5e Jaargang
1014.
s-
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad ea Omgeving.
No 1400.
e Ceicbelie S
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc- Telefoon 935. Postbus 6.
f BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE A80NNEMENTSPRI|S bedraagt mei GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
hei GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
'1.13 per kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
iet post 11-50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2'/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Woensdag
20
Mei
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt na 1—5 regels f 0.75, «Ika regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen nandels-advertentiSn) 1—5 regels 25 cent Iedere regel meer 5 cent: aangeboden
betrekkingen I5 regels 50 cent Iedere regel meer 10 cent
Dii nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Vanwege net Feest van 's Heeren Hemel-
Kir/, verschijnt De Leldsche Couranf'
ORG EN NIET.
erugkrabbelen.
en Wl van Zaandam schijnen ach-
raf toch zelf geschrokken te zijn van
roode voorbarigheid op 1 Mei, want
•thouder Duys publiceert in zijn
oor post een soort verklaring, waar-
blijkbaar de bedoeling is, wat on-
mistheid weg te nemen.
Hij schrijft:
„dat van een definitief besluit door B.
Wl van Zaandam, om op 1 Mei 1915
alle scholen vrij te geven, geen
irake is. In het college van B. en Wl
■bben op dit punt allerminst bespre
ngen plaats gevonden, die tot een de-
nitief resultaat hebben geleid. De vraag
erd ter loops bespreken, in verband
ingekomen aanvragen van onderwij-
js om op dien dag dit jaar vrijaf te
ebt Aldus kwam het college van B.
WL er toe te besluiten, eens te over-
egen, of liet dan niet betefr was voor
ilgende jaren een algemeenen regel te
iken. Doorvoor is echter niet alleen
odig wijziging van het leerplan, die
;i - medewerking van het rijksschool-
iziclit niet kan plaats vinden, maar
jvendien spreekt het toch wel vanzelf,
in zulk een gewichtige aangelegen-
B. en Wi en de Raad zeker niet
inden beslissen zonder eerst een advies
hebben ingewonnen bij verschillende
iderwijzers-vakvereenigingen. B. en Wl
Zaandam hebben tot nog toe steeds
gewoonte gehad, om, vóór zij be-
issingen nemen in verband met het on-
ir.vijs, het advies der diverse vakorga-
saties in te winnen, en natuurlijk dus
in zulk een belangrijk geval hier-
niet zou worden afgeweken. Vra-
n of inderdaad de neutraliteit der
enbare school wordt getroffen, en of
paedagogische benvaren bestaan, zoo-
indie.. men op 1 Mei school houdt
indien men vrij geeft, kunnen dan
:der het oog worden gezien."
Zooals alles, wat van den heer Duys
(gaat, is ook deze uitlegging wijdloo-
m ar de kern is wel deze: „Men-
len, maakt je maar niet ongerust; we
Iku voortaan een beetje minder hard
■"al lóopen. 'tWias ditmaal in de
i ocs, weet u, en dan ga je wel
wat verder dan eigenlijk verstan-
)e geachte Concentratie zal deze ver-
iring wel aangenaam vinden, want die
er a! Del ijk mee in, dat haar roode
ertverwt •ten bij de Zaan zulke bok-
aprongen maakten. De kleurlooze mid-
nitof is toch al tc vangen als een aal
zijn staart en als dan je vrienden
eg z >o mal gaan doen....
Enfin, voorloopig drijft er wat olie
de blauwroode golven. Dat zelfs een
ïfgeb ccrd iemand als Duys deze
'ist uitgieten bewijst wel, dat er ach-
de schermen heel wat geredekaveld
Ben speelbal.
De nadeden van het republikeinsche
fhcl, waarbij1 het hoofd' van den Staat
itebji; niet meer is dan het product
oer soms toevallige, soms tijdelijke,
1 alt i wisselvallige meerderheid, ko
en in Frankrijk weer eens aan den dag.
Volgens de Figaro" zal de leidende
dachte der nieuwe wetgevende periode
ju een aanval op id'en president»
Nu de volksvertegenwoordiging in
fcfdzaak dezelfde bleef, acht ziji zich
irk genoeg om naar een president te
'even, dieu zij naar haar hand kan
tten.
men Poincaré aan .die linkerzijde
;t schijnt te kunmen vergeven, is, dat
it Congres, idat hem koos, bezield was
et den echt Franschen geest en dat
t pai tijVgewroet op de verkiezing
jnig invloed had gehad» En in de
töge republiek wil men zulk een
"sident niet Men zoekt iemand, die
speelbal is van een aaneengesloten
'terzijde.
Ziedaar de consequenties van het repu-
teinsche stelsel: de leiding moet wife-
tin naar de meening van den dag.
Men heeft niet eens den tijd om te
Khten op Poincard's aftreden»Tusschen-
tijdls een ander, ook al ontketend men
daarmede weer al het gekonkel <en ge
wroet, wat toch nooit in 't belang des
lands kan wezen»
't Is wel een ramp voor èen Rijk, als
er niemand is om wien allen een
onverzoenlijke of altijd wat anders wil
lende minderheid daargelaten zich
kunnen scharen.
En ook een ramp als het Hoofd van
den Staat slechts steunen kan op partij
schappen.
Ook om deze redenen is een erfelijk
souverein boven andere heerschers te
verkiezen. v -
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het is Essad pasja niet medegevallen,
dat de onderhandelingen te Korfoe tus-
schen Albaneezen en Epiroten tot zoo'n
voor elke partij bevredigend resultaat zijn
afgeloopen. Hij had, zooals bekend is,
gepleit voor onderdrukking van de Epi
roten en had daarvoor een leger Alba
neezen bijeen willen brengen.
Albanië
zou daar echter niet veel verder mede
gekomen zijn, maar gedachtig aan het
in troebel water is het goed visschen,
zou hij er wei zijde bij spinnen. Nui
heeft hij het over een anderen boeg ge
gooid en een samenzwering op touw
gezet tegen den Mbret en de regeering.
Fanatieke Mohammedanen heeft hij voor
zijn plan kunnen winnen en hij heeft
na een audiëntie bij den Vorst zijn ont-
slag genomen en met 500Q aanbano-ers
een opstand bewerkt Hij loste zeljf het
eerste schot op het paleis van den vorst
waarop een gevecht plaats had, tusschen
de gendarmerie onder aanvoering van
de Nederlandsche officieren, hetgeen
eindigde met de gevangenneming van
Essad pasja, die onmiddellijk aan boord
van het Oostenrijksch-Hongaarsche oor
logsschip Szigetvar werd gebracht en
aldaar gevangen wordt gehouden.
De Italiaansche pantserkruiser „Vet-
tor Pisani" was met drie torpedoflof-
tiljes te Valona aangekomen, doch kreeg
van den Italiaanschen zaakgelastigde te
Durazzo, o(p verzoek van vorst Wilhelm,
bevel onmiddellijk naar Durazzo te gaan»
wijl er een opstand was uitgebroken»
Het vertrok direct, en bewaakt nu het
vorstelijk paleis, met een detachement
van het Oostenrijksch oorlogsschip.
Er worden nog meer "£>ostenrijksche
en Italiaansche schepen verwacht.
De arrestatie van Essad pasja ge
schiedde op wensch van vorst Wiilhelm
in overleg met Oostenrijk en Italië. In
Durazzo is het rustig.
Een en ander moet zich reeds Maan
dag afgespeeld hebben, doch er schijnt
een strenge censuur op de telegrammen
te zijln, zooidat het nieuws niet groo-
te vertraging en dan nog verward wordt
overgebracht.
Het gaat in den
Duitschen Rijksdag
der regeering niet erg gunstig. Nadat
in derde lezing het compromis-voorstel
van de conservatieven én liberalen inzake
de bezoldigingsnovelle verworpen was
met 152 stemmen tegen, van 'het cen
trum en sociaal-democraten, en 149st.
vóór, waardoor dit ontwerp onder tafel
gevallen is, met het gevolg dat de
ambtenaren, wien de regeering een ver
hooging had toegedacht, er de dupe van
worden moeten de sociaal-democra
ten van plan zijn, een toelage te vragen
voor deze teleurgestelde ambtenaren. Zij
rekenen hierbij op de medewerking van
het centrum. Voor een dergelijke tactiek
is, volgens de „Tagl. Rundschau", de
regeering echter niet te vinden. Zouden
de sociaal-democraten en het centrum
hun zin doorzetten, dan is de regeering
van plan, den Rijksdag te ontbinden.
In dezelfde zitting heeft de socialisti
sche afgevaardigde Liebknecht ernstige
beschuldigingen geuit tegen den in Fe
bruari te Trier overleden gouverneur van
Metzr luitenant-generaal von Lindenau.
.Hij deelt daarin mede; dat de overledene
een schuld van een millioen heeft nage
laten, waarvan de schurdeischers mis
schien enkele procenten zullen krijgen,
en dat von Lindenau zijn bemiddeling
liet koopen bij het verleenen van titels.
Als bewijs hiervoor geeft Liebknecht'n
door den overledene onderteekende kwi
tantie waarin deze constateert van een
geneesheer een bedrag te hebben ont
vangen met de verplichting tot terug
gave, wanneer de geneesheer niet op
zijn laatst tegen 1 Juli van dat jaar tot
Pruisisch hoogleeraar in de geneeskun
de zou worden benoemd.
De Berlijnsche bladen nemen de be
schuldigingen over en spreken de ver
wachting uit, dat een onderzoek klaar
heid zal brengen a(r de overledene zich
inderdaad aan dergelijke handelingen
heeft schuldig gemaakt Alle echter ko
men op tegen het generaliseeren van
Liebknecht, die het geval een symptoom:
noemt van de „kapitalistische corruptie.
De gedelegeerden van generaal Huerta
ter
Conferentie van Niagara Falls
hebben op het Mexicaansche consulaat te
New-York vertoeft Zijl weigerden zich
te laten interviewen, verklaarden echter
voldaan te zijn over de hoffelijke ont
vangst door de Amerikaansche autori
teiten»
In diplomatieke kringen is men nu
weer optimistisch gezind;, men verwacht
een gunstig resultaat van de conferentie,
wijl de vertegenwoordigers van H.uerta
tot de overtuiging gekomen zijn, dat het
einde van het Huerta-bewind toch nabij
is en een anlder in zijn plaats moet komen»
De oplossing van het vlaggenconflict van
Tampico wordt als bijzaak beschouwd,
hoofdzaak is de pacificatie van Mexico»
De gedelegeerden zullen vooral aandrin
gen op het onmogelijk maken van con
fiscaties idoor de rebellen.
Allerlei combinaties over die naaste toe
komst worden reeds gemaakt; Volgens
veler meening zou Mexico, door een com
missie geregeerd' (worden, t^a» wijl |H,uerta
niet duldt, dat een generaal der con-
stitutioneelen president zou worden. Ook
de Vereen. Staten zouden in dezen raad
vertegenwoordigd zijn en allereerst aan
dringen op afschaffing van hetlatifundiën-
bezit in Mexico, iets wat Madiero reeds
beloofd had. De Aziatische emigratie
moest worden tegengegaan»
De Vereen. Staten zouden ,400 millioen
dollars voorschieten, of een leening van
dit bedrag garandeeren.
Als con tra-prestatie zouden de Ameri
kanen voor den tijld van 99 jaar voor een
millioen dollars jaarlijiks de Magdalena-
baai (waar, wat vroeger steeds werd be
weerd; Japan een marinestation zou
willen vestigen), niet ver van La Paz.
op de Westkust van het schiereiland Ca-
lifornië, pachten.
Het zijn alles slechts geruchten en ver
moedens, doch zij toonen aan, in welke
richting men in de Vereen» Sjtaten oj>
het oogenblik denkt Wij zouden zeggen
de aap komt uit de mouw»
De vrees voor Japan speelt blijkbaar in
de Mexicaansche affaire toch wel een roL
Het Japansche gevaar en de petroleum
hebben op den duur dezelfde uitwerking.
Naar de Parijsche correspondent van
de „yKöln. Z,tgv" bericht, heeft de radicale
afgevaardigde Bousse, die tot de linksche
oppositie behoort, telegrafisch aan den
minister-president doen weten, dat hij de
regeering zal interpelleeren over haar
finantieële politiek
cn over de maatregelen, welke ze tot dek
king van de begrooting denkt te nemen»
Het senaatslid' Aimondi verklaart In den
„Matin", dat dc regeering binnen twee
maanden 500 tot 600 millioen frs. noodig
zal hebben om de schatkist te vullen,
welke tengevolge van buiten de begroo
ting vallende betalingen geheel Leeg is»
Om de financieele moeilijkheden af te
wenden is in de eeréte plaats een leening
noodig; in de tweede plaats moeten een
inkomstenbelasting en een successiebe
lasting ingevoerd' worden, waarvan de
inkomsten op 250 millioen frs. geschat
kunnen worden in de derde plaats
zouden 200 millioen franCs opgebracht
moeten worden Idoor Indirecte belastingen
(controle op spiritus- en absintfobrande-
rijen, wederinvoering van den accijns op
zgn. hygiënische dranken, als wijtn en
appelwijn).
Tot slot vermelden we een door de
„Msb." uit de „Figaro" vertaald stukje
lover den eigenlijken „leider" in Frankrijk»
Het is twaalf uur op het ministerie
van binnenlandsche zaken»
De ministerraad, die op het Elysée ge
houden wordt, is nog niet afgeloopen.
Vergezeld van Ceccaldi stapt Caillaux
op het Beauvau-plein uit zijn auto. Hii
gaat het ministerie binnen, alsof hij
minister - president was de deurwaar
ders groeten hem zeer beleefd
Kortaf, nauwelijks hun groet beant
woordend, vraagt Caillaux:
Is de minister op zijn kabinet?
Nog niet, mijnheer de president, hij
is in den ministerraad en de zitting is
nog niet afgeloopen,,
Goed, waarschuw hem; idat ik hier
ben, zoodra hij komt
Zonder een antwoord af te wachten,
gaat Caillaux, nog altijd van Ceccaldi ver
gezeld, het kabinet van den minister van
binnenlandsche zaken binnen»
Hij gaat aan het bureau van den mi
nister zitten en Ceccaldi Jegenoves faiem
in een fauteuil
De radicale heeren balbibelen wat
Malvy, de minister van binnenlandsche
zaken, komt ten slotte aan»
Excellentie, mijnheer Caillaux wacht
u in uw kabinet waarschuwt de portier.
De minister van binnenlandsche zaken
spoedt zich zoo gauw mogelijk naar den
oud-minister»
En terwijl de deuir dicht gaat hoort
men de stem van Caillaux:
Kom binnen, waarde vriend, kom
binnen ti..h
Allen, die van deze scène getuigen
waren, de deurwaarders en de journa
listen, staan verbluft
Men "kijkt elkander aan alsof men wil
vragen: regeert Caillaux, de voorzitter
van het comité uit {de fru'e IdeJiValois, wiens
vrouw beschuldigd is van doodslag, dan
nog steeds Frankrijk?
En het wordt iemand zonderling te
moede, wanneer hij bedenkt, dat op het
ministerie van buitenlands che zaken en
financiën een even onbeschaamd tootneel
zich iederen dag weer Afspeelt De ge
wetenloosheid en brutaliteit van Caillaux
hebben geen andere grenzen dan de
zwakheid van de 'ministers van het bloc.
GEMENGD.
De koning en "konnigin vajs Dene
marken, die a.SL Zaterdag in ons land
komen, Zijn nu te gast in België. Ziif
werden te Brussel aan het (Station ontyft
vangen door den Koning en de Konin
gin, den burgemeester en andere hooge
ambtenaren. Nadat een hartelijke begroe
ting tusschen de spuvereinen had plaats
gehad en de leden van het gevolg aan
elkander waren Voorgesteld, inspecteer-/
den de twee Koningen de eerëwacht on-/
der de tonen van het Deensche volks
lied. Daarna volgde het vertrek per rij
tuig uit het station, waarbij de artillerie/
salvo's loiscte en de menigte achter 'de
op twee gelederen opgestelde troepen
geestdriftige juichtonen aanhief
De „Tagliche Rundschau"' deelt
mee, dat de duitsche regeering zeer Spoe
dig zal antwoorden op de protesten van
Nederland, België, Frankrijk en Rusland
inzake de bijdragen der buitenlanders
aan deweerbelastingi. De I}ultsdie
regeering erkent de juistheid van dezel
protesten niet, omdat de weerbelasting
geen oorlogsbelasting is} in de beteeke-l
nis aan dit woord toegekend in de han-l
delsverdragen. Hiermede is, de zaak voor
de Duitsche regeering afgedaan, die zich
met verdere onderhandelingen over deze
aangelegenheid niet zal' inlaten.
Tn zake het geschil over dein
Orient-spoorweg, scliijtnt het thans
tot een schikking te zullen komen, daar
de Oostenrijksch e iRegeering, 1naar
uit Belgrado aan de „Frankf. Zeitung"'
wordt gemeld thans in beginsel heeft
toegestemd, dat de spoorweg door den
Servischen Staat wordt genaas,t. Op dien
grondslag zullen de onderhandelingen1
dus kunnen worden voortgezet. I
De gemeenteraadsverkie
zingen in het Rijksl'and hebben voor
zoover de uitslagen bekend zijn vooral
het Centrum en den 'Sociaal-democraten
succes gebracht. De clerical e partijen ge
ven van het succes, der .sociaalTdemocra-
ten 'de vrijzinnige partijen de schuld'.
De Tsaar bekrachtigde de door
Doema en Rijksraad aangenomen wet
op het recrut en contingent van
1914. Dit contingent zal 585,1000 man
bedragen. Bark, tot dusverre beheerder
van het ministerie van financiën, is' tot
minister benoemd.
De Pruisische regeering, die sjedert
1895 ongeveer 108 millioen heeft be
steed voor de verbetering van de aN
beiderswoningen, heeft opnieuw
een krediet van 12,500,000 gevraagd.
Volgens de „Politis.che Corretpon-
denz" hebben de onderhandelingen tus
schen de Bulgaars.che regeering en de
Duitsche bankiersgroep tot een principi
eels overeenkomst geleid. Het lee-
ningsverdrag zal dezer dagen wor»
den gfeteékend.
De Spaansche Senaat heeft het
ontwerp van wet goedgekeurd, waarbij
de mogelijkheid wordt weggenomen om
Van kien dienst bij de maf ine door middel
van het storten ^an een' som gelds1
vrijgesteld te worden. De wet zal
met ingang van 1915 van kracht worden.
Uit Lantsjoufoe, in Kanspe, wordt
gemeld, dat rooverbenden van den
Wjitten Wolf op 4 dezer Tsjintsjou heb«*
ben geplunderd. Velen Zijn daarbij verd
moord, Blijkens ambtelijke mededeelin-i
gen is ook Tsinan, in jKansoe,, afgeloopen.
door de roovers van den Witteii Wolf
die echter kort daarop bijl Tsjingsjoei
'een zware nederlaag leden.
Goede voorlichting.
(Wanneer in neutrale bladen over Ka
tholieke zaken gesproken wordt, kan men
er bijina altijd op aan, dat het domheden
zijnwant de kennis er van is bij velen a
la Bronsveld slechts aangewaaid^ schrijft
de „R. K- Handelsreiziger"»
Dezer dagen vonden wij op twee plaat
sen weder een paar van die „inlichtiu-
gen"b
In de „iWereldkroniek" maakt een
schrijVer melding van „gewijd brood",
dat alleen Zondags onder de Hoogmis
gegeven wordt, en na de wijding" in
manden wordt rondgedragen, waarna het
door sommigen direct wordt opgegeten
en idtoor anderen „in papier" mede naar
huis genomen wordi^.f
En in het jaarboekje van een zuster
vereniging zagen wij als veranderlijke
„Christelijke feestdagen" vermeld: Sep
tuagesima en eerste advent Een mensch
is toch nooit te oud om nog wat te
leeren„
:H|et mooiste wat \we echter flot (dusverre
op Idat gebied hoorden, vernamen we de
zer dagen» Aan de kletstafel over koetjes
en kalfjes en»», gemengde huwelijken
sprekende, verzekerde iemand te wetm,
dat dit maatschappelijk kwaad ook veel
onder de^,.. Jesuieten voorkwam....
Al weer wat geleerd dus
LEIDEN, 20 Mei.
R. K. Kiesvereenlging.
Gisteravond vergaderde de R. K. Kies
vereniging in het gebouw van de St
Jozefsgezellenvereenigingw
Onder leiding en voorlichting van mr»
Aalberse werd op een aangename ten
leerzame wijze Idle agenda besproken voor
de vergadering van den Algemeenen
Bond' van R. K. Kiesvereenigingen in
Nederland, die te Utrecht zal worden ge
houden op Zaterdag 23 Méi a.s.
Volgens praeadjvies van het hoofdbe
stuur zal worden gestemd tegen de voor
stellen van Rotterdam (aanwijzing van
een bepaalden dag voor de vergadering
van den Bond);Nijm eg en (algemeen
kiesrecht); Amsterdam III (instelling
eener commissie voor kiesrecht en voor
evenredige vertegenwoordiging; wat ech
ter betreft de instelling eenier commissie
om 1de vraag van den stemplicht te on
derzoeken, vereenigt JLjeiidien (rich met 'Amu
sterdam III)Amsterdam VIII (van
denzelfden inhoud als Amsterdam 1IJ);
Zwolle (meervoudig stemrecht)»
Bij de volgende moties van Amers
foort en Amsterdam VIII ontspon
zcih een discussie. In deze moties wordt
de wenschelijkheid uitgesproken om een
centrale partijkas op te richten. Deze be
staat echter reeds en er is dus niets
anders mogelijk, dan; volgens het prae-
advies van het hoofdbestuur, tegen deze
motie te stemmen. De heer Spendel vindt
hier gelegenheid te wijzen op het gebrek
aan éénheid en richting bij het verleenen
van steun uit |d'e kas van den algemeenen
en den Provincialen Bond» De voorzitter
is het met deze bemerking eens. Hij zal
deze kwestie bespreken in het bestuur
van den Algemeenen Bond en verzoekt
den heer Spendel dat te doen in het be
stuur van den Provincialen Bond»
De hieropvolgende voorstellen van
Amsterdam III (en (van Amersfoort
lokken eveneens een langdurige bespre
king uit. Deze moties luiden als volgt:
Motie van Amsterdam III:
De jaarvergadering van de R. K. Kies-
vereeniging „District III" te Amsterdam;
in vergadering bijeen op Vrijdag 6
