Uit Stad en Omgeving.
ALBERT RIEL
hlsgevïng aan hare dochter, welke zij ver
loren was. Terwijl wij aan den overweg
van het spoor wachtten, passeerde een
lange trein met Belgische soldaten, welke
naar de interneeringskampen werden ge
zonden. De stemming onder deze kerels
was niet slecht, te oordeelen althans naar
de opgewektheid waarmede zij met han
den en hoeden wuifden. Sommigen zaten
in beestenwagens ggepakt en konden
juist tussclien de hooge openingen voor
lucht en licht doorzien.
Op jden weg van Roosendaal naar
Bergen op Zoom zagen we nog vele
schuttingen beschreven met verzoeken om
inlichtingen naar gevluchtenj Andereni
melden weer, waar zij waren. Aan de
talrijke vluchtelingen, welke we voorbij
reden, wierpen we chocolade toe of zakjes
koekjes, hetgeen dankbaar werd aan-'
vaard.
Door de Bergen-op-Zoomsche (straten'
kon onze auto-trein zich slechts langzaam
voortbewegen door de opeenhooping van
wagens en karren met vluchtelingen.
Ook op den weg naar Hoogerheide vor
derden we meestentijds slechts zeer lang
zaam.
Geëscorteerd door een achttal huzaren
trokken ons voorbij een vijftig Belgische
soldaten, welke zich aan onze grenswacht
hadden overgegeven. Gelaten, zonder een
woord te spieken, trok de sombere stoet
van deze ongelukkigen voort.
Bij onze aankomst te Hoogerheide da
delijk bij het binnenkomen stroomden de
vluchtelingen toe; in drommen liepen zij
mede met de auto's en strekten begeerig
de handen uit naar de inzittenden om een
brood, een kleedjngstuk....
Langzaam puften we verder, met moeite
baan makende tusschen die toegepakte
menigte, totdat wij bij de kerk stopten en
beraadslaagden hoe wij aan de steeds
meer opdringende massa onzen voorraad
zouden uitdeelen. Het was intreurig te
aanschouwen hoe vele vrouwen, wien het
niet was aan te zien dat zij ooit de hand
tot bedelen hadden uitgestrekt, nu met
tranen in de oogen smeekend staarden
naar die auto's volgeladen met brood en
eenvoudige goederen.... daar nu schatten
geworden. Terwijl de directeur onderhan
delde met den commandant omtrent het
lossen der goederen brachten wij een be
zoek aan de kerk.
Maar och... wat wij daar zagen gaat
alle beschrijving te boven.
De kerk was geheel leeggedragen en op
los rondgespreid stroo zaten en lagen
daar geheele families, honderden bijeen,
in groepjes saarageschoold rond de pila
ren of zwijgend naast elkander rondloo
pend. of aan anderen hun kommernis
sen mededcelend. Anderen meer kalm in
hun ontzettend leed keken slechts even op
wanneer wij hen aanspraken en zagen
dan zwijgend veelzeggend naar hun on-
noozelc kinderen, daar argeloos nog rond-
krioelend, vreemd verwonderd dat moeder
zoo afgetrokken staarde.
De beschrijving besluit: Er m o e t spoe
dig worden geholpen, anders is de h *o n-
gerramp niet te overzien.
Onze soldaten.
Bij een onzer landweerbataljons, in
kwartier in een Noord-Brabantsch dorpje,
vernam men, kort 'oor de uitbetaling,
van het tractement, de vlucht der Belgi
sche uitgewekenen naar ons land. Op het
bataljonsbureau werd een offerbus ge
plaatst >n den voim van een sigarenkistje
en weldra vloeiden daarin van het pas
ontvangen tractement lijkelijk de gaven.
De gevallen, dat de geheele soldij gestort
werd, waren niet eenig. Het resultaat was
dan ook dat een bedrag van 63.47 aan
den commandant kon worden afgedragen.
Dit wordt in de eerste plaats vermeld
omdat daaruit het goede hart onzer Neder-
landsche soldaten blijkt, doch tevens air
een opwekking voor het nog groot aantal
burgers, dat bezwaar maakt zijn beurs
naar vermogen voor dit zoo goede doel
open te stellen.
Kaashandelaren.
liet bestuur van de Nederlandsche Ver
eeniging van Kaashandelaren heeft tot den
minister van Landbouw, Nijverheid en Handel
een brief gericht, waarin verklaard wordt, dat
de vereeniging niet ingenomenheid het op
treden der Nederlandsche regeering heeft be
groet, in zake het invoeren van lijnkoeken
voor de hoeren, die persoonlijk geen veevoeder
uit het buitenland invoeren, terwijl dit den
handel door enkele der oorlogvoerende mogend
heden moeilijk gemaakt wordt.
De vereeniging doet echter een ernstig woord
van protest liooren, naar aanleiding van het
feit, dat bij de verstrekking van de lijnkoeken
niet du in den handel gebruikelijke weg werd
gevolgd, maar de handelaar, die toch reeds
grootc schade lijdt, geheel werd uitgeschakeld.
Voorts verzoekt het bestuur den minister
nogmaals, wel te willen overwegen, of er
vanwege de regeering iets zou kunnen gedaan
worden om den handel te helpen bij het ver
effenen van vorderingen, vooral in België en
Frankrijk, waar de banken niets meer uitbe
talen, zelfs niet meer de gelden, welke door
debiteuren daar zijn gestort tot dekking van
vorderingen.
Tevens vestigt het bestuur de aandacht van
den minister op den steeds ongunstiger wor
denden wisselkoers op Duitschland. Dc uitvoer
van Nederland naar Duitschland zou groote
belemmeringen kunnen ondergaan, wanneer,
bij gebrek aan voldoende tegenvorderingen,
geen checks op Nederland meer kunnen wor
den verstrekt.
Pest op Java en Mndocra.
Bij het departement van koloniën is ont
vangen het volgende telegram van den gouver
neur-generaal van Nederlandsch-Indië van 10
dezer, betreffende pestgevallen op Java en
Madoera, gedurende het 14-daagsch tijdvak
van 23 September t/m 6 dezer:
Afdeeling Malang 418 nieuwe gevallen, 330
dooden.
Tceloengagoeng 31 nieuwe gevallen, 29
dooden.
Madioen 34 nieuwe gevallen, 32 dooden.
Kediri 167 nieuwe gevallen, 145 dooden.
Stad Soerabaja 36 nieuwe gevallen, 34 dooden
en het overig gedeelte der afdeeling Soerabaja
80 nieuwe gevallen, 28 dooden.
Paree 83 nieuwe gevallen, 77 dooden.
Magetan 28 n'e iwe gevallen, 26 dooden.
Berbek 12 nieuwe gevallen, 11 dooden.
Bengkalan 7 nieuwe gevallen, 5 dooden.
Pamekaaan 20 gevallen, 8 dooden.
Modjokerto 2, Sidoardjo 1, Djombang 1 en
Lamongan 5 doodelijke gevallen.
In de vorige periode: Malang nog 37 ge
vallen, 27 dooden, Madioen nog 3, Magatan
nog 1 en Modjokerto 1 doodelijk geval.
Pestbestryding.
Onder voorzitterschap van Z. K. H. den
Prins der Nederlanden heeft het Comité tot
steunverleening aan het Nederlandsche Roode
Kruis ter uitzending van verplbgend personeel
en materieel naar de peststreken in Neder
landsch-Indië, Zaterdag zijn laatste vergade
ring gehouden.
De bijeengebrachte gelden, tot een totaal
bedrag van f255,538, hebben het Nederland
sche Roode Kruis in staat gesteld, volkomen
te kunnen voldoen aan den wensch van de
Ned.-Indische regeering, ten opzichte van het
uitzenden van verplegend personeel en mate
rieel naar de peststreaen in Nederl.-Indië.
De Belgische vluchtelingen
in onze stad.
De paar eerste dagen zullen er geen
Belgnsche vluchtelingen uit Leiden naar
omliggende gemeenten worden getrans
porteerd. De commissie acht het beter de
menschen eerst een dag of drie hier te la
ten teneinde hen wat, tot rust te laten ko
men, hun namen te registreeren en hen
door geneeskundigen te laten onderzoe
ken. Alleen .zijn er heden enkelen naar
A 1 p h e n vervoerd.
Het R. K. Huisvestingscomité is weder
om een mooi werk begonnen. Zij zal de
vluchtelingen zooveel mogelijk zien te
schiften, soort bij 90ort te brengen. Ook
tracht het comité en het heeft hiermede
reeds succes jonge menschen hun tijd
nuttig te laten besteden door het verrich
ten en leeren van eenige werkzaamheden,
echter zoo dat aan de stadgenooten geen
werk wordt onthouden. Het comité heeft
reeds eenige leerlingen bij patroons ge
plaatst.
Men kan zich voorstellen dat het comité
voor de Belgische vluchtelingen de han
den vol werk heeft met het registreeren
der namen. Toch denkt het daar morgen
reeds mee klaar te komen.
Het Steuncomité voor de vluchtelingen
meldt ons, dat het Maandagavond bericht
ontving, dat de firma Hoogenstraaten
Co., die voor de proviandeering van de
duizenden heeft gezorgd, tot daïl^oe ailes
gratis had verstrekt.
Het comité brengt den milden gever ziji
dank.
Doch ook het „penningske" is het comité
bijzonder welkom.
Dankbaar werd aanvaard een partijtje
tabak van den sigarenwinkelier, den heer
v. Velzen.
Goed voorgaan doet goed volgen!
Om zooveel mogelijk centralisatie te ver
krijgen, wordt beleefd verzocht tabak en
sigaren te bezorgen bij den heer Keile-
naers, Witte Singel 84 D, die voor verdere
uitdeeling zal zorgen.
Men verzoekt ons te berichten, dat de
kinderen, die gisteren te Leiden zijn aan
gekomen het waren er slechts enkelen
niet in het St. Elisabeths gesticht zijn
ondergebract, doch bij particulieren.
Ook wordt ons verzocht namens het
comité dank te brengen aan de padvinders
en aan de Roode-Kruis-colonnè onder lei
ding van dr. Timmermans, die zoo ont
zaglijk veel hebben gepraesteerd.
Het comité geeft ten slotte in overwe
ging voorloopig kleine Belgische pasmunt
beneden 1/2 fr. niet aan te nemen, daar
deze momenteel niet is in te wisselen. De
Nederlandsche Bank op de Breestraat be
taalt 48 cents voor 1 fr., zoodat aangeno
men kan worden dat bij betaling van goe
deren of wisselen van geld de franc bere
kend mag worden op 47 48 cents.
Belgische vluchtelingen.
Comitc „Zomcrzorg" Leiden.
Het Comité vraagt inlichtingen naar de
navolgende personen:
Aerts, Alfons, Antwerpen, zoekt moeder,
broers en zusters.
Asseloors, Jean Baptlste, 45 jaar, uit
Duffelwordt.
Baden, van, familie (man, vrouw,
2 broers en 2 zusters).
Baden, flenricus Petrus, 20 jaar, Ant
werpen.
Beckmann-Retz en Franciscus Adrianus
8 jaar en Dirk Hendrik 10 jaar.
Beek, op de, uit Berlaer.
Beere, familie, (vader en verdere leden).
Beghijn, Louis en Eduard, Antwerpen.
Beiiehuis (vader en zuster),
de Beu, Seraphine.
Beitels (3 kinderen),
de Beukelaar, Elisabeth, 47 jaar.
Biellet, Berchem.
Blancke, Antwerpen.
Bleeken, Eduard van, en vrouw.
Bogaerts, Antwerpen.
Bogaerts, Auguste.
Bogaerts en volwassen dochter.
Mad. Brouwers en 1 kind.
Mad. Brouwers.
Barreman, vrouw geb. Cecilia Vloeberghs
en pleegkind.
Bosman, Jules, Antwerpen,
v. d. BrandenMarcand, 73 jaar.
Breedam, Henri, 48 j., Antwerpen.
Breedam, Marie, 21 j.
Breedam, Suze en Jan.
v. d. BrilVaessens.
v. d. Broek.
v. d. Broek, Carel en zijn moeder.,
v. d. .Broek, Eduard en zijn vrouw.
Brosens, Marie, Berchem.
Brosens, Ferdinand, 22 j., Borgerhout.
Bruinseels, man en Vrouw,
de Bruijn, Frans (met vrouw en 2 per
sonen.
Budt (kinderen).
Mad. Claesv. d. Voorden.
Clemens, 64 jaar.
Clemens, 25 jaar.
Crouwels (vrouw en 3 kinderen). 1
Cuylits.
Cuypers, Gardens Baptiste, uit Beveren
Waes.
Dam, kinderen.
v. Dicht, kind in een ziekenhuis.
Dierickx (Maria).
Dierickx (George).
Diets, 2 kinderen.
Dons (vader, moeder, 5 broers en 7 zus
ters).
Duijvenvoordt, Jozef, uit Antwerpen.
Eeckhout (3 pleegkinderen Louis, Marle
en Clementine).
Eeckhout, 29 jaar.
v. Egdom 43 jaar, Antwerpen.
Etienne Ferdinand, zuster en 2 schoonbr.
Mechelen.
v. Ferry (familie) uit Antwerpen»
Fleminck, Franciscus en vrouw.
Fraesen 70 jaar.
Fiet, madame en 4 dochters.,
Fuchs, Karei AdoLf Paul.
Mad. Geerings.
Gessel Eiina.
Goethals 46 jaar.
Govers. -
Grangé.
(Wordt vervolgd).
Leidsch Stiulenten-Vrjjwilligerscorps. Op
dringend verzoek van de regeering is een
groot aantal leden van het Leidsche Studen
ten-Vrijwilligerscorps in uniform, doch onge
wapend, naar Rozendaal vertrokken ten einde
daar hulp te verleenen.
Ter beschikking gesteld. Mej. M. A. Fran
ken is ter beschikking gesteld van den Gou
verneur-Generaal van Ned.-Indie om te worden
benoemd tot verpleegster le kl. bij de mili
taire hospitalen.
Posterij'cn en Telegrafie. Tot adsistent bij
de Posterijen en Telegrafie zijn benoemd de
brievenbestellers H. Scholting van hier en
D. W. C. Kool van 's Gravenhage.
Aangehouden. Door de politie is aan
gehouden een zekeren J. V., uit Amster
dam, die in het politieblad gesignaleerd
stond voor drie niaanden gevangenisstraf,
wegens ontuchtigie handelingen. Hij is he
den op transport gesteld naar Amsterdam
om te worden geleid voor den officier van
justitie.
ALPHEN a. d. RIJN.
Belgische vluchtelingen.Ieder uur werden
Zaterdag, Zondag en Maandag de vluchtelingen
verwacht. Menigmaal begaf zich een groot
aantal nieuwsgierigen naar het Station, doch
telkens tevergeefs.
Gisteren echter, werd het bekend, dat een
aantal per boot uit Leiden zou arriveeren, en
werkelijk de boot van half zeven bracht een
veertigtal. Onder politie geleide werken zij in
het nutsgebouw te Aarlanderveen 1. r.onder
gebracht.
Naar men zegt_zal vandaag nog een aantal
arriveeren dat te Alphen zal worden onder
gebracht.
HAZERSWOUDE.
Gemeenteraad. Hedenmorgen verga
derde de Raad. Aanwezig 10 leden. Eén
vacature. Voorzitter mr. C. S. van Dob-
ben de Bruijn, burgemeester.
De vergadering wordt geopend met ge
bed, waarna de secretaris denotulen voor
leest, welke onveranderd goedgekeurd
worden.
De voorzitter deelt mede, dat in
gekomen zijn eenige missives van Ged.
Staten, welke voor kennisgeving aange
nomen worden. De geloofsbrieven van het
nieuw gekozen raadslid A. A. v. Ekster
worden in handen gesteld van de heeren
Korteweg, Straathof en de Bruin. De
commissie adviseert tot toelating, waar
toe met algemeene stemmen besloten
wordt. De voorzitter deelt vervolgens
mede, dat gewacht is met het oprichten
van een steuncomité, omdat de toestand
in de gemeente normaal was. Met het oog
op den a.s. winter is echter nu een comité
opgericht, dat echter voornamelijk i-en
comité van werkverschaffing zal zijn.
Groote sommen zal het comité niet behoe
ven. De raad kan zich bepalen tot het ge
ven van een voorschot. In dit comité zijn
alle bedrijven vertegenwoordigd. Vervol
gens stelt spreker voor een voorschot te
geven van 600 uit de gewone middelsn.
Het geld zal wel grootendeels terugkomen,
omdat het hier productief werk betreft.
Het voorstel wordt met algemeene stem
men aangenomen.
Vervolgens wordt de begrooting 1915 be
handeld. De commissie van ondir-. i»k ad
viseert tot goedkeuring. De begrooting
wordt vervolgens artikelsgewijs behandeld.
Bij afd. I, hoofd I, wordt het salaris van
den ontvanger verhoogd met 25, met bet
oog op de vermeerdering der bevolking.
De post het meubilair betreffend wordt
met 25 verminderd. De post openbare
verlichting wordt van 2000 teruggebracht
tot 1750. Openbare werken wordt ver
minderd met 152. Uitgetrokken wordt een
voorschot aan het steuncomité van f 510.
De post onvoorziene uitgaven wordt
552.91.
De H. O. is uitgetrokken op 9000. l!et
percentage wordt vastgesteld op 2 Het
vorige jaar was 6000 uitgetrokken. De
begrooting wordt in gewone Inkomsten en
uitgaven vastgesteld op 36.004.76,5, in
buitengewone op 37.004.76,5.
Vervolgens wordt aan den telephoon-
houder B 1 ij 1 e v e n, wegens overwerk
in de buitengewone tijden een gratificatie
verleend van 20. Niets meer aan de orde
zijnde sluit de voorzitter de vergadering.
KATWIJK AAN DEN BIJN.
B.K. Middenstanders. Gisterenavond ver
gaderden in lokaal „De Kroon" van den Heer
Fenne de personen die zicli voor oprichting
eener afdeeling der R.K. Middenstandsveree-
niging verklaard hebben. Het reglement werd
artikel voor artikel voorgelezen en behoudens
een kleine wijziging goedgekeurd. In een later
te houden vergadering zal een bestuur wor
den gekozen, werkzaamheden geregeld worden
enz. Deze vergadering, waarop nog meerdere
personen verzocht zullen worden die met het
doel instemmen en lid wensehen te worden,
zal vermoedelijk Maandag 19 October gehou
den worden.
NOORDEN.
Ziekenfonds. Op Donderdag a.s. des
avonds te 7.30 uur zal in het café van de
Wed. Veenman voor leden en donateurs de
jaarvergadering worden gehouden van het
Ziekenfonds „Helpt Elkander".
Agenda1 opening. 2 presentielijst, 3 notulen,
4 jaarverslag van den secretaris, 5 jaarverslag
van den penningmeester, 6 verslag van de
finantieële commissie, 7 verkiezing van vier
bestuursleden, aftreden P. C. Vroonhof en
H. Rietveld, die herkiesbaar zijn, twee vacaturen
door overlijden van Th. van Wedden en ver
trek uit de gemeente van J. Vervoren, 8 ver
kiezing van een financieële commissie voor
1915, 9 verkiezing van een Voorzitter wegens
vertrek uit de gemeente van den heer J. Versluis,
10 rondvraag, 11 sluiting.
HAARLEMMERMEER.
In beslag genomen. Door de rijkspolitie is
aangehouden en in beslag genomen een par
tijtje haver van 6 H.L. die per wagen naar
buiten de stelling werd vervoerd, zonder ge
dekt te zijn door een consent van uitvoer
van de bevoegde autoriteiten.
Tegen den vervoerder is proces-verbaal op
gemaakt.
Yoordeelige verhuurder jj. Het aantal H.A.
land dat dit jaar is verhuurd geworden om
te beplanten met bloembollen bedraagt wel
het dubbele van andere jaien, zeker ten ge
volgevan den goedkoopen prijs der bollen. Voor
de landbouwers is het een voordeelige ver-
huurderij daar zij meer ontvangen dan zij in
normale tijden zouden trekken van hun land,
terwijl zij in het geheel geen risico hebben.
LISSE.
Gemeentcraads-verkiezing. De Christ.
Hist. Kies vereeniging zal naar wij van be
voegde zijden vernemen den heer G. van Parijs
canuideeren voor de Gemeenteraad.
OÜD-ADE.
Hulp aan de vluchtelingen. Wegens ge
brek alhier van een publiek lokaal en de vele
bezwaren aan particuliere huisverzorging ver
bonden, zal men door geldelijken steun den
ongelukkigen Belgen tegemoet komen,
SASSEN HEIM.
Belgische vluchtelingen. Zaterdagavond
ongeveer 9 uur arriveerden alhier 250 vluch
telingen. Het was een treurig gezieht, deze
droeve stoet te zien. Door de goede zorgen
van ons gemeentebestuur, werden zij van
brood en melk voorzien, waarna de mannen
in bollenhuizen en de vrouwen en kinderen
bij particulieren werden ondergebracht.
WASSENAAR.
Belgische vluchteliugen. Zaterdagavond
kwamen hier een tweehonderdtal Belgische
vluchtelingen aan. Met rijtuigen werden ze
van den trein gehaald en geborgen in het
patronaatsgebouw en in het gebouw voor
Christelijke belangen. De vrouwen bleven in
't patronaat, de mannen werden naar de zaal
in de Schoolstraat gebracht. Het Comité zorgde
natuurlijk, dat er genoeg en goed voedsel
was. De vluchtelingen waren zeer in hun schik
met de verpleging. Zoo langzamerhand zullen
ze bij de ingezetenen worden ingekwartierd.
Zondag gingen reeds enkelen naar hun nieuwe
kwartieren. Sommige ingezetenen namen
groote menschen op, andere weer kinderen.
WOUBRUGGE.
Belgische vluchtelingen. L.l. Zaterdag
hebben alhier ruim 80 dorpsgenooten hun
wensch te kennen gegeven, dat zij bereid zijn
een of meer personen, liefst kinderen, der
Belgische en andere vluchtelingen te willen
herbergen.
ZOETERWOUDE.
R.-K. Prop. club „De Jonge Garde.— r-en
propaganda-avond in den waren zin
woord werd door de afdeeling „Jonge Gar
de" op het dorp gisteren genouden.
,De voorzitter, de heer n. van der Hoeven,
dankte in zijn openingswoord voor de goede
opkomst, waaruit blijkt, dat er sympaune
bestaat voor den cursus, die dezen winter,
dank zij de toezegging van den geesten-en
adviseur, weer zal worden bestendigd.
De WelEerw. eer Chr. S. Dessing vangt
daarna zijn rede aan met fiet onderwerp:
„Onze propaganda
Ik geloof, zoo begon Zijn Eerw. dat nie
mand onzer het had kunnen vermoeden
toen wij den 6en April onzen laatsten ont
wikkelingsavond hielden, dat het begin
nen van deze nieuwe cursus onder zulke
wereldschokkende omstandigheden zou
plaats hebben.
Spr. schildert in het kort het verloop der
gebeurtenissen.
Spr. vertelt van de arme vluchtelingen
uit het schoone Belgenland die in het .anu
van gastvrijheid, ook in ^.uelerwoude, nu
de hand moeten uitsteken om een beete
broods. Met de schoonste gekozen wooruen
doet Zijn Eerw. een beroep op Zoeterwou-
den's voorbeeld van naastenliefde, opuat
den armen uitgewekenen, de ellende ten
prooi, het leed worde verzacht.
Vervolgens overweegt spr. waarom juist
onder deze omstandigheden de kath. acne
moet blijven doorgaan.
Spr. bewijst met voorbeelden dat bij dezen
geweldigen strijd met sfoftelijke wapens,
de strijd met geestelijke wapens, tegen
ons geloof en de kath. kerk, hoewel eemgs-
zins bedaard, niet geheel is geluwd, x-el
vuur van den strijd tegen het geloof zal
na den oorlog opnieuw oplaaien.
Spr. behandelt vervolgens de vraag: „wat
is propaganda".
Propaganda beteekent; voortplanting,
verlevendiging.
En spr." betoogt dat de propaganda voor
den katholiek is als de reclame voor den
zakenman. Het is het ontplooien van al
onze krachten en van al ons vermogen, het
is het trekken en lokken van alle mensen en
naar de katholieke kerk.
Daarom allen zonder onderscheid het ge
loof, de leer en de beginselen der kaïn.
kerk voortplanten in eigen kring; dat is
propaganda.
Waarom is propaganda noodig? Spr.
neemt weer den zakenman tot voorbeeld,
iA'ens zaak eenmaal bloeiend, zal kwijnen
als hij geen reclame maakt.
Wij moeten propagandeeren voor net
goede, omdat voor het nwaad zooveel pro
paganda wordt gemaakt, waarvan spr.
staaltjes vertelt. Wij moeten geen middel
ongebruikt en geen gelegenheid laten voor
bijgaan om propaganda te maken voor
ons H. Geloof.
Waarvoor propaganda maken?
Op bijzondere wijze zal spr. behandelen
propaganda voor de kath. pers, de karn.
vereenigingen, ons geloof de ongereptneid
der zeden en de volksontwikkeling.
Over propaganda voor de kam. school
hoeft hier niet gesproken: de nadeelen en
gevolgen van neutraal onderwijs pleiten
genoeg voor kath. onderwijs.
Een woord van waardeering richt spr.
tot de Leidsche Courhnt, een krant, aldus
spr. die wij moeten b 1 ij v e n steunen. Niet
onze roomsche pers befitten, dat doen onze
Ingezonden Mededeeiingen
a 30 cent per repel.
DENKT OM
MEUBELMAGAZIJN
MARE 38.
tegenstanders hunne pers ook niet, uai
gaat zooveel gemakkelijker dan opbouwen,
We moeten integendeel alles in het werk
stellen de kath. pers op te voeren.
Welk heil een goede en wat een onhei. e»n
slechte krant kan veroorzaken maaki spr.
duidelijk.
Over het lezen van boeken zegt spr. eon
en ander. Men moet niet alles lezen, wal
men in de handen krijgt, lv n katholiek mili
tair liet spr. dezer dagen nog een boek zien
hem door zijn overste verstrekt dat op den
Index stond, dus ons verboden is te lezen.
Aan de overzijde zit men niet stil; dus wij
ook niet.
Spr. zegt zich bijna te schamen over dc
dringende noodzakelijkheid van katholiek
vereenigen te moeten spreken. Het is een
afgezaagd onderwerp.
Krachtig toont spr. de noodzakelijkheid
van kath. vereenigen aan om redenen zoo
schoon omschreven in Wittert van Hoog-
iand's Roomsche organisatie.
De godsdiens moet de ondergrond zijn van
al ons handelen, van al ons doen .Ais deze
basis wegvalt stort het geheele gebouw ms
een kaartenhuis ineen. Zonder godsdienst
zijn wij geen katholieken meer.
Ieder katholiek moet daarom lid zijn van
een principieele Katholieke
vereeniging.
De laatste tijd heeft geleerd dat op
rechte protestanten onze zienswijze van
principieel vereenigen niet afkeuren, inte
gendeel goedkeuren.
De katholieken moeten zich vereenigen
reeds met zucht naar zellbehoud.
Wij hebben te bestrijden den anti-ka
tholieken geest onder de katholieken zeil.
De Roomsche organisatie heeft tot taak'
het katholiek bewustzijn te versterken en
het openbaar geloofsleven meer intensief te
maken.
Spr. betreurt het dat sommige katholie
ken met minachting, in het geheim of zei 13
openlijk, over onze organisatie spreken.
Wat moeten wij denken van zulke katho
lieken, die zoo iets durven doen na al net-
geen Pausen en Bisschoppen over katholiek
vereenigen hebben gezegd.
Spr. spoort aan tot propaganda. voor
principieele organisatie.
Tot propaganda, voor geloof en zeden
moesten wij niet eens beoeven te worden
aangespoord.
Spr. wijst op de heerlijke gave van net
geloof.
Het zedenbederf vertoont zich steeds
meer openlijk onder jong en oud, rijk en
arm. Moge God geve een gunstig'e omme
keer. laten wij door ons voorbeeld van-
christelijke zedelijkheidi daarin meewer
ken. 'n Heerlijke propaganda.
Tot de propaganda van ons heilig geloof
behoort volksontwikkeling.
Maar ge zult denken, zegt spr., moeten
wij eenvoudige menschen met onze handen
onder ons hoofd gaan zitten blokken, uat
nu niet. Maar we moeten allen iets weten.
Hoe ongeloollijk ook, waar is het «lat
er geen gevaarlijker dan d o nl m e men
schen zijn.
Spr. vergelijkt, de R. Kerk met een leger.
Een leger hee> een kader en manscnap*
pen. Het kader bezit de groote krijgskunde,
maar elke soldaat moet zijn theorie ken
nen van den dienst om in den strijd ge
schikt te zijn voor zijn taak.
Elke katholiek moet ontwikkeld zijn; wij
moeten op de eerste plaats ons geloof ken
nen; daartoe is de kathechismus. Rlaar
we moeten ons zoo mogelijk meer ontwikke
len. Het kaarten, een belemmerng voor
ontwikkeling, wordt door spr. gehekeld.
Kaartspelen is een aardig onschuldig ver
maak, zoo het met mate geschiedt. Het mag
niet te veel tijd en te veel geld kosten, uat
kaarten, kaarten, dat eeuwig kaarten is
verkeerd. Men kan den tijd beter besteden
door zich te ontwikkeien in gelools en an
dere goede zaken.
Verder zegt spr. wie propagandist móet
zijn. En dan blijkt dat ieder dit zijn vernet.
De kleine kinderen aan de cummume-
bank zijn een heerlijke propaganda voor de
veelvuldige H. Communie; zij ontwikkelen
daar kracht voor den toekomst-
Maar vooral is de grootste kracht m de
jongelingsschap.
Zij moeten werken uit overtuiging met
bij wijze van sport, omdat je op dien leeftijd
lid van de Garde moet zijn, ander? uen
je geen man, neen, doordrongen moei een
propagandist zijn var. de nood Lelijkheid.
Welbewust moeten wij zijn, weten waar
voor wij vechten, in gehoorzaamheid aan
het gezag.
Het gezag, de tucht, de kracht van een
leger, is ook de eenige kracht in het kauio*
lieke leger. Gehoorzaam niet uit sla ai .lie
onderworpenheid maar uit overtuiging
Spr. vertrouwt dat de cursus tot ontwik
keling van sociale kennis door velen za ge
volgd worden.
Dan weet ik zeker, aldus spr., da: gU
veel nuttigs zult leeren en in u ec-n ge den
ondergrond zult vormen.
Tenslotte hoopt spr. dat deze avond en de
volgende winteravonden zuilen meewerken:
„Alles te herstellen in Christus", net
schoone weemoedige woorden herdenkt ?pr.
nog het afsterven van den groeten 1 nus
Pius X z. g. uit wiens mond deze woor
den hehben geklonken.
Laten we ons troosten God heeft ons een
nieuwen Paus geschonken wiens program
dat van Pius X zal zijn.
Laten wij door ons werken en ons voor
beeld Pius woorden betrachten en alles
herstellen in Christus. (Luid applaus).
