BUITENLAND. DE VLIEGMACHINE. BINNENLAND. 5e Jaargang. No. 1450. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 -cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1 30 per kwartaal. Franco per post 11-50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2V9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdf-ii 21 Juli 1914 De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1250, elke regel meer 30 cent, met gratia bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V Hoe beter, hoe slechter. Dit schijnt onzin. En toch is het van toepassing op het socialisme. k Nog wel volgens den vergrijsden so cialist Guieside. Een onverdachte bron dus. De ^kwestie is deze. Toen op het jongste internationale so cialisten congres de motie aanhangig was om de algemeene werkstaking als het beste middel tegen den oorlog aan te prijzen, waarschuwde Guesde „Er is geen overeenstemming moge lijk. "Hier zal de staking doenlijk zijn, ginds niet. De staking uitroepen staat gelijk met het land, waar de socialisti sche organisatie het best is, den onder gang te wijden." M.a.w.hoe beter de socialistische or ganisatie is, hoe slechter ze werkt voor een land, zoodra het zijn onafhankelijk heid verdedigen moet. 't Is duidelijk, nietwaar? Als twee staten oorlog krijgen, maar in dien eenen wordt de gewond gang van zaken door eeri algemeene staking ,,'bej- ter" onderstboven geworpen dan in. den anderen, wel, dan heeft deze, juist omdat hij wat minder van dat „betere" geniet, een groot en voorsprong. Het congres had hier natuurlijk geen ooren voor en nam de motie aan, onge twijfeld aldus redeneerend: de heele maatschappij is zóó rot, dat wij, socia listen, maar gauw moeten zorgen overaj baas te worden, dan is de heele zaak immers In orde. Dit zit nog! Maar in afwachting pleit het toch maar bdter weinig voor de gezondheid van een maatschappelijk systeem, als men getui gen moet: hoe beter het ergens is, hoe slechter het er werkt. Met de christelijke beginselen is het juist andersom: hoe beter deze worden nageleefd, hoe beter ze ook werken voor. zeden en alles, onafhankelijk van elke omstandigheid. ALGEMEEN OVERZICHT. Het proces van Mevr. Caillaux. Zooals wij reeds meldden is gi&terem frniddag het proces van Mevr. Caillaux begonnen. Een groot aantal belangstel lenden was tegenwoordig, een menigte advocaten waaronder een twaalftal vrou welijke, een paar vrouwelijke journalis ten, meer dan honderd mannelijke jour nalisten fotografen, schrijvers, teekenaars; enz. Beklaagde begon met een uitvoe rig overzicht te geven van de redenen, ■die haar tot haar daad hebben aangezet Gedurende heel haar lang verhaal, maakt zij den indruk van iemand die zich zei ven volkomen meester is. Merkwaardig is zeker het onderhoud dat Mevr. Cail laux had met den minister-presideht Monnier voor zij tot haar daad overging*.. Zij had aan deze gevraagd of het niet FEUILLETON. 30) De algemeene vorm van zijn aeroplaan leek Idus op geen enkele van de vlieg machines, die men te Mans, ChaLons en iBéthany had op zien stijgen. De twee vlakken waren veel (dichter bij elkaar dan die van Wright en "Voisin en een wéinig over de helft kwamen zij bij elkaar om slechts één vlak te vormen. |De ingenieur had vooral een studie ge maakt van den vleugelvorm der groote zeevogels, bijzonder van dien van de groote zeemeeuw. Deze vogels met lange vleugels spotten met de sterkste winden en men ziet ze kahn vlug langs bet water scheren tij dens de grootste windvlagen en stormen. [Toen de yorm van de vleugels was vastgesteld, bleef er alleen nog over de belangrijke kwestie yan het draaien der vleugels {tiot een 'oplossing te brengen, waarvan de gebroeders Wright het eerst nota hadden genomen, 'wat langen tijd hun voortreffelijk boven hun mededingers heeft uitgemaakt. (De vleugels verdraaien Teder weet het tegenwoordig bestaat daarin, dat men de vleugels in een wil ekeurigen hoek plaatst, waardoor het evenwicht vaD mogelijk was de publicatie der intieme brieven vte beletten* En wat was het antwoord1 van dezen minister-president? „Er is niets aan te doen dan te berusten en zich met zijn eigen middelen te \v\ercf&digpnwaarop mevr. Caillaux gezegd had: „Als de za ken zoo staan dan zal ik zelf Calmette op zijn gezicht slaan"* Wel een bewijs hoe men in toonaan gevende kringen in Frankrijk het volk een voorbeeld1 geeft Nog meer komt dit uit vwanneer wij Mevr. Caillaux met Ihet .ernstigste gezicht van de wereld hooren vertellen, dat, in dien zij een revolver bij zich had gesto ken voor haar bezoek aan Qallnette dit eigenlijk geschiedde in opvolging van den raad van haar nu overleden vader, die zijn kinderen de gewoonte had aan geleerd altijd een revolver bij zich te dragen om1 steeds ziCh zelf in staat te zijn reCht te verschaffen!. Zoo voedt men in dit moderne heiden dom! zijn kinderen op*. In een uitvoerig pleidooi trachtte zij aan te toonen dat zij niet met voorbe dachte rade te werk) is gegaan! De president maakte haar dan op merkzaam op de brief welke zij te voren aan haar man geschreven had en waarop de aanklacht van voorbedachte rade hoofdzakelijk is gebaseerd. MevFl Caillaux antwoordde dat zij in haar brief aan haar echtgenoot geens zins zeggen \vilde, dat zij zeker was, Calmette te zullen VermoordenD „Ik had' geen besluit genomen", Zei de zij, „overigeins heb ik zeer nadrukkelijk gezegd, dat men den brief slechts aan mijn man mocht geven, als ik niet vóór 7 uur 's avonds thuis gekomen was!'. Als de president haar vraagt, wat er eigenlijk gebeurd is, antwoordt Zij wee- nend: „Ik weet het niet Ik heb gescho ten. Ik meende, dat ik hem niet geraakt had'. Het duurde (slechts een* jsieconde. Dile revolvers gaan vanzelf af"! Op een yraag van den president zegt mevrouw Caillaux met gedempte stem: „'Het spijt me onuitsprekelijk." Men ziet het, zij heeft haar rol goed in gestudeerd. Haar geheel pleidooi is overi gens één aanklacht tegen Calmette. Zij is d'e beleedigde onschuld en Calmette de strafbare dader. Men zou eerder zeggen dat het een proces 'Calmette dan een pro ces Caillaux is. En ide Fransche pers, 'welke natuurlijk kolommen vol schrijft; over dit gerechterlijk' drama is reeds overtuigd van de onschuld van de moor denares. De indruk dofor beklaagde ge maakt is zeer gunstig, schrijven zij, zoo dat reeds door velen die de debatten bijwoonden vrijispraaki wordt voorzien., Alsof dit niet reeds voor het proces vaststond In de „Gil Bjlas" wordt ge schreven, dat mevrouw Caillaux, getrof fen in haar heiligste zedigheid, toen ze Calmette neerschoot, in een toestand van wettige zelfverdediging verkeerde. Dat ontbrak er nog maar aan'. Een vrouw, die terwijl ze zelf gehuwd is, in intieme verhouding staat met een het toestel ieder o ogenblik, vooral bij het omkeeren, kan worden bewaard. Na .jdeze onderzoekingen ""had Maurice Rimbaut eerst geprobeerd, beide vleugels te laten draaien om scharnieren, die aan het schuitje waren bevestigd, maar dit stelsel had het ernstig nadeel, veel af te doen aan de stevigheid van het geheel'. Het was beter, het draaien sLechts op het eenvlakkige gedeelte van den vleugel te doen plaats hebben, namelijk op slechts een derde gedeelte van zijn oppervlakte; en dit was het, wat eigenlijk het stelsel- Rimbauit uitmaakte: het draaien ge schiedde tdloor middel van stangen, die onder het tweevlakkige gedeelte van het oppervlak waren verbolgen. Nu had een werkkoorts zich van een ieder meester gemaakt Magazijnen, werklieden, machines, alles was ter beschikking van den jongen Franschman gesteld. Zijin eerste zoig bestond in het zoeken ■naar materialen voor den bouw van de vleugels. Onder de staven 'ijzer, die hem werden voorgelegd, koos ide ingenieur een soort liït, die door haar vorm, bij het maximum weerstandsvermogen het mi nimum gewicht bezat. Het was een "holle ijzeren staaf van geringe doorsnede, die bij het maken van de ophaalbrug was gebruikt en waar van luitenant Spark, die toezicht hield over het materiaal, nog modellen bezat eveneens gehuwden man, die van haar eersten man scheidt om met een tweeden een nieuw huwelijk ami te gaan, getrof fen in haar heiligste zedigheid !j 't Zou belachelijk wezen indien het niet zoo diep treurig wasJL In Frankrijk schijnt het niet meer laf jen eerloos te (wjezen Wanneet men iemand zonder vorm van proces als een hond neerschiet geheel onverwachts. Neen dan is men daar een heldin, wordt men toe gejuicht en door de rechtbank) vrijge sproken. Een beroemd' Fransch rechtsge leerde heeft eenige jaren geledèn gezegd Frankrijk wordt geregeerd door zede- looze vrouwen. Het proces Caillaux zal dit opnieuw bewijzeiiL Ziehier nog enkele persstemmem, De nationalistische ;yLibre Parole" zegt: „Men wil het proces-Caillaux in een proces-Calnrette veranderen, en het proces-Calmette zal dan het proces der journalisten in het algemeen worden: Er zijn dus nog journalisten, die met him pen de machtigen van den dag durven trotseeren? Dat is een schandaal, waar aan vrouwen, als d!e echtgenoote van Caillaux, een einde moeten maken. Men wil Mevrouw Caillaux als een -nieuwe Charlotte Corday verheerlijken". En de radicale „Laterne" schrijft: „Het proces dat heden begint, is niet het proces van mevrouw Caillaux! Het is het proces der democratie tegen het privi legie van den rijkdom! Weldra zal mén HM weten, of er nog een rechtvaardigheid vtan Jhet volk), en voor het' volk bestaat"!. De moord te Serajewo. Het onderzoek in zake den moord te Serajewo is thans afgesloten. De publi catie der resultaten. w>;rdt echter in het belang der gedachtenwisselingen, die op het oogenblik tusschen Weenen en de groote mogendheden plaats hebben, uit gesteld. Na dé publiceering zal de Oos- tenrijksch regeering onmiddellijk stap pen te Belgrado doen1. De dubbelmo narchie zal aan Servië slechts een zeer korten termijn stellen, om haar eischeu in te willigen!, Te .Arras is een, redacteur van een revolutionnair dagblad, Raoul Gil let geheeten, gearresteerd, daar hij in zijn blad een artikel had gepubliceerd!, waarin de aanslag op aartshertog Franz Ferdinand verdedigd wordt! GEMENGD. Mijnongeluk. Naar uit Mün- chen gemeld wordt, zijn in de mijnj Böckstein aan den Rathausberg bij Bad Gostein een opzichter en twaalf mijn werkers door kolendampen gestikt. Vermoedelijk is de groote omvang van het ongeluk hieraan te wijten, dat steeds meer kameraden den in gevaar verkee renden mijnwerkers te hulp wilden ko men, waarbij ook zij zelf omkwamen. Treurig ongeluk. Zondagmid dag ondernam een jong bruidspaar, ver gezeld van de moeder van het meisje, een roeipart'ij op de Alster (Duitsch- land.) Door een tot nu toe onopgehel derde oorzaak kantelde de roeiboot om, met het gevolg dat de drie personen van een lengte van f> k 8 MD juist de lengte, jdie Maurice Rimbaut noodig had, daar «de totale vlucht van zijn vogel 19 k 20 meters toedroeg. iDeze staven kregen aanstonds in de smederij den ge wilden vorm en leverden het uitwendige geraamte van den vleugel. Maar toen het geraamte van èen vleu gel vorm had aangenomen, was het ge makkelijk te zien, dat men onmogelijk in de beperkte ruimte van de machine kamer gelijktijdig zou kunnen werken aan de twee Vleugels; en nochtans moest er gelijk aan gewerkt worden, om vlug te kunnen opschieten. rTweede atelier in de grot, stelde Kerdok voor. Dat zou uitstekend zijn, zeide luite nant Fors ter. Zijt ge er al eens geweest, Forster? Neen. Laten we er dan heengaan. Men bereikte jde grot door middel van een trap, die in de rots was uitgehou wen, en begon aan het pórtaal, waarop dje kazemat van dea\ compmjandant uitkwam}. Toen hij met Kerdok en luitenant «Forster in |de onmetelijke natuurlijke holte kwam, die de zee vroeger in de groote rots haid uitgegraven, kon de ingenieur een kreet van verwondering niet weer houden. Wat had zijn bestuurbare ballon hier goed geplaatst kunnen worden. door den stroom werden meegesleurd. De moeder en de jongeman werden gered; het meisje kwam jammerlijk in de golven om. Nog een telegram van den kroonprins. Na het telegram van kroonprins Wilhelm aan |den uitgever der brochure: „Des Deutschen Reicbes Schicksalsstunde", waarvan ook door ons gewag werd gemaakt en dat de algemee ne aandacht trok, heeft de kroonprins den 13en Juli weer een opzienbarend te legram verzonden thans aan prof. Gus- tav Buchholz, hoogleeraar in de historie aan de universiteit te Posen, die een door hem gehouden rede over Bismarck als brochure in het licht heeft gegeven. Het telegram luidt als volgt: Zoppot, 13 Juli. Prof. Buchholz, Posen. ïk heb zoo juist uwe brochure over Bismarck gelezen en vond haar uitste kend. Met vriendelijken groet. (w.g.) Wilhelm, kroonprnis. In de rede of brochure, die de kroon prins gelezen en „uitstekend" gevonden heeft, keert prof. Buchholz zich in de eerste plaats tegen de „toenemende de mocrats ee ring -d'er binnenlands che ont wikkeling." Geen onderscheiding. Naar uit St. Petersburg gemeld wordt, heeft de Fransche minister-president Viviani, diiie zooals men weet met President Poinca- ré te St. Petersburg vertoeft, den wensch uitgesproken geen onderscheiding te ont vangen, daar hij zijn democratische be ginselen .gestand wil doen. De tsaar zal Viviani nu waarschijnlijk met een waardevol kunststuk vereeren. De Haagsche Tramwegstaking. In de gistermiddag gehouden verga dering van den Haagschen gemeenteraad vroeg d'e heer Hoejenbos hem' mede te ideelen, of B. en |W|. 'er zich rekenschap van hebben gegeven, of ide bepalingen van d'e concessie, voor het geval' de Haagsche Tramwegmaatschappij in ge breke blijft, hier van toeipassing zijn? Art. 42 van de concessie luidt als Yolgt De vergunning kan door den gemeente- vervallen worden verklaard, op een door hem vast te stellen datum: a. bij liquidatie of faillissement der maatschappij b. wanneer d!e dienst zonder goedkeu ring van B. en ,Wj. of zonder door dé maatschappij te bewijzen overmacht, her haaldelijk of gedurende acht achtereepr volgende dagen geheel of gedeeltelijk ge staakt is; c. wegens het niet nakomen van een aan de maatschappij bij deze vergunning opgelegde verplichting* Het in (dit artikel onder b bedoelde geval heeft zich gedurende acht dagen voorgedaan. De raad «moet alles doen om te zorgen, dat er aan den tegenwoor dig en toestand een einde kome en dat hij zich niet herhale. Spr. stelt een «piotie voor, die tot strek- lHet -was een verbazend groote zaal van 80 M. lengte en 25 M. breedte; het gewelf was 15 M. hoog; de grond, ge- vorrafd door verbazend groote, natuur lijke tegels, was met fijn zand van goud gele 'kleur ^bedekt. Tegen een van de wanden schenen de bazalten kolommen van ongelijke grootte door een menschenhand te zijn uitge houwen, en vormden enorme zuilenrijen die van een of andere verwoeste kathe draal afkomstig schenen 'te zijn. Aan den tegenoveigestelden kant had het water, dat door de spleten van 'het gewelf sijpelde, stalactieten gevormd van een schitterende witheid. Drie booglampen verlichtten alle hoe ken van de uitgestrekte zaal en lieten door haar reflectors het koperkleurig ge welf in de schaduw. Alsof de natuur de grot in haar geheel had willen beschermen, was zij bij den ingang omgebogen en 0e 'bestuurbare (bal lon zou in volmaakte veiligheid geweest zijin, zelfs als |de hooge muren van steenr koolbriketten niet met opzet voor den hoogen ingang van "de grot waren ge plaatst. Deze muren trokken aanstonds de aandacht van den ingenieur. 'Deze massa's kolen waren het kost baarst, dat Midway bezat: zij waren de levensvoorwaarden van het fort en oie- mand dacht er aan ze te vernietigenkon den zij den vlieger niet het noodzakelijke king heeft, Bu «en Wi uit te noodigen tot het indienen van yoorstellen, waardoor in de toekomst .een geregeld tramver keer verzekerd worde. Nadat de voorzitter een overzicht heeft gegeven van die onderhandelingen, door Bl en |Wl gevoerd met de EL T„ 'M-> welke echter sedert de laatstee zitting geen nieuwe resultaten hebben opgeleverd, geeft hij het woord aan wethouder For- tuyn ter beantwoording van de vraag van kien heer Hoejenbos. Deze deelt mee* dat B. en .W, den rechtsgeleerden raads man der gemeente advies hebben ge vraagd over deze kwestie. Het ligt niet op den w^g van spr., mededeelingen te ■doen in verband met de kansen van een eventueel optreden van de zijde der ge meente tegen de H. T* M. Daarom geeft spr. den heer Hoejenbos in overweging, niet op onmiddellijke behandeling van zijn motie aan te dringen. s De heer Hoejenbos neemt acte van de verklaringen van den burgemeester ten aanzien van d'e verspreide geruchten, die geheel in de lijn van de door de !Hj. T,. M. gevolgdie taktiek liggen. Eiken dag pro beert m,en op nieuwe lijnen te gaan rijden; zoo houdt men den raad en het publiek op sleeptouw, ondergraaft de star king en tracht deze te verzwakken,. Spi; betwijf elt, of er in [deze vergadering izullen worden gevonden, die opkomen voor de stakers, maar zeker is hij, dat er niemand iets ten gunste van ide Hl. T,. M, kan zeggen of iets ten nadeele van de bij de staking betrokken organisaties. Hét was niet spr.'s bedoeling, de kwestie van de concessie in openbare zitting te behan delen. Maar in tusschen blijft de zaak sleeepn. Hoe lang duurt het, eer de raad weer bijeenkomt? Daarom handhaaft spr. zijn motie. jWfce staat er den raad borg voor, dat hij het eens zal zijn met de conclusies van den rechtsgeleerden raads man der gemeente? De voorzitter zegt, idiftt, wanneer B. en W|. de zaak voldoende kunnen beoordee- letn, zij de noodige stappen zullen doen, Dit is geen phrase. B, en Wl hebben het rechtsgeleerd advies ingewonnen om zich een oordeel te vormen. Art 42 bestaat evengoed voor hen als voor den raad. De heer Hoejenbos verwacht, dat, als B. en W\. termen aanwezig vinden voor toepassing van art. .42, zij zoo spoedig mogelijk met desbetreffende voorstellen zullen komen, jen dat zij ook in het tegenovergestelde geval den faad van het advies in kennis zullen stellen. Hij trekt zijn motie in. De voorzitter antwoordt, dat B. en Wl (het add es pan den faad puilen overleggen, nadat zij het bestudeerd hebben. De raad gaat Jn comité-generaal. Ook gisteravond is het in de straten, waar werkwillige trambeaimbten wonen, zeer roerig geweest De politie had) tot op vrij grooten afstand van de woningen /de straat afgezet, zoodat de pier auto thuisgebrachte werkwilligen geen hinder ondervonden bij het uitstappen. Buiten de afzetting werd hier en daar vlak leveren, )dat voor het opis tijgen noo dig was? Er waren (daar verscheidene honderd duizenden tons, (die als muren aan de beide kanten van het kleine kanaal waren opgestapeld, waarvan de beide schipbreu kelingen van ide „Mackenzie" het begin hadden gezien, toen zij op Midway land den. iDaar men over verscheidene personen beschikte, kon men gemakkelijk in acht len veertig juren 'zonder achterdocht op te wekken (bij (de vijandelijke kruisers, tusschen den ingang van dejgrot en de kust een platform maken van 25 30 meters lengte (en 10 meters breedte. Die regelmatig opgestapelde briketten zouden met planken kunnen worden gedekt en de aeroplaan zou op dit platvorm, |d!at zes a zeven meter Ibóven de zee was, uitstekend kunnen (opstijgen. 1 i— Meent ge dat 25 meters aanloop voldoende is om op "te stijgen? vroeg luitenant Forster, toen de ingenieur hem zijn plan ihaid uitgelegd. Die helft, zelfs het vierde gedeelte is voldoende, als ik maar van een tamelijk hooge plaats kan opstijgen, beste Archi bald. i Ik meende, dat men 'n tamelijk grooten aanloop moest nemen om een snelheid te verkrijgen van 40 a 50 Kilo meter, wat yoor de opstijging noodzake lijk is. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1