Woensda< 9 September I BUITENLAND. De Oorlog- DE VLIEGMACHINE. 5e Jaargang. No. 1493 £cidóoke (Bou/ta/nt Bureau OUDB SINGEL 84, LEIOEN. latere. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRI1S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent 1914 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel ""At 10 cent Taaie kalmte. Twee berichten opeens, die onze ze nuwen alweer aantasten: het oproepen van vrijwilligers voor den Landstorm en het verklaren in staat van beleg let welin s taat van beleg van eed groot aantal plaatsen in ons land. Gelukkig staat er, wat dit laajtste be treft, ter geruststelling bij, dat de be doeling voornamelijk is, de militaire overheid in staat te stellen den uitvoer te beletten van schepen, die mogelijk door of vanwege oorlogvoerende mo gendheden zijn aangekocht voor militaire doeleinden. Dergelijke schepen vrij te laten, ware in strijd met onze neutrali teit, en, waar de staat van beleg, welke dan ook alleen betreft plaatsen, gel'e gen aan waterwegen, ten doel heeft die neutraliteit des te scherper te kunnen bewaken, stemt de maatregel eer tdt gerustheid, dan tot vermeerdering der spanning. Wat nu betreft het oproepen van Vrijt- willigers voor den Landstorm; dit wijst er wel op, dat de overheid aan 't naar huis zenden der troepen nog niet denkt. Integendeel: versterking wordt beoogd, wat wel toont, dat voor o n (ts panning der gemoederen vooralsnog geen tijd is. Wij moeten op ons qui vive blijven, hoe zware offers dit, speciaal van de troepen, ook vraagt De autoriteiten blijken intusschen de touwtjes goed in handen te willen hou£ den. Hierop wijst de vermelding, dat „vrijwilligerscorpsen), welke zich niet voor den vrijwilligen dienst 'bij den Landstorm' aanmelden, niet worden erkend". M.a.w, Oipjhulp buiten het militair verband stelt de overheid geen prijs, wat we uitstek kend achten. Voor liefhebberij en vot- lontairschap met vrije opvattingen is bij de landsverdediging geen plaats. Dat al dus {gestadig twordt gearbeid aan de steviging onzer neutraliteit moet iieder kalmeeren. Maar 't moet taaie kalmte zijn, wan{t 't kan lang duren. De toestand in Frankrijk. Een belangrijk wapenfeit voor het Duitsche leger is de val van M a u* b e u g e. Maubeuge was de laatste vesting aan de Fransch-Belgische grens, welke neg niet in handen der Duitschers was ge vallen. Zij werd om haar geheel mo derne Inrichting en haar sterke verde- digingsmiddelen als een der sterkste vestingen in Noord-Frankrijk beschouwd. Er werden, naar uit Berlijn wordt ge meld, 40.000 krijgsgevangenen gemaakt, waaronder 4 generaals, terwijl 400 ka nonnen rein ©(ff talrijke hoevieelhieidi oor logsmateriaal, bestaande uit tainu/tie, enz. werden veroverd. Zal het aan de Duitsche legers ge lukken het front der Franschen tusschen Parijs en de Lotharingsche grens te ver- FEUILLETON. 65) Eenige seconden lanig drukte een slui er van duisternis op zijn zielboven hem de oneindige (diepe hernial, onder hjfijm die de groote Stille Oceaan. Hij Vloog nu in het sombere en diepe blauw van den naderenden nacht Aan zijn voeten schenen de zwarte got ven te zwellen, naar hem' op te stijgen, om hem mee te sleepen in een vaste, doodelijke omarming. Maar de verloofde van Kate verdreef deze sombere vizioenen: het firmament schetterde, de zee weerkaatste op haar zwarte golven de fonkelende sterren en achter hem blies de gunstige passatwind in de vleugels. Hij herstelde zich door er aan te den ken,, dat hij toch onder tamelijk gUnstij- ge omstandigheden zijn vlucht kon doen. Het was toevallig, dat deze buitenge wone vlucht in zuJJc een kalm tijdperk Viel. De minste tegenwind zou zijtn snel heid verminderen en dan zou zijn yoorP zaad benzine zeker niet voldoende zijln, nochtans zijn maximum-voorraad, want deze te kunnen vervoeren, had hij ïicjh van zijn reisgezel moeten ontdoen. breken? Naar het schijnt is de poging, om dit gisteren té doen even ten noor den van Parijs, bij Precis-sur Oise, waar de Engelschen den aanval afsloegen, evenzeer mislukt als eergisteren bij L* Ferté sous Jouarre, dat oostelijk Parijs gelegen is. Gelukt deze verbre king van den keten, waarmede generaal Joffre den sterken Lotharingschen ves tingenketen heeft verbonden met Parijs, dan zou het Fransch-Engelsche leger van de hoofdstad gescheiden zijn. Spoedig zullen nadere berichten ons bereiken omtrent de keus, die de Fran- sche opperbevelhebber zal doen, want daartoe zal het, indien de druk, door het Duitsche leger op zijn front uitge oefend, aanhoudt, weldra moeten komen, tenzij het óf hem gelukt de Duitschers terug te werpen, óf deze er in slagen zijne linies te doorbreken. In dit laatste geval is niet alleen Parijs afgezonderd van de Lotharingsche vestingen, maar gaan deze laatsten ook met zekerheid het lot tegemoet van Maubeuge. Een dagorder van den Franschen op perbevelhebber, dato 7 dezer, aan „de ongeduldige troepen" zegt: Het oogen- blik is er niet naar, om naar achteren om te zien, maar om den vijand aan te vallen en terug te werpen en tot eiken prijs eventueel het gewonnen terrein te behouden. Eveneens verluidt uit officieele bron: Onder den druk van de linkervleugel van het Fransch-Engelsche leger moest het eerste Duitsche Leger zich noord waarts terugtrekken. H,et wordt in het front en op de flank achtervolgd. Geen eil'kel ernstig gevecht wordt in het front van het 2e, 3e en 4e Duitsche leger gemeld, maar voor het 5e, dat door den Franschen rechtervleugel in bedwang wordt gehouden, werd' een krachtige voeling verkregen. Den 6en Sept. 's avonds deden die troepen van Verdun een uitval en namen oonvooien van het 5e legercorps weg. Het Fransche officieele communiqué van gisteravond elf uur luidt: Aan onzen linkervleugel rukten de legers der bondgenooten voorwaarts, zonder ernstigen tegenstand te ontmoe ten. In het centrum, de streek van Verdun, trokken de Franschen afwisse lend vooruit en achterwaarts. De toestand is onveranderd. Men heeft verschillende gedeeltelijke successen be haald aan den rechtervleugel in de Vogezen. In de omgeving van Parijs leverden de voorposten gevechten in de buurt van de Ourcq, een zijrivier van de Marne, die gunstig voor de Fransche troepen afliepen. De toestand in België. De verwoesting van Dinant, waar omtrent nog geen nadere bijzonderheden zijn binnengekomen, vermeerdert weder om de onherstelbareverliezen, door dezen oorlog aan het beschavingswerk veler eeuwen gebracht. Wiehad ooit durven veronderstellen, dat de 20$ eeuw yan dergelijke feiten getuige moest zijn Naar uit Ostenide wordt gemeld', is ook Zijn hoedanigheden van' „vogel- m'enscjh" Waren no(g te sljebht ontwikkeld, dan dat hij evenals de albatrossen tegen iederen rukwind kon kam'peit In de heerlijke kalmte van een Juni- nadht had hij slechts op ide richting te letten. (61 graden, had luitenant Fbrsfer hem bij het vertrek toegeroepen. Toen de zon achter hem1 onder was gegaan, had hij opgemerkt, dat hij in de goede richting was, daar de schaduw van den aroplaan met 2ijn richting een oomplementairen hoek van 30 graden maakte, wat gemakkei ijk was te zien, zelfs met het bloote oog, omdat hij het derde gedeelte is van een ges trekten hoek. De ingenieurs telde zich echter niet met deze benaderde aanwijzing tevre den nu en dan keek hij op het eompas, dat zijn vriend Forster hem had afge staan. Daar zijn verticaal stuur op het nulpunt stond, had hij niet dikwijls deze waarneming te doen om zeker van zijh richting te Zijn. Het was voor den vlieger van het grootste belang niet af te wijken van de lijn, 'die op San Frankrisco uitliep; 20 graden hooger, dan zou de vlieger te Vancouver in Canada landen, 20 graden Lager, dan zou hij stuiten op het Califoii- nische schiereiland.' Maurice iRimbaut was in het begin bijna geheel Dendermonde door de Duitschers in brand gestoken. Een telegram uit Terneuzen dd. 8 Sept. meldt: Gistermiddag kwam een Duitsche troepenafdeeling uit de richting van Aalst bij Melle, een plaatsje van onge veer 450(0 inwoners, eenige kilometers ten zuiden van Gent, in botsing met garde civique en Belgische legertroepen, die aldaar waren verschanst. De Duit schers openden een hevig kanonvuur, dat met batterijgeschut door de Belgen werd beantwoord. Weldra waren ver schillende fabrieken en woningen van het dorp in brand geraakt; ook het groote pensionaat, dat naar het schijnt door den vijand voor een kazerne werd aangezien, had veel van het daarop ge richte kanonvuur te lijden. Na dapper te hebben standgehouden, moesten de Belgen ten slotte retireeren, wat in goede orde en met medeneming van het geschut plaats had. Te Gent werd een aantal gewonden in de hospitalen gebracht. Na de beëin diging van het bombardement wilden velen het gedeeltelijk in brand staande dorp verlaten, doch werden door het bestuur verzocht in hun kelders te gaan, omdat, naar men zeide, de Duitschers bezig waren hun geschut zoodanig op te stellen, dat zij den weg naar Gent konden bestrijken. Dit bleek evenwel later onjuist te zijn. Velen zochten daar om spoedig een goed heenkomen. Onder hen bevonden zich ook twee te Melle vertoevende Nederlandsche dames met kleine kinderen, die verheugd waren hier in veilige haven aangeko men te zijn. Zij waren zoo gelukkig geweest te Gent eeri landgenoot aan te treffen, die deze dames ter zij die stond. Onder de Belgen, die naar Neder land uitweken, zijn velen, die behooren tot de ontwapende burgenvacht. Zij deelen mede, dat die Duitschers in die door hen bezette streken op de hoogte trachtten te komen van de namen der genen, die tot de burgerwacht behooren. Zij worden dan als krijgsgevangenen weggevoerd. Daarom gaan zij naar Ne derland om aan krijgsgevangenschap te ontkomen. Men meent, dat de Duitschers naar Gent zullen oprukken,waarvan zij slechts enkele kilometers verwijderd zijn. Ande ren meenen en hopen, dat de Duitschers evenals voor eenige weken, toen zij ook in de nabijheid van Melle waren, weer zuidoostwaarts zullen wegtrekken naar het Oosten van Frankrijk, ter versterking van het Duitsche leger aldaar. Een later telegram luidt: De trein uit Gent, die hedenmiddag 1 uur met vertraging aankwam, deed voorzien, dat er iets gaande was. Hij bracht een groot aantal vluchtelingen mee. Wij vernemen, dat door het ge meentebestuur van Gent de bezettHng door de Duitschers als aanstaande wordt beschouwd. De burgerwacht is gisteren definitief ontbonden. De vrees om krijgsgevangen van zijn tweede vlujdht niet zonder on gerustheid over de goede werkirtg van zijn carburateur,. Alles ging goed. De explosie-motor was Van een buitengewone stevigheid en soepelheid te gelijk len, toen tegen zes uur in den avond de alcool inl den veiV gaarbak kwam, liet zich niets bijzonders merken: de machine vervolgde haar re gelmatig getuf in de indrukwekkende stilte van den Oceaan en Maurice Rim1, baut liet, gerustgesteld, (door middel van een hevel den vergaarbak volloopen. Vóór het vertrek had hij de slang van caoutchouc gereed gemaakt; hij dompelde haar in het tonnetje, trok de vloeistof met den mond aan, trok een leelijk gezicht, toen hij onwillekeurig een mondvol zuiveren alcohol inslikte en dompelde de buis eindelijk in de ope ning van den vergaarbak onder de zit plaats van zijn reisgezel. Het verschil van vlak der beide vaten zou de rest doen. Voor verscheidene uren gerustgesteld over deze uiterst belangrijke kwestie van te droomen, de oogen gevestigd op het de vulling van den vergaarbak, begon Maurice Rimbaut eenige oogenblikken stekje cyclamen, dat zon en vulkaan- warmte reeds hadden doen verdorren. Wonderbare loop van een menschen- leven toch! te worden gemaakt, voerde een groot aantal hunner over de grens. De burgemeester van Gent, Braun, van wien gezegd wordt, dat hij Ameri- kaansch gezantschapssecretaris zal wor den of reeds is, zal hedenmidfdag de Duitschers tegemoet gaan, om de stad over te geven en hun te verzoeken de stad te sparen. De Nationale Bank was gisteren reeds gesloten, terwijl ook de post geen geld zaken meer behandelde. Ook de staats- werkplaatsen zijn gesioten, zoodat 1500 arbeiders zonder werk zijn. Russen en Oostenrijkers. Omtrent de berichten uit helt zuidL oosten over den strijd tussChen Rusf sen en Oostenrijker^ wordt uit hetOos'- tenrijksChe hoofdkwartier gemeld, dat Lemberg reeds door de Oostenrijkers, was ontruimd en toen doqr de Russin beschotenwerd. De ontruiming had plaats in den nacht vaij 3 op .4 SepL tember, en werd volvoerd, zonder dat de Russen het bemerkten. Die ontruiming wordt door de Oosr tenrijksche regeering voorgesteld alsj een strategische noodzakelijkheid. Van 24 Augustus tot 5 September i<$ langs de geheéle linie van de Dniesi- ter tot de Weichsel hardnekkig gestre den, met het resultaat, daff over het ge}- heele front een opmerkelijke wijziging in de richting heeft plaats gehad. De aanvankelijke positie der beide legers was er een in de richting van post naar west. Na de geleverde getvfeChten, waarbij de Oostenrijksche (rechtervleugel werd te ruggeslagen, terwijl de linkervleugel vooruitrukte, had om het leger van Auff fenberg een zwenking plaats, waardoor de beide legers nu in een richting van Noord naar Zuid staan. Dit wordt in Oostenrijk een belangf rijk strategisch v,oordeel geacht Van de zijde der Russen worden echf ter nieuwe overwinningen gemeld, zoo. wel in de streek van Lemberg, waar de stad Mikolajof genomen is, als' bij Luj. blin, aan den Oostenrijkschen linkervleur gel, waar de Russen het tweede Oos; tenrijksche leger groote verliezen toe brachten. Russen en Duitschers. Naar uit Berlijn wordt gemeld, komen daar dagelijks berichten in over Russi sche gruwelen in Oost-Pruisen. Geheel e districten werden verwoest en de inf- woners gefusileerd of naar elders ver voerd. Een protest van Keizer Wilhelm. De Duitsche Keizer heeft, naar de Norddeutsche Allgemeine Zeitung mee deelt, een uit (het Groote Hoofdkwarf- tier gedateerd telegram1 vap den 4den September doen toekomen aan president Wilson. Het telegram Luid'tl: „Ik beschouw het als mijn plicht, U mijnheer de President, als den voornaam1- sten vertegenwoordiger van de begin selen der menschelijkheid, ervan te ver wittigen, dat na de inneming van de Fransche vesting Lpngwy, mijn floepen Geneigd tot alles wat avontuurlijk was, had de jonge ingenieur zich hon derdmaal voorgenomen nooit te trou wen, om deze onafhankelijkheid niet te verliezen, die hem dierbaar was en waar in hij het beste hulpmiddel vond een souverein te worden op het gebied van de vliegkunst. En nu op zijn eerste reis leerde hij haar kennen; vooral om haar ondernam hij de gevaarlijkste reis, die ooit onder nomen was.l O, als hij er nu eens kon komenjl i En zijn hart klopte onstuimiger en zijn borst hijgde; hij liet de machine op haar maximum-snelheid loopen. De schroeven waren onzichtbaar, zóó snel was de omwenteling. Bij het vallen van de duisternis moest de „Katesbird" een snelheid van 200 kilometers per uur hebben bereikt. Ook op dit oogenblik bemerkte de vlieger het eerste schip, dat hij sedert zijn vertrek had ontmoet. Het was een groote stoom er met drie masten, die zonderling genoeg voor anker scheen te liggen, want geen schroefwenteling woelde den kalmen spiegel van den oceaan om en geen rookpluim wees er op, dat de machine werkte. Het was halfnegen in den avond. De aeroplaan passeerde het onbewegelijke schip op de hoogte van de masten en daar duizenden dum duin kogels ontdekt hebben, die in een speciale regeeringsT. fabriek waren vervaardigd. Zulke kogels zijn ook aangetroffen op gedood e of gö- wonde soldaten en bij de Engelsche soldaten. U weet hoe vreeselijke wonden en pijnen deze kogels veroorzaken. U weet ook dat het gebruik van die kop gels door de erkende beginselen van het internationale recht gestrenglijk is verboden. Ik wend mij daarom tot U met een pleChtig protest tegen deze wijze van oorlogvoering, die tengevolge van .de middelen, door onze tegenstanders ge. brui kt, een van de meest barbaarsche is geworden, die men in de geschicdef nis kent. Hiet enkel hebben onze tegenstanders deze wreede wapenen gebruikt, doch de Belgische regeering heeft openlijk het meedoen aan den strijd door de -Bell gische burgerlijke bevolking aangemoef- digd en sinds langen tijd voorbereid. De in d«sz* guerilla tot zelfs door vitjuwen en geestelijken gepleegde wreedhe den, ook aan gewonde soldaten, genees kundigen en ziekenverpleegsters (dok ters zijn gedood, hospitalen met gewe ren beschoten) zijn van dien aard gé- weest, dat mijn generaals zich ten slotte genoodzaakt hebben gezien, tot de middelen van bestraffing der schuldigen hun toevlucht te nemen en de bloeddor stige bevolking af te schrikken van het voortzetten harer verachtelijke moordpar tijen. en schanddaden. Eenige dorpen, en zelfs de oude stad Leuven met uitzondering van het sChoone sTadhuis moesten in zelf verdediging en in het belang der vei ligheid van mijn troepen worden ver nield. Mijn hart bloedt, nu ik zie, dat zulke maatregelen onvermijdelijk zijn gewor^ den, en wanneer ik denk aan de tallooZe onsChuldigen die tengevolge van het bar baarsche optreden van zulke misdadiger» huis en bezit hebben verloren. Gemengde Oorlogsberichten. G uerilla-oorlog. Dat ook In Frankrijk door de plattelandsbewoners de guerilla woildt gevoerd, blijkt uit een bericht van den correspondent der „Daily Chron.'" te Bordeaux. Deze vertelt dat hij op zijn reis van Pairijs naar Bor deaux met dertig vluchtelingen in eeu veewagen van een der medere zi^ers Vernam, (dat vijf van diens kinderen waren omgekomen bij die verwoesting van zijn dorpje in de Ardennen bij Vougiers. De man vertelde dat op de nadering der uihlanen, hij al de mannen die hij be: ei ken kon, bijeenriep en deze benevens eenige jongens en vrouwen met geweren bewapende. Deze guierilla-bende legde zich achter een heg in hinderlaag en doojdde de uihlanen op één na. Deze ontkwam en keerde den volgenden dag met een grooteren (troep uhlanen terug, die het dorpje in brand' staken. De kinde ren van den verteller, van wie de oudr ste H jaren was, kwamen in de vlam men om. de verbazing van de opvarenden moest groot geweest zijn, toen zij dien reus- achtigen, rumoermakenden vogel als het ware op zich neer zagen storten. Het zien van "de boot was den inge nieur buitengewoon 'aangenaam, want hij had meer dan 3000 kilometers afgelegd zonder een vaartuig te hebben ontmoet,, behalve Japansche schepen. De tijding van den aanval der gelen was nu in de geheele wereld bekend en de afwezigheid der schepen bewees, dat men wist, dat de Sandwich-eilanden in handen der aanvallers waren. Maar hoe had men kunnen vermoeden, dat een van de eilanden altijd nog stand hield? Maar de Amerikaansche regeering zou spoedig zijn ingelicht, mits de gevleu gelde boodschapper, die in de schadu wen Vfln den avond onzichtbaar was, het nog twaalf uren boven den oceaan kon uithouden. Toen hij de boot voorbij was, maakten een aantal bijzonderheden de aandacht van den vlieger gaande; zooals het dik wijls gebeurt bij plotselinge indrukken, waren deze bijzonderheden in het voor bijgaan als het ware in zijn hersenen gefotografeerd, zonder gedachten ge wekt te hebben; maar daarna kwamen de gedachten. (Wprdt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1