P. de Gruyter'& Zoon.
Tweede Blad.
Uit de Pers.
KERKNIEUWS.
Letteren en Kunst.
Rechtzaken.
ge JAARGANG. No. 1671
&a£eidóeha(3oivxmï
INGEZONDEN MEDEDEELING 1 GULDEN PER REGEL.
VK
Vraagt het oordeel eens van Uwe huisgenooten(
ale U een proef neemt met De Gruyter's hoog-
fijne Botermelange a 60 cent per pond, en U zult
vernemen, dat niemand het verschil proeft tusschen
natuurboter en onze Melange. Alleen verkrijgbaar
in de bekende winkels van
t-et op oen reclamepoupon lr> onze volgende annonce.1
Zaterdag 10 April 1915.
Het Paasch-Congres der S. D. A. P.
po „Maasbode" besluit een/ beschou
wing over het Paaschcong.res als volgt:
„Dus moet liet zieken blijven ;n de
rootle partij. Heit proces pfer 'beginselver-
Jooehening zal zij hij voortduring nog
moeten ondergaan. Totdat ze tin meerder-
!>eid zal zijn geworden, wat de leadings-
mcarderheid nu reeds verlangde: een
teer radicale, zoogenaamd „vooruitstre
vende" partij. De tactiek om meer te
cischen en af te dreigen, dan andere par
tijen vragen willen, zal de tactiek dier
beginsellooze parit ij wel blijven. Een
grooter-e plaats aan 's leviens disch te
èischen, voor de in bezit van een stem
biljet zijnde „verdrukten", zal ook in de
vorre toekomst het geheele beginsel uit
maken der roode partij." v
Het „Centrum" zegt:
„Inderdaad, heit kentert, maar ook het
kankert in de S. D. A. P.
De toekomst zal moeten leeren, of de
overwinning, door de leiders behaald, ook
jets gemeen heeft met die van koning
Pyrrhuis.
Een sterke minderheid sprak zich tegen
bet partijbestuur uit, en het is de vraag
of .mannen als Men de Ls (die reeds een
maal uit de partij trad), Sannes en Duys
nich gemakkelijk en blijvend zullen neer
leggen bij de gevallen beslissing.
Een 'beslissing, die bovendien niet alle
moeilijkheden heeft opgelost.
Immers, zij is meer van oogenbldkkslij-
k«n aard en laat voor de toekomst aller
lei haken en oogen bestaan.
En wat zij vooral noodig schijnt te ma
ken, is, dat het program worde herzien
mi de S. D. A. P., voor zoover dat moge
lijk is althans, zal trachten haar deside
rata en leerstellingen aan te passen aan
den nieuwen koers en den nieuwen tijd.
Partijgenooten en ook buitenstaanders
K hebben recht .te weten, wat men aan haar
heeft.
a En. deze eisch geldt voor alle landen,
waar de sooi aal-democratie tot eenige ont
wikkeling is gekomen en de oorlog haar
in een crisis-periode heeft gebracht, wel
ke met haar wezen, bestaan en verdere
ontwikkeling ten nauwste verband houdt."
Het „Huisgezin," merkt op:
a. „Deze twee dingen staan na het con-
gres vast:
lo. dat de heer Troelstra zich iin het
i vervolg bezwaarlijk als de woordvoerder
der sociaal-democratische partij, zelfs
maar van de meerderheid, kan beschou-
i wen;
2o. dat de sociaal-democratie zich, wat
de heer T roe 1st ra moge zeggen, niet als
r een nationale partij beschouwt en op. haar
t, voor de verdediging des lands naet te re
kenen valt, sterker, de landsverdediging
haar steeds in de oppositie zal vinden."
In de „N. Rott. Grt." lezen we in de
rubriek „Onder de Menschen":
.„De berg, de geduchte verg van ver
woede ingezonden stukken, van banvloek
I, fingerende speeches, van dreigende bek-
5 vechters-brochures pro en contra, hij
i heeft gehaard het Paaschea van de
dankbare, volgzame' volgelingen. En niet-
kgenstaande alle geboudeer en gefkrieuw,
- niettegenstaande alle geruzie en yesput-
ter van de een beetje overmoedig "gewor
den oppositie, had immers niemand on-
dïr de zelfbewuste voormannen er maar
i «n moment aan getwijfeld, of ook dit
FEUILLETON.
HEREENIGD.
li
- Hebt ge een eigen- schip gekocht en
"llhet goudland groote rijkdommen mee
bracht? vrceg Guido.
- Neen, wat ik u te zeggen heb, betreft
mij. Juffrouw Rocke, gij weet, dat ik
f6n rijken «oom (heb, dien ik nog nooit
Nen had, wijl sinds het huwelijk mijner
Getier, zij en haar broer, diezelfde oom,
Ec' alkander op gespannen voet Leefden
b zelfs nimmer correspondeerden.
la, antwoordde de vrouw op "nauwe-
ts hoorbaren toon en terwijl zij haar
Waait verborg, je., -ik weet het, maar uw
jtosder en ik wij vermeden het steeds
diarover te spreken!
- Dat weet ik; mijn moeder hield er
Mat van over haar broer te spreken. Maar
'Cister nul Toen ik eenige dagen geleden
62,1 'land stapte en volgens gewóón-te ook
diar Washington-House ging, wien moest
jftoen ontmoeten! Niemand anders als
•zon rijken oom! Hij was naar New-
°rk gekomen, om daar naar een arm,
^lörloosmeisje te zoeken, dat mij kent
met hem over mij sprak.
Ttten zij hoorde, dat -ik in het hotel was
^gekomen, bracht zij mij iin haar vreug-
ever het wederzien bij haren oom,
n ik alleen bij naam kende, doch mij
if°or mDT1 gelijkenis op mijne moe-
J' bekende als haar aooh. Hij ontving
J,106,1 waarlijk vaderlijke vriendelijk
st bood mij Hurricane Hall als mijn
en beloofde te zullen zoergen voor
keer zouden ze weer naar huis gaan,
lichtelijk schor geredevoerd, een beetje
hoofdpijnerig van lang dag- en naast
nachtwaken in door zooveel asempjes be
dorven zaallucht, de Zomdagsche klearen
bitter mageurend van oud gewonden ta
baksrook doch met de Paasohsurprice,
die hun toekomst uit recht van gewoonte,
zwaar in den achterzak van hun oand-
jas."
Gemengde berichten.
Smokkelaars gesnapt. Voor eenige dagen
bemerkten dé kommiezen aan de grens te
Babberich dat de draden eencr afrastering van
ccn aan de grens liggend weiland doorgeknipt
waren. Dit wekte achterdocht en men ging
op den loer liggen. Omstreeks 12 uur midder
nacht zag men eenige personen met paarden
in de richting van de weide gaan. Op het lialt-
geroep der kommiezen vluchtten de mannen,
doch door de diepe duisternis konden ze het
door hen gemaakte gat niet spoedig genoeg
vinden en moesten daarom alles in den steek
laten om zelf weg te komen. Men toog on
middellijk op onderzoek uit, met het resultaat
dat vijf paarden en een rijwiel in beslag ge
nomen konden worden. De smokkelaars wisten
te ontsnappen. De paarden zijn in handen ge
steld van den burgemeester van Zevenaar en
zullen publiek worden verkocht.
Ongelukken. Te Lochem kwam een 18-
jarige landbouwer met een koe van de markt.
De koe schrikte voor een militairen auto en
holde met zijn begeleider door de winkelruiten
van den boekhandelaar H. De jongeman werd
daarbij verschrikkelijk aan het hoofd gewond;
zijn rechterwang was geheel opengereten en
een stuk van zijn neus afgesneden. De koe
werd gegrepen voordat verdere onheilen wer
den aangericht.
Te Lichtenvoorde is de molenaar H. K.
in de buurtschap Zieuwent in den afkoelbak
van zijn molen gevallen en dood daaruit op
genomen.
Een vermeende bomaanslag. Rustig
stil, zat de familie B. te Uden 's avonds
de tafel rond, toen zij door een donderen
den knal eensklaps in haar vreedzaam
avond-koffiedrinken werd opgeschikt.
„Des dichtbij" riep de van zijn stoel op
gesprongen baas tot de anderen, die even
eens door de maar niet vlug genoeg open
willende deuren naar buiten stormden.
In den gang een rook als een stofwolk.
Buiten gesneld kijken ze zigzag rond en
meenen het luchtgevaarte te zien. (Een
uil krast op eenigen afstand door de maan
lichte ruimte.)
Een weinig bekomen, gaan ze binnen en
vinden 't projectiel in den vorm van een
papieren donderbus, dio de straatjeugd
stillekens naar binnen had geschoven en
aangestoken met 't gewenschte gevolg.
Na vlug huiselijk overleg, liep de ont
hutste. baas naar de politie, om zijn weder
varen, opgeschilderd door de gezamenlijk
uitgestane doodsangsten, te vertellen. Een
ijverig onderzoek, maar resultaatloos, ter
wijl de jeugd stikem in het vuistje lacht.
Te water. Bij het roeien op de breede
binnengracht om het klooster der eerw.
paters Jesuïeten te Gemert hadden een
paar paters het ongeluk te water te gera
ken doordat het bootje omsloeg. Voorbij
gangers, die het ongeluk zagen gebeuren,
konden geen hulp bieden, daar door een
sterke omheining en een breede buiten
gracht het klooster van den openbaren
weg is gescheiden. Gelukkig werd door
het hulpgeroep de aandacht getrokken van
andere patera uit het klooster en konden
eindelijk de twee drenkelingen, die bij het
ophalen uit het water reeds bewusteloos
waren, worden gered.
Het ontinkten van courantenpapier.
Eiken dag worden er millioenen kran
ten gedrukt, die gelezen en daarna weg
gegooid of verbrand worden. Nieuwe
grondstof is dan noodig voor de nieuws
bladen van den volgenden dag.
Deze roekelooze verspilling had aan
den heer De Stürler te Bloemendaal
mijn toekomst. En toen ik den goeden
ouden man want goed is hij, ondanks
zijn klaine zondenLingihedien verhaalde
welke goede vrienden gij, juffrouw en
Guii'do, voor mij geweest waant....
O, neen! neenl Dat hebt ge toch niet
gediaan! riep de weduwe uit, plotseling
uit haar stoel'opvliegende en haar handen
samen wringende, terwijl zij den spreker
met waren doodsangst in diens verbaasd
gelaat keek.
Waarom niet? Waarom zou ik hom
niets verteld hebban van mijne goede,
Lieve tweede moeder? vroeg Herbert merk
baar /verbaasd, 'terwijl Guido eveneeir jf
verschrikt waarnam, (hoe ontsteld zijn
moeder was.
Ja, moeder, waarom zou (hij niet over
ons gesproken hebben. Wat was er voor
verkeerds aan, dat hij onzen naam noem
de tegenover dezen man, die zich zoo
vriendelijk jegens ons betoonde? vroeg
Guido.
Och neen! neenl... lik vergiste mij!
fluisterde de weduwe, geheel machteloos
in haar stoel achterover zinkende en
•trachtende haar zelfbeiheerschiing terug
te krijgen. Vertel verder, Herbert. Wat
hebt ge aan Mr. Mr. Warfield G\er
ons gezegd? vroeg zij haastig, terwijl haar
gezicht bleek was als de dood en elke
zenuw aan haar trilde, alsof zij in het
eenatvolgende oogenblik zou sterven.
Ik heb aan Mr. Warfield verhaald
van de Liefde en' de goedheid', welke gij,
juffrouw Rocke en Guido, mij altijd be
toond hebt, verklaarde Herbert. En de
oude man waa tot tranen toe ontroerd en
verzekerde mij, dat hij niet gea^peg kon
reeds lang de vraag gesteld, of het niet
mogelijk was, de gelezen kranten te ont
inkten en opnieuw dienst te laten doen.
Na vier jaar proefnemen is de onderzoeker
er in geslaagd, een procédé te vinden,
waardoor die vraag bevestigend beant
woord wordt.
Reeds heeft de uitvinder in Duitschland
en Nederland patent aangevraagd. De
regeering van onze Oosterburen verleende
dit al een half jaar geleden; Woensdag
kwam de toestemming van ons ministerie.
Ook aan Frankrijk zal octrooi verzocht
worden.
Wegens den oorlog is in Duitschland nog
geen begin met de nieuwe industrie ge
maakt; want een nieuw» industrie zal het
worden, stelt de heer De Stürler zich voor.
Doordat nu geen hout meer benoodigd is
voor de krantenpapier-fabricage, kan het
papier goedkooper geleverd worden. Nieu
we bosschen behoeven voor dit doel ook
niet aangeplant te worden, alles te zamen
een groote besparing van kosten.
Hoe het procédé precies in zijn werk
gaat, wilde de uitvinder niet wereldkun
dig gemaakt hebben. Dat is het geheim
van den smid. AU een verzekerde hij, dat
de vezel van het papier zijn volle kracht
behield.
Waar is mijn vaderland? De corres
pondent vam de „N. Ct." te Oldenzaal
schrijft: Dezer dagen passeerde hier een
Engelsche dame, aam wie de toegang tot
Duitschland werd (geweigerd, omdat zij
een Engelsche was. De dame deelde mede
dat zij An Engeland had gewoond met
haar in an, een Duifcscher, die bij het uit
braken van den oorlóg was opgeroepen
door de Duiltsche militaire autoriteiten
en die daarvoor naar zijn vaderland was
teruggekeerd. Voor een paar weken be
reikte haar de tijding, dat haar man ge
sneuveld was. Zij werd nu, omdat zij
met een Duitschee was gehuwd geweest,
die de wapenen voor de verdediging van
zijn vaderland had opgevat, genoodzaakt
het land te verlaten. In de hoop, nu in
Duitschland bij de familie van haar (.ver
leden echtgenoot een wijkplaats te vin
den, had ze zich, maar helaas zonder suc
ces, derwaarts begeven. Noch in Enge
land, noch in DuitschLamd zou zij een va
derland vinden, daarom wilde zij in het
gastvrije Nederland, waar ook familie
van haar woonde, een toevluchtsoord
zoeken.
Veilig ontkomen. Dezer dagen arri
veerde te Oldenzaal een Canadeesche re
serve-luitenant die als vrijwilliger, had
dienst genomen in het Engelsche leger.
doen om al hetgeen gebeurd was weer
goed te maken.
Onophoudelijk had de weduwe hare
oogen op den jongenman gevestigd ge
houden, terwijl de arbeid reeds lang aan
haar sidderende vingers was ontgleden.
Heeft hij dat gezegd? riep zij hevig
ontroerd uit.
Ja en nog veel meer onder ander dat
al wat hij voor u en voor uw zoon deen
kan, slechte een oude .schuld is, welke hij
heeft te betalen! En dat hij van plan is,
alles, alles volkomen goed te maken!
O, d'en hemel zij dank! Goddank!
riep de weduwe, niet langer bij machte
haar ontroering te onderdrukken, uit. En
terwijl zij de handen als in gebed uit
strekte, verhelderde de vreugde (haar ge
laat en straalden hare oogen alsof zij nog
pas twintig jaren telde.
Moeder, moeder, wat is er? zegde
Guido op angstigen toon. Verklaar ons
toch....
O, kinderen, ik ben zoo gelukkig!
Nia achltlien jaar lang hopeloos gewacht
te hebben deze vreugde! riep juffrouw
Rocke uit. Maar plotseling zich tot Her-
bent wendende, vroeg zij: Herbert, zijt ge
er wel zeker van, dat Mr. Warfield weet
wie wij zijn?
Ja, zeker. Heb ik hem dan niet alles
van u verteld? Uw strijd, uw zorgen, uw
hulpeloosheid, uw ontbering, alles, voor
zooverre ik he't zelf weet? antwoordde
Herbert, die er niet aan dacht, dat hij
vergeten had aan Mr. Warfield den naam
zijner tweede moeder te noemen.
Dus ge zijt er zeker van, diat hij wist,
van wien ge hem alles verteldetü
Zeker wist hij h«U
Door de Duitschers krijgsgevangen ge
maakt en naar een gevangenkamp \er-
voerd, wüst hij echter te ontsnappen en
volgens zijn mededeeling door Zwitserland
Frankrijk en Engeland ons land te berei
ken, om van liier, in de nabijheid der
Duitsche grens, misschien zijn vrouw,
een Duitsche dame, die zich iln Duitsch
land bevond bij het uitbreken van den
oorlog te kunnen berichten, dat hij haar
opwachtte. En dit gelukte hem. Onder
een pseudoniem wisselde hij met zijn
echitgenoote verschillende telegrammen
eai na een paar dagen mocht hij haar aan
het station te Oldenzaal ontmoeten. Hij
zal nu met zijn vrouw naar Canada terug-
keeren.
Een aardig incident had dezo man nog
aan de Nederlandsch-Duitsche grens. Met
een ingezetenen van Oldenzaal begiaf hij
zich derwaarts, waar hij Duitsche en Ne-
derlandsche grensbewakers ontmoette.
Zich voordoende als Zwitser, verzocht hij
hum „Bruderschaft" te drinken en bij de
gulle tractatie, welke daarop volgde, lie
ten de 20 grensbewakers, die nuden
„vrijen Zwitser" iin hun midden namen,
zich niet onbetuigd.
Naar de Missie.
De Hoogeerw. Pater Pacificus van
Udien, Ap. Prefeot van Nedeadandscli-
Borneo-, en de Hoogeerw. Pater Liberates
van Exel, Ap. Prefect van Sumatra, die
eenigen tijd in het vaderland hebben
doorgebracht, aulLen den 29 Mei ran uit
Rotterdam met de „Wilis" naar Indië
terugkeeren. Vier Gapucijnen zullen hen
vergezellen, n.l. Pater Sigebertus van Ze
venbergen, Pater Suitbertus van Terheij-
den, Pater Rupertus van Gemert en Broe
der Juni penis van Oistemvijk. Zij zijn be
stemd voor de miisste van Sumatra.
Moge hun reis voorspoedig zijn.
Percy Grainger.
Percy GraingeT is in dit seizoen voor
het eerst ln Amerika opgetreden, alwaar
hem zulk een overweldigend succes te
beurt v.iel, als van te voren geen enkelen
pianist behalve Paderewski.
Het zal onze lezers zeker interesseeren
te vernemen, hoe de Amerikaansche pers
den ook ten onzent zoo beminden kin-
En, Herbert, zeido hij over ons niets,
dat gij zooeven vergoten hebt ons mede
te de el-en V
Neen, moeder!
Sprak hij niet van zijn vroegere be
trekkingen tot ons?
Neen, tenzij hij een dergelijke bedoe
ling heeft gehad met de woorden, die ik
u zooeven heb medegedeeld. Verder zeide
hij niets, behalve, dat hij mij verzocht
zoo haastig mogelijk mijn boodschap te
verrichten en dan aanstonds naar Hurri
cane Hall terug be koeren en hem mede
te deelen, dat zijn aanbod aangonomen
is!
Aangenomen! O, ik heb er jaren
jaren op gewacht! Kinderen, ge ziet mij
ver&chriikt aan, alsof ge vreesd&t, dat ik
(krankzinnig ben geworden. Ik ben ten
volle bij mijn verstand, dooh ik kan u
niet zeggen, wat mij zoo 'hevig ontroert.
Maar als Herbert mij-n antwoord aan Mr.
Warfield heeft overgebracht, dan zult ge
alles hooreml
En in dezen nacht herbergde de armoe
dige woning van M-arah Rocke drie zoo
gelukkige harten, als daar nog nooit te
zamen wiaren geweest.
W
Den anderen dag na haar aankomst in
Hurrioane Hall stond Kapitola vroeg op,
maakte haar toilet en ging het huis uit,
om de buitenmuren van het oude gebouw
te bekijken en zoo mogelijk een onbeken
den toegang te ontdekken tot de geheim
zinnige diepte onder haar kamer. Het
was een heldere, glanzende, herfstmor
gen, zoo volkomen bij machte om zelfs
stenaar viert. Zoo begint o.a. de „Eve-
ningpo-st" (New-York) haar artikel met
de woorden: „Hats off! A Genius!" en
zegit verder: „Het publiek was verbijs
terd, verrukt. Het was een van de genot
rijkste -recitals, die ooit te New-York
plaats hadden." „The World" noemt hem
„the Siegfried1 of the piano".
V-oor het a.s. seizoen heeft Percy Grain
ger reeds eane reeks schitterende enga
gementen in Amerika afgesloten (New-
York Philharmonic Orchestra, New-York
Symphony concerts, Philadelphia Or
chestra concerts enz.).
Ook zijne karakteristieke compositie*
vinden grooten bijval en zijn in het -eper-
toire van de voornaamste OrkesteU opge
nomen.
De postdiefstal.
Tegen het einde van deze maand zal CL
de Boer terecht staan wegens het plegen
van den bekenden postdiefstal te Amster
dam. Zooals men weet heeft tegen Kerst
mis aan het hoofdpostkantoor aldaar een
als postemployé vermomd persoon een
trommel met circa f 8000 bestemd voor
het bijkantoor Amstel in ontvangst geno
men. De ledige trommel werd later op do
trap van een huis aan de Elandsgracht
teruggevonden, terwijl het geld verdwenen
was. Nadat de recherche in verschillende
richtingen werkzaam was geweest werd
o. a. een landweerman te Oislerwijk ge
arresteerd. Deze kon echter zijn alibi be
wijzen en werd later op vrije voeten ge
steld. Daarna werd De Boer in arrest ge
nomen, daar er tegen hem zware vermoe
dens waren gerezen. De man, die steeds
in geldverlegenheid verkeerde, was plot
seling bijzonder goed bij kas. Hij vestigde
een groentenzaak in de Daniël Stalpert-
straat. Bovendien viel het de recherche op,
dat het schrift van De Boer en de onder-
teekening van het ontvangbewijs voor de
trommel gelijkenis vertoonde en bovendiei)
aanving met „C. de B." en in een paar
onleesbare teekens eindigde.
Behulpzaam bij dc vlucht.
Voor de rechtbank te Groningen stond
terecht de milicien O., van Uithuizen, ter
zake dat hij den 2den Januari j.l. een drie
tal Engelsche geïnterneerden behulpzaam
is geweest bij hun vlucht. Tweemalen had
hij hun geraden hun plan op te geven,
maar don derden keer was hij voor hun
aandrang bezweken. Hij had er voor ge-
de donkerste schaduwen van al wat ge
heimzinnig en raadselachtig was te ver
drijven. Hoopen bruinrood en geel zand
lagen langs do zijmuren van heit huis.
Met ijv-er verwijderde Kapitola de door
den wind 3aamgejaagde dorre bladeren,
imaar haar oog ontdekte niets anders dan
verweerde muren; geen spoor van een
verborgen, kelderdeur ol van een venster
was zichtbaar. Haar vruchteloo/.e naspo
ring opgevende, keerde het jonge meisje
naar huis terug. Mr. Warfield wachtte
reeds op haar in de ontbijtkamer. Hij waa,
to en Kapitola binnentrad, juist bezig m-et
Wool zijn huisknecht een geduchten uit
brander te geven. Wool maakte van het
geschikte oogenblik gebruik om zich uit
de vioe'ten te maken, en Mr. Warfield,
zijn wrevel inslikkend, begroette zijn
pleegkind met een euur-zooten goeden
morgen" en nam met haar plaats aan de
ontbijttafel.
Na het ontbijt ging Jamos Warfield
naar zijn paarden en zijn negens kijken;
juffrouw Kond-imemt begaf zich naar do
keuken, om voor het middagmaal een
plumpudding te borciden, en Kapitola,
aldus geheel overgelaten aan zich ze've,
besloot het oude (gebouw van binnen eens
goed te bekijken. En van het eene ouder-
wetsch gemeubelde vertrek wandelde zij
naar het andere, totdat zij ten 9lotte kwam
in de kamer mot liet valluik, waarheen
juffrouw Kondiment haar den vorigen
avond gebracht had.
(Wordt vervolgd.)
