Patroons - Organisaties. BUITENLAND. BINNENLAND. y>e J'ifTjrang No 1344. Bmenu OUDË 8IKQBL, 54, LËIOËN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BI.AD VERSCHIJNT EL KEN DAQ, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNI-MENTSPRIIS he,1raaj;t met GRATIS POLIS Ongevallen-venekerlnu en het <11 II I J ISTRppRO ZONDAGSBLAD tmm LeMen 9 cent per week /I.IO per kwari.Mi ht) -tnrc agenten 10 cent per week, ï.3f> per kwartaal. Franco per post 1.50 per IcwarU i Af-/«>nde.rltjke nummer» 2V„ cent. met OeVthvshreerrll Zmudagrcïvïfld 5 cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels HTS. elke regel meet f5 cent Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent mei gratis bswlj8nummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Oroote lettert near plaatanitmte Kleine AdvertentiBngevraagde betrekkingen, httnr en verbuur koop «n varkoop (geen handels-advertentlïn) 15 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 centaangeboden betrekkingen I5 regels 80 cent. Iedere regel meer 10 «ent. Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. Toen wij enkele weken geleden in ons blad afdrukten een circulaire, welke tot doel had de oprichting eener R. K. Wierk- gevers-organisatie, hebben wij in het zelfde nummer onze sympathie, of, liever gezegd, onze vreugde geuit over dat klaar bewijs, dat ook in de hoogere standen dieper doordringt het organisatie-idee en tevens de noodzakelijkheid zich te orga- niseeren op Katholieken grondslag. Wij noemden dit een verblijdend verschijn sel, want het mag niet verheeld evenals het gevaar groot is, dat de ar beiders worden besmet door de uitwase ming van socialistische ideeën en socia listische practijken, zoo ook is lang niet denkbeeldig het gevaar, dat de hoogere standen worden meegesleurd in den stroom van liberalistische tendenzen. En om nog slechts één feit te noemen, hetwelk wijst op de noodzakelijkheid van een R. K. Werkgeversorganisatie tus- schen een ongeorganiseerde werk geversklasse en een georganiseer- den arbeidersstand zijn conflicten zeer moeielijk te vermijden èn tengevolge van het groote verschil in sociaal voelen èn tengevolge van het groote verschil in machtspositie. iW|ij verklaarden echter tegelijk met on ze sympathie-betuiging, dat de circulaire ons geen antwoord gaf op eenige vragen, die ons bij het lezen der daarin vermelde plannen voor den geest kwamen. 'Die vragen kunnen als volgt worden samengevat Eerstens: ;Hoe zal de verhouding zijn van den nieuw te stichten werkgevers- bond tot de R. K. Middenstanidsvereeni- gingen? Zal de eerste zich ten doel stel len —8 of althans dat doel niet uitslui ten om leden van de tweede tot zich te trekken? Deze vragen zijn intusschen in het openbaar gesteld door een*meer bevoeg de, nl. door mr. Aalberse in het „Kath. Soc. Weekblad",. En mr. Aalberse ver klaart, dat hij na ingewonnen Informatie op dit punt is gerustgesteldde klein- Industrieelen zullen niet uit de midden- standsvereenigingen worden gehaald. Dat mag ook niet, omdat anders de eene ver- eeniging zou leven ten koste van den achteruitgang van de andere. De klein- industrieelen, de kleine werkgevers vor men een wezenlijk bestanddeel van de middenstandsbonden. Maarhoe gaarne wij pok ,aanne,men, |dat {de redenen, die mr. Aalberse in deze hebben gerust gesteld, alleszins afdoende zijn, toch achten wij het, met de ^.N. HaarL Crt.", ten zeerste gewenscht, dat die redenen worden gepubliceerd. Wjj, zonen der oud-Hollandsche zeevaarders, willen nu eenmaal niet gaarne van wal steken, voordat ons compas precies is gesteld, voordat we nauwkeurig weten hoe die Windrichting is. Vervolgens drongen zich nog eenige vragen bij ons op betreffende een andere leemte, die wij meenden te bemerken in de circulaire. Zal de Bpnd van Katho lieke Werkgevers zich ook ten doel stellen de vorming van vakbonden? Moet dit zelfs niet een hoofd-doel zijn van den Bond? IHioe is het te verklaren, dat in de circulaire met geen enkel "woord over deze zeer belangrijke kwestie wordt ge sproken Ook deze moeielijkheid heeft mr. Aal berse onder de oogen gezien en wij citeeren uit zijn artikel in het „K. S. Wj." de volgende passage: iWjij hopen, „dat de stichters van den aanvang af het oog gericht zullen houden °P het eigenlijke doel: de oprichting naast de R. K. Arbeiders-vakbonden van R- K. Werkgevers-vakbonden. Daarin vooral ligt de toekomst." Dat deze wenk ter harte worde ge nomen! Meer en meier imoet doordringen, zoowel in de kringen van arbeiders als m die van middenstanders en werkgevers, de erkenning, dat de algemeene veneeni- Pngen zeer nuttig en zeer oioodigzijn, jnaar dat toch het zwaarte-piunt ligt in QB vakbonden. Wie ook maar opper- Ivlakkig gadeslaat de stroomingen van j nezen tijd, moet tot dit oordeel komen. iWij zeiden in ons artikel van de vorige week, nog het een en ander te willen opmerken betreffende den Bpnd van R. K. Patroons in het Bloembollenbedrijf en den R. K. Noordelijken Bpnd van Sigarenfabrikanten, iDieze twee vakbonden omvatten zoowel groote als kleine pa troons; zelfs is er in de statuten van den eersten Bpnd sprake van patroons zonder één arbeider. Dat samengaan van groot- en klein-industrieelen is in deze gevallen zeer gewenscht. Als wonende in dezelfde streek, ien rekening moetende houden met de eischen van dezelfde ar beiders-organisaties, hebben zij voor een deel dezelfde belangen. Nu is echter nog de vraag: Moeten de leden dezer vakbonden, inzooverre zij ook werkgevers zijn (dus arbeiders heb ben), zich aansluiten bij den Bond van R .K. Werkgevers? In hetgeen wij reeds hebben gezegd, ligt duidelijk ons ant woord H.Ja en neen. Wat betreft de groot-handelaars of groot-industrieelen luidt ons antwoord ja; wat aangaat de klein - handelaars of klein - industrieelen antwoorden wij ontkennend. ,De laatsten behooren thuis in de middenstandsver- eenigingen. Zoo zij in een plaats talrijk zijn, kunnen zij een onderafdeelimg stich ten van de Hanze, welke tevens dan •een onderafdeeling is van hum Vakbond, De wakkere, principieele bloembollen kweekers en sigarenfabrikanten, op wel ker Roomsch plichtbesef ons Haarlemsch diocees trotsch kan zijn, vergeten echter niet de wenschelijkheid, dat naast het lidmaatschap van "hunnen vakbond ook nog staat het lidmaatschap van een alge meene vereemging, hetzij' van de Hanze, hetzij van den Blond van R. K. Werk gevers. Wiat wij hierboven heblben geschreven mag niet zijn een afbrekende critiek op het streven van den Bond van R. K. Werkgevers. Neen, wij dringen daarentegen bij de grootere Katholieke patroons de grens is natuurlijk moeilijk te trekken ten krachtigste aan, op ondubbel zinnige wijze hunne instemming met het idéé te betuigen. Die R. K. Werkgevers-organisatie kan volgens onze vaste overtuiging veel, zeer veel nut stichten. V Toerekenbaar? De Londensche kiesrechtfurie, die haar politieke rijpheid wilde bewijzen door een kostbare schilderij te beschadigen, heeft zes maanden gekregen. ;Het speet den rechter én ons ook dat hij niet meer kon geven; 'tis het maximum, dat in Engeland voor "beschadiging van kunst werken kan worden opgelegd (tusschen haakjes: een zonderlinge wetsbepaling, die o. i. van niet veel begrip omtrent de waarde van kunstwerken getuigt). Enfin, als 't vonnis nu tenminste zijn normaal verloop kan hebben, maar men weet hoe dat ginds gaat met de zooge naamde suffragettes. In het Lagerhuis trachtte dan ook al een afgevaardigde van minister Mc Kenna de verzekering te krijgen, dat ditmaal de veroordeelde juffer nu eens niet na een zoogenaamde hongerstaking zou worden vrijgelaten. "Maar de minister zeide alleen, dat in geval van een „zoo genaamde" honderstaking hij zeker niet aan invrijheidstelling zou denken. Als de hongerstaking niet ^zooge naamd" is, maar als werkelijk miss Ri chardson de beproefde methode dier voedselweigering gaat volgen <en men behoeft daaraan niet te twijfelen 'zal ze dus wel weer worden vrijgelaten? 't Schijnt zoo. Maar nu willen we 'toch vragen: Is zoo'n mensch, dat het vernielen van <een kunstwerk als haar ^plicht" zegt te be schouwen deze moderne Vandaalscbe verklaarde zulks voor de rechtbank wel voor toerekenbaar te houden? Haar zonderlinge redenaties wijzen o. i. op een minstens even ernstige geestesstoornis als tegenwoordig zoo grif bij allerlei gewone misdrijven wordt aangenomen. Indien de Engelsche medici er zoo ook eens over dachten, zoodat juffrouw Ri chardson voor onbepaalden tijd naar een krankzinnigengesticht kon worden ver wezen, waar van vrijlaten geen sprake kon zijn gekken laat men immers niet loopen, al willen zij niet eten wie weet hoe spoedig ander,e suffragettes dan zouden gaan toonen weer bij haar ver stand te zijn. Hoe 't zij: men mag die herleefde petroleuses ginds heusch wel eens wat ernstiger aan den tand gaan voelen. Zoo als 't nu gaat, lijkt het wel pappen tegen kanker. ALGEMEEN OVERZICHT. Toen de Duitsche Rijksdag de be grooting van den Staatssecretaris van Koloniën behandelde, en een socialist Vaske, de Katholieke missionarissen aan viel, die, zoo beweerde hij, op de eerste plaats hun best deden om grootgrond bezitters te worden, deed zich 't merk waardige geval voor, dat een van de voormannen der nationaal-liberale partij Paasche, vice-president van den Rijks dag, de partij voor de Katholieke missionarissen opnam. „De missionarissen", zoo zeide hij, „moeten ons helpen in het beschaven, van Afrika. En zij doen dit ook. „Zij wekken, in de ziel van den neger godsdienstige denkbeelden en gevoe lens" en leeren hem arbeiden. Het be,- ginsel, waarop het werk der missionaris sen is gegrondvest, kan men samenvatten in de woorden „"sVerken en bidden." Des morgens geven de missionarissen onder richt en des namiddags oefenen zij de negers in het bewerken der plantage. „Zóó alleen zullen .ie negers de wel daden der beschaving en het nut vai? aibeid leeren kennen. Ik beaam dus vol komen hetgeen de staatssecretaris heeft gezegd: „Er is veel goeds te zeggen van onze blanken in Afrika." Het is te be treuren, dat het gezegd en telkens her haald moet worden. (Levendig ap plaus). Na Paasche sprak de radicaal Nau- mann, oud-predikant „Een volslagen wijziging", zoo zeide hij, heeft plaats gehad in de opinie van allen, die de koloniën kennen, wat be treft de waardeering der missionarissen. De feiten en de ontwikkeling van onze Afrikaansche kolonie hebben de missio narissen in het gelijk gesteld." Gistermorgen werd in de Si Hed- wigskerk te Berlijn een plechtige rouwdienst voor kardinaal Kopp opgedragen. De keizer was daarbij ver tegenwoordigd door generaal von Kes- sel, de keizerin door haar kamerheer von Winterfeld. Aanwezig waren nog de rijkskanselier von Bethmann-Hollweg, de ministers von Dallwitz, Lentze en von Schorlemer, de vroegere minister van eeredienst von Studt, de staatssecretaris sen Lisco en Kuhn, de president van het heerenhuis von Wledel-Piesdorf, de Ber- lijnsche politie-prefect de gezant van Brazilië, en talrijke vorstelijke en adellij ke personen. De stad Berlijn werd ver tegenwoordigd door den eersten burge meester Wlermuth, en burgemeester Reic- ke, de gemeenteraad door geheimraad prof. Cremer. Een groot aantal Kath. vereenigingen woonde met haar banie ren de plechtigheid bij. Voor het altaar was een katafalk op gericht, waarop de kardinaalsinsignes la gen. De plechtige Requiemmis werd ge celebreerd door den vorst-bisschoppelij- ken delegaat, prelaat dr. Kleineidam, met assistentie van de geheele Katholieke geestelijkheid van Berlijn. De „Germania" verneemt nog, dat ge heimraad dr. Porsch, als executeur-tes tamentaire van kardinaal Kopp zal op treden,. Volgens laatste wilsbeschikking] van den kardinaal heeft de Vincentius- vereeniging van Breslau onmiddellijk na den dood 'van Z. Em. 3000 mark onder de armen verdeeld. Reeds in de eerste weken van zijn be staan heeft de jongste Balkanstaat zich voor den rechter te verantwoorden. De jonge regeering heeft in de eerste dagen van haar autonomie, postzegels doen verschijnen met het portret van den nationalen held Skanderbeg. Dit staat in verband ipet de volgende ge schiedenis: Eenige jaren geleden kreeg op zekeren dag de beeldhouwer Kautsch de bestelling van het revolutionaire co mité in Albanië, een Albaneesche munt te ontwerpen, met den kop van den na tionalen held. Zoo zou dan in de toe komst het Albaneesche geld er uitzien. De omwenteling mislukte volkomen, maar het medaillon werd door een van de bekendste leiders der Albaneezen voor betere tijden zorgvuldig bewaard. Zoo werd dan de munt gebruikt voor model voor de nieuwe postzegels van Albanië. De kunstenaar schijnt echter niet In te stemmen met deze toepassing van zijn werk, zoodat hij den Albaneeschen staat heeft medegedeeld, dat hij hem een proces zal aandoen om het auteurs recht op het ontwerp der postzegels te verkrijgen. Omtrent de Grieksche eischen betref fende Albanië brengt de Daily Tel. een mededeeling van gezaghebbende zijde. In de kwestie van de grensregeling, zuidelijk van Agy- rokastro, dankt Streit de mogendheden voor haar gunstig antwoord, die het ge volg zijn van de besprekingen met den minister-president Venlzelos en hij be treurt, dat de beide mogendheden n.l. Oostenrijk en Italië, een grensregeling in de omgeving van Koritsa niet kunnen aannemen. In het protocol van Floren ce hadden echter de groote mogendhe den een te onnauwkeurigen grens aange geven. De met betrekking tot de opneming van Grieksch sprekende recruten en de gendarmen afgegeven verklaringen be schouwt Streit als onbevredigend en hij verlangt dat de orthodoxe bewoners van Albanië ih gelijke mate als de overige lagen der bevolking niet alleen aan de samenstelling van de gendarmerie, maar ook aan het geheele bestuur van het land zullen deelnemen. iMen verwacht, dat de mogendheden van de Triple Entente aan die van het Drievoudig Verbond binnenkort nieuwe voorstellen zullen doen. Het „Neue Wiener T^geblatt" bevat een pfficieele uiteenzetting van het incident aan de Montenegrljnsche grens. Tot den laatsten Balkanoorlog hadden de tTurksChe soldaten vergunning gebruik te maken van eenige wegen, gelegen op Bosnisch gebied, waarlangs ze de Turksche kazernes juist op de grens ge legen, konden bereiken. Deze gunst werd ook aan Servië gegeven na de verovering van het naburige gebied, op voorwaarde echter dat geen militaire post door de Serviërs langs den weg werd ingericht. Daar Servië in de laatste pe riode van den oorlóg een stap deed in strijd met deze bepalingen, protest teerde de Bosnische regeering. D;e Ser vische bevelhebber te Metalka erkende de rechtmatigheid van de Oostenrijksche opvatting en de Servische post werd op geheven. Op 7 Maart echter ontdekte een pe- l'eton Oostenrijksche grensjagers dat de post door Montenegrin en ten getale van 150 ongeveer was bezet, die on- danks het verzoek der Oostenrijkers wei- gerden de plaats te ontruimen, en In tegendeel ziCh voor een gevecht gerefed maakten. Die Montenegrijnen begonnen vuur te geven, maar de Oostenrijkers, die versterking ontvingen, dwongen hen terug te trekken. :Een Biosnisch landme ter 'en een Montenegrijnsche commissie hebben thans opmetingen gedaan en uit gemaakt dat het gebied tot Bosnië be hoort. Die JVlontenegrijnsche commissie daartoe officieel genfachtiigd, heeft leed wezen betuigd over het gebeurde, er kende in het bijzonder het goed recht der Oostenrijksche troepen en beloofde dat voortaan .het Oostenrijksche gebied zou worden geëerbiedigd. GEMENGD. Uit Tokio wordt aan de „Daily Mail" geseind, dat als gevolg van de weigering van 7 mil'lioen pond sterling voor de vloot door het H,oogerhuis en door de oppositie van het Lagerhuis te gen de begrooting, een kab in ets-cri sis in Japan is ontstaan. Waarschijnlijk «al het geheele mini sterie aftreden Het tekort van de Gentsche tentoonstelling zal niet drie mil- I'ioen bedragen, maar, volgens de schat tingen van vandaag meer dan vijf mil' lioen. De meeste inrichters en de voornaam ste kopstukken van de tentoonstelling waren vulgarisateurs, in wier geest de Expositie van Gent vooral een .Frani sche apotheose moest rijn. Zij hebben dan ook de Vlaamsdhe be volking zoodanig getergd en voor den gek gehouden, dat rij weggebleven 'is van Gent en het er eene opstapeling is geweest van ondergang en faillieten. fcDe dieven, die 28 Februari in Pa rijs een postzak, waarin zich voor een waarde van 1 millioen frs. bevond!, hebben ontvreemd, zijn gisteren te Brus sel' gevangen genomen. Het zijn Franschen, zekere Houret en Sebi. i Er dreigt te Parijs opnieuw een bakkersstaking te zullen uitbreken. De gezellen eischen afschaffing van den nachtarbeid en loonsverhooging. De bak kersgezellen hebben besloten, om, moch ten de eischen niet worden ingewilligd tot staking te zullen overgaan. De Weensche studenten in de VeearN senijkunde (hebben het schoolgebouw met steen en gebombardeerd en ook de politie die hen ten slotte met de sabel uiteensloeg. Aan beide kanten zijn ge wonden. Tal van studenten zijn ingere kend. i i 1 Die studenten aan de hoogeschool te Leuven dreigen met een staking, ten zij een hoogleeraar, vide-rector der hoo geschool. dien zij verdenken een ver- klikkingsdienst te hebben ingesteld, ont sla neemt. Officieel wordt uit Melilla gemeld dat tengevolge van een orkaan, welke gisteren in de haven van Melilla Woed de, 2 vissdiersbooten, 2 oorlogsschepen, en 13j visscheispinken gezonken zijn. Men vreest, dat de Ital'iaansche stoom boot „Leonardo" geheel verloren is. Die schade aan de kaden aangericht, is buitengewoon groot. Een sleepboot welke door een golfslag tegen het ha- Venhoofd geworpen werd, is vernield. Andere schepen hebben ernstige averij bel'oopen. Die orkaan woedde den geheelen mor gen voort. Nader wordt nog gemeld dat eenige stoomschepen en 38 booten verdwenen zijn. Verschillende posities hebben ern stige schade geleden. Er zijn vijf ge wonden. De Balkanoorlog levert thans de grondstof voor een uitgebreiden han del: men zoekt er naar kogels. De slag velden uit de beide oorlogen worden njet alleen naarstig afgezocht met het doel, er stukken uniform of wapenen te vinden, doch men zoekt vooral naar de looden kogels. De grond wordt eerst afgelezen en daarna zift men de bovenste laag aarde. De vondst wordt in groote zakken lyerpakt en per kar of fepoornaar de kust gebracht, vanwaar een vracht schip ze naar Europa, en wel voorna melijk naar Frankrijk, brengt. In de ha ven van Marseille kwamen onlangs vier zwaar beladen schepen uit Salonikiaan. Zij hadden ieder een duizendtal zakken aan boord van 100 pond elk. Die metaal- fabrieken koopen dit uiterst goedkoope materiaal op en maken er allerlei loo den voorwerpen van. Ook naar koperen patroonhulzen is zeer veel vraag, zoodat het zoeken naar lood en koper met steeds meer ijver geschiedt. Sobriëtas. Het 3e Nederlandsche Katholieke Con gres tegen het Alcoholisme te 's .Herto genbosch is vastgesteld op 24, 25 en 26 Augustus a.s. Het programma zal in de Katholieke drankbestrijdersbladen wor den bekend gemaakt. - Voor wat aangaat de Roomsche reis der Internationale Katholieke Vereenigin gen tegen het alcoholisme kan definitief worden medegedeeld, dat voor Neder land (in samenwerking met België) het gemeenschapeplijk vertrek bepaald is op Zondag 19 April in den laten namiddag uit Brussel. Daarna oponthoud te Milaan, verblijf te Rome vier volle dagen, verblijf te Napels twee dagen; op de terugreis aandoen van Florence, uitstapje te Lu- zern (met boottocht op het Vierwald- statter-meer). Terugkomst te Brussel 1 Mei. iDie audiëntie bij Zl Hi. den Paus en de gemeenschappelijke vergadering der drankbestrijders der verschillende landen zal plaats hebben 22, 23 of 24 April.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1