BIN «MESLAND.
Uit Stad en Omgeving.
leidsdienst. In eenige kloosters zijn reeds ge
wonden aangekomen.
Yeiliglieidsdnisternls te Londen. Opdat
de militaire autoriteiten na zonsondergang
een beteren kijk zullen kunnen hebben op de
Duitsche Zeppelins, die mogelijk den een of
anderen avond boven Londen kunnen ver
schijnen en vooral ook opdat de bemanning
dier Zeppelins dan zoo slecht mogelijk boven
de stad georiënteerd zal zijn, is thans naar
de Londensche berichtgever van het „Hbl."
vermeldt door den hoofdcommissaris van
politie ter algemecne kennis gebracht dat een
deel der lichten moet worden gedootd.
Koning Carol I f.
Het Koninkrijk Roemenië heeft zijn ko-
ning verloren. Zaterdagmorgen te half
zeven is koning Carol I, prins von llohcn-
zollern-Sigsmaringen, op zijn buitenverblijf
te Sinaja overleden.
Koning Carol regeerde sedert 186G over
Roemenie.
Ais zijn opvolger treedt op de tweede
zoon van den oudsten broer vari den over
leden koning, prins Ferdinand, die in 1889
tot kroonprins werd uitgeroepen, omdat
het 15 November 1869 door koning Carol
gesloten huwelijk met prinses Elisabeth
van Wied (bekend als Carmen Silva) tot
toen kinderloos gebleven was.
Den 3en October 1893 werd echter prins
Carol geboren; drie prinsessen en twee
prinsen volgden hem nog op.
In deze omstandigheden kan de dood
van koning Carol, die een gematigde na
tionale politiek voerde, Oostenrijksch ge
zind was, en zich niet liet meeslepen in
het streven der Russische heethoofden met
hun pan-slavistische beginselen, van groote
beteekenis zijn.
Nederland en de Oorlog.
Kardinaal -Mercier in ons
land.
De aartsbisschop van Mechelen, kardi
naal Mercier, is Zaterdag met enkele
vluchtelingen te Nijmegen aangekomen.
I~n lichtingen omtrent vluch
telingen.
De Centrale Regeeringscommissie tot
behartiging van de belangen der vluchte
lingen maakt bekend, dat aan haar secre
tariaat, Lange Voorhout 45, Den Haag,
alle inlichtingen betreffende uitgeweken
personen zijn te verkrijgen, voor zoover dit
althans nu reeds mogelijk is.
Dank zij de medewerking der commissa
rissen der Koningin en de burgemeesters,
wordt de commissie in staat gesteld een
zoo volledig mogelijk register aan te leg
gen van de vluchtelingen hier te lande.
Dit register zal eerst geheel in orde zijn,
zoodra de stroom der vluchtelingen
eenigszins tot rust is gekomen.
Voor de huisvesting op kosten van de
Regeering houdt de commissie steeds voe
ling met de daartoe aangewezen autoritei
ten; voor huisvesting tegen matige vergoe
ding beschikt het secretariaat over ruim
4000 adressen, terwijl tevens steeds meer
aanbiedingen binnenkomen van personen
die zich daartoe belangeloos bereid ver
klaren.
Voor de militairen.
De Commissie tot verstrekking van si
garen en tabak voor de militairen te velde
en in versterkte plaatsen, onder voorzit
terschap van luitenant-generaal b. d. W.
G. F. Snijders, bericht, dat zij tot heden
heeft ontvangen aan geld en aan inschrij
vingen een bedrag van 10.194.42. Voorts
aan tabak en sigaren in nalura voor een
waarde Van pl.m. 1500.
Geen stop zetten van het
tre jnvervo et.
Dank zij den rusteloozen arbeid aan het
departemnet van Binnenlandsche Zaken,
waar ook de minister tot diep in den nacht
en zelfs den Zondag aanwezig was, is het
niet noodig gebleken, heden een
van het personenvervoer stop te zetten in
het belang van het vervoer der Belgische
vluchtelingen.
De Minister heeft met den Generalen
Staf en de spoorwegmaatschappij een re
geling getroffen.
Voedingvan de Belgische
vluchtelingen.
De auto-con-jooien waren talrijk gis
ren. Het autoveer aan den Moerdijk on
dervond er de gevolgen van. Niettegen
staande de grootste inspanning, moesten
vele wagens vele uren wachten, hoewel
met behulp van een aanhangboot een
tiental tgelijk vervoerd kon worden.
Zwaarbeladen personen-auto's, dikwijls
gevolgd door vrachtwagens, vormden een
lange rij, en dank zij de medewerking
militaire autoriteiten en hulpcomité's, is
er gisteren veel honger gestjlt. Wij weten
van een convooi dat p.m. ongeveer 15.000
gesmeerde boterhammen met worst uit
reikte.
Er kan door eigenaars van auto's in dit
opzicht in de eerstvolgende dagen nog veel
gedaan worden in deze richting; men
houde dan rekening met deze twee facto
ren, dat bovenbedoeld voedsel bij uitstek
geschikt bleek, en dat men goed doet de
hulp der militairen bij de verdeeling in
te roepen. Immers dan gaat het ordelijk,
er wordt dan niet schrokkig gegeten en
gedronken.... want melk vergete men niet.
In Putten liep zoo'n verdeeling werke
lijk „model" van stapel waardoor voor
komen werd dat velen veel wij willen
nog niet zeggen te veel doch anderen
niets kregen. En dan is er er nog goed
werk te verrichten door van het eindpunt
in de ledige wagen men gebruike
champagnemanden! die men weggooit,
zij worden trouwens dankbaar in ont
vangst genomen door de vluchtelingen
afgetobde vrouwen en kinderen naar de
plaats hunner bestemming te brengen;
meestal toch hebben de menschen een be
paald doel, dikwijls 's avonds, als het don
ker wordt, nog tientallen kilometers ver
wijderd.
driehoek Roosendaal-Bergen-op-
Zoom-Putten biedt wel voor het doel het
vruchtbaarste terrein.
Eigenaardig is nog de verlegenheid van
demenschen. Gebedeld wordt er nog niet,
gevraagd om voedsel zelfs haast niet. Maar
begint men met de uitdeeling, dan komen
de hongerigen en dorstigen van alle kanten
uit de bosschen te voorschijn. Werkelijk
men talme niet, doch spoede zich met wei
beladen wagen naar het zuiden en men
zal dankbaar, maar niet geheel voldaan
terugkeeren, want tothet laatste stuk
brood geeft men weg en lijdt zelf honger,
daar er zelfs in de hotels niets te krij
gen is.
Vijf auto's met levensmiddelen waren
verzorgd voor rekening van H. M. de Ko
ningin.
Een H. Mis ineen circus.
In het circus te Scheveningen heeft gis
terenochtend de Weleerw. heer kapelaan
Hozemans, van de kerk aan de Nieuwe
Parklaan, een stille H. Mis opgedragen
voor dr vluchtelingen en daarna eenc pre
dikatie gehouden.
Eentreffende ontmoeting.
Een treffende gebeurtenis had gisteren
in een der vluchtelingen-gebouwen te
's-Gravenhage 'plaats. Een paar echtge-
nooten, die elkaar vol wanhoop zochten,
bevonden zich plotseling tegenover elkan
der. Het geluk was te groot: de vrouw
zonk jneen en moest aan de goede zorgen
van den geneeskundigen dienst toever
trouwd worden.
Geïnterneerden
Het aantal geïnterneerdee militairen der
oorlogvoerende mogendheden wordt dage
lijks grooter.
Zoo zijn Zaterdag een kleine duizend
Engelsche marinesoldaten geïnterneerd.
Het aantal geïnterneerde Belgen is niet
te benaderen. Een Belgisch officier schatte
het op 26.000. Hieronder zouden 4 gene
raals zijn en 7 kolonels. Verscheidenen
laten zch met opzet door onze grenswacht
gevangen nemen, trekken met opzet onze
grenzen over om in veiligheid te zijn.
De geïnterneerde manschappen worden
van regeeringswege naar de verschillende
interneeringsdepóts verzonden.
Zij wisten allen mede te deelen, dat de
verliezen van de Duitschers bij het over
trekken van de Nethe ontzaglijk zijn ge
weest.
De Belgische vluchtelingen
naar Antwerpen terug?
Wie dacht enkele weken geleden, toen
H. M. dat koninklijk woord sprak: „Ne
derland ontvongt met open armen de vluch
telingen, die binnen zijn grenzen een toe
vlucht zoeken", wie dacht toen, dat die
stroom van vluchtelingen zoo omvangrijk
zouworden.
Maar Nederland zal niet den moed laten
zinken, omdat het plotseling voor een
taak komt te staan, die haast boven onze
krachten ligt.
Dit vooropgesteld, zij als onze overtui
ging uitgesproken, dat de Neder-
landsche regeering onver-
wijld de middelen zal bera
men ten einde de Antwerp
sche vluchtelingen in zoo
groot mogelijken getale en
zoo spoedig mogelijk naar
huns tad te doen terugkee-
ren.
(Uit Amsterdam wordt gemeld, dat er
reeds verscheidene vluchtelingen naar
Antwerpen zijn teruggekeerd.)
Wij stellen hier natuurlijk als voor
waarde, dat de Nederlandsche regeering
er van overtuigd is, dat de bevolking te
Antwerpen geen bijzondere gevaren drei
gen en het dus voor het behoud van hun
have en goed zelfs beter is, dat zij terug
keeren.
Enquête huurtoestanden.
Naar aan het „Vad." uit betrouwbare bron
werd medegedeeld is van Regeeringswege een
enquête ingesteld naar de positie van huis
eigenaren en huurders tengevolge van de crisis.
De opgevorderde auto's,
De minister van oorlog heeft i
ingesteld tot vaststelling der schadevergoe
dingen voor ingebruik genomen automobielen
en tot leden daarvan benoemd de heeren J.
C. van den Belt, reserve-luitenant-kolonel met
den rang van kolonel van den generalen staf,
tevens voorzitter; M. Boerstra, eerste luitenant
der artillerie van het Ned. Oost-Indische leger,
commandant van de etappentreinen op de
regelings-etappenplaatsA. J. W. Beers, tech
nisch opzichter by de etappentreinen op de
regelings-etappenplaats en R. R. Toe Laer,
commandant van het vrijwillig militair motor
rijders-korps, terwijl hij voorts heeft benoemd
tot militair commissaris bedoeld in art. 12
van het Kon. besluit van 10 November 1892
(Stbl. no. 253) den heer J. C. van den Belt
voornoemd.
Vrijwilligers bij den Landstormi
De minister van oorlog heeft den opper
bevelhebber van land- en zeemacht gemachtigd
om namens hem, dc bij den landstorm gesloten
vrijwillige verbintenis zonder formaliteit te
ontbinden, ingeval dit om eenige reden in
het belang van den dienst of van den aange-
nomene noodig of wenschelijk wordt geoor
deeld.
Vergoeding aan militieplichtigen.
26 September j.l. heeft de minister van
oorlog aan de burgemeesters medegedeeld, dat
indien aan een milrtieplichtige, ter zake van
wiens verblijf in werkelyken dienst vergoeding
wordt genoten, tijdelijk verlof wordt verleend
voor een tijdvak van vier achtereenvolgende
dagen of minder, de vergoeding mag worden
uitbetaald óók over die verlofdagen, doch dat
indien het verlof wor(lt verleend voor den tijd
van vijf of meer achtereenvolgende dagen,
uitkeering van vergoeding over den verloftijd
niet mag plaats hebben. Ditzelfde moet geacht
worden te gelden ten aanzien van het verlof
verleend aan landweerplichtigen.
Belgisch bankpapier'
Te Maastricht zijn in omloop verscheidene
biljetten in den vorm van nieuw model Bel
gisch bankpapier van 20 francs. Aan de voor
zijde, met Franschen tekst, in lila rand,
toonen zij in bruin gedrukt het medaillon
portret van Leopold I. De achterzijde bevat
Vlaamschcn tekst in bruinen druk op paars
i blauw fond.
Bij de autoriteiten te Maastricht, en ook bij
den Belgischen consul, is van de uitgifte van
zulk papier niets bekend. Men zal dus wel
doen, deze biljetten tot nader bericht te
weigeren.
Provinciale Commissie voor
de vluchtelingen.
Ook in Zuid-Holland is op uitnoodiging van
den commissaris der Koningin een provinciale
commissie gevormd in het belang van de
buitenlandscho vluchtelingen. Zij bestaat uit
de volgende heeren: C. J. Hasselman, lid van
den Raad van State, Den Haag, tevens voor
zitter; mr. L. J. M. Basquin, hoofdinspecteur
van het Rijks-tucht- en opvoedingswezen, Den
Haag; S. Biegel, wethouder, voorzitter van
het plaatselijk steuncomité te Gorinchem;
mr. S. H. Bloembergen, hoofdcopimies ter
provinciale griflie van Zuid-Holland, te '6-Gra-
venhage, tevens secretarisF. A. Boombergen,
commissaris van politie, voorzitter van de
commissie tot hulp en ondersteuning van
vluchtelingen te Delft; ds. A. S. Carpentier
Alting, voorzitter van het comité voor huis
vesting van vluchtelingen van alle nationali
teiten bij particulieren, Den Haag; Arthur
Driebeek, lid der tinna Kuyper, Yan Dam en
Smeer, cargadoors te Rotterdam; P. C. W.
baron van der Feltz, notaris te Ylaardingen;
S. M. Hugo van Gijn, oud-lid van de Tweede
Kamer, voorzitter van het plaatselijk steun
comité te DordrechtE. D. Kits van Heyningen
oud-voorzitter van den Raad van Toezicht op
de spoorwegdiensten, voorzitter van de Ver-
eeniging ter bevordering van het vreemde
lingenverkeer, te 's-Gravenhagemr. J. Paulus,
oua O.-Ind. hoofdambtenaar, lid van het
plaatselijk steuncomité to Leiden; A. Robertson
W. Azn., voorzitter der plaatselijke vereeniging
voor vreemdelingenverkeer te Rotterdammr.
V. H. Rutgers, lid van de Tweede Kamer te
's-GravenhageJ. H. v. Westendorp, wethouder,
lid van het plaatselijk steuncomité te Schiedam;
I. IJssel de Schepper, industriëel, voorzitter
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken,
voorzitter van het plaatselijk steuncomité te
Gouda.
De commissie heeft het recht om aanzich-
zelve zoodanige personen als lid toe te voegen,
wier opneming aan het doel bevorderlijk
kan zijn.
Een paniek te Esschen.
Een verslaggever van het „Alg. Hbl." seint
uit Roosendaal:
Eergistermiddag ging het aan het grens
station Esschen van mond tot mond, dat de
Duitsche patrouilles Capellen gepasseerd waren
en reeds vertoefden in de nabijheid van
Esschen. Een ware paniek onder de vluchte
lingen was daarvau het gevolg. Opnieuw werd
de weg naar Roosendaal overstroomd door
eenige duizenden vluchtelingen.
Aan het station heerschtc een ware anarchie.
Niettegenstaande van uit Roosendaal geseind
was, geen enkelen trein meer te zenden, kwam
tegen half tien plotseling een lange trein
binnen, De waggons wargn uitsluitend inge
nomen door personeel van de Belgische spoor
wegen met vrouwen en kinderen, thuis be-
hoorende te Mechelen, Antwerpen en Esschen.
Zonder toestemming van een statie-overste
te Roosendaal, rijdende door onveilige signalen,
was de trein naar hier gekomen.
De menschen verlangden niets anders dan
den nacht tenminste maar in de waggons te
ogen doorbrengen. Ze waren geheel op het
verblijf ingericht. Bedden en matrassen waren
mede genomen. Er zat eigenlijk niets anders
op dan aan het verlangen van de menschen
te voldoen en zoo werd deze trein óp een
dood spoor gereden, om Zondagmorgen verder
te zien.
Onmiddellijk seinde de stationschef van
Roosendaal om niet meer te zenden, maar na
10 min. liep weder een nieuwe lange trein
binnen, eveneens een groot gedeelte trein
personeel vervoerend, maar ook gewone vluch
telingen, van wie velen in open kolenwagens
bijeen gehurkt waren in den reeds kouden
najaarsnacht.
De spoorwegmcnschen werden op dood spoor
gebracht, maar de anderen overstroomden
andermaal het perron. -Verschillende zieken
waren er bij. Een oude vrouw lag in den hoek
van een waggon meer dood dan levend op een
bos stroo. Twee kinderen, stumpers van vier
en vijf jaar, kwamen zonder eenige begeleiding
binnen.
En terwijl ik het douanelokaal doorliep,
ontdekte ik nog een vrouw, die in zwaren
koorts lag. Ook zij werd, evenals de anderen,
naar het gasthuis gebracht. Zij moest haar
dochtertje achterlaten aan de hoede van haar
moeder en haar grootmoeder. Vier generaties,
alle vrouwen, waren daar in die ellende bijeen.
En toen de jonge vrouw weggebracht werd,
klemde de overgrootmoeder zich nog angstig
bezorgd aan mij vast: of er wel zusterkens
waren, waar haar kleindochter zou worden
verpleegd
Eerst toen haar zieke kleindochter werd
weggevoerd, was de oude vrouw te bewegen
zelf daar op den harden grond, slechts met
een deken onder het hoofd, zich uit te strekken.
Gelukkig aan voedsel was er tenminste van
daag geen gebrek, maar anstig is de toestand
daarbuiten nog steeds op de wegen in den
omtrek. Honderden, voor wie met den besten
wil ter wereld geen onderdak was te krijgen
of die met voertuigen op weg gegaan, nergens
onderdak konden bekomen, kampeeren nog
steeds langs de wegen.
Op verschillende plaatsen zijn in de bosschen
zelfs vuurtjes aangelegd, waarbij de menschen
nu en dan hun verkleumde ledematen ont-
- dooien.
Men zou zich kunnen wanen in oertijden
van een groote volksverhuizing.
Door de beschrijving in de bladen geen
enkele waarvan echter eenig denkbeeld kan
geven van de ellende zooals wij hier voor ons
zien zijn reeds vele particulieren met hunne
automobielen hierheen gekomen om bij het ver
voer van de uitgeputte vrouwen en kinderen
to helpen.
Onze militairen werken nog steeds dag
nacht als paarden. Jeugdige padvinders doen
hun best. Jonge en oude dames kennen geen
vermoeienis. Het is alles één groote uiting
van naastenliefde, die althans iets verzachting
brengt in het leed dat geleden wordt,
Er is op het oogenblik geen muur, geen
schutting die niet van deze ellende Spreekt.
Alles is beschreven met adressen van ouders
die naar hun kinderen vragen; van kinderen
die hun oudere broers en zusters zoekenvan
families, die hun verwanten op de hoogte stellen,
dat ze daar en daar te vinden zijn.
Niet alleen het leger, het volk zelfs is uit
elkaar geslagen door den verschrikkelijken
oorlog.
Belgische Gemeenteraadszitting
in N ederland
Donderdag is, naar de „Limb. Koerier" meldt
te Maastricht een vergadering gehouden van
den Raad der Belgische gemeente Bilsen. De
oorzaak is deze:
De Burgemeester van Bilsen, de heer Hou-
ben, die door de Duitsche militaire overheid
was aangehouden, kwam dien dag hier aan,
Men had hem Dinsdag vrijgelaten op belofte
onder eerewoord, dat hij vóór 15 dezer te
Tongeren zou terugkomen, hij moet den
Duitschers 100,000 francs in klinkende munt
brengen, welke som de gemeente Bilsen als
oorlogsschatting werd opgelegd. (Bilsen is de
eerste stad in Belgisch Limburg, van welke eene
krijgsbelasting wordt geheven). Indien de bur
gemeester op den aangegeven datum niet terug
was, zou zijn huis het eerste zijn dat verwoest
werd, aldus werd hem gedreigd.
Daar twee schepens, de secretaris en ver
schillende raadsleden der gemeente Bilsen als
vluchtelingen te Maastricht waren, werd door
den burgemeester des voormiddags halft twaalf
te Maastricht een raadsvergadering belegd in
het café Halte du Tram, aan den Brusschelsclien
weg. Hoewel het vrij ondoenlijk werd geacht
meer dan een vijfde dier som in zilver en goud
bijeen te krijgen de rest zou dan in papieren
geld zijn bijeen te brengen was men alge
meen van oordeel, dat het beter was die som
te betalen dan Bilsen wellicht aan verwoesting
irijs te geven. Van den burgemeester zelf
ïadden de Duitschers reeds 4000 francs geno
men; zes raadsleden teekenden staande de
zitting elk voer 2000 francs, terwijl tal van ver
mogende inwoners van Bilsen te Maastricht
aanwezig, reeds beloofd hebben hun aandeel
in den opgelegden oorlogslast bij te dragen.
Burgumeester Houben, een man van onge
veer 70 jaar, is de schoonvader van mr. Sand-
berg, lid van den Hoogen Raad in Nederland.
MIDDENSTANDSBRIEVEN.
De welwillende lezer zal reeds hebben be-
riierkt dat de drie eerste regels van onze
eerste middenstandsbrief op J.l. Zaterdag
daar niet thuis behooren.
De Belgische vluchtelingen
in onze stad.
't Is in onze stad als een invasie van
ellende. Twee en veertig honderd vluch
telingen zijn binnen onze veste ontvangen,
van wie er ongeveer vijftien honderd naar
de omliggende gemeenten zijn vertrokken,
zoodat er op het oogenblik nog ongeveer
zeven en twintig honderd hier een onder
dak hebben. „Zoo iets is niet mogelijk",
zouden wij voor enkele dagen hebben ge-
Maar wij ondervonden nu, dat er
veel, ongelooflijk veel mogelijk is, als
mannen en vrouwen met energieken wil
hun schouders onder een zwaar werk zet
ten en door het offer van .hun krachten,
hun tijd en hun geld toonen, dat in hun
hart een daadwerkelijke naastenliefde
klopt. Het is ontroerend om te zien, wat
er gedaan wordt voor de honderden, en
hoe het gedaan wordt, met hoeveel toewij
ding. Wij waren gisterenmiddag in de
gebouwen van de St. Josephgezellen en
van den Ned. R. K. Volksbond getuigen van
het opdienen van het middagmaal en in
het R. K. Wijkgebouw in de Boerhaave-
straat waren wij in den namiddag tegen
woordig bij het schenken van de thee, en
wij hebben daar gezien de menschen in
hun schoonste, in hun edelste
eigenschappen. De een, in offervaardig
heid, zonder vertoon, alsof 't zoo be
hoort, helpend met bereidwillige hand, de
ander de gaven ontvangend met van
dankbaarheid tintelende oogen. En wij za
gen daar aanbrengen giften in spijzen, in
kleeren, in geld. Die giften zijn noodig.
Want, ach, de stakkers zijn zoo arm.
velen hebben bijna geen kleederen aan het
lijf. En behalve wat inderhaast bijeenge
raapte bagage, klienodiën, waaraan zij
gehecht zijn, hebben zij niet meer bij zich
dan gemiddeld vijftien of twintig francs en
velen ook.... een hondje, ('t Is opvallend
zooveel hondjes als er zijn meegebracht.)
Nadat er Zaterdagmiddag te ongeveer
vier uur een trein met een duizendtal
vluchtelingen was aangekomen, moesten
er ook nog eenige een regeeringstele-
gram had het gemeld in den avond ar-
riveeren. Drommen van menschen hadden
zich verzameld bij het station. Wij heb
ben dien vorm van belangstelling hooren
afkeuren. Maar, toch, het komt ons zoo
natuurlijk voor, al willen wij gaarne toe
geven, dat het beter ware, de belangstel
ling in dezen vorm wat te temperen. Dat
de menschen de komst der vluchtelingen
met belangstelling gadeslaan, wijst op een
algemeen mee-leven en mee-voelen. Er
heerschte dan ook aan het station een
getemperde stilte, een droeve stemming,
de politie en de militairen hadden niet
veel moeite met het handhaven van de
orde. Politie en militairen kweeten zich
voortreffelijk van hun taak.
Een woord van hulde, van oprechten
dank moet worden gebracht aan het
Leidsch comité voor de Belgische vluchte
lingen en aan het R.-K. Huisvestings
comité. Tot laat in den nacht van Zater
dag op Zondag zijn de dames en heeren
dezer comité's en anderen, die zich bij
hen hadden aangesloten, in actie geweest,
want de laatste trein met vluchtelingen
twee honderd vijftig kwam eerst te
drie uur aan. Onder geleide van den
weleerw. heer kapelaan Leusen werd een
aantal dezer ondergebracht in het R.-K.
Wijkgebouw aan de Boerhavestraat.
In den loop van den avond waren er
ook reeds vele vluchtelingen aangekomen,
die grootendeels naar de omliggende
meenten werden getransporteerd. Onze
burgemeester heeft n.l. den van wijs be
leid getuigenden raad gegeven om alle
vluchtelingen te ontvangen, maar tevens
te zorgen, dat een deel hunner zoo spoe
dig mogelijk, liefst onmiddellijk, naar de
omliggende gemeenten wordt gebracht,
opdat onze stad niet t e zwaar worde be
last.
Ook gingen eenige lange, lange treinen
ons station voorbij, 't Was droevig de
menschen daarin opeengepakt te zien:
Velen zijn daar in slecht-verlichte, bft
nauwde goederenwagens, alle gesloten of
slechts op een kier geopend. Het geluk
kigst waren nog'zij, die een plaatsje had
den kunnen bemachtigen bij de op een
nauwe kier geopende schuifdeur. Als ver
blind staarden zij uit de donkere ruimte
naar het licht op het perron. En toch
wuifden zy met hoeden en petten en zak
doeken de in hun ongeluk zoo dankbare
menschen.
Gisteren was onze stad levendiger dan
ooit. Het was een heen-en-weer-loopen om
de vluchtelingen van het noodige te voor
zien en.... om dezen in hun doen gade te
slaan, om met hen te kunnen praten. Als
zij zelf de straat opgingen, hadden zij
onmiddellijk de aandacht van tientallen
en honderden op zich gevestigd. Hier wil
len wij even onzen mede-burgers den wel-
gemeenden raad geven om dien menschen
niet op deze wijze lastig te vallen.
's Morgens om negen uur bewoog zich
een lange stoet langzaam door Leidens
straten naar de St.-Lodewijkskerk om de
H. Mis bij te wonen, waaronder de zeeif
eerw. heer pastoor Hafke-nscheid een pre
dicate hield, die diepen indruk maakte.
Ook in de Hartebrugskerk werd tusschen
de H. Mis van 9 en halfelf voor dc vluch
telingen, die het kerkgebouw jn grooten
getale vulden, een II. Mis opgedragen.
's Avonds zagen wij ook weer eenigen
der arme stakkers het Lof in een onzer
kerken bijwonen. Een jonge moeder met
een hind je van eénige jaren zat daar
droef te schreien... Misschien haar man
in den strijd of reeds gesneuveld. Onder
de vluchtelingen zijn zoo vele zulke arme
menschen....
Gisteravond te halfelf zijn de laatste vijf
honderd hier aangekomen... De 1 a a t-
t e, meerderen kan Leiden er voorloopig
niet aannemcT».
Waar zijn die honderden ondergebracht?
In Volksbond, St.-Jozefsgezellen, Zita-j
vereeniging. St.-Elizabethsgesticht, Mili
tair Invalidenhuis, Zustersgebouw Peü-j
kaanstraat, Broedersgebouw Hooigracht,
Gebouw de Prediker j«an Vossensteeg, fa
briek van den heer Zaalberg, Rijkswerk
inrichting, Zomerzorg, Amicita, R. K.
Wijkverpleging Boerhavestraat, verschil
lende wees- en oudeliedenliuizen, enz. enz.
Aan het R.-K. Huisvesting-Comité wor
den nog voortdurend verscheidene aan
vragen van particulieren gedaan om kin
deren, moeders met kinderen, kleine ge
zinnen, een onderdak te mogen schenken!
Ofschoon aan sommige dier verzoeken
eeds is voldaan, zijn ook vele nog niet
ingewilligd, daar eerst bij de vluchtelingen
moet zijn geconstateerd, dat zij geen
gevaar voor besmettelijke ziekten met
Het R.-K. Huisvestings-Comilé, met. de
verschillende subcomité's, is onafgebroken
in actie. Zoo heeft het o m een aantal
moeders en kinderen ondergebracht in het
St.-Jeroensgesticht te Noordwijk.
Gisteren zijn door het comité uit het
Wijkgebouw in de Boerhaavestraat 100
personen doorgezonden naar den Bosch,
waar ze worden opgenomen in een der
vele liefdegestichten en zijn toevertrouwd
aan den zorg van mgr. Diepen, den presi
dent van het R. K. Huisvestingscomité.'
Dertig personen zijn van het St. Elisabeth-
gesticht naar het sub-comité te Roermond
overgebracht. Een huisgezin van zeven
personen is naar het Seminare te Voor
hout gebracht. Honderd vijftig personen
zullen door het comité in uitstekende
legenheden te Bod eg raven worden
ondergebracht.
In den laten namiddag zullen uit Roo-
zendaal via het sub-comité te Vlissingen
ouderlooze knderen naar hier worden
overgebracht, die door de propagandiste, n'*
mej. v. Dijk, van het station zullen worden
afgehaald. Voorloopig zullen die kinderen
in het St. Elisabeth gesticht op de Hooi
gracht worden ondergebracht.
Waarschijnlijk zullen reeds heden
avond een zestigtal personen door hel
comité naar Voorhout worden gezon
den.
Zoo wordt geheel in den geest van on
zen eminenten burgemeester, dank zij
K. Huisvestingscomité, „Leiden ont
last".
Het Hooid-Comité voor de Belgische
vluchtelingen is als volgt samengesteld
Eere-voorzitter jhr. mr. dr. IN. C. de Gijse-
laar; voorziter prof. mr. G. iw Carpenv.er
Alting; secretaris mr. dr. J. Paulus; 2e se
cretaris P. v. d. Berg, penningmeester -
II. Korff, (Witte Singel 15).
Leden: prof. dr. L. Knappert, mr. C
W. v. d. Pot, prof. dr. G. Kaltf, pater u
Zuidgeest, mr. P. E. Priët, mevr. B. Jel
gersma—Ris, G. Houwink, prof. mr. e
v. Vollenhoven, mevr. Hesseliög Salverdi
de Grave, mr. A. J. Fokker, mevr. A
KellenaersDamerau, R. Pronk, hoofd
inspecteur van politie.
Huisvesting der Vluchtelingen.
Het R.-K Huisvestingscomité verzoekt om
plaatsing van het volgende
De toestand der plaatsig van onverzorg
de kinderen in katholieke iNederlandscli:
gezinnen is tengevolge van den grootei
uittocht uit Antwerpen geheel gewijzigd
Vóór de vlucht werden de kinderen, hoewe
weinig talrijk, toch min of meer geregel!
uit Antwerpen gezonden, doch daarna i
van regelmatigen aanvoer geen spraK
meer
Terwijl dus onze aanvragers ongeduldij
worden en meenen, dat zij nu gemaK.ke.ij
ker bevredigd kunnen worden, is de
op regelmatige plaatsing véél geringe!
Wij verzoeken daarom de aanvraag naa
alleenstaande kinderen voorloopig te
ken. Er zal dan getracht worden de betree
kelijk weinige alleenstaande kinderen uu il
duizenden vluchtelingen op te sporen e
onder te brengen in gezinnen. In verban
met de drukte dezer dagen moeten wij no
melden, dat het ons onmogelijk is alle
komen aanvragen en mededeelingen te tf
antwoorden.
Op 't oogenblik is de grootste behoell
ouders met kinderen onder te brengei
Wie genegen is om een of meer kindere
met de vader of de moeder in huis op i
nemen, kan zich opgeven. In overleg nu
de locale steuncomitè's kan dan de plaa
sing geschieden.
Ofschoon het niet rechtstreeks op de
weg van ons comité lag hulp te biede
voor den grooten stroom vluchtelinge)
hebben toch zoowel het comité als de lede
dei
ge
