Uit Stad en Omgeving.
00RL0GS-VARIA.
meester. Nictitemdn heeft de
brand groote schade aangericitoL.
Brand in een fabriek. Volgens de
Rceakoje Slowo", is de fabriek van Sie
mens en ILUstke te Moskou gedeeltelijk
afgebrand en zijn daarbij kostbare machi
nes vernield.
De schade bedraagt 200,000 Mk.
KAASMARKT.
De kaasmarkt zal in plaats van op
Vrijdag 2 April a.s. (Goeden Vrijdag) ge
houden worden op W o e n s da g 3 1
Maart.
Geen gcedkoope Eieren.
Naar aanleiding van verschillen
de berichten in de bladen aan
gaande goedkoope en goedkoopere
eieren, deelt men ons van bevoegde
zijde mede, dat de eieren niet goedkoo-
per zullen worden en wel omdat wegens
de buitengewone tijdsomstandigheden
geen eieren uit het buitenland zul
len ingevoerd worden. Andere
jaren liep het in de duizenden. De meeste
eieren, die uit het buitenland kwamen
dienden orffvoor den komenden winter In
de kalk gelegd te worden. Dit jaar is het
niet mogelijk. Toch zullen van den winter
eieren noodig zijn. Dus dit jaar zullen de
binnenlandsche eieren ingelegd moeten
worden. En het getal eieren, dat na Pa-
schen ieder jaar in de kalk gelegd wordt
loopt in de rnillioenen. Met deze gegevens
voor oogen is het licht te begrijpen, dat de
eieren niet goedkooper zullen worden, ja
in prijs zullen stijgen.
Openbare Leeszaal. In de gisterna
middag onder voorzitterschap van Prof. j
Dr. J. P. Kuenen gehouden ledenvergade
ring van de Openbare Leeszaal werd door
den Secretaris den heer N. Brouwer het
jaarverslag uitgebracht, waaruit bleek
dat het aantal leden thans bedraagt 592,
dat der begunstigers 1231 en dat der dona
teurs 27. De boekenvoorraad vermeerderde
van 7761 tot 8779, het aantal brochures
van 1883 tot 2015. De courantenzaal werd
bezocht door 26430 personen, van de biblio
theek werd door 7663 lezers gebruik ge
bruik gemaakt. Uitgeleend werden 47664
boekdeelen.
Uit de rekening en verantwoording van
den penningmeester, den heer Schaap,
bleek, dat de ontvangsten hadden bedra
gen f 4592:75, de uitgaven f 5197.33, zoodat
er is een nadeelig saldo van f 604.32.
Dit nadeelig slot geeft op zich zelf echter
geen reden tot verontrusting, immers een
groot deel van de uitgegeven gelden strek
te tot verbeteringen en herstellingen van
de nieuw ingerichte leeszaal, «aanschaffing
van meerdere nieuwsbladen, enz. Daaren
boven komt in 't vervolg als nieuwe bron
van inkomsten de huur van het aan de ver-
eeniging in eigendom overgegeven perceel
naast het in gebruik zijnde gebouw.
Krankzinnig. In den trein van Al
phen naar Leiden bevond zidh eem zekere
J. K. die in hooge mate zenuwlijder was.
Gedurende de reis had hij reeds uit den
trein willen springen, maar was daarin
verhinderd door zijn medereizigers. Op
-het station te Leiden ging hij vervolgens
zondanig te keer, dat vier mailmen noo
dig waren om hem te overmeesteren. In
de wachtkamer gebracht werd hij door
een doctor o-ndei-zocht, die opname in
een krankzinnigengesticht noodzakelijk
achtte. Afgehaald door vier verplegers is
de ongelukkige man daarop naar Ende
geest vervoerd. De man was van Alu.ien
gekomen om zich in het Academisch Zie
kenhuis te laten onderzoeken.
aangenomen. Uiit het hierna voorgelezen
jaarverstag vernamen we o.m. da.t het le
dental der vereeaiiging thans 52 bedraagt.
De rekening en verantwoording moest
door afwezigheid van den penningmeester
den heer Jac. v. d. Gugten, die sedert
eenige dagen afwezig is, achterwege blij
ven. De aftredende bestuursleden de hee-
ren Eerdbeek, Joh. Meijersen en C. v. Tol,
werden, met groote meerderheid herkozen
en namen hunne benoeming aan. De be
schrijvingsbrief vermeldde geen punten
van zoo groot gewicht dat daar lange be
sprekingen. aangewijd behoefden te wor
den. Bij punt 6 en 7 werd door een paar
leden het woord gevoerd. Als afgevaar
digden ter algem. vergadering te Haar
lem op Maandag 29 Maart a.s. v.m. 11 uur
in de Bovenzaal van ,,de Kroon" werden
gekozen do he eren Jac. Wassenaar en T.
Nooit, met als plaatsvervangers de hee
ren. W. v. Beelen Cz. en Jac. Meijer Johz.
Onder de ingekomen stukken was er
een van het Hoofdbestuur der ve-reeniging
om over te gaan tot het benoemen, eonc-r
subcommissie voor bloembollendiefstal.
Het bestuur adviseerde zulk een oommisr
sie ook hier te benoemen, waarmede de
vergadering acooord ging. Na l.wige be
sprekingen werd aan het bestuur overge
laten zulk een commissie te benoemen,
welke direct van dit gegeven recht ge
bruik maakte en voor genoemde sub-com
missie benoemde de hoeren T. Noort en
C. Barnhoorn, met den. heer H. W. Grim
bergen als secretaris. Alle deze he eren-
namen hunne benoeming aan. Bij de
rondvraag werd de vraag gesteld hoe liet
afgeloopen was met het voorstel in de vo
rige algemeene vergadering te Haarlem
betreffende salarisvenhooging van den
alg. secr.-penningmeester, den heer Went-
holt. De afgevaardigde de heer N. Bos
meldde dat het voorstel met een klei
meerderheid verworpen was, doch had
den indruk gekregen, dat was zulk een
voorstel gedaan voor den oorlogstoestand,
zeker salarisvej-hooging toegestaan zou
zijn, z. i. waren de werkzaamheden van
dien aard, dat zulks ook zeker gewettigd
was.
De heer Bos zou op de a.s. alg. verg«*
dering door den afgevaardigde de vraag
gesteld willen zien of de vervroegde Dec.-
tentoonstelling op dezelfde dagen gehou
den kan worden als de Dec.-vergadering.
Dit om eventueele onkosten te vermijden.
Daar niemand meer het woord vraagt,
wordt overgegaan tot verloting van een
18-tal prijzen, meest landbouwgereed
schappen, waarna de voorzitter de ver
gade-ring sloot met dank voor opkomst
medewerking.
NIEUWKOOP.
Hanze. Zondag 28 dezer, des namid
dags te half vijf wordt in de R. K. Jon
gensschool eene vergadering gehouden van
de 1.1. Zondag alhier opgerichte afdeeling
der Haarlemsche Hanze, teneinde een be
stuur te formeeren en een reglement te
ontwerpen.
De heer M. J. van der Weijden, tijdelijk
voorzitter, koos zich tot medehelpers bij
het oprichten der afdeeling de heeren J.
P. van der Laan on C. Bongenaar.
Het aantal leden bedraagt thans 42,
waarvan 22 uit de parochie Nieuwkoop en
20 uit Noorden. Het ligt in de bedoeling
een bestuur te vormen van 5 personen,
waarvan 3 uit Nieuwkoop en 2 uit Noor
den.
traitenhuls voor vrouwen ,,De Thabor" te
Rotterdam aangesteld de ZeerEerw. heer
N. H. M. van Reijsen, Rector der H. Sa
cramentskapel, Rotterdam.
Den ZeerEerw. heeren geestelijken wordt
beleefd verzocht alle aanvragen om toe
gangskaarten voor uitgeschreven Retrai-
ten in „De Thabor" uitsluitend te richten
tot bovengenoemden gedelegeerde, Retrai-
tenhuis ,,De Thabor", Eendrachtsstraat 93
te Rotterdam.
Binnenkort zullen in eene circulaire aan
de eerw. geestelijken nadere mededeelin-
gen wordn verstrekt.
strijd gezien te hebben, misschien echter,
dat de wedstrijd in het Amstterdamsche
Stadion op 25 April a.s., waarvan rnen
zaoli ki korfbalkringen veel voorstelt, die
meening nog verandert. Voorloopóg zijn
we evenwel niet erg enthousiast voor het
Uit de Pers.
De toekomst der kleine natiën.
Academienieuws.
LEIDEN. Geslaagd voor het docto
raal examen in de rechten
de heer D. H. Kortenbout van der Sluijs
(Almelo).
Rechtzaken.
HAARLEMMERMEER.
Gemeenteraad. In de gehouden ver
gadering van den raad werd mededeeling
gedaan, dat de heer 't Hooft zijn benoe
ming als wethouder had aangeno'men. Af
wijzend werd beschikt op een adres van
K. Benjamin te Hoofddorp waarin deze
verzocht de hem verleende vergunning tot
verkoop van sterken drank te mogen over
brengen in het thans door hem bewoonde
perceel aan het Marktplein te Hoofddorp,
daar het perceel aan de Hoofdvaart bii de
Lynden, verkocht is, en bij niet overbren
gen de vergunning zou vervallen.
Verder werden B. en W. gemachtigd be
stek en voorwaarden goed te keuren voor
den verbouw van het raadhuis.
Gemachtigd werd den voorzitter „de nog
in het gemeentemagazijn voorradig zijnde
tarwe ten bate van de geheele bevolking
tegen een prijs van f 10.50 per zak op do
wijze als hem zal goeddunken ter be
schikking te stellen van de tarwemeelver-
bruikers en die bakkers, die voldoenden
waarborg opleveren tegen misbruik en .zich
verbinden willen goed en zuiver tarwe
brood te leveren, tegen de prijzen en op
het gewicht als door den burgemeester
zal worden bepaald, welke prijzen niet
hooger mogen zijn dan de op dit oogen-
blik gemiddeld geldende prijzen".
Aangenomen werd een voorstel van B.
en W. om den huurder van de boerderij
Vestcr, die 49 wilgonboomen afgehakt en
verkocht-heeft, aan te zeggen, dat, zoo hij
binnen 3 dagen f 250 schadevergoeding
geeft, belooft zich te houden aan de ver-
pachtingsvoorwaarden en alle medewer
king toezegt bij alles was de gemeente
verder op het terrein meent te moeten
doen, hij in dit geval nog huurder kan
blijven.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Bloembollen-cultuur. De afdeeling
Katwijk der Algemeene vereeniging voor
bloembollencultuur hield gisteravond in
Hotel de Roskam haar gewone jaarver
gadering. De vergadering was matig be
zocht. De voorzatter, de heer C. v. Tol,
opende de vergadering, Het uitikomen hoe
heit blocmbollenvak onder de tegenwoor
dige omstandigheden lijdt, wekte de leden
op den moed niet op te geven, doch ver
trouwen te hebben in de toekomst en ver
zocht den secretaris de notulen voor te
NIEUWVEEN.
Tuinbouw. Dat alhier de kweekerij op
het gebied van tuinbouw niet achteraan
komt bewijst wel, dat op de gehouden
veiling van 26 Maart j.l. door de warmoe-
ziers G. v. d. Zon en A. van Straten een
flinke partij mooie kropsla was aange
voerd.
TER AAR.
Ter inzage. Het inschrijvings- en het
alphabetisch register der militie voor de
lichting 1916 liggen ter secretarie dezer
gemeente van 23 tot en met 30 Maart voor
een ieder ter lezing en de gewijzigde kie
zerslijst tot en met 21 April.
WADDINXVEEN.
Dividend. De N. V. Waddinxveensche
Kurkwarenfabriek v/h. L. Vermeulen
Co., te Waddinxsveen, zal, na afschrijving
over 1914 een dividend van 10 pet. uitkee-
ren.
ZOETERWOUDE.
Voor de Belgische Vluchtelingen.
Morgen zal er in oud-Raadwijk ten bate
dei Belgische vluchtelingen een tentoon
stelling worden gehouden met tombola.
Men ga er dus eens een kijkje nemen. Te
vens wordt een dringend verzoek gericht
om kleedingstukken voor de arme men-
schen.
Roomsche Agenda.
MAANDAG. Zoetcrwoude. 7.30 uur.
Debatingclub, Inleider de heer
A. C. Paardekoop<er. Qnderw.
„Het Eigendomsrecht."
Keu novum.
Mr. Eggen, tot voor kort advocaat te Gent
en aan de universiteit aldaar gepromoveerd
tot doctor in de rechten, thans gevestigd te
Amsterdam, als privaat-docent aan de" Ge
meentelijke Universiteit in de geschiedenis
van Zuid-Nederland, heeft zich tot het ge
rechtshof te Amsterdam gewend met het ver
zoek, den eed te mogen afleggen als advo
caat bij dat Hof.
Ter terechtzitting werdmr. Eggen, nadat de
procureur-generaal had te kennen gegeven
van oordeel te zijn, dat de wet slechts hen,
die aan een Nederlandsclie universiteit den
doctors-titel hebben behaald, tot den eed als
advocaat wil zien toegelaten, in de gelegen
heid gesteld om zijn verzoek mondeling toe
te lichten, van welke gelegenheid door mr.
Eggen in een uitvoerig juridisch betoog
bruik werd gemaakt.
De beslissing van het Hof volgt nader.
Krijgsraad te 's-Gravenhage.
Na approbatie door het Hoog Militair
Gerechtshof, heeft de krijgsraad te 's-Gra
venhage gisteren het volgende vonnis ge
wezen en veroordeelde. E. Th. mil.-stuk
rijder 2e reg. veld-artiil. wegens het plegen
van een daad van geweld tegen en liet in
woorden dreigen van een wachtmeester
te Oogatgeest tot 5 maanden militair
vangenisstraf met aftrek preventief.
De veroordeelde heeft tegen het vonnis
appèl aange-teekend bij liet Hoog Militair
Gerechtshof.
Leger en Vloot.
Garnizoen te Gouda.
Naar ons met zekerheid wordt gemeld,
krijgt Gouda weer een garnizoen en wel
een compagnie wielrijders, sterk pl.m. 600
man. N. R. Ct.
SPORT.
KERKNIEUWS.
Het laatste woord van een stervenden
Kardinaal.
Over het stichtend afsterven vam Kardi
naal Agliardi vernemen wij nog, dat hij
ten te eken zijner volledige overgeving aan
Gods H. Wil voortdurend de «urnen hield
uitgebreid, terwijl zijn biechtvader, pater
Ojetti S. J., de gebeden der stei-venden
bad. Zijn laatste woorden, tevens zijn laat
ste getuigenis van de vriendschap en be
wondering, welke hij Z. H. Paus Bene-
dictus XV toedroeg, waren: „Ik sterf
gaarne; maar mijn grootste smart is, dat
iik den einduitslag van het grootsche in
grijpen des Pausen in diit keerpunt van
Europa niet meer mag belenen. Gods H.
Wil geschiede."
Retraitenhuis „De Thabor" Rotterdam.
Door het hoofdbestuur van het Liefde
werk der gesloten Retraiten in het Bisdom
tot ir<»'te1e?<>errle Vocr het Re-
ROEIEN.
Laga.
De oude vier, die dit jaar in de Varsity
zal uitkomen, is samengesteld uit de
heeren V. L. Z. v. d. Vegte (slag), T. Prins
Visser (boeg), Th. Tideman, D. Talma, N.
Guldenaar (stuurman).
Deze ploeg oefent dagelijks onder de lei
ding van den heer D. J. van Houten, die
reeds zijn sporen op bet coachgebied ver
diend heeft. Waarschijnlijk zal deze ploeg
met nog vier andere oud-roeiers een cude
acht vormen, om op Hoilandia en de Ko
ninklijke uit te komen.
Op de Varsity zullen ook een jonge vier
r jonge acht starten. De jonge vier is
voorloopig samengesteld als- volgt: K. L.
P. Peelen (boeg), A. H. Meursimg, A. H.
v. Assen, L. L. C. Polis (slag), die met de
heeren Th. A. Ameschot, J. C. Romijn, P.
H. Bosman en A. H. Mijnlieff de jonge
acht zullen vormen.
Verder zal de heer D. J. van Houten als
sciffeur optreden, waarvoor -hij nu reeds
druk oefent.
De studenten-roeiwedstrijden.
Het is nu zoo goed als zeker, dat de
studenten-roeiwedstrijden die jaarlijks op
Hemelvaartsdag op de Zweth te Delft
worden gehouden, dit jaar voor het eerst
en vermoedelijk in de toekomst geregeld op
het Noordzeekanaal bij Zaandam zullen
plaats hebben.
VOETBAL.
De wedstrijd SportmanV. V. C. welke
morgen J.e Leiden gespeeld zou worden,
gaat niet door.
KORFBAL.
Morgen worden de volgende wedstrijden
gespeeld:
Kampioenschap van Nederland.
Amsterdam: D. V. D.O. O.
Promotie-we dst ri j d.
Rotterdam: VeloxA. L. O.
Eerste indruk. f-
De heer C. J. Groothof f, wel bekend in
de voetbalwereld, geeft, naar- aanleiding
van het bijwonen van den wedstrijd om
het kampioenschap van Nederland, zijn
eersten indruk over „Korfbal" als volgt
weer.
Onze algemeene indruk is, (pit korfbal
zoowat het midden houdt tusschen spel en
sport en dat er een heel aardige sport van
gemaakt zou kunnen worden wanneer
men het gemengd spelen afschafte cn de
velden ten minste drie maal zoo groot
maakte. Een kofbal-wedstrijd, waarvoor
b.v. het geheele terrein van het Stadion
gebruikt zou worden, waarbij alleen hee
ren van de partij mochten zijn en waarbij
men de bepaling afschafte dat men elkaar
niet mocht duwen, zou ongetwijfeld veel
meer sportieve waarde hebben dan het ge
peuter van thans, dat voof" dames mis
schien bijzonder geschrikt, maar voor flin
ke mannen toch wel wat krachteloos is^
Dit is onze meening na een halven wed-
Dit onderwerp is door de „Maasbode'
i-n een drietal artikelen besproken. In het
slotartikel wordt de vraag behandeld, hoe
het zal toegaan op het komende vredes
congres, dat na dezen ontzettenden oorlog
de toestanden regelen zal. Bij deze rege
ling komen vanzelf tal Aan vraagstukken
ter sprake, welke voor heit onafhankelijk
bestaan der kleine natiën van het groot
ste belang zijn. En nu staat bet te vree-
zen, dat men op dit Congres zeer weinig
rekening zal houden met de neutralen,
zelfs hun stem zal daar waarschijnlijk
niet worden gehoordT Toch acht het blad
hun tegenwoordigheid op het Congres ge
wen scht:
„De neutrale kleine natiën hebben
slechts één eisoh en één verlangen, het
bewaren hunner onafhankelijkheid. Zij
zuilen dus een positie van den tweeden
Tang innemen, doch hunne aanwezigheid
is noodzakelijk, wil deze oorlog niet wor
den gevolgd door een verkeerden vrede.
Een. verkeerde vrede zou 't zijn, wan
neer de nieuwe grenzen en groepeeringen
der Europeesohe mogendheden reeds de
kiem van nieuwe conflicten in zich zcu-
dien dragen. Het zal ontzaglijk moeilijk
zijn een vredesverdrag te ontwerpen, dat
niet binnen korten of langen tijd als 't
ware dwingt tot een nieuw beroep op de
wapenen. Iedere oorlog toch bevat kie
men van een nieuw conflict. De invloed
der Balkanoorlogen op den huidigen we
reld strijd is onbetwistbaar, even goed ak
er verband bestaat tusschen de Balkan
oorlogen en het Italiaansch-Turksch con
flict.
Hoeveel te meer is de vrees voor nieu
we conflicten levendig, waar bij de ko
mende vredesonderhandelingen heel de
kaart van Europa aan een ingrijpende
herziening zal moeten worden onderwor
pen! De wenscih tot het ontzei-len v
nieuwe moeilijkheden zal zeker levendig
zijn bij een ieder, doch wanneer alleen
zij, die zooeven een strijd voerden op le
ven en dood, met den haat nog glimmend
in het hart, daar bijeenkomen om heit
nieuw Europa te bouwen, zal dan niet af
keer e-n haat en vijandschap alleen de
plannen ontwerpen en het gebouw, miet
haat als fundament, niet spoedig opnieuw
dreigen ineen te storten?"
Wanneer op het bedoelde Congres
slechts de overwinnaars en de overwon
nenen aan 't woord komen, is geen ge
zonde oplossing van de moeilijkheden te
wachten; daarom wil de „Maasbode" er
de kleine natiën Ó6k zien:
„Zij zouden als 't ware de brug kunnen
vormen, waarop overwinnaars en over
wonnenen elkaar althans een eindweegs
zouden kunnen tegemoet gaan. Hun taak
is ontzaglijk zwaar. Immers: zij moeten
voor waken, dat zij ook niet den schijn
op zich laden, aan den overwinnaar dé
vruchten zijner ^overwinning te willen
onthouden. Zij moeten hem, in zijn wel
begrepen eigenbelang er van overtuigen,
dat grootmoedigheid beter is dan kwalijk-
begrepen fierheid en zalven beter dan
slaan. Het noodlot wil, dat hunne argu
menten nu eenmaal niet tot de meest
hoogstaande kunnen, behooren. En dan
door al die stroomingen heen, moet nog
steeds be-t wakend oog gaan over de on
stuimige golven, die ook het eigen huikje
bedreigen."
Doch waarschijnlijk zullen de oorlog
voerenden wel zeggen, dat slechts zij,
die zoo zware opofferingen zich hebben
getróóst, natuurlijkerwijze zijn aangewe
zen om te beschikken over d'e tekomst
Toch zijn niet alleen door de oorlog moe
rend-en offers gebracht.
„Zij 't niet aan bloed en kostbare le
vens, dan toch aan welstand en welvaart.
Ook hun economisch leven is misschien
voor lange jaren ontwricht; ook zij /ogen
veel ineenstorten, wat met zoo groote
zorg was opgebouwd; ook zij moesten ver
storing brengen dn het leven van zoove-
1-en, die, geroepen door het vaderland,
niet aarzelden, -al wisten zij, dat :1e toe
komst maatchappelijken nood zou bren
gen. En al die offers zijn zoo-al niet
blijmoedig dan toch zonder morren
gebracht, altoos met eenzelfde doel \oor
oogen: het behoud dei- nationale onafhan
kelijkheid. En nu zouden wij diezelfde
nationale onafhankelijkheid in gevaar
zien gebracht i.n een diplomatiek Sanhe
drin. zonder dat 't ons ook maar vergund
zoude zijn, in het voorhof te waken?"
De eisch, om „in het voorhof te waken",
zou dam, naar het Rotterdamsclie blad
meent, niet gesteld moeten worden dcor
ééne kleine natie op zichzelf, maar daar
toe zouden ze zich moeten vereenagen.
.Docli wanneer de eisch uitgaat van
de kleine natiën gezamenlijk, dan veran
dert de toestand, want tezamen zijn wij
lang geen „quantité négiligeable", temeer,
weer men in de eerste periode na den
krijg ons noodig hebben zal. En zoo ge-
looven wij, dat op dit hoogst belangrijke
punt- een zekere samenwerking tusschen
de kleine natiën eecn groote macht zou
kunnen vormen ten goede.
Alleen op dit punt.'
Voor welk een wereld van vraagstuk
ken en moeilijkheden zullen alle volkeren
niet het minst de kleine komen te
staan, wanneer de bloedige nevel eens
wegtrekt van ons werelddeel! Het is als
't ware een verandering van het aan
schijn der aarde. Het is veel meer dan een
verandering van het aanschijn der aarde.
Het is veefl meer dan een gewonnen of
verloren oorlog: heel het geestelijk ideaal
eener moderne samenleving ligt verbrij
zeld. Wat zal komen bovendrijven uit den
chaos?"
Op die vraag is moeilijk antwoord te
geven. Doch het. blad gelooft ir. do toe-
komst dar kleine natiën, en meent ciuL
aaneensluiting tegen de hen dreigen (fa
gevaren eisch van deze donkere dagen
Een nieuwe geest.
Wij lezen in het „Hsgz.":
De oorlog had het staken der uitgavo
van de Protestant, het orgaan der Evan
lische Maatschappij, tot gevolg.
Thans is dat blad weer verschenen,
men zou geneigd zijn te zeggen, dat 'met
den nieuwen redacteur de heer Lag
die liet blad jarenlang in den bekenden
Bronsveldiaanschen trant redigeerde,
inmiddels overleden een nieuwe
tere geest in liet blad is gevaren.
Met verbazing vernemen wc, dat bespre
king van wat de Roomsch-Katholiekc Keik
doet en beoogt, waardeering waar die
maar eenigszins mogelijk is geenszins
uitsluit.
Waardeering voor de Roomsch-Katlio-
lieke Kerk, het is een geheel nieu.w ar-
tikel, dat tot dusver op de ïharkt der Ev
gelische Mij. en in haar orgaan niet
vinden was, wel systematische en voor-
opgezette bestrijding.
Geheel ijdel mag men de belofte van den
nieuwen redacteur niet noemen, want
reeds in hetzelfde nummer geeft hij inder
daad van waardeering blijk.
Op een wijze, waarvan de fanatieken
der Evangelische Maatschappij vreemd
zullen staan te kijken, wordt het pauselijk
gebed voor den vrede besproken.
Een „ontroerend" gebed noemt de nieu
we redacteur van de Protestant het. die
met den Paus en zijn geloovigen hoopt en
bidt, dat er straks eendracht en vrede
kome tusschen de Christen vorsten
tusschen de Christen volken.
De Protestant zegt, daartoe te willen
meewerken door te trachten, „onze
Roomsch-Katholiekc medechristenen
hun eigenaardige godsvrucht te waardee
ren en hen, waar 't noodig is, zonder on
noodige scherpte te bestrijden."
De kenschetsing onzer godsvrucht in liet
orgaan der Evangelische Mij. behoeft ons
minder te onthutsen dan ons verbazen
mag de belofte, dat wij in 't vervolg enkel
waar het noodig is en dan nog zonder on
noodige scherpte zullen worden bestreden
Tot dusver is het steeds juist andersom
geweest: te pas en te onpas werden
katholieken niet enkel bestreden, maar
gegriefd, gesmaad, gelasterd en verguisd
Er was niets goeds aan ons en altijd heet
ten onze daden door de slechtste bedoe
lingen geïnspireerd.
De Protestant hoopt, dat Rome haar
kerkelijk imperialisme" zal willen opge
ven en aansturen „op een confederatie van
alle. christelijke koloniën-kerken; dan kun
nen de koloniën het moederland helpen in
den strijd tegen ongeloof en zedeloosheid"
In deze verklaring zijn twee erkennin
gen opmerkenswaardig. Vooreerst, dat de
Protestant Rome het moederland noemt
en de protestantsche kerken als koloniën-
kerken kenschetst. Op de tweede plaats,
dat wordt toegegeven, dat Rome tegen het
het ongeloof en de zedeloosheid strijdt.
Op deze punten .zijn wij van protestant
sche zijde, met name van den kant dei-
Evangelische Maatschappij niet verwend.
Heette het niet, dat Rome machteloos stond
tegenover het ongeloof en de zedeloosheid?
Dat zij zekeren uiterlijken glans vertoon
de, maar inwendig zonder pit en zon
der kracht was?
En thans? Nu biedt de Protestant aan het
moederland Rome in zijn strijd tegen on
geloof en zedeloosheid de medewerking
der koloniën-kerken aan!
Het is wel een heele ommekeer in het ge
dachten en gevoelsleven van dezen voor
vechter der Evangelische Maatschappij.
Aan oprechtheid mogen wij niet denken.
Alleen moeten we afwachten, of, evenals
bij de soc.-democraten, de betere gestelte
nis blijvend zail zijn.
Ook, en vooral in deze dingen, is Duren
een schoone stad.
Een Duitsche bond ter bestrijding van
Veroveringspolitiek.
Sinds eenige weken bestaat in Duitsch-
land een nieuwe bond: „Neues Valerland*
geheeten. Deze bond geeft een wekelijksch
orgaan uit, dat dezelfde strekking heeft
als de hier te lande door den „Ned. Anti-
Oorlog Raad" uitgegeven „Nouvelles de
Hollande". Het blad geeft n.l. een verza
meling van uit verschillende dagbladen
tijdschriften overgenomen bijzondere
uitingen van bekende personen over den
oorlog en den toekomstigen vrede, voor
zoover die uitingen zich keeren tegen een
veroveringspolitiek. Voorts geeft de Bond
ook eenige oorspronkelijke bijdragen,
welke tegen die politiek gericht zijn.
In het laatste noramer wordt thans de
aandacht gevestigd op de verklaring, door
de Duitsche Regeering door middel van de
„Nord-Deutsche Allgemeine Üeitung" tc
kennen gegeven, dat de Regeering vast-
houdt aan het in het begin van Aug. ver
kondigde beginsel ten aanzien van het oor
logsdoel: „geen verovering, rnaar verdedi
ging der nationale onafhankelijkheid". Dc
Bond „Neues Vaterland" herinnert nu in
het hoofdartikel er aan. dat de Duitsche
Regeering dus zedelijk verplicht is geen
veringspolitiek te voeren.
Het orgaan- richt zich vervolgens tegen
verschillende bladen, die meestal verkondi
gen, dat een wijze staatsmanskunst niet te
zeer met de wenschen van het volk reke
ning moet houden, doch die nu plotseling
trachten het volk te laten medespreken, om
zoodoende tegen den wil der Regeering nog
tot een veroverings-politiek te geraken.
Voorts betoogt de Bond „Neues Vater
land", dat al gevoelt men dankbaarheid m
vereering voor de weermacht van het land.
men nooit vergeten mag, dat het volk cr
niet is voor de gewapende macht maar de
gewapende macht een werktuig van den
volks wil is. Om te kunnen bcoordeelen,
wanneer het juiste oogenblik aangebroken
zal zijn tot het overgaan van oorlog naar
vrede, is groote bekendheid met Europee*
