ADVERTENTIEN.
PRIMA
KLUITKALK
HERMAN F. A. DAIVIEN ZOON
Leidsche Bouwmaterialenhandel
H van de Berg J. den Duijn.
VRAAGT UWEN WINKELIER.
OVERAL VERKRIJGBAAR.
De Leidsche Courant wordt gelezen in de volgende plaatsen:
maiitretyelen tegen mond- en klauwzeer.
Op daartoe gedane oproeping door de fok-
vóroenig n Delfland had Donderdagochtend
te Dell'l een vergadering van veehouders
plaats om te protesteeren tegen de maatre
gelen, getroffen tot beteugeling van het mond
en klauwzeer. De secretaris van bovenver
melde veroeniging, de heer S. de Jong wees
in zijn openingswoord er op dat liet bestuur
reeds hard gewerkt had om het afmakiugs-
svstcem te doen ophouden, o.a. door het be
zoeken van den minister van Landbouw, vele
Kamerleden, den commissaris der Koningin,
doch alles tevergeefs.
Hij deelt verder mede, dat de heer Sam
son, voojzitter der Landbouwvereeniging
Leiderdorp-Zoeterwoude is uitgenoodigd deze
vergadering bij te wonen, en wil het daarheen
geleid zien, dat er met genoemde Vereeniging
samengewerkt wordt.
'Spreker vraagt of een der talrijke aanwe
zigen vóór het afmaaksysteem is. Daar nie
mand zich aanmeldde, weid nu het woord
verleend aan den heer Samson.
De heer Samson zet de bezwaren tegen
het afmaaksysteem uiteen. Spreker vindt het
middel erger dan de kwaal, bovendien drukt
een en ander op den belastingbetaler: het
kost alles groote sommen gelds.
Hij wil verder naast een commissie van
deskundigen ook toegevoegd zien aan den
minister een commissie van belanghebbenden.
Ten slotte weckt spr. alle aanwezigen op
tot samenwerking, tot hèt vormen van een
machtige organisatie, om langs wettigen weg
verbetering te krijgen.
De heer Van der Eijk dankt den heer
Samson voor zijn uiteenzetting van dit voor
de veehouders zoo belangrijke onderwerp.
Hij randt alle veehouders gebruik te maken
van de bevoegdheid om 24 uur uitstel te
vragen voor beroep op den minister en deelt
mede dat een request ter teekening ligt dat
den minister zal worden aangeboden, waarin
dringend wordt verzocht het afmaken van
drachtig-, melk- en luk vee onverwijld te doen
ophouden.
Daarna werd staande de vergadering een
commissie benoemd, bestaande uit de heeren
S. v. Berg, Schipluiden; C. J. v. d. Sar,
Maasland; S. de Jong, Hof van Delft; C.
Hoek, Wateringen; J. v. Winden, Pijnacker;
C. v. Koppen, Vrijenban; T. B. Oosthoek,
De Lier; M. v. d. Voort, Vlaardingerambacht;
Jac. v. d. Salm, Rijswijk; J. O. de Raadt,
Voorburg; A. v. d. Bos, Naaldwijk en O. Lug-
tigheid, Delft; die zich met verschillende
voorstellen tot de Regeering zal wenden.
Letteren en Kunst.
,,De kunst om de kunst."
In ,,De Katlhofiek" ge-eft prof. Aengenont
een duidelijke uiteenzetting van de l'art-
pour-1'arUbheorie (de kunst om de kunst).
De schrijver zegt er van:
Ziedaar de zuwer-panlheïstlsche theo
rie, dat. de kunst is Selbstzweck, de zurvere
l'art pour l'art-leuze, waarvan men in de
tachtiger jaren ook in ons vaderland zulk
een rumoerige herleving aanschouwde.
Die theorie is evenweJ historisch, ethisch
en aestlhetisch verkeerd. Vooreerst histo
risch. Immers ondervraagt men de groote
bouwmeesters, die ééns de Christelijke ba
silieken, de romaansche en gothische ka
thedralen deden verrijzen, ondervraagt
men de grootmeesters der godsdienstige
poëzie van af Hilarius en Amibrosius en
Prudentius tot Thomas van Aquino, of de
beroemdste schilders zooais Giotto, Or-
cagna en fra Angelico, dan weten wij hoe
hun antwoord luiden zal; de meesterstuk
ken, die zij leverden en die nog door hun
schoonheid bekoren, werden juist tot stand
gebracht onder den drang van hoogere
aspiraties. En bovendien, degenen die in
onze dagen het tendenzlooze der kunst het
krachtigst verkondigen, brachten meer
malen zelf geschriften ter markt, waaruit
de anti-godsdienstige en onzedelijke ten-
denz van uit de verte u tegenwaarde. Men
paste de strekkingloosheid der kunst al
leen toe, wanneer het gold godsdienst en
zedelijkheid te weren.
Ten tweede, die theorie is een ethische
dwaling. Want het is onmogelijk, dat er
iets van het geschapene zijn doel in zich
zelve zou hebben. Juist omdat het gescha
pen en dus -afhankelijk is, vindt het den
grond en dus ook het doel van zijn bestaan
niet in zich zelve. En evenmin dus als de
geheele mensoh zelf doel is, evenmin kan
een zijner uitingen, welke ook, dus ook
niet een kunstuiting, zelfdoel zijn. Ook van
de. kunst moet het hoogste en 'laatste doel
zijn de verheerlijking van God en de re
ligieus-zedelijke verheffing en veredeling
van den mensch. Daaruit volgt natuurlijk
niet, dat dit ook de onmiddellijke en naas
te bestemming van de kunst is. Onmid
dellijk behoeft de kunst niets ander te be
oogen dan de uitbeelding van he.t schoone
en het opwekken van schoonheidsgenot.
Neemt men de leuze l'art pour l'art in
dezen beperkten zin, dan is zij waar en
ontastbaar. Ook nog in een anderen zin
kan men er een goede heteekenis aan
hechten, n.l. da* men de kunst nie.t moet
vernederen tot dienstbaarheid aan dat
gene, waarboven zij om den adel van haar
wezen verheven is. Doch dit alles is niet
de bedoeling, die pantheïstische aesthe
tics hebben wanneer zij de l'art pour l'art-
leuze van de daken verkondigen, zooals
dat in onzen tijd is geschied. Dan bedoelen
zij juist, dat niet alleen het onmiddellijke
rnaar ook het geheele doel der kunst moet
zijn schoonheidsgenot en niets anders.
Het hoogere doel wordt dus positief uit
gesloten. Welnu, een gezonde ethica leert,
dat ook kunst wel degelijk een hooger doel
heeft te erkennen. Wel niet in dien zin,
dat iedere kunstuiting positief een gods
dienstig of zedelijk doel behoeft na te
streven, evenmin als andere handelingen
van den mensch 'steeds positief zulks be
hoeven ite doen. Maar wel in dezen zin,
dat het hoogere doel nimmer worde uitge
sloten of weerstreefd, en dat, wanneer
prsjtief dat hoogere doel wordt beoogd, de
kunst daarvan geen schade lijdt, maar in
tegendeel werkt overeenkomstig haar na
tuurlijk wezen.
Ten derde, de l'art pour «l'art-leuze is
zelfs een aestlhetische dwaling. Want het
is de taak der kunst aoove&l mogelijk on
gestoord schoonheidsgenot op 4e wekken.
Welnu, een kunst, die Biaar hoogere roe
ping vergeet en meent dat den kunstenaar
allies geoorloofd is, zelfs de uitbeelding
van het onzedelijke, -schiet te kort jn haar
taak, omdat zij tevens in den mensch de
lagere instincten doet ontwaken. Een on
zedelijk kunstproduct wekt niet alleen
aesthetische vreugde maar ook lager zin
genot, en dit (Laatste is een belemmering
voor het eerste. -De reden hiervan is een
psychologische, n.l. het feit, dat alle ver
mogens van -den mensch wortelen in één
en hetzelfde subject. Bestond de mensch
uit meerdere zelfstandigheden, zooals o.a.
de tri-chotomisten beweerden, dan zou het
mogelijk zijn, dat de eene zelfstandigheid
werkingen verrichtte zonder de andere.
Doch daar lichaam en ziel in den mensch
te zamen vormen één substantie, is het
steeds dezelfde zelfstandigheid, de ééne
mensch, die de drager is van alle werkin
gen die in hem tot stand komen. Het hoo
gere kunstgenot moet dus door het lagere
zingenot noodzakelijk worden belemmerd;
want het stellen van twee werkingen te
gelijk door één subject moet van zelf de
intensiteit van een van beide verzwakken.
En daar de zinnelijke prikkels van nature
krachtig zijn, zal juist het aesthetische ge
not zeer dikwijls den schadelijken invloed
ondervinden. En winnen de zinnelijke
prikkels het niet dn kracht, dan zal in
ieder geval het zedelijkheidshewustzijn
worden geschokt; en zal op die wijze de
ongestoorde schoonheidsvreugde worden
belemmerd."
Rechtzaken.
Doodslag.
De 4e kamer te Amsterdam heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen den betonwerker
A. G., beschuldigd van doodslag op den
Ïolitie-agent Titscler in den avond van 24
anuari op het Kattenburgerplein te Amster
dam. Bij de behandeling van de zaak hadden
verscheidene getuigen beklaagde met groote
zekerheid als den dader aangewezen. Het O.
M. had 15 jaar gevangenisstraf geëischt. De
ie;htbank nam aan, dat hetgeen beklaagde
in de eerste plaats ten laste was gelegd,
wettig en overtuigend is bewezen, daar de
wonden er op wijzen, dat beklaagde het
oogmerk heeft gehad, den agent Titseler op
zettelijk van het leven te berooven, en ver
oordeelde hem derhalve ter zake van dood
slag tot 10 jaar gevangenisstraf.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Vrijgesproken werd: N. R., kantoorbedien
de, vroeger te Leiden, thans uit anderen
hoofde gedetineerd in de strafgevangenis te
Scheveningen, die terecht stond wegens dief
stal, subsidiair verduistering van klossen ge-
leiddraad.
De eisch was zes maanden.
Mr. M. B. Vos, van Leiden, was verdediger.
Verboden uitvoer.
De Rotterdamsche rechtbank veroordeelde
den 38-jarigen koopman K. J. W., wegens
medeplichtigheid aan poging tot verboden
uitvoer van koper tot 3 weken gevangenis
straf met verbeurdverklaring van de in beslag
genomen partij koper. De sigarenhandelaar
O. R. en de koopman M. S. werden vrijge
sproken.
In de zaak van verboden uitvoer van hui
den werden N. M. en J. M., beiden koopman
te Gouda, wegens uitvoer van huiden ver
oordeeld ieder tot f5 boete. Beiden werden
vrijgesproken van de ten laste gelegde poging
tot uitvoer.
Stoomvaartberichten.
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
KRAKATAU (uitreis) arriveerde 2 Juni te
Genua. VONDEL (thuisreis) vertrok 2 Juni
van Port Said.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
EEMDIJK arriv. 1 Juni van Rotterdam te
Newyork. NIEUW AMSTERDAM naarNew-
york is 2 Juni Dover gepass. NOORD AM
arriv. 3 Juni van Newyork te Rotterdam.
OOSTERDIJK, van Newyork is 2 Juni bij
Deal geankerd. SOESTDIJK vertrok 2 Juni
van Philadelphia naar Rotterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
BANDOENG, van Norfolk naar Java, pass.
2 Juni Perim. CEYLON (uitreis) vertrok 2
Juni van Sues. DELI (uitreis) is2JuniBeve-
zier gepass. KAWI (uitreis) vertrok 2 Juni
van Port Said. SAMARINDA, van Rotterdam
naar Java, pass. 31 Mei Scilly.
KON. HOLL. LLOYD.
AMSTELLAND arriveerde 3 Juni van Bu
enos-Ayres te Amsterdam. GELRIA (thujsreis)
vertrok 1 Juni van Santos. HOLLANDIA
(uitreis) arriveerde 2 Juni te Rio Janeiro.
RIJNLAND vertrok 1 Juni van Bahia Blanca
naar Amsterdam. ZEELANDIA (thuisreis)
vertrok 2 Juni van Lissabon.
KON. WEST-IND. MAILDIENS"i
JAN VAN NASSAU vertrok 2 Juni Nan
Buenos Ayres naar Amsterdam. NIOKEKIE
(uitreis) passeerde 2 Juni de§ nam. 3 uur
Dungeness.
Burgerlijke Stand.
NIEUWVEEN.
Ondertrouwd: P. Habermehl en
W. M. Lam. S. Bodegraven en J. van
der Ent Braat.
Overleden: A. Broerse, 67 j., wedr.
v. A. Scheurs, won. te Mijdrecht.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Stadstimmerwerf. Telefoon no. 127.
Geopend van 912 uren des morgens
en van 25 uren des middags.
5 Klerken, 15 timmerlieden, 24 metselaars,
5 steenhouwers, 0 voeger, 10 opperlieden,
10 stucadoors, 0 schilder, 0 behangers, 0
meubelmakers, 0 stoffeerders, 1 stoker, 2
smeden, 2 grof bankwerkers, 0 electricien, 0
blikslager, 11 typografen, 0 kleermaker, 1
bakker, 0 slagersknecht, 0 kellner, 1 huis
knecht, 2 koetsiers, 2 schippers, 11 grondwer
kers, 11 loopknechten, 4 loopjongens, 36
losse werklieden, 0 sigarensorteerder, 0 war
moezier, 1 banlcjongen, 0 straatmaker, 0 kis
tenmaker, 0 bakkersjongen, 1 bloemist, 0
banketbakkersjongen, 000 textielarbeiders,
gedeeltelijk werkloos, 0 smidsjongen, 1 koper
slager, 1 uitvoerder.
Afd. Vrouwen (Volkshuis).
Geopend van 910 uur. Telefoon 1477.
1 Dienstbode, 15 werksters, 6 naaisters,
2 waschvrouwen, 0 strijaster, 1 huishoud
ster, 1 kookster, 1 fabrieksarbeidster, 32
textielarbeidsters, 1 kinderjuffrouw, 4 vrou
wen allerlei, 1 kantoorbediende, 0 winkeljuffr.
Telegrafisch Weerbericht.
volgens waarnemingen verricht in den morgen
van 4 Juni 1915, medegedeeld door het
Kon. Ned. Meteorologisch Instituut
te De Bildt.
Hoogste barometerstand 767.5 Vlissingen.
Laagste barometerstand 762.1 Christiansund.
Verwachting tot den avond van 5 Juni.
Zwakke tot matige Zuidelijke tot Weste
lijke wind, veranderlijke bewolking, mogelijk
enkele regen of onweersbuien. Dezelfde tem
peratuur.
Geboren:
JOHANNA ANTONIA,
dochter van
C. J. v. BEUKERING.
11. C. v. BEUKERING—
v. Oeiile.
Leiden, 4. Juni 1915.
Garenmarkt 36. 2786
Do ondergeteekende betuigt zijn
hartelijken dank aan allen, die met
hem hebben medegewerkt tot het
verkiezen van de Heeren
II. STRAATHOF
J. H. WEIJDUNG,
en ten allen tijde is hij bereid, de nog
ontfutselde volmachten in te laten
trekken. 2787
J. C. STADHOUDER.
Voor eenige dagen per week
wordt een
nette Werkvrouw
gevraagd. Zich aan te melden
MARIA GONDASTRAAT 18d,
(Haagweg). 2785
Zaterdag 5 Juni 1915, des nam.
te 7V6 uren, len overstaan van No
taris EERSTENS te Leiden, afslag
van de pcrcee'.en te Leiden, in bod
gebracht, als:
1. Huis en Erf, Levendaal 87, op
f 1775, verhoogd met f 50.
2. Huis en Erf, Levendaal 153, op
f 1600, verhoogd met f 50.
3. Huis en Erf, Levendaal 123, op
f1400. Verhoogd met f 20.
4. Huis, Narm-straat 19 op f 840
5. Huis en Erf, Haverstraat 5, op
f400.
Veiihoogmgen worden aangeno
men tot en Zaterdag a.s. van 102
uren, tegen genot van 1/5 der ver-
Itoogsom. (2745)
Gevraagd een flinke
Bakkersknecht,
ongeh., zelfst. kunnende werken met
behulp van een 2e knecht, bij J. J.
ELSTGEEST, Noord wijk. 2766
Adverteeren doet
Verkoopen.
- CHATEAU COUTEAU PASLLET -
- CRU VERTHEUIL -
- MARGAUX -
iier ZEER BELEGEN TAFELWIJNEN.
Aanbevolen door 88
Wijnhandelaren - Hofleveranciers. - Burgsteeg.
Oude Vest 215. TeEef. Int. 1435.
Steeds groote voorraad
wordt bij elke hoeveelheid geleverd.
Beleefd aanbevelend.
INDIEN GIJ ZE NOG NIET ROOKT, NEEMT
DAN EENS PROEF MET DE VOLGENDE SIGAREN
EN GIJ ZULT TEVREDEN ZIJN:
DELI2» CENT
GRAUWTJES
DELI KROONTJES
REISGENOOT J ES.
21
é-2 ff
3 i,
3
ï-"s*- v
Boerendienstbode.
Om dadelijk in dienst te treden,
biedt zich aan eene R.K. Boeren
dienstbode. Brieven onder no. 228,
Hulppostkantoor Stompwijk. 2784
Te koop:
vier nieuwe ijzeren ro< ibooten, twee
houten en een gebruikte ijzeren, twee
groote pramen (Veenscli model), bij
N. v. d. MEER, Scheepmaker te Oude
Wetering. 2692
Afbraak te koop,
als: deuren, ramen, kozijnen, deelen,
ribben, ijzer, ankers, brandhout enz.
Alles nog in besten staat. 2775
Belanghebbenden zich te vervoegen
op het werk aan den Heerensingel.
Aarlanderveen
Abbenes
Achteveld
Alphen
Amersfoort
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Benschop
Benthuizen
Berkel
Bleiswijk
Bloemendaal
Bodegraven
Bodegraven Meije
Boskoop
Breda
Bussum
Coxdorp
Cuijk a. d. Maas
De Bilt
Diemen
Driebergen
Egmond-binnen
Oeesteren
Ooorn
Oorinchem
Gouda
's-Gravenhage
Haarlem
Haaflemmerliede
Harderwijk
Hazerswoude
Heemstede
Hem en Venhuizen
's-Hertogenbosch
Hillegom
Hilversum
Hof van Delft
Hoofddorp
Hoogmade
Huissen
de Kaag
Kalfslagen
gemeente Aalsmeer
Katwijk
Pijnacker
Katwijk aan Zee
Quintsheul
Kethel
Reeuwijk
Klundert
Roelofarendsveen
Korteraar
Roermond
Koudekerk
Rotterdam
Kudelstaart
Rijnsaterwoude
Langeraar
Rijnsburg
Leiden
Rijpwetering
Leiderdorp
Rijswijk
Leidschendam
Sassenheim
Leimuiden
Scheveningen
Lexmond
Schipluiden
Lisse
Schoorl
Loosduinen
Schoten
Medemblik
Stompwijk
Meije-Zegveld
Tempel
Middelburg
Ter Aar
Moergestel
Tilburg
Monster
Uithoorn
Montfoort
Urmond
Moordrecht
Utrecht
Mijdrecht
Valkenburg
Nibbixwoud
Veur
Nieuwe Wetering
Vlierden
Nieuwer Amstel
Voorburg
Nieuwerbrug
Voorhout
Nieuwersluis
Voorschoten
Nieuwkoop
Vriezenveen
Nieuwveen
Waddingsveen
Nieuw Vennip
Warmond
Noorden
Wassenaar
Noordwijk
Wateringen
Noordwijk aan Zee
Wieringen
Noordwijkerhout
Woensdrecht
Nootdorp
Woubrugge
Oegstgeest
ijsselstein
Oud-Ade
Zegveld
Oude-Schild
Zegwaart
Oude-Tonge
Zevenhoven
Ouderkerk a. d. Amstel
Zevenhuizen
Oude-Wetering
Zoetermeer
Oudshoorn
Zoeterwoude
Overveen
Zwammerdam
Purmerend
