22
DE VLIEGMACHINE.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No 1426.
Bureau OUDE SINGEL 34, LBIDBN.
latere. Telefoon 935. Postbus
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE AB0NNEMENTSPRI1S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het OEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post f 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
Juni
1914
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 rtgtte 0.75, elke regel meer 15 eest
ingezonden mededeelingen van 1—5 regel» 1.50, elke regel meer 30 cent met gratfta
bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Oroote letter» naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent: aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
Onsympathiek.
Zooals onze lezers reeds weten, heeft
morgen de verkiezing plaats in het dis
trict Raalte voor de Provinciale Staten
van Overijselj vacature mr. H. de Bie,
Chr. Hist. Daar de verhouding in de
Staten is 24 rechts en 23 links wordt er
door links een hevige campagne ge
voerd, om morgen in Raalte de Staten
in Overijsel om te krijgen, waardoor dan
weder drie zetels voor de Eerste Ka
mer gewonnen worden. Hoe onsympa
thiek die verkiezingsstrijd gevoerd wordt
moge blijken uit het volgende. Door de
liberalen waren circulaires verspreid en
advertentiën geplaatst, waaronder ver
schillende personen uit het district hun
naam als aanbeveling hadden geplaatst.
Onder die namen kwam ook voor die
van een zeer populair predikant te N.ij-
verdal en een geacht ingezetene uit Hei-
no, die daar veel invloed hebben. Bei
den echter komen nu in de „Prov. Ov.
en Zw. Ct." bekend maken, dat hunne
namen daar geheel buiten hen om ter
aanbeveling zijn neergeschreven, waarte
gen zij ten sterkste protesteeren. Dit
zelfde spelletje is ook gespeeld bij de
Juni-verkiezingen in Zwolle, waarbij men
ook een zeer populair predikant als re
clame gebruikte voor den heer Knobel.
Uit Engeland, waar hij met vacantie
was, protesteerde hij tegen deze unfaire
handelwijze, maar, voor zijn antwoord
bekend werd, was de liberale heer Kno
bel reeds met 23 stemmen meerderheid
gekozen. ,Die concentratie speelt (daar wel
fraai spel. En straks heet het weer, dat
bij rechts het doel de middelen heiligt, 't
Is te hopen, dat de rechtsche kiezers in
het distriet Raalte dit onsympathiek ge
doe morgen naar waarde weten te schat
ten.
V Brutaal.
Het liberale Kamerlid, WL de Jong,
reist dezer dagen het district Raalte af,
ter aanbeveling van den liberalen candi-
daat, den heer .Salomons.
Vrijdagavond hield hij een politieke
redevoering in Raalte waarin hij heftig
op de Katholieken afgaf. De subsidie
voor het bijzonder onderwijs, zeide deze
liberale heer, dient alleen om de kloos
ters 17jk te maken. En als antwoord aan
een debater, die beweerde, ld!at het de ka
tholieke kloosterbroeders vrij stond hun
verdiend geld te besteden zooals zij1 wil
len, antwoordde deze liberale onderwijs-
specialiteit volgens de „Zwolsche Cou
rant": „De vergelijking van den gewo
nen onderwijzer met den monnik en de
non gaat niet op."
't Is (jammer, 'dat (de iheer de Jong geen,
argumentatie gaf, waarom deze ver
gelijking mank gaat Dat had iets fraais
kunnen worden.
Maar is het niet brutaal dat een li
beraal Kamerlid in dezen tijd van pa
cificatie dergelijke nonsens verkoopt? 't
bij links gemeend is met de financieele
gelijkstelling van het openbaar en bij
zonder onderwijs.
FEUILLETON.
7)
Ik heb een zakCompas (met een llicht-
gevenden buitenrand, ik zal! u, naar Mid
way brengen in den donkersten nacht)....
Alleen moesten we eein zeil en een paar
roeispanen hebben''.
Zouden wij geen mast kunnen fa-
b'riceeren van den balk van het hydro-
gatisch 'signaal en een zeil' van het dek
kleed van het bootje?
De Amerikaan schudde met het hoofd,
Als Wij den inventaris van het
schuitje opmaakten, zegde hij, zouden
wiii| dan misschien niet de een of andere
buis vinden, waar we een roeispaan of
een ra van zouden kunnen maken?
Het onderzoek nam' een aanvangt, De
ingenieur kende overigens alles, wat zich
in het schuitje bevond. De machine met
de acht cylinders, twee aan twee aan
elkaar gekoppeld, nam' de halve breedte
Van het schuitje in, de beide schroelven
waren met zeil' omwikkeldeen kist met
gereedschappen .in het schuitje vastge
maakt, diende tot zitplaats en de twee
ankers lagen óverelkaar gekruist voorin.,
Onder het touwwerk, bemerkte luite
nant Forster een rei vaatjes op den bo-
ALGEMEEN OVERZICHT.
Albanië.
De berichten, welke op het oogerublik
uit Albanië komen, zijn zeer schaars. Za
terdagmiddag had' in Durazzo een sa
menkomst plaats van de daar wonenide
Mahomedaansche bevolking. Na afloop
daarvan reed een deputatie van 4 Hod?
sja's naar het rebellenkamp in Sjijiah, om
namens de Mahomedaansche bevolking
van Durazzo de opstandelingen tot on-
derwerpping en het nederleggen der wa
pens te bewegen,
De iHodsja's 'keerden 'tegen den avond'
terug en brachten het antwoord, dat de
rebellen bereid waren, den vorst te er
kennen, doch olm een wapenstilstand van
twee dagen verzochten.
De iHodsja's kregen opdracht, den re
bellen te beloven, dat een wapenstilstand
zou worden toegestaan, onder voorwaar
de,. dat zoowel voor het geval, dat de
wapenstilstand zou verbroken worden, als
voor het geval, dat men andermaal naar
de stad zou op mikken en eventueele aan
vallen zou doen op hulptroepen van den
vorst, door de rebellen gijzelaars zouden
aangewezen worden.
Deze wapenstilstand scheen gevraagd
te zijn door de opstandelingen om de
vredesvoorwaarden aan te bieden aan den
Mbret iHun eisehen echter werden door
den vorst als onaannemelijk afgewezen.
Zij hadden aan den vorst gevraagtdl om
hun wapenen te mogen behouden en
bovendien eischten Zij een algeheele am
nestie. l
Verder leisdhten de insurgentem nog
vrijstelling van de militie. Ten slotte
schijnt men overeen gekomen te zijjn,
dat wanneer Zondagmiddag om half zes
geen definitief antwoord ontvangen wast,
de onderhandelingen zouden worden af
gebroken,.
P'renk Bib Doda bevindt zich miet zijn
manschappen nog altijd op een afstand
van ongeveer vier uur ten noorden van
Durazzo. Hij schiijnt te aarzelen om te
gen Sichiak op te rukken, ten einde de
opstandelingen aan te vallen. Ook is het
niet duidelijk, welke houding jAchmecJ
bei Mati, aanneemt. Deze zou over Ti
rana voortrukken, ten einde de opstan
delingen nauwer in te sluiten. Eveneens
verkeert men in twijfel' over de positie
van Aziz pasja Vroni, die met hetzelfde
doel uit het Zuiden over Fieri oprukt en
omtrent wien men geen gunstige berich
ten ontvangen heeft
Gisteravond vertrokken vrijwilligers-ar-
tilleristen op het door de Albaneesche
regeering gecharterde Oostenrijks che
Lloyd-stoomschip „Gisela" naar het
Noorden in de richting (der posities van
Prenk iBfib Doda, ten einde diens ge
schut te bedienen en hem van de nood
zakelijkheid, dat hij den opimarsch voort
zet, te overtuigen. Tegelijkertijd dat
Prenk Bib Doda den aanval zal begin
nen, zal .mien te Durazzo tot een offen
sieve beweging (tegen de opstandelingen
overgaan.
demi van het schuitje, geheel) met zeil
doek bedekt'.
Uw voorraad olie zonder twijjfel?
vroeg hij.
Olie en benzin el.
1Wat? Ik dacht, dat uw benzine in
tonnetjes van 100 liter werd bewaard;
ik b'en er zelfs zeker van, dat zij( in
het ruim van de Mackenzie werden op
geborgen).
Dat is waar, maar dat heb ik er
toch Ingelaten'.
Maar, riep de Amerikaan uit, dan
kan uw machien werken 1 Dan kunnen
we toch gemakkelijk Midway bereikend
De machien, zegde de ingenieur,
kan natuurlijk altijd werken, maar de
schroeven!.,..
Welnu, laten we de schroeven aan
de assen bevestigen. Dat is heel een
voudige.
Ja zeker, heel' eenvoudig, dat is
een weik van een oogenblikl, Maar haar
wijze van voortstuwing! Zij zijlii rechts!
en links van het schuitje geplaatslt,
daarom zullen we er niet veel nut .van
hebben.
Waarom niet? De schroeven zul
len weliswaar slechts "half onder water
komen! Maar dat is niets,. Of zij -water
of liucht verplaatsen, Zij zullen een be
weging krijgen, die wij kunnen richten
Majoor Kroon heeft bekend gemaakt,
dat ieder, die in idle stad geweerschoten
lost, tot een gevangenisstraf van vijf jaar
veroordeeld zal worden.
Op de bedreigde plaatsen zijn ver
schansingen met prikkeldraad-versperirin-
ringen opgericht, zoodat het bijna onmo
gelijk schijnt, dat het den opstandelingen
gelukken zal, de stad binnen te dringen,
Achter de yerschansingen liggen sterke
afdeelingen Miridieten en Malissoren,
Heden "heeft 21 ch een vrijwilligersr
corps van artilleristen gevormd, dat den
Pruissisch en ritmeester (von 'Uppie 'tot aanr
voerder koos, die onder bevel staat van
de Nederlandsche officieren. Tegelijker
tijd sprak het vrijwilligersccmpis. het vol
ste vertrouwen in de Nederlandsche offi
cieren uit. Dit besluit werd door ritmees
ter von Lippe aan den vorst medegedeelid,
die er zijn goedkeuring aan hechtte.
De bijzondere correspondent der „Köll-
nische Zeitung" te 'Durazzo, die de ge
vechten van verleden week Maandag, in
den loop jwaarvan overste Thomson sneu
velde, heeft bijgewoond en [den volgenden
dag met dr. Reddingius een gedeelte van
het slagveld is rondgegaan, om gewon
den te zoeken, schrijft dJd. 16 Juni, dat
de granaten van het SJcoda-geschut vree-
selijk onder de opstandelingen hebben
huisgehouden. De bodem was met lijken
bezaaid. Van de meesien was door de
shrapnels het hoofd of bet onderlijf af
geschoten. Op dit terrein aldus gaat
de correspondent voort hebben wij
meer dan 700 gesneuvelden geteld, ter
wijl' nog 100 andere lijken uit de moe
rassen opstaken of reeds op1 het water
ronddreven. (Hiet aantal dooiden bij de
Porta Romana, aan de .Noordelijke zijde
van de stad, waa>'fde strijd van 10 tot
112 uur 's morgens <en daarop tegen mid
dernacht zeer verbitterd was^ konden wij
niet vaststellen. Men kan aannemen, dat
van de 'Opstandelingen Maandag meer
dan 1500 man gedood zijn; wat te ver
schrikkelijker is, waar de ongelukkige
slachtoffers niet eens wisten, waarom zij
ten strijde getrokken waren. Een dras
tisch voorbeeld daarvan geeft het ant
woord, dat een zwaar gewond Alba-
neesch hoofdman mij gaf op de vraag,
met welk doel hij zich bij den opstand
had aangesloten, Zuchtend zeide de man
„Een ezel heeft nu eenmaal niet meer
verstand, dan Allah hem gegeven heeft."
Van de bezetting te Durazzo zijn be
halve overste Thomson drie man gedood,
o.a. een Albaneesch kapitein der genr
darmerie, terwijl tot dusver ,48 man ge
wond zijn.
Mexico en de Vereenigde Staten.
De verklaring der Mexicaansche gede
legeerden te Niagara Falls, dat alleen
een zuiver neutrale regeering in Mexicco
in staat zal zijn om orde in den chaos
te scheppen en dat de politiek van Wil
son, die enkel een constitutionalist als
voorloopig president van Mexico wil er
kennen, onlogisch en Unfair is en op
niets kan uiitloopen, heeft op president
iWilson al zeer weinig indruk gemaakt
Door de Amerikaansche gedelegeerden
door als roer het plankje van het sig
naal te nemend
De overtuiging van den Amerikaan
scheen aanstekelijk. De schroeven van
haar omhulsel ontdaan, werden aan de
assen bevestigd; twee bustsjen benzin#
werden in het reservoir gegoten en als;
het schuitje te water was geladen, be
hoefde men slechts de kruk omi te draai
en, om1 'den motor in beweging te
brengen].
Allereerst verkende de Amerikaan, die
weer wantrouwend ,was geworden, den
omtrek, de torpedovernieller was verdwe
nen de officier onderscheidde in het
Zuiden drie schepen, die achter elkaar
voeren, maar zij waren ter ver verwij
derd om te worden herkendJiet waren
oorlogschepen, Japanners zonder twijfel,
maar zij waren op meer dan acht mijlen
afstand,
Men kon dus tot het probeeren van
den motor zonder eenig gevaar overgaan!
Een draai aan de kruk stelde den mo
tor in beweging, vervolgens deed "de
ingenieur de schroeven werken.
Groote waterstralen sloegen rechts en
links bOVen het bootje uit en Maurice
Rimbaut had nog juist tijd om te stop
pen, anders was' men tegen een uitste
kend rotspunt aangestootenL
'D)e motor is veel) te isterkf voor zoia'n
licht bootje, zegde hijt Een' motor van
liet hij de vertegenwoordigers van H.uerta
op de vredesconferentie weten, 'dat de
regeering te iWiashington, haar eisch be
treffende de instelling van een consti-
tutionalistisch voorloopig gouvernement
moest blijven handhaven, daar naar de
meening van de Amerikaansche regeering
alleen de constitutionalisten in staat zijn
om den vrede in Mexico te herstellen*
De eenige concessie^ die Wjlson Huerta
(doet, is (de vage belofte, (dat die [Hluertisfen
mede controle zullen mogen uitoefenen
over de presidentieele Verkiezing, die on
der het voorloopig gouvernement zal
plaats hebbien»
GEMENGD.
Een aanslag op baron Rot
schild. Baron Rotschild werd Zater
dagnacht toen hij de opera verliet, aan
gevallen door een individu, idat vijf re
volverschoten op hem lostte. (Hij werd
slechts licht in de heup gewond De
dader, een zekere Prudhon, een vroegere
melkslijter, beweerde, door .de melkin
richtingen op philanthropische basis. ge
ruïneerd te zijn. Prudhon had aan Rot
schild dreigbrieven geschreven.
Volgens de Matin heeft Prudhon zich
zelf aangegeven als de dader. Hij scheen
niet het minste berouw over^zijn daad
te hebben,. Baron Rotschild kon na ver
bonden te zijn naar zijn eigen huis te-
rugkeeren.
iBertha von Siuittner. f Bjertha
von Suttner, de bekende schrijfster en
.propagandiste voor de vredesidee, is he
ldennacht te ,W|eenen overleden. H.aar
grootste roem heeft zij verworven door
haar bekende roman „Die W|affen nier
der", welke ook in het Hollandsch is
overgezet, (B;ij de opening van het vre
despaleis in het vorige jaar bracht zij
nog een bezoek aan Holland. Zij was
de dochter van den Oostenrijkschen lui
tenant-veldmaarschalk graaf Kinsky en
werd den Oden Juni 1843 geboren.. In
1876 trad zij in het huwelijk met baron
'Arthur Gfundaccar von Siuttner.
Zij was vice-presidente van het inter
nationale Vredesbureau en in 1905 ont
ving zij den nobeLprijs voor den vrede.
De onvermoeide strijdster bereikte een
leeftijd van 71 jaren.
Voor ÏOQJQOO francs b es to 1 en-
Een diamanthandelaar uit Antwerpen,
Schlosser .genaamd, bemerkte, 'toen hij
Vrijdag op het Gare du Norti te Parijs
aankwam^ dat hem Zijn portefeuille, waar
in een bedrag van 10Q.J000 francs in biankr
biljetten, ontstolen was. De dief had met
een scherp- mes den borstzak van buiten
opengesneden en zich ojp| deze wijze van
de portefeuille meester gemaakt De ver
denking richt zich tegen den diamant
handelaar Danthisue, uit Antwerpen, die
met Schlosser de reis naar Parijs méde-
maakte,.
Ter dood veroordeeld. Hiet
(Ho fvan (Gezworenen te iZiweibrücken ver
oordeelde den arbeider Paul Ludwig uit
Tamowitz, die verleden jaar te Jockgrim
een gendarme neerschoot, wegens moord
ter dood.
tachtig paardenkrachten op zoo'n note-
dopje is juist, als wanneer 'men een
torpedoverniel'er met de machienen van
eeen kruiser zou voorzien!
Dat geeft nietsl, Wie kunnen dikwijle
genoeg stoppen; het voornaamste is
maar, dat wij) vooruit komenL Alls de zee
onstuimig was, zou de motor ons leelijke
parten kunnen spelen, maar nu dit niet
het gevall ,is, loopen we alleen gevaar,
een torpedoboot (te (ontmoeten, aangetrok
ken door het gebrom van de machine.
Het overige gedeelte van den dag
scheen lang voor de jonge lieden, Zijl
gingen eenige uren slapen, om 's1 nachts}
frisch te Zijln! De Amerikaan vond in de
rotsspleten lichtgevende mosselen of
,„11 todomen", waarvan h'ijf enkele porties
verzamelde; ook gaf h'ijl er zijn vriend,
toen deze wakker werd. Óp zijn bl'eurtj
ontdekte Maurice Rimbaut in "de nabij
heid van het hydrografisch signaal een
weinig zoet water, dat hun de aange
naamste drank) toescheen!., I
Z'ij vulden juist een bps met water,,
toen een zware knal hen deed opspringen,
Het was niet het langgerekte gerom
mel van torpedo-ontploffingen, maar een
schot van fcannon van groot kaliber! i
De schipbreukelingen klommen oogen-
bllikkelijk in de stellingen van het hydro
grafisch signaal. De drie oorlogsschepen
voeren nu tusschen de riffen en een
Provinciale Staten van Zuid-Holland.
Gedeputeerde Staten hebben .aan de
Staten voorgesteld de jaarwedde van den
hoofdingenieur van den provincialen wa
terstaat, ingaande 1 Januari 1915, vast
te stellen op ten mins,te f 5000 en tfeu
hoogste f 60001
Voorts wordt voorgespeld
le. te bepalen, dat aan den hoofdkan-
tonnier of kantonnier, die buiten zijn
dagelijlksch werk met 'de Zorg viqor de be
diening van de Vijfgatenbrug is. belast
de vrije woning benevens' eene vergoe
ding van f 3 per Week) \vordt verstrekt
2e!. de jaarlijksche toelage Voor hep
Rijkspersoneel aan die :Rabatbnugi te Gom
da voor de hulp te verleenen bij de hef
fing van het Provinciaal recht aan het
Bolwerkl aldaar van f 13Q te brengen
op f 150)., 1
3e. de provinciale bijdrage in de ver
pleging van armlastige krankzinnigen te
verhoogen van f 65 tot f 75t, I
Wijzigingen zijn voorgesteld van de
bijzondere reglementen voor den Tedin-
gerbroekpol'der onder Stompwijk en
Vrijenban en den Driemanspolder in
Delftland'; voor den Drooggemaakten
Veender- en Lijkerpolder (gemeente Al-
klemade) en voorts een Wijziging in het
reglement op het beheer en het be
stuur van de Elleboogs,che en Stomp-
Wijksche Verlaten'. i 1
Gedeputeerde Staten hebben aan Üe
Prov» Staten doen blijken van hun ge
voelen omtrent de tnfotie-Gelvers Deynioot
dis. inzake electriciteitsyoorziening.
Zij tmeenen, dat de vraag, wat er voor
de provincie Zuid-Holland op het gebied
der electriciteitsvoorziening te doen valU,
zeker een gezette overweging alleszinsi
waard i s en er dan ook! reden i^ tot ew
kentélijkheid aan de heeren QéVers Dey-
noot cs. voor h;un initiatief, dat de aan
dacht van de Staten op de zaak vestigcfq
al meenen zij ook), dat zij eerst actuqelf
geworden is 'toen de (kans op de spoedig#
totstandkoming eener rijksregeling! zoo
veel geringer ble.ejk dan aanvankelijk ver
moed kon worden.
Ged. Staten ontraden intuss,chen de
aanneming van de moTtie in wden vorm),
waarin zij werd kigediendLVoor een pro
vinciale electriciteitsfabriek ten behoeve
van „een aanzienlijk deel' der Provincie"!
is, zeggen zij, in Zjuid-Holland stellig
geen plaats meef„ 1
Gedeputeerden zouden rich aangaande
de 'door de provincie op het gebied der
electriciteitsvoorziening te verrichten
taak wilden doen voorlichten door eene
Comtnissje, waarin tot zittingneming zul
len worden uitgenoodigd deskundigen
zoo op technisch als op juridisich gebied,
Aan deze commissie zou de bevoegdheid
moeten worden toegekend oom Gedep',
Staten aangaande de vergoeding voor
omvangrijke onderzoekingen, door tech
nici uit of buiten haar midden verricht,
voorstellen te doen, terwijl aan de leden
bovendien vergoeding voor reis- en ver
blijfkosten (wellicht aan de niet-ambte-i
tweede losbranding, bijna oogenblikke-
lijk gevolgd door een derde, donderde
over het water.
Dat is het bombardement van Mid
way, dat begint, zeide de officier»
Kijk eens* het fort geeft antwoord,
Archibald,.
Een reusachtige ^waterstraal verhief zich
inderdaad tusschen die Hippen en de
Japansche pantserschepen. ,H.et schot was
te ver, en eenige seconden later deed
een doffe kna'l hen opjspringen: dat was
het eerste kanonschot van het fort),
De granaat was aangekomen, vóór het
geluid van de losbranding*
De luitenant van de ^Mackenzie" had
zijn horloge voor den dag gehaald en
deed een snelle observatie*
Dat is goed, zeide hij. Daar de
eerste snelheid van onze projectielen 700
meters per seconde is en hun blijvende
snelheid slechts 300 meters per seconde
bedraagt ymoest het geluid over een af
stand van vijf of zes mijüen ons berdken
elf of twaalf seconden na het vallen van
het schot, 1) en de granaat was er nog
eerder» Dus vannacht zullen we een af
stand van 6 mijlen hebben af te leggen,.
1) (Het geluid doorloopt in 1 seconde
333 meter»
(Wórdt vervolgd.)
