31 BUITENLAND. De Oorlog» BINNENLAND. No. 1538. BUREAU: STEENSCHUUR 15, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het JEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 10 cent per week f 1.25 per kwartaal; bjj onze igenten II cent per week, fl.45 per kwartaal. Franco per post fl.65 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent ZATERDAG OCTOBER. I9I4. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-5 regels f0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1-5 regels f1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Aanvragen om Dienstpersoneel van 1-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Aanbiedingen van Dienstpersoneel, Huur- en Verhuur, Koop- en Verkoop (geen Handels-Advertentiën) van 1-5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. vraagstuk des lijdens. Altijd, de eeuwen door, werd geleden oor de mensclïheid. Lijden naar de ziel, Ijden naar het lichaam. Naast de krach der natuur, bereidde ook de booze toe van den mensch steeds nieuwe smarten _r het menschdom. Als een wilde stroom door niets te temmen, gaat in woeste -aart het lijden door de geschiedenis der femven. De mensch, die van nature op zelt-be- joud en eigen welzijn is bedacht, ziet taak weinig van de jammer en ellende, ivelke in de wereld wordt gevonden. In de hoeve dagen evenwel, die wij thans bete len, zien we de smart in haar verschrik kelijke gestalte rondgaan onder de strij- lendc volkeren. )agelijks worden duizende menschenle fens verwoest, en tienduizenden met rouw geslagen door den dood hunner dierbaren. Geheele landstreken liggen ver aten, steden en dorpen zijn geheel of ge deeltelijk uitgebrand, terwijl riviere rood zijn gekleurd van bloed en verpest door de ontbinding der lijken. Vreedzame burgers zijn uitgedreven en leven in den vreemde van liefdadigheid. Wat een zee» van droefheid vertoont zich aan onze pogen! En de groote vraag, die de geesten van alle tijden bezig hield, rijst weer op: Van waar en waarom al dat lijden? De oud- heidensche wijsheid trachtte het lijden te verklaren, door een dubbele macht iri het wereldbestuur te aanvaarden, een be ginsel van goed en een beginsel van kwaad. Tegenover God, als bron van het goede, werd erkend een tegen-macht, die. het kwade veroorzaakte, en dikwijls ver persoonlijkt als godheid werd voorge steld. De «ongeloovige wetenschap van onze [verlichte eeuw heeft de smart en het lij den gemaakt tot een noodzakelijke eigen schap van het wereldverloop-, waaraan niet valt te ontkomen. Het aangeboren ver langen der menschen naar geluk is louter kwelling, omdat de wereld hem niets an ders brengen kan dan droefheid en ellende. Het lijden vindt slechts oplossing in de vernietiging van het heelal. Voor den mensch derhalve is geen troost noch hoop in het lijden; slechts één weg staat open om uit deze kerker van jammer bevrijd te worden, n.m.l. de terugkeer in het niet, desnoods door zelfmoord. Duidelijk valt in te zien, dat noch het verstand, noch het hart des menschen door deze oplossing wordt bevredigd. Im mers het gezond verstand laat zich riet brengen tot de opvatting, dat het lijden het noodzakelijk rcsultaat.zou zijn van het wereldverloop. Het heelal doet zich ken nen als een ordelijk systeem, de dingen toonen ons hun doelmatige eigenschappen en verhoudingen, overal zien we het werk van een ordenende wijs heid; en het doel van deze heerlijke we reld-orde zou zijn smart en lijden te bren gen aan de schepselen, zonder eenig voor uitzicht op rust en verlossing, tenzij in de vernietiging, neen voor deze gedachte is de rede des menschen niet toegankelijk. Maar ook het hart van den mensch heelt een natuurlijken afkeer van het pes simisme der hedendaagsche wereldbe schouwing. Gedrukt onder het lijden zoekt de mensch natuur-noodzakelijk troost en verlichting, en waar deze niet te vin den is, wordt hij ten prooi aan wanhoop en vertwijfeling. Wanhoop nu is de dood van het gemoed. Wee dengene daarom die uit den don keren nacht des lijdens niet opziet naar het licht der Christelijke Openbaring. In dit licht alleen is het mogelijk voor den mensch in kalme berusting voort te gaan op den weg der smarten. Het Christendom, in tegenstelling met de wetenschap, welko de wereld-ellende tracht te begrijpen als een eigenschap der stoffel ij ko orde, wijst ons ter verklaring op de z e d e 1 ij k e orde, Als oorzaak van het lrjden wordt aangegeven de zonde, de afval van God, de overtreding Zijner geboden. Aanvankelijk schiep God den mensch in een bovennatuurlijken staat van geluk, ontoegankelijk voor lijden en dood. Maar in ruil daarvoor zou de mensch Gods ge bod eeren. Door de zonde evenwel werd het boven-natuurlijke in den mensch ver woest, en daarmede de grondslag voor ziin tijdelijk geluk weggenomen. Het paradijs verdween van de aarde, en deze is gewor den ,,het dal van tranen". Dat was de straf voor den afval van God in de zonde. En van den eersten mensch ging de schuld der zonde over op de komende geslach ten, en met de zonde ook de straf. Als een zwarte ondoordringbare wolk strekte zich het lijden uit over heel het menschdom, dat in Adam gezondigd had! En naarmate in de volgende eeuwen de afval van God toenam, en de zonden dar menschen w den vermeerderd naar soort en getal, werd ook de last van het lijden immer ver zwaard. Want met de schuld nam ook de straf in wasdom toe. Ziedaar de zedelijke grond van het lijden in deze wereld. Hoe bevredigend ook deze verklaring moge zijn voor het verstand, weinig troost zeker, bevat ze voor het "menschenlijk hart. Evenwel, volgens de leer van het Christen dom heeft het lijden nog een andere troostvolle beteekenis, die voldoening schenkt aan het gemoed. De barmhartigheid van God gedoogde niet, dat de mensch in den toestand van zonde en straf, waarin hij door eigen schuld geraakt was, zoü blijven. Mensch geworden heeft de Zoon van God alle smart en lijden in Zich vereenigd en is ge worden ,,de Man van Smarten", gelijk de wereld nooit gekend heeft. Alle angsten der - ziel heeft Hij doorstaan in den hof, toen ziel'e-droefheid het goddelijk bloed naar buiten dreef, aan het kruis, toen Hij van God was verlaten. Alle kwellingen des lichaams heeft Hij geleden, toen geen ge zonde plek was te vinden aan Zijn vleesch, en Hij, uitgeput van bloedverlies, Zijn geest gaf in de handen des Vaders. Al dit lijden heeft Hij vrijwillig gedragen, en het daardoor verheven tot een offer voor God. In en door Christus is het lijden ge worden tot o f f e r. En de christen, door deze gedachte bezield, zal, in navolging van den lijdenden Meester, de rampen dei- wereld wijding geven, ze tot offer makend op het altaar des Heeren. In deze gedachte ligt een rijke bron van troost voor 's men schen hart, daardoor is te verklaren het verlangen, naar lijden', dat het leven van Gods Heiligen kenmerkt. Het lijden van Christus, dat als offer Gods werd opgedragen, bracht verlossing en zaligheid. Het lijden van den christen, die zich met het offer des kruizes vcr- eenigt, is een bron van rijke verdiensten. Ziedaar een nieuw gezichtspunt in het lijden, ons door de Christelijke Openba ring geopend. De smarten der wereld zijn het vruchtbare zaad, waaruit opschiet de bloem van God-gewijd leven hier, va" Godsaanschouwing hiernamaals. Hoe zinloos, nogmaals, en ledig, hoe troosteloos en dor is de opvatting der we reld-wijzen, die r.iets weten van de zede lijke beteekenis van het lijden. Daartegen over hoe vol rijke beteekenis, hoe bemoedi gend en vertroostend de leer van het Christendom, die in het lijden, dat vóór alles een straf is der zonde, tevens een middel erkent tot heiliging en zaligma king der menschheid. Hier vinden ver stand en hart beicle bevrediging. Het lij den is niet langer een onbegrepen kwel ling, maar een erkend genade-middel van Gods hand, dat, in kalme berusting naar het voorbeeld van Christus als offer op gedragen, ons brengen zal tot het leven, waarin, naar het woord van St. Joannes, God alle traan zal afdroogen, en geen dood, noch rouw, noch geschrei, noch smart meer wezen zal. Mochten velen in deze dagen dit woord begrijpen! Warmond. A. TH. SEIJSENER, pr. V Een waardeering. In het liberale .Vaderland" stelt een in zender voor om in deze drukkende tijden een extra-belasting te heffen van goederen in de Doode Hand, dat wil zeggen goede ren, die niet van eigenaar veranderen, die blijven aan dezelfde instelling. Hieronder zouden dan ook en v o o r n m e 1 ij k vallen de goederen van de kerkt - lijke instellingen, met name die van dc kloosters. Die extra-belasting van goederen in de Doode Hand is een oud stokpaardje van de liberalen. Zij zou den clericalen, met name de katholieken, het zwaarste treffen. Wonderlijk, verzet zich het ,,Vad." nu te gen deze door haar partij zoo geliefkoosde nelasting. En wel o. m. om de volgende reden. Het zou aldus het blad bedenkelijk zijn, de vele kerkelijke instellingen van lief dadigheid, die in deze tijden zoo ontzaglijk veel goed doen (men denke alleen maar eens aan het schitterende voorbeeld van liefda digheid en offervaardigheid, dat zoo vele kloosters in Limburg en Noord-Brabant ge ven!) voor deze gelegenheid een extfa-belas- ting op te leggen. Wij willen hier slechts wijzen op de waar deering van dè kloosters in Limburg en Brabant een waardeeri ng va a die z ij d e! Om te onthouden! Nog een Mogendheid. Weer heeft zich een mogendheid in den wereld strijd geworpen* Turkije heeft de vijandelijkheden tegen Rusland geopend en daarmee den oorlog tegen dat land en tegen Engeland en Frankrijk aanvaard. Dat bij een oorlog tusschen drievoudige entente en drievoudig verbond de belangen van Turkije niet die der entente zouden zijn, is reeds meermalen uiteengezet. Rus land is de erfvijand van de Porte, en om van het verlies van het Zwarte Zeegebied niet te spreken, de opstanden en oorlogen van de Balkanstaten tegen het gezag van de Porte in Europa zouden zonder den steun van Rusland niet tot gevolg hebben gehad, dat Turkije bijna uit den Balkan werd gedreven. Terwijl Engeland gaande weg meer mohammedanen aan het recht streeks gezag van den Sultan onttrok, schijnen, met Rusland samen, Engeland en Frankrijk de verdeeling van Aziatisch Turkije in sfeeren van invloed te hebben voorbereid. De Jong-Turken, die Turkije gaarne weer sterk zouden zien, steunden in hun politiek op de mogendheden, die in Europa het tegenwicht waren van Rus land, op Oostenrijk en Duitschland. Men herinnert zich hoe sinds eeuwen Oosten rijk en Rusland elkaar op den Balkan heb ben dwars gezeten. Doordien berichten van den. Balkan ons den laatsten tijd slechts schaarsch hebben bereikt, zijn er voor de waarschijnlijke houding van de andere Balkanstaten slechts weinig gegevens. Van Bulgarije heeft men vernomen, dat het groote transporten wapenen en muni tie-, ja misschien zelfs manschappen naar Turkije heeft doorgelaten. Laatstelijk nog hebben de Bulgaren een Russische kanon neerboot beschoten, die een transport voor Servië bestemd langs den Donau begeleid de. In Bulgarije zit, naar aanleiding van den Balkanoorlog- nog heel wat wrok op gehoopt tegen Rusland en tegen Servië, en ook is het niet waarschijnlijk dat Turkije van leer zou zijn getrokken als het zich niet op zijn minst van de 'onzijdigheid van Bulgarije had verzekerd, en van de hulp van dat land, voor het geval Grie kenland niet onzijdig blijft, maar van de gelegenheid gebruik zal maken om zich duurzaam in het bezit te stellen van de eilanden in de Egeïsche Zee en wellicht van het kustland in Klein-Azië, dat voor namelijk door Grieken wordt bewoond. Wat zal de toekomst brengen? Hoe lang zal het nog duren? Over alle werelddee- len breidt de strijd zich uit. In Afrika zijn reeds Duitsche kolonies door Engelsch- Fransche troepen bezet; in Zuid-Afrika wordt gestreden tusschen Britten en Duit- schers en tusschen Britten en Boeren; in Azië vechten de Japanners met hunne bondgenooten tegen de Duitschers in Kiautsjau en treden de „Emden" en de Karlsruhe" met groote behendigheid op tegen Engelsche, Russische en Fransche schepen. Geheel Europa staat in vlam, de zee is niet meer veilig, in Oost en West woedt de strijd. Slechts Amerika is nog niet in den volkenstrijd betrokken. Maar zal dat zoo blijven? Ons land is nog van de directe oorlogs rampen gespaard gebleven. Maar wel mag er uit ons hart opstijgen een biddend en smeekend Paree nobis, Domine, Heer spaar uw volk. Het einde van den wereldbrand is nog lang niet te voorzien. De Duitschers in Frankrijk en België. Tn het Fransch middag-communiqué A.L.i gisteren wordt gezegd: Op ónzen linkervleugel hebben de on derwaterzettingen, die door het Belgische leger plaats hadden bij den beneden-loop van den User, den vijand, die deze rivier was overgetrokken, gedwongen, zich terug te trekken. Bij deze terugwaartsche bewe ging zijn de Duitschers door de Fransche en de Belgische artillerie hevig bescho ten. Gisteren hebben de Duitschers gepoogd zeer verwoede tegenaanvallen uit te voe ren op de Fransche en Engelsche legeraf- deelingen, die noordoostelijk en oostelijk van Yperen waren voortgerukt; nochtans hebben de Duitschers deze voortrukkeride bewefling geenszins kunnen verhinderen. De Engelsche troepen, die op verschei dene punten van La Bassee door sterkere vijandelijke troepen aangevallen zijn, heb ben op krachtige wijze het offensief her vat en hebben het aan den vijand verloren terrein, herwonnen. Eveneens zijn de aanvallen der Duit schers op verscheidene punten van hun linie afgeslagen; hierbij heeft de vijand be langrijke verliezen geleden. Kort samengevat zijn wij overal een weinig gevorderd, vooral bij enkele dor pen tusschen Arras (Atrecht) en Albert, bij de hoogten op den rechter Aisne-oever beneden Soissons, en ten Noorden van Verdun. Het groote Duitsche hoofdkwartier meldt gisterochtend: j De aanvallen der Duitschers ten Z. van Nieuwpoort en ten O. van Yperen worden met goed gevolg voortgezet. Er werden 200 Engelschen krijgsgevangen gemaakt, machinegeweren veroverd. In de Argonnen hebben de Duitschers verscheidene blokhuizen en steunpunten veroverd. Ten N.W. van Verdun deden de Fran- schen een aanval welke werd afgeslagen Verder is op het westelijk oorlogsterrein de toestand onveranderd. In het Fransche communiqué kan men lezen, dat gebruik is* gemaakt van liet echt Nederlandsche weermiddel, de inun datie. Het Belgisch leger heeft n.l. onder water gezet het Veurner Ambacht, den driehoek tusschen den gekanaliseerden het kanaal tusschen Nieuwpoort en Duinkerken en dc Vaart van Loo. Den ge- heelen driehoek, of een gedeelte daarvan? Naar het schijnt alleen het laagste gedeel te, hetgeen toevallig juist dat is, waar het heetst om gevochten werd. De gevolgen van de inundatie, deelt het telegram ons mede: het terugtrekken van de Duitschers over den User, hetgeen ge paard is gegaan met een hevige beschie ting van de zijde der Belgen en Fran- schen. Welk denkbeeld wij ons te maken heb ben van het voortrukken der Bondgenoo ten ten N. en ten O. van Yperen, ondanks de heftige tegen-aanvallen der Duitschers, is nog altijd niet duidelijk. Deze krachtige aanvallen, evenals die in de buurt van La Bassee, zijn op zich zelf overigens zeer verklaarbaar. Nu het door breken aan den Yser den Duitschers is be let, zullen zij dit waarschijnlijk des te krachtiger beproeven op andere nabij ge legen punten. Over het algemeen is het communiqué gunstig voor de Bondgenooten, maar daar voor is het dan ook een Fransch commu niqué. De Russen. Een officieel Oostenrijksch bericht deelt betreffende de krijgsverrichtingen in Po len en Galicië het volgende mede: In Russisch Polen is ook gisteren niet gestreden. Aan de benedenloop van de San zijn ten Zuiden van Nisko over de ri vier getrokken vijandelijke troepen, na hevige gevechten, teruggeworpen. Bij Sta- •y-Sambor heeft ons geschutvuur een Russisch munitie-depót in de lucht doen springen. Een vijandelijke aanval op de hoogten ten Westen van deze plaats werd afgeslagen. In de omstreken Noord-Ooste lijk van Turka veroverden onze aanval lende troepen verscheidene belangrijke stellingen, die de vijand in vlucht heeft moeten ontruimen. Onze landstorm heeft in deze gevechten vele krijgsgevangen ge maakt. Het totaal aantal in de monarchie aan wezige krijgsgevangenen bedroeg op 28 dezer 649 officieren en 73,179 manschap- pen, waaronder niet begrepen zijn de op beide oorlogstooneelen zeer talrijk, doch nog niet overgebrachte krijgsgevangenen uit de gevechten van de laatste weken. Verschillende Oorlogs berichten. Het Allerheiligste door soldaten gered. Aan een brief van een Franschen sol daat ontleenen wij: Haute-Meuse, September... En nu een mooie herinnering aan het gevecht bij H. Bijna de geheele bevolking b'cek gevlucht voor de granaten: de pastoor was bij een zieke. Daar opeens begint de kerk te bran den en ik hoor, dat het Ons Heer nog in het tabernakel is. Ik zeg tot den kapitein: Laten wij Ons Heer in veiligheid bren gen." Hij was van hetzelfde gevoelen en zoo hebben we met het al'aarlinncn cr omheen, door een wolk van rook en een regen van puin en granaatscherven den kejk weggenómen en anderhalven dag bij ons eerbiedig bewaard. Toen is de pastoor bij ons gekomen en hij heeft het Allerhei ligste naar Verdun 'gebracht. Russische schepen op mijnen goloopen. Uit Kertsch (aan de straat van Kcrtsch, tusschen dc Zwarte Zee en de Zee van Azof) wordt gemeld, dat bij Kaap Takir twee Russische stoomschepen, de „Yalta" en de „Kazcek" op mijnen geloopen cn ge zonken zijn. De mijnen waren gelegd door den kruiser „Goeben". Alle opvarenden van de „Yalta" zijn gered; van de opva renden van de „Kazcek' zijn er verschil lende verdronken. Bommen uit vliegtuigen. Dc „Daily News" verneemt uit Frankrijk, datWoi dag twee Duitsche aeroplanes bommen hebben laten vallen boven Bethune. Een bom viel te midden van een groep vrou wen op de markt. Negentien vrouwen werden gedood, veertig gewond. Ook zijn bommen geworpen boven Duinkerken waar twee huizen zijn beschadigd, een vrouw en een kind zijn gedood. Roerende Epi30dc. Op een Zondag avond moest de 20ste compagnie van een regiment infanterie bij een boscli in de nabijheid van Ileipps, dertig kilometer van Verdun verwijderd, halt maken. Drie mannen uit Ardèche, gebroeders, van wie de oudste sergeant en de jongste korpo raal was, en die in dezelfde sectie dien den, zaten hij elkaar. Daar vliegt een ko gel over de képi van den sergeant en treft den jongsten der broeders. De oudste broe der, sinds twee maanden priester en acht dagen voor de mobilisatie benoemd tot kapelaan te Rocles, geeft aan den sterven den soldaat de absolutie. Met verlof van den kolonel hebben daar na de beide overlevende broeders in een naburig huis een laken gehaald, inder haast een kuil gegraven op liet kerkhof van Heipps, en daarin hun broeder neer gelegd en een kort gebed gesproken. Daar na zijn zij teruggekeerd naar hun sectie om naar de vuurlinie te gaan. Rusland en Turkije. De Russische ge zant te Konstantinopel is teruggeroepen. De ex-Göben en de ex-Breslau? Turk- sche oorlogsschepen zijn de Raven van Odessa binnengekomen en hebben Rossi- sche schepen beschoten. De jongste daad van de Emden. Do Russische adrnirale staf deelt, aan gaande het verloren gaan van den kruiser „Scmtsjug" bij Pcnang, door de „Emden", die een vierde valsche schoorsteen had op gericht om onherkenbaar te zijn, nog mede. dat de „Semtsjug" na de tweede torpedo door de „Emden" gelanceerd zonk. Van do bemanning zijn 86 manschappen omgeko men en wei-den 250 gered, van welke er 112 zijn gewond. Bulgaarsch-Grieksch grensgevecht. De „Ag. Bulgare" meldt: 25 October kwam ne« tusschen Bulgaarsche en Grieksche grens posten van Golsjowo tot een geweervuur, dat zeven uur duurde. De aanleiding was een incident, door een poging van de Grie ken in de neutrale zóne loopgraven aan leggen. Aan Bulgaarsche zijde werd een man gewond, aan Grieksche zijde werden 1 man gedood en 2 man gewond. Nederland en de Oorlog. Geïnterneerd oorlogs mater i e e 1. Te Delft is aangekomen een groote hoe veelheid oorlogsmaterieel, uitmakende den explosieven inventaris van een Belgische monitor, waaronder zich bevindt een groo te partij shrapnels en granaten en 150 K.G. dynamiet Verder zijn aangekomen 30,000 Belgi sche en Engelsche geweren, 5 a G millioen patronen en eenige automobielen, waar onder een Belgische gepantserde auto met mitrailleur. r worden nog eenige kanonnen ver wacht. Een Hagenaar gesneuveld. Wij vernemen het overlijden op het veld van eer in den ouderdom van 29 jaren van den sergeant in het Frarïsche leger Jac ques Chouillet, zoon van den predikant bij de Waalsche (Fransche) kerk te 's-Gra- venhage. De gesneuvelde werd den Hen October jl. door een granaatscherf in het hart getroffen op het oogenblik dat hij zijn manschappen tusschen Bclhune en Atrecht aan den overkant van la B&ssóo leidde en werd door de vriendenhanden zijner wapenbroeders, wier onbeperkte ge negenheid hij zich wist te verwerven, op het kerkhof van Woevre-lcs-Mines (Nauw van Calais) begraven. „Hbld." Belgische vluchtelingen. De fCOO.OOO, door de Britsclic Regee ring aan de Nederlaridscbe aangeboden als bijdrage in het onderhoud der Belgi sche vluchtelingen hier te lande, voor welk aanbad dc Ilollandsche regeoring i:i* tusschen beleefdelijk bedankte, was be doeld als eerste termijn van daarop vol gende bijdragen en tor beschikking ge steld. Verkoop van Mais. Te Rotterdam wordt Maandag weer Amciikaansche Mixed mais namens de Nederlandsche regeering bij inschrijving verkocht. Hieromtrent vernemen wij dat voor ditmaal is losgelaten liet standpunt van een maximum verkoopprijs, omdat bleek, dat niet ieder voldoende doordron gen was van het doel der regeoring, de mais zoo goedkoop mogelijk aan de con sumenten te bezorgen. Dit gaf aanleiding tot speculatie. Om dat te voorkomen wordt nu deze proef genomen. Mocht blijken dat ook dit tot misbruiken aanleiding geeft, dan zal de regcering middelen overwegen om de benoodigden van voedergranen te voorzien zonder tusschenkomst varr den handel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1