21
BUITENLAND.
De Oorlog.
BINNENLAND.
6e JAARGANG.
No. 1604
e S^sid^elieSoii/taTit
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21!* cent,'met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
DONDERDAG
JANUARI.
I9I5.
Ds ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels fl.50, elke regel moer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 ceni, iedere regel meer 10 cont.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- on Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Het R.K. vooraan.
In de onderwijzerswereld is men sinds
meerdere jaren bezig, de verdiensten na te
raan van het Mannheimer schoolstelsel,
letwelk een schifting maakt tusschen min
tn meer begaafde leerlingen en deze cate
gorieën volgens een afzonderlijk leerplan
onderwijst.
Over de wenschelijkheid om dit.stelsel in
pns land over te planten is men het niet
;ens; er zijn voor- en tegenstanders, welk
geschil niet weinig wordt in de hand ge
werkt door het feit, dat de Duitsche toe
standen zoozeer verschillen van de Hol-
andsche. Wat ginds goed marcheert, kan
lier best tegenvallen.
Tot de tegenstanders behoort ook de dis-
jricts-schoolopziener te Amsterdam, die in-
usschen opbouwende critiek levert door een
under stelsel aan te bevelen en wel een....
Nederlandsch. Te Delft past men al sinds
40 jaren een schifting als te Mannheim
!oe, echter in overeenstemming met onzen
iigen volksaard. En 't bevalt daar best.
Laten we 't met dat stelsel, hetwelk ook
jeen extra kosten vraagt, te Amsterdam
lens probeeren, zegt de schoolopziener, die
sr daarbij op wijzen kan, dat men er al
Inds 1912 een welgeslaagde proef mede
leepit in de R. K. meisjesschool aan de
Ipaarndammerstraat no. 15 aldaar (hoofd
nej. Teulings).
Ziedaar: heel de onderwijzerswereld theo-
etiseert over een stelsel verordening en in-
aiddels wordt aan een Roomsche school
onder drukte met de practijk een proef ge-
omen. En nu wordt zoowaar die Roomsche
chool aan heel Amsterdam ten voorbeeld
KSteld!
Nadere bijzonderheden over den Zep-
lin-aanval. Uit het Fransche ccramu-
liqué blijkt dat er geen buitengewone voor-
leelen werden behaald door een der beide
lartijen op het Westelijk oorlogsterrein. -
let Duitscli communiqué maakt melding
'an eenige kleine Duitsche vorderingen.
Igens het Oostenrijksch communique
de algemeens toestand op het Oostelijk
orlogsterrein onveranderd.
De Zeppelin-raid over
Engeland.
Aan de „Times" ontleenen we de volgen-
e bijzonderheden over het bezoek, dat een
,Zeppelin" aan enkele plaatsen aan de
Ingelsche Oostkust gebracht heeft.
Dinsdagavond omstreeks half negen, al-
lus het blad, werd te Yarmouth een ge-
nid vernomen, alsof een zwaar kanonschot
n de hoofdstraat der stad gelost was.
Onmiddellijk werden de electrische lich
en uitgedaan en de menschen op straat
ochten .zoo gauw mogelijk in de duister-
hun woning op. Het was duidelijk, dat
e oorzaak van de verwarring een lucht
vaartuig was, ofschoon, niemand wist van
welke soort.
Alleen vermoedde men, dat het een be
stuurbaar luchtschip was, daar men op
groote hoogte lichten waarnam, die som
migen voor zoeklichten hielden. Anderen
daarentegen meenden, dat de lichten niets,
anders dan magnesiumvlammen waren.
Hoe het zij, het luchtschip werd niet
meer teruggezien boven Yarmouth en de
Zeppelin-aanval bleef onbeantwoord. Di
rect werden de troepen in actie gebracht
om de politie te assisteeren bij de opsporing
der gewonden.
De grootste schade schijnt aan particu
liere huizen te zijn aangericht. De pu
blieke gebouwen, en do spoorwegen heb
ben zoo goed als geen schade geleden. Een
der bommen viel vlak bij de St. Pieters
kerk.
De aanval duurde niet langer dan tien
minuten. Verscheidene bewoners waren
intusschen in kelders en sousterains wegge
kropen uit angst voor het Zeppelin-gevaar.
Hoevele gebouwen er getroffen zijn is op
het oogenblik moeilijk te zeggen, maar
menschen uit verschillende wijken der
stad zeggen dat zij verscheidene bommen
zagen vallen.
Te Seringham voer de Zeppelin omstreeks
kwart voor 9 over de stad en maakte een
cirkel rond de kerk. Het luchtschip was
juist met het bloot© oog zichtbaar. Het liet
één bom in de stad vallen; de helsche
machine ontplofte echter niet.
Een andere bom kwam te Becston neer,
doch ontplofte insgelijks niet.
Te Yarmouth werden een man, een
vroifw en een soldaat gewond.
Ook aan Cramer bracht de Zeppelin een
bezoek, en eveneens aan Hunstanton, zon
der echter bommen te werpen.
Op King's Lynn werden zeven bommen
geworpen. Omstreeks 11 uur in den avond,
was het, dat de Zeppelin boven de stad
zichtbaar was. De politie had uit Yarmouth
een waarschuwing ontvangen en alle voor
zorgsmaatregelen waren genomen om zoo
veel mogelijk leven en eigendommen der
burgers te beschermen. Toen de Zeppelin
dan ook verscheen was de stad in duister
nis gedompeld. Het vliegtuig richtte groote
schade aan. Een huis werd geheel in puin
geslagen en niemand van de bewoners
kwam er ongedeerd af. Een jongen van 17
jaar werd in zijn bed gedood en zijn vader
en moeder en een baby zwaar gewond. Ook
andere huizen werden zwaar beschadigd
en in sommige straten bleef geen ruit heel.
De Duitsehers in Frankrijk
en België.
Officieel wordt door het Duitsche hoofd
kwartier medegedeeld
Op het westelijk oorlogstooneel hadden
tusschen de kust en de Lys slechts artille
riegevechten plaats.
Bij Nótre Dame de Lorette, N.W. van
Atrecht, werd den vijand een 200 meter
lange loopgraaf ontnomen; daarbij werden
twee machinegeweren buitegemaakt en
eenige krijgsgevangenen gemaakt.
In de Argonnen namen onze troepen
eenige vijandelijke loopgraven. Op enkele
plaatsen kwamen wij in de laatste dagen
1500 meter vooruit.
In het bosch ten noorden van Sennheim
(Cernay) ging onze aanval goed vooruit.
De Ilingstefn werd genomen; twee officie
ren en 40 Alpenjagers werden gevangen
genomen.
Een der correspondenten van het „Hbld."
seint uit Sluis
Sedert de aankomst der uhlanen te Mid
delburg zijn al de grensposten Tjader bij de
grens gebracht. Op enkele meters van den
paal worden houten schildwachthuisjes
geplaatst en kleine vlaggetjes, rood en
zwart.
Te Eede, waar zich tachtig Würtemburg-
sche landweer-soldaten bevinden, werd ook
de post, die zich aldaar aan de Stroobrug
bevond, tot aan den paal verplaatst. Te
St. Marguérite zijn ook een 90 Würtum-
burgers gekantonneerd, meerendeels man
nen van 45 jaar. Des nachts hoort men
aan de grens voortdurend het geknal van
geweerschoten. Deze wórden vermoedelijk
afgevuurd om te voorkomen, dat menschen
zouden doorsluipen.
Gisteravond werd alhier weder een aan
houdend kanongebulder gehoord.. Het
schijnt steeds nader te komen.
De Belgische troepen zijn werkelijk voor
uitgekomen ten noorden van Nieuwpoort-
Baden, en wel met medewerking der vloot,
die het door de Duitsehers in de duinen
opgesteld zwaar geschut dat reeds de stad
Veurne, op zes mijlen afstand van daar
gelegen, tweemaal gebombardeerd had,
tot zwijgen bracht. Om aan de schaarsch-
heid van petroleum als verlichtingsmiddel
tegemoet te komen gebruikt men nu langs
de kust een mengsel van petroleum, water
en soda-carbonaat. De verlichtingskracht
is natuurlijk veel minder. Het geeft veel
geler licht en wordt toch tegen een franc
den liter verkocht
De Russen.
Officieel wordt uit Weenen medegedeeld:
„In den algemeenen toestand is geen wij
ziging gekomen.
Aan het front in Polen hebben behalve
pa/trouille-sohermutselinigen, slechts artil
lerie-gevechten plaats gehacL. --
Aan de Doënajetz beschoot ae artillerie
met sucoes gedeelten van. de vijandelijke
infanterielinies en dwong den vijand tot
ontruiming van een sterk bezette hoeve.
Eén afdeeling drong door tot aan de
rivier, bracht den vijand een verlies toe
van eenige honderden man en vernielde
bovendien een door den vijand gebouwde
oorlogsbrug over de Doenajetz.
In de Karpathen hebben niet anders dan
weinig beteekenende schermutselingen
plaats gehad."
Verschillende Oorlogs
berichten.
Duitsche verliezen. Men schat het
aantal der Duitsche verliezen tot heden
op circa 214 millioen menschen.
Roemenië. De „Vorwarts" ontving uit
Sofia bericht, dat de Roemcensche regee
ring in Amerika voor 50 millioen lei aan
oorlogsmateriaal bestelde, hetwelk op
korten termijn geleverd moet worden. In
Roemenië wordt deze bestelling geheim
gehouden. De Bulgaarsche regeering ver
zocht de Roemeensche regeering om op
heldering over deze toerustingen. Te Boe
karest werd geantwoord, dat de oorlogs
voorbereidingen niet tegen Bulgarije ge
richt zijn.
Z.E. Kardinaal Mercier en de M. Stoel.
De correspondent van de ,,Tijd" meldt:
Ik ben gemachtigd het volgende te ver
klaren: Er heeft nog geen enkele gedach-
tenwisseling plaats gehad tusschen den
H. Stoel en Z.Em. kardinaal Mercier be
treffende de gebeurtenissen te Mechelen,
daar de verbinding verbroken is.
Een nieuwe belasting. Eenige 'stede
lijke besturen in België hadden het plan
geopperd aan de gevluchte bemiddelde be
woners, die niet mochten terugkeeren, een
afzonderlijke belasting op te leggen.
De gouverneur-generaal hechtte zijn
goedkeuring aan dit plain en verklaarde
het geldig voor geheel België.
Uitgewekenen, die voor 1 Maart niet te
ruggekeerd zijn, betalen nu een tiendub
bele personeele belasting. Armen zijn vrij
gesteld van de belasting.
De helft van de opbrengst konut ten goe
de aan de gemeenten, de andere helft
wordt door den gouverneur-generaal be
steed ten bate van het land.
Het bommengevaar. Dat men zich in
Londen geducht benauwd maakt over het
bommengooien der Duitsche vliegers, blijkt
uit het feit dat te Richmond een eigenaar
van een auto met f 240 boete gestraft is,
omdat hij te sterke voorlichten voerde. En
dit niet alleen, doch de rechter voegde
hem toe: „Als ik wist dat u millionair is,
zou ik u een boete van f 120,000 hebben
opgelegd.
Na den aanval op Sandringham zal het
er niet beter op worden!
Onlusten op Haiti. Generaal Vilbrun
Guillaume is tot president van Haïti ge
kozen door de revolutionairen, die deze
stad bezetten. Daarna rukten zijne troe
pen op naar Port-au-Prince met het doel
om de regeering omver te werpen.
Nederland en de Oorlog.
Nederlandsch Comité tot
Steun van Belgische en
andere slachtoffers.
In totaal js nu bij het Comité ingekomen
f 508,510.92, frs. 5574.721/, en M. 163.91.
De ramp op de Schelde.
De luitenant ter zee Luden zal te Hil
versum ter aarde worden besteld. Het
stoffelijk overschot van den milicien Ree
mans zal Vrijdagmorgen 11 uur te Vlis-
singen met militaire eer worden begra
ven, tenzij zijn vrouw de overbrenging
naar Dordrecht mocht wenschen.
Van de andere slachtoffers werden geen
overblijfselen gevonden.
Ontvluchte geïnterneerden
Te Kooten (Fr.) is een Engelschman
aangehouden, die als soldaat te Gronin
gen geïnterneerd was. Hij was op reis
naar Harlingen, om van daar naar En
geland te gaan. Hij is naar Groningen te
ruggebracht.
Zeppelins.
Men meldt uit Zwolle:
Dinsdagnacht tusschen half twee en
half drie zijn verschillende bewoners van
Assendorp uit hun slaap opgeschrikt door
FEUILLETON.
DE DUIKER.
i)
Te midderi van die doodsche plaats lag
en man op de knieën en scheen te bid-
en. Voor hem stond een voorwerp, dat
e Servon eerst niet goed kon onderschei
en. Hij hield het eerst voor een andere
ersoon, maar bij nader inz,ien bleek het
sn ridderharnas te zijn. Loiseau lag op
e knieën voor een harnas uit de middel-
Juwen.
De graaf was verbaasd.
Wat zou dat voor een godsdienst zijn,
aaraan zich midden in Parijs die vreem-
b persoon overgaf?
Wds het soms ©en godsdienst der negers?
ervon kon raden zooveel hij wilde, hij
het toch niet. Wat moest hij daar-
an denken?
Er was wel een verklaring, wanneer men
annam dat Loiseau gek geworden was;
'aar die volmaakte bediende had nooit
Bt minste blijk van geestesverbijstering
sgeven. De zaak werd hoe langer hoe
ttemder.
De graaf, geheel in gepeins verzonken,
laschouwde den vreemden harnasaan-
ddor, toen zijn aandacht door iets an-
!rs getrokken werd.
Niettegenstaande de storm een vreese-
k gedruisch maakte in den boom, waar
hij zat, meende hij toch het openen
bbt deur te hooren, die op de hengsels
larst.?.
U«t geluid kwam van beneden van den
lrU van de straat.
Weldra was de twijfel onmogelijk.
Twee mannen kwamen naar boven met
langzamen en gelijkmatigen tred,
Servon, die er zeker van was onzichtbaar
te zijn, boog zich een weinig voorover om
naar beneden te zien; maar de nacht was
zoo donker, dat hij enkel twee gestalten
zag, die naar het huis traden.
Zijn opgewondenheid was zoo groot, dat
hij den adem inhield, alsof de onbekenden
de ademhaling zouden gehoord hebben.
De twee aangekomenen liepen in de
schaduw van het huis, en nu kon de graaf
hen nog minder zien, maar bijna dadelijk
daarop hoorde hij het droge en eentonige
geluid van kloppen op de deur, hetgeen
dadelijk beantwoord werd.
Het licht op de tweede verdieping ver
dween.
„Wie is daar?" vroeg een $tem van bin
nen, welke nauwelijks te onderscheiden
was.
Een der bezoekers antwoordde, en Ser
von hoorde een Engelschen naam noemen
zooals Packer of Palmer. Die naam leerde
den graaf niets, maar het scheen hem toe,
dat de stem hem niet onbekend was.
Zijn onzekerheid duurde niet lang.
De deur ging open; een man verscheen
op den drempel, en het licht, dat hij in
de hand hield, viel op het gelaat van den
vreemdeling, die niemand anders was dan
de Pancorvo.
De graaf had zich dus niet vergist; de
bediende en de edele vreemdeling waren
goede kennissen.
Al zijn gissirigen waren werkelijkheid
geworden, en hij was trotsch op zijn juist
inzicht.
Christoffel Columbus moot een zelfde go-
voel gehad hebben, toen hij Amerika in
het zicht had.
De twee bezoekers traden binnen, en de
deur sloot zich achter hen.
Het scherm viel, nu het schouwspel juist
belangwekkend begon te worden, want de
blinden werden dichtgeslagen. Servon kon
van zijn hoogen zetel niets meer zien.
Toen hij zich goed overtuigd had, dat alles
vcor zijn blikken verborgen zou blijven,
ging hij naar beneden. Zijn zitplaats
scheen hem ook hoe langer hoe onge
schikter toe. Zootlra hij vasten grond on
der de voeten had, was zijn eerste ge
dachte beneden tegen het huis te gaan
staan en te beproeven iets van het gesprek
te hooren; maar toch, het stiet hem tegen
de borst luistervink te zijn.
En toch had hij reeds sinds dagen niets
anders gedaan, was het ook in een ande
ren vorm.
Hij werd nu op eens zoo scrupuul, dat
hij besloot heen te gaan. Hij had ook ge
noeg gezien.
De heer de Pancorvo stond in nauwe be
trekking met een kellner.
Deze wetenschap was voor Servon vol
doende om op zijn hoede te zijn voor deze
twee schurken, want nu hield hij hen voor
zoodanig. Wat betreft het deugdelijk te
bewijzen, dat kon hij nog zoo gemakke
lijk niet.
Na deze korte overpeinzingen richtte hij
zich naar den uitgang en was tot zoover
goed geslaagd, maar zijn laatste ontsnap
pingspoging viel leelijkHit.
Hij gleed uit en viel naar beneden, ter
wijl hij met zijn hoofd op een ijzeren voe
tenschrapper terecht kwam, die daar eer
tijds was aangebracht met het oog o» de
modderigheid van die wijk. Hij bekwam
een diepe wonde aan het voorhoofd.
Toen Servon, nog verdoofd van den val,
opstond, bloedde hij zeer, en het vooruit
zicht voor immer gemerkt te zijn, stemde
hem weinig vroolijk.
Hij vervloekte honderdmalen de dwaze
nieuwsgierigheid, die de aanleiding van
het ongeval was geweest, en sloeg bedrem
meld den weg naar Parijs in.
De storm was een weinig bedaard; maar
het was nog zeer donker, en nog immer
regende het. Servon was zeer blijde, dat
hij niemand ontmoette.
Verwond en bebloed als hij was, had de
eerste de beste politieagent hem zeker
naar het bureau gebracht.
De graaf kon naar huis terugkeeren zon
der gezien te worden en zijn bebloede mas
kers afleggen.
De graaf bracht den volgenden dag door
bij den haard en ging niet eerder uit dan
des avonds, om naar de club te gaan, met
het plan er niet lang te blijven, want hij
gevoelde zich niet zeer wel.
Dan zijn wonde aan het voorhoofd. Zij
verplichtte hém den hoed op te houden,
hetgeen overigens niemand kon ergeren,
daar deze onbeleefdheid zeer natuurlijk is
in clubs. Het is iets Engelsch.
Het was negen uur; er was bijna nie
mand in de club. Servon vond er noch den
heer de Pancorvo, hetgeen op dit uur niet
te verwonderen was, noch Loiseau, die toch
op zijn post moest zijn.
De tooneelen van den nacht hadden de
nieuwsgierigheid van den graaf opgewekt,
en niettegenstaande het nadeel, dat hij
een sterk gonzend geraas, dat vermoedelijk
veroorzaakt werd door een vliegmachine,
die bezuiden de stad vloog van Z.W. in
N.O. lichting. Hoewel liet vrij helder was
kon men het vliegtuig niet onderscheiden.
Als een merkwaardigheid deelt men
nog mede, dat koeien in de Wipstrik, die
bij 't hevigste stormgeraas kalm in de
weide blijven liggen, nu opstonden en rich
onrustig toonden.
Men verdiept zich thans in gissingen,
omtrent de nationaliteit van de vliegma
chines, door sommigen ook reeds voor een
Zeppelin gehouden. Misschien dat berich
ten van elders op dit punt nog helderheid
kunnen verschaffen.
Naar men meldt, vloog over het land
goed „de Helmhorst", onder Zwollerker
spel, een Zeppelin vrij laag in de richting
West-Oost.
Naar aanleiding van bovenstaande be
richten cTeelt de chef van den marinestaf
mede, dat de luchtschepen, welke gister
middag van de Noordelijke eilanden zijn
gezien, zich niet boven Nederlandsch ge
bied hebben bewogen, doch boven de zee
op geruimen afstand van onze kust zijn
gepasseerd.
Onze industrie.
De Deventer Katoenmaatschappij, wier
fabrieken sinds de mobilisatie slechts met
halve kracht werkten, is deze week weer
begonnen met de volle week te werken.
Voor de rijwielfabriek dreigt nu evenwel
het gevaar, dat zij stop gozet zal worden,
aangezien Engeland den uitvoer van rij
wielbanden heeft verboden. De verschillen
de Nederl. rijwielfabrieken hebben ten
aanzien van dit feit, de hulp der regeering
ingeroepen.
Het Centraal Bureau voor
den afzet van visscherij-
producten.
Men deelt ons het volgende mede om
trent het te Amsterdam gevestigde Cen
traal Bureau voor den afzet van visscherij-
proöucten.
Het Centraal Bureau is opgericht op
initiatief van den minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel en stelt zich ten
doel, met medewerking der Visscherij-
organisaties, afzet te vinden voor de visch,
welke ten gevolge van de crisis en den
belemmerden uitvoer naar Frankrijk en
België, geen of onvoldoenden afzet kan
vinden in het buitenland. Daartoe zal het
trachten het gebruik, van visch hier te
lande te bevorderen, terwijl het tevens
zijn bemiddeling verleent aan autoriteiten,
gemeentebesturen, steuncomité's en andere
corporaties, voor het betrekken van visch.
Het bureau staat onder leiding van do
Visscherijinspectie, welke daarbij gesteund
wordt door een commissie van advies, be
staande uit vertegenwoordigers van de
visscherij-organisaties.
Door het Centraal Bureau is ingericht
een vischbakkerij, onder beheer van een
deskundige meesterknecht, welke, dank zij
de krachtige medewerking van het ge
meentebestuur van Amsterdam, gevestigd
is kunnen worden in de vischhal aan de
De Ruyterkade. Tot oprichting van deze
vischbakkerij moest worden overgegaan,
omdat de militaire autoriteiten zich beieid
verklaard hadden het gebruik van gebak
ken visch door liet bezettingsleger te be
vorderen, doch de militaire keukens veel
al niet zijn ingericht voor het bakken van
zich had toegebracht, had hij wel lust naar
den restaurateur te gaan en hem te ver
tellen, wat diens ondergeschikte '.ooai
's nachts uitvoerde.
Een kellner, die de nachten doorbrengt
met het aanbidden van wapenen in een
met zwart behangen kamer, dat was waar
lijk te excentriek, en excentriek zijn is
alleen geoorloofd aan lieden van hoogeren
stand.
Maar Servon dacht, dat het niet deftig
zou staan, wanneer hij den handel en wan
del van een bediende scheen na te gaan.
Hij had zich daarenboven voorgenomen,
niet meer aan de geschiedenis te denken;
na eenige overpeinzingen liet hij het aan
do Voorzienigheid over het kwaad te straf
fen en de deugd te beloonen, en hij begaf
zich ter ruste.
Den volgenden dag sliep hij tegen een
uur of negen den slaap, die de aange
naamste van alle soorten van slaap is, be
halve van hen, die Aurora wenschen te
aanschouwen. Hij lag half te droomen. In
zulk een toestand hoort men niet veel. Er
was reeds eenige malen gebeld, maar de
Servon keerde den neus naar den muur.
Het bellen hield aan en werd hoe langer
hoe heviger; de graaf stond toen maar op
en na eens goed gemopperd te hebben, dat
zijn knecht op dien tijd afwezig was, be
sloot hij zelf eens te gaan kijken, wie dia
aubade kwam brengen.
Servon opende zeer kwaad geluimd de
deur en stond tegenover een heer, dien hij
niet kende.
Was het eigenlijk wel een heer?
Niet geheel en al, ofschoon hij goed ge«
kleed was»
(Wordt vervolgd,
