5e Jaargang
NJo 1434.
Vrijdag
3
BUITENLAND.
DE VLIEGMACHINE.
Bureau OUDE) 8INQEL. 04, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 4.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN PEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 0 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaaL
Afzonderlijke nummers 3'/, cent, met Oetllustreerd Zondagsblad 5 cent
Juli
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1-4 regelt t 0T5, efke regel mm Ilea*
Ingezonden mededeellngen van 1—4 regale 1.40, elke regel meer 10 eeaL met gratie
bewijsnummer. BI) contract aanzienlijke korting. Grooto letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiengevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentiïn) 1—5 regels 25 cent. Iedere regel meer 6 centaangeboden
betrekkingen 1—4 regels 50 sent, ledera reaal meer 10 sent
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het drama te Serajevo.
Ofschoon het resultaat van het gerech
telijk onderzoek wordt geheim gehouden,
zijn toch reeds tal van gegevens bekend
geworden, waaruit duidelijk blijkt, dat
de moorddadige plannen te Belgrado
zijn gesmeed. Zoowel Princip als de
bommenwerper jQabrinowitsj hebben
reeds bekend hun opdracht ,uit de Ser
vische hoofdstad te hebben ontvangen.
iDe politie te Serajevo heeft tot nu toe
niet minder dan 7i00 personen in ver
hoor genomen en de rechter van in
structie ongeveer 400.
Groot opzien baarde het bevell tot in
hechtenisneming Van Grigor Jeftanowits
een der leiders „Van de Servische poli
tieke partij in Bosnië en schoonvader
Van den bekenden Servischen gezant te
Sofia, dr. Spalajkowits, die in Servië
het hoofd der Groot-Servische befweging
is. Hij moet echter dadelijk na de gelukte
aanslag naar 'Servië zijn gevlucht.
Gabrinowitsj, de bomwerper, verklaar
de gisteren voor den rechter van instruo-
tie, dat hij eenige weken geleden in een'
café te Belgrado gelezen had, dat de
troonopvolger naar Serajevo zou gaan.
Zijn besluit was dadelijk genomen. Hij
had Princip, die kaart zat te spelën,
hij zich geroepen, door hem1 een teeken
met het Jioofd' t e geven. Zjij spraken af,
om den volgenden dag een geheime sa
menkomst te hebben. Daarbij waren nog
enkele studenten tegenwoordig, die allen'
Verklaarden dat zij bereid waren .voor
hun patie te sterven. .Er werd besloten
den Gncte^'jj^ohen t wto norrZo te
dood en.
Om bommen en wapens te krijgen,
begaven de samenzweerders zich naaf
Milan Pribitsjewitsj, een vroegeren Oos-
tenrijkschen luitenant, thans majoor hij
den Servischen gen er a l'en staf. Deze Ser
vische Oostenrijker verwees hen naar den
bekenden comitadji Tsjiganowits. De co-
mit beloofde hun bommen te zullen be
zorgen uit het.arsenaal van Kragujewatz,
op voorwaarde, dat ziji al zijn aanwijzin
gen stipt zouden volgen. Zijl zouden zes'
bommen en zes revolvers krijgen, in
dien Zij nog 4 bommenwerpers konden
vinden. Nadat de eerste bom geworpen
was, moesten ook de andere weggeslin
gerd worden. Terw'ijl men1 me|t de rech
terhand de bommen wierp', moest mien
met de linker cyaankalium innemen.
Gabrinowitsj en Princip, vonden te
Belgrado nog twee fy,el'pers in de per
sonen van de Bosnische studenten: Tri-
fumi en Xaresch. De samenzweerders
kwamen afzonderlijk naar Serajevo.
Hoe de bommen "binnengesmokkeld
waren, wist Gabrinowitsj niet mee te
deel'en. Zijl werden {uitgereikt op den
morgen van den aanslag omstreeks half
tien, in een melksalon aan de Kumiurija-
straat, waarheen Princip ook de revol
vers en de cyaankalium bracht. Of de
drie andere medeplichtigen ook bommen
kregen, daarover wilde Gabrinowitsj zich
niet uitlaten. Na eenige minu|ten in de
melksalon vertoefd te hebben, werd Ga
brinowitsj bij) de Kumurijabrug geplaatst
Princip op den hoek van de Frans-Jozef
straat en Appelle Quai, de derde .een
100 meter verder.
Princip bekende bij het Verhoor van
gisteren dat hij de bommen werkelijk van
den Servischen comit Tsjiganowitsj had
ontvangen. Jriij weigerde echter iets mee
te deel'en omtrent Zijn medeplichtigen
en Je herkomst van 1200 kronen, welke
op hem gevonden Werden. JPlbtsel'inlg
door doodsangst aangegrepen, schreeuw
de hij: „Ik heb berouw over mijn daad,
wijl! mijn laffe kameraden mij in den
steek Tietenook zij hadden hunne bokn-.
men moeten gebruiken, doch dat deden
die laffe schurken niet. Daarom1 Zal ik
mij op hen wreken .en hen Yierradejhu
Laat mij thans met rust. Morgen om
uur zal' ik alles vertellen".
Den volgenden morgen wéder in ver
hoor genomen, bekende hij dat de aan«
slag reeds zes wekën geleden was voor
bereid. Het motief van deze misdaajd
was de vrees, dat Frans Ferdinand Ser
vië bij zijn landen zou inlijven. Het'
complot werd in Belgrado gesmeed, waar
men in Groot-Servische kringen openlijk
van een aanslag gesproken had. Wiel1 had
hij geen opdracht voor zijn daad ontvan
gen, doch hij wist wat Servië van hem'
verwachtte. I
Princip VeiM'aarde berouiwi te hebben!
en riepWanneer ik thans vrij kon ko
men, zou ik door de straten van Sera-*
jevo rennen en roepen: „Aan den galg
met de .Serviërs".
De overbrenging der lijken.
me?'5e!i'jfien van aartshertog Franz Fer
dinand en zijn gemalin voorbijreed van
Triest af, waren de autoriteiten en ver
tegenwoordigers van vereenigingen en
corporaties aanwezig, om een stille hul
de aan de overledenen te brengen.
Gisteravond om tien uur is de trein
met de lijken van het aartshertogelijk
paar op het Zuiderstation aangekomen.
De aartshertog Karei Frans Jozef, de
hofdignitarissen.en tal van hoofdofficie
ren waren aanwezig. De lijken werden
naar den Hofburg overgebracht.
Op de straten Stonden dichtopeengo-
pakte menschenmassa's in rouwkleedij.
Bij het voorbijrijden van den lijkstoet
hoorde men overal weenen en weekla
gen.
Weenen in rouw.
De geheele stad is in rouwgewaad
gestoken. De prachtige Ringstrasse is
ruis aan huis met zwarte vlaggen be
hangen. De mooie |Mariahilferstrasse met
haar schitterende winkels, en groote za
ken, is als met een rouwfloers omge
ven, ja de geheele binnenstad is als
gepavoiseerd met kleinere en grootere
zwarte vanen en vlaggen.
De balkons voor vele hotels zijn ge
drapeerd met rouwfloers. De winkels
hebben rouw-étalages uitgestald en voor
vele winkelramen prijkt de buste van den
FEUILLETON.
16)
Zij was bij de kroniekschrijvers' van
het Fransche hof gebleven; gehecht aan
een verleden, dat 'zij kende door de fa
milie-archieven, veel beter zelfs dan de
nieuwe geschiedenis van haar aangeno
men vaderland, verstoutte zij zich lang
zamerhand, He spreken over den Fram
schen roem, de kruistochten van den
grooten koning, van Jeanne d'Arc en van
den koning van Bpurges en van Lo
de wijk XIV.
Maurice Rimbaut luisterde met verruk
king naar haar en ontdekte in haar de
gelijke ontwikkeling een zeer goeden
smaak, en liefde voor het schoone en
groote. Hij kon zich niet weerhouden
het toeval te {zegenen, dat hem van zoo
ver had doen Hoornen om jdezen verborgen
B'chat te ontdekken, op een van de rots
eilandjes van het verre Polynesië.
Die majoor was juist klaar met een
lange demonstratie»
Kate amuseert u met haar gebab
bel, mijnheer Rimibaut... Zonder twijfel
spreekt zij van Frankrijk, „la. doul ce
France", zooals onze voorvaderen zeg
den* Ik heb haar een reis naar Parijs
beloofd, als ik van mijn commando Zal
zijn ontheven: pod weet wanneer, met
den verschrikkelijken oorlog, die een aan
vang neemt.,..
(Het meisje had blozend het gesprek
gestaakt, en de ingenieur wilde juist, on
der Kien vroolijken blik van Forster, zeg
gen hoeveel genoegen dit gesprek hen
deed, toen er plotseling aan de deur ,wer
geklopt
Zonder overigens het antwoord af e
wachten, kwam degene, die zich zoo aa-
kondigde, de kazemat binnen.
'Jiet was een soort kolossus, een gro
te kerel, met streng gelaat en opgedrai-
den kneveL Hij had den degen op ij,
de revolver in den gordel, en vond nu-
welijks tijd om zijn slappen, vilten hed
af te nemen.
-Commandant, zeide hijL
Maar majoor Heuzy was opgestaan n
met een gebaar van de meest volmaale
hoffelijkheid zeide hij:
,H,eeren, ik heb de eer üi voor e
stellen den onderbevelhebberka,pita
Broadway*
Com'mandant, verontschuldig mn
onbeleefden inval, en (Mi®® 'H|euzy ook.
iH|ij vond geen woorden Imjeer, ten proi
aan een hevige ontroering.
Hebt ge een slechte tijding, B.rol-
way? Onze torens, zonder twijfel...
Een zeer slechte tijding, comrni-
te vroeg ontslapen 1 '-oonopvolger, om
geven met een rouwcrêpe en overscha
duwd met groen en palmen. Wiaar geen
buste is aangebracht, prijkt de photo
graphic van het hertogelijk paar, meest
al omgeven door de drie arme kinderen
die op zoo jeugdigen leeftijd in één
oogenblik vader en moeder verloren, i
Zelfs in de soch listische districten!
heeft men rouwversieringen aangebracht
Natuurlijk is het rouwbetoon 't grootst
in het centrum der stad, waar ook het
paleis is gelegen, dat zoo dikwijls het
vorstelijk paar herbergde. In Wieenen's
centrum, rouwt vooril de dubbele ade
laar, op de 'verschillende wapenschil
den boven diverse paleizen aangebracht.
Men heeft den Oosfcenrijkschen adelaar
met een rouwfloers bmgeven, als wilde
men hem in deze dagen van rouw en
droefheid onttrekken aan het oog.
Dat het keizerlijk paleis, de artistieke
Hofburg, in welke restauratie de ont
slapen aartshertog zoo bijzonder veel
belang stelde, zich geheel in rouwfloers
heeft gestoken, behoeft wel niet gezegd
te worden. Over de trappen zijn breede
zwarte loopers gelegd, terwijl de muren
bijna geheel schuil gaan achter kostbare
draperieën, zwart met zilveren franjes,
en dikke kwasten, die geheel den burg
het aanzien geven van een chapelle ar
den te.
Vooral de kapel is van rijken rouw-
tooi voorzien. Geheel het prachtig antiek
altaar, aan welks voet de ontslapen
aartshertog, enkele weken geleden in
naam van Paus en Keizer den beiden
nieuwen kardinalen plechtig de baret
opzette, is door zware, zwarte gordij-
ci
ters morgenochtend het H. Sacrificie
zullen opofferen voor de zielerust der
beide slachtoffers.
Reeds is een schat van groen en pal
men aangebracht om de beide lijkkisten
te overschaduwen, die, omhuld met Oos-
tenrijk's vlag, het vorstelijk paar'tot laat
ste rustplaats dienen. Van hedenavond
tien uur tot Vrijdagavond, zal de kapel
van den Hofburg, beide dooden herber
gen. Naar de gewoonte in Habsburg's
keizerhuis worden in het stille nachte
lijk uur de lijken in den rooden schijn,
der walmende toortsen, naar de Hof-
burgkapel gedragen, om deze den vol
genden nacht weer te verlaten, en dan
te verwisselen met het mausoleum, dat
aartshertog Frans Ferdinand voor zich
en zijn familie 'stichtte in het slot Arts-
tetten, in de schaduw van Neder-Oos-
tenrijk's beroemden bed evaarts berg, Ma-
ria-Tafel.
Te voren, morgenmiddag om vier uur
zal, na een paar uur défilé der bevol
king van Weenen, de plechtige inze
gening der beide lijken, waarschijnlijk
door kardinaal D'r. Piffl, geschieden, ter
wij! Zaterdagmorgen in de kleine slot
en dorpskerk van Artstetten, de uitvaart
za plaats hebben.
De politieke gevolgen
•\an het drama, treden, nu de eerste
ontsteltenis over de misdaad voorbij is,
steeds meer en meer op den voorgrond.
De verhouding tusschen beide landen
n.l. Oostenrijk en Servië is er natuurlij!,
niet op verbeterd*
In Oostenrijk schreeuwt men om een
oorlog met Servië, om wraak te nemei:
daarentegen dreigt men in Bosnië met
een Servisch leger, hetwelk wraak zal
nemen wegens de plundering van de
Serviërs.
Het blad Aszet meldt uit Serajewo
dat dé Servische koopman Nikolisj gis
teren een opruiende redevoering tot het
volk heeft gehouden, waarin hij o. m.
zeide: „Vreest niets, overmorgen zijn
hier duizenden Servische soldaten, die
wraak zullen nemen wegens de plunde
ring van de Serviërs; koning Peter en
kroonprins Alexander staan met het Ser
vische leger aan de grenzen en over
morgen te drie uur zullen zij Serajewö
binnenrukken. Ook het Russische leger
is gemobiliseerd."
De gendarmerie nam Nikolisj gevan
gen. Hij werd onmiddellijk voor den
krijgsraad gebracht, die nog hedenavond
vonnis zal wijzen.
Indien de redevoering van Nikolisj
juist is weergegeven, zal hij waarschijn
lijk nog hedennacht worden gefusilleerd
De Oostenrijksche regeering heeft nu
Servië verzocht, daar Princip bekend
heeft anarchist te Zijn en de samenzwe
ring in Servië op touw gezet is, de Oos
tenrijksche politie krachtig te steunen bij
haar onderzoek in Servië.
't Eigenaardige van dezën stap was, dat
h'ij, gelijk werd beweerd, geschiedde na
overleg met den chef van den generalen
~aüS" zou beieeKerren; ^aar ae serviscnc:
regeering, als zij niet goedschiks wilde
gehoor geven aan den wensch van de
regeering der Donaumonarchie, door
wapengekletter daartoe zou worden ge
bracht. Een bedreiging dus, die nog al
gevaarlijk zou zijn op een oogenblik, dat
de gemoederen zoo verhit zijn.
De Servische pers gaat nog steeds
voort op een schandelijke en uitdagen
de toon tegenover Oostenrijk. Openlijk
wordt daar in geschreven dat Rusland'
den Pan-Slavische beweging gunstig ge
zind is, met andere woorden dus dat Ser
vië in een eventueele oorlog op Rusland
kan rekenen. De Oostenrijksche bladen
laten zich natuurlijk niet onbeantwoord.
Dit ophitsen der openbare meening,
blijft een ernstig gevaar, ook al zouden
beide regeeringen zooveel mogelijk doen
om alle aanleiding tot opwinding te
vermijden.
Albanië
Mag men de buitenlandsche bladen
gelooven, dan zal het spoedig met het
nieuwe koninkrijk gedaan zijn. De cor
respondent van de Matin seint aan zijn
blad uit Durazzo dat de regeering ge
heel de kluts kwijt is. Naar de Neue
Freie Presse uit goed ingelichte politie
ke kringen verneemt, bevindt prins Wil
helm zich in een gevaarlijken toestand,
daar elk oogenblik 'n crisis kan uitbreken»
Jant Maar er is geen kwestie van onze
torens. Die waterput -
Nu, spreek.
Leeg, commandant, dezein nacht leeg
laten loopenEW iDlat is, zonder
twijfel' een nieuwe streek van de ver
vloekte Japs».. En het is niet mogelijk
te zien, hoe het water is weggeloopen...,
Wat, onmogelijk?
Kijk, ik ben in het water gaan staan,
ik heb gezocht».. Ten einde raad, ben
ik u komen waarschuwen
Ge beenen van den ©ffiiaier waren wer
kelijk nat tot boven de knieën en van
zijn mouwen, die hij ongetwijfeld in het
water 'had moeten dompelen, vielen drup
pels op den iingelegden vloer.
De majoor, wiens gelaat plotseling
bloedrood was geworden, was al naar
buiten gestormd en luitenant Forster
volgde hem op den voet
Mijn God, riep het meisje, dat plot
seling zeer bleek was 'geworden, dat is
het grootste ongeluk, dat hier kan ge
beuren.
MauriCe Rimibaut wilde volgen; de uit
lating van Kate hield hem op den drem
pel terug»
.Dat is zeker de eenige watervoor
raad van het fort, Miss?
Ja, injijnheer, en vader zeide gis
teren nog, dat de schepen, die drink
water moeten vervoeren, eerst laat uit
Honoloeloe zullen aankomen^ Onze reser
voirs waren juist gevuld door de regens
van Maart en April. En nu, acht dagen,
dat het niet geregend beeft, wat zal er
van oma wordein
—- Ik ga ©ogenblikkelijk naar uw
vader en zal u aanstonds met de zaak
op de hoogte stellen, Miss» Ik hoop, dat
de ramp niet onherstelbaar is.
Dat God ons bescherme! zeide zij
handenwringend.
Geleid door de stappen, die zich ver
wijderden, had Maurice Rimbaut spoedig
zijn makker bereikt, en na twee gangen
te zijn overgestoken, ging hij achter hen
een trap af, in de rots uitgehouwen en
voorzien van een ijzeren leuning, die in
den granieten wand was bevestigd eii vaji
afstand tot afstand idoor lampjes werd
verlicht, wier schijn yeel pp (die van Jnacht-
pdtjes geleek.
Een laatste gang strekte zich uit aan
den voet van de trap en liep door een
lange deur van 'm|assief ijizer uit onder
een breed gewelf, (bedekt met geëmail
leerde baksteenen; mien kon er 'juist
rechtop staan»
Twee groote gelijkloopende bakken
van acht tot tien meters fengte en drie
tot vier meters breed strekten zich uit
onder het groote gewelf. Het gladde en
nog vochtige beton, waarmede zij waren
De prins heeft geen hulptroepen meer
tot zjjn beschikking, de groote mogend
heden denken er reeds over de regeering
op te dragen aan de Internationale Con
trole-commissie.
Reeds hebben besprekingen plaats ge
had omtrent een eventueelen troonopvol
ger. In de eerstvolgende dagen reeds zal
misschien een verandering in de regee
ring plaats hebben.
De Amerikaansche gezant te Athene
heeft zich persoonlijk eens naar Duraz
zo begeven om zich eens van den toe
stand op de hoogte te stellen.
Daar heeft men hem als ongenoode
dwarskijker, zooveel mogelijk buiten de
zaken gehouden, maar uit het rapport,
door hem opgemaakt, blijkt dat hij gele
genheid heeft gevonden zijn oogen den
kost te geven en zijn ooren te luisteren
te leggen. Hij neemt geen blad voor
den mond, maar spreekt onverbloemd
zijn groote afkeuring uit over den toe
stand, vooral over de houding der mo
gendheden, Wiat de mogendheden in Al
banië doen, noemt hij een afschuwelijke
misdaad. Ffij zocht den Vorst op, maar
vond iemand die geen macht heeft, geen
land, geen onderdanen, behalve zijne
vrouw en kinderen. Een regeering is er
niet Wel zijn er zes oorlogsschepen in
de baai, maar aan uitvoering der beslui
ten, door de zes mogendheden te Lon
den genomen, denkt niemand, 't Is een
ongehoord schandaal, van anarchie, hui
chelarij en moord.
De Amerikaansche gezant zégt dat er
vijf regeeringen zijn.
Ie. De zes groote mogendheden, die
alles zouden kunnen, maar nietsdoen*—
Tiet toezïcïïrheelt op het burgerlijk be
stuur en de financiën.
3e. De Nederlandsche gendarmerie-
officieren, die toezicht hebben op de
gewapende macht
4e. Ge vorst, die het bestuur heeft
over die takken, die er 'dan noch over
blijven.
5e. Het ministerie, dat in het geheel
geen bevoegdheid heeft
Elk van deze regeeringen, voegde hij
er bij, bestrijdt iedere andere, behalve de
zes mogendheden, die het blijkbaar zoo
oneens zijn, dat zij alles maar laten loo
pen, zooals het wil.
De Nederlandsche officieren zijn in
zijn oog de eenige mannen in heel Alba
nië, die te goeder trouw zijn. Voor hen
heeft hij niets dan lof.
Met groote verbazing is in verschil
lende landen deze aanklacht gelezen. Zij
strijdt met alle usantie. Zoo adviseert
geen regeeringsman. Zijn rapport zou
natuurlijk gedesavoueerd worden door
zijn eigen regeering. Ja, 't heette, dat hij
eigenlijk alleen op eigen houtje had ge
werkt en niet in opdracht van zijn re
geering.
Maar voor ons 'Nederlanders, die
uit de onderscheiden brieven onzer of
ficieren en uit hun eigen mcdedeelingen
nog wel iets meer weten van de toe
standen aldaar, is het rapiport een eer-
bekleed, vertoonde hier en Üaair filtreer-
roosters, waardoor 'Al het water, dat in
het geheele fort was opgevangen, moest
doorzijgen door middel van een kunstige
kanaliseering.
Een van de bakken was geheel1 leeg;
in het andere reservoir bevond zich nog
eenig water, echter niet veel, want als
de bak vol was, had hij een diepte van
drie meter.
Maar waar stroomt het water weg?
riep 'de majoor ,uit met een stem, 'die
beefde van ontroering.
Maurice Rimbaut was spoedig den
leegen ba'k omgeloopen; in een van de
hoeken onderscheidde hij in het beton
een wit 'handvatsel, dat door zijn kleur
en het omhulsel, waarmede het was 'be
kleed, riiet van het beton zelf was te
onderscheiden.
In de andere kom te springen, die
ook leegliep, was voor den jongeman
een kwestie van een oogenblik»
|H|ij bukte, tastte, ging met zijn ge-
heelen arm in het water en een oogen-
(bli'k later richtte hij 2ich iweer jopl en zeide
Er is een gat in. f
En de stem Van den majoor werd hoe
langer hoe heescher.
Maar hoe? LWjaar?
(WoTdt vervolgd.)
