Tweede Blad.
Iedere verstandige besparing is thans
noodzakelijk!
Ue verstandigste besparing is, om, inplaats van'dure
natuurboter. De Cruyter's hoogfijne Melange of Plan
tenboter te gebruiken.
Alleen verkrijgbaar in de bekende winkels van
;P. de Gruyter Zoon.
De* Gruyter's Melange: 60, 50„45 en 40 cl per pond.'
De jGruyter's Plantenboter: 50 eo 45 et per pond.
Ltt op dan caclameeouoon in b.u» «oigtoo» «nnontll'
0e JAArtöANG. No. 1654
Scicbokc Soiiocmt
Zaterdag 20 Maart I9I5.
Uit üe Pers.
De Russische orthodoxie te
Constantinopel.
Hei „Huisgezin" schrijft:
De Rus te Constantinopel, 't lijkt de
zegepraal van het Christendom op de
Halve Maan.
Als verzinnebeelding daarvan zal de
Aya Saphia van moskee waar in een
christen tempel worden herschapen.
Engeland en Frankrijk hebben daaraan
hun goedkeuring gehecht.
Er is wellicht iets voorbarigs in, maar
overigens schijnt het samengaan der en
tente-mogend heden in het eeren der Rus
sische orthodoxie een manifestatie van
het Christendom tegen den Islam.
Alleen vergete men niet, dat die Russi
sche orthodoxie zich steeds ongelooflijk
heerschzuchtig en vooral ongelooflijk vij
andig tegenover het Catholic isme betoond
heeft.
Om het terugdrijven van den Islam uit
Europa zal niemand treuren..
Maar over het zetelen der orthodoxie
aan den Gouden Hoorn verblijde niemand
zich voorbarig.
Die orthodoxie heeft reeds een eeuw-
lang in Polen getoond, van weLke kracht
zij is.
Zij heeft het nu pas weer getoond in
het overheerde Galicië.
En zwaar zal dé hand van den ortho
doxen Rus drukken op de katholieken te
Constantinopel.
Niet daar alleen, staat te vreezen.
Want hij zal trachten, ook in Klein-
Azië, in Syrië en Palestina de hooge hand
te krijgen.
Heel de Levant dreigt onder de Russi
sche rechtsmacht en invloedsfeer te ko
men.
Wat zal Frankrijk daartegen doen en
wat kan Frankrijk daartegen doen?
Er was een tijd, dat Frankrijk tegen
het opdringen van Rusland in het Oosten
front maakte.
Frankrijk en Engeland hebben er den
Krim-oorlog voor gevoerd.
Thans laten zij niet alleen den Rus de
handen vrij, maar staan hem zelfs ter
zijde.
Zoo dreigt voor heel het Oosten de over-
fieersching der orthodoxie.
En zal niet enkel de onwil, de onver
schilligheid, maar ook de machteloosheid,
blijken van Frankrijk om zijn oude tradi-
tiën van katholieke mogendheid hoog te
houden.
Nu al weggeglipt.
De „Standaard" driestart:
Op 2 Aug. heette het: Er was in Europa
een machtige beschermeY van de kleine
Staten. Die beschermer was Engeland. En
daarom, nu Duitschland 't kleine België
aanviel, kon en mocht Engeland zijn troe
pen niet thuis houden. In allerijl moesten
die naar de overzijde van de kust scheep
gaan. En de oorlog brak uit.
Van meet af aan is er toen op gewezen,
dat dit vreemd klonk. Engeland opkomen
de voor de kleine natiën! En de twee bóe
ren-republieken dan? Transvaal en de
Oranje-Vrij staat. Ook twee kleine Staten.
Nogal twee tegelijk. En het groote Enge
land op die twee kleine Staatjes afvlie
gend om ze te berooven van hun zelfstan
digheid, door ze op te happen, en .zulks
met een-lijden in de kampen aan vrouwen
en kinderen overkomen, dat om wrake ten
hemel schreide.
Egypte dito.
Het geroep: Laat ons te hulp vliegen
voor die kleine natie! maakte dan ook zoo
vreemden indruk, dat men zich afvroeg, of
het nuchtere Engelsche volk zich zulk een
voorstelling op de mouw zou laten spelden.
Toch wilde men zelfs in de Engelsche
Pers niets ter wereld van een andere be
weegreden tot den oorlog weten.
't Was om België te redden, dat Enge
land ten oorlog ging. Om België alleen.
Een andere beweegreden was er niet. O,
dat nobele Engeland.
Doch nu zijn we zeven maanden verder,
en voelt men in Engeland zelf, hoe bij
zonder zwak dit voorgeven stond, 't Was
kostelijk om Europa zand in de oogen te
strooien. Maar er zat in zulk een schijn-
leuze geen kracht om 't volk van Enge
land zelf te bewerken.
En wat ziet men nu gebeuren?
Dit, dat de „Times" voorop, de Pers van
Engeland zelf nu genoeg en te over heeft
van dit schijnbeweren, en er nu grif voor
uitkomt, dat men, ja, dit wel gezegd
heeft van dat kleine België, en dat in dat
zeggen ook een deelke van waarheid
school, maar dat 't toch kinderpraat is,
om zich nu aan te stellen, alsof Engeland
hierom alleen, enkel om België's wil, het
zwaard had getrokken.
Het publiek moest zoo onnoozel niet
zijn, om zich zooiets te laten aanpraten.
Neen immers, men ging in oorlog I a
principale voor Engelands belangen, m
Engelands macht in handels- en wereld
rijk.
Letterlijk staat het er: „Het volk moet
weten, dat onze 6er en onze belangen ons
geboden zouden hebben, met Frankrijk en
Rusland tegen Duitschland op te trekken,
ook al ware er van een inval in België geen
sprake geweest."
Zij ook hier van deze persstem van over
zee notitie genomen.
Een ijdele waan.
„Nu meer dan ooit zal de sociaal-demo
cratie de eenige toevlucht voor de groote
massa zijn."
Zoo verklaart een der intellectueelen
van de S. D. A. P., de heer W. A. Bonger
in „Het Volk".
Deze verklaring is merkwaardig, merkt
het „Hsgz." op, nu de Nederlandsche so
ciaal-democratie Das een achteruitgang
van een duizendtal leden heeft te consta-
teeren.
Nu dag aan dag en week aan week een
vinnige strijd wordt gevoerd over rich
ting en leiding der partij.
Nu we zoo dicht staan bij het congres,
dat öf de beste krachten zal immobilisee-
ren, öf op een nieuwe scheuring zal uit-
loopen.
De sociaal-democratie, niet die in Ne
derland alleen, is te kort geschoten, om
dat zij zich zelve heeft overschat en haar
volgelingen misleid.
Wat de massa, die van diplomatieke
kunstgrepen geen verstand heeft, maar
voor sprekende feiten een open oog, heeft
getroffen, is, dat de socialistische practijk
niet klopt met de socialistische leer.
De gebleken tegenstrijdigheid praat
zelfs een glad advocaat als Troelstra niet
goed.
Men kan verzachtende omstandigheden
van alle soort pleiten, en men zal ze plei
ten; men kan aanvoeren dat men zich
vergist heeft, zooals de heer Hugenholtz
doet; men kan betoogen dat de sociaal
democratie nog te zwak was om de wereld
naar haar hand te zetten en te besturen,
de grief der massa schuilt in iets an
ders.
Zij schuilt hierin, dat men in zijn ver
trouwen is bedrogen.
Dat men geen enkelen waarborg heeft,
dat men niet morgen aan den dag opnieuw
bedrogen zal uitkomen.
Dat de leiding opnieuw clementie zal
moeten pleiten, achter vergissingen zich
INGEZONDEN MEDEDEELING 1 GULDEN PER REGEL.
verschuilen, op de overmacht der omstan
digheden zich beroepen.
In het woorden-steekspel te Arnhem kan
zeer wel de heer Troelstra het winnen.
Mogelijk is, dat de leden liever hem aan
het bewind laten, dan de teugels te geven
aan een voerman, van wiens vaardigheid
men niets afweet.
In het gunstigste geval zal er zijn berus
ting, zal men afwachten, hopen...
Maar een ijdele waan is het te meenen,
als de heer Bonger doet, dat, nu meer dan
ooit, de groote massa de sociaal-democra
tie als haar eenige toevlucht zal beschou
wen.
Het sociaal-democratisch gebouw is zóó
gehavend, dat het aan wie er een schuil
plaats zoeken geen ook maar draaglijk
onderdak kan bezorgen.
KERKNIEUWS.
Pastoor Abols.
Door Z. D. H. Mo iseigneur A. J. Callier,
is op verzoek tegen 1 Mei eervol ontslag ver
leend aan den Zeereerw. heer Th. H. J. Abels,
pastoor te Berkel.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren.
Wijziging der Vermogensbelasting.
'>t Wordt door Minister Treub niet ver
heeld: een geweldige omwenteling in ons
belastingwezen zal na den oorlog noodig
zijn en, bij die revolutie zal het ontroe
rend goed twee, drie keer zoo zwaar be
last worden dan thans het geval is, wil
men inderdaad een billijken omslag der
heffingen over het roerend en onroerend
vermogen der natie verkrijgen.
De moeilijkheden van verschillende le
den tegen het ingediende wetsontwerp tot
wijziging der Vermogensbelasting zijn de
volgende:
Ten eerste wat de vraag betreft, of de
verkoopwaarde een betere grondslag ter
beoordeeling der waarde van onroerend
goed is dan de belastbare opbrengst. De
belastbare opbrengst is zeker geen goede
maatstaf. Maar is de verkoopwaarde zoo
veel beter vroegen eenige leden. De Mi
nister meende daarop bevestigend te moe
ten antwoorden.
Een andere moeilijkheid is de belas
ting van den „blooten eigendom" en in *t
algemeen van vermogen waarvan de
eigenaar geen inkomen trekt. Dit is een
onafwijsbare consequentie van het oelas-
ten naar de verkoopswaarde, want na
tuurlijk heeft ook renteloos vermogen
(bijv. grond dien men bezit zonder dat hij
productief is) verkoopwaarde. En hiervan
is weer de consequentie dat men ook den
„blooten eigei%ïom" bezit waaraan
men voorloopig niets heeft om dat een
ander er de inkomsten van trekt on
der de belasting brengt. Immers, de mi
nister zei het gisteren duidelijk: Zulk ver
mogen heeft een potentieele waarde;
het kan te allen tijde te gelde worden
gemaakt.
Voorts is er de vraag van de oppertunl-
teit. Was het verstandig en is het noo
dig, om nu juist in dezen tijd met zulk
een belasting te komen, waarvan de mi
nister wist de heer Van Nispen herin
nerde er aan, dat zijn voorganger dit
voorstel uit de Inkomstenbelasting had
teruggenomen wegens den tegenstand
waarop het was gestuit dat het tot veel
strijd zou leiden? De minister zeide te
hebben gemeend, het voorstel zoo spoedig
mogelijk te moeten indienen, niet in de
eerste plaats om fiscale redenen (de bate
er van wordt op ongeveer 6 ton geschat)
maar wegens het andere karakter dat de
Vermogensbelasting in het kader van de
Inkomstenbelasting heeft gekregen.
Dit zijn de voornaamste moeielijkhcden
door eenige leden geopperd en die den
minister gisteren heeft trachten te weer
leggen.
Dinsdag komen de replieken.
RECHTZAKEN.
Verduistering.
Voor de 4e Kamer der Amsterdamsche recht
bank werd behandeld de zaak tegen J. J. H. G.,
ex-direteur van Nederland van de „Mutual
Life Insurance Company of New-York", be
klaagd van verduistering in dienstbetrekking
van f37.476.32 althans f29.487.92, zoo mede
van f230.als deel van f480.bestemd voor
een spoorweg-abonnement, een en anderjtoe-
behoorende aan de Maatschappij.
Geëischt werd 6 maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventief.
Een Voorbeeld.
Voor da Rechtbank te Tiel stond terecht
de 46-jarige bakker M. J. T. te Nieuwaal,
beklaagd van minderjarige jongens op ver
schillende tijdstippen tot verschillende dief
stallen te hebben aangezet en van heling van
de door die diefstal verkregen goederen.
Het O. M. eischte eengevangenisstraf voor
den tijd van 2 jaren.
Uitspraak over 8 dagen.
Schaakrubriek.
Oplossing van probleem 219 van
Q. HEATCATE D11.
Correcte oplossing ontvangen van: E. de
Ruiter, te Oegstgeest; R. Paulides, te Lei
den; A. van Hameren, te Veur; C. J. van
Veen, te Zevenhoven; P. Reeuwijk, Jac.
van Steijn, P. van Velzen, te Zoeterwoude;
H. Schrama, te Warmond; W. de Koning,
te Noordwijk-Btnnen; J. Berk, te Noordwijk
aan Zee; Th. Smits en J. Brugman, Ha-
zerswoude; Jac. v. d. Meer, Hoofddorp; J.
Heemskerk, Roelofarendsveen.
Van No. 218 nog bereids goede oplossing
ontvangen van: J. Berk Noordwijk a. Zee.
Correspondentie.
A. v. H. te V. Op e4 bevindt zich geen
pion. Pion d4 belet het doorschuiven van
d5 daar zich dan duals vertoonen.
E. de R., te O. Bijdrage in dank ont
vangen.
Mededeeling.
Bij het oplossen van 2-zettige problemen
is het voldoende de le zet (sleutelzet) aan te
geven. Alleen bij 3 zetten moet men de va
rianten aangeven.
Probleem 222. Ingezonden. 1e Plaatsing.
ZWART.
WIT.
Stand der stukken.
Wit Kb2; Td7; T£8; Lb3; Lel; Ph6; pion
nen d3; f2.
Zwart: Ke5; Pg7; Ph5; pion f6.
Wit begint en zet mat in twee zetten.
Oplossingen worden ingewacht tot Za
terdag 3 April, onder motto Schaak,
„Leidsche Courant", Leiden.
FEUILLETON.
DE DUIKER.
60)
„Hij wilde hem redden doch kon er niet
in slagen, en de onmogelijkheid, waarin
hij verkeerde, hem te beschermen, gaf
hem veel stof tot nadenken.
Hij vroeg zich af, of hij wel het recht
had een schurk misdaden op misdaden te
laten stapelen, terwijl het van hem af
hing dit te verhinderen.
„Was het belang zijner wraak wel gel
dig genoeg om zijn zwijgen te wettigen?
Robert begon er aan te twijfelen en hij
zocht er met Diego een einde aan te ma
ken.
„Om hem aan de justitie over te .leve
ren, moest hij deugdelijke bewijzen heb
ben, want Diego's positie vrijwaarde hem
tegen zulke verdenkingen.
„Daarenboven was de moord op Tho
mas Disney reeds te lang geleden.
„De moordenaar behoefde niet meer te
vreezen hiervoor gestraft te worden.
„De moord op George en op Morgan
konden aan een ongeluk worden toege
schreven, totdat het tegendeel, bewezen
werd, en dit kon Robert niet
„Maar er was nog een doode, die niet
zoo heel lang geleden nog tot het rijk der
levenden behoorde.
„Indien, zoo had Ellen vóór haar dood
gesproken, het monster, dat mijn vader
«d zuster gedood heeft, het leven van
mijn zoon bedreigt, laat hem dan de kas
tijding voor zijne misdaden ondergaan.
De bewijzen zijn in mijn koffertje".
i.George was dood! helaas* en zijn va
der had dikwijls aan God vergiffenis ge
vraagd voor de schuldige zwakheid, welke
hem verhinderd had van dat laatste wa
pen gebruik te maken.
„Maar het uur van berouw was voorbij.
„Robert opende eindelijk het koffertje,
dat hem aan de gelukkige dagen zijner
jeugd herinnerde.
„Bevend raakte hij de relieken uit het
verleden aan.
„Het koffertje bevatte den huwelijks
krans van Ellen, het kerkboek harer moe
der, een vlok haar van George en einde
lijk papieren, die door den tijd waren g^el
geworden.
„Het was een schrijfboek zooals de
scholieren gebruiken.
„Op zekere pagina's had een krachtige
hand eenige losse en onsamenhangende
zinnen en woorden geplaatst.
„Een onbedreven hand had geipoogd
ze na te schrijven.
„Het was, zooalis men het zou kunnen
noemen, een cahier voor schrijfoefeningen,
en het scheen, dat de leerling, die er zich
van bediend had, niet zeer bedx-even was.
„Op de derde bladzijde trokken vijf re
gels de aandacht van Robert, die vreese-
lijk ontroerde.
„Hij herkende het schrift van Diego en
had deze woorden gelezen, die na zes ja
ren nog in zijn geheugen stonden gegra
veerd:
„Ik vraag aan God vergiffenis, dat ik
mij het leven beneem.
„Men zal mijn lijls in de Seine vinden.
„Ik wil begraven worden in het witte
kleed, dat ik droeg op den dag van mijn
huwelijk."
„Het waren dezelfde woorden van lien
noodLottigen brief, waarin Mary haar
zelfmoord bekend maakte.
„Op de volgende pagina's was de zin
verscheidene malen nageschreven in
schrift, dat eerst zeer slecht was, doch
vervolgens hoe langer hoe beter werd. Het
was Mary's hand.
Men kon zien, dat het laatste blad ont
brak. Dit was met een schaar afgeknipt.
„Eindelijk viel dus de sluier weg en na
zes jaren kwam er eindelijk eenig iicht
over het drama van Saint-Ouen.
„De ellendige Diego had zijn schelm
achtig plan volvoerd met het geduld van
een apin, die haar net weeft.
„De schrijflessen, welke hij zijn vrouw
gaf. moesten haar eigen ongeluk worden,
en hij had zijn echtgenoote haar eigen
doodvonnis laten schrijven.
„De arme en kinderlijke Mary had ein
delijk de woorden duidelijk geschreven,
waarvan zij de beteekenis niet begreep.
Die brief had den moordenaar gevrij
waard voor straf.
„Robert begreep alles.
„Den dag, waarop Diego die woorden
in zijn bezit had gekregen, had hij Mary
aan den oever van de Seine afgewacht.
„Dit schrift, vol kinderlijke oefeningen,
verklaarde den moord; de moord riep om
wraak.
„Ellen had gelijk: het bewijs was volko
men.
„Na deze ontdekking bracht Robert den
nacht door te midden der herinneringen
aan zijn dooden; hij riep hun schimmen
op om ze te vragen hem te steunen in
het uur van den naderenden strijd.
„Toen de .dag aanbrak, had hij een be
sluit genomen.
v,Ge zult dit besluit vernemen en er
over kunnen oordeelen," sprak de aal
moezenier.
„Er moest gehandeld worden zonder
een dag te verliezen, doch nog eens aar
zelde Robert den man, dien hij eens zijn
broeder had genoemd, naar het schavot
te zenden.
„Ik zal niet trachten het te verbloemen.
„Zijn eerste gedachte was, de heer Pan-
corvo onder een of ander voorwendsel in
zijn huis te Montmartre te lokken, hem
daar zijne misdaden te verwijten, en hem
dan onverbiddelijk te vermoorden.
„Doch deze gedachte was van voorbij-
gaanden aard. Hij zelf had er afschuw
van. Hij wilde zelf geen moordenaar zijn.
„Een andere gedachte kwam ook bij
hem op gedurende dien nacht. ^Hij zou
den schuldige in zijn huis lokken, in de
doodenkamer laten komen. Dan zou hij
hem bewijzen, dat al zijn misdaden be
kend waren, hem aantoonen, hoe gemak
kelijk het was, in zijn bloed al die r«ds-
daden schoon te wasschen en hem dan....
vergiffenis schenken. Ach! hoe schoon en
edel scheen die vergiffenis hem toe. Fij
zou zeggen tot Pancorvo:
„Ellendeling, ge ziet, dat er bewijzen
genoeg zijn; ik zou je aan de justitie kun
nen overleveren. Ge ziet die wapenen, ge
ziet deze twee lieden, die mij trouw zijn,
je leven behoort aan mij, met een zwaai
van mijn arm kan ik je het leven ontne
men. Maar neen, ik wil je niet aan de ju
stitie overleveren, nog minder je treffen:
vertrek; ik zal gedurende het leven, dat
mij nog rest, de voldoening hebben te
zeggen: dat ik mij glansrijk heb kunnen
wreken, dat ik voldoening heb kunnen
geven aan het bloed mijner familie, maar
dat ik dit gevoel, dat mij aangreep, mij
verslond, heb overwonnen. Ik zal de vol
doening smaken, vergiffenis geschonken
te hebben, dat is meer waard dan te heb
ben gestraft."
„Maar Robert kreeg nog een ernstige
gedachte: had hij het recht to vergeven?
Hij kende een misdadiger, hij had allo
bewijzen van diens schuld, was het dan
zijn plicht niet hem over te leveren? Nu
nog leidde de schurk hetzelfde leven van
roof en diefstal. Was hij dus niet ge
noodzaakt hem aan te klagen?
„Een stem riep hem toe, dat hij de ent-
maskeraar moest zijn, maar hij kon cr
niet toe komen.
Zou men hem gelooven, wanneer hij
oen man, zoo in aanzien als Pancorvo,
beschuldigde van een reeks misdaden?
„Indien Robert hem op zijn kamer kon
lokken, zou hij zich van zijn persoon kun
nen moester maken, hem aan het gerecht
overleveren in dezelfde kamer, waar de
bewijzen voorhanden waren.
„Dan zou men hem gelooven.
„In die kamer zou het treurspel begin
nen, dat zou eindigen op het schavot.
„Robert besloot dus de zaak op deze
manier aan te pakken, en hij zocht een
voorwendsel om Diego er toe te doen be
sluiten zich naar de woning te Mont
martre te begeven, welke hij zeker niet
vergeten had. Slechts één middel kon vat
hebben op die vreeselijke ziel, en dat mid
del was goud.
„Robert liet aan hem door John de vol
gende regels schrijven:
(Wordt vervolgd.)
