De dagen van de daad.
DE VLIEGMACHINE.
5e Jaargang.
No. 1465.
Bureau OUDE SINGEL, S4, LEIOEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPR!|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bi] onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel .er 10 cent.
Europa ligt neer in de ellende van
d.en oorlog en fcucht onder het wee, dat
die menschenmoord-in-het-grooit als een
ruime over de volkeren uitstort
Door die dikke duisternis van rampen
ien smarten .moét jiii lichten als een troost
en als een redding de Christelijke cha-
ritas, de ware liefde.
Het zijn nu de dagen van jde daad
van de daad, die Christus eischt van
allen, die [Hem Willen volgen, als (Hij
zegt: „Aan uwe liefde zal men erken
nen, dat gij JMijne navolgers zijt"»
Wie zegt iQod te beminnen en in deze
tijden, waarin zoo Velen moeten torsen
den zwaren last van pijnlijke armoede
en Oijpend gebrek, Jniet .als hij i ets
kan missen van het zijne afstaat aan
zijn lijdende mede-menschen, is een
lieug en a ar» v
Niet te krachtig 'kiünnen wij aanbevelen
bet comité van liet Roode Kruis, het
comité tot steuin, en andere dergelijke
instellingen, die beoogen 'in deze dagen,
somber en zwaar van leed, hulp te
brengen, 'Ook is 'in onze stad gevormd
een comité van 'dames. De vrouw, "wie
de Schepper het goed-doen al9 een na
tuurlijken drang in het hart heeft gelegd,
kan in ,deze tijden niet werkeloos toe
zien, En vooral de katholieke vrouw,
wier liefde geadeld 'is in de schoonheid'
dier bovennatuurlijke beweegredenen, zal
nu hare krachten 5|n den dienst wiliepi
stellen der lijdende inenschheid.
iHiet zijn nu 'de dagen van de daad'
het Katholietazijn 'legt ons als plicht
op: het brengen van offers, 'het doen uit
bloeien in de Vruchtbaarheid van de daad
ons beginsel: „Bemin 'uw naaste als
üzelven".
V 't Was in orde.
'Met blijde verwondering (hebben we
ongetwijfeld allen waargenomen, hoe
goed onze legeroiganisatie ,in elkaar bleek
te zitten. Alle [militairen, die wij spraken,
waren ingenomen met ide wijze, waarop
zij ingedeeld, gekleed !èn verzorgd wer
den, terwijl ieder tér zich van heeft kunr
nen overtuigen, hoe regelmatig het troe
penvervoer geschiedde en hoe snel we
groote legermassa's bijeen hadden).
Verwondering wekte zulks, want ier zal
Wel geen tak yan openbaren dienst zijn,
Wielke de laatste (jaren aan zooveel, min
achtende critiek blootstond als het leger.
Het moet voorde autoriteiten vaak ont
moedigend zijn geweest, vooral wanneer
zij moesten ontwaren, hoezeer die gering
schatting ook in die gelederen .doordrong
lea tyj de burgerij zich uitte.
(Maar nu is ;t blaadje opeens gekeerd
ien daarom spreken 1we Van blijde ven-
wondering. "Velen waren al bang geweest;
dat werkelijk het defensiegeld niet goed1
besteed ware, doch deze vrees is weg
gevaagd: alles iwas ïn orde, ondanks die
snelheid, waarmede moest gehandeld
worden en het groote aantal menschen
ten paarden, dat zorg behoefde.
FEUILLETON.
43)
De dokter onderzocht het. Op de borst
was een draak getatoueerd, wat hem1
voor een Chinees deed houden maar
onder den oksel zag men een andere fi
guur, die een zon voorstelde, omgeven
door allerlei vreemdsoortige teekens.
Dit figuur was ongetwijfeld het ken-
teeken van de handlangers van één dier
talrijke geheime genootschappen, die in
Japan als uit den grond verrijzen.
Chinees of Japanner, bewoner der
Philippijhen of Javaan want hij droeg
kenteekenen van deze vier volkstypen
Kerdok had t\vee jaar lang spionpage-
vverk in het fort Midway verricht, want
hij was Van het begin af aan bij het bou
wen en inrichten ervan werkzaam ge
weest,
Was hij ingenieur? Zijn uitgebreide
kennis van de werktuigkunde deed het
Wel vermoeden
Was hij een Japansch officier, die,
als zoovele anderen, in een vreemd land
eenvoudige, ja somtijds vernederende!
weikzaamheden verrichtte om1 achter een
of ander geheim te konten
Niemand had het ooit geweten. Hij
iHulde aan degenen, die ondanks laat-
dunkend neerzien op "hun werk, in vre
destijd hun zwaren plicht d^d^n» Hyjn
werk vindt thans reeds zijn loon, want,
ware de organisatie biet goed geweest,
die geest onder 'traepen en burgerij zou
te wensch en hebben [overgelaten, terwijl
thans wèderzijdsch vertrouwen h'éeirscht.
Vo'eg bij dit al de voorspoed ider Bel
gische wapenen en 'het valt "fe voorzien,
dat bij de eerstvolgende behandeling der
weermachtbegrootingen in de Tweede
Kamer een heel andere foon zal worden
vernomen, dan sinds lang het geval is.
De lui van „geen man en geen cent"
zullen wel in de schulp blijven, waarin
zij thans gekropen 'zijin, want hun dwaze
theorie zou nu ook misdadig zijn geble
ken in haar gevolgen, (Maar ooik zullen
wel verstomd zijn de eeuwige albedillers,
die geen goe'ds konden hooren van leger
en vloot, welke zij hoogstens als een
noodzakelijk kwaad wilden dulden.
't Zou (erpu raar met ons uitzien, inr
dien we ons niet verdedigen konden. Tot
sp'ot der (glansche iwereld [zouden (wij strek
ken en niemand 'zou het de moeite waard
achten, onze p'artij te kiezen.
Thans ievenwel zijin !we overtuigd, dat
we met zelfvertrouwen 'de dingen kun
nen afwachten die komen zullen en dat
we onze eervolle plaats op de wereld
kaart waardig zijn»
Onze defensie bleek in orde.
Zij blijve nu ook in orde.
kJKJ I C 1 L /-*
ALwLhi
.A D V, ..vZiCilT.
De Oorlog.
De Duitschers in België.
Aller belangstelling wordt getrokken
naar de dappere 'Belgen. [Ofschoon de
juistheid van alle berichten niet te conr
troleeren is, is bet [zeker, dat de verliezenj
der Duitschers groot (zijin. Die schattin-
giein door hen 'zelf gemaakt varieeren van
2500 h. ;35'00 'man» In ieder dorpje stui
ten zij op hardnekkigen tegenstand. In
dien de oorlog 'zoo voortgaat, zullen de
Duitschers Frankrijk niet eer "bereiken,
vóór alle steden !éri dorpen in België
in even zooveel (puinhoopen, de lande
rijen in woestenijen veranderd zijn.
In alle ,Belgische bladen vindt men het
bericht, dat ide Duitschers, die gewond'
in handen der 'Bielgen vielen, verklaren
geen oogenblik rekening] te hebben ge
houden met de mogelijkheid van tegen
stand in Bielgië» "Enkele der gewonde sok-
daten bleken niet eens fe weten, dat de
vijanden waartegen zij vochten, .Belgen
waren, zij meenden in Frankrijk te zijn
binnengemarcheerd»
Op het gevechtsve'd bij Visé.
De redacteur van 'de „Limb» Koer,."
beschrijft in zijin blad het volgende (droeve
tafereel
Vlak naast de plaats, waar wij stil ston
den, speelde zich een hartverscheurend
schouwspel af. Vrouwen en kinderen wer
den uit een aan den weg staand boeren
huisje gedreven, waarvoor een vijftigtal
was een van die talrijke spionnen, die
Japan naar buiten zendt en die alle ge
gevens verzamelen, die het noodig heeft
voor rijn wereldpolitiek!.
Geduldig had hij het geschikte oogen
blik afgewacht om de gelen in het fort
binnen te voeren en tegelijkertijd had
hij, door te beproeven om den aero-
plaan te vernielen, zonder dat het ge
merkt werd, alle tussChenkomst trachten
te voorkomen.
Dat was nu al de derde verrader, die
•in het garnizoen 'was ontdekt in acht
dagen tijds»
Waren er misschien nog anderen Dit
was de zorgwekkende vraag, die de
verdedigers van Midway zich stelden.
Daarin was de minderwaardigheid
Van het Amerikaansche leger gelegen,
dat het bestond uit vrijwilligers, die
zoowat overal waren aangeworven, zon
der dat men eenig zekerheid had olmb
trent hun afkomst.
Spionnen hadden de telegraaf ver
nield, den watervergaarbak geledigd en
getracht den vijand in het fort binnen te
leiden: kon er nu niet een vierde ko
men, die het kruitmagazijn in de JLucht
zou doen vliegen
Deze vrees was niet overdreven^
want een fanatiek Japanner aarzelt nooit
oim zich voor Lijn vaderland op te offeren»
Kerdok zou er het bewijs van gegeven
Duitsche soldaten stonden» De arme men
schen schreiden, trilden en beefdende
doodsangst stond hun op d'e verwrongen
trekken; hun huisjie zou in brand gesto
ken worden» Meemend, dat het vernield
zou worden, omdat het misschien noodig
zou zijin om mieer vrij uitzicht te krijgen,
ien onderstellend, dat fdie menschen geen
Dudtsch verstonden, riepen wehun in
het Fransch eenige geruststellende woor
den toe„Les soldats allemands sont une
armée civilisée; dis ne vous feront pas
de mal-'" De tobberds hoorden het niet
eens in hun doodsangst Maar een
Duitsch onderofficier, die het blijkbaar
ook niet had begrepen, kreeg achterdocht
Waarom We geen Rodden Kruisband
droegen? vroeg <hijL Hen was waar: we
hadden in de haast veteten, uniform
pet en den armband aan Fe doen van het
korps, waarbij we óns tijdelijk hadden
aangesloten»
Het getuigenis onzer Roode-Kruisge-
zellen en het feit dat We de uiterste
voorposten, met officieren ongehinderd
waren gepasseerd, alsook de mogelijk
heid, dat men een armband licht ver
liest, deden Iden onderofficier van ver
dere ondervraging afzien.
De huisvader van het gezin werd in-
tusschen van de weenende vrouwen en
kinderen afgescheiden en naar den over
kant gevoerd, waar een rijtje van zes of
zeven burgers uit Mouland met den rug
tegen een muur stonden opgesteld. Een
der soldaten dreigde de man met de kolf
van 't geweer» Hiet geval bleek erger te
zijin dan wie ondersteld én» De burgers
hadden uit hun huizen op Ide soldaten
geschoten» C
Ze zouden gefusilleerd worden, vertel
de ons een onderofficier. En een infan
terist, die ons iets verd-er begeleidde i
want de bewakingsdienst in de Duitsche
gelederen is uiterst 'scherp vertelde
ons Verontwaardigd, dat burgers Duitsche
soldaten, die met (doorgeioopen voeten
achteraan waren komen Sleepen, hadden
neergeveld» f-fet oorlogsrecht werd on
verbiddelijk op hen toegepast: de hui
zen, waaruit geschoten was, werden ver
brand, de schuldigen zouden gefusilleerd/
worden.
Of de mannen, die daar op den
dood stonden te wachten, besef haidb.
den van het lotdat hun bereidi
was Misschien beschouwden zij
zich slechts als bewaakten» [Tal van sol
daten, bajonet op het geweer, 'hielden
voor ben de wacht Onder deze burgers
was een jongen van een jaar of 17, 18.
Eén, 'n oudere man, scheen zijn lot te
gissen: zijin trekken waren verwrongen»
Een andere, 'n dikke veertiger, stond nog
kalm tegen den muur zijn pijp te rooken»
Zeven of acht huizen vermoedelijk
hun woningen "rbrandden langs den
weg; de Duitsche soldaten lieten het vuur
rustig geworden» Krakend stortten bal
ken en puin omlaag.
De opmarsch der Duitschers.
Uit Maastricht wordt d.d. gisteren aan
de „Msbd." bericht:
De Duitschers Zijn er éindelijk in ge-
hebben, als de zaak door Kate's tu®-
sChenkomst niet anders was, uitgeloopen.
Had hij niet aan .den ingenieur ge
vraagd, om met hem mee te gaan?
Waarvoor diende dit anders, dan om
den aeroplaan onderweg te vernielen
en zoodoende met den FransChman in
de diepten van den Stillen Oceaan neer
te storten?
Toen Maurice Rimbaut, al te zeer te
goedertrouw, aan het meisje zegde, dat
men, om zulks te doen, niet moest te
rugschrikken voor zelfmoord, vermoedde
hij geenszins, dat hij juist te doen had
met een man, die in 't geheel niet bang
daarvoor was.
In hoevele omstandigheden reeds heb
ben de Japanners niet getoond, dat zijl
den vrijwilligen dood niet vreezen als
het offer van hun leven uuttig kan zijin
voor hun vaderland
lEn onder den indruk van deze ver
schrikkelijke waarheid, die opnieuw door
de feiten gestaafd was, besloot kapi
tein Broadway dadelijk na het gevecht,
dat alleen de officieren voortaan toegang
zouden hebben tot de twee kruitkamers.
Majoor Heuzey, die door zijn dochter
op de hoogte was gebracht van den aan
val, die ging plaats hebben, had in een
soort verdooving toch het hevige ge
weervuur gehoord, dat zoo dicht in zijh
nabijheid was losgebrand!
om ten Noorden van Visé een
zware ponton-brug te leggen, sterk ge
noeg om zelfs het zwaarste geschut te
kunnen dragen»
Over deze brug trekken de Duitschers
nu met cavalerie en veldartillerie op Luik
aan.
Alle troepen trekken op 'Luik ,aan om
dit te bezetten).
Achter Berneau hebben hedenmorgen
talrijke .schermutselingen plaats gehad» !De
wegen zijn met dooden bedekt
De auto's van onze ambulance, clie tot
dusverre de gewonden naar hier vervoer
den, mogen hiet meer over de grens.
iHieden had iLuik gecapituleerd. Maar
toen 2 regimenten Duitschers de stad
binnengetrokken waren, werden de poor
ten plotseling gesloten, en begon men
uit de vensters en van "de daken de regi
menten te beschieten. Lie Duitschers stel
den zich te weer, doch moesten voor de
overmacht wijken ien werden allen in de
pan gehakt.
De Duitschers zijn woedend over deze
verraderlijke daad en belegeren nu op
nieuw de stad om haar te vernielen. Naar
men zegt, zijh eenige 'forten reeds inge
nomen. T)e Duitsche officieren kunnen
hun soldaten nauwelijks meer in bedwang
houden.
Uit Antwerpen meldde men gisteren
aan het „Hblii";
De Belgen hebben volgens ingekomen
berichten een schitterende overwinning
behaald aan de boorden van de Vesdre
(zijrivier die bij Luik in de Maas uit
mondt) en de Maas. De derde iBielgische
legerdivisie onder bevel van generaal Le-
(man (heeft (.een aanval (der/Duitschers finaal
afgeslagen. De slag was opnieuw om
een uur des nachts bij het schijnsel der
maan begonnen» Er werd van beide zijde
verwoed gestreden»
De Duitsche troepen waren terecht ge
komen op een terrein, waar de Belgi
sche genie mijhen had aangelegd. Zij le
den hier aanzienlijke verliezen. Op het
slagveld werden niet minder dan 1200
dooden opgeraapt
Aankomst van vluchtelingen en
gewonden.
De aanvoer van de gewonden blijft te
Maastricht steeds aanhouden. Reeds
in de vroegte trokken gisteren de
automobielen van het Nederlandsche
Roode Kruis er weder op uit en weldra
klwamen ze terug met zwaar en liüht ge
wonden, ouden en jongen, doch vooral
veel jonge, krachtige mannen en bijna
allen Duitschers. Verschillende van de
binnengebrachten zijn reeds overleden.
Een blies den laatsten ademi ui|f, op het
oogenblik dat hij het hospitaal werd bin
nengedragen.
Zoo juist zag ik, schrijft een corres
pondenten van een der bladen, nog een
jongske van ongeveer 12 jaar binnen
dragen. Zijn moectór Was Weg en het kind
ging de straat op naar zijn grootmoeder,
Een schot in het been deed hem1 vallen
wat keek ,die knaap dankbaar, gerust nu
hij daar zoo zachtkens uit dien automo
biel gedragen werd, naar binnen onder
Zijn oog schitterde toen luitenant1
Spark hem de vlucht van den vijand
kwam berichten en de aanzienlijke ver
liezen, die hij had geleden.
In den geest zag hij reeds de bevrij
ding van Midway, want hij boog zich
naar het meisje, dat droomerig aan zijn
bed za<t, en ieen glimlach, de eerste sedert
zijn vreeselijke verwonding, verhelderde
zijn wasbleek gelaat
H;ij wenkte den Amerikaanschien lui
tenant, die heen wilde gaan, nadat hij
eerst eerbiedig voor het meisje had gle-
bogen, te blijven»
Kate, mijn lief kind! riep hij uit
En toen haar hoofd op zijn borst lag,
sloeg hij zijn verwanden arm om haar
blanken hals»
Luister, mijn kind, zei hij halfluid.
En vooral, ween niet, als ge hoort, wat
ik u ga zeggen..v ,lk geloof inu vast,
dat Rimbaut er in slagen zal een punt
te bereiken, vainwaar hij ons eskader kan
telegrafeerenmisschien zelfs zal hij het
vasteland bereiken maar ik geloof ook,
dat ik niet lang genoeg zal Teven om
zijn terugkomst af te wachten.... Negen
dagen, het is te veel!....
Neen, prevelde hij zachtjes, na -een
poosje stilte, ik heb geen negen dagen
meer te leven, ik voel het.
O, vader, lieve vader, zeg dat toch
niet!
de bescherming van de Limburgers.
Zoo juist sprak ik, aldus dezelfde be
richtgever, een paar Hollanders, die
gisteravond toen zij ziCh even over de
grenzen waagden, werden gevangen ge
nomen. Het was h,un geluk, dat zij zich
als Hollanders' konden legimiteeren,
want n,u werden zij slechts geboeid en
den geheelen nadht onder bewaking ge
steld. Gok van hen vernam ik dat de
Duitschers met groote verliezen terug
trokken. Bij het aftrekken der troepen
werden de gevangen Hollanders in vrij
heid gesteld. Het overschrijden van de
grens is dan opk inderdaad een levensge
vaarlijk stukje.
Even voorbij Mioulan liepen gisteren
vader en zoon, beiden Belgen, toer. hun
door eenige Duitsdie Ulanen werd toe
geroepen „handen hoog"). De arme ke
rels verstonden het niet en het volgende
oogenblik was beiden het levjenslidit
uitgeblazen. Een menschenleven telt niet
meer.
OistermOrgen Zijn te Venlo ruim dui
zend Duitschers en Oostenrijkersi in er-
ba rm'el ijken toestand aangekomen, die uit
Bielgië, hoofdzakelijk uit Antwerpen wa
ren gevlucht.
Tijdens het oponthoud aldaar zijn ze
in een der loodsen van de iDuitsChe spoor
ondergebracht
Het was deerniswekkend deze verstoo-
telingen met honderden kleine kinderen,
waaronder vele zuigelingen, op de fluks
bijeengebrachte matrassen en banken te
zien neergehurkt, weejiend, hongerig en
dorstig en grootendels schamel gekleed.
Nauwelijks was de burgerij van den
ongelukkigen toestand dezer menschen
op de hoogte, of men zag tallooze dia-
mes en (hfeeren en kinderen met voorra
den brood en vleesch en melk naar de
„Köln-Minderer" trekken, waar .alles
dankbaar werd aangenomen en gTetig
verslonden.
De mensChen vertelden, dat er in Bel
gië een proclamatie was uitgevaardigd,
dat alle Duitschers en Oostenrijkers bin
nen 24 uur het land moesten verlaten.
Het Belgisch gepeupel was daarop aan
het werk gegaan, en had een groot aan
tal woningen en hotels van Duitschers
vernield en geplunderd.
Tengevolge daarvan had men in de
haast eenige zaken van waarde, die men
had, meegenomen en was men naar den
trein gevlucht, bang als men was het
leven er bij i'n te schieten.,
De meesten hadden bijna geen geld,
daar zij bijna alles hadden uitgegeven
om' groote voorraden levensmiddelen in
te slaan imet het oog op de te verwachten
duurte. Een DuitsChe vrouw uit Hasselt
verteldemensChen, die (Zpndag nog mijn
beste vrienden waren en mij hielpen
goedkoop meel en vleesch in te slaan,
dreigden mij gisteren te zullen 'doodschie
ten, zoo ik bij het aanbreken van den dag
niet vertrokken was»
Oeen wonder, dat de anpie vluchtelin
gen bij het vertrekken van den trein'
spontaan een „hoch" uitbrachten op Ven
lo, Koningin IWilhélmina en Nederland.
Daar zich hlier geen Duitsche locomoties
Het is nutteloos, zich zelve te mis
leiden, mijn kind. Zie, ik haal moeilijk
adem en weldra zal het leinde daar zijin,
het is dus beter, dat ik u, nu 'ik er
nog toe in staat ben, spreek over het
plan, dat ik gevormjd heb om te zorgen,
dat ge niet alleen staat in het Leven».-.'
Is er ieen schoouere dag uit te kiezen/
om u daarover te spreken, dan >een dag
van overwinning?»^.
Vader, ik bid u, zeg het mij, snik,te
het meisje»
Nu dan, laat mij uitspreken.
Luitenant Spark, die hier staat, bemint
u; ge zult het ook wel (gem'erkt heb
ben, en ik weet het; het is een officier
met "een schitterende toekomst en met
edele gevoelens wiens familie ik ken;
hij is waardig diet de onze verbonden
te worden en daarin de militaire oven-
leveringen voort te zetten, die er sedert
twee eeuwen in eere zijn geweest. Wilt
ge, ,,dat ik gerust sterf» in^ijh jkinjd
Neem dan de hand aan, die hij u aan
biedt, en laat mij uwe verloving beze
gelen, nu ik er nog de kracht toe heb.^
.Het meisje had naar den grijsaard ge
luisterd met een 'treurigen blik. Toen
hij geëindigd had, rolde er een groote
traan over haar bleeke wang en zij ant
woordde niet
(Wordt vervolgd.)
