BUITENLAND.
DE VLIEGMACHINE.
BINNENLAND.
5e J«nr)fnn«
No. 1444.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN,
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dlnsdmc
14
Juli
De ADVBK i dN i irj'iVijS b draagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden fflidedeeHrtgen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
3e .vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting, Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
'geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
Detrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Jhr. mr. J. Roëll *j*.
Dat deze, thans overleden Staatsman
zich bij voorkeur getrokken gevoelde tot
het administratief recht, was duidelijk
merkbaar, tijdens zijn voorzitterschap van
de Tweede Kamer, hetwelk hij van 1905
tot 1909 uitoefende. Het Reglement van
Orde, dat administratie palladium van
ons Lagerhuis, lag toen in zijn mond
bestorven.
Iedere Kamerpresident moet zich na
tuurlijk wel eens beroepen óp dat Regle
ment, hetwelk de Kamer maar al te vaak
dreigt te overtreden, maar de heer Roëll
had de gewoonte er preventief mede te
werken. Nog voor iemand aan inbreuk
maken dacht, placht hij al te zeggen, dat
het op grond van artikel zooveel van het
Reglement van Orde aldus moest gaan,
en wanneer af en toe aan een hamerslag
kracht moest worden bijgezet met een
presidieel woord, kwam vast en zeker
het Reglement er bij te pas. Als er wat
woeligs dreigde, een buitengewoon
amendement of een motie op komst wa
ren, zag men de heer Roëll al van te vo
ren in het Reglement bladeren, om te zien
wat hij er straks van te pas kon bren
gen. En als alles rustig zijn gang ging,
wel, dan kon men vaak president Roëll
zijn administratief plechtanker zien raad
plegen; hij mocht dat blijkbaar' graag
op zijn gemakje eens doen.
Geen wonder, dat iemand van derge
lijke opvattingen look streng was ten aan
zien van zichzelf, zoodat hij slechts in
de uiterste noodzakelijkheid den hamer
aan een der vice-presidenten overgafj.
Voorzitter Roëll zat als 't ware vastge
groeid aan zijn zetel onder 't groene
baldakijntje.
Voeg hierbij, dat de heer Rocll ern
stig streefde naar onpartijdigheid, wel
ke hem octk zijn vrienden niet deed spa
ren, en 't is te begrijpen, dat de Kamer
hem eerde.
En te begrijpen is 't ook, dat iemand
als deze werker, met zijn helder verstand
en grooten ijver, in 't Staatkundig leven
tot hooge waardigheid gekomen is.
Een braaf man is in hem heengegaan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Albanië.
Van officieele zijde is reeds zoo dik
wijls beweerd dat de Prins von Wiied
heen zou gaan. Eiken dag kon men zijn
aftreden tegemoet zien). jMaar ondanks
al deze booze geruchten mijft hij steecis
nog maar op den Albanc.eschen troonU
Die correspondent van "de „Petit Pari-
siën" te Rjome weet daaromtrent betrouw
bare inlichtingen te geven. Volgens hem'
is de reden van des prinsen hardnekJi
kigheid deze, dat na de al te overhaaste
inscheping van de vorige maand keizer
Wilhelm boos geworden is, en zijn prin
selijken naamgenoot zou hebben doenj
weten, dat hij hem niet meer aan het
hof zou willen zien, zoolang hij niet
door zijn moed dit oogenblik van Zwakte,
FEUILLETON.
24)
De plannen van de aeroiplaan lagen nog
op tafel Men stelde ham op de hoogte.
Ik hoop, dat ge me meeneemt, riep
hij plotseling uit '/iehier seen middel,
waardoor ik weer op.mijn pantserschip
kan koon en!
Dus ge hebt ook yertrouiwen, zeide
"Maurice Rimbaut..j. Maar kent ge de
mecaniek van den explosie imotor?
r— Even goed als ik de torpiedo-Simith
ken, toen ik mijn birevet van torpillauir
heb gek,regen|. (Wieeft, |da,t ik Ier fcnijln plezier
in sitel, als ik aan land ben, met een
„zestig paardenkracht" in vollen gang
te rijden. De marine-officieren van voor
twintig jaar deden niets liever als zij
aan land waren dan een paard te huren
en te gaan rijden zonder stijgbeugels*
Een beetje later namen Z'j hun toevlucht
tot een rijwieL Tegenwoordig rijden ze
met auto's; morgen zullen ze het met
vliegmachines probeeren. Als het aan,
mij lag, zou ik morgen al vliegen» Als
ge dus een Chauffeur noodig hebt, houa
ik ime aanbevolen.
Als een plan moet slagen, zeide
het meisje glimlachend, komt de man,
dien men noodig heeft, altijd te goeder
een Duitsch officier onwaardig, zou
hebben goedgemaakt Daarom1 wil de
prins het nu niet opgeven; hij heeft geen
hoop Zijn rijk op de opstandelingen te
heroveren, maar hij streeft naar "de her
overing van zijn prestige I
„Vandaar schrijft deze berichtge
ver zijn wanhopig beroep op dip
raren Bib Doda en op de niet
minder rare Mirdieten, die zich
slechts tegen contant geld' tegen de
Mahommedaansche opstandelingen in
beweging wilden stellen, en die terug
trokken, toen zij hun eerste voorschot!
hadden opgemaakt, en toen de prins,
die zelf geen geld had, hun de soldij
van honderdduizend francs moest wei
geren, die ze eischten.
Vandaar ook het dwaze idee, in zijn
geejst of liever in dien van prinses Sophie
ontstaan, een beroep te doen op den'
koning van Roemeniëë, den oom' van de
prinses, en hem een legerkorps van 6000
Roemeensche soldaten te vragen om1 de
opstandelingen te bestrijden.
De prins verwacht volstrekt niet, het
Van de opstandelingen, die 20.000 in
getal zijn ,te zullen winnen met 6000
Roemeniëërs, evenmin als hij hoop had
zich van hen te ontdoen met de twee
duizend Mirdieten van Bib Doda.
Slechts één ding hoopte hij, hoopt
hij wellicht nog: met behulp' van deze
troepen een overwinning te behalen, die,
verre van hem tot den beheerscher van
het Mohammedaansche Albanië te ma
ken, in ieder geval zijn hoofdstad bei-
vrijden zou.
iDtit succes, dat door geen anderei ge
volgd zou worden, zou hem naar zijn
mieening in staat stellen te abdiceeren.
zonder zich te vernederen, omdat hij zoo
doende Albanië zou verlaten uit eigen
vrijen wil, en niet gedwongen door de
opstandelingen, die, naar ze zoo luid mo
gelijk verkondigen, Durazzo omsingelen
alleen om1 den prins te dwingen heen te
gaan".
Heel aardig gezegd, maar hoe kómt
zoo'n journalist dat allemaal zoo pre
cies te weten?
Zondag heeft te DfuraZzo een grooite
Vergadering van notabelen plaats gevon
den. De Mbrett trad als voorzitter op.
Behalve Prenk Bib Doda en Ismael Che-
mal namen ongeveer veertig aanzienlijke
vertegenwoordigers van Noord-, Midlden-
en Zuid-Albamië aan de vergadering deel,
Issa Boletinats verklaarde; Ofschoon de
vorst niet door ons gekozen, maar ons'
door Europa gegeven is, hebben wij
tot lieden todi trouw zijn partij gehou
den. Mocht de vorst gedwongen war*
den .ons te verlaten, dat dan geen ander
in zijn plaats trede. Die Albaneezen zijn
geen kinderen, met wie mien kan speleiE
Aan het einde der bijeenkomst hadt
een sympathiebetpoging voor den vorst
plaats. Uit het verloop der besprekingen
bleek een volkomen overeenstemming
tusschen de Mohammedaansche en Ka
tholieke deelnemers, om1 de regeerin'g!
van den vorst te steunen.
ure, daar waar hij-moet handelen* Mijn
heer Forster komt juist op tijd om te
verhinderen, dat ge door dien Rerdok
te inemen, een keus zouidt hebben gedaan,
die me sniet zou bevallen, zonder eigen
lijk te weten waarom»
Vrouwelijk voorgevoel, Miss. Dat
is een zintuig, dat ons ontbreekt, zeide
de 'Amerikaansche luitenant, en ik weet
er van mee te spireken, wanl ik heb er
nooit berouw over gehad, te hebben gek
loofd aan de gunstige of ongunstige in
drukken van Mistress Forster over de
menschen van onze omgeving* Ik raad
U aan hetzelfde te doen, als ge getrouwd
zijt, beste vriendje»
Maurice Rimbaut wist niets te ant
woorden; voor de derde maal kruiste
zijn blik dien van het meisje en blozend
trachtte JCate Hieuzey haar verlegenheid
te verbergen door te kijken door het
kijkgat naar de beide Japansche pant-
serschepen, die op de kalme zee zonder
rimpels juist een schot losten uit huil
groote stukken.
VL
„STARS AND STRIPES."
Minder dan een uil na de toestem
ming van den majoor was heel het per
soneel van het kleine fort ter beschik
king van den Franschen ingenieur gesteld.
Allen wisten reeds wat er aan de hand
was.
Een verbazende nieuwsgierigheid
De opstandelingen
rukken nog maar steeds met goed succes
voorwaarts. Zoo wordt uit Durazzo aan
het Berliner Tageblatf gemeld, dat de
Epiroten in Noordelijke lichting rukken.
iZij hebben thans het district Skrapari
bezet, om W;alona te bedreigen.
Ook /de opstandelingen om Durazzo
worden weer onrustig. Het geinen uit
de stad naar de hoogten van Rafciboel
is weer begonnen Aan óep kant van de
opstandelingen hoort men geweerscho
ten, die wel signalen zullen zijn.
Toestand in Servië.
Onder de leden der Oostenrijlkj^ch-
Hongaarsche kolonie verspreidde zich
gisteren het gerucht, dat tegen hen een
Servische aanslag was voorbereid, in
verband hiermjede zonden vele Oosten
rijkers en Hongaren hunne families naar
Semlin, om1 daar te ovëmachten. Veer
tig vrouwen en kinderen zochten een
toevlucht in het gebouw der Oostenrijk!-
sche ambassade en ,van het consulaat,
en brachten daar den nacht door.
'De geheele nacht verliep rustig. Geen
der Oostenrijklache of Hongaarsche on
derdanen werd bedreigd of lastig geval
len, geen betoogingen of oploopen had
den plaats in de nabijheid van het ge
zantschap.
Volgens de meening van den Stadspre
fect van Belgrado heeft een blinde pa
niek zich meester gemaakt van een deel
der Oostenrijkjsch-Hongaarsche kolonie,
die een gevolg kan zijn van de uitingen
der Servische pers.
Volgens de berichten uit Belgrado in
Wleensche blaaen wa$ de interventie van
het OostenrijlkSche gezantschap gegrond
op de in te Belgrado w-schijnende bla
den opgenomen mededeeling, dat de
Ruajsische gezant Von Hartwig op onver
klaarbare wijze zou zijh gestorven; op
grond daarvan werden demonstraties te
gen de Oostenrijk|e|che ambassade ge
vreesd
De Oostenri|k)öche gezant bezocht der
halve gisteren minister Pasjitsji en ver
klaarde de Servische regeering aanspra
kelijk voor iederen aanval op de ambas
sade. i i
Pasjitsj deelde den gezant mede, dat
maatregelen waren genomen om elke be
tooging te onderdrukken.
Enkele bladen spreken over naar Bel
grado gezonden Komitadjis, die den
dood van Hartwig zullen wrekenaan
de juistheid dier mededeeling moet wor
den getwijfeld.
GEMENGD.
iDaad van e en krankzinnige.
In de rue Mostaganem te Oran ontdekte
/men vijf in staat van ontbinding ver-
keerende lijken. iN,a onderzoek bleelk, dat
de kapitein 'Gouze in een aanval van
verstandsverbijstering zijn vrouw en zijn,
drie kinderen heeft vermooird. Toen hij'
tot zichzelf kwam en zich rekenschap
gaf van ^ijn ontzettende daad, pleegdq
hij zelfmoord.
;Zes menschen vermoord. In
Bergamo heeft iSimon Fiametta den ges
maakte zich van de honderd veertig veiv
dedigers van Midway meester.
IWjat onder de verdedigers! van Midr
way een zeer groote ontzenuwing te
weeg bracht, Lwas de eenzaamheid, waarin
zij waren gebracht sedert het veiihreken
der telegrafische verbindingen. Zonder
te gelooven aan de verwezenlijking van
het »plan van den jongen Franschman,
wenschte majoor Hteuzey zich zelf toch
geluk, dat hij zijn toestemming had ge
geven, daar "hij gevoelde, dat de soldaten
weer hoopten, ofschoon zij eenige uren
te voren; nog zeer 'teï neergeslagen
waren»
Zeker, allen die daar waren, van ,den
eersten officier tot den Taatsten kanon
nier, allen waren vast besloten, te strij
den op leven en dood, om ,voor het Ame
rikaansche vaderland dien ontzaglijken
kolenvoorraad te bewaren, die van even
veel waarde voor de eskaders zou zijn,
als de zpurstof voor de longen. Maar wat
te doen, als men op het vaste land niet
spoedig werd gewaarschuwd en als er
niet spoedig hulp kwam?
Wianneer zou die hulp'komen?
Dat vroeg ieder zich af, toen het be
kend was geworden, dat men de reser
voirs zoo goed als leeg had laten loo-
pen.
Iedereen wist dat voor de tweede
maal, tengevolge van nieuwe moeilijk
heden tusschen Japan en Amerika in de
meente-secretaris Camareta, idiens (dochter
en vier andere personen vermoord. De
aanleiding tot deze daad is niet bekend,.
Die moordenaar is nog niet gevat; hij
moet zich in de omstreken van de stad
ophouden.
Ongeluk met een luchtschipt
In Udine was het Italiaansche bestuur
bare luchtschip P 5 geland in de leger
plaats en werd, terwijl een tiental cavar
leristen het vasthielden, door djen wind{
weer omhoog gevoerd. "Neigen soldaten'
lieten de touwen los, maar de tiende
werd mee naar boven getrokken en viel
naar omlaag, toen de ballon reeds een
hoogte van 150 meter had bereikt. Hij
was onmiddellijk dood.
Het luchtschip, welks bemanning aan
boord gebleven was, landde vervolgens
zonder moeilijkheden.
Kolonel Von Reuter. Het
„Beri. Tagebl." verneemt uit Frankfort
|ai. d. Oder, dat bij het 12e (regi. grenadiers,
dat onder bevel staat van kolonel Von
R(euter iwelbekend uit de Ziatoern>-
affaire twee manschappen gestorveijl
zijn, van wie één weinjahriger". Honderd
grenadiers moesten zich ziek (melden, alles
'tengevolge van de buitengewone inspan
ning, die Zaterdag van de troepen ge-
eischt werd bij de velddienstoefeningen^
terwijl het zeer heet was.
Ontploffing. Te Reims zijn bij
het fort Vitry, waar men proeven neemt
met het leggen van mijnen, door een ont
ploffing vijf soldaten gedood en drie
ernstig gewond'L.
Gevecht tusschen Zigeu
ners. Te Charalles (Fr.) geraakten 2
Zigeunerstammen, 120 man sterk, in een
gevecht aan de oevers van de Loire. Er
werden pistoul- en geweerschoten ge
wisseld, ook werd van bijlen en messen
gebruik gemaakt.
Twee personen werden gedood een
tiental gewond.
Conflicten te Lissabon. Gis
teravond hadden conflicten plaats op het
Dpm Pedroplein tusschen aanhangers
van Affonso Costa en leden der oppo
sitiepartijen. De rust is nu hersteld.
Scheepsramp. Een ontzettende
ontploffing- had plaats aan boord van
de Chineesche kanonneerboot Tung-Sji
bij het arsenaal te Kiang-nan. 35 adel
borsten werden gedood. De oorzaak van
de ontploffing ligt in het duister.
De Tramstaking te 's-Gravenhage.
Toen wij gistermiddag op ons bureau
de tijding ontvingen, dat 'de toestand in
de Haagsche straten critiek was gewor
den en het zelfs tot handtastelijkhedeh.
Was gekomen tusschen publiek en politie,
zijn we (Onmiddellijk persoonlijk naar Den
Haag gegaan, om onze lezers zoo zuiver
en nauwkeurig mogelijk in te lichten. Een
ongewonen aanblik leverde reeds het sta
tionsplein ,op). (Geen tram was hier te
bespeurenmen kan zich niet voorstellen
Welk #en vreemden aanblik Dien Haag
oplevert zonder electrische trams.
emigratie-kwestie, de Amerikaansche
vloot Kaap 'Hoorn had omgevarenzij
was van den Atlantischcn Oceaan naar
den Stillen Oceaan gegaan, dezen }<eer
niet, om een tweede reis om de wereld
te doen, maar om bezit te nemien van
de prachtige statie van pakland, waar de
Amerikanen in minder dan vier jaar een
overgroote oorlogshaven hadden gegra
ven. Thans hadden de Vereenigde Star
ten tegenover Japan een versterkte po
sitie, waar alle elementen van de mo
derne groote arsenalen waren vereenigd;
waterbakken, ateliers voor oorlogsmabe*
riaal, dokken en kanonnengieterij.
Onder dit dekschild was ide Ameri
kaansche kust van den kant van den
Stillen Ooeaan onschendbaar geworden,
en talrijk waren de Yankees^ die vroe
gen, dat men rnet Japan den strijd zou
aanbinden, zoodra men geheel gereefd
was, namelijk het volgende jaar.
Maar met de vastberadenheid, waar
van het reeds bij den aanval der pant-
serschepen op fort Arthur vóór de oor
logsverklaring had blijk gegeven, had
Japan niet gewacht op den tijd, die door
zijn tegenstanders was uitgekozen.
Brutaal was Japan den aanval begon
nen op de prooi, die het meest in zijn
nabijheid lag, namelijk op| de Hawai-
eilanden, voor dat de eskaders van den
Stillen Oceaan San Francisco hadden
kunnen bereiken.
Onmiddellijk begaven wij ons naar
het "Plein. Door de Stationsstraat,Wagen
straat en Vlamingstraat ging alles goed,
maar de Spuistraat was geheel jdoor de
marechaussee te paard afgezet. Wij zijn
toen binnendoor gegaan om; op het
Binnenhof te komen, maar ook dit was
gedeeltelijk afgezet. Toen wij ,daar aan
kwamen, waren wij getuige van een span
nend toon eel, ,dat wij als eerste nieuws
moesten boeken op onzen, joumalistieken
ommegang. Het publiek stond aanvan
kelijk bij het ministerie van koloniën.
Toen er een electrische tram aankwam
van lijn 8, de eenige lijn 'die dienst deed,
werd deze wagen onder gejoel en gefluit
ontvangen. Een gedeelte van het gepeiu-
pel ging midden op de lijn staan, waar
door de bestuurder genoodzaakt was te
stoppen. Eenige vrouwen grepen hent
toen bij zijn pantalon en zouden Jiem
zeker van den wagen getrokken hebben,
indien niet spoedig marechaussees tot
ontzet waren komen opdagen. Toen het
publiek niet terstond aan het 'bevel der
marechaussees voldeed, om te retireeren,
maakten dezen een charge met de blanke
sabel. Een der toeschouwers kreeg daan-
bij zulk een hevigen slag op zijn hoofd,
dat een ieder dacht, dat den man de
hersens waren ingeslagen. Bewusteloos
Werd de getroffene, die hevig bloedde,
door een paar agenten buiten het ge
drang gebracht en met de zieken-auto,
welke spoedig verscheen, haar het ge
meenteziekenhuis overgebracht. Toen er
eenmaal bloed gevloeid had, kwam d'e
sdirjk er in en zetten de demonstranten!
het allen op een loopje. De politie 'ge
lastte daarop, (dat het tra'mverkeer geheel
zou Worden stopgezet, zoodat na half vijf
gisterenavond geen trarn in/eer gereden*'
(heeft. To,en het tramverkeer stilstond,
werd de afzetting van het Plein opge
heven. In groepjes besprak het publiek
de staking, en algemeen was men van
oordeel, dat deze toestand zoo niet lang
zou kunnen duren.
De stakers "zijn (natuurlijk in hum nopjes.
Alles verloopt zooals zij het hadden
kunnen wenschen, terwijl de sympathie
van !h et geheele publiek aan huin zijde is.
W,ij hebben gisternamiddag verschillende
personen gehoord, maar fliem/anjd onder
hen nam liet op voor de Hi. T. M. D'e
sympathie van het publick uitte zidh ook
Sn financieelen steun. 'Door enkele sta
kers werden op het Plein couponboekjes
verkocht; elke coupon moest den mini
mumprijs van 5 ct. opbrengen. Gretig
Werden deze couponnetjes gekocht; zoo
riepen verschillende hceren düt de ,W|ittm
Sociëteit de stakers bij zich en kochten
hun heelen voorraad op, terwijl ook def
tige dames een boekje kwamen koope%
Zondag had men voor rtfim f1000 ver
kocht ,maar gisteren moet dat bedrag
verre overschreden zijn.
Er werden ons verschillende .achtbare
personen genoemd, die giften zouden gew
schonken hebben, doch daar ons een of-
ficicele bevestiging niet kon worden ge
schonken, zullen >vij ons van namen ont
houden.
Op don datum van het verbreken der
telegrafische verbindingen, op 31 Mei;
verliet de Amorikaalnisebe vloot jiuist Cal-
lao en de kusten van Peru; Zij moest dus
op de hoogte van Piananta zijn en zou
nog minstens negen dagen noodig heb
ben om Oakland te toereiken.
Gesteld, dat zij door het verbreken der
kabel en de verschillende verdachte tee-
kens er toe gekoin(en, was snéller te
stoomen, kon Zij toch niet vóór 15 of
16 Juni te San Francisco zijn.
Dus als de aeroplaan in zes of zeven
dagen gereed Zou zijn# 't zij op 12 of
13 Juni, kon hij in 24 uren Hlonoloeloe
bereiken en van daar San Francisco den
dag voor de aankomst van het eskader.
jWant alles, wat men Van het vlieg
toestel kon hopen, was, dat het de groote
eilanden zou bereiken, ..waar misschien
staties voor draadlooze telegrafie waren»
Gesteld, dat de kabel doorgesneden
was tusschen San Francisco en Hono-
loeloe, evenals tusschen Honoloeltoe en
Midway, gesteld zelfs, dat Honoloeloe
in handen der Japanners was, zou men
op het eiland ,H,awaï zélf driehonderd
kilometers verder wel een station van
draadlooze telegrafie vinden, door .middel
waarvan men zich met het vaste lan'd
in verbinding kon stellen.
vWordt vervolgd).
