en zal dus binnen kor ten tijd moeten vallen. In het Zuidoosten, links van de Wieprez, is de tegenaanval der Russen op het leger van Aartshertog Jozef Ferdinand mislukt. In het gedeelte van de rivier, tusschen Kosk en Iwangorod, moesten zij wijken, hetgeen tengevolge had, dat de Russische strijdkrachten, die zich tot dusverre be noorden Iwangorod aan den rechterover van den' Weichsel nog wisten staande te houden, eveneens werden teruggedreven. Uit de berichten blijkt intusschen dat het gevecht zeer hevig is geweest. De Aartshertog heeft de Russen bij Lubartow een gevoeligen slag toegebracht, zoodat deze gedwongen waren in allerijl den te rugtocht te aanvaarden en vele gevange nen moesten achterlaten. Aan den uitersten rechtervleugel van het leger der bondgenooten, ondervinden de Oostenrijkers nog voortdurend heftigen tegenstand. Hun poging om van Wladimir WoLinski, ten Oosten van de Boeg, naar Kowel op te trekken, dat aan den grooten spoorweg WarschauKiew is gelegen, is nog steeds niet met succes bekroond. Het behoud van Kowel is voor dé Russen van veel gewicht, omdat het wellicht in de toekomst deel uitmaken zal van het nieuw in te nemen front, waarvan BrestLitowsk het steunpunt vormt. In BrestLitowsk, dat gelegen is aan de samenvloeiing van de Moechawice en de Boeg, komen de spoorweglijnen van de Noordelijke en Zuidelijke gouvernementen te samen. De vestingwerken, met-het sterke fort Berg, zijn volgens de moderne techniek gebouwd, behalve het middelpunt, dat uit den jare 1830 dateert. De Russen zelf venvachten veel van de verdediging van deze vesting. Immers, indien BrestLitowsk valt en de Duitschers nogmaals er in zouden slagen het front door te breken, zou er van een tegenstand der Russen allicht-niet veel meer te verwachten zijn. BrestLitowsk is in strategisch opzicht voor de Russen thans van bijzondere waarde, wijl het als kruispunt van spoorwegen zeer belangrijk is. De directe verbindingslijnen met Kowel, Minsk, Moskou en Noordelijk met Petro- grad komen het Russische leger zeer ten nutte. Van het Zuidelijk oorlogs terrein. It-aiüaanscti legerbericht. 9 Aug. Een Jta'ii'aainöch detachement, vermeesterde Oostenrijkse he- loop graven tusschen den F netlkogei en Palegirande. De vijand trachtte ze te hernemen, maar werd met zware verliezen afgestegen. Eveneens zijn verschillende Oosten- rijk sche loopgraven bij Zagona vermees ter d. In den Korst blijft de actië zich ten onzen gunste onlbwikkelen. Oostenrijksdhe (bommen ver o chtzaaiktefn opnieuw brand Jn de dokken van Monfal- coine, welke brand echter spoediig bedwon gen was. Oostenrijksch legerbericht. 10 Aug. De dagelijksche artilleriege- vechten aan het Zuidwestelijk front duur den ook Maandag vooi-.t. In de streek, van Gürz en bij PLava namen zij some een buitengewoon heftig kionakter aain. Drie Italiaansche -aanvallen oip het naar het Westen vooruitspringend deel van het plateau van Doherdo en een vijandelijke ■actie bij Z ago ra (ten Zuidoosten van Plia- va) werden afgeslagen-, Ov-erigens kwam niets van belang voor. Op Zee. De aotie tegen de Dardaneü en. Het Enigdische persbureau meldt, dat gcn-eraaJl Hamilton bericht over belang rijke vorderingen op Galli.po.li. In de Zui delijke zone weiden op een front van- 300 meter 200 meter gewonnen ten Oosten van den weg van Krithia. De medewer king der FirainscheffL was van hooge waarde. Bij Choieuoch-bahr en Sarihahr werd terrein gewonnen en de kaïn van den (berg bezet. De vijandelijke verliezen zijn aanzienlijk. Elders 'werd een nieu we landing uitgevoerd. Wij maakten- 630 gevangenen en vermeesterden een Nor- denfefdt-kanon, twee mortieren en negen mitrailleurs. Het groote Turksehë hoofdkwartier me'dt: Op 9 dezer sloegen wij ten Noorden van Ani'boernoe opnieuw een vijandelij- ken aanval af en brachten we den vijand zware verliezen toe. Verder Noordelijk verdreven we den vijand door een krach tig en aanval. Wij namen v-ier officie ren en vijftig man gevangen en maakten twee mitrailleurs en vele wapens buiit, bene vens hei'iiographische en telefonische in- V (vting-em. Bij Aiii.lboerno-ei Ihiar-overdenj wij door een b-ajionet-aanval aan den lin kervleugel een deed van de door den vij and nn de iaateibe dogen bezette loopgra ven. Bij Sedd-uN-bahr bezetten wij o-p den ■liinloervle/iuget een groot deel van een loopgraaf, diie afgezonderd tusschen ons en den vijand lag. Aan d«e overige fronten niets van be lang. Een torpedojager te gronde gegaan. De Briitsche admiraliteit meldt, dat de Briitsclue torpedobootjager „Lynx" op e«ea mijn gestooten is on in die Noordzee ié gezonken. Vier officieren en 22 man, zijn gered. De gezonken Engelsche hulpkruiser. Naar Wolff uit Bodö seint, zijn er in het geheel 142 opvarenden van deu getor- pedeerden Engelsclïen hulpkruiser India" naar Narvik gebracht, en wel 82 door de Göstaland en 60 door den gewapenden Engelschen treiler Saxon. Bovendien zijn er elf dooden ontscheept. De kapitein moet onder de geredden zijn. Er zijn ongeveer 160 man omgekomen. Een opnemingsvaartuig haalde gisteren 48 geredden en 3 dooden uit Helligviirk af. De overige dooden zijn vandaag te Bodö begraven. De duikboot- en mijnoorlog. Duitsche duikbooten hebben de Noorsche bark Norman" (995 ton) en het Zwoedsch» s&. „Mai" in den grond geboord. Beide schepen waren met mijnhout naar Enge land onderweg. Van de „Mui" is een gedeelte der be manning door het Deensche ss. „Lynn'^ gered; een boot, waarin de kapitein en acht man, is nog niet terecht. In de lucht. EEN ZEPPELIN VERNIELD Een eskader vijandelijke luchtschepen bezocht gisternacht de Oostkust, seint Reu ter uit London. Er werden eenige branden veroorzaakt door brandbommen. Deze branden werden echter spoedig gebluscht. Er werd geen malerieele schade aange richt, maar een man, acht vrouwen en vier kinderen werden gedood, vier mannen, zes vrouwen en twee kinderen gewond. Een Zeppelin werd ernstig beschadigd door kanonvuur van de artillerie te land. Er wordt bericht dat dit luchtschip gister morgen naar Ostende werd gesleept. De Zopyolin word duar toon onophoudelijk' aangevallen door vliegtuigen uit Duinker ken en moet door een ontploffing volko men vernield zijn. Een vliegeraanval. Naar het Wolff-bureau meldt, deden Maandagmorgen zes acht vijandelijke vliegtuigen ce-n aanval op do buiten het operatiegebied liggende plaatsen Zwel- brücken en St. Ingbert. In Zweibrücken werden vijftien i twintig bommen waar genomen. Er werd slechts gerfnge mate- rioele schade aangericht. Te St. Ingbert zijn er acht dooden en twee gewonden. In Duiischland. Duitsche vredesvoorstellen? De „Times" verneemt u-i'L Te trog rad, dat liet Beurrtdad uiiit zoor betrouwbare brom heit bericht bevestigt, dat keizer Wilhelm doo-r bemiddeling vnin den kil ning van Denemarken vredesvoorstellen aan Ru si'and gedaan heeft. Rusland zou de voorstellen hebben geweigerd, er oen- reu dig op wijzend, dat op v-t ogenblik sp rek em over v irdes-Otndci 11 and e 1 i n-gen onmogelijk is. Ook de „Wo-tsjenne W-rem ja" zegt ,,v-an bevoegde zijde" te hehben vernomen, diat Duiitschlamd door btaniddelrlng van Dene marken eem afzonderlijk en vrede u<an Rusia-nd heeft voongesrted. Rusland zou FEUILLETON. De noodlottige erfenis. Een pracbVig irouw-rijt-ui-g, geheell rneit Witte zijdia gestoffeerd, getrokken door twee kostbare paarden reed het voorplein der kerk op, een palfrenier met in goud gestikte livrei opende ving heit portier en aloeg de tr-eepterik neer. Uit d'e menigte ging een kreet van be wondering op toen d-e bruid verscheen, in prachtig toilet, het, gelaat bedekt door een s-uier van heerlijk kantwerk em met een sleep van eenige meters lengte. Ook in de kerk maakte zij sensatie, toen zi| binnentrad, aan dien arm van haar bruidegom, een- rijzig man, nieit jong meer, al wait, dun van haar en wiens geteat de sporen droeg van een onstuimige jeugd. Onder die belangstellenden in de k/erk bevonden zilch twee heeren,die elkaar -hier toevallig ontmoet hadden en oude ken-niissen sontenien, te zijn, want zij had den een haute'.ijken handdruk gewipsieM. De een was een man van msLcLdefbaren .leeftijd, hoo-get correct in zijn kleedtng en voorkomen; de andere was, ofschoon hij burgerk-li&ediwg droeg, oa-n zijn stramme h-ouding terstond als militair te herken nen. Welzoo generaal, zöide de eerste, zïj.t gij ook eens komen zien naar het huwe lijk van dien waarden burggraaf de Py ramont met een juffrouw Verdeau, wier mi! ioenen het. \\a.pen9chCld van baar "echt- genoot opnieuw verguilden zullen. Wel zegt men dat de oude heer Verdeau zijn kapitaal niet altijd meit even eerlijke middelen hieef.ti bijeengekregen, maar dot schijnt voor een edelman als Pyramont geen bezwaar te zijn. Wat zal iik u zeggen, mijn waarde De M-aloor, antwoordde de hoofdofficier meit een gemoede/lijkh'eriddie niet vSu spotlust was vrij te pleiten, wij moeten met onzen tijd meegaan. Tegenwoordig kijkt men zoo nauw niet meer. Waar zou het heen moeten, -lieve homed, ale wij on zen hed'emdaagschen aidel op den keper Wilden gaan beschouwen? Het i-s zoo, dan zou er niet, veel over blijven, maar ik meen -toch in heit fei-t, dat mevrouw u niet hierheen vergezeld heeft, een bewijs te moeten zien, dat zij op dit punt een andere me enting is toegedaan. De marklteziln die Riveile is nog o-p haar landgoed, ik ben jonkman te Parijs. Een buitenkansje! O! neen, riep de generaal de Riivelle uit, ik was hier alleen gekomen om een bezoek te brengen aan een oud-officier, die als luitenant gediend heeft bij het re giment, waarvan ik ko'oneil was. Een walwillienidhedd tegen de hiërar chie in waarmee uw ex-ondergeschikte niet weinig vereerd zaj zijn. Maar gij, hoe komt gij zoo hier? Is het misschien o-m een goed voorbeeld te nemen? O! neen, geen kwestie van, maar als verstokt vrijgezel doet het mij altijd ge noegen te zien, hoe anderen hun gulden vrijheid prijsgeven. Dat verschaft, mij een zeker Leedvermaak. Pyramont zou mij slechts a's afschrikwekkend voorbeeld kunnen strekken meit een schoonvader ale hij nu krijgen zal. Nu ja, maar er zijn verzachtende cm sftand'i-giheden. Dat is zoo. Pyramont ging gebukt onder schulden en hij moet, ten einde raad, zijn toevlucht genomen hebben tioit een gevaariijk middel, dat hem in nog erger moerilij'kbede-n had kunnen bren gen. Vader Verdeau heeflt een stukje pa nier in handen gekregen, waarmee hij da«n waarden burggraaf weieens een verre reis had kunnen laten ondernemen en op die manieir hfceflt hij hem genood zaakt zijn dochter .tot burggravin te ma ken. Wie zal bet den man kwalijk nemen, dat hij op die manier zich toegang ver schaft heeft -tot de kringen der aristocra tie en tevens een b etreu renew a aixLtg schandaal heeflt vermeden? Ik zeker nitót, te minder nu ik ook vernomen heb dat hij een prachtig jacht veld bezit en Pyramont «al zeker niet weigeren mij daar nu en dan eens wat te laten -schieten. Ge weet. dait ik een hartstochtelijk jager ben. Gij zoudt u dus ook wiel willen en canailleren? Waarom niet? Het is de vlag die de lading dekt en bovendien die jonge vrouw mag dan van burgert!jko afkomst zijn, dat bef et haar toch niet zich al vrij goed aJl-s dame van stond te bewegen. Hebt gij gezien hoe waardig zij voortschreed, het gelaat bedekt met de 80,000 fr. aan kant werk. die haar'tot sluier dienen? Kerit gij don prijs? Dien kan iedereen kennen, do dag bladen hebben het meit dien noodigen op hief (meegedeeld. 01 ja, dat is waar ook, er Wordt hier van daag nog een huwe lijk gesloten, dat heel wat stof tot gesprek gegeven heeft. Een o ogenblik moest het gesprek wor den gestaakt. Het orgel, dat onder heit binnenkomen van de bruidspa r-etn een huwedijksmarsch had doen hooretn, zweeg nu, terwijl! het sc.him der kerk zich vulde mat de bruids paren en de getuigen. De inzegening had plaats, waarbij er diepe stilte in het gebouw heersoh/te. Verwlg-elns deed het orgel zich weer hooren. Generaal De Rijvette, diie brandde van nieuwsgierigheid, wachtte stecflvts dit oogen-b'Iik af om het gesprek te hervatten en De Maloor fluisterend te vragen: Van welk huwelijk spraakt gij zoo even? De andere antwoordde met de weder vraag: Hebt gij Liane De RégiUe gekend? De generaa-l g'rimlachte. Ja. zelker. Welnu, zij komt vandaag ook hier. .- Om wait te deen? Om haar huwelijk /te laten inzegenen. Goede hemel en met waan? Zonder n-og rechtstreeks op deze vraag te antwoorden, zeide De Malcor wijs geer i/g: Ja, zij is als 't ware een pendant van Mej. Verdeau. Deze is van lage geboorte, maar thans in dtaait haar echtgenoot een bruidschat van millioenen mee te brem gen, terwijl Liane De RégiiHe het vermo- een van .haar ouders h-eeft verkwist, eon 'teven van av-oinituren geile-id en ton slotte joch nog een rijk huwelijk doet. Maar welke czöl heeft ziich daartoe dan geleend? Een zekere graaf d'AUere-t, neef en erfgenaam van wijlen den schatrijken markies De Courtevron. En waar komt die d'A'-terot van daan. wiens rnaam Lk zelfs nooit gehoond heb? IJit een of andere Russische provin cie, waar hij zich, naar 't schijn-t, tot aan don dood van zijn oom had begraven, maar da,t ia een giraf, waaruit men terug keert. Een nieuwe terugtocht uit Rusland dian? -De woondspe'-ing ds goed, ik zal M onthouden. Maar go moet mij iijj©L kwalijk no men. De Malcor, wanneer Lk uw .nieuw tje voor een canard houd en Tiriet ander» verwacht dan hc»t morgen weer te hooren tegenspreken. Dat betwijfel ik. De bruidegom had gewild, dat het huwelijk zooveel mogelijk iin stilte wend voltrokken, maar dat waé minder naar den zin. van de bruid. Schijnbaar heeft zij zich er in gesch/iktu maar -witusschem er voor gezorgd hcè nieuws onder liet zeg dl van gehei-mlhour dlng te vertellen aan een paar vriendin/- non. wti-er vertrouwen haar bekend waé.; Ik ka.n het toch moeiilijlk geLooven. Maar wacht eens.... neen waarlijk..,- xk vergis mij niet. .^erdt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1