kameroverzicht. BUITENLAND. De Oorlog. "feuilleton. DE VLIEGMACHINE. 5e Jaargang. No. 1486. e £ctcbehe Sou/ïo/nt Bureau OUDE SINGEL. 34, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, I 30 per kw.irtaal. Franco per post ƒ1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V. cent. met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeeltngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiSn) 15 regels 25 cent, Iedere regel ineer 5 cent; aangeboden Betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel .er 10 cent. TWEED" KA ER. JM Koningin gehuldigd. Beurswet je. Voorkoming won falllWverkfarlng, Nog nooit is er een Kamerzitting ge houden op Koningins verjaardag. De Voorzitter, uur. Goeman Borgesius, vond hierin gelegenheid om in zeer hartelijke bewoordingen, welke door de aanwezi gen staande werden aangehoord, Hare Majesteit te huldigen om hare persoon lijke eigenschappen, Idie in dagen, als het land thans doormaakt, zoo bijzonder tot haar recht 'komen. De minister-president, de heer Cort van der .Linden sloot zich hij" deze hul- de-betuiging aan. Driemaal weerklonk een enthousiast f,Leve de Koningin''. De drie reeds aanwezige sociaal-demo'^ craten hadden tijdens de rede van den Voorzitter de Vergadering verlaten. Na langdurige discussie werd ten slot te met (algemeene stemmen aangenomen het z.g. Beurswetje, waarbij de regeering Imiedezeggingsschap krijgt over het ope nen en sluiten van de Beurs en de Koers. bepaling der fondsen. Over het noodwetje tot voorkoming van faillietverklaring wegens geldelijke moeilijkheden, tengevolge van de tegen woordige buitengewone omstandigheden onstaan, werd 'slechts weinig gezegd. De heer Mendels kreeg ten antwoord dat het look voor uitstel van 'betaling van huurschuld ten (behoeve Van kleine l'uide!n zou 'kunnen dienen, die dus niet bij wan betaling Van hun huur onmiddellijk uit hun huis zullen worden gezet. Aan het stelsel, door hem gekozen, gaf de MiJ nister o. jl. terecht de voorkeur boven de „oorlogs-sursléance" door tweehoog leeraren in het Burgerlijk Recht aanbe volen. Er ligt in 'de gekozen regeling een sterke drang tot betaling van schul den tot welker voldoening mien bij mach te Is die drang ontbreekt bij de „oor logssurseance", waarvan ^nog al wat on gemotiveerd (gebruik te* duchten zou zijnl De Eerste Kamer zal, naar men ver wachten mag, reeds morgen aan beide aangenomen ontwerpen, alsmede aan dat tot uitbreiding van den amnestie tot In dische deserteurs, haar goedkeuring ver. leenen. f De toestand Berichten vol tegenstri joligheden. Als men de telegrammen naast elkan der legt, is er dikwijls gieèh touiw aan vast te knoopen, (Het hier volgende Fransche Communi que geeft een algemeen overzicht om trent den toestand', verbloemt enkele te genslagen niet, overdrijft evenmin die ver- 59) Maar op het oogenblik, dat hij daar over nadacht, zwiCnkte Maurice Rimbaut, die de aeroplaan weer op 200 meters had gebracht, mièt een rechten hoek naar d'e kust. Er werd werkelijk een klein dal zich Ir baar in de) richting jynn den vulkaan. De „Katesbird" pas.sleerde een röeks riffenwaarop de golven uiteenspat ten, bereikte die eerste rotsen en eenige oogenblikken later snorde hij boven de vallei, maar Zonder zijn snelheid te ver meerderen. Gelukkig, we kunnen al wat beter zien, zeide Maurice Rimbaut en als de vallei een beetje naar links draait, wat ik! wel hoop, zullen zij ons niet meer terugvinden, als de Kaap eejntaaal omge varen is. Als de wachter Van den vuurtoren hem maar niet de noodige signalen geeft eindigde de zeeofficier. De jonge Franschman antwoordde slechts met een ongerust' hoofdschud den. Zou men met vermeerderde snelheid, ie spoedig den torpedovernieler ach- ?r zou doen blijven, weer de zee nemen kregen successen en geeft den indruk van oprechtheid. Het overzicht begint met de Vogezen en Lotharingen. Eerst waren de Fian- schen daar tot den aanval overgegaan en hadden zij den vijand teruggewor pen, doch daarna hebben zij ernstige te genslagen gehad voor Saarbuig en jm •de streek van Morgagne, waar de Duit- schers zeer sterke verdedigingswerken hadden. De Franschen zijn toen torn hun krachten te herstellen terqggetrokken op idie 'Grande couronne van Klancey ièn in de Fransche Vogezen. Daarop zijn de .Duitschers tot kien aan val overgegaan, welke door de Franschen uit sterke stellingen is afgeslagen,. Siedert twee dagen hebben nu de Franschen dien aanval hervat en winnen langzaam yeld. De strijd in deze streek begint op een belegeringsoorlog te gelijken, want elke bezette stelling wordt onmiddellijk door beide partijen versterkt,. Dat verklaart 'dien langzamen gang van |aen opmarsch; jn- tusschen behalen de Franschen dagelijks nieuwe plaatselijke voordeellen. I;n de streek van Nancy ,en Wpëvres (het landschap ten westen van Lotharin gen op Fransch gebied) is sedert het begin van den oorlog geen enkele be langrijke krijgsverrichting voorgevallen,. Aan de 'Maas, tusschen Verdun en Mézières, hadden de Franschen aanvan kelijk het offensief in de richting van Longwy, Neufchateau en Palis eul (in Lu xemburg.) De troepen, idie jn de streek van Spincourt en Longwy opereerden, hadden den Duiitschers onder den kroon prins een nederlaag toegebracht, maar in de streek van Neufchateau en Paliseul hadden Fransche troepen tegenslagen, die hen dwongen op -de Maas terug te trek ken. Ofschoon niet alle troepen in deze streek daarbij betrokken waren, moesten zij toch aan de terugtrekkende beweging deelnemen. De Duitschers hebben de laatste da gen getracht met groote strijdkrachten van de Maas af op 'te rukken, maar een krachtige tegenaanval der Franschen heeft hen met aanzienlijke verliezen op de rivier teruggeworpen. i In tusschen zijn nieuwe Duits ene troe pen door ide streek van Romcroy naar Rethel (40 K.M. ten N. O. van Reims, 'aan den spoorweg paar'Pa; ij j) ppmarsch.' Op het oogenblik is een algemeen ge vecht gaande tusschen de Maas en Re- theel,waarvan de afloop nog niet is te voorzien. De operaties van de Fransche en En gelsche troepen in 't Noorden hebben zich aanvankelijk uitgestrekt tot de stre ken van Dinant, Charleroi en Bergen. Tengevolge van gedeeltelijke nederlagen op enkele punten 'en het overtrekken van de Maas door d'e Duiitschers in die buurt van Olivet, waardoor de Fransche flank aan die zjjTde werd bedreigd, zijd de Franschen gedwongen zich achterwaarts samen te trekken,. De Duitschers tracht ten tegelijkertijd in 't LW]esten verwarring aan te richten en vielen met een zeer groote overmacht de Engeiscben aan in en een ander eiland trachten te berev ken Welk'? Zou men de hoogten overvliegen, die men voor zich had, dan zou de torpedo- vernieler zeker niet kunnen volgen, als ze op de tegenovergestelde kust neer streken. Maar noe zou de aeroplaan er in sla gen hellingen van drieduizend meters over te vliegen? In Zijn besluiteloosheid en daar hij! slechts eenige minuten had, om' een be sluit -fee nemen, wendde Maurice Rimbauj zidh weer tot het eerste plan!: hij zou dalen ,waar hij zeker was, alcool of ben zine te zullen vinden. Dat was het voornaamste), het andere was van ondergeschikt belang. En daar het dal naar de groote kraters in de verte omboog, verliet de ingenieur het en richtte zich naar den vulkaan van Kilauea, die men (gemakkelijk (kon kenden aan den rooden schijn links. Hij stak een helling over, bezaaid met zwarte blokken hard geworden lava en bedekt snet geelachtige heideplanten vervolgens kwam er een vlakte, die met een zachte glooiing steeg, uitgestrekte heiden zonder bloemen, velden met grijs gras met lansvormige bladen en eenige verschromp elde boom en. Waar is de plantage, Archibald?.. Meer naar links, maar van hieruit die buurt van Le CaUau en Kamerijk, waardoor de Engelschen zuidwaarts moes ten terugtrekken op he.zelfde oogenblik dat de Franschen in <l'e omgeving van Avesnes en Chimay ageerden. De ach- terwaartBche beweging moest de volgen- de dagen worden voortgezet. Intusschen hebben de Franschen in den algemeenen slag, weike eergisteren is ge leverd in de buurt van (St. Quentin en Vervins, en bij Ham en 'Péronne, een belangrijk voordeel behaald op den rech tervleugel, waar zij de Pruisische garde en het tiende legerkorps over ide Oise terugwierpen. Daarentegen hebben de Franschen op den linkervleugel, waar de Duritsche rechtervleugel, waartoe de beste legerkorpsen behooren, veld won, op nieuw een terugtrekkende beweging moe ten uitvoeren. Om kort te gaan: De Fransche rechtervleugel heeft na het lij den van gedeeltelijke nederlagen het of fensief hervat. De vijand wijkt in 't cenr trum terug. De Franschen vechten ,hier met afwisselende voor- en tegenspoed'. De groote algemeene slag is hervat. Op iden linkervleugel hebben de Engel sche en Fransche troepen terrein mioetern prijsgeven tengevolge van "een reeks van omstandigheden, welke ten guinste van idle Duiitschers zijn gekeerd^ ondanks verschil lende welgelukte tegenaanvallen. Nergens zijn ide Fransche legers Werkelijk versla gen, al zijn er enkele onbetwistbare na deel en geleden. Hiet moreel der troepen blijft uitnemend. De geleden verliezen zijn inderdaad aanzienlijk, doch door de gezonden reserves zijn ide open plaatsen reeds weer aangevuld. Te Antwerpen loopt, aldus een Re,u- tertelegram, het geruch|dat generaal 'Paiu in de omstreken van r Peronne (er ligt •een plaatsje Peronne ten Zuiden van Rijjs- sel en een ten N,Wl van St. Quentin,, Red|.) een schitterende overwinning heeft behaald. Vijftigduizend Duitschers zouden buiten gevecht zijn gesteld. Hiet is on mogelijk bevestiging van idit bericht te verkrijgen. Hier volge nu 1de Duits che lezing over den toestand de lezer concludeer^ dan zelf,. Het is een officieel bericht uit het hoofdkwartier. Het leger van den veldmaarschalk tVon Kluck heeft ide met zwakke Fransche krachten ondernomen poging om een flankaanval uit te yceren 'in ide buurt van Combles, met een legerkorps ver ijdeld. Het leger van den veldmaarschalk Von Bulow heeft een oppermachtig Fransch leger bij St. Quentin geheel ver slagen, nadat het bij het oprukken reeds een Engelsche infanteriebataljon gevan gen 'genomen had. ,Het leger van dein veldmaarschalk Hiausen heeft den vijand! tot Aisne bij Rethel teruggedrongen» Hiet leger van den Hertog van Wur tem burg heeft bij het voortzetten van heit over trekken over de Maas, den vijland' eerst teruggedreven, doch moest bij het optre den van sterkere vijandelijke troepen, voor een gedeelte weder over de Maas terugtrekkenvervolgens is het "d'e Maas weder overgetrokken en rukt thans op zie ik geen 't(errein, dat voor het ver trek geschikt is. Laten we dan baar den vulkaan zelf gaan. Juist, want als (het om ons te doen is, kunnen we op deze wijze verschei dene uren winnen» Dat is waar... Maar de) alcool. hoe zal men dien Ihier brengen Langs den weg, die nog meer naar links ligt, dien ik Wiel zal vinden, met behulp van de Kananken van de plan tage, zonder dat de Japanners het be merken. Denkt ge werkelijk, dat ze ons tot hier zullen volgen? Alles is mogelijk, vooral 'als ze van Hionoloeloe er voor hier zijn gekomen: •de vangst is Ide tnoeite Waard. Jk zou liever mijn machine in de gloeiende lava gooien, dan haar door hen te laten nernen,.-^ (Ha! het hotel Dp (den (top van het vlak verhief zich werkelijk een uitgestrekt modern gebouw Imet twee verdiepingen, prnfingd IdOor 'mlar gere boom en en eenige hutten. Plotseling, toen de aeroplaan nog een twintigtal meters gestegen wais, ontsnapte den ingenieur een (kreet van bewondering. iWat is het mooi! Aan de overzijde van het 'hotel ver toont zich een onmetelijk circus, ge- tegen Aisne en Fort-les-Ayvelles, H;et leger van den Duitschen Kroonprins zet den opmarsch voort tegen en over de Maas. Nadat de bevelhebber van Mont- medy met de geheele bezetting bij een uitval gevangen genomen werd, Is de vesting gevallen,. De legers van dan Kroonprins van Beleren en den veldmaar schalk Von H ee ringen zün nog in voort durende gevechten in Franscn-Lotharin- gen gewikkeld. i In Oost-Pruisen. Hoe staan (de zaken in Oost-Pruisen? Aan de eene zijde «en bevestiging van de gevangenneming der 30.000 Russen, bij 'O r t e 1 s b u r g, zelfs wordt er ,titi in de officieele berichten gesproken van C0.00R man; aan de andere Zijde die ver zekering, dat geheele regimenten Oos tenrijkers door de Russen werden gevan gen genomen. Van Duitsche zijde berich ten, die doen concludeercn, dat geheel Oost-Pruisen vrij van Russen is. ,Van 'Fransche zijlde het „officieele" bericht, dat Koningsberg, de grootste vesting van Oost-Pruisen en een der grootste van het Duitsche Rijk, idoor de Ruissen zou zijn ingenomen, Wij gelooven echter, dat de Duitsche overwinningsberichten wel waarschijnlijk Zijn,. Het troepenvervoer uit België gaat in tusschen voort. Maar in He Duitsche pers komen toespelingen, ,dat dit vervoer niet Oost-Pruisen tot doel heeft. Evenals in Frankrijk en België gaat meen ook in Duitschland 'de verliezen, voelen. Op de bevolking al ziet zij nog zoo herroiek haar zonen in den strijd trekken (in dit opzicht kan Duitschland ieder volk ten voorbeeld! verstrekken) gaan de lange dodenlijsten in de bladen een druk uitoefenen. Daarom heeft het oppercommando aan de Vereeniging van Du!tsche dagbladuit gevers te Maagdenburg een schrijven ge richt, waarin gezegd wordt, dat die bla den de verlieslijls ten niet meer mogen publiceeren, hoogstens voor zoover een locaal of provinciaal belang daarmee 'ge diend is. i Ingevolge deze order, schrijft de Köl- nische, publiceeren we van nu af alleen nog maar de tezamen vattende overzich ten en de namen, die voor onzen lezers kring be'ang hebben,. De lijsten zelf wor- \de,b i d Land rats mt rj„ enz. ter visie •Wij twijfelen oif ideze maatregel de on gerustheid der achtergeblevenen nog niet grooter zal maken. Maar welk een zee van ellende spreekt er uit. i De Turken op den tweesprong. Er schijnt in Turirije thans iets te drei- geh, het mobiliseert en schijnt zich ook al gereed ,'te maken in dezen oorlog in te grijpen. De berichten ,uit Turkije geven de „Timies" aanleiding tot een waarschu wend artikel. Als de Turken aan den oorlog gaan deelnemen onder den in vloed van Duitschland, dan, zoo meent het Engelsche blad, staat hun bestaan als staat op het spel. „De 'mogendheden vormd door verticale muren van 150 h 200 meters hoogte, de bodem van dit circus is de krater van de Kalauea, een soort cirkelvormige afgrond, waarvan de bodem van afgekoeld lava zwavelachtige dampen doorzweet. In dezen afgrond is een 'andere holte: het is de vulkaan zelf, de Xalemaumau. En naarmafe ide aeroplaan dichterbij komt, naarmate ide bijzonderheden duide lijker .njn waar te nemen, 'maakt een sterke ontroering zich van (de beide vlie gers meester,. Het schouwspel is werkelijk treffend^ onvergelijkelijk. 1 De vulkaan is een cirkelvormige put van honderd meters breedte en vierhon derd meters diepte. De witgloeiende lava, 'die hij bevat, is altijd in beweging en met een dof lawaai klotsen vuurgok- ven van meer (dan twintig 'meters hoogte tegen elkaar en breken zich 'tegen den rotswand. Niet zonder moeite onttrok Maurice Rimbaut zich aan dit schouwspel. 'Maar hij had niet net recht zich op te houden. Hij 'moest landen en wel 'zoo spoedig mogelijk,. Hij bemerkte een geschikt punt op de hoogte van den vulkaan,. Het was een barre helling, -die op een lavarivier leek, die plotseling was ge stold; hij bemerkte bovendien, dat bet terrein in den omtrek met 'gele heide- van de Triple Entente hebben geen twist met de Turken. Engeland heeft al. tijd slechts den wensch gehad hen in vei ligheid en (vrede te zien (voortschrijden op den weg der hervorming. Alles wat En geland en zijn bondgenooten nu vragen is dat Turkije in den Europeeachen oor- Log neutraal zal blijven en af zal zien van aanvallen op zijn buren in den Bal kan. In ruil hiervoor bieden zij een igroo. ten prijs. Zij zijn bereid die integriteit en onafhankelijkheid van het Turksche ge bied te waarborgen, vrijgevigen finan- cieelen steun te verleeruen en het te be- vrijden van de drukkende verplichtingen, welke Duitschland het door verschillen de eenzijdige 'contracten heeft opgelegd. Al die Vvoordeelen, benevens de welwil lende vriendschap van Engeland, Rus land en Frankrijk kan het verkrijgen eenvoudig door rustig te blijven en de plechtig aangegane beloften na te ko men''. Indien fTuricije echter Ide ,wenschen van Engeland en zijn bondgenooten in den wind slaat, zich stort in een avon tuurlijke politiek, zal zijn ondergang op eigen hoofd neerfcomien, waarschuwt de „Times''. De (dri;e (mogendheden, Idle Tup kije het imieeste kunnen schaden, zooals zij het ook het beste helpen kunnen, zul. len het niet sparen, indien ze gedwongen worden het als vijand te behandelen). In Klein-Azië, Arabië, Europa ligt Tur kije open Voor de aanvallen der mogend, heden van de Triple Entente en op hulp van Duitschland of Oostenrijk kan het hier niet rekenen. Zoo waarschuwt de „Times" de Tur ken voor een mogelijk partij trekken voor Duitschland, dat door het blad be schuldigd wordt van allerlei intriges, om zoowel aan de Russisch-Turksche grens als in Egypte opstand te verwekken. Maar uit het slot van dit artikel blijkt, dat het blad toch lang niet overtuigd is dat de waarschuwing zal inslaan. In Engeland begint Men dus blijkbaar M te rekenen op Turksche moeilijkheden/. Maar men mag dan natuurlijk ook weer een ingrijpen van Griekenland te gen Turkije verwachten indien het waar is dat Duitschland in Konstantino- pel werkt om Turkije's steun te verkrij', 'gen, te A»thene zal door de Triple En tente dan zeker m'et niet minder ijvez worden 'gewerkt om in Griekenland een bondgenoot te verkrijgen, die den nieu. wen Turkschen vijand in toom zal moe ten houden. Wie komen dan aan de beurt? De krant in oorlogstijd. In Duitschland misschien ook wel in ons land schijnt de meenijhg te heerschen, dat oorlog een goede tijd voor het krantenwezen beteekent. In waarheid, schrijft een Duitsch blad en wij kunnen ons daar van ganscher. harte bij hansluiten, heeft (misschien geen enkele, andere tak van industrie zulke zware offers te brengen als juist het krantenbedrijf. Bij het uitbreken van porlog wordt aan de bladen hun levenszenuw, de ad- planten was bedekt, waar tusschen de aeroplaan, die zelf ook geel was, zich kon verbergen en zich aan de verrelkij kers onttrekken, (die van uit de zee den horizon zouden onderzoeken,. ,W|ant de top van den krater was hit zee zichtbaar* Deze laatste gedachte deed! djen inge nieur zijn besluit nemen. Om het gekozen punt te bereiken, moesrë men over het lavameer vliegen,. Het was een onvergetelijk oogenblik. Een geknetter van vloeibaar gewondiem stoffen idie opborrelden uit het 'diepst van den aardbol ontsnapte uit het'diepst van dien helleput en steeg op Tot rfe moedige vliegers met wolken van hee ten stoom. Zij konden zich niet verzetten tegen een gevoel van schrik en een soort dui zeling maakte zich van hen meester, toen zij hun blikken op (dien Vuiurpoit richten. De ingenieur vroeg zich af of de sa menstelling van de lucht boven den kra ter niet veranderd was en of 'zijn motor er geen schade van zou ondervinden; Maar het lava-meer was reeds achter den rug. f' Aan den anderen kant was de onme telijke rotssteilte, waar ide aeroplaan nu nauwelijks 10 meters boven zweefde. Maurice Rimbaut durfde den motor niet stil zetten, voor dat hij boven de rotsen was, met het gevolg, dat de aeroplaan het gekozen punt een weinig voorbij schoot. (Wjordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1