Patroons - Organisaties.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
y>e J'ifTjrang
No 1344.
Bmenu OUDË 8IKQBL, 54, LËIOËN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BI.AD VERSCHIJNT EL KEN DAQ, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNI-MENTSPRIIS he,1raaj;t met GRATIS POLIS Ongevallen-venekerlnu
en het <11 II I J ISTRppRO ZONDAGSBLAD tmm LeMen 9 cent per week
/I.IO per kwari.Mi ht) -tnrc agenten 10 cent per week, ï.3f> per kwartaal. Franco
per post 1.50 per IcwarU i
Af-/«>nde.rltjke nummer» 2V„ cent. met OeVthvshreerrll Zmudagrcïvïfld 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels HTS. elke regel meet f5 cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent mei gratis
bswlj8nummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Oroote lettert near plaatanitmte
Kleine AdvertentiBngevraagde betrekkingen, httnr en verbuur koop «n varkoop
(geen handels-advertentlïn) 15 regels 25 cent. Iedere regel meer 5 centaangeboden
betrekkingen I5 regels 80 cent. Iedere regel meer 10 «ent.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Toen wij enkele weken geleden in ons
blad afdrukten een circulaire, welke tot
doel had de oprichting eener R. K. Wierk-
gevers-organisatie, hebben wij in het
zelfde nummer onze sympathie, of, liever
gezegd, onze vreugde geuit over dat klaar
bewijs, dat ook in de hoogere standen
dieper doordringt het organisatie-idee en
tevens de noodzakelijkheid zich te orga-
niseeren op Katholieken grondslag. Wij
noemden dit een verblijdend verschijn
sel, want het mag niet verheeld
evenals het gevaar groot is, dat de ar
beiders worden besmet door de uitwase
ming van socialistische ideeën en socia
listische practijken, zoo ook is lang niet
denkbeeldig het gevaar, dat de hoogere
standen worden meegesleurd in den
stroom van liberalistische tendenzen. En
om nog slechts één feit te noemen,
hetwelk wijst op de noodzakelijkheid van
een R. K. Werkgeversorganisatie tus-
schen een ongeorganiseerde werk
geversklasse en een georganiseer-
den arbeidersstand zijn conflicten zeer
moeielijk te vermijden èn tengevolge van
het groote verschil in sociaal voelen èn
tengevolge van het groote verschil in
machtspositie.
iW|ij verklaarden echter tegelijk met on
ze sympathie-betuiging, dat de circulaire
ons geen antwoord gaf op eenige vragen,
die ons bij het lezen der daarin vermelde
plannen voor den geest kwamen.
'Die vragen kunnen als volgt worden
samengevat
Eerstens: ;Hoe zal de verhouding zijn
van den nieuw te stichten werkgevers-
bond tot de R. K. Middenstanidsvereeni-
gingen? Zal de eerste zich ten doel stel
len —8 of althans dat doel niet uitslui
ten om leden van de tweede tot zich
te trekken?
Deze vragen zijn intusschen in het
openbaar gesteld door een*meer bevoeg
de, nl. door mr. Aalberse in het „Kath.
Soc. Weekblad",. En mr. Aalberse ver
klaart, dat hij na ingewonnen Informatie
op dit punt is gerustgesteldde klein-
Industrieelen zullen niet uit de midden-
standsvereenigingen worden gehaald. Dat
mag ook niet, omdat anders de eene ver-
eeniging zou leven ten koste van den
achteruitgang van de andere. De klein-
industrieelen, de kleine werkgevers vor
men een wezenlijk bestanddeel van
de middenstandsbonden. Maarhoe
gaarne wij pok ,aanne,men, |dat {de redenen,
die mr. Aalberse in deze hebben gerust
gesteld, alleszins afdoende zijn, toch
achten wij het, met de ^.N. HaarL Crt.",
ten zeerste gewenscht, dat die redenen
worden gepubliceerd. Wjj, zonen der
oud-Hollandsche zeevaarders, willen nu
eenmaal niet gaarne van wal steken,
voordat ons compas precies is gesteld,
voordat we nauwkeurig weten hoe die
Windrichting is.
Vervolgens drongen zich nog eenige
vragen bij ons op betreffende een andere
leemte, die wij meenden te bemerken
in de circulaire. Zal de Bpnd van Katho
lieke Werkgevers zich ook ten doel stellen
de vorming van vakbonden? Moet dit
zelfs niet een hoofd-doel zijn van den
Bond? IHioe is het te verklaren, dat in
de circulaire met geen enkel "woord over
deze zeer belangrijke kwestie wordt ge
sproken
Ook deze moeielijkheid heeft mr. Aal
berse onder de oogen gezien en wij
citeeren uit zijn artikel in het „K. S. Wj."
de volgende passage:
iWjij hopen, „dat de stichters van den
aanvang af het oog gericht zullen houden
°P het eigenlijke doel: de oprichting
naast de R. K. Arbeiders-vakbonden van
R- K. Werkgevers-vakbonden.
Daarin vooral ligt de toekomst."
Dat deze wenk ter harte worde ge
nomen! Meer en meier imoet doordringen,
zoowel in de kringen van arbeiders als
m die van middenstanders en werkgevers,
de erkenning, dat de algemeene veneeni-
Pngen zeer nuttig en zeer oioodigzijn,
jnaar dat toch het zwaarte-piunt ligt in
QB vakbonden. Wie ook maar opper-
Ivlakkig gadeslaat de stroomingen van
j nezen tijd, moet tot dit oordeel komen.
iWij zeiden in ons artikel van de vorige
week, nog het een en ander te willen
opmerken betreffende den Bpnd van
R. K. Patroons in het Bloembollenbedrijf
en den R. K. Noordelijken Bpnd van
Sigarenfabrikanten, iDieze twee vakbonden
omvatten zoowel groote als kleine pa
troons; zelfs is er in de statuten van
den eersten Bpnd sprake van patroons
zonder één arbeider. Dat samengaan van
groot- en klein-industrieelen is in deze
gevallen zeer gewenscht. Als wonende in
dezelfde streek, ien rekening moetende
houden met de eischen van dezelfde ar
beiders-organisaties, hebben zij voor een
deel dezelfde belangen.
Nu is echter nog de vraag: Moeten
de leden dezer vakbonden, inzooverre zij
ook werkgevers zijn (dus arbeiders heb
ben), zich aansluiten bij den Bond van
R .K. Werkgevers? In hetgeen wij reeds
hebben gezegd, ligt duidelijk ons ant
woord H.Ja en neen. Wat betreft de
groot-handelaars of groot-industrieelen
luidt ons antwoord ja; wat aangaat de
klein - handelaars of klein - industrieelen
antwoorden wij ontkennend. ,De laatsten
behooren thuis in de middenstandsver-
eenigingen. Zoo zij in een plaats talrijk
zijn, kunnen zij een onderafdeelimg stich
ten van de Hanze, welke tevens dan
•een onderafdeeling is van hum Vakbond,
De wakkere, principieele bloembollen
kweekers en sigarenfabrikanten, op wel
ker Roomsch plichtbesef ons Haarlemsch
diocees trotsch kan zijn, vergeten echter
niet de wenschelijkheid, dat naast het
lidmaatschap van "hunnen vakbond ook
nog staat het lidmaatschap van een alge
meene vereemging, hetzij' van de Hanze,
hetzij van den Blond van R. K. Werk
gevers.
Wiat wij hierboven heblben geschreven
mag niet zijn een afbrekende critiek op
het streven van den Bond van R. K.
Werkgevers.
Neen, wij dringen daarentegen bij
de grootere Katholieke patroons de
grens is natuurlijk moeilijk te trekken
ten krachtigste aan, op ondubbel
zinnige wijze hunne instemming met het
idéé te betuigen.
Die R. K. Werkgevers-organisatie kan
volgens onze vaste overtuiging veel, zeer
veel nut stichten.
V Toerekenbaar?
De Londensche kiesrechtfurie, die haar
politieke rijpheid wilde bewijzen door een
kostbare schilderij te beschadigen, heeft
zes maanden gekregen. ;Het speet den
rechter én ons ook dat hij niet
meer kon geven; 'tis het maximum, dat
in Engeland voor "beschadiging van kunst
werken kan worden opgelegd (tusschen
haakjes: een zonderlinge wetsbepaling,
die o. i. van niet veel begrip omtrent de
waarde van kunstwerken getuigt).
Enfin, als 't vonnis nu tenminste zijn
normaal verloop kan hebben, maar men
weet hoe dat ginds gaat met de zooge
naamde suffragettes.
In het Lagerhuis trachtte dan ook al
een afgevaardigde van minister Mc Kenna
de verzekering te krijgen, dat ditmaal
de veroordeelde juffer nu eens niet na
een zoogenaamde hongerstaking zou
worden vrijgelaten. "Maar de minister
zeide alleen, dat in geval van een „zoo
genaamde" honderstaking hij zeker niet
aan invrijheidstelling zou denken.
Als de hongerstaking niet ^zooge
naamd" is, maar als werkelijk miss Ri
chardson de beproefde methode dier
voedselweigering gaat volgen <en men
behoeft daaraan niet te twijfelen 'zal
ze dus wel weer worden vrijgelaten?
't Schijnt zoo.
Maar nu willen we 'toch vragen: Is
zoo'n mensch, dat het vernielen van <een
kunstwerk als haar ^plicht" zegt te be
schouwen deze moderne Vandaalscbe
verklaarde zulks voor de rechtbank
wel voor toerekenbaar te houden? Haar
zonderlinge redenaties wijzen o. i. op een
minstens even ernstige geestesstoornis als
tegenwoordig zoo grif bij allerlei gewone
misdrijven wordt aangenomen.
Indien de Engelsche medici er zoo ook
eens over dachten, zoodat juffrouw Ri
chardson voor onbepaalden tijd naar een
krankzinnigengesticht kon worden ver
wezen, waar van vrijlaten geen sprake
kon zijn gekken laat men immers
niet loopen, al willen zij niet eten wie
weet hoe spoedig ander,e suffragettes dan
zouden gaan toonen weer bij haar ver
stand te zijn.
Hoe 't zij: men mag die herleefde
petroleuses ginds heusch wel eens wat
ernstiger aan den tand gaan voelen. Zoo
als 't nu gaat, lijkt het wel pappen tegen
kanker.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Toen de Duitsche Rijksdag de be
grooting van den Staatssecretaris van
Koloniën behandelde, en een socialist
Vaske, de Katholieke missionarissen aan
viel, die, zoo beweerde hij, op de eerste
plaats hun best deden om grootgrond
bezitters te worden, deed zich 't merk
waardige geval voor, dat een van de
voormannen der nationaal-liberale partij
Paasche, vice-president van den Rijks
dag, de partij voor
de Katholieke missionarissen
opnam.
„De missionarissen", zoo zeide hij,
„moeten ons helpen in het beschaven,
van Afrika. En zij doen dit ook.
„Zij wekken, in de ziel van den neger
godsdienstige denkbeelden en gevoe
lens" en leeren hem arbeiden. Het be,-
ginsel, waarop het werk der missionaris
sen is gegrondvest, kan men samenvatten
in de woorden „"sVerken en bidden." Des
morgens geven de missionarissen onder
richt en des namiddags oefenen zij de
negers in het bewerken der plantage.
„Zóó alleen zullen .ie negers de wel
daden der beschaving en het nut vai?
aibeid leeren kennen. Ik beaam dus vol
komen hetgeen de staatssecretaris heeft
gezegd: „Er is veel goeds te zeggen van
onze blanken in Afrika." Het is te be
treuren, dat het gezegd en telkens her
haald moet worden. (Levendig ap
plaus).
Na Paasche sprak de radicaal Nau-
mann, oud-predikant
„Een volslagen wijziging", zoo zeide
hij, heeft plaats gehad in de opinie van
allen, die de koloniën kennen, wat be
treft de waardeering der missionarissen.
De feiten en de ontwikkeling van onze
Afrikaansche kolonie hebben de missio
narissen in het gelijk gesteld."
Gistermorgen werd in de Si Hed-
wigskerk te Berlijn een plechtige
rouwdienst voor kardinaal Kopp
opgedragen. De keizer was daarbij ver
tegenwoordigd door generaal von Kes-
sel, de keizerin door haar kamerheer von
Winterfeld. Aanwezig waren nog de
rijkskanselier von Bethmann-Hollweg, de
ministers von Dallwitz, Lentze en von
Schorlemer, de vroegere minister van
eeredienst von Studt, de staatssecretaris
sen Lisco en Kuhn, de president van het
heerenhuis von Wledel-Piesdorf, de Ber-
lijnsche politie-prefect de gezant van
Brazilië, en talrijke vorstelijke en adellij
ke personen. De stad Berlijn werd ver
tegenwoordigd door den eersten burge
meester Wlermuth, en burgemeester Reic-
ke, de gemeenteraad door geheimraad
prof. Cremer. Een groot aantal Kath.
vereenigingen woonde met haar banie
ren de plechtigheid bij.
Voor het altaar was een katafalk op
gericht, waarop de kardinaalsinsignes la
gen. De plechtige Requiemmis werd ge
celebreerd door den vorst-bisschoppelij-
ken delegaat, prelaat dr. Kleineidam, met
assistentie van de geheele Katholieke
geestelijkheid van Berlijn.
De „Germania" verneemt nog, dat ge
heimraad dr. Porsch, als executeur-tes
tamentaire van kardinaal Kopp zal op
treden,. Volgens laatste wilsbeschikking]
van den kardinaal heeft de Vincentius-
vereeniging van Breslau onmiddellijk na
den dood 'van Z. Em. 3000 mark onder
de armen verdeeld.
Reeds in de eerste weken van zijn be
staan heeft
de jongste Balkanstaat
zich voor den rechter te verantwoorden.
De jonge regeering heeft in de eerste
dagen van haar autonomie, postzegels
doen verschijnen met het portret van
den nationalen held Skanderbeg. Dit
staat in verband ipet de volgende ge
schiedenis: Eenige jaren geleden kreeg
op zekeren dag de beeldhouwer Kautsch
de bestelling van het revolutionaire co
mité in Albanië, een Albaneesche munt
te ontwerpen, met den kop van den na
tionalen held. Zoo zou dan in de toe
komst het Albaneesche geld er uitzien.
De omwenteling mislukte volkomen,
maar het medaillon werd door een van
de bekendste leiders der Albaneezen
voor betere tijden zorgvuldig bewaard.
Zoo werd dan de munt gebruikt voor
model voor de nieuwe postzegels van
Albanië.
De kunstenaar schijnt echter niet In
te stemmen met deze toepassing van
zijn werk, zoodat hij den Albaneeschen
staat heeft medegedeeld, dat hij hem
een proces zal aandoen om het auteurs
recht op het ontwerp der postzegels
te verkrijgen.
Omtrent de Grieksche eischen betref
fende
Albanië
brengt de Daily Tel. een mededeeling
van gezaghebbende zijde. In de kwestie
van de grensregeling, zuidelijk van Agy-
rokastro, dankt Streit de mogendheden
voor haar gunstig antwoord, die het ge
volg zijn van de besprekingen met den
minister-president Venlzelos en hij be
treurt, dat de beide mogendheden n.l.
Oostenrijk en Italië, een grensregeling
in de omgeving van Koritsa niet kunnen
aannemen. In het protocol van Floren
ce hadden echter de groote mogendhe
den een te onnauwkeurigen grens aange
geven.
De met betrekking tot de opneming
van Grieksch sprekende recruten en de
gendarmen afgegeven verklaringen be
schouwt Streit als onbevredigend en hij
verlangt dat de orthodoxe bewoners van
Albanië ih gelijke mate als de overige
lagen der bevolking niet alleen aan de
samenstelling van de gendarmerie, maar
ook aan het geheele bestuur van het land
zullen deelnemen.
iMen verwacht, dat de mogendheden
van de Triple Entente aan die van het
Drievoudig Verbond binnenkort nieuwe
voorstellen zullen doen.
Het „Neue Wiener T^geblatt" bevat
een pfficieele uiteenzetting van
het incident aan de Montenegrljnsche
grens.
Tot den laatsten Balkanoorlog hadden
de tTurksChe soldaten vergunning gebruik
te maken van eenige wegen, gelegen
op Bosnisch gebied, waarlangs ze de
Turksche kazernes juist op de grens ge
legen, konden bereiken. Deze gunst
werd ook aan Servië gegeven na de
verovering van het naburige gebied, op
voorwaarde echter dat geen militaire post
door de Serviërs langs den weg werd
ingericht. Daar Servië in de laatste pe
riode van den oorlóg een stap deed
in strijd met deze bepalingen, protest
teerde de Bosnische regeering. D;e Ser
vische bevelhebber te Metalka erkende
de rechtmatigheid van de Oostenrijksche
opvatting en de Servische post werd op
geheven.
Op 7 Maart echter ontdekte een pe-
l'eton Oostenrijksche grensjagers dat de
post door Montenegrin en ten getale
van 150 ongeveer was bezet, die on-
danks het verzoek der Oostenrijkers wei-
gerden de plaats te ontruimen, en In
tegendeel ziCh voor een gevecht gerefed
maakten. Die Montenegrijnen begonnen
vuur te geven, maar de Oostenrijkers,
die versterking ontvingen, dwongen hen
terug te trekken. :Een Biosnisch landme
ter 'en een Montenegrijnsche commissie
hebben thans opmetingen gedaan en uit
gemaakt dat het gebied tot Bosnië be
hoort. Die JVlontenegrijnsche commissie
daartoe officieel genfachtiigd, heeft leed
wezen betuigd over het gebeurde, er
kende in het bijzonder het goed recht
der Oostenrijksche troepen en beloofde
dat voortaan .het Oostenrijksche gebied
zou worden geëerbiedigd.
GEMENGD.
Uit Tokio wordt aan de „Daily
Mail" geseind, dat als gevolg van de
weigering van 7 mil'lioen pond sterling
voor de vloot door het H,oogerhuis en
door de oppositie van het Lagerhuis te
gen de begrooting, een kab in ets-cri
sis in Japan is ontstaan.
Waarschijnlijk «al het geheele mini
sterie aftreden
Het tekort van de Gentsche
tentoonstelling zal niet drie mil-
I'ioen bedragen, maar, volgens de schat
tingen van vandaag meer dan vijf mil'
lioen.
De meeste inrichters en de voornaam
ste kopstukken van de tentoonstelling
waren vulgarisateurs, in wier geest de
Expositie van Gent vooral een .Frani
sche apotheose moest rijn.
Zij hebben dan ook de Vlaamsdhe be
volking zoodanig getergd en voor den
gek gehouden, dat rij weggebleven 'is
van Gent en het er eene opstapeling
is geweest van ondergang en faillieten.
fcDe dieven, die 28 Februari in Pa
rijs een postzak, waarin zich voor
een waarde van 1 millioen frs. bevond!,
hebben ontvreemd, zijn gisteren te Brus
sel' gevangen genomen.
Het zijn Franschen, zekere Houret en
Sebi. i
Er dreigt te Parijs opnieuw een
bakkersstaking te zullen uitbreken.
De gezellen eischen afschaffing van den
nachtarbeid en loonsverhooging. De bak
kersgezellen hebben besloten, om, moch
ten de eischen niet worden ingewilligd
tot staking te zullen overgaan.
De Weensche studenten in de VeearN
senijkunde (hebben het schoolgebouw met
steen en gebombardeerd en ook de
politie die hen ten slotte met de sabel
uiteensloeg. Aan beide kanten zijn ge
wonden. Tal van studenten zijn ingere
kend. i i 1
Die studenten aan de hoogeschool te
Leuven dreigen met een staking, ten
zij een hoogleeraar, vide-rector der hoo
geschool. dien zij verdenken een ver-
klikkingsdienst te hebben ingesteld, ont
sla neemt.
Officieel wordt uit Melilla gemeld
dat tengevolge van een orkaan, welke
gisteren in de haven van Melilla Woed
de, 2 vissdiersbooten, 2 oorlogsschepen,
en 13j visscheispinken gezonken zijn.
Men vreest, dat de Ital'iaansche stoom
boot „Leonardo" geheel verloren is.
Die schade aan de kaden aangericht, is
buitengewoon groot. Een sleepboot
welke door een golfslag tegen het ha-
Venhoofd geworpen werd, is vernield.
Andere schepen hebben ernstige averij
bel'oopen.
Die orkaan woedde den geheelen mor
gen voort.
Nader wordt nog gemeld dat eenige
stoomschepen en 38 booten verdwenen
zijn. Verschillende posities hebben ern
stige schade geleden. Er zijn vijf ge
wonden.
De Balkanoorlog levert thans
de grondstof voor een uitgebreiden han
del: men zoekt er naar kogels. De slag
velden uit de beide oorlogen worden
njet alleen naarstig afgezocht met het
doel, er stukken uniform of wapenen te
vinden, doch men zoekt vooral naar de
looden kogels. De grond wordt eerst
afgelezen en daarna zift men de bovenste
laag aarde. De vondst wordt in groote
zakken lyerpakt en per kar of fepoornaar
de kust gebracht, vanwaar een vracht
schip ze naar Europa, en wel voorna
melijk naar Frankrijk, brengt. In de ha
ven van Marseille kwamen onlangs vier
zwaar beladen schepen uit Salonikiaan.
Zij hadden ieder een duizendtal zakken
aan boord van 100 pond elk. Die metaal-
fabrieken koopen dit uiterst goedkoope
materiaal op en maken er allerlei loo
den voorwerpen van.
Ook naar koperen patroonhulzen is
zeer veel vraag, zoodat het zoeken naar
lood en koper met steeds meer ijver
geschiedt.
Sobriëtas.
Het 3e Nederlandsche Katholieke Con
gres tegen het Alcoholisme te 's .Herto
genbosch is vastgesteld op 24, 25 en 26
Augustus a.s. Het programma zal in de
Katholieke drankbestrijdersbladen wor
den bekend gemaakt. -
Voor wat aangaat de Roomsche reis
der Internationale Katholieke Vereenigin
gen tegen het alcoholisme kan definitief
worden medegedeeld, dat voor Neder
land (in samenwerking met België) het
gemeenschapeplijk vertrek bepaald is op
Zondag 19 April in den laten namiddag
uit Brussel. Daarna oponthoud te Milaan,
verblijf te Rome vier volle dagen, verblijf
te Napels twee dagen; op de terugreis
aandoen van Florence, uitstapje te Lu-
zern (met boottocht op het Vierwald-
statter-meer). Terugkomst te Brussel
1 Mei.
iDie audiëntie bij Zl Hi. den Paus en
de gemeenschappelijke vergadering der
drankbestrijders der verschillende landen
zal plaats hebben 22, 23 of 24 April.