Maandag
6
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No 1437.
Bureau OUDE SINGEL. 04, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Poitbue 0.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het fll-TLLUSTRRPRD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 pet Kwartaal, ni| onze agenten 10 cent per week. 1.30 per kwartaal Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummere 3cent, met OeTIluetreerd Zondagsblad B cent
uli
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt vut I—6 rtgeh ftTJ, «ft» «g«l maar IBtwt
Ingezonden raededeellngen van 1—5 regeli IJJO, elke rtgtl M«r 10 «ent n*t gadi
bewijsnummer BIJ contract aanzienlijke korting Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën gevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen nainieis-advertenriën) I —5 regels 25 cent. iedere regel meer 5 cent aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 eont, Iedere regel moer 10 «enl
Aan een boom
Bij den bouw van het nieuwe Aca
demisch Ziekenhuis alhier zijn vo,or de
135 verpleegsters slechts 90 kamers be
schikbaar gesteld. Dit heeft der Vetr-
eenijging „Noso'kornos" aanleiding ge
lgeven zich tot den Minister Van Bin-
nenlandsche Zaken te wenden wiet het
Verzoek: yoor elke inwonende verpleeg
ster een eigen slaapkamer te bereke
nen, en deze kamer aan Voldoende
eischen van verlichting! en verwarming
te doen beantwoorden.
De vereeniging vraagt ook het exter-
naat voor gediplomeerde verpleegsters
in het Leidsche Ziekenhuis toe te staan.
In hoeverre dit laatste in overeenstem
ming] is te brengen met de eischen van
den dienst en hoe dan het aantal eigen
slaapkamers moet worden berekend,
moeten wij als ondeskundigen in
't midden laten, maar overigens gevoe
len we veel, ja alles voor het verzoek
van „Nosokomos".
Een eigen kamertje te hebben, waar
men geheel meesteres is, mag waar
lijk geen overbodige weelde geacht
worden voor verpleegsters, die overal el
ders in 't groote complex van gebou
wen slechts werk vinden, werk 'voor pro
fessoren, studenten en patiënten; werk
van inspannenden aardwerk ook, waar
bij zij niet gemist kunnen worden een
factor, waarmede bij de verstrekking Ider
Érustgelegenheid mede rekening moet ge
houden worden.
Nu schijnt met tweeën op 'één ka
mertje te huizen wel 'lgezellig, 'maar men
wil afgescheiden vp.n de Vraag der
samenwerking en saamhorigheid toch
wel één plekje hebben waar mën ge
heel zichzelf lean zijn en dat men geheel
naar eigen smaak kan inrichten. Vooral
na inspannenden arbeid is zoo'n plekje
een heerlijk bezit, Waarop een verpleeg
ster dan ook eigenlijk wel recht heeft.
Aan een boom1We willen 'hiermede
Zeggen: waar het nieuwe ziekenhuis al
zooveel millioenen kost, daar kunnen
die paar duizend gulden Voor Wat meejr
verpleejgsterskamertjes er ook Wel bij.
Kentering.
Het Hbld. "heeft „een bijzonderen
correspondent*' in Spanje, die daar
blijkbaar al jaren woont, want deugden
en gebreken van het Spaansche volk
Iweet hij goed uit elkaar te houden, al
valt ook hij van zekere vooringenomen
heid tegen dat Roomsche land niet vrij
te pleiten.
Naar aanleiding van den vorsten
moord te Serajewo heeft hij 't nu ovey
't Spaansche anarchisme, waarbij na
tuurlijk ook Ferrer ter sprake komt.
Vooreerst noemt hij dezen „zeker de
eenige anarchist, wiens aandenken in, een
Noord-Europeesche hoofdstad door een
Standbeeld en in ontelbare andere ste
den door een straatnaam Vereeuwigd
twerd,'' om voorts diens verdwijnen als
Volgt in herinnering te brengen:
„Toen kwam de aanslag op de jonge
(vorsten door Ferrers' besten vriend
Morral, en drie jaar daarna de Serna-
na tragi ca en daarmede de opruiming
Van de ergste anarchistische élemen
ten, het fusiHement van Ferrer, ver
raden en aangeklaagd misschien door
zijn partijgenooten en door de radi-
ralen, doch zeker terechtgesteld zon
der dat iemand van hen 'zijn gratie
Vroeg. De radicalen Waren veel te blij
hem 'kwijt te zijn, al maakten zij dan
ook later, toen hij eens dood Was,
[uit zijn onregelmatige terechtstelling
een politiek wapen tegen de regee-
ring.*'
Dit is wel het tegenovergestelde van
een geestdriftige Verheerlijking, niet-
Iwaar? Van alle aantijgingen jegens de
regeering is nog alleen overgebleven 1de
„onregelmatige terechtstelling" maar
men moet toch Wat overhouden om de
indertijd gevoerde agitatie een schijn Van
jgrond-te geven. I
De kentering in zake Ferrer komt al
spoedig. Men zal zich te Brussel nog
over zijn standbeeld gaan schamen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het drama te Serajevo
In alle steden van Oostenrijk-Honga-
rije werde.n Zaterdag, den dag der begra-
venis, plechtige H. Missen opgedragen
voor den vermoorden Aartshertog Frans
Ferdinand en diens gemalin.
Keizer Frans Joseph heeft Zaterdag
aan graaf Strugki, den Voorzitter van
den Oostenrijksche [Ministerraad, aan
graaf Tissa den Hongaarsche Minister
president en aan Bdllinski, minister van
Finantien onder wien het bestuur Van
Bosnië en Heregowina resorteierf
een eigenhandig schrijven
gericht van den volgenden inhoud.
„Ik ben diep geschokt en nog steeds
onder den indruk van ide ontzettënd|e|
daad, waardoor mijn welbeminde neef
te midden van zijln taak Waaraan hij zich
met ijver had gewijd en welke hij ver
vulde aan de zijde van zijn moedige
echtgenoote, weggerukt en mij en mijn
huis in smartelijke rouw gedompeld
heeft Wanneer mij iets in deze diepd
droefheid kan troosten, fijn het de
ontelbare bewijzen van warme sympa
thieke en oprecht medelijden, die mij
gedurende de laatste dagen uit alle oor
den des lands zijn toegevloeid. Een mis
dadige hand heeft mij beroofd van een
beminden bloedverwant en trouwen me
dewerker en naamloos wee over de hoof
den zijner jeudige kinderen gebracht. De
waanzin van een klein aantal op eert
dwaalspoor geleide personen, is echter
niet in staat de geheiligde banden te
slaken, die mij en mijn volk omvat hou
den en vermag ook niet het gevoel van
innige liefde waarvan Ik en mijn huis
opnieuw de treffendste bewijzen uit
alle deelen der monarchie hebben ontvan
gen te verminderen. Gedurende vijf-en^
zestig jaren heb ik met mijne volkeren
lief en leed gedeeld, steeds o,ok in de
moeilijke uren, denkend aan müjn Ver
heven plichten .en aanpiijn verantwoorde
lijkheid voor het lot van millioenen men-
schen, voor wfe ik "den Almachtige re
kenschap verschuldigd ben. De nieuwe
smartelijke beproeving, door Gods on
doorgrondelijk raadsbesluit over mij en
de mijnen gezonden, steikt mij in het
besluit, op den door mij Ingeslagen en
voor mijn volk als den besten erkenden
weg, tot mijn laatsten ademtocht voort
te gaan. (En indien ik eens het onder*
pand van de liefde mijner onderdanen
aan «mijn opvolger kan nalaten, dan zal
dit het schoonste loon voor mijne va
derlijke zorgen zijn. Ik draag u op, allen,
die zich in deze kommervolle dagen met
'beproefde trouw en toewijding om' mijn
troon hebben geschaard, mijn oprechten
darik te betuigen."1
De aankomst der kinderen.
Over de aankomst der kinderen deelen
de Oostenrijksche bladen nog de vol
gende bijzonderheden mede.
Zaterdagochtend kwamen zij met den
sneltrein uit Praag t e Wieenen aan, al
waar aan het station Aartshertogin Ma
ria Annunciata aanwezig was. De oudste
der drie kinderen, prinses Sophie, sprong
het eerste uit de coupé en toen zij dë
aartshertogin Maria Annunciata zag be
gon zij bitter te weenen. Dit roerend
tafereel ontlokte ook den verschillende
omstanders de tranen uit de oogen. Prim
ses Sophie droeg een zwart costuuim1
en zwarte hoed met teruggeslagen sluier.
De beide prinssen droegen zwarte ma
trozen costuums met witte kragen en
'waren blootshoofds.
Honderden personen, meest Vrouwen
uit het volk, waren voor het station sa
mengestroomd. Toen de stoet zich in
beweging zette trok de aartshertogin de
nog steeds weenende prinses naar haar
toe om het kind te sussen en te troosten.
Om half-acht 's avonds werden de kin
deren zooals gemeld naar de Hof-
burgkapel gevoerd, om bij de lijken hun
ner ouders te bidden. De weinige per
sonen, die getuigen waren bij dit schok
kend weerzien, konden hunne ontroering]
niet bedwingen, toen de kinderen hunne
tranen den vrijen loop lieten.
Den Oostenrijkschen adel
welke eerst niet tot de begrafenis-plecb-i
tighei.d zou worden toegelaten is daar
voor ter elfder uren nog toesltekrtmingl
verleent Zij hadden gedreigd hun waar
digheid neer te leggen zoo men hen zou
verhinderen de lijkwagen te volgen.
DqWeener bladen veroordeelen scherp
de houding van het hof bij de begrafenis^
plechtigheden, vooral dat alle vorstelijke
personen welke de plechtigheid met hun
tegenwoordigheid wilden opluisteren
hiervoor zijn bedankt
Vooral het „Wiener Journal" is het
meest verontwaardigd. In een artikel ge
titeld „De vijand van den doode", stelt
het blad den opper-ceremoniemeestjer
Prins Montenuevo Voor het gebeurde
aansprakelijk en zegt, dat deze zich uit
sluitend' door zijn haat tegen den ver
moorden aartshertog liet leiden.
Indien Prins .Montenuevo zelf niet
treurt over ,den dood van den troonop
volger, zegt het blad, laat hij tenminste
een ander niet beletten dit wel te doen.
Het onderhoek
te Serajevo duurt nog steeds voort. Alle
Servische onderdanen werden uit Seraj
jevo verbannen. Verschillende journalis
ten, Bosniërs en orthodoxe Serviërs
moeten voor altijd Serajevo verlaten. De
politie ontving ook nog bevel, alle Ser
vische studenten onmiddellijk uit te
wijzen.
Een Kroaat heeft aan de politie een
lijst ter hand gesteld met de namen van
kooplieden, advocaten en politieke per
sonal in Servië, die, naar het heet, aan
het oompiot zouden hebben deelgenomen
en de kosten van den aanslag hebben
gedekt.
De politie heeft deze lijst naar het mi
nisterie doorgezonden.
Albanië.
Naar uit Durazzo aan de .„Frankfur
ter Ztg." gemeld wordt, schijnt de vor
ming van het vreemdelingenlegioen tast
bare vormen aan te nemen. De sterkte
van het leger zal ongeveer 2000 man
bedragen. Ook de bijzonderheden dier or
ganisatie zijn uitgewerkt, maar omdat
daaraan nog de goedkeuring van den
vorst moet gehecht worden, zijn ze nog
niet gepubliceerd De grootste moeilijk
heid bestaat in het onder dak brengen
der manschappen. D]e kosten worden op
twee nlillioen mark berekend
Pr enk B|ib D'oda v rdt binnenkort te
Durazzo verwacht. BÜjjkbaar wil hjj in
lichtingen geven, waaruit zijn loyaliteit
moet blijken. Het hoofddoel van zijn be
zoek is het verkrijgen van een belooning
voor zioh en zijn manschappen. Men is
echter van meening, dat hij zijn soldaten
niet zal uitbetalen, waardoor de ontevre
denheid nog zal toenemen.
Essad Pasja.
Uit Parijs wordt gemeld, dat Essad
Pasja niet meer 'in Italië, maar thans
in Parijs vertoefd
Arbitrage voor Griekenland en
Turkije?
Turkije heeft er in toegestemd, aan een
neutrale -mogendheid de keuze over te
laten van een scheidsrechter, die belast
zal worden te Smyrna uitspraak te doen
over de geschillen, welke hem door de
Turksch-Grieksche commissie zullen won
den voorgelegd
GEMENGD.
"-Politiek bederf InFrankrijk
Een sterk staaltje van het politiek be
derf uit Frankrijk wordt wederom uit
Parijs gemeld
Tengevolge van een aanklacht, door
een café-houdster te St. Dienis ingediend,
is een invloedrijk plolitiek persoon te Pa
rijs, de heer Balans, voorzitter der radi-
kale en <radico-socialistische kiesvereenir
gingen van het S^eine-departement, ge
arresteerd Blalans had de caféhoudster
geloofd, dat haar verlof zou worden ge
geven om in haar café te laten dansen,
zoo zij hem een bedrag van 4000 francs
overhandigde. De café-houdster verkreeg
echter het gevraagde verlof, alvorens Ba
lans zijn invloed ten hare gunste had
kunnen 'gebruiken en weigerde daarom
het overeen gekomen bedrag te betalen.
Toen Blalans niettemin aanhield, stelde
zij de politie van het geval in kennis»
waarop deze Blalans arresteerde,
(Die arrestatie van Blalans, die reeds se
dert twintig jaar een der invloedrijkste
verkiezingsagenten in het Seine-departe-
ment was verwekt te Parijs tamelijk
groote opschuddingi,
-De staking te jWjoollWich. De
reeds zoo langen t ijd onder de arbeiders
van het arsenaal te ;Wpolwich heerschten-
de ontevredenheid is Zaterdag tot uit
barsting gekomen. Bjij de herstellings
werken .aan bet arsenaal had een lid
van den machinistenbond, Enthwistle ge
naamd, geweigerd een machine op te stel
len, omdat reeds een niet georganiseerd
arbeider met dat werk bezig was ge
weest Hierop ontsloeg de opzichter
Enthwistle. Al zijn kameraden eischten,
dat dit ontslag onmiddellijk zou worden
ingetrokken, wat evenwel geweigerd
werd. Het gevolg was, dat zij het werk
neerlegden, welk voorbeeld spoedig door
de andere arbeiders der fabriek gevolgd
werd, zoodat het aantal stakers weldra
8000 bedroeg. De opzichter verklaarde
zich niet bereid om Enthwistle weder aan
te stellen, mits hij ,het hem opgedragen
werk voltooide. Daarna zouden |de niet-
georganiseerde arbeiders niet meer ge
bruikt worden. D|e stakers .wezen dit aan
bod van de [hand ,en (verlangden, dat Enth
wistle onvoorwaardelkij weder in fiienst
genomen Zou worden.
Te Woolwich heerschte Saterdag groo
te opwinding. Er waren nog 2000 ar-
fbeiderts 'in1 het arsenaal (Werkzaam1, die zich
heden vermoedelijk hij de staking zouden
aansluiten. De stakers willen waarschijn
lijk Van de gelegenheid gebruik maken
om loonsverhooging te krijgen.
De moord op Cal'roetje. De
president van het Parijsche hof van ge
zworenen, Abanel', zal heden in de St
Lazaire-gevangenis met mevrouw Cail-
laux het gebruikelijke personenverhoor
beginnen. Tegelijkertijd zal mevrouw
Caillaux de beslissing van de kamer van
Aanklacht vernemen, alsmede de akte van
aanklacht ontvangen, op grond waarvan
zij voor het hof van gezworenen verwe
zen wordt
De aangeklaagde heeft van heden af
een termijn van vijf dagen om1 tegen
deze beslissing bij het hof van cassatie
te protesteeren. Men gelooft echter niet
dat mevrouw Caillaux van dezen termijn
gebruik zal! maken.
iEen 'brutale diefstal'. Graaf
Nicolaas Mouravief, een Russisch hove-
lipg, is te Calais het slachtoffer ge
worden van een diefstal' ten bedrage
van ruim 12.000 francsl, Hij had Londen
gisteravond om 9 uur verlaten en was
op weg naar Parijs. Te Calais stapte
hij op het station in een coupé eerste
klasse en plaatste een valies met juwee-
len en documenten naast zich. Toen hij
züjki zitplaats even verliet om1 op hejt per
ron een krant te koopen en daarna weer
naar z!ij!n coupé terugkeerde, was zij'n
tasch verdwenen. Onmiddellijk werd aan
gifte h'ij de politie gedaan. Hedenoch
tend is een politiebeambte naar Brussel
en een ander naar Londen vertrokken
om1 den dader op te sporen, die zonder
twijfel tot een internationale dieven
bende behoort. Zijn signalement is be
kend.
Hevig onweer. Vrijdagavond is
een vreeselijk onweer boven Neurenberg
losgebarsten. De aangerichte schade is
reusachtig en voorloopig nog niet te
schatten.
Twintig minuten lang viel een gewel
dige hagelslagsteenen zoo groot als
hazelnoten en sommigen als walnoten.
De openbare plantsoenen, de war-
moezerijen en de velden in de .omgeving
der stad zijn geheel vernield. Hier en
daar heeft de neerstroomende regen in
het plaveisel der straten groote gaten
geslagen.
Aiuto-ongeluk. Men seint uit
iRethel aan de Eclair: ,Nabiji Mazagran
op de baan van Rethel', heeft een auto-
ongeluk vier slachtoffers geëischt.
;Een auto, waarin gezeten waren de
heeren Nageant, auto-fabrikant te Luik,
Stellingwerf!, bankdirecteur, Maris en
Limbourg, renteniers te Hasselt, en vdie
bestuurd werd door den chauffeur Le-
bl'anc, is totaal omgekanteld. De auto
was op weg naar Lyon, waar de groote
rennen van de Fransche automobi'el'club
gehouden worden.
Joseph Chamberlain, f Joe
Chamberlain, de vroegere minister van
koloniën in Engeland, is Vrijdagnacht te
Londen overleden,. Door zijn imperialis
tische politiek, welke hij voerde, werd
hij de bewerker van den onrechtvaar-
digen Boerenoorlog in Z|uid-Afrika, waar
door hij zichzelf en zijn land bij de ge-
heele beschaafde wereld onsympathiek
maakte. Ook was hij' een groot tegen
stander van de .Hjoimfe Rule B]ill en nu
mag het een opmerkelijk feit genoemd
worden, dat Chamberlain in hetzelfde
jaar gestorven is en waarschijnlijk ook
in dezelfde Imaand, dat ide Home Rule
Bill triomfeert, een triomf, die hij in 1886
wist te voorkomen, door een scheuring
in de liberale partij te brengen.
De begrafenisplechtigheid zal te Bir
mingham plaats vinden en wel op staats
kosten.
Overste Thomson j*.
Het pantserdekschip „Noord-Bra
bant", thans met het stoffelijk] over
schot van luitenant-kolonel Thomson op
de thuisreis, zal Dinsdag 14 Juli a.,sU
des nachts te twaalf uur de haven van
IJmuiden binnenloopen om1 enkele uren
later op te stoomen naar de De, Ruyter-
kade te Amsterdam1. Daar Zal 'het om!-
streeks zeven uur in den morgen vapj
Woensdag 15 Juli a.9. arriveeren.
Te negen uur heeft de officie,elie plech
tigheid plaats, I
Sanatorium te Heer.
Het sanatorium te Heer, bij [Maas
tricht, gebouwd wit de fondsen van het
dr. Ariënsfonds, in de onmiddellijke
nabijheid van het voogdij-gestidht Sint
Joseph, nadert zijne voltooiing. Het ge
bouw is opgetrokken in gele mergeV
en het dak is gedekt met roode pannen j
het maakt een schilderachtig effect ia;
het groene landschap. U I 1
Naar verluidt kan de plechtige inzege
ning en opening van het gesticht voor
drankzuchtigen verwacht worden öp 22
en 23 Augustus a.S.
Uit de sigaren-Industrie.
Naar het „U. DIP meldt, is te Utrecht
een bespreking gehouden van gecommit
teerden uit de looncommissie en uit het
dagel'ijksch bestuur van het Verbond van
Vereenigingen van Sigarenfabrikanten in!
Nederland met afgevaardigden der vier
arbeiders-organisaties.
Het resultaat was, dat een oVereenl-
komst is gesloten betreffende de loonre
geling voor sigarensorteeders, enz.
Deze Joonregeling treedt in werking
op 3 Augustus a.sC en heeft overeen
komstig het contract, gesloten op 9 Mei
1913 terugwerkende kracht tot 1
Juli 1913.
Ned. R. K. Bakkers-, Cacao-, Choco
lade- en Suikerwerkers.
Gisteren vergaderde deze Bjond te
Delft, in het gebouw van den RrKL
'Volksbond» Als voorzitter fungeerde (de
vrijgestelde van den bom& de heer H|. J.
Sprokop, die nadat de heer v» d. Helm,
van Delft, het welkom in hun bondsi-
gebouw had toegeroepen, den eere-vooiiïn»
v» Oostrom als gast begroette en een
vijftal nieuwe afdeelingen 't welkom toe
riep.
Daarna werden de notulen der buiten
gewone vergadering in December, 1913
voorgelezen door den heer v» id. Aar,
welke na eenige wijzigingen werden
goedgekeurd. Blij de behandeling van het
jaarverslag van den searetaris werd de
volgende conclusie genomen ten opzichte
der Haagsche staking: „De Bondsraad
in jaarvergadering bijeen schenkt hare
volle goedkeuring aan de houding van
het Hoofdbestuur tijdens de Haagsche
staking in T>ea en Jan. 191314", De
GeesteL adviseur, de weleerw. heer J.
Kok, werd welkom geheeten. Gememo
reerd werd het heengaan van rector van
den Berg als adviseur, hetwelk een ver
lies was. Het hartelijk woord van den
voorzitter werd beantwoord door den
eerw. adviseur met een schoone opwek
king om niet alleen tot maatschappelijk,
maar ook tot godsdienstig goed fe leven.
De voorzitter maakt naar aanleiding
van de woorden van een der afgevaardig
den de opmerking, dat voor het lezen
van verschillende socialistische bladen
dispensatie moet worden ^gevraagdg aan
den Bisschop; hij zegt, dat hierop goed
dient te worden gelet, zoo gemakkelijk
worden verkeerde ideeën overgenomen.
Daarna werd het jaarverslag van den
secretaris goedgekeurd. Evenzoo de fi-
nancieele verslagen van de administratie
van ,.,Ons Vakblad" en van den bonds-
pen ningmeester. „Ons Vakblad" heeft dit
jaar een tekort van f 166,39. De con
trole-Commissie verklaarde alles in de
beste orde bevonden te hebben. Goeidge-
keurd werd ook, na een vrij lange dis
cussie de arbeidsovereenkomst met den
vrijgestelde» Bjjjj de begrooting daarmede
in verband staande is besloten om het
salaris met f 50jjte verhoogen. De
vergoeding van den bondspenningmeester
is gebracht van f 15.op f 25.De
begrooting wordt goedgekeurd.
Daarna komt in behandeling, na lange
discussie, een voorstel van het bestuur
ten opzichte „Ons Vakblad", dat met
meerderheid van stemmen wordt aan
genomen. Dat voorstel luidt: „iHet be
stuur krijgt de vrijheid van drukker te
veranderen, mits we daarmede ons pres
tige als arbeidersorganisatie niet evr-
liezen.
Er zal dan overwogen worden of een
goedkoopier druk van „Ons Vakblad"
