257 BUITENLAND. BINNENLAND. 5e Ja trgang No 1380. 3)c Cclcbohe Gomant Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935 Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT FIKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN DE ABONNEMENTSPR1IS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/» cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Maandag April IV?4. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent Ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent: aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenL V De tactiek. Van Ide ke r n ach tig-juis te relde, door tnr» dr. J, v, Best voor idlen Provincialen Bond van R. K> Kiesverenigingen in Z.uid-,Hol land gisteren te 's Gravenhage gehouden, kunnen wij', vanwege onze beperkte plaatsruimte, slechts een beknopt verslag onzen lezers voorzetten* Belangstellenden en onder dezen rangschikken wij1 min stens alle kiezers zij' er echter op gewezen, dat op initiatief en verzoek van de ter vergadering aanwezige afgevaar digde van de Kiesvereniging te Zoeter- woude de rede vóór de a.s. winterver gadering in druk zal verschijnen. Wij willen echter hier meer speciaal de aan dacht vestigen op een tactiek, die de spreker, o. i. zeer terecht, a's de ware en juiste aanwees, en die toch maar al te veel wordt verwaarloosd. Lie :.oc nuttig tactiek, door den spreker bed_eld, k.inr.en velen onzer lezers in practijk brengen op fabriek of kantoor, in vergadering of waar ook. ,Het is de tactiek om den be schuldiger zijn beschuldiging te laten b e- w ij z en. 't Moest eigenlijk voor een ieder zoo klaar als een klontje zijb, dat hij, die beschuldigt, zijin beschuldiging met argu menten dient te staven, en dat niet op den beschuldigde de bewijslast ligt En toch wordt (deze 700 [eenvoudige waarheid dikwijls, heel dikwijls in de practijk ver geten. Men werpt ons een algemeene^ber schuldiging voor idie voeten, en eischt dan van ons, dat wij die, met geen enkel bewijls gestaafde, bewering gaan weer leggen. Neen, eerst als de aanvaller heeft ge poogd zijn bewering met bewijzen te ver dedigen, eerst dan rust op óns de taak de kracht dier bewijizen te gaan ontzenu wen. Maar zoover komt het dikwijls niet! Als ge vraagt aan de vjjlandlen der Ka tholieke Kerk, hunnen laster waar te maken, dan kunt ge ben dikwijls, zien zwijgen, dat ze zweeten, 'tls wel, meer dan eens, gebeurd imet een hoogleeraar onzer Leidsche universiteit! Als we ons altijd volgens dieze tactiek de beschuldiger zijin beschuldiging laten bewijzen te werk gingen, zou de domheid van heel wat papen-haters ontmaskerd worden engten schande wor den gezét. ALGEMEEN OVERZICHT. Dom Besse geeft in de „Univers" eenige Paaschindrukken weer, waaruit een tot verheugenis-stemmende religieuse opleving in Parijs blijkt. „De Notre-Dame, zoo schrijft hij, is gedurende de laatste dagen van de Goede Week door tallooze Katholieken bezocht Een werkman, die op een middag bij het uitgaan van de vespers de menigte, het kerkgebouw zag verlaten, riep ver wonderd uit: Men heeft ons altijd ver teld, dat, wanneer de scheidingsw.et maar eenmaal was aangenomen, de gods dienst gauw zou verminderen in Frank rijk en ten slotte zelfs zou verdwijnen. En kijk, nu gaan er meer menschen naar de kerk dan ooit. Deze woorden, door verschillende voorbijgangers gehoord, getuigen voor een feit, dat alle Parijzenaars kunnen waarnemen. Bij de godsdienstoefeningen op de feestdagen was een groot aantal man nen tegenwoordig. En dat was niet al leen liet geval in de wijken, die terecht nog voor goed Katholiek doorgaan en waar afgevaardigden en gemeenteraads leden een Christelijk voorbeeld geven of tenminste Kerk en geestelijkheid welge zind zijn. Ook in andere wijken viel het verheugend verschijnsel waar te nemen. Op (Witten Donderdag (bezocht een Pa- rijsche dame de kerk van Saint Augustin. Bij het zien van de talrijke aanwezige mannen kon zij haar hooggestemde vol doening nauwelijks onderdrukken. Luid op zeide zij: „En nu heeft men me nog wel verteld, dat het geloof in Frankrijk verloren is!" Het schouwspel, dat de kerken aan boden op Paaschmorgen zou onverklaar baar zijn zonder een groote echt-gods- dienstige herleving. Op verschillende punten tegelijk open baart deze herleving zich, alleen de uitin gen ervan verschillen, naar gelang van de wijken en de maatschappelijke stan den. Neen, het is niet het voorbijgaande gevolg van een oppervlakkige actie. Deze vooruitgang is jsedert verschillen de jaren waar te nemen. De reactie tegen het materialisme, dat ide rede ketent en het leven ontwricht, tegen de onze delijkheid, die er het beschamend gevolg van is, bevordert dezen vooruitgang. De beweging wordt verder aangewak kerd idoor den apostolischen ijver, door geestelijkheid en actieve leeken ontwik keld. Zij geven hun geld, hun tijd, hun talenten, hun personen. Het schouwspel van dit liefdadige en vrome Parijs gaat de verbeelding te bo ven. Hoe meer men het waarneemt, hoe meer men het bewondert. Maar het zwoegen van deze mannen en vrouwen van allen leeftijd, van uiteenloopende levensomstandigheden wordt wel heerlijk be'oond cp deze feestdagen. De C' riste- lijLe samenleving ziet dan, dat de elite van naar leden niet vruchteloos edel moedig is geweest De diocesane geestelijkheid' doet veel voor deze Christelijke herleving. Kardinaal Amette heeft ten koste van groote offers, de parochiën en noodka pellen vermeerderd. Er zijn kerken bij gebouwd in de binnenstad, in de arme wijken en rijke kwartieren en in de voorsteden. Deze nieuwe centra van godsdienstig leven beloopen reeds een vijftigtal. Zoodra zij maar geopend wor den, komen er geloovigen. De bevolking die op die wijze den weg naar de kerk heeft teruggevonden, bedraagt reeds een 250.000 zielen. En dit aantal groeit ,ieder jaar. De zielzorgers kunnen getuigen,, hoevelen terugkeeren en zich door een biecht met de Kerk verzoenen. Hun ge tal is natuurlijk moeilijk te schatten. De bekeeringen, die de toediening van den doop vereischen, zijn gemakkelijker te controleeren. Gemiddeld worden er 30 volwassenen per maand gejdoopt h Bryande Amerika ansche mi nister van buitenlandsche zaken, heeft het telegram uit Mexico aan de Daily Telegraph, inhoudend dat Hohler, de Engelsche zaakgelastigde, bezig is toenadering te zoeken tusschen de Ver. Staten en president Huerta, be vestigd. De Washingtonsche correspondent der Daily Telegraph verneemt echter uit goede bron, dat de Ver. Staten geen compromis met Huerta willen en dat de zending van Hohler derhalve vergeefs zal zijn. Het nieuws uit Mexico blijft vrij schaarsch. In de Daily Telegraph vinden we het bericht, dat Salina Cruz, de grootste Mexicaansche haven pan de Stil le Zuidzee, bij de nadering van twee Amerikaansche oorlogsschepen door het 100 man sterke garnizoen is ontruimd. Het had te voren de machines, waarmede de brug, die toegang geeft tot de haven, geopend wordt, vernield en door idie ma noeuvre twee Amerikaansche koopvaar ders, 's ochtemdjs in de haven aange^ komen, opgesloten* Of de Amerikanen het tolgebouw te Salina Cruz hebben bezet, is nog niet bekend. Naar men zich herinnert, was dat het plan, teneinde bij ontscheping de wapenen en munitie, door Huerta bij een Japansche firma besteld, in be slag te kunnen nemen. Voor Tampico liggen thans 13 Ame rikaansche oorlogsbodems. Men denkt dat zij voorshands geen troepen zullen ontschepen, daar generaal Zaragoza ge dreigd moet hebben, in dat geval alle petroleumbronnen en tanks in brand te steken. Enkele Amerikaansche bladen waar schuwen de regeering te Washington, geen vertrouwen te stellen in Villa's ver zekering dat hij zich door Huerta niet in een oorlog met de Unie zal laten wik kelen. De Eagle, die Villa „even waar heidlievend als Münchhausen" noemt, vermoedt dat hij zich zoo houdt om zoo lang mogelijk oorlogstuig uit de V. St. te kunnen betrekken. De World raadt president Wilson aan, nu snel door te tasten en den opmarsch naar de Mexicaansche "hoofdstad te be velen. Daar alleen kan men Huerta mo res leeren. Volgens de New-York Herald heeft Huerta alle toebereidselen getroffen om in geval van nood te kunnen vluchten naar Manzanillo, aan de kust der Stille Zuidzee, en daar op een Japanschen kruiser een schuilplaats te zoeken. Officieus wordt bekend gemaakt, dat het bemiddelingsvoorstel der Zuid-Ame- rikaansche regeeringen de afzetting van Huerta als president van Mexico beoogt waarop de Vereenigde Staten van den aanvang af hebben aangedrongen. De mededeeling van het bemiddelings aanbod is aan de diplomatieke vertegen woordigers der republieken Argentinië, Brazilië en Chili te Mexico City, bene vens aan Carranza gezonden. Admiraal Fletcher meldt dat een trein met 350 Mexicanen onder bescherming der witte vlag gistermorgen Vera Cruz verliet, en 6 mijleni ver reed, tot hef punt waar de Mexicanen den spoorweg hadden opgebroken. fDaar ontmoette hij een anderen trein rhet ongeveer 400 vreemdelingen, waaronder 50 Amerika nen, die allen naar Vera Cruz werden ge bracht GEMENGD. Volgens berichten uit Rome zijn de Vesuvius .en d'e Etna in wer king. Prof. Malladra, de directeur van het Observatorium jp den Vesuvius,t vreest een ernsuge uitbarsting. Men weet, dat er al' menigmaal in een bioscoop' brand is onlu st aan, door het vlam' vatten van de film. Een Commissie uit het Engelsche Lagerhuis houdt zich, in verband met wetsontwerpen op de kinematografische fillms en andere celluloid waren, met de 'kwestie bezig. Een hoofdofficier van de Londensdhe brandweer heeft voor de 'commissie getuigd, c'at de firma Pa thé iFrères de Celluloid-films heeft afge schaft, en alleen onbrandbare film's ge bruikt. Ze zijn echter duurder dan de (brandbare ,en daarom willen verschillen de filmtaurders ze ïirüt hebben. Die geschiedenis van de beide stolen Fransche to r pe do-b o o- t e n, wordt 'bevestigd, ofschoon de au toriteiten alle pogingen in het werk stel den, ,0m1 de zaak ^onschuldiger voor te stellen, dan Zij in werkelijkheid is. In elk! geval waren de 'beide booten oude kasten, die nog si'eclhts al$ mikpunt bij het schieten dienst deden. D;e eeine bbot 'lag in de Ponthaurhaven, en een haven- waChter moest ze eiken avond met ,een lantaarn inspeCteeren. Op zekeren nacht der vorige maand bemerkte hij, dat een stoomboot naderbij kwam, en eenige ma trozen aan boord der torpedoboot af daalden, Deze werd door het groote schip op sleeptouw genomen 'en weg gevoerd. iDe wachter, in de vaste overtuiging, dat het een staatsschip .was;, hetwelk in opdracht van het ministerie van ma rine handelde, liet alles rustig gebeu ren, en maakte er zelfs geen rapport van op. Eerst toen men dezer dagen de boot zocht en niet vond, vertelde hij Zijn ervaringen. 'De tweede torpedoboot was in Volle zee gezonken, en zou de volgende w.oek gelicht worden. Zooals men weet, is echter gebleken, dat 'twrak van de aan gewezen plaats spoorloos verdwenen is. De Paus ontving Zaterdag zestig Belgen in audiëntie, ondier welke Neu- rey, president van -het liefdewerk van de nieuwjaarsgiften voor den Paus, die Hem een gift van 103.925 francs oven- handigldeL 1 In verband ,met de verkiezingen in Frankrijk wordt pit Momer geseind, dat C allaux gisteren aldaar met een meerderheid van 1300 stemmen geko zen is. 1 Nadat nieuwe onderhandelingen waren aangeknoopt, is in de tweede gang van de Simpllon-tuninel, waar de arbeiders Vrijdag een staking hadden aangekondigd, het werk hervat. Het meerendeel der werklieden ging Zaterdag morgen onvoorwaardelijk weer aan den arbeidt, Provinciale Bond van R.K. Kies- vereenigingeti in Zuid-Holland. Onder presidium van den heer H- Wi. D. Hellebrekers, vice-voorzitter de voorzitter, Mgr. dr. Wj. 'Hl- Nolens, was wegens uitstedigheid verhinderd hield gistermiddag te twee uiur "bovengenoemde bond zijn jaarvergadering in het Zuid- Hollandsch Koffiehuis te 's-Gravenhage. De secretaris, de heer H. W, Spendel, commemoreerde in zijn jaarverslag met dankbaarheid den grooten financieelen steun tijdens de verkiezingen in het vorig jaar van vele zijden ontvangen, en wekte op| om na de eervol geleden nederlaag den moed' niet te laten zAkken,. Speciar1 vestigde hjjl idle aandacht op het bij uit stek nuttige propaganda-middiel, het huis bezoek, teneinde de kiesvereenigingen te versterken. De voorzitter dankte den heer Spendel voor idlens keurig jaarverslag en sprak den wensch uit,- dat de heer Spen del de functie van secretaris nog vele jaren blijlve vervullen. Uit het jaarverslag van den penning meester, den heer F» A. Moerel, bleek, dat de inkomsten bedroegen f453.83V2, fde uitgavenf 116.64, (batig saldo f 33719V2» Door de heeren De Graafy Romijn en Tromp werden de rekening en .verant woording nagezien en bij monde van des heer De Graaf verklaarde deze commis sie, dat lilies in ord: Vis bevondei^ waarop de voorzitter den penningmeester voor diens accuraat beneer dank bracht Tegenover de aftredende bestuursleden, de heeren F. A» Moerel en H. W. Spen del, waren geen eandidafcen gesteld, zoo dat beide heeren zijn herkozen. In de va- 'Cature H:. W.. D. Hellebrekers waren ge steld de heeren F. J. E. van Beers (Rot terdam) en Q. B, Lünneman "(Boskoop),. Uitgebracht werden 221 stemmen, waar van de heer Van Beers 154, en de heer Lünneman 67 stemmen verkreeg, "Zoodat de heer Van Beers is gekozen. Hierna verkreeg het woord de heer mr, dr. Jan van Best, lid' van de Tweede Kaamer, tot het houden eener politieke rede. Spr„ wilde nagaan den dieperen grond, waarom wijl, Roomsch-Katholie- ken, in Nederland zoo'n jmoeilijfken strijd strijden en waarom wij het vorig jaar de nederlaag hebben geleden,. jSpr. kan zich voorstellen, dat de uitslag der ver kiezingen bij velen ontmoediging heeft verwekt; ook bij spr» Is onmiddellijk na de verkiezingen een gevoel van neer slachtigheid opgerezen. Doch spr, is la ter tot de overtuiging gekomen, idat wij miet woekerwinst de geleiden schade zul len inhalen* De redenen, die hem daar toe nopen, zal §pr. later ontwikkelen. Eerst wil hij bespreken de redenen van onze nederlaag. Spr. noemt de Rome hetze; de Romedietzej vooral aangewak kerd door een ras, dat met Nederlandsch is. Maar, vraagt spr., dragen wij zelf daarvan ook geen schuld? Er zijn na tuurlijk tal var menschen, die er belang bijl hebben de Katholieken achter uit te dringen. 'De groote reden daarvan is het ongebreidelde egoïsme, de zucht om ons af te houden van de staatsruif* Het zijn niet allereerst geloofsmotieven, die tot Rome-hetze drijven. Het Roomsche spook is het solliritar.- ten-spook. De vrees voor Rome is ge legen m het dreigend gevaar, dat het 2/5 deel van de bevolking, de Katholieken, hun deel zullen krijgen aan de staatsruif. Wanneer Wij zouden neggen, wij willen niet commissarissen zijn »n vennootschap pen, wij behoeven geen rechters te zijn, wij willen geen ambten hebben bij de telegrafie en posterijen, enz., Man zou ïle vrees voor hef Roomsche spook verdwe nen zijn (applaus)* Als \jpj den grónd van die Rome-hetze kennen, valt- het ook gemakkelijk te constateeren, dat >vij er schuld aan hebben. Wij* Roomschen in Nederland zijin nog te bang. Wij, Katho lieken, hebben van'den 'tijd der H<ervor- Iming ,a# tot |na )het (Napoleontische tijdperk mogen betalen en gehoorzamen, maar niet mogen meeregeeren* Ln "in dien tijd hebben wij! geleerd om te buigen, wij vin den het nu normaal, om niet eerbied op (te zien naar wat niet Roomsch is. iW|ij| gelooven allereerst, dai het intellect bij de niet-Roomschen is. En daarom durven wij niet Van niet-Katholieke zij de wondt ons die overtuigin 'dat gebrek aan durf opgedrongen. Hoe doen wij daar tegenover? Zeker, f.r zijn wel eens ondeugende jongens onder de onzen. Ba ron v. \V;ij!nbergen Tieeft het verkorven, omdat hij1 te Leiden constateerde,- dat het canaille links stemt. Als men aan de lin kerzijde deze kwestie niet zoo had op geblazen, ten wa n n e r men aan de 'r ec h t e r z ijd te wat loyaler en eerlijker partij had gekozen voor Baron v. "Wijn bergen, dan had het niet zoo'n vaart geloopen. (Applaus.) Ook spreker is door de vrijzinnige pers beschuldigd naar aanleiding van een ver keerd uitgelegde uitdrukking óp een kie zersvergadering. En ook hem is toen ge zegd Hadt je niet wat voorzichtiger kun nen zijinhadt je niet 'een beetje mteer kunnen rekening houden met de gevoe ligheid aan de overzijde? Een bewijs van gemis aan durf. Spr. wil aan de aanwezigen vragen leert toch aan de Katholieken dat zij besefflen Nederlanders te zijn met volle rechten* Dat is eigenlijk nog te weinig. Als men jaren lang in een huisgezin een der kinderen stiefmoederlijk hee f behan deld rten onrechte dan voelt men, dat men aan dat kind iets heeft goed te maken. Wanneer men een volk drie eeuwen lang heeft geknecht en dat volk desondanks trouw is gebleven aan de zelfde vaandels, en desondanks onder danig is gebleven aan hetzelfde gezag, dan is er reden om aan dat volk, aan ons te vergoeden, hetgeen wij geleden heb ben in vroeger eeuwen (applaus). Wij imoeten beginnen met meer solidair te zijn. Wij durven niet, omdat wij niet solidair zijn. Als iemand onzer wordt aan gevallen, moet onmiddellijk een kring van verdedigers rondom hem staan. Wij moeten ophouden met veel te be scheiden en veel te bang te zijn. Wanneer men zegt, dat onze partij uit dommerik ken bestaat, dan dragen wij voor een deel zelf de schuld van die fabeL Wij vinden alles van een tegenstander mooi, en alles van onze eigen menschen leelijk. Wij moeten beseffen, dat wij er even goed mogen zijn als onze tegenstan ders. De tijd is uit, dat men kan spre ken van een te kort. Als er'onder ons een te kort is, dan is het tekort 'aan solidari teit, aan durf* Wij halen 'voor een deel onze opvattingen dienaangaande uit de niet-Roomsche piers. Wij hebben de ge woonte, de niet-Roo,msiche pers een pluimpje te gevendéze is veel vlugger, onpartijdiger. Wij stellen ons op het standpunt, dat wij veel beter een niet- Katholieke courant kunnen lezen, dan een niet-Katholiek een Katholiek blac^ Dat is een onwaarheid* Spr. noemt als voor beeld van de partijdigheid dier liberale bladen, wat ideze hebben gezegd van de rede, door hem in de afgeloopen week in de Tweede Kamer gehouden. Omdat wij niet voldoende begrijpen de perfidi teit van de nlet-katholieke pers in het verzwijgen en verkleinen var alles wat wij doen, begrijpen wij niet, hoe wij eer lijk en openhartig de niet-Katholieke pers moeten tegenwerken. In het .lezen van niet-Katholieke bladen ligt de groote re den, waarom men in Katholieke kringen blijft zweren bij het intellect van de over zijde. Niets zal ons baten, als wij niet begin nen ons meer solidair en zelfbewust te maken. Als wij er niet van doordrongen zijin, dat wij een strijdbare partij vormen. Wij moeten, als wij worden aangeval len, zorgen, dat wij goed uit elkaar hou den wat wij moeten bewijzen en wat an deren moeten bewijzen» De beschuldigers moeten bewijzen. Waarom blijven wij in ons eigen kamp en slaan alleen de aan vallen of, die op ons worden gedaan. Het socialisme is krachtig, omdat het aanvalt. Wijl moeten ook aanvallendat moeten wij .als Roomsche propagandisten begrij pen., De heer Roodiiuijizen heeft den heer Van Wijnbergen en spr» 'verweten, dat zij aanvielen en zoo de pacificatie tegen werken. Spr. heeft echter liever geen pa- oificatie, dan dat hij moet verdragen aan gevallen te worden, zonder zelf te mogen aanvallen (applaus). Spr, wil ten slotte nog eene waarschu wing geven» W|ij imoeten. één ding niet leeren van onze tegenstanders, dat is het gebrek aan. verantwoordelijkheidsgevoel;. Wij moeten bij alle politieke propaganda niet vergeten, dat er geregeerd moet wor- dep; daarvoor is noodig een leger, een vloot, daarvoor zijin noefttig drukkende belastingen. Wij moeten nooit zeggen, dat wij iets zullen geven, als wij niet zeker weten, dat wij het kunnen geven. Ondanks het feit, dat de liberale partij vaart op het compas van de sociaal-demo cratie, meedoet aan het beloven, het paaien en aaien van de kiezers, gaat ze achteruit, gaat ze 'ten onder. Wij moeten voorop zetten, dat wij rechtsch zijn, omdat wij Roomsch zijn, omdat wij de wetenschap dragen, dat rechts onze hooge beginselen in prac tijk brengt Op die beginselen moet wor den gebouwd onze politiek. Dan zal ook voor ons als politieke partij het woord van Christus worden bewaarheid, dat Hij met ons is tot aan het einde der eeuwen. Na den nederlaag van het vorig jaar, heeft spr. nieuwe kracht en nieuw en thousiasme geput uit de waarheid: de mensch kan verliezen, God verliest nooit (daverend applaus).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1