5
De Oorlog.
(3e JAARGANG.
No. 759!
BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. - Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt, bij vooruitbetaling, met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bij onze
agenten II cent per week, f 1.45 per kwartaal. Franco per post f 1.65 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21ls cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
DINSDAG
JANUARI.
1915.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote lettors naar plaatsruimte.
Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen
Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Wegens het hoogfeest van
Driekoningen verschijnt „De
Leidsche Courant" morgen
niet.
De Liturgie van
Driekoningen.
Zonder vrees voor tegenspraak mogen wij
gerust beweren, dat liet hoogfeest van
Driekoningen onder de katholieken een
miskend feest is. Zeer velen althans be
schouwen het gelijk men het dan
noemt als een gewonen door-de-week-
schen Zondag, dien zij veelal meer als een
last gevoelen dan als een geestelijken
vreugdedag beleven. En toch leeren wij
van de H. Kerk juist het tegendeel. Zij im
mers beschouwt dit feest en viert het als
een feest van den altereer sten en hoogsten
rang met een eigen octaaf. Daarom ver
langt zij ook, dat op dien feestdag onze
kerkgebouwen prijken in haar sierlijksten
looi, dat onze altaren omhangen zijn met
de schitterendste blank-witte gewaden, met
de kostbaarste sieraden van glinsterend
zilver en glanzend goud, om aan dit feest
zoo hoog mogelijken luister bij te zetten,
om daardoor des te meer en dieper indruk
te maken op de harten der geloovigen.
Want het is het feest der Epiphania,
der Verschijning of Openbaring van Jezus
als God en Koning.
Onder dezen naam, welke meer uit
drukt dan onze benaming Driekoningen-
feest, is het van ouds bekend in de litur
gie der Kerk. En voor zoover wij kunnen
nagaan is het ook het eerste en n.uictu
feest, waarvan een openbax-e liturgische
viering in de Kerk is bekend en bewaard
bleven. Want zeker x-eeds in het begin der
3e eeuw, doch hoogstwaarschijnlijk al veel
vx*oeger, werd dit feest plechtig gevierd in
de Oostersche Kerk, waar het waai'schijn-
lijk x-eeds door de leei'lingen van den H.
Apostel Joarmes is ingesteld. De hoofdge
dachte van deze liturgische feestviering,
welke toon reeds op den 6en Januai'i plaats
had, was de openbaring des,
Ileeren als God en Verlos,
s e i'. Daarom werd tegelijk ook herdacht
de geboorte van Chi'istus, waaraan tevens
werd verbonden de herdenking der eerste
openbaring van Christus' wondermacht op
de builoft te Cana, en de eei"ste openha
ring der Epiphania eei'st veel later inge-
Zijn doop in den Jordaan. Vooral deze
laatste openbaring gaf aan de liturgische
viering in het Oosten een bijzondere betee-
kenis, doordat op den vóór-avond van het
feest op plechtige wijze het doopwater wex-d
gewijd en het H. Doopsel werd toegediend
aan de catechumenen (de doopleerlingen).
Toen onder den invloed der Westersche
liturgie aan de viering van Christus' ge
boortefeest meer luister wex'd bijgezet, werd
op het eind der 4e of het begin der 5e
eeuw ook in het Oosten dit laatste feest
afzonderlijk geviex*d op den 25en Decem
ber en dus gescheiden van het feest der
Epiphania. Een bijzondex-en nadruk kx-eeg
toen ook bij de feestviering in het Oosten
op 6 Januari de openbaring van Christus'
Godheid aan de Magi, de Wijzen of Ko
ningen uit het oosten.
In de Westei'Sche kei'k werd de feestvie
ring dei- Epihania eerst veel later inge-
voei'd onder den invloed der Oostersche
sche liturgie, zoodat dit feest pas op het
eind der 4e of het begin der 5e eeuw alge
meen werd gevierd in de Westersche ker
ken ongeveer tex-zelfder tijd waarin het
Oosten het feest van Christus geboorte als
afzonderlijk feest van het Westen overnam.
Ifier nu was de hoofdgedachte der feestvie
ring van Epiphania deze De openbaring
van Jezus als Koning aan de Wijzen en
daai'door aan alle volkeren der-aarde, dus
ook aan de heidenen. Daarmede ging ge
paard de hei-denking der openbaring van
Christus' Godheid bij Zijn eerste wonder te
Cana en bij Zijn doop in den Jordaan. Deze
De H. Schrift noemt hen Magi, Wij
zen. In Babylonië en Perzië vormden de
Magi een afzonderlijke priesterklasse. Zij
waren geleerde mannen, die zich over het
algemeen toelegden op de natuur-vorsching,
vooral van de hemellichamen; zij hielden
zich op met sterrenwichelarij en legden
droomen uit.. Hoog stonden zij in aanzien,
behoorden tot den raad des konings en on
der-wezen de koninklijke px-insen.
Deze Magi kwamen waarschijnlijk uit
Arabië, dat ten Oosten van Palestina lag.
Dat er d r i e Magi geweest zijn berust op
een aloude overlevering, die eenigen
steun vindt in de H. Schrift zelve, welke
spx-eekt van drie geschenken, die de Magi
aanboden aan het goddelijk Kind.
gedachte vormt dan ook den inhoud der
Romeinsche liturgie van het Driekoningen
feest.
Het hoogfeest van Di-iekoningen heeft
op de eerste en voornaamste plaats de be-
teekenis van het Koningsfeest
van Christus. Daaraan is de
liturgie der Mis van dit feest geheel ge
wijd. Die gedachte wordt zoo majestueus
mooi en krachtig, in koninklijken profe-
tentaal weeigegeven door het inleidings
gebed der Mis: ,,Zie, daar komt de Ileer-
,,scher, de Heer, en een rijk is in Zijn
,,hand, en macht en heerschappij." Waar
op de H. Kex-k dan als antwoord juichend
volgen doet dien zegenbede van den Psal
mist: ,,God, geef Uw oordeel (d. i Uwe
rechtsmacht) ,,aan den Koning (Jezus)
,,en Uwe gerechtigheid aan den Zoon des
Konings".
Driekoningen is het geboortefeest van
ons geloofs-leven; en daarom doet de
H. Kerk ons in het verzamel-gebed tot
God smeeken: ,,dat wij, die U reeds door
„het goloof kennen, tot het aanschouwen
„van het aanschijn Uwer Majesteit mogen
„geraken." En dan hoox-en wij in het Epis
tel door den profeet Isaïas weer voorspel
len den geestelijken luister, die bij de ver
schijning des Zaligmakers zal ten deel
vallen aan het nieuwe Jeruzalem, aan de
H. Kerk. Dan zullen alle volkeren van ge
heel de aarde tot haar stx-oomen met hun
ne schatten, zooals vandaag de Magi aan
den Koning Jezus hun goud en wierook
aanbieden en daardoor den lof des Heeren
verkondigen.
Terwijl wij vol eerbied opstaan en aan
dachtig luisteren, verhaalt ons weer
het- Evangelie in zijn eenvoudige taal,
maar toch met waarlijk Oostersche pracht
en levendigheid die wondex-bai-e gebeux--
tenis met de Magi, geleid door het licht
der ster, die zij in het Oosten hadden ge
zien, naar den nieuw geboren Koning der
Joden. Wij volgen hen van nabij in hun
zoeken naar dien kleinen Koning, den
gi-ooten God, wij volgen hen in het licht
der
ai» vul ontzag voor den Goa
dat nederige verblijf. Een met de Konin
gen treden wij binnen met kloppend har
te, om getroffen door dat wonder van
goddelijke vernedering en liefde ons neder
te werpen voor den grooten Koning der
onsterfelijke heerlijkheid, en dan de schat
ten onzer huldiging, het goud onzer lief
de, de wiex-ook onzer gebeden, de myrrhe
onzer vex-sterving en zelfverloochening
aan Zijn voeten neder te leggen. Dat doen
wij vooi*al bij de Offerande, waar wij Je
zus zelf ,het beste wat wij geven kunnen,
en met Hem ook ons zeiven aan God als
dankbare offergave aanbieden. Want waar
lijk hebben wij op dezen feestdag reden
in overvloed tot dankbaax-heid jegens God,
omdat Zijn „Eeniggeboren Zoon bij Zijne
verschijning in onze sterfelijke natuur ons
door het nieuwe licht Zijner onsterfelijk
heid heeft hersteld." (Praefatie). Reden
tot dankbaarheid hebben jegens God, om
dat „wij een allerheiligsten dag vieren,
waarop Uw Eeniggebox-ene, die van alle
eeuwigheid met U deelt in de heerlijkheid,
in de waax-heid van lichamelijk vleesch
zichtbaar is verschenen" (Communicantes),
omdat „wij Zijn ster hebben gezien in het
Oosten" (Communio), omdat op dezen dag
ons is geschonken de onwaardeerbare ge
nade des geloofs.
Daarom past het ook, dat de dankbaar
heid voor die groote genade ons op dezen
feestdag nog eens leidt naar de plaats
„waar het kind is" om met de H. Kerk in
de Vespers andex-maal uiting te geven
aan de dankbaax-heid onzer harten. Want
dan herinnert de H. Kerk in de Antipho-
nen nogmaals ons er aan, dat de Heer en
Zaligmaker 'zich heeft geopenbaard aan
de wereld, dan noodigt zij ons uit om met
de zeëen en rivieren onzen grooten Ko
ning Jezus lof te zingen en Hem met de
Wijzen onze gaven aan te bieden. Doch
tevens wijst zij ons 3an met nadruk op
de andere groote geheimen, waaraan dit
feest ons herinnertaan Jezus' doop in
den Jox-daan en Zijn eerste wonder op de
bruiloft te Cana. Dat leert zij ons voor
eerst in de overheerlijk-schoone hymne,
waax-in zij tegenover den ij delen waan
van den wreeden Herodes ons wijst op het
hemelsch koninkrijk door Jezus' godde
lijke zending ons gegeven. En om ons toch
maar niet te laten vergeten de groote be-
teekenis van dezen hoogen feestdag,
i-oept zij ons ten afscheid toe in den An-
tiphoon vóór de Magnificat, met plechti-
gen ernst: „Door drie wonderen vieren
wij een „luisterrijken, heiligen dag: He-
„den leidde een ster de Wijzen naar de
kribbe: heden is water in wijn veran-
„derd op de bruiloft: lieden wilde Chris
tus in den Jordaan door Joannes ge-
doopt worden, om ons te verlossen.
„Alleluia."
„Heden... heden... heden" wat een ju
bel in die drievoudige herhaling, een
driedubbele vreugde! Zoo weet de H.
Kerk op dezen feestdag ons te bezielen,
zoo bezingt zij in geestdriftige laai en
juichende spraak de macht en grootheid,
den luister van den kleinen Koning van
Bethlehem, den grooten Koning der
euwen. O, mochten wij die taal en die
iprake wel verstaan en begrijpen!
CHR. S. MSSING, Kapelaan.
Zoeterwoude, 5 Januari 1915.
BUITENLAND.
De bondgenooten maakten eenlge vor
deringen In Noord-Frankrijk en den
Boven-Elzas. De Oostenrijkers deelen
mede, gedurende den Kersttijd 12698
Russen gevangen te hebben genomen.
De Duitsphers in Frankrijk
en België.
Het Fransche communiqué van gister
middag meldt:
Tegenover Noulettes brachten de bond
genooten de Duitsche batterijen tot zwij
gen.
Een bijzonder hevige kanonnade had
plaats in Champagne.
De bondgenooten namen verscheidene
Duitsche steunpunten in de omgeving van
Perthus-les-Hurlus.
Hun vorderingen in het Bois-le-Prêtre
duren voort.
De bondgenooten namen een belangrijke
hoogte ten Westen van Cernay in Boven-
Elzas.
Zij namen het gedeelte van Steinbach,
waar zich de kerk en het kerkhof bevin
den in bezit.
Uit het Duitsche hoofdkwartier werd
gisteren gemeld:
Afgezien van meer of minder zware ar-
het front
QeS ÏICXUS in Ti,-,,-r,„T?l-7€ia tr.nnHo Hf» vi ïm
dige werkzaamheid. Na een overweldigend
vuur op de hoogte ten westen van Senn-
heim slaagde hij er in in den avond onze
neergeschoten loopgraven op deze hoogte
en het in aansluiting daarmee door ons
hardnekkig verdedigde dox-p Steinbach te
nemen. De hoogte werd echter des nachts
in bajonetaanval door ons hernomen. Om
het dorp Steinbach wox-dt nog gestreden.
Een der correspondenten van het „Hbld."
seint uit Sluis:
Sedex-t twee dagen worden hier voort
durend ontploffingen en branden langs de
kustlijn waargenomen. Men dacht eerst,
dat de geallieerden hun aanval van Don
derdag j.l. hervatten en dat daardoor
brand was vex-oorzaakt. Ik vernam echter,
dat een vijftiental villa's ten oosten van
Heyst, gelegen nabij het hotel „Germania"
door de Duitschers met den geheelen in
boedel in brand gestoken en opgeblazen
werden om de schietlijn van hun aldaar
geplaatst grof geschut vrij te maken. Dit
geschut beheerscht het vaarwater der ha
ven van Zeebrugge en is op den muur ge
richt. Op Nieuwjaarsdag werden nog vier
28 c.M. kanonnen van Ostende naar Heyst
gebracht om de kust nog meer te verster
ken.
Een drietal Engelsche schepen kruist
voortduiend op de hoogte van Zeebi*ugge
ter bewaking der kust en. om het uitvaren
van ondex-zeeërs te verhinderen. Tevens be
antwoorden zij het vuur van het landge-
schut, al ware het slechts om de plaats
der kustbatterijen te weten te komen.
De Russen.
Uit het Duitsche hoofdkwartier werd
gisteren gemeld: De toestand is in het Oos
ten niet veranderd. Onze aanvallen in Po
len oostelijk van de Rafka worden voort
gezet.
Officieel is gisteren te Weenen beleend
gemaakt:
„In de hardnekkige gevechten in het ge
bied ten zuiden van Gorlitse, die plaats
hadden bij buitengewoon slecht weder,
wisten onze dappere troepen door het ne
men van een belangrijke hoogtelinie zich
een gunstige basis voor verdere krijgsver
richtingen te verzekeren.
In de Karpathen hebben geen verande
ringen plaats gehad.
In het dal van de Boven-Ung zijn slechts
gevechten van weinig beteekenis geleverd.
Gedurende de gevechten van Kersttijd
zijn op het noordelijk oorlogstooneel 37 of
ficieren en 12,698 manschappen krijgsge
vangen gemaakt."
De Pester Lloyd" schrijft: „Blijkens de
berichten, door de autoriteiten ontvangen,
blijft de militaire toestand in de Karpa
then gunstig.
De Russen hebben nergens terrein ge
wonnen, aan hun voorwaarts dringen
werd door onze ti'oepen aan de andere zij
de van den grenskam reeds grootendeels
een einde gemaakt.
Waar zij op Hongaarsch gebied kwa
men, werden zij dicht bij de^ grenzen tot
staan gebracht, zoodat zij ook van daar
wel binnen den korst mogelijken tijd ver
dreven zullen worden.
De protestnota der Ver.
Staten.
De „Neue Freie Presse" verneemt, dat
president Wilson, ingeval Engeland de
protestnota niet in gunstigen zin beant
woordt, besloten is een uitvoer-verbod voor
sommige goederen uit te vaardigen, welke
voor Engeland onmisbaar zijn. Het Oos-
tenrijksche blad blijft aansprakelijk voor
de juistheid van het bericht. Voorioopig
vinden wij elders nog geen geruchten om
trent hetgeen de regeering der Vex-eenigde
Staten voornemens is, er was nog steeds
sprake van een vriendschappelijke rege
ling. Bovendien zou het de vraag zijn of
een dergelijke maatregel in de Vereenigde
Staten evenveel sympathie zou vinden als
het pi-otest.
Onder de Fransche bladen is het „Jour
nal" het eeniee. dat erkent, dat de nota
ook tegen Frankrijk is gericht. Het blad
verklaart dat men niet de geringste tege
moetkoming mag venvachten, want iedere
doorbreking van de blokkade van Duitsch-
land kost 100,000 levens. Tot nu toe be-
hoorde het „Journal" intusschen niet tot
de officieuze Fransche bladen. De meeste
Fransche bladen bepei'ken zich tot ver
melding van den tekst der nota, maar
eenige zeggen, dat zij hopen, dat Amerika
zal inzien dat een strenge contróle voor de
bondgenooten noodzakelijk is.
De „Echo de Paris" verklaart, dat de
nota allen neutralen aangaat. Allen, Italië
de eerste plaats, hebben stappen gedaan
om alle misbruiken te verhinderen. De an
dere neutx-alen in Europa, die belang heb
ben bij de scheepvaart in den Atlantischen
Oceaan, zijn bereid met Engeland te on
derhandelen. De overeenkomst, die daarbij
tot stand komt, zal de onderhandelingen
met president Wilson belangrijk verge
makkelijken.
Den eersten Zondag van het nieuwe jaar
is in heel Engeland op aansporing van ko
ning Georg een nationale biddag gehou
den. En niet alleen in Groot-Britannië en
Ierland, ook in Canada, Australië en vele
andere deelen van het Engelsche rijk, in
de Vereenigde Staten van Amerika, in
Frankrijk en Begië was een algemeene bid
stond uitgeschreven voor het wapensucces
der geallieerden, tot dank- voor de reeds
ontvangen gunsten en ten slotte voor die
genen, die reeds voor het vaderland ge
sneuveld zijn.
En zoo werd één groot gemeenschappe
lijk gebed tot den hemel opgezonden do'Ör
de leden der Katholieke -Kerk in het.Ver-
eenigd Koninkrijk en elders en door die
van verschillende Christelijke Kerkgenoot
schappen; ja zelfs in Joodsche synagogen
werd een biddag gehouden.
De koning en de koningin woonden een
specialen bidstond bij in de Sandringham
Parish Church. Ook andere leden der ko
ninklijke familie waren aanwezig. De
Anglicaansche bisschop van Norwich trad
als predikant op.
In alle Katholieke kerken van Groot-,
Britannië en Ierland werd een Mis de tem
pore belli opgedragen, waarna den gehee
len dag het Allerheiligste bleef uitgesteld.
Tal van geloovigeen naderden tot de H.
Tafel.
In Londen alleen telde men de communi
canten bij tienduizendtallen.
In de Westminster kathedraal werd een
solemneele votief-Mis opgedragen door kar
dinaal Bourne.
Talrijke officieren en soldaten, alsmede
Engelsche, Fransche en Belgische gewon
den woonden deze H. Mis bij, doch ook een
groote schare van vreemde burgers: Bel
gen, Franschen, Italianen, enz. waren aan
wezig.
Vele personen waren in den rouw.
In de H. Mis werd een collecte gehouden
voor het Britsche Roode Kruis.
Ook in Frankrijk werd op indrukwek
kende wijze de algemeene biddag gevierd.
Verschillende Oorlogs
berichten.
De eerste reis der veld-kapel-auto. De
veld-kapel-auto van de „Kölnische Volks
zeitung" Emmanuël I gedoopt heeft
den eersten tocht aanvaard naar het West
front bij Rijssel.
P. Impekoven S. V. D., aalmoezenier, reist
•met den auto mede en brengt thans ver
slag uit van 't eerste gedeelte van den tocht.
Op den dag voor Kerstmis werd Luik be
reikt en daar de eerste H. Mis in de kapel
auto opgedragen. Vele soldaten woonden de
plechtigheid bij; burgers waren niet aan
wezig, daar deze op het plein voor het re-
geeringsgebouw te Luik, waar de auto
stond, niet worden toegelaten.
Op den eersten Kerstdag bereikte de
auto Bergen.
De kosten van den oorlog. De Duitsche
economist Julius Wolff heeft een brochure
uitgegeven, waarin hij een vergelijkende
studie maakt omtrent de kosten van den
oorlog voor de landen, die er aan deel
nemen.
Volgens hem kost de oorlog 25 millioen
gulden per dag aan Duitschland, 12Vi
millioen aan Oostenxnjk-Hongarije en 56%
ioen aan de bondgenooten; dus een to-,
taal van 93% millioen gulden per dog voor
de ooidogvóerende Staten.
Indien deze berekening juist is, zou de
oorloff. die reeds een 156 dacen duurt, van
den 2en Augustus tot nu 14 milliard 625
millioen hebben gekost. Daarvan zou
Duitschland hébben beéteed 3 milliard 900
millioen gulden, Oostenrijk 1 milliard 950
millioen en de bondgenooten 8 milliard
775 millioen gulJen.
Het voorstel des Pausen, Het voorstel
van den Paus aan de oorlogvoerende mo
gendheden om de krijgsgevangenen die
voor den militairen dienst ongeschikt zijn
geworden, uit te wisselen, heeft naar aan
„Politische Coi'respondenz" uit Rome
wordt gemeld, alle kans van slagen. De
II. Stoel heeft reeds van de meeste betrok
ken staten gunstige antwoorden ontvangen.
Voor de approviandeering der gemeente.
- Te Brugge zijn volgens de „Tijd" vier
personen gerechtigd heen en weer naar
Nedei'land te gaan. 't Zijn een drietal
raadsleden met een schepen, die aangewe
zen zijn te zorgen voor de approviandee-
der gemeente. .Eerst weigerden ze,
daar de Duitschers alleen vex-lof wilden
veiieenen op voorwaarde, dat de Duit
schers een gedeelte van die levensmidde
len konden terugkoopen. De burgemeester
aadde hen echter aan, verstandig te zijn,
daar anders ook de bevolking verhongeren
moet, en deze wellicht zou ovex-gaan tot het
plunderen van particuliere huizen. Uit
medelijden met de bevolking alleen legt
men zich nu neer onder die onrechtmatige
bepaling.
Een eigenaardig verschijnsel. ,.Het is
ëêH tójIfUhirU?. J&rschijnsel" schrijft
aan het „Berliner Tagcblatt" „dat, be
halve in 't begin van den oorlog, haat en
verachting niet aan het front, doch uitslui
tend „thuis" zijn te vinden. Wij hier aan
t front -doen onzen plicht cn achten den
vijand, die hem eveneens vervult."
BINNENLAND.
Nederland en de Oorlog.
II. M. de Koningin.
Kapitein E. II. van den Akker schrijft
aan de „Soldatenct.":
„Ofschoon de dagbladen hieromtrent
weinig vermelden, zoo bezoekt II. M. de
Koningin voortdurend verschilende deelen
van leger en vloot.
De vorige weck heeft Hare Majesteit de
Koningin een tweetal dagen doorgebracht
bij vex-schillende deelen van het veldleger
en woonde zij meerdere oefeningen bij.
Weer en wind trotseerende, volgt zij im
mer met groote belangstelling wat leger
en vloot kunnen praesteeren.
Vooral in de tegenwoordige omstandig
heden is het van het hoogste belang, dat
onze weerhnacht goed in or Ja is, dat er
een opgewekte geest heerscht, dat er zelf
vertrouwen aanwezig is, enz.
En al is men nog zoo bezield voor den
vrede en al verafschuwt men den oorlog
met al zijn geweld, ik geloof niet dat er
iemand op dit oogenblik zou durven be
weren dat wij het thans zonder leger of
vloot zouden kunnen stellen.
Het is daarom een groote gerustheid
voor allen en voor het leger zeer verblij
dend, dat II. M. na afloop van haar be
zoeken aan het veldleger, den opperbevel*
hebber van land- en zeemacht haar bij
zondere tevredenheid heeft betuigd over de
goede houding en de geoefendheid van de
troepen en dat Hare Majesteit getroffen
was geweest door de groote geestdrift, die
zij allerwegen had aangetroffen.
Menig soldaat, die thans tehuis, in zijn
werkplaats, in zijn fabriek slechts fceer
noode kan worden gemist, bedenke goed,
dat zijn aanwezigheid bij het leger, bij de
vloot er heeft toe medegewerkt, dat ons
land tot nu toe is gespaard geworden van
ooidogsrampen.
Alleen de voortdurende aanwezigheid
van een-krachtig leger, bezield van een
goeden geest, kan onder de tegenwoordig©
omstandigheden vooxkqmon, dat onze neu
traliteit geschonden wordt."
Nederlandse h Comité tot
Steun der Belgische en
andere slac lx toffer».
In totaal is nu bij het Comité ingekomen
f496,303.41; frs. 5,552.47% en M. 138.12.
Mr. Rutgers te Antwerpen
ernstig ongesteld.
Mr. W. Rutgers, die van onzen Minister
de opdracht verkreeg om de belangen van
de Nederlandsche uitgewekenen uit Belgic
