15 v Onze eigen industrie. De Oorlog. BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Intorc. Teiefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEiLLUSTRhERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze agenten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaaL Afzonderlijke nummers 21/8 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent DINSDAG JUNI. I9I5. No. 7120 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cont ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f 1.50, elko regel meer 30 cent, met gratie bewijsnummer. Bij contraot aanzienlijke korting. Groots lettere naar plaateruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regols 50 cont, iedere regel moer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere rogel meer 5 cent. 6s JAARGANG 't Oog is opeens gevallen op zeker soort tramkaartjes en men polemiseert er nu over, waarom die niet in ons land gedrukt .worden. Ja, waarom niet? In 't geegven geval 't betrof de Amster- daiïlsche Electrische Spoorwegmaatschap pij, die haar kaartjes uit Dusseldorf be trok .zal 't wel een quaestie van vraag en aanbod geweest .zijn. Maar waarom kan men dan voor zoo'n simpel artikel als een tramkaartje, waar van we er toch zelf millioenen gebruiken, ook al goedkooper in 't. buitenland terecht? 't Is te belachelijk om te onderstellen, dat we die dingetjes hier niet zouden kun nen maken, 't Is 'n kunst! Er bestaan trou wens Iiollandsche kaartjes; we zagen er, bedrukt met de firma-naam, terwijl lichte lijk valt aan te nemen dat er nog andere zijn. Maar waar zit '!m dan de kneep? 't Antwoord op deze vraag wordt niet vergemakkelijkt door de herinnerig van het j,N. v. d D", dat de Gemeentedrukkerij te Amsterdam een tiental jaren geleden twee speciaal-machines bezat voor het drukken van dè tramkaartjes Nadat ze een paar jaar •hadden dienst gedaan werden de machines aan kant gezet en betrok men de tram kaartjes weer uit Dusseldorf. Nu kunnen we aannemen, dat die Stadsdrukkerij wat duur drukte. Dat gaat zoo met officieele werkplaatsen. Maar konden dan particulieren niet profiteeren van de daarin opgedane ervaring? Zijn ze er wel toe in de gelegenheid gesteld? Is men niet uit sleur naar Dusseldorf terugge gaan? 't Antwoord op deze en dergelijke vragen want hoe veel dingen betrekken we niet uit het buitenland zal wel verband hou den met de omstandigheid, dat Hollandsch kapitaal o zoo grif gegeven wordt voor al lerlei ondernemingen buiten onze grenzen denkb.v. aan de Steels", de Hockey's" .en meer van die verre dingen maar slecht te bekomen is voor arbeid in 't eigen land. Speculeeren doet men op lossen voet, maar vóór men scheutig z'n geld durft steken in een vaderlandsche industrie moet deze dubbel geheid wezen. Ging 't zoo niet, dan zouden we waar achtig met die onnoozele tramkaartjes wel kunnen concurreeren. Moge in die geldcirculatie eens een va derlandslievende verandering komen. We zullen er allen wel bij* varen. BUITENLAND. Het Oostenrijksche communiqué meldt een doorbraak door het Russische front ten 0. en Z.0. van laroslau. Langs de grens van Tonale tot Carnia tracht ten de Oostenrijkers (ten opmarsch der Italianen tot staan te brengen. --- Eeni ge stoomschepen en een zeilschip zijn door Duitsche duikbooten in den grond geboord. Van het Westelijk oorlogs terrein. Van de drie oorlogsterredmen is het neg het stilst op het Westelijk., Hier schijnen de Franschem nu een hoogte bij de be ruchte suikerfabriek van Souchez te heb ben bestormd en genomen. Het Duitsche communiqué van gisteravond deelt mede, dat op het fronlt tusschen Livin en Atrecht de Franschen zware verliezen fed en. Nadat in den koop van den dag meerma len opgestelde Fransche storm colonnes door het Duitsche artillerie-vuur verdre ven waren, deden de Franischen des avonds Itwee krachtige aanvallen in dichte geleide ren op de Duitsche stellingen aan beide kanten van den Lorette-heuvel en op het front Neuvillle-iRóelincourt. De Fran- schen werden overal onder zware verlie zen teruggeworpen. Alle stellingen bleven in Duitseh bezilt", aldus meldt genoemd communiqué. Verder melden de Duitschers nog eenige afgeslagen aanvallen aan het Yserkanaal en eeniige linfanteriegeveohten ten Zuid oosten van Hébuiteme, die geen noemens waardige resultaten hadden. Dus toch nog wel eenig resultaat. Maar dat niet noemenswaardig resultaat zal wel met met bloedige offers gekocht zijn. Een gedenkteeken. TTi.t het groote Duitsche hoofdkwartier wordt aan de „Lokal-Anzeiger" gemeld, dat Zondag 13 Juni, in tegenwoordigheid van generaal von Einem en andere gene raals, afgevaardigden van de regimenten die aan het gevecht hadden deelgenomen, vele officieren en manschappen van de é'appe ads vertegenwoordigers van Duiitsch- land en van de burgemeesters van de om liggende plaatsen, met de daar wonende 'i' ransche bevolking als vertegenwoordigers van Frankrijk, de onthulling plaats vond v«m het gemeenschappelijk gedenkteeken, gewijd aan de" nagedachtenis vaih de ge sneuvelden in den .slag v.an 27 Augustus. De opschriften luiden aan den eenen kamt ,.Für uns", aan den anderen kant ,,pour la Patrie". De Duitsche aalmoezenier hield bij de onthulling van het gedenkteeken een plech tige redevoering en gaf daarna het ge denkteeken over aan de -Fransche burge meesters. De burgemeester van Recourt, de heer Berusier, aanvaardde plechtig het gedenkteeken en beloofde er goed voor te zullen zorgen. Vari het Oostelijk oorlogs terrein. Op dit front zijn de Duitsch-Oostenrijk- sche legers weer tot het offensief overge gaan en hebben zij in Midden-Galicië het Russische front ten Oosten en Z. Oosten van Jaroslau na een hevigen strijd doorbroken en de Russen onder ernstige verliezen tot den terugtocht gedwongen. Sedert gister nacht zijn de Russen ook bij en ten Oosten van Mosciska op den terugtocht. Zestien duizend Russen werden Zondag gevangen genomen. Intusschen duren de gevechten ten Zui- der van de Dnjestr voort. Bij Derzow ten zuiden van Mikoslajow sloegen de Oosten rijksche troepen op bloedige wijze vier ster ke aanvallen af. De Russen ontruimden, 'en slotte vluchtend het gevechtsterrein. Ten N.-W. van Zurawno dringen de Duitsch-Oostenrijksche troepen voorwaarts naar Zydaczow en veroverden Zondag na hevige gevechten Rogusno, Ook ten noorden van Flumazo vordert de aanval. Vele gevangenen, wier aantal nog niet is vastgesteld, vielen daar in Oosten- rijksche handen. Ten Noorden van Zalesczyki deden de Russen na elf uur 's avonds in een 3 K.M. breed front een aanval die met voor hen zeer groote verliezen werd verijdeld door 't vuur der Oostenrijksche troepen," aldus meldt het Oostenrijksche communiqué van 14 Juni. De Duitsche communiqué's bevestigen in hoofdzaak deze berichten en zijn het op het punt van het aantal gevangenen won der juist eens. Precies 16,000, geen man meer of minder. Een Russisch communiqué om de be richten tegen te spreken is er niet, dus vallen de berichten niet te controleeren. Een ding is zeker, dat het nu niet lang meer zal duren of Lemberg wordt, evenals Przemysl, van alle kanten ingesloten en na enkele dagen belegering door het zware geschut der centrale mogendheden tot de overgave gedwongen. Het vertrek uit Lemberg. De ,,Korr. Norden" verneemt, dat naar de verhalen van vluchtelingen uit Lem berg, de uittocht der Russen uit de hoofd stad van Galicië grootere afmetingen aan neemt. Op het spoorwegstation is een vree- selijk gedrang ontstaan; de naar Rusland bestemde treinen vertrekken met 6 tot 8 uur vertraging. In de allereerste plaats vertrekken de gezinnen van ambtenaren en officieren, zoomede de Russische kooplie den die zich te Lemberg gevestigd hadden. Russische versterkingen in Galicië. Volgens de ,,Korr. Norden" wordt uit Sofia aan de ,,Voss. Ztg." gemeld, dat, blijkens Uit Rusland omvangen bëtronw- bare berichten, alle troepen die voor lan ding aan de Turksche kust van de Zwarte Zee bestemd waren, ter versterking naar Galicië gedirigeerd worden, zoodat de lan dingsplannen als opgegeven beschouwd kunnen worden. De nieuwe Russische dreadnought „Imperatritza", die vóór het einde van Mei afgeleverd had moeten zijn, is waarschijnlijk nog lang niet voor den oorlog geschikt. In de eerste plaats omdat de bewapening niet voltooid kan worden, er ontbreken vele machinerieën, in de twee de plaats, omdat bij den proeftocht groote fouten in de constructie geconstateerd werden. Van het Zuidelijk oorlogs terrein. Officieel wiordit d.d. 14 Juni uift Rome gemeld: Langs de grens van Tonale tot Karintihië trachtte de vijand, (meest door nachtelijke aanvallen, onzen opmarsch te sluiten. De aanvallen op de belangrijke stellingen, die in de vorige dagen door ons genomen weiden, zijn overal afgeslagen. Wij bezetten den Valentia-pas iln den naclvt van 11 op 12 dezer, na schitterende krijgstverrichtingen der Alpentroepen, die den vijand uit de loopgraven verdreven ei. tusschen de rotsen achtervolgden. Wij bombardeerden de vesting Malb or ghetto, en veroorzaakten daarbij een ontploffing in het ammunitie-magazijn. Onze artille rie verbrak den spoorweg tusschen. Gürz eii Montfallone. Op den Balkan. De houding van Roemenië. Volgens berichten in de „Adeverul" en „Universul" wordt Gab ri©l!le d'Annunzóo eerstdaags in Boekarest verwacht. Dade lijk ös de „Moldawa" gereed, en eilscht in een weldoordacht artikel van d$ Roemeen- sche regeerinig dat deze d'Annunzio ver bieden zal te Boekarest propaganda te maken, seint de ,.Korr. Norden". De actie tegen Montenegro. Officieel wordt van het Oostenrijk sche hoofdkwartier in den Balkan gemeld: Ten zuiden van Andovar sloeg een der veld- wachten na een korten strijd een aanval af van ongeveer tweehonderd Montene- grijnen. Overigens is de toestand in het zuidoosten onveranderd. De actie legen de Darda nelles Het Turksche hoofdkwartier deelt mede: Aan ihet Dardaneli'enfront schoten Zondag twee oorlogsschepen van de bondgenooten ouder dekking van zeven torpedobooten ongeveer negentig granaten af op eenige Turksche stellingen hij Ari Boemoe en Sed-oel-Bahr. Zij bereikten 'hoegenaamJ geen uitwer king en trokken spoedig daarop naar Imibros terug. Te land had slechts een zwak artillerie ën infanterie/vuur plaats. De Turksche Anatiolisohe batterijen richtten een suc cesvol vuur op de bondgenooten. Amerika en Duitschland. Bryan's vertoog tot de Duitsch-Amerikanen. In zijn vertoog tot de Duitsch-Amerika- Tieii, zcgrBryOTnrarm-ükkPlijk, "dat Wilson voor het behoud van den vrede is. Bryan stelt voor een internationale overeenkomst welke het vervoer van munitie op passa giersschepen verbiedt. Hij heeft een andere meening dan Wilson ten opzichte van de politiek tegenover de inmenging van Enge land in de rechten van den onzijdigen handel. Bryan was van meening, dat tege lijk met de nota aan Duitschland, een nota moest worden gezonden, waarin van de bondgenooten der Entente opnieuw moest worden verlangd den Amerikaan- schen handel niet te belemmeren. Een Duitscher gearresteerd. Te Cincinnati (Ver. Staten) is gearres teerd Heinz Hardenberg, vermoedelijk een Duitseh militair aviateur, naar men meent in verband met het onderzoek naar de Duitsche verklaringen, dat de „Lusitania" bewapend was. Op Zee. De. duikboot- cn mijnooi', og. Een treiler heeft te Milfordhaven de be manning aan wal gebracht van het kolen- schip ,,Crownsfindia" en van het Noorsche zeilschip ,,Bellgrade" die door een Duit sche duikboot bij St. Anns Head in den grond geboord zijn. (De ,,Bellgrade" was een ijzeren bark schip van ruim 600 ton netto, dat in 1877 werd gebouwd en -toebehoorde aan den reeder A. Monsen te Tonsberg. Het schip bevond zich op reis van Halifax naar 1 Sharpness. Red.) Een Duitsche duikboot bracht het stoomschip „Hopemount" in liet Kanaal van Bristol tot zinken. De bemanning weïxl gered. De frailer Queen Alexandra" is ter hoogte van Dundee getorpedeerd. De be manning is gered. Slachtoffers van hun plicht. De Duitschgezinde ,,Neue Züricher Nachrichten" zegt uit Petrograd te verne men, dat het thans blijkt, dat bot overlij den van admiraal Von Essen, den opper bevelhebber, van de Russische Oostzee- vloot, hief natuurlijk was. Op denzelfden dag van zijn overlijden stierven ook de volgende zee-officieren van zijn staf: Iljem, Bassilieff, Koelnef en Prosoroff. Van ben wordt in de doodsadvertentio gezegd, dat zij stierven bij de vervulling van hun plicht. Reeds eenigen tijd geleden liepen geruchten omtrent zware muiterij op de Russische Oostzee-vloot. Aan de Roode Zee. liet Turksche hoofdkwartier deelt mede: Op 24 Meii verscheen een Engcóscihe kruit eer voor de kleine stad Moylih aan de kust van Medina aan de Roode Zee ©n liet een vliotuig boven de stad opstijgen. Het ■vliegtuig werd door het vuur der Turk sche soldaten en vrijwilligers naar bene den geschoten en viel. Verschillende Oorlogs berichten. Z. H. den Paus en de Nobelprijs. De .Daily Mail" verneemt uit Rome, dat men het waarschijnlijk acht, dat de Paus dit jaar den Nobel-vredesprijs voor zijn be moeiingen ln het belang van den vrede en de krijgsgevangenen zal krijgen. Oorlogskruisen. Tot nu toe zijn in het Fransche leger wegens betoonde dapper heid reeds 33000 oorlogskruisen toegekend. Duitsche nonnen in Engeland. Ruim dertig Zusters van de Congregatie der H. Catharina, die zieken en weezen verpleeg den in Liverpool, Lancaster en Preston, hebben Engeland moeten verlaten, tenge volge der opgewondenheid van het volk naar aanleiding van het „Lusitania'Mnci- dent. Zij keerden via Vlissingen—Goch naar Duitschland terug. Zij beklaagden zich geenszins over de ondervonden be handeling, wel over den baat tegen den "Duitschen Keizer en den Kroonprins, Engeland's oorlogskosten. Van regee- ringswege is im En-ga'and bekend ge maakt dat er nog 250 millio/ n zal moe iten worden uitgetrokken voor de oorlog voering gedurende het beg root ingsj aar eindigende 31 Maart 1916, 'hetgeen met do 250 mil Linen die reeds is toegestaan 500 rnillioen maakt voor liet begrootinigs- jaar 19151916. Minister AsquTh stelt liet I agerhuis voor, genoemde som morgen toe te staan,. FEUILLETON. HEREENIGD. 65) Haastig wendde hij zich af en schreed met vluggen tred verder den corridor over. Uit de cellen aan beide zijden klon ken woeiÉ geschreeuw, gillend ge'.ach, dof gekreun en opgewonden woorden van waanzin. Plotseling Guido was juist aan het einde gekomen van - de. laatste - gang en wilde de trap afgaan drong ©en stern in zijn oor, een stem van zoo zachtein, weeken Mank, dat deze hem fin he;t hart d'rcng en hij onwil.'okeuriig bleef stilstaan. Zijn blik wendde z,ich naar de cel, waar uit he/t geluid, dat hem zoo machtig aan- greep, lot hern was doorgedrongen, en als geboeid bleef zijn blik gevestigd op een j verschijning van wonderbare schoonheid. Het was -een vrouwengestalte, van mid delbare grootte, gekleed in diepen rouw 'en die aan het venster zat met hef hoofd gesteund in de handen. Hare oogen waren gericht naar den grond en de donkere wimpers lagen op de bleek e wangen als twee zwarte lijnen. Haar gezicht, van klassieke schoonheid en marmerbleek, stak als heit licht tegen den r.acht af tegen het ravenzwart haar, dat zacht els zijrJe was en in lange golven buigs het hoofd op de schouders neerviel. Alsof zij een beeld was van steen of oen schikJc-rij, vervaardigd door de hand van een meester, zoo zat zij daar, roe/loos. 'Poch thans gingen de oogleden om- k°°S, een blik drong daarpnder naar bui ten, eèn b'.'ik van onbeschrijfelijke zwaar moedigheid, en de lippen, die bijna zoo bleek waren als haar melkwitte handen, fluisterden spookachtig Eugène, Eugène wanneer komt ge me roepen? Wanneer?... Guido stond als versteend. Hij huiverde. Hij keek naar die figuur in de cel als naar een verschijning uit de andere we reld, die hem aantrok en .tegelijk op de vlucht dreef, die hem op hetzelfde o ogen blik vervulde met medelijden en huive ring; zij was hem een raadsel, een levend lijk! De dokter en diens zuster, die in .de ont bijtkamer op hun jeugdigen huisgenoot zaten te wachten, zagen dezen binnentre den waggelend als een slaapwandelaar. Ilij verkeerde nog gehedl onder den indruk van het getziene. Nadat bet ontbijt was gebruikt, noodig- de de dokter Guido uit, hem op zijn rond gang door de inrichting te vergezellen en aan de zijde van den ouden psychiater beklom de jongeman de trap, die naar de eeirste verdieping leidde. Dit zijn de cellen van de ongenees- lijike zieken, zeide dokter Sint Jean, op de deuren aan den iechterkant wijzende. Ja, ging hij vooyt, toen 'hij bemerkte hoezeer de stilte in deze vertrekken Guido ver baasde, al deze ongelukkigen zijn onge neeslijk. En ongeneeslijke krankzinnigen zijn nooit woest! En de eerste deur bij de trap openende, liet bij Guido binnentreden in de cel,waar de jonge man zich plotseling geplaatst zag tegenover de schoone vrouwengestalte, die zijn blik te voren zoo geboeid bad. Mademoiselle, dat is dokter Rocke^ mijn vriend! Dokter, dit as madeimoise.ilje Mont St-Pierre, zeide de geneesheer, bei den aan elkaar voorstellende. Guido niaakte een huigiing, terwijl de krankzinnige opstond, den groet beant woordde en vervolgens op koelen toon zeide: Mijnheer, ik heb u verzocht, mij nooit aan te spreken met mademoiselle. Gij blijft het toch doen, maar ik protesteer tegen deze blijkbaar opzettelijk bedoelde tuleediging. O, ik vraag u duizendmaal verschoo- ning, madame! Maa.r madame is zoo jong en zoo schoon, dat men onwillekeurig ■\ergeet, dat madame weduwe is. De dame beet zich op de lippen van toorn en onderdrukte slechts met moeite een boos antwoord. Laat mijn jonge collega spreken. Is madame niet jong en schoon? vroeg de le vendige Franschman, terwijl de oogen der door den dokter als krankzinnig voorge stelde vrouw nu eens den eenen dan den anderen der beide mannen aankeken. Terwijl de oogen van Guido een dezer blikken opvingen, boog hij zich eerbiedig en een eigenaardig bekorende uitdrukking teekenide zich af op het bleeke gelaat der zieke. En hoe heeft madame het gedurende mijn afwezigheid gemaakt? ging de dokter voort. Heeft" het personeel madame geen reden tot Magen gegeven. Madame be hoeft slechts te spreken te bevelen! Waarom zou ik spreken, afe elk woord dat i!k spreek, door u gehouden wordt voor de taal van een waanzinnige? Ik zwijg en zeg niets meer! En den beiden mannen den rug toekee- rende, wendde zij zich opnieuw naar het venster. Ach, madame kan toch niet zoo wreed zijn mij aldus te willen straffen? Een beweging van heftig ongeduld was het eenige antwoord. Kom! fluisterde de oude dokter zijn jeugdigen begeleider toe, terwijl deze daar •stond alsof hij droomde, zij kon wel eens een aamjval van woede krijgen! En Guido bij den arm nemende, trok hij hem zacht jes uit de cel. En its deze arme jonge vrouw inderdaad ongeneeslijk? vroeg de jongeman, toen bei den buiten in, den gang stonden. Ja, volstrekt ongeneeslijk! Maar zij maakt dem indruk volkomen normaal te zijn. even normaal als schoon.. Ach, jonge vriend, dat is bedirag,niets dan bedrog! Al deze krankzinnigen bewe ren met meerdere of mindere beslistheid, dat zij njomiaal zijn, evenafe een misda diger beweert, dat hij onschuldig is! En Guido zou de woorden van den er varen dokter bevestigd zien. In elke cel herhaalde zich hetzelfde. Al die ongelukkigen beweerden, dat zij vol komen normaal waren en naar hun fa milie teruggezonden wenschten te worden. Gij ziet, zeide de oude Franschman met een droog lachje, dat geen van allen vcor krankzinnig gehouden wil worden! Ja, dat ziie ik, antwoordde Guido met ietwat 'beklemde stem, maar toch vind ik, dat er tusschen aJ deze zieken en die blee ke dame daar in cel nummer één 'n groot onderscheid bestaat! Zij is de ergste van al mijn patiënten. Sinds achttien jaren is zij volsfagen krank zinnig! Guido keek verbaasd op. Ja, het is een treurige geschiedenis, ging de dokter voort. Sinds achttien jaren is zij krankzinmig, zooals die heer, ditt haar nog niet lang geleden hier bracht, mij zeide. Hij, een man van liooge positie en fortuin, vertelde mij ook, dat deze jon ge dame, mademoiselle Mont St-Pierre, behoort tot een aanzienlijke familie, wile zij groote droefheid heeft veroorzaakt door haar jeugdige onbezonnenheid. Door haar familie verstooten, vond zij bij den gent leman, die haar hier bracht, onderdak op zijn rustig, ver van de wereld afgelegen landgoed, waar zij liefderijk bewaakt en verpleegd werd. Doch jaar op jaar werd haar toestand gevaarlijker, liaar geestes stoornis nam toe en daarom besloot de gentleman eindelijk het, arrne meisje too te vertrouwen aan de zorg van een ge neesheer en bracht haar hier. Haar idee fixe bestaat daarin, dat zij zich inbeeldt de weduwe te zijn van den broeder van haar beschermer, die haar man heeft ver moord, en dat zij de moeder is van kinde ren, die ook door dienzelfden man uift den weg geru'iimd zijn, opdat hij zich haar we duwe-bezitting en de erfenis harer kinde rtal zou kunnen toeeigen en. Dat 'is de reden, waarom zij „madame"- genoemd wil worden in plaats van made moiselle. en waarom zij zich beleedigd ge voelt als dit tochgeschiledt! Maar dat alles is buitengewoon vreemd! Als hetgeen zij beweert eens de waarheid was en a's zij eens het slacht offer was van een schurk! (Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1915 | | pagina 1