BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Ja «rgarix
No 1357.
Coulant
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
dit blad verschijnt elken daq, uitgezonderd zon- en feestdaoen
DE ABONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent par. week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V9 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
30
Maart
1014.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden raededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentlSn) 15 regels 25 cent, federe regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent iedere regel meer 10 cent
V Bedroevend.
Aan het verslag in de „Msb." van een
rede, door Baron van Wiijnbergen Za
terdag voor de R. K. Handelsreizigers-
vereeniging te Nijmegen gehouden, ont-
leenen we het volgende:
Spr. wees op de woorden van prof.
Eerdmans, dat de katholieke wereld
beschouwing goed was een 500 jaren
geleden. Dat, zegt spr., is teekenend
en het is bedroevend, dat dezulken
mede de leiding in "handen hebben
van het toekomstig Nederland.
Ja, bedroevend is het. Bedroevend als
nen denkt aan het gevaar, dat aan het
toekomstig Nederland" zal worden op
gedrongen dezelfde onwetenschappelijke
strijdwijze tegen de Katholieke Kerk,
dezelfde botte onverdraagzaamheid. Be
droevend als men denkt aan den vrucht
baren arbeid, die het Nederlandsche volk
in zijn geheel ten voordeele zou zijn, als
„de leiding" „van het toekomstig Ne
derland" in handen was van hooger-
staande mannen.
Bedroevend is het, maar daar is ook een
zonnige lichtzijde. In en door en bij de
bestrijding van 'n Eerdmans en de zijnen
schincrt toch altijd weer de kracht der
Kath. Kerk, die onverwinnelijk is.
V Het gemengde huwelijk.
In een neutrale vereeniging ligt, he
laas, zoo dikwijls de aanleiding voor een
gemengd huwelijk, aldus de herhaal
delijk door de Kath. geestelijkheid tot
de geloovigen gerichte waarschuwing.
Maar ook van geloovig protestant-
sche zijde hoort men herhaalde malen
met klem die waarschuwing uitspreken.
Zoo lezen wij nu weer in de Heraut.
Er schuilt in onze dagep een sterke
verleiding in allerlei' zoogenaamd
neutrale vereenigingen voor sport, mu
ziek, letterkunde enz., waaraan maar
al te vaak ook jongelui uit Gerefor
meerden huize deelnemen. Vooral bij
den zooveel vrijeren omgang, die in
onze dagen tusschen jongelieden van
beiderlei geslacht bestaat, ontstaat
daardoor zoo licht een intimiteit, die
tot een liefde leidt.
Het kan voor sommigen onder de on
zen zijn nut hebben, ook van die zijde
eens een waarschuwende stem te hooren.
De Heraut eindigt zijn beschouwing
over het ongeoorloofde van een gemengd
huwelijk aldus:
Bovenal mag wel met ernst herin
nerd worden aan het woord van Chris
tus: wie vader of moeder, vrouw of
kinderen liever heeft dan Mij, is Mijns
niet waardig.
Kinderen s.v.p.
„Een roep gaat door de landen om
kinderen, meer kinderen /Die merkwaar-
ïte middelen worden ten baat geno
men om de gevreesde ontvolking te voor-
komen", zegt het „Ned. Tijdschrift voor
geneeskunde", dat dan op eenige dier
middelen wijst.
Moederpremiën worden hier en daar
Uitgeloofd en Oldenburg zal de inkom*
PEÏÏILTetqn.
no) MAGNA.
Bernard had na het feest id'e darmes
niet weder opgezocht; bij een vormelijk
bezoek, dat hij den Ministerraad had
willen brengen, had hij „niet thuis" ge
kregen; hij gevoelde dus wiel, dat hij
Edith nog slechts imet onomwonden ver
klaring kon naderen.
Hij herkende zich zelf nauwelijks bij
dit eindeloos aarzelen en dit gemis aan
vastberadenheid.
Plotseling was hij een schrede vooruit
gekomen. Om zich na den inspannenden
parlementairen arbeid wat te verstrooien,
maakte hij in den kaatsten tijd iederen
morgen een wandelrit, die hem iiind'er
tijd kostte dan langere wandelingen.
0{p (den morgen nu, dat ;Hellbrinck hem
bad ontmoet, was hij de dames Schulze
jn haar rijtuig tegengekomen. Het scheen
bem, dat zij naar het station gihgen. Toen
bij dit opmerkte, bekroop hem plotseling
de angst, dat Edith hem nu misschien op
Enigerlei wijze zocht te ontwijken, dat
voor hem onbereikbaar worden kon.
dwong hem het rijtuig te naderen.
Moeder en dochter beantwoordden zijn
P°pt, maar het scheen hem, dat Edith
Enigszins verwijtend naar hem opzag.)
sitenbelasting voor de ongehuwde man
nen verhoogen met, naar gelang van
het inkomen, 20 tot 40 opcenten, welke
yerhoogingten hoogste 4000 Mark mag
bledragen.
Zulke dingen worden npodig want
alom daalt het geboortecijfer. In 'Eni
geland is men thans genaderd tot het
Fransdie 'geboortecijfer van vóór 30
jaren, toen het in Engeland nog 1/3 hoop
ger was, nl. 33.58 per 1000 inwoners.
•Van 1902 tot 1912 Zijn de geboortecijfers
in eenige DiuitsChe steden als volgt ge
daald MünChen 31.521.9; Leipzig
31.522.11 Dresden 31.523.2; Mann
heim 42.6—28.7; Stettin 35.3—22.7
Neurenberg 38.525.5. Berlijn heeft
nog slechts een geboortecijfer van 13.8.
Frankrijk telt volgens de jongste stati
stiek 11.317.434 gezinnen. Hiervan heb
ben 1.S05.744 géén kinderen; 2.967.571
één kind; 2.661.978 twee kinderen;
1.633.425 drie kinderen987.392 vier
kinderen566.768 vijf kinderen. Dan
daalt het met sprongen tot 34 gezinp
nen met 17 kinderen en 45 met 18 of
meer kinderen.
Geen wonder dat imen op die manier
steeds zuiniger wordt op de zuigelingen.
De kinderen, die er dan nog komen, will
men met alle geweld in 't leven houden.
Vandaar alom speciale zuigelingenklinlie-
..ken met melkverstrekkingvandaar in
New-York een kindervaartuig, dat dage
lijks met honderden jonggeborenen aan
bloord rondvaart oim dezen te versterken
door de frissdhe zeelucht, gepaard mlet
een goede behandeling. In de laatste 17
jaren Zijn dan ook te New-York 41.000
Zuigelingen minder gestorven, dat het
geval zou geweest zijln als het sterfte
cijfer der 5 voorafgaande jaren zich had
gehandhaaft, bericht het „T. v. G."( (D|d
Melk-Commissie aldaar schrijft dit mede
toe aan het strenge toezicht, dat gedu
rende zeven jaren nu al wordt geoieF
fend op de aangevoerde melk in verband
met de plaatsen van herkomst. Te Chi
cago, Philadelphia en andere groote ste
den is de kindersterfte eer toe- dan ajf-*
genomen. Daar is blijkbaar dit moet
immers wel de reden zij'n waarom deze
steden ook genoemd ^vonden geen of een
minder doeltreffend toezicht op de melkl
Naartuurl'ijk zijn ook Wij voorstanders
van al dergelijke maatregelen, want wie
zal niet zijn uiterste best doen om de
kinderen, de hoop der toekomst, in 't
leven te houden.
Maar nu zouden we dien zwoegenden
geleerden, hygiënisten en staatslieden
wel een.s willen vragen: Waarom1 veron
achtzaamt gij het krachtigste middel, dat
aan de beperking der geboorten een
grens kan en zal' stellen Waarom
kweekt gij niet zorgvuldig aan het geloof
in een leven hiernamaals, waardoor de
zorgen van het leven hier met vreugde
worden gedragen Ja, waarom wordt
juist dit heilzame middel zoo vaak jen
zoo hardnekkig tegengewerkt
O, wat is de wereld todh verblind
en wat handelen de bestrijders van het
geloof todh dom l
Hij zelf gevoelde zich zoo ontroerd, dat
hij niet dadelijk zijn woorden vinden kon,.
Op reis? was het eenige, wat hem
over de lippen kwanv ien een gansche
wereld Van angst sprak uit 'die twee
woorden. De moeder verklaarde echter,
dat het slechts een bezoek van eenige
dagen in de naijheiid' van Berlijn betrof.
Pit stelde hem ieenigszins gerust Er
vloog een lichte glans over Bernard's
trekken, wat de dames onmogelijk ont
gaan kon.
Mogelijk gaan wij later naar het
Zuiden, merkte Edith nu op, wier stem
iets gedrukt klonk.
Later dat maakte Bernard niet on
gerust
IHJij kon den blik niet afwenden van
het lieflijke gelaat, dat zich thans voor
de eerste maal verlegen van hem af
wendde.
Zoo spoedig u terug is, hoop ik
mijn opwachting bij u te mogen maken,
vroeg hij, en boog voor de „Geheim-
ra thin", die vriendelijk naar hem opzagl
Bij mijln laatste bezoek mocht ik, jammer
genoeg, den „Ministerialrath" niet aan
treffen, voegde hij er nog bij.
De „Geheim rath in" lachte:
Mijn goede man is dikwijls zoo
eigenaardig, maar zjjn stemmingen duren
niet lang. Niet waar, Edith, wij laten ons
onze beste vrienden niet afhandig maken.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Prof. Richards van de Columbia Uni
versity (New-York) heeft het denkbeeld
opgeworpen, om den oorlog te voor
komen door
een der groote mogendheden onzijdig
te verklaren en die onzijdige mogendhe
den de taak op te dragen, als bewaker
van den vrede op te treden. Verklaar
Groot-Brittannië onzijdig en draag het
de bescherming van den vrede ter zee
op, maak Frankrijk onzijdig en belast
dat land met de handhaving van den vre
de te land. De andere staten zouden dan
tot de kosten van dat ^guardianship"
naar evenredigheid mcetenibijdragen. |Zoo
zou de oorlog ten einde zijn en evenzoo
de verspilling ten gevolge van den ge-
wapenden vrede.
De droom van prol Richards wordt
in de „Evening (Standard" door den vre-
desvriend lord Weardale (besproken en...
tot een droom verklaard, Het denkbeeld!
om vrede af te dwingen door internatio
nale politie prof. Vollenhoven yil dit
immers ook acht lord Wieardale voor
alsnog niet uitvoerbaar. Zoover zijn we
nog nietl Welke groote mogendheid zou
haar nationale belangen ondergeschikt
willen maken aan dip controle van een
ander, van een vrëde-arbiter
Maar ,al zijn we nog zoo ver niet,
lord ^Weardale ziet toch licht in dë vre
desbeweging, nu de diplomatie toont sa
men te willen werken tot 'regeling van
moeilijkheden zooels de ambassadeurs-
conferentie ,te Londwi .nu onder {d)c
volken zelf de overtuiging begint levetir
dit te worden, dat „men niet voldoende
terug ontvangt voor de stijgende lasten*
die hun worden opgelegd met het oog
op mogelijke internationale verwikkelihr
gen", dat de groote oorlogsbudgetten
hinderpalen zijn op den weg van sociale
en economische "hervorming^ „Het eigenr
belang van het individu", aldus eindigt
lord Weardale, „zal wellicht sterker blijh
ken ,dan de nationale trots, zooals we
dien thans nog begrijpen."
Omtrent
den toestand te Belfast
wordt yan daar aan de Dag, B. Ct het
volgende geschreven:
„De „oorlogs"-toebereidselen gaan hun
rus tig en gang. Gisteren was ik in een
van de gebouwen van de Unionisten, het
oude Stadhuis. Ik sprak daar even met
den Unionist Council mr.'"Anderson, die
me uiteenzette, hoe de Ulster-mannen
werken. In de Town-hall alleen zitten een
100-tal ter regeling van alle orders en
werkzaamheden. Paar van uit gaan ook
de ontzaggelijke bergen propaganda-lec-
tuur.
De regimenten zijn op democratisch en
grondslag gevormd. Iedere sectie, iedere
compagnie, jeder bataljon en regiment
kiest zijn eigen leiders, 's Avonds ko
men de mannen van hup werkplaatsen
en kantoren om gezamenlijk te oefeneni.
Edith speelde met haar zonnescherm
en knikte licht met hiet hoofd, zonder
Bernard aan te zien.
De korte begroeting was ten einde,
maar het scheen Bernard, dat die niet
zonder resultaat geweest was.
Toen Bernard op zijn kamer terug
keerde, wachtte hem dra een menigte
arbeids. Maar hij kon zich daaraan heden'
slechts ten halve Wijden, en hij] was
blijde* dat hij] een voorwendsel had om
rijn werk te onderbreken, Eene aange
legenheid ischieen hem een onderhoud met
Frans Hellbrinck noodzakelijk te maken,
Toen Behrenberg zich een half uur
later ,in diens redactiekamer bevond op
dezelfde plaats* waar voor eenige dagen
Edith gezeten had, vermoedde hij aller
minst dat Frans Fiellbrinck's. verbeelding
zich met hetzelfde onderwerp bezighield,,
dat hem zooveel onrust veroorzaakte.
De redacteur sprak spoedig van het
bezoek der jonge dame, van haar groot
moedige handelwijze tegenover den bis
schop en Tiield niet oj> de milde denk
wijze en den rechtvaardigheidszin te
prijzen, dien zij tegenover andersdenken
den aan den dag legde. Zij moest onge
merkt 't Katholicisme nader gekomen zijn.
Bernard deed deze bevestiging zijner
geheime wenschen ongemeen goed, maar
toch kon hij zich ook hier niet ont
veinzen, dat een gevoel van deelnemen
Tot dusver nog in burgerkleeren, doch
langzaam aan worden ze allen gestoken,
in militaire kleédij.
Naar Captain Graig's buitenplaatsj even
buiten Belfast, waar sir Carson voor een
paar dagen verblijf houdt, wordt regel
matig ,d<x>r de Belfasters een bedevaart
ondernomen. Ik ging er gisteren even
heen om sir Carson te spreken en mijn
brief werd aan den ingang van het bui
tengoed aangenomen door een van tie Ul
stersoldaten volkomen in oorlogstenue
met de kogelpunten komend uit zijn ban
delier en zijn zwaard hangend aan een
wit-leeren koppeL De uniform zelf is van
reseda-kleurige stof gemaakt als die van
de lersche infanterie met omwonden bee-
nen.
Aan iederen ingang van de buitenplaats
stonden 12 gewapende Ulstersoldaten en
op de zacht-glooiende heuvelhellingen van
het landgoed zag ik de tenten voor een
200 man sir Carson's lijfwacht Mijin
brief werd beroken en beslagen, alsof er
dynamiet in kon zitten* vóór besloten
werd hem den leider te brengen.
En 's avonds zag ik een afdeeling van
500 man door Belfast's straten trekken,
zonder uniform* maar met ifcven Schot-
sche pijpers en acht tamboers vooropj
En de bedwelmende doedelzak*muziek
met haar eentonig motief gaf een stille
begeestering zóó groot, dat ik voelde*
hoe deze mannen the very minute den
dood zouden zijn ingegaan."
Er hadden allerlei onrustbarende ge
ruchten geloopen over een te Durazzo
heerschende
anarchie
Zóó erg is het in tusschen, naar de „Al-
banische Korrespondenz" verzekert* niet
In de hoofdstad van het nieuwe vorsten
dom heerscht volkomen rust, al lijkt het
natuurlijk niet op rozengeur en mane
schijn* en zitten vorst en regeering tot
over de ooren in de staatszorgen. Met
de balsturige bewoners van Ejïirus zal
wel een accoondje te treffen zijn, mits de
noodige concessies worden gedaan. Vol
gens het Grieksche blad s,Nea Emera"
heeft Zographos, de voorzitter van ""de
autonome Epirotische regeering, aan ma
joor Thomson, den vertegenwoordiger
van de Albaneesche regeering* de vol
gende voorstellen gedaan: benoeming
van twee Nederlandsche of Zwitserschle
gouverneurs, met de standplaatsen Ar-
gyrokastra en Koritza.
Ieder dezer gouverneurs zou zich een
raad 'n soort ministerie 1— toegevoegd
zien; er zouden landdagen worden inge
steld, volgens het in Kroatië vigeerende
stelsel; christelijke elementen zouuen in
de gendarmerie moeten worden opgeno
men, terwijl het verlor moet worden ge
geven tot instandhouding van Grieksche
scholen* waar echter pok Albaneesch zal
worden onderwezen.
Zographos eischt voorts, dat het door
hem voorgestelde regeeringsstelsel 'door
de mogendheden bekrachtigd en in de
Albaneesche grondwet opgenomen zal
yorden. Een staat in den staat dus r—
en rechtvaardigheid nog lang geen deel
nemen befceekende aan tie.ernsjljge vragen*
welke het gold).
Op den weg naar huis kwam hij voor
bij een kerk, die hij1 open vond. Onwille
keurig (moest hij denken aan zijfn laatste
gesprek met Edith, die hem herinnerde
aan hun eerste ontmoeting in den Dom
te Brückhoven. Als toen boog hij de
knie in diepen eerbied, maar het gebed
kwam hem niet zoo vast en klaar over
zijn lippen. De onrust in Zijn ziel wilde
niet tot zwijgen komen, »en toen hij na
langen tweestrijd opstond* kon hij ook
ditmaal niet zeggen, dat hij getroost weg
ging. Met een zekere bevrediging her
haalde hij bij zichzelven* dat binnen twee
dagen alles onherroepelijk geregeld zou
zijn* zonder dat het hem duidelijk voor
den geest stond* of verlangen dan wel
vrees hem de uren, die hem van Edith's
terugkomst scheidden* tellen deed, 1
Van den tweeden dag was intusschen
de helft nog niet verloopen* toen Ber
nard Behrenberg een telegram ontving
van dezen inhoud:
„Kom oogenblikkelijk. Magna zeer
zwaar ziekp Tiny Landskron."
Ondanks den verontrustenden inhoud,
staarde Bernard naar de onderteekening
als kon hij zijn oogen niet geloovenj
Het was voorwaar Tiny Landskron, die
rijp om op een gunstig oogenblik hiet
voorbeeld te volgen van,., Kreta, Ondanks
de jnogendheden 1
GEMENGD.
De brouwerij-arbeiders van Berlijln
en omstreken wezen op een eergisteren
gehouden vergadering met 20Ó6 tegen
1230 stemmen het laatste aanbod der
patroons van de hand en besloten tot
staking over te gaan, om aldus kracht
bij te zetten aan hun eisch betreffen
de den 8-urigen werkdag.
Overstroomingen In de sta
ten Newv-York, Pennsylvanië en Ohio
hebben groote schade, geschat op meer
dan een millioen dollars* aangericht Er
zijn H/wee menschen verdronken.
Volgens den Balkancorrespondent
van de Times heeft de koningin van
Bulgarije, die eerlang de Ver Staten
zal bezoeken, ongeteekende brieven ont
vangen* waarin zij gewaarschuwd wordt
tegen (die reis. De koningin inoe't echter
besloten hebben* geen verandering te
brengen in haar plan.
De Imperator* het reusachtige
stoomschip van de Hamburg-Amerika-
lijn, heeft volgens een telegram uit Ham
burg een nieuiw record behaald. Zjj Is
van New-York naar Cherbourg gestoomd
met een gemiddelde snelheid van 238/4,
zeemijl in het uur ïen kon te Cherbourg
reeds na vijf en een halven dag passa
giers aan wal zetten, wier bestemming
Parijs was.
Te Noailhac heeft een berg!Vei>-
s«huiving plaats gehad, tengevolge
waarvan een aantal boerderijen,woningen
en wegen vernield rijn. iD|e bewoners zijn
uit hun huizen gevltudht 1
Zondagnadit om 12 uur uur brak
brand uit in een tnagazijh te Upperhiuti
Terwijl pogingen gedaan werden om de
goederen, die in het magezijln opgesta^
peld lagen, te redden had een hevigé
ontploffing plaats, waarschijnlijk een
aöetyleen-ontploffing. Een agent van po
litie, een postbemabte, een spoorweg,
arbeider, een kruier en een tweetal andie-
re personen werden gedood, terwijl
twaalf personen verwondingen opliepen.
Enkele slachtoffers zijn op verschrikke
lijke wijze verminkt.
R.K. Drankbestrijding.
Wiij herinneren er nogmaals aan, dat
op Maandag 13 April a.s, (2e Paascllv-
dag) in het hotel „De Beurs" te Hoofdh
dorp een groote propagandavergadering
plaats heeft vanwege de gewestelijke
propaganda-commissie voor iR. K
Drankbestrijding in het bisdom Haarlem,
des middags half twee precies.
Het v/oord zal worden gevoerd door
den heer Ch. v. d. Bilt, van Dien Helder,
mej. G. Bal, onderw. te 'Amsterdam, en
den Zeereerw. pater fr. Borr, de Greeve
O. F, M. j,
Salarisverbetering Posterijpersoneel.
iDie besturen der samenwerkende Bon
den van personeel der Posterijen, tele-
hem dat telegram gezonden hald.
Tiny daar r— en dat iuist op dit
#istip.
Maar er bleef hem geen tijd tot aar
zelen. (Het draadbericht sprak te duide
lijk. (Twee uren jater was Bernard al
in den trein, die hem naar Dornick
voeren zou.
XXXIX,
Ook Arthur Diornick had sinds dien
feestavond innerlijk ieen onverkwikke
lijken tijld doorleefd.
Een ontmoeting met zijn zwager wekte
steeds onaangename gedachten bij hem
opL (Hij trachtte zidi vaak diets te
maken, dat juist Behrenberg de hoofd
schuld was van zijn misverstand met
Magna, en diens „Maszregelung" had
hij ,met zeker genoegen geziennaar zijn
inzicht had hij die reeds lang verdiend.
Niet minder onaangenaam was hem de
plotselinge afreize van mrs. Ahrens. Hij
had zich vergeefs afgevraagd, wat de
aanleiding tot dezen plotselingen stap
kon geweest zijn. Het kon toch niet
slechts een luim wezen. Zij scheen daar
bij ook de lang in stand gehouden brief
wisseling te willen afbreken, want haar
mededeelingen bestonden sinds haar af
reis slechts uit korte berichten betref
fende haar reisroute. Zij was thans in
Zwitserland en zeide, zeer tevreden over
haar reis te zijn. (V^ordt verv.).