Ingekomen rapporten van de ten behoeve
van de militairen verleende vrijstelling
van briefport wordt gemaakt, heeft, te,r
kennis gebracht van den opperbevelhebber
van land- en zeemacht, aanleiding gege
ven tot het uitvaardigen van een order
aan de land- en zeemacht.
In deze order wordt er op gewezen, dat
de vrijdom van* briefport in het leven is
geroepen uitsluitend om in deze tijden
aan de militairen en hun verwanten en
kennissen de kosten der briefwisseling te
besparen en wordt het misbruik gelaakt,
dat wordt gemaakt door hen, die den vrij
dom beschouwen als 'n1 middel, om ide
door hen te voeren correspondentie over
handelszaken kosteloos te doen verzenden,
om de posterijen zonder vergoeding, hun
circulaires, prospectussen en reclame-bil
jetten te doen verspreiden, of wel er zich
toe te leenen, om de stukken, welke
derden met de post wenschen te doen ver
voeren, met de gewaarmerkte aanwijzing
„militair" te voorzien, om zoodoende port-
ontduiking te bereiken.
De Belgischeoorlogsellende
in Rotterdam.
In den nacht zijn er nog een teetwrjf
In den nacht, aldus de ,,Msbd." van.
gisteravond, zijn er nog een tweetal
Vanochtend waren de perrons van D.P.
gebarricadeerd met koiiers, manden, doo-
zen, beddentijken en opgepropte wiegen.
De politiewagen deed dienst als hotel
omnibus, en het was aardig om te zien,
hoe kleine peuters in sjaals en dekens
verpakt zorgvuldig in de imperiaal wer
den gelegd.
In Roosendaal staan nog 25 extra-trei
nen gereed, elk van duizend vluchtelingen.
En ook langs Hansweert rijden de Belgi
sche treinen ons vaderland binnen.
Maar het wordt benauwend voor Rot
terdam, dat de tienduizenden vluchtelin
gen niet meer kan bergen. Vanmorgen
is er al een trein doorgestuurd naar
Haarlem, en er zijn maatregelen getnm-
men om de nu aankomende treinen niet
allemaal meer te Rotterdam te doen stop
pen.
De hier vertoevende vluchtelingen za!\
vien trachten over heel het land te verdee-
len om zoodoende de beschikbare localitei-
ten vrij te krijgen voor de nieuw aanko
menden.
Door de staTT loopen groepen Ameri-
kaansche Roode-Kruiszusters in haar ty
pisch bijna militair uniform; zijn zijn met
een hospitaalschip uit New-York geko
men en zullen zich nu over Europa ver
deden.
Op het perron Delftschepoort troffen wij
dr. prof. Frans van Cauwelaert, afgevaar
digde van Antwerpen. Ilij nad zijn vrouw
en kinderen in veiligheid gebracht, en
keerde nu naar de grens terug om te zien
of hij nog hulp kon bieden ,of zich mis
schien als gijzelaar voor zijn dierbare
stad te geven.
Hij was vol lof en dank voor de roe
rende naastenliefde der Hollanders, die
hun arme ongelukkige Belgische broeders
zoo gastvrij opnemen.
Of het nog lang zou duren met Antwer
pen, vroegen wij.
„Wij zullen vechten tot den laatsten
man" antwoordde de heer v. Cauwelaert.
„De Duitschers hebben ons alles ont
nomen, ons geld, ons goed, onze kunst,
onze kerken, ons leven zelfs, maar onze
eer zullen ze niet hebben."'
Weer kwam een trein het perron oprij
den, maar slechts een vijftal families
stapten uit, de meesten waren reeds aan
het Beursstation afgestapt.
Daar werden zij in rijen gezet om ver
volgens naar de HollandAmerikalijn te
worden vervoerd. Velen stonden te snik
ken, menschen, die misschien nog nooit
aan het oogenblik hadden gedacht, dat
zij nog eens van de liefdadigheid afhan
kelijk zouden moeten zijn.
Vrouwen uit de burgerij dringen zich
naar voren en vragen den dienstdoenden
inspecteur of zij niet een paar vluchtelin
gen mee naar hun huis mogen nemen,
zij ebben nog wel een paar bedden vrij.
„Zeker", zegt de inspecteur, „hoe meer
hoe liever."
Wij rijden naar de Holland—Amerika
lijn, waar een 1360 vluchtelingen zijn on
dergebracht in iïe reusachtige localitetten
van de derde-klasse-afdeeling van de
HolandAmerikalijn.
1360 menschen hadden hier vannacht
een goed en frisch bed gevonden, en de
kleine stakkertjes lagen na dagen van
vermoeienis nog heerlijk te slapen,'. Ülp
banken, stoelen, kisten en koffers zaten
de menschen bijeen, de een smookte een
pijpje, de ander een nog geredde sigaret,
Vrouwen susten haar schreiende kindjes,
oude moedertjes zaten verslagen voor zich
uit te staren, de handen samengevouwen
in den schoot. Opvallend is 't, dat er zoo
veel Russische jocTen onder hen zijn; som
mige hoekjes van de reusachtige kaal lij
ken de trottoirs voor de Antw'erpsche di
amantbeurs.
Een jonge jood zit heel kalm in een dik
Hebreeuwsch gebedenboek te lezen, en let
niet .op wat er rondom hem omgaat.
De burgemeester Mr. Zimmerman deed
met den directeur der Holland—Amerika
lijn een rondgang langs de vluchtelingen.
De burgemeester vroe gons of wij de
hier ter stede vertoevende Belgische pries
ters wilden vragen of ze de ongelukkigen
hier wilden bezoeken om hen te troosten
en moed in te spreken.
In een ander gedeelte van de zaal, or
delijk door hekken afgesloten, werd door
de witte kellners der HollandAmerika
lijn op lange tafels het warme middag
maal voor de Belgeh klaar gezet.
Schotels met gebraden worst, aardappe
len met snijboonen, dan rijst met krenten
als toespijs. De menschen hapten gretig
toe. Er waren er die in geen dagen meer
warm voedsel hadden geproefd.
De hoofdcommissaris, de heer Sirks,
was omringd door Israëlieten, die gaarne
„kauscher" wilden eten.
„Zoek maar een gezelschap geloofsge-
nooten bij elkaar", adviseerde welwillend
de heer Sirks, „en ik zal je allen naar
een hotel laten brengen waar je „kau
scher" kan eteh'.1
Om half twaalf zou vweer een ;extira%
trein aa nde Delftsche Poort aankomen,
om half één kwameh extra Braakman
booten van Antwerpen aan, en o*m hall'
drie al weer extra treinen.
En zoo houdt de ontzaggelijke vloed
Belgen aan, die heel onze stad overstroomt.
Maar de overheid zorgt voorbeeldig voor
hen.
De Nederlandsche gezant naar
Os te nde.
Onze gezant te Antwerpen, Jhr. van Weede,
is Woensdagochtend via Vlissingen naar
Ostende vertrokken, ter vestiging van de
legatie aldaar.
Rijkssteun voor de vluchtelingen.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft op de bëgrooting voor dit jaar een post
van f 100,000 gebracht ter bestrijding van de
kosten van onderhoud en verdere uitgaven
van tengevolge van den oorlogstoestand uit
bet buitenland naar Nederland uitgewekenen
en van tengevolge van den oorlogstoestand
behoeftig geworden in Nederland verblijvende
buitenlanders.
In de toelichting schrijft de minister:
„De Europeesche oorlog heeft vele, bier te
lande wonende, gezinnen van buitenlanders
tot armoede gebracht doordat de kostwinner
in zijn geboorteland onder de wapenen moest
komen. Bovendien komen duizenden vluchte
lingen uit België in Nederland. Ten deele
hebben dezen voldoende middelen van bestaan
ten deele ook hebben zij onvoldoende middelen
of zijn zij van alle middelen ontbloot. Het is
voor Nederland, dat tot dusver buiten den
versehrikkelijken strijd kon blijven, een plicht
van menschelijkheid dezen slachtoffers binnen
zijn grenzen hulp en bijstand te verleenen.
De particuliere liefdadigheid en gemeente
besturen hebbep tot dusver de Nederlandsche
gastvrijheid jegens de ongelukkige slachtoffers
van den oorlog hoog gehouden en de minister
vertrouwt dat zij zich ook in het vervolg niet
zullen onttrekken aan de vrijwillig opgenomen
taak. Rijkssteun is evenwel ten eenenmale
onmisbaar. Gegevens voor den omvang van
dien steun ontbreken echter".
Uit de Tweede Kamer.
Van de twee ontwerpen waarvoor de
Kamer heden was bijeengeroepen, ging het
belangrijkste nagenoeg zonde: discussie voor-
b„. Wij bedoelen hetwerkverschaflingsontwerp,
waarbij Hoofdstuk IX van de Staatsbegrooting
voor het loopende jaar met 8V2 millioen
wordt verhoogd. Van dit groote bedrag wordt
echter het meerendeel (7 millioen) niet
fonds perdu uitgegeven, doch slechts als
voorschot aan de S.S. (4 millioen) en de H.
IJ. S. M. (3 millioen) ten einde deze maat
schappijen, die thans niet ruim in baar kasgeld
zitten, de gelegenheid te geven tot het doen
uitvoeren van werken. De overige IV2millioen
zijn als volgt verdeeld: f 500,000 voor het
Wilhelminakanaal (van de Zuid-Willemsvaart
naar de Mark en de Amer), #f 200,000 voor
de vissehershaven te IJmuiden en f 600,000
voor andere, nog onvoorziene werken.
Bezwaar wera hiertegen na de Memorie
van Antwoord, heden niet meer geopperd.
Het andere voorstel dat de Kamer behan
delde, ontleende zijn urgentie niet aan den
oorlogstoestand, maar aan het naderen van
den fatalen termijn van 1 Nov., waarop de
Auteurswet in haar volle gestrengheid in
werking zou treden. Daar gebleken was dat
dit tot groote schade en moeilijkheden voor
uitgevers enz. zou leiden, had de Regeering
aanvankelijk voorgesteld, den overgangstermijn
voor onderscheidene categorieën te verlengen
met termijnen, wisselend van twee tot tien
jaren. Doch toen daartegen in het Voorloopig
Verslag veel bezwaar was gerezen en het
denkbeeld was geopperd om een Commissie
te doen benoemen die de regeling van den
overgangstijd zou ontwerpen, was de Minister
op dit denkbeeld ingegaan en had dus nu
maar eenvoudtg voorgesteld, de werking van
art. 50 der Auteurswet nog één jaar uit te
stellen ten einde de te benoemen Commissie
gelegenheid te geven om een overgangsrecht
te ontwerpen.
Daartegen had niemand bezwaar. Doch de
Minister had van de gelegenheid gebruik ge
maakt om een verduidelijking aan te brengen
in de redactie van Art. 50, waardoor vast
zou staan dat de vrijdom van dit eene jaar
de reeds gepubliceerde uilgaven zou baten
„óók wat betreft later vervaardigde exem
plaren". Dus niet alleen den aanwezigen
voorraad. Aanvankelijk hadden tegen deze
laatste bepaling eenige leden bezwaar. Doch
de minister wist deze bezwaren te ondervangent
Bezoek van Z. D. H. Mgr. A. J. Callier
aan de Belgische vluchtelingen.
Haarlem's Kerkvoogd, die sedert eenige
dagen te Rotterdam vertoeft, teneinde er
in de verschillende parochiekerken het H.
Vormsel toe te dienen, bracht gisteren
middag een bezoek aan de emplacemen
ten der Holland—Amerikalijn, om er den
zwaarbeproefden Belgischen vluchtelin
gen een blijk te brengen van zijn sympa
thie en hun in hun nameloos leed een
woord van opbeuring en troost toe te
spreken.
De ,,M6bd." geeft van dit bezoek het vol
gende verslag:
Z. D, H. werd bij dit bezoek vergezeld
door den HoogEerw. heer mgr. P. A. F.
Thier, deken van Rotterdam, en zijn se
cretaris, den ZeerEerw. heer J. M. v.- d.
Tuijn; terwijl mede tegenwoordig waren
wethouder H. Stulemeïjer, alsmede de
ZeerEerw. hoofdredacteur en de directeur
van „De Maasbode".
- -r half zes
per auto arriveerde aan de loods, tij dei..
j. cui ueei der Belgi
sche gasten ingericht, werd hem door een
afdeeling manschappen van den vrijwiili-
gen landstorm het militair saluut ger
bracht. Aanstonds begaf de hooge bezoe
ker zich naar de bovenverdieping, waar
de heer J. Slot, chef van den oivielen
dienst der H. A. L., ter ontvangst aanwe
zig, aan Z. D. H. werd voorgesteld.
De bisschop wendde zich dan tot dei
arme vrouwen en mannen, die zich zoo
onverwacht in hun gemoedelijk collectief
huishouden zagen verrast. In den begin
ne met eerbiedigen schroom hun hoogen
gast naderend, drongen zij zich dra in
grooten getale rond hem en zijn gezel
schap heen, en zoowel Katholieken als
Israëlieten, klaagden hem vrijuit hup
nood en spraken vertrouwelijk van het;
groote leed, dat hen drukte. Met vader
lijke genegenheid hoorde monseigneur
hen aan, had voor allen een bemoedigend
woord, informeerde belangstellend uaat
hun toestand èh gaf bun jr&ad waaf-
dlöii vroegen.
Dan besteeg monseigneur een inderhaast
opgesteld podium met Nederlandsche
vlAggen versierd, en gebaarde stilte tot
menigte. Z. D. H. sprak ongeveer als
volgt:
Beste vrienden! Ik ben hier gekomen'
om u aan te moedigen. "Wij begrijpen van-'
zelf, dat in deze treurige omstandigheden
een zekere onrust u bevangt. Ge behoeft
volstrekt niet ongerust te zijn. Gij zijt hier
bij een broedervolk, dat de meeste sym
pathie voor u en voor uw ongeluk heeft.
Al onze autoriteiten zorgen voor u en zul
len voor u blijven zorgen zoolang het noo-
dig is..
Uw legers hebben dapper gestreden. Nu
moet gij in uw ongeluk ook dapper zijn,
vooral nu gij ziet, dat de autoriteiten al
les doen om u te helpen.
Zijt dus volkomen gerust; en weest er van
verzekerd, dat men zijn best zal doen, om
u een nog beter onderdak te bezorgen dan
gij thans reeds hebt. Voor het oogenblik
moet gij u met deze plaats als tijdelïjlj
verblijf tevreden stellen; maar gaat gij
naar een andere dan zal net zeker een
even goede, zoo niet een nog betere zijn.
En overal zult gij vinden een vriendelijk
woord en een broederhart.
En laat ik er dit aan toevoegen. Wij
zijn bezorgd voor u, en dat zijn we uit
broederlijke genegenheid. Maar als bis
schop mag ik zeggen, dat de Katholieken
onder ons zich uw lot aantrekken uit
Christelijke liefde en om God. Niets an
ders vragen wij, dan dat gij, als gij God
dankt voor uwe redding, ook een klein
gebedje zult storten, opdat God ons beloo-
nen zal wat we voor u deden.
Daarna gaf nlónseigneur aan de menigte
zijn bisschoppelijken zegen.
Het zalvend troostwoord van den Kerk
vorst maakte zichtbaar diepen indruk.
,In de oogen van alle vrouwen glinster
den tranen; verschillenden stonden luid
op te snikken. En als Z. D. H. na het eer
ste deel van zijn toespraak even rusten
bleef, en ook aan het slot, klonken luid
bravo's op en riepen de mannen in geest
driftige dankbaarheid: „Leve Holland!"
Onder leiding van den heer Slot maakte
Z. D. H. vervolgens een rondgang door
het gebouw, om nog meer van nabij de
inrichting ervan gade te sraan. In de
ruimte voor het nuttigen der maaltijden
ingericht, vond monseigneur gelegenheid
aan den vertegenwoordiger der H. A. L.
te verklaren, dat ale Belgische gasten,
zoolang zij de gastvrijheid der maatscnap-
pij genoten, op de Vrijdagen waren ge
dispenseerd in de onthoudingswet.
Tenslotte begaf mgr. Callier zich nog
naar het hotel der tusschendek'spassa-
giers, waar mede verschillende, uitgeweke
nen waren ondergebracht. Ook hier wer
den de verschillende localiteiten, de eet--
zalen, de slaapzalen enz. bezichtigd, en
bij herhalihg gaf .mgr. zijn verrassing te
kennen over de keurige inrichting van
een en ander.
Telkens weer sprak öok de bisschop de
groepjes vluchtelingen aan, die her en der
door lint gebouw stonden, hen staag ver-
menend, dat zij gerust zouden zijn en
moed houden moesten.
Aan eenige vrouwtjes uit Lier beloofde
monseigneur nog, dat hij zou zorg dra
gen ,dat een tweetal paters Jezuiten,
eveneens uit Lier gevlucht en thans te
dezer stede vertoevend, zich met haar in
verbinding zouden stellen.
Nadat monseigneur nog even de kleine
maar devote kapel had bezichtigd -wij
mochten daar tot onze vreugde vernemen,
dat zij spoedig voor een ruimer bedehuis
zal plaats maken vertrok de bisschop
weer met zijn g'evolg, door de dankbare
Belgen eerbiedig begroet.
Eerste kamerverkiezing; in Zuid-Holland.
Bij K011. besl. is machtiging verleend aan
den Commissaris der Koningin in de provincie
Zuidholland tot bet bijeenroepen van de Staten
dier provincie in buitengewone zitting op
Dinsdag 20 October 1914, ten einde alsdan
aan de orde te stellen de verkiezing van een
lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
ter voorziening in de vacature, ontstaan door
het overlijden op 27 September 1914 van
den heer E. A. M. van der Kun, lid van die
Kamer.
Rapporteurs Tweede Kanier.
De afdeeling der Tweede Kamer hebben be
noemd tot rapporteurs over het wetsontwerp
tot wijziging van de wet van 9 Juli 1900
(Stbl. no. 118), houdende nadere regeling van
den dienst en bet gebruik van spoorwegen,
waarop uitsluitend met beperkte snelheid
wordt vervoerdhet wetsontwerp tot aan
vulling en wijziging van de wet van den llen
Januari (Stbl. no. 7) betreffende aanleg, exploi
tatie en gebruik van telegrafen en telefonen,
de beeren Tydeman, Boissevaïn, De Monté
ver Loren, Fock en Teens tra; en over het
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling van
de Bevorderingswet. voor de Zeemacht 1902
(wet van 9 Juni 1902, Stbl. no. 86)deheeren:
Bongaerts, Knobel, Duymaer van Twist,
Roodenburg en Ter Laan (Rotterdam).
Gemengde berichten.
Brand In de gevangenis. Gisteravond
werd de brandweer gealarmeerd voor een
brand in het Huis van Bewaring aan de
Kasuariestraat te 's-Gravenhage.
't Bleek dat brand was ontstaan in een
cel op de tweede verdieping, waar een
vrouw was opgesloten. Daar er geen luci
fers in de cel aanwezig waren, vermoedt
men, dat de vrouw den brand heeft ge
sticht. Zij werd in de qel beziggehouden
met vuurmakers te vervaardigen en nu
heeft zij vermoedelijk een vuurmaker te-
fen het gaslicht, z.g. hanggloeilicht, ge-
ouden; de voorraad krullen en de hars,
waarmede de vuurmakers werden vervaar
digd, leyerden eqn liqht brandbare massa,
zoodat de cqi weldra in vlam stond.
Vóórdat hül'p l$oij worden verleend was
de vrouW deerlijk veiDrand, zoodat men
voor haar léven vreest.
Beambten van de gealarmeerde brand
weer verleenden haar de eerste hulp, waar-
na een dokter van <}en inmiddels gewaar-
ecnuwden gemeentelijken geneeskundigen
„dienst de vrouw verder Verbond, Zjj werd
vervolgens naar het gemeenteziekenhuis
vervoerd.
De brand had, wat de materieele scnade
betreft, overigens niet veel te beduiden.
Niet veel pleizier vau z'n erfenis. De melk
venter S. V., wonende aan de 1 ft mgvliet, te
Rotterdam kreeg Woensdagochtend een erfenis
van 1875 gulden. De man is 's avonds met
een paar vrienden uitgegaan en is toen van
al zijn geld beroofd.
Uit wraak. Woensdagmiddag heeft in
de Roetersstraat bij het Armenhuis te Amster
dam een ontslagen verpleegde dier instelling
een revolverschot gelost op een der opzichters,
echter zonder dezen te raken. De man han
delde blijkbaar om wraak te nemen over het
feit, dat hij op rapport van dezen opzichter
gestraft was, waarin hij aanleiding had ge
vonden zijn ontslag te nemen. Hij werd dooi
den opzichter gegrepen en aan de politie
overgeleverd.
Gasbedwelming. De hulp van den Ge
meentelijken Geneeskundigen Dienst te
's Gravenhage werd gisterenochtend inge
roepen voor een geval van bedwelming,
vermoedelijk tengevolge van het open laten
staan van een gaskraan, in de woning van
den stoker aan het Pompstation van de
Duinwaterleiding. Een kind van 14 jaar was
bewusteloos. Vier andere kinderen, van 13,
10, 8 en 6 jaar waren in mindere mate be
dwelmd.
Verduistering Door den commissaris van
politie in de eerste afdeeling te's Gravenhage
zijn ter beschikking van de justitie gesteld
een jongeman ter zake Van verduistering van
geld in dienstbetrekking; twee goede bekenden
van de politie wegens diefstallen van goe
deren uit goederenwagens op de openbare
straat, naar welke personeh reeds sedert lang
werd gezocht; een bekende rijwieldief (n
een jongeman, die een ander een stuk van
den neus beet.
Allen zijn zij naar het Huis van Bewaring
overgebracht.
Aaugelioudcn. De klerk-boekhouder der
Gemeente Bussum E., is wegens gebleken
onregelmatigheden aangehouden en ter be
schikking der justitie gesteld.
Het vermiste knaapje. Uit het Ooster
dok te Amsterdam is gistermorgen het lijk
opgehaald van den 14-jarigen Rijk Kuiters,
die eenige dagen geleden uit de ouderlijke
woning aan de Egelantierstraat was verdwenen.
Hoe een dienstmeisje „gemobiliseerd"
werd. Het „U. D." vertelt het volgende.
Met onthutst gezicht kwam 't nieuwe dienst
meisje bet dien morgen aan 'r juffrouw ver
tellen. „Alles was gemobiliseerd!" Haarvader
en ook haar broeder moesten den wapenrok
aantrekken om Koningin en Vaderland te
dienen. Nu bleef moeder alleen thuis met haar
jongste zusje van enkele weken, en nu vroeg
zij of ze naar huis mocht gaan om moeder te
helpen in het huishouden. Maar de juffrouw
die in Utrecht kamers verhuurt kon 't
meisje onmogelijk laten gaan. Na enkele dagen
kwam ze weer, ditmaal met 'n pijnlijk ver
wrongen gelaat, bij 'r juffrouw, en vertelde
haar, dat 't kleine zusje van eenige weken
plots ongesteld was, en dat zusje-lief wel
voor 't laatste anker zou liggen. Hoeveel mede
lijden de juffrouw ook met 't geval had, de
kostgangers lieten het niet toe, dat 't meisje
vrij-af kon' krijgen.
Maar toen een volgenden dag, Toen kwam
ze het treurige bericht brengen, dat zusje-lief
in den afgeloopcn nacht het tijdige met het
eeuwige had verwisseldEn itmig medelijden
voelde ditmaal de juffrouw met't dienstmeisje,
dat met behuild gelaat de tijding was komen
brengen., En of ze nu Maandag maar vrij
mocht voor de begrafenis. Vader en broer,
die gemobiliseerd waren, kwamen ook naar
Utrecht, om zusje-lief de laatste eer te be
wijzen. Natuurlijk kön de juffrouw ditmaal 't
verzoek om 'n dagje vrij-af niet weigeren.
Eenige dagen later vertelde de juffrouw zoo
en passant aan een buurjuffrouw van 't droevig
geval, van den vader en broer die gemobiliseerd
waren, en van de moeder, die in dien tijd nog
zoo'n kleine kleuter moest missen....
„Maar... juffrouw... dat is niet waar! Ik
ken de familie van uw dienstmeisje maai- al
te goed. Haarvader is bier als tuinier werkzaam
en is evenmin gemobiliseerd als haar broer.
En wat u dddr zegt, van 't kind, dat dood is
Och, komgisteren heb 'k 't kind nog gezien,
't is een echte gezonde Hollandsche meicl!"
En 't gevalletje ging verder, en dien middag
kwam de moeder met 'r gezond wicht op den
arm 't aan de juffrouw laten zien.
De juffrouw heeft haar dienstbode voorgoed
vrij-af gegeven.
Ongelukken. Té Roosendaal is het 4-jarige
zoontje van den commies van de Hollandsche
Spoor S. door een wagen met vluchtelingen
uit Antwerpen overreden en gedood.
Te Vrouwenbuurt, Fr., viel een petroleum
stel om in de woning van den heer Zwart.
Het 4-jarig zoontje kreeg zóó hevige wonden,
dat bet overleed.
In den Vliet, onder Roosendaal, is de on
gehuwde bietenvaarder Adr. Irks, uit Kruis
land, overboord gevallen en verdronken. Zijn
lijk werd een half uur later opgehaald.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Buitengewoon crediet.
Eindverslag is uitgebracht over het wets
ontwerp tot verhooging van het achtste
hoofdstuk der Staatsbegrooting voor het
dienstjaar 1914 (buitengewoon crediet).
Tegen l*et toestaan van dit nieuwe crediet
van vijftig millioen gulden werden geen
bezwaren geopperd. Echter verklaarden
verscheidene leden met bevreemding te
hebben gezien, dat deze aanvraag, zoo
laat is ingekomen.
Men wees erop, dat ten aanzien van de
wijze waarop de sommen zijn uitgegeven,
de Kamer over zeer weinig gegevens be
schikt en wenschte alsnog een nadere
specificatie der uitgaven te ontvangen.
Gevraagd werd uit welken begrootings-
post de aanzienlijke uitgaven zijn betaald
welke, inverband met den tegenwoordi-
gen toestand, door het Departement van
Landbouw, Nijverheid en Handel zijn ge
daan en nog zullen worden gedaan en
ten laste van welken post de schadeloos
stellingen aan de spoorwegmaatschap
pijen kullen komen.
Vele leden merkten op dat, naar de vrij
algemeen verspreide overtuiging in den
lande, bij dé mobilisatie, 'in sommige op
zichten'over des lands geleien is beschikt
met eene onbekrompenheid, welke, ook
vaü het ruimste standpunt beoordeeld,
niet veel verdedigbaar was. Men wees
aa. op de aanzienlijke toelagen aan offi
cieren» 3(,
Daartegenover valt, naar verscheidene
leden betoogden, een schrielheid op te
merken met betrekking tot enkele uitgaven,
o.a. de vergoedingen aan de gezinnen \an
kostwinners.
Vele leden hadden met bevreemding gc.
zien, dat sommige commandcerende offfc
eieren aan verspreiding van couranten
onder de troepen moeilijkheden m den
weg legden en dat in het bijzonder „Het
Volk" voor sommige troependeelen tot
verboden lectuur is gestempeld.
De uitzetting van ds. De Jong uit het
gebied, "waar deze zijn standplaats heeft,
achtten sommige leden voor straf oneven-
ïedig aan het aan dezen ten laste gelegde
feit.
Enkele leden kwamen op tegen inhou-
ding van verlof bij wijze van straf.
Te Rijswijk is een landweerman door
een ongeluk om het leven gekomen. Kan
de Regeering de toedracht dezer zaak aan
de Kamer verklaren? Kan zij de verklaring
geven, dat de oorzaak jn geen opzicht aan
onvoldoend toezicht is te wijten?
Omtrent de vluchtoorden werden nadere
mededeelingen gevraagd.
Dat voorloopig van een demobilisatie
nog geen sprake zal kunnen zijn, zag men
algemeen in.
Eenige leden vestigden de aandacht op,
de kansen voor de Nederlandsche indus
trie in deze tijden om zich te verheffen.
De vraag werd ook opgeworpen of net
niet aanbeveling verdiende dat de Regee
ring aan de Kamer eenige inlichtingen
verschafte die haar in staat zouden stel
len, den Staatkundigen toestand, waarin
ons land ten opzichte van liet buitenland
verkeert, beter te beoordeelen dan zij thans
vermag te doen.
De Commissie van Rapporteurs is heden
omtrent een en ander in mondeling over
leg getreden met de Ministers van Oorlog
er Financiën, onderteekenaars ian
Memorie van Toelichting. Het bleek
commissie daarbij dat het in 's lands be
lang zeer gewenscht is dat de bepaling!
van dit wetsontwerp spoedig kracht vj
wet krijgen. Door de beantwoording v<
de verschillende vragen en opmerking!
af te wachten zou spoedige afdoening wc
den belet. De Regeering verklaarde zich
echter bereid, deze en andere op-
meikingen en vragen in een nadere Nota
te beantwoorden, ook nadat het wetsont-
werp door de Kamer mocht zijn afgedaan.
Onder die omstandigheden aarzelt de com
missie niet, te verklaren dat de mondelin
ge behandeling van het wetsontwerp ge
noegzaam is voorbereid.
Vergadering van Donderdag 7 October.
(Vervolg.)
De voorzitter stelt voor om heden
te halftwaalf in de openbare vergadering
aan de orde te stellen de wetsontwerpen
tot het yerleenen van eon nieuw Krediet
groot 50 millioen voor de mobilisatie; tot
bestendiging van den staat van oorlog
en beleg, en eenige kleine ontwerpen.
De heer De M e e e s t e r wil ook aan
de orde gesteld zien het wetsontwerp op
de pensioneering van de onderofficieren
en de minderen. Dit kan niet langer uit
blijven èn omdat do Officieronwet is
gegaan én omdat de wet terugwerkende
kracht heeft tot 3 Mei 1913 en derhalve hoe
langer men er mee wacht, de invoering
des te bezwarender zal zijn.
De voorzitter doet opmerken, dat
de regeering in de tegenwoordige omstan-
dgiheden ernstig bezwaar ziet om het be
doelde wetsontwerp thans in behandeling
te nemen. Ook de regeering ziet het groote
belang van het wetsontwerp in en zal,
zoodra de financieele omstandigheden het
veroorlooven, de behandeling zoo spoedig
mogelijk bevorderen.
De heer De Meester handhaaft zijn
voorstel om het ontwerp op de agenda te
brengen.
De heer Schaper wenscht over dit
voorster nu niet te stemmen, ma&r mor
gen.
Ook de heer Bos komt tegen het voor-
stel-De Meester op. Men mag de regeering
in de tegenwoordige omstandigheden geen
wetsontwerpen opdringen.
Het voorstel-De Meester wordt v e
worpen met 31 tegen 25 stemmen.
Het voorstel van den voorzitte
wordt h. st. goedgekeür d.
Aan de orde is het wetsontwerp tot aan
vulling en vei hooging van Hoofdstuk* IX
der Staatsbegrooting (werken aan hel
Wilhelminakanaal, de Vissehershaven
IJmuiden, e. a.).
De heer Juten beklaagt zich dat on
der de noodwerken niet voorkomt hel
bouwen van een nieuw station te Gilze-
Rijen.
De Minister van Waterstaat,
de heer L e 1 y, antwoordt dat de werken
aan de spoorwegen een geheel ander ka
rakter dragen. Zij geschieden feitelijk niel
voor rekening van den Staat, die de wer
ken later naast!
De heer Klee rokoped bespreekt di
arbeidsvoorwaarden in de werkplaatsen
van de spoorweg-maatschappijen, die zeei
dringend verbetering behoeven. Zij
van dien aard, dat de werkman voortdu
rend moet zwoegen en jagen om zijn mi
nimum-loon te halen. Spr. erkent dat d(
minister niet op staanden voet kan
grijpen, maar hij zou al zeer voldaan zijl
wanneer de minister wilde toezeggen eel
onderzoek te willen instellen naar de zeel
verkeerde toestanden op dit gebied
De Min is ter van Waterstaa
de heer L e 1 y, deelt mede, dat een 01
derzoek in den geest van den vorige
spreker, reeds aan den Raad van Toezicl)
is opgedragen.
De heer KI eerekoper vraagt of hl
onderzoek zich ook uitstrekken zal tot d
werkplaatsen van de Hollandsche Spool
waar zegt spreker de toestanden nq
slechter zijn.
De Minister antwoordt bevestigen:!
De overige artikelen en het wetsori
werp worden goedgekeurd
vergadering verdaagd tot heden te hal tic
twaalf.
