BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No 1402.
e Eeicbdie Sou/ïomt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935 Postbus 6.
DIT RI.AD VEKSCHIIN1 ELKEN DAO. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GKILLUS PRRER1) ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal, bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop m verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent iedere regel meer 5 cent: aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere reirel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
ALGEMEEN OVERZICHT.
In Luxemburg is voor een tusschen-
tijdsche verkiezing in het Kamerdistrict
Redange een Katholiek gekozen, n.1.
Klein van Roodt, die openlijk het Ka
tholiek program tot het zijne had ver
klaard.
Deze electorale overwinning
is van zeer groote beteekenis, omdat de
kiezers van Redange zich hebben uitge
sproken tegen de beruchte schoolwet,
die door de liberalen aan het Katholieke
land is opgedrongen. Dit had ten gevol
ge dat tal van Kath. kiesvereenigingen,
die tot nu toe nergens bestonden, zijn
opgericht om den liberalen en vooral
om de gematigden (dat zijn Katholieken
die de liberalen door dik en dun volgen)
te bestrijden en bovenstaande overwin
ning is het eerste resultaat geweest.
Op 9 Juni a.s. treden 32 van de 53
afgevaardigden af, n.l. 10 Katholieken,
14 liberalen, 5 socialisten, en 3 gema
tigden, in de kantons Echternach, Esch,
Luxemburg-land, Mersch, Remrisch en
Wiiltz. Het district Esch-sur-Alzette, al
leen kiest 13 afgevaardigden. De libe
ralen en socialisten vormen een bloc.
Daardoor is het niet waarschijnlijk, dat
de Katholieken in Juni reeds de meer
derheid zullen halen.
Een 22 a 23 zetels zullen zij echter
waarschijnlijk wel verkrijgen, terwijl het
zeer goed mogelijk is, dat zij in 1917
de 27 zetels, voor de meerderheid noo-
noodig, zullen behalen.
Dit resultaat zou dan te danken zijn
aan de Kath. kiesvereenigingen. Geheel
anders is het in het ongelukkige Frank
rijk afgeloopen, zooals de lezers weten,.*
Het naspel van die verkiezingen en de
knoeierijen te Rijssel
zijn thans in onderzoek, en het resultaat
van dat onderzoek is verrassend.voor
de schreeuwers, de socialisten.
De rechter vaïi instructie Gobert heeft
de demissionaire burgemeester van Rijs
sel Charles Delesalle, een progressist, in
verhoor genomen.
De collectivistische afgevaardigde De-
lory en Ghesquire hadden naar aanlei
ding van de meerbesproken verkiezings
incidenten, een civiel en eisch gestel dy
wegens onregelmatigheden in den ge
meentelijken dienst, afd. verkiezingen.
De magistraat deed allereerst voorle
zing van een schrijven van bovengenoem
de afgevaardigde, behelzende een verkla
ring van persoonlijke „hoogachting*',
voor den burgemeester, die zij alleen zei
den aan te klagen als chef van den ge
meentelijken dienst.
Daar de schrijvers geen bewijsmidde
len hadden aangevoerd, ondervroeg de
rechter van onderzoek, den burgemeester
naar de regeling der verkiezingen.
Charles Delesalle antwoordde, dat hij
ziel) nooit bemoeid had met de détails,
van dien dienst, evenmin als trouwens
met de bijzonderheden van andere afdee-
lingen, die jessorteeren idnder ide 10 wet
houders en waarvoor een personeel van
200 ambtenaren onder leiding van den
secretaris-generaal zorgt.
Na dit verhoor, dat enkele minuten
duurde, besloot de rechter de zaak voor
onbepaalden tijd te schorsen, wijl alle
elementen voor een civiele zaak bleken
te ontbreken.
Daarna werd de klacht van den bur
gemeester van Cysoing behandeld, be
treffende de zoogenaamde valsche stem
biljetten, waarover de socialisten zoo'n
kabaal hebben gemaakt. De zaak bleek
van geen beteekenis. De fout kwam
voort uit de nalatigheid van een bedien
de van het zegelbureau.
De ambtenaar van den ontvanger die
beklaagd was, bewees zijn onschuld;
slechts bleek, dat hij zich met 't dienst
vak bemoeid had, dat hem niet aanging.
Zoo blijft er van al de opgeblazen
berichten en geruchten omtrent de groo
te onregelmatigheden al bitter weinig
over.
Nu we' het toch over knoeierijen heb
ben, willen we even vermeldden dat de
Duitsche sociaal-democraten hun onthul
lingen over compromitteerende bedrij
ven hunner politieke tegenstanders voort
zetten en tot heden met meer geluk.
Pas heeft Liebknecht verbluffende
knoeierijen van den overleden generaal
von Lindenau aan het licht gebracht,
of thans pakt hij een levende beet: dr.
Franz Ludwig, tweeden voorzitter van
liet rijks verbond ter bestrijding der so
ciaal-democratie. De „Vorw." bevat een
brief, waarin deze Ludwig aan een onge-
noemden arts aanbiedt hem den Pruisi-
schen professorentitel te bezorgen tegen
de betaling eener som van 40.000 Mrk.
plus 1500 Mrk. voor den bemiddelaar.
De brief draagt den datum van 15 Sept.
1911. Mocht de echtheid ervan blijken,
dan, merkt de „Germania" terecht op,
heeft dr. Ludwig afgedaan.
Het besluit van den vorst van Albanië
om Essad pasja te verbannen, in plaats
van hem
voor den krijgsraad
te dagen, heeft in Italiaansche regee-
ringskringen volgens een telegram aan
de Msb., een gunstigen indruk gemaakt.
Het besluit van den vorst, aldus wordt
verzekerd, is door hem op eigen initia
tief genomen. Alvorens zijn besluit, Es
sad pasja vrij te laten, uit te voeren,
wendde hij zich tot de Oostenrijksch-
Hongaarsche en Italiaansche regeering
om haar toestemming te verkrijgen. Met
het oog op den toestand stemde zoowel
de Oostenrijksch./Hongaarsche als (de Ita
liaansche gezant te Durazzo er in toe,
Essad pasja niet voor den krijgsraad te
roepen, ofschoon het vaststaat, dat hij
hoogverraad wilde plegen.
Omtrent Essad's toekomstige plannen
wordt bericht, dat hij na een kort opont
houd in Italië naar alle waarschijnlijk^
heid naar Constantinopel zal vertrekken.
De Temps" meldt uit DurazzoOn
der de bij de huiszoeking in de woning
van Essad Pacha in beslag genomen pa-
ketten bevond zich ook een brief door
Essad Pacha eigenhandig geschreven |met
een bevel aan een Albaneesche .bende,
naar Durazzo op te rukken en verder een
geheel veldtochtsplan, waarin een op
stand in Skoetari tegen de regeering
van den vorst wordt georganiseerd.
Een kiesrechtvrouw
heeft gisteren in de Nationale Galerij 'n
nieuwen aanslag gepleegd. Er zijn vijf
schilderijen van Bellini beschadigd. De
vrouw is gepakt. Bijna tegelijkertijd
heeft een vrouw ïn de Royal Academy
twee schilderijen gehavend. Ook deze
vrouw is gearresteerd.
Tijdens een voorstelling van „Silver
King" voor de koning en de koningin in
den koninklijken schouwburg, hebben
kiesrechtvrouwen, die in grooten getale
aanwezig waren, getracht te betoogen.
Een vrouw gilde herhaaldelijk: „gij Rus
sische tsaar", een ander had zich zelf
aan haar stoel vastgebonden en wist
zich in die houding twintig minuten lang
te handhaven, al schreeuwende: „laat
mevrouw Pankhurst vrij!" De vrouwen
zijn allen de zaal uitgegooid.
Gisteravond is. in een kerk te Edinr
burg een "bom ontploft. Er is alleen
een venster verbrijzeld.
Te Leicester is getracht een landhuis
in brand te steken.
Beide wandaden worden op rekening
der kiesrechtvrouwen geschreven.
Het is verwonderlijk, dat de Engel-
s'Che regcering zoo zachtzinnig blijft op
treden tegen dergelijke furiën!
GEMENGD.
Keizer Frans Jozeph heeft
gisteren voor het eerst weer een half
uur in de buitenlucht vertoefd. D-e wan
deling in den tuin van Schönbrunn heeft
den Keizer goed gedaan. Het bulletin
lluidt: De verschijnselen van droge ka»
tarrh in de luchtpijptakken der rechter
long Zijn nog slechts in geringe mate
aanwezig. De krachten, de eetlust en de
slaap van den Keizer zijln volkomen be
vredigend. *1
De minister van marine heeft in
de Doema een .gleh eini' w ei t s 0| n) tM
Werp aanhangig gemaakt, waarbij 100
millioen roebel wordt gevraagd voor de
versterking van de Zwarte Zce-vl'oot.
Venizelos verklaarde in de Griek-1
sche Kamer, dat hij hoopte, dat de an-)
nexatie der eilanden zich niet lang zaj
laten wachten, doch hij kon op hetoogen-
blik het annexatiebesluit nog niet open
baar maken.
Volgens een bericht aajn de „Tri
bune congolaise"1 duurt de opstand
aan de kust van San Salvador voort.
Eind April hebben .de inboorlingen een
dorp b'ij Nokki aangevallen, achttien Por-
tugeezen gedood en dertig gewond. Een
kanonneerboot heeft dorpen beschoten en
eenige vrouwen en kinderen gedood. Er
worden versterkingen gewacht.
Uit Briey wordt geseind, dat Don
derdagmiddag een personentrein tpsschen
Didenhoven .en Longuyon met een goe
derentrein in botsing is 'gekomen. pe
oorzaak! van dit ongeval is verkeerde
wiss.elstand, welke door den.- machinist
van den personentrein te laat werd op
gemerkt. Eenige wagens werden zwaar
beschadigd, terwijl1 verscheidene perse-1
oen gekwetst werden,
Gisterenmiddag brak op de „Biu-
gra" (tentoonstelling voor boekhandel
en graphiek) een vrij hevige braincj'
uit, die het dak van den linkervleugel!
van het administratiegebouw gedeelte
lijk vernielde. De brandweer was het
vuur binnen het uur meester.
De aangerichte schade heeft weinig
te beteekenen. Hoe die brand ontstaan
is1 weet men niet. r
Van de groote 'kazerne Tasjkisjlla
in de WijkTJera te Konstantinopel heeft
een ,b ran d een der vleugels vernield'.
Verscheidene s.ol'daten gijn gewond.
Een af deeling van «00 matrozen van
den Duitschen kruiser „Goeben" heeft
bij 't blusschen geholpen. Twee onder
officieren en drie matrp'zen hebben daar
bij zware brandwonden' gekregen. Zij zijn
in het Duitsche ziekenhuis; opgenomen.
Hun „toestand is, ernltig. De minister
van .oorlog heeft hun een bezoek ge
bracht. De oorzaak Van den brand is
waarschijnlijk het onvoorzichtig omgaan
met een petroleum to Adel.
Aan boord van)den te Birest in
den haven liggende 'Menias+er „Blerte-
Marie", wélke ''630 ixjon^ petroleum 1 aan
boord heeft, heeft een ernstige onri
ploffing plaats gehad. Bijzonderhe
den ontbreken nog. De kapitein van het
schip, Harry geheeten, die zich aan boord
bevond, schijnt omgekomen.
Het bezoek van het Deensche
Koningspaar.
Betreffende de aankomst te Amster
dam laten we hier nog eenige bijzonder
heden volgen.
Kort na half vier klinken commando's;
de eerewacht presenteert het geweer,
tamboers en pijjpers spelen den eere-
marsch, de trein waarin zich Koningin
iWjlhelmina en Prins Hendrik bevintftn
en van welks locomotief d!e koninklijke
standaard waait, stoomt het station bin
nen»
Koningin en Prins stappen .uit: H» M
is gekleed' in een lichtbeige zijdien man-
telcostuum; zij draagt een grooten witten
hoed van zijden vilt en witte veeren, een
witveeren boa en witte parasoL Onder
den mantel as het blauw-met-gele lint van
het (grootkruis id'er Orde van den Neder-
landischen Leeuw zichtbaar»
De Prins is in admiraalsiuiniform„en
sautoir" draagt hij het lichtblauwe lint
van het grootkruis der Orde van den
Olifant van Denemarken.
De burgemeester begroet het Konink
lijk Echtpaar; HL AL .onderhoudt zich
m/et hem en met de wethouders, evenals
(met id'e leden der directie van de Lp
IJ. S. M-
Tegen vier uur klinken wederom Com
mando's, Kanonschoten bulderen, ten tee-
ken dat Koning Christiaan van Denemar
ken en Koningin Alexandrina op Amster-
damsch grondgebied zijln aangekomen.
Koningin en Prins hebben, zich intus-
schen weer met hun gevolg naar het
perron begeven. Beijd'en onderhouden zich-
nog even met (den Deensehen consul,
den beer iBoof.
De trein, met de twee Deensche vlag
gen op de locomotief, houdt stiL Weer
presenteert de eerewacht het geweer en
spelen tamboers en pijlpers rf!en eere-
marsch. De marinekapel speelt het Deen
sche volkslield!. Dan stappen die Koning
en [d'e Koningin van Denemarken uit. De
Koning, wiens reusachtige gestalte nog
grooter lijkt door de hooge berenmuts
van generaal der Koninklijke Deensche
garde, die hij draagt, draagt over zijn
donkere uniformjas met de staalblauwe
pantalon het lint van het grobtkruis dér
prde yah (.den [Nederlands-dien Leeuw, jM'et
een handkus begroet hij onze Koningin,
Koningin Alexandrina draagt een wit
zijden costuum met .witkanten overkleed
en zwarte tulle en staalblauw ceintuur,
en een grooten zwarten hoed. De vorstin
nen omhelzen elkaar, prins 'H|endrik be
groet de Deensche Koningin met een
handkus.
Dan inspecteert Koning Christiaan met
koningin Wjlhelmina de eerewacht. Daar
na begeven ide vorstelijke personen zich
naar de Koninklijke wachtkamer.
De Deensche legatie is, (evenals de eede-
dienst, door onze Koningin aan de hooge
gasten toegevoegd, met den koninklijken
trein medegekomen.
Korten tijd later nemen Koningin en
Prins met hunne Deensche gasten plaats
in 'die voor het station op het Stations
plein gereedstaande hof rijtuigen, om zich
tusschen een reusachtige menschenmenig-
te naar het paleis op dén Dam te be
geven.
Hier had een gala-maaltij!d plaats, waar
bij H|. IMj. de [Koningin pen, toespraak hield
op hare gasten en het Deensche vo!k;
welke door den Koning werd beantwoord.
Daarna begaven idle Koningin, en die
Prins zich met hunne Koninklijke gasten
naar ide Stadsschouwburg, waar onder di
rectie van ,W,. (Mengelberg een conoert
werd gegeven en tableaux werden ver
toond, betrekking hebbend op de geschie
denis van Denemarken, in zooverre ons
land er bij betrokken is geweest
Hedenmorgen te 11 u. 35 min. kwamen
H|. jM;. Idje Koningin met ,H,are koninklijke
gasten uit Amsterdam aan het „M.aassta-
tion te Rotterdam aan»
Nia de begroeting door de autoriteiten
ging Hare Majesteit met Hare gasten
en het gevolg aan boord van het stoom
schip Portunus, teneinde, onder geleide
van burgemeester en wethouders en en
kele hoofdambtenaren, een rondvaart
door de havens te maken.
Ungeveef'T u. 20 min. legde de Poï-
tunus aan langszij van Hf. Ms. pantser-
schip Heemskerck, dat op de boeien voor
Ide Willemskade gemeerd ligt, en aan
boord' waarvan H.H. M.M. met beperkt
gezelschap het noenmaal gebruikten.
lOm 3 uur verliet men laje Hieemskerck
en werd met Ide Portunus naar "den aan
legsteiger van |de Koninklijke Roei- en
Zeilvereeniging De Maas gevaren, waar
na aan de Veerkade de rijltuigen worden
bestegen voor een rijtoer id'oor de stad.
Van het station D. P. vertrok het Ko
ninklijk gezelschap te uur naar 's-Gra-
venhage.
Oneerlijke concurrentie.
Aan de Tweede Kamer is door den
voorzitter en waarnemend secretaris, na
mens het Hoofdbestuur van de „Haar-1
l'emsche Hanze", Bond van Rooms,ch Ka
tholieke Vereenigingen voor d'en Han-1
deldrijlvenden- en Industrieel en Midden
stand in het Bisdom Haarlem1, tellende
40 afdeel'ingen met 4700 leden öen adres
gericht waarin zij verklaren, dat zij met
'instemming hebben kennis genomen van
het wetsontwerp tod: bestrijding der on
eerlijke concurrentie, van Mr, Aalberse,
en den wensch uitdrukken, dat dit ont
werp zoo spoedig mogelijk in behande
ling klome en aangenomen worde.
Centraal testamentenregister.
Naar „De Tijd" uit goede bron ver
neemt, kan zeer spoedig de indiening
worden tegemoet gezien van een wets
ontwerp tot instelling van een cenlfraal
testamentenregister, eqn zaait, waarop bij
de begropiingsdebatten reeds herhaalde
lijk! de aandacht is gevestigd.
De Hanze.
De een-en-twintigste vergadering van
den Centr. Raad tevens 7e Jaarvergade
ring van „De H anze", zal gehouden wor
den op Maandag 13 en Dinsdag T4 0uli
1914 te Zierikzee.
De agende vermeldWelkomstgroet
door den voorzitter afd. Zierikzee. Ope
ningsrede door den Bondsvoorzitter. No-l
tul'envorige Centr. Vergadering. Inge
komen stukken. Mededeelingen. Jaarver
slag van den secretaris. Jaarverslag van
den Penningmeester. VersJag Comm. tot
nazien der rekening en verantw. van het
Blondsorgaan „Die Haarlems,che Hanze".
Verkiezing van Heden van .het Hoofdbe
stuur wegens ontslagname van den heer
Biuters en periodieke aftreding van den
heer J. Wijdeman. Vaststelling plaats der
volgende Jaarvergadering. Benoeming
Comm. tot nazien der rekening en ver-)
antw. van den Penningmeester. Snel en
goedkoop recht. Bondsverzekering. Ziek
teverzekering Wijziging B|oterwet. In
komstenbelasting. Rondvraag. Sluiting,
óe Bredasche Katholiekendag.
Het Dagel'ijksch Bestuur van den op
2 Augustus a.s. te Roosendaal' te houden
öen Bredaschen Katholiekendag deelt
mede, dat als sprekers zaden optreden:
in de afdeeling Werkliedende Weleerw.
heer C. A. Soffers, te Steenbergen, en
de heer W. C. J. Passtoors'te Ginneken;
de afdeeling Landbouwstandde
zeereerw. heer E. Ongenade, te Heerlle
glij W|ouw) en d'e heer dr. L. N. H.
eckers te Eindhoven;
in de afdeeling Middenstand en hoo-
gere standde zejereörw. heer L. de Meu-)
lemeester te Breda, en de heer.A. M.
van den Donk, te Oudenbosch
in de afdeeling De Katholieke Vrouw:
de zeereerw. heer G. Peeters, Domini
caan te Huissen (bijl Arnhem) en m'e-l
Vrouw Sassen-IJurgens, te Biredia^
in de algemeene vergadering: de zeer
eerw. heer mr. dr. Ch. Raaymakers te
Nijmegen, en ^de zeereerw, heer pater
Borromeus de Greeve, te Vorden.
In de afdeelingen zal worden behan
deld het onderwerp „De Katholiek! van
ld!ê Daad", door den priester in eene
beschouwing over den katholiek' in het
openbaar godsdienstig leven en door den
leek in eene beschouwing over den.ka
tholiek in het openbaar maatschappelijk
léven.
In de algemeene vergadering zal wor
den behandeld het onderwerp: „Het
iRoomsch Katholiek! Onderwijs", door
den zeereerw. heer m'r. dr. Ch. IRaay-
makers, en het onderwerp: ,JDe kath a-I
Hiek van de daad"1, door den zeereerw.
heer pater Borromeus de GreeVe. i
Katholiekendag in de Streek.
Door de afdeel'ingen Hoorn, Blokker,
Lutjebroek, Grootebroek en Bovenkars-
pel der Katholieke Sociale Actie is be-
siottu •.■en g.cMrc$,tcZjjkV<u KachoL ..kcudag
te houden.
Deze zal! plaats hebben op Zondag 26
Juli te Lutjebroek, het middelpunt van
de Streek.
Aan Z. D. H. den Bisschop is ver-1
zocht de onderwerpen te willen opgeyen;
Welke behandeld zullen worden.
lEen drietal .sprekers zjaJ' worden aan
gezocht.
Ingekomen giften.
Voor het Katholicisme in het Oosten
ontvangen f 2.50.
K» ,S. A. Alphen a. 'Kil Rijn f 1.
LEIDEN, 23 Mei.
De heer E. Leman, medisch student
alhier, is toegelaten tot pene yrij\villige
verbintenis ibiijl het 4e reg. infanterie alhier
ter opleiding tot officier van gezondheid
bij de landmacht
Op het te Sliedrecht gehouden con
cours behaalde in de 3e afd. Harmonie
„Kunst naar gave" den 3den prijs met
42 p.; in den inarschwedstrijid behaalde
zij een 2den prijs met 33 punten.
Parkconcert.
Het programma van het a.s. Dinsdag
te houden Parkconcert luidt als volgt:
1» Peter Cornelius, marsch, Mendels
sohn; 2. Ouverture „Martha", Flotow; 3.
„La perle du Danube", wals, Vollstedt:
4, Sylvia ballet, Delibes; 5.a, „BabiLlage,
arr. Wi, van Erp, Gillet; b. „Playsul
Kittens, jpiccolo-sok>, Jonng; 6,. Potpourri
no. S, Renaudl; 7» „i,Kaiser friedrich"*
marsch, Friedemann.
ROOMSCHE AGENDA.
Dinsdag 91/t uur, gebouw der St
Jozefsgezellenver., vergadering Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden»
HAZERSWOUDE. De op 15 Mei
11. van kracht geworden kiezerslijst bevat
dé namen van 636 personen als kiezers
voor dé Tweede Kamer en de Provinciale
Staten en 544 als kiezers voor den Ge-
meenteraact
Het echtpaar S. aan den Rijndijk
is Zondag plotseling vrij| ernstig onge
steld geworden na het gebruik van on
deugdelijk vlees ch» Nadat bij den man
'de geheele inhoud der maag was 'leeg
gepompt, is in den toestand eenige ver
betering waar te nemen»
Dezer dagen had de ingebruik
neming der drie electrische gemalen voor
de Hazerswoudsche Droogmakerij op
officieele wijze plaats» Dit geschiedde in
tegenwoordigheid van 't bestuur, eenige
genoodigden en jyele ingelanden. Óie voor
zitter van het bestuur, ide heer C. Korte-
vveg, hield' vooraf een toespraak, waarin
hij het ontstaan van den polder be
schreef, welk ontstaan met vele moeilijk-
