BUITENLAND. De Oorlog. BINNENLAND. 0© JAARGANG No. 1730 BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN 'De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal Afzonderlijke nummers 21/s cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent ZATERDAG 20 JUNI. 1915. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Dit nummer bestaat uit drie bladen en hei geïllustreerd Zondagsblad. Geloofs-verzwakking. "Wij hebben reeds gewezen, op heit merk waardig artikel mn dr. Gerard Brom in het jongste jaarboekje van de Apologeti sche Vereeniging „Petrus Canisius", ge titeld: Bekeerinig van Nederland. Wij hal-ben n.l. naar voren gebracht dat ge deelte van heit artikel, waarin de schrijver betreurt hic.it gemis aan durf bij velen der onzen, waar het betreft de propageering onzer Roomsche denkbeelden. Op een andere bladzijde van heit artikel heeft dr. Brom hat over de „beruchte lekkage" heit verbies der ziielen, die aan de kerk den rug ioekeeran. En dan merkt de schrijver o.m. op, dat er een afval van het Katholieke Geloof valt te coms'tateereh niet slechts aCis gevolg van het feit, diat de hartstocht den geest verduistert, doch ook tengevolge van heit fiedit, dat de liefde zich richt buiten het erf der vaderen.... Gerard Brom wijdt aan diiit laatste ver schijnsel het gemengde huwelijk «enige woorden, die een nadere beschou wing ten zeerste wettigen. Onder ons Katholieken, bestaat de ge woonte een gewoonte, we,like ons heilig moeit zijn en weke wij zorgvuldig dienen te bestendigen om op den om/gang tus- schen jongens en meisjes zeer nauwlet tend toe te zien. De wereld kan dat angst valligheid' noemen. Maar wij laten daar door onze beproefde en klaarblijkelijk door de hoogste begimseilem vereilsch/te Room sche praktijk, n iet beïnvloeden; wij zijn i n, doch niet van deze wereld. Maar met- allen eerbied voor die zorg vuldige bewaking van dien omgang tus- ilchen de beide geslachten, vraagt dr. Brom of wij in deize nilet te veir kunnen gaan. Men moet het, zoo betoogt de schrijver, i onzen jongen mannen niet zoo moeilijk ma rken om iri relatie te komm 1-1 -- eche meisjes. En die schrijver breekt dan een lans voor Roomsche gezelligheids-1 Yei eenigingen, gemengde koren en derge lijke instellingen. In de katholieke gezin nen, zoo zeigt Gerand Brom verder, kan een jonge man dikwijls zeer bez-waanlijk toegang krijgen, met heit gevolg, dat hij zijn ontspanning gaat zoeken in toescliie- teüjker kringen. ,.De gastvrijheiid1 van de Hcilandschö huismoeder houdt angstval lig bij jonge maximen op, aoodat b.v. menig student bij geen enkele famiiMe binnen- I bomt en nooilt meisjes ontmoet dan bui tenshuis, tot de vooTZiichtigheld van de oudere zich aan hem wreekt en de be krompen zorg voor het fatsoen mriisschien i erger uitersten bewea'kit dan men vreesde." In bovenstaande bemerkingen schuilt veel waars, zeer veel zelfs. Toch raken zij, ens inziens, niet de diepste oorzaak- van het kwaad, hetwelk de schrijver zeer terecht als een groioite ramp signaleert. De diepste oorzaak is gelegen in een g e- •loofs-verzwakking. Wij kunnen ons niet voorstellen, dat een jonge man, dóe diep in de ziel overtuigd iis van de goddelijke waarheid en de bovenmensche- -lijke schoonheid van zijn Roomsch gefoo- ven, er aan denkt een allerinnigste levens gemeenschap te gaan sluiten met een meisje, dat zijn- diepste ziele-leven, niet kan begrijpen.... En om die diepe geloofsovertuiging te gronden eh te bewaren is het n o o d i g het leven' te richten rondom helt midden punt van ons geloof, het Sacrament des Altaars.... Hierover nader uit te wijden ligt. buiten het bestek onzer korte be schouwing. Dat de ouders mogen begrij pen. dat zij het groote middel in de opvoeding hunner kinderen hebben veronachtzaamd, als zij hen, niet leeren ,waardeeren, die groote Gave... De n <a t u u r 1 ij k e middelen door dr. Gerard Brom aangegeven om het ge mengde huwelijk te voorkomen zijn onge twijfeld de overweging ten zeerste waard. Doch allereerst zij onze aandacht gespan nen op het hiler aangegeven bovenna tuur ,1 ij k e middel. Onder de in Engeland vertoevende Beigen is een beweging ontstaan om het ministerie te Havre te vervangen door een coalitie-ministerie. De Landbouw- bond van Oost-Vlaanderen h eeft een groote vergadering te Gent gehouden ter bespre king van de economische maatregelen. De Duitsche overheid in België heeft aan de bevolking het dragen van de Belgische kleuren toegestaan. in Frankrijk staat een crisis in de garenindustrie voor de deur. Van het Westelijk oorlogs terrein. In heit Westen beg innen, de Fransohen de' laatste dagen bijzonder actief te wor den. Waarschijnlijk om de meentng, dat de Duitsche sltel'iingem tengevolge van het zenden van (troepen naar het Oostelijk front aanzienlijk verminderd waren, de den de Franechen van de kust tat aan de Vogezen op verschillende plaatsen, krach tige aanvallen. Vooral jn de Argonnen en aan de Maashooglten werd hevig gevoch ten. Bij de Tranchée de Calonne deden de Duitschers een tegenaanval, waarbij zij de verloren linie konden hernemen; doch zij waren nieit in, staat die te behouden, toen de Franschen opnieuw tot den aan val overgingen en de genomen loopgra- venMnaeis bestormden. In de Vogezen is de strijd in de laatste dagen wait minder hevig geweest. De Duitscfhers schijnen gepoogd te hebben, om van de weersgesteldheid gebruik te maken ten einde hun verloren stellingen in het dab van de Fecht te hernemen. Zij deden een aanval bij Pon/teville, die ech ter werd afgeslagen en beschoten de om streken van Meitseral, dat zij dezer dagen moeslten ontruimen. Om de Lorette-hoogte, de omstreken van Souchez, het Labyrinth en Neum-ïle iis eveneens krachtig gestreden, zonder dat de stellingen, die de beide partijen daar innemen, belangrijk werden gewijz/ijgd. Van het Oostelijk oorlogs terrein. In het gouvernement Radom (Zuiden van Russisch Polen) trekken de Russen verder terug en hebben zij de steden Ostrowic en Sandomic aan de verbonden Duitsch-Oos- tenrijksche troepen gelaten. Deze terugtocht naar den Weichsel is het directe gevolg van het uitwijken der Rus sen in Galicië aan de overzijde der rivier, maar vermindert ongetwijfeld het gevaar xs„t?g. qmbrHs't-M- van het Russische front en maakt dus ver sterking van de meest bedreigde punten mogelijk. Al wordt dit doel door de Russen bereikt, dan is desniettemin deze terugtocht als een succes voor de Duitsch-Oostenrijksche troepen te beschouwen. Want als de eene partij iets prijs geeft, ten einde een grooter nadeel, dat de vijand hem dreigt toe te brengen, te voorkomen, zoo is toch het voordeel aan den vijand en niet aan hem. Voorloopig bieden'de Russen in Galicië nog krachtigen tegenstand ten Oosten van Lemberg. Van Mikolojari (ten Zuiden van Lemberg) tot Zydasiow (tegenover de uitmonding van de Styj) hebben zij van den Djnestr moeten wijken. Tot Haiecz is generaal Von Linsingen op den Noordelijken oever in een verwoed gevecht gewikkeld. Verder stroomafwaarts houden de Russen krachtig stand. Het stedelijk bestuur van Lemberg. Het stedelijk bestuur van Lemberg is door de Russen in zijn geheel als gijzelaar medegevoerd. Het bestuur wordt nu voor loopig door een regeeringscommissaris uit geoefend. De Tsaar naar het front. Heit „Peit. Tel.-Ag." meldt, da,t de Tsaar bij het actieve Legér is aangekomen. Van het Zuidelijk oorlogs- Het is nu al meer dan een maand gele den, dat Italië Duitschland den oorlog ver klaarde, doch tot nog toe is aan het Ita- liaansche optreden geen enkel belangrijk wapenfeit gepaard. Het door de natuurlijke ligging moeilijk over te steken grensgebied is daarvan grootendeels de oorzaak, terwijl er nog bijkomt, dat de Oostenrijkers hun grens uitstekend hebben versterkt. Inmiddels zijn volgens berichten uit Ro me nieuwe en groote Oostenrijksche troe pentransporten naar de grens vertrokken, en vandaar dat aan beide zijden groote activiteit heerscht, waarbij de Italianen eenig voordeel behaalden: op den Freikofel en aan de Isonzo bij Plavaj. De belangrijkheid der passen, die naar het Gail-dal leiden, is van dien aard, (Jat het in de richting der Oostenrijksche leger- plannen moet liggen, om te pogen die te hernemen. Maar ook aan de Isonzo worden de Ita- Maansche stellingen hevig aangevallen. De Oostenrijkers willen niet alleen pogen het verder voortrukken der Italianen, waar door Görz zou worden bedreigd, te beletten, doch ook en vooral willen zij daar de Ita lianen over de grens terugdrijven. Vandaar dat in die beide gebieden thans vrij krachtig wordt gevochten, tot nog toe met afwisselend succes. Op den Balkan. Turksche beschuldigingen. Het agemitechap Mi',11 meldt uit Constan- tiinope!: Onze vijanden willen hunne ne- derlagtm goed maken door middelen* die sleeMs hunne zwakheid aamtoonen. Zij pogen op sommige punten van onze kust beruchite vagebonden te landen. Zoo pro beerden zij den 20 Juni onder bescher ming van hunne vlooit 300 bewapende Grleksche bandieten bij Mil as (KLein- Azië) te landen. Het einde van deze han dje ton moge anderen, die een. dergelijke poging zouden willen wagen, ten voor beeld strekken. De vijand, die systema tisch de heiligdommen schendt, beschoot en vernielde onlangs het Grieksolue kloos ter Aya Niyaya op het Noordelijk gedeelte van het eiland Mifias. In Albanië. Blijkens berichten uit Rome hebben de Serviërs Donderdag Durazzo bezet en is Essad Pasja naar Italië gevvudht. De Montemegrijinen hebben de hoogten mn de 7 arabosj vódr Skoatari b^zet; andere af titelingen zijn op weg naar Skoetari, meldt het „Korr. Norden." Amerikaansche nota naar Duitschland. Het antwoord der Ver. Staten op de laatste Duiitschie nota. met. betrekking tot het in dein grond boren van de „Wii'ilitam F rye" is naar Berlijn geseind. Twee Belgischs vliegers gevallen. De „Petit Partsu'ien" verneemt uit Etam- pes dat de Belgische vliegers Tacooen en zijn kameraad korporaal Kosijns, tijdens een vlucht boven liet Sauvage-vliegveld een doodlijken val deden. Alles ging goed tot de Landing. Toen de machine reeds vlak bij den grond was, werd zij enkele malen omgeslagen en ten slotte vejrp'iat- Tacooen werd dood opgenomen. Kosijns had een arm en een been gebro ken, doch ondanks zijn ernstig en toestand hoopit men hem nog te redden. In het be ging van den oorlog had Kosijns een soortgelijk ongeluk te Antwerpen. Op Zee. «»«»o»**arlu,sen getorpedeerd. De „Kölnische Ztg." meldt uit Kopenha gen, dat een visschersflotille van 7 8 vaartuigen Woensdagmiddag ten Noord westen van Noordelijk Jutland door een Engelschen onderzeeër verrast werd, die 3 4 vaartuigen in den grond boorde. De overige visschersschepen slaagden er in te ontkomen. De bemanning der gezonken schepen werd gered; zij kreeg ruimschoots den tijd zich in de booten te begaven. Ook konden zij kleeren en proviand meenemen. De „Köln. Ztg. teekent hierbij aan: Het is verblijdend, dat hieruit blijkt, dat de En- gelsche onderzeeërs een voorbeeld nemen aan de Duitsche en de bemanning ruim schoots den tijd laten, zich in de booten te begeven. Duitsche onderzeeër gezonken. Te Delfzijl is bericht ontvangen, dat van de voor den mond van do Eem gezonken Duitschen onderzeeër slechts drie perso nen, die .zich op het dek bevonden, waar onder de commandant, gered zouden zij Of de boot getorpedeerd of op andere wijze gezonken is, staat niet vast. In België. Een nationaal ministerie in België. De „Köln. Ztg. bevat een corresponden tie uit Brussel, waarin wordt medeger deeld, dat onder de in Engeland vertoe vende Belgen een beweging is ontstaan om het ministerie te Havre te vervangen door een coalitie-ministerie, waarbij zij wijzen op het voorbeeld van Engeland. Zij willen dit coalitie-ministerie reeds nu gevormd zien en daarmee niet wachten tot de ge hoopte spoedige terugkeer naar België. De drie groote partijen dienen in dat ministe rie naar verhouding te worden vertegen woordigd, waarbij echter van partij-poli tiek geen sprake mag zijn. De Belgische regeering te H&vre schijnt weinig te gevoelen voor het denkbeeld van een nationale regeering. De broeder van den minister van Justitie Edmond Carton de Wiart wijst de voorgestelde vernieuwing van het ministerie af als onnoodig en on doelmatig. In België zelf wordt intusschen propa ganda gemaakt voor de oprichting van een nationale partij. Uitgifte van nikkelmunt. De Nationale Bank in België is Zaterdag 1.1. begonnen met de uitgifte van Congo- leesche nikkelmunt, waarvan ze voor een bedrag van één millioen francs ontvangen heeft. Economische maatregelen In België, De Landbouwersbond van Oost-Vlaande ren hield een groote vergadering in de Lakenhalle te Gent onder voorzitterschap van het Kamerlid Maenhout. Er werd be slist, dat al het fruit in de provincie tegen een vasten prijs zal opgekocht worden voor het voedingscomité, waarna het weer op goedkoope voorwaarden aan de bevol king zal verkocht worden. Medegedeeld werd, dat 300,000 Kg. maïs is aangekomen tegen den prijs van 24 francs per 100 Kg. De verdeeling zal geschieden volgens de hoeveelheid vee per gemeente. Ook 600,000 Kg, gruis voor de koeien is door bemidde ling van het Spaansch-Amerikaansche co mité beschikbaar gesteld tegen den prijs van 24 francs per 100 Kg. In overeenstemming met de Duitsche overheid is gevraagd om het slachten te verbieden van runderen onder de 350 Kg. en van varkens onder de 100 Kg. Het' Na tionaal Comité heeft gelden toegestaan als tegemoetkoming voor het bewerken van onbebouwden en woesten grond. Ontploffing in een brouwerij. Woensdag had een geweldige ontploffing plaats in de stoombrouwerij van Versele te Zulte (in Oost-Vlaanderen). Men schat de schade op 100,000 francs. Verschillende personen werden zwaar gewond. De Belgische kleuren. Zooals men weet heeft de Duitsche over heid destijds bepaald, dat geen kokardes van vijandelijke staten gedragen mogen worden. Thans wordt bekendgemaakt dat dit verbod niet geldt voor de Belgische kleuren, mits deze niet uitdagend worden gedragen. In het Britsche Rijk. De recruteering voor den munitie- aanmaak. De tekst van het wetsontwerp op de oor. logsmunitie is gisteren uitgegeven en is, seint Reut-er, volkomen in overeenstem ming met de redevoering van Lloyd George in het Lagerhuis, Woensdag jl. De tweede lezing zal Maandag a.s. plaats hebben. Ondertusschen wordt de recruteering voor de munitiefabrieken levendig voortgezet over het geheele land. Er zijn nog geen definitieve cijfers verkrijgbaar, maar alle berichten wijzen op een succes van de op- rneoinrr F.en vJierejiflo colonne van 10,000 gowsche 1 erger comité. Deze mannen wil len gaan, waarheen het noodig is. In Italië. 19 het briefgeheim van den H. Stoel geschonden? De Romeinscihe correspondent van de „Tijd" bericht: In bui.tenilandsohe bladen schijnt, gei ijk mij blijkt uit Italiaamsche perspolemieken het gerucht te zijn verbreid, dat de Regee- riiing alhier een gestrenge censuur uit oefent op de briefwiseling van den II. Stoel, waarvan het geheim niet wordt ge ëerbiedigd, en ook op andere wijze de Waarborgenwet schendt. Ik heb over en weer nauwkeurige inlichtingen ingewon nen om mij een onpartijdig oordeel in deze gewichtige aangelegenheid ite vormen. Ter wille van de waarheid moeit ilk bekennen, •'at, ofschoon er een paar feiiten zijn voor gevallen, die oogensohijnlijk e enigen grond opleveren voor de bovenbedoelde beschuldiging, tot dusver geein aanleiding bestaat om de Itaüaansche regeering te verwijten, dat zij wetens en'wirlens cen suur uitoefent op de verrichtingen van den H Stool. Zoo nauwgezet mogelijk werd tot heden de Waarborgenwet nage leefd, en er zijn geen toekenen, dat d,:it ook in de naaste toekomst niet het geval zou wezen. Slechts bij vergissing heeft de censuur een paar voor het Vaticaan bestemde brieven geopend, en hieivoor zijn veront schuldigingen aangeboden. Ook schijnt er nog door te late inlichting in helt begin van den oorlog een fout te zijn begaan in de oorlogszone, maar de militaire cen sor aldaar heeft thans nauwgezette in structies gekregen, om helt briefgeheim in het verkeer met den II. Stoel te waarbor gen. Amerika en Duitschland. Dernburg. Aan de „Voss. Ztg." wordt uit Bergen geseind, dat Dernburg met zijn echtgenoote en de echtgenoote van den Duitschen attaché militaire te Washington, prinses Hatzfeld, Donderdagavond te halfnegen aan boord van het stoomschip „Bergens fjord" bij 'prachtig weer aldaar is aange komen. In Afrika. De veldtocht in Duit9ch Zuidwest Afr'ika. Officieel wordt uit Pretoria gemeld, dat generaal Botha Kalkfeld, 64 K.M. ten N. van Omaroeroe, heeft bezet. De Zuid-Afrikaansche rebellen. Rocco de Villiers, een van de voornaam ste leiders van den opstand in de Oranje- Vrijstaat, is tot vier jaar gevangenisstraf en 50U pd. St. boete veroordeeld. Zuid-Afrikaansche troepen naar Europa, De regeeringsmededeeling aangaande het zenden van Zuid-Afrikaansche hulp troepen naar Europa heeft, naar Reuter aan eenige bladen seint, veel voldoening gegeven. Er zal Zate.i ving avond te Johan nesburg een bijeenkomst van invloedrijk» menschen worden gehouden om de bewe ging te bevorderen. VoorLoopig fal or een brigade van 4000 man uit de Unie ge vormd en in de Kaap geoefend warden. Afgescheiden (hiervan zal aan de troe penmacht, die in Duitscli Zuidwest vecht, gelegenheid worden gegeven, na afloop van den veldtocht zich aan te bieden voor volgende brigades. De Leiders van de beweging zijn van oordeel dat de mannen van dito eerste bri gade ten minste ze9 ijiaaruden moeiten worden geoefend. Men acht de hulp zelf» van één brigade van belang. In het verre Oosten. Anti-Japan9che betooging te Moekden? Volgens een telegrafisch bericht uit Moekden z'ijn door een tegen het raam van een Japansche apotheek geslingerde bom drie Japanners zwaar en een licht gewond, meldt Wolff uit Berlijn. Een nieuwe Pauselijke Encycliek De „Tribuna" zegt uit goed-ingelichto bron te weten, dat de Paus binnen weinige dagen tot de katholieke wereld een Ency cliek zal richten, waarin hij de vraagstuk ken, die betrekking hebben op den oorlog, uitvoerig zal bespreken. Verschillende Oorlogs berichten. Voor de invaliden. Heit bekende sLot Falkenbuig bij Berlijn, waaraan verbon den zijin een park van 30 morgen en groo te vruchten- <en groeraton-kweekerijen zaft als te/huis van oorlogsinvaliden wond cm ingericht. Dut is de eerste inrichting van •dezen aard iin d>e Maik. Dc Duitsche censuur. De „Leipzjger oeerem van iryr "'egens het publl- Haa-o en K:iu:,-.)<y off v artikelen. Hot militaire bestuur heefit be- d'.oten, dat het blad voorloopig vodr e«n week niet verschijnen mag. Schaarschte aan aardappelen. Er zijn in Duitschland in de Laatste weken zoo groote hoeveelheden aardappelen naar de fabrieken gegaan, dat zich nu weer schaarschte aan aardappelen doet gevoe len. Daarom Ls men begonnen mot den invoer van nieuwe aardappelen uit BeLgiö in Du i toch'and. Crisis in de garenindustrie. Volgens de Matin" staat er in Frankrijk een crisis iin do ga remind ustrie voor de deur. Er is bijna geen garen meer te krijgen. De voornaamste garen-fabrieken zijn in Engeland en Noord-Frankrijk. Do Engel- sche fabrieken moeten voor het oogenbl'lk schiettuig fabriceeren; de streek van Rij- se-I, die de tweede plaats dn de garen-in- lustrie inneemt, is door de Duitschers be zet. Van Italië en Spanje va'jt niets te verwachten; in de enkele nsche garen- fabrieken, dóe nog werken, is, iten gevolge van de mobilisatie, te weinig personeel. Volgens de „Matin," kan s-leehto de ont ruiming van Rijsel en België een einde maken aan den ernstigen toestand. Lord Kitchener. Lord Kitchener to Dopderdag 65 jaar geworden. Een probaat recept. Een New-Yorksch blad geeft voor de oorlogszuchtigen in zijn lezerskring het volgende recept: Als je zoo van oorlog houdt, graaf dan een loopgraaf in je huis, vul die half met water, kruip daar in en blijf er een paar dagen zonder iets te eten, huur een krank zinnige om met een koppel pistolen en een machinegeweer op je te schieten en dan heb je iets, dat net zoo goed is als oorlog en je land zeer groote uitgaven bespaart. Buitenlandsche berichten. Ontploffing. Naar gemeld wordt heeft in de kruitfa briek van Cramer en Buohholz te Rübe land (Ilarz) een hevige ontploffing plaats gehad, waarbij zes personen werden ge dood. Een gedcoLtó van hot bedrijf is ver stoord. In Spanje. Naar uit Madrid wordt gemeld, ver wacht men, niettegenstaande de koning hot onslag van. het Miniate,rie-Dato niet aanvaard heeft, een wijziging in de sa menstelling van het kabinet. Nederland en de Oorlog. Uitvoer vanboter. Het Rijkscentraalbureau voor den uit voer van boter heeft bepuald, dat voor da

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1