5e Jaargang
No 1343.
Bureau OLIDBü SINGEL S4, L. IE I B> IS PS.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-vertekerlng
en het OËILLUSTR0HRD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 eent per week
ƒ1.10 per kwartaalLJJ onse agenten 10 cent per week, IJO pM kwartaal. Franoo
per poet 1.80 per kwartf*
Afaondert^tee mtnim#» IV, eent, met OflffllHstresrel Z®Bds®sbW 8 east.
Vrijdag
13
Maart
1054.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeellngen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratie
bewijsnummer. BIJ contract aanzienlijke korting. Qroote lettert naar plaatsruimte.
Kleine AdvertenMSngevraagde betrekkingen, hnur en verhuur, koop
(geen handela-advertentllln) 1—8 regels 28 eent, Iedere regel neer 8 eent;
betrekkingen 1—8 regels 80 osnt, Iedere regel meer 10 sent.
Uit de Leidsche Vroedschap.
Dat er in een openbare vergadering
van de Leidsche Vroedschap zoo wei
nig gesproken wordt als gisteren, is
een hooge zeldzaamheid ere-, drie leden
hebben slechts even het woord gevoerd
i en dat er in een geh-eime ver
gadering van Leidens .Raad zoo veel
gesproken wordt, is rgelukkig! even
eens een niet-veel-voorkomend verschijn
sel. Om kwart voor drie werden de
deuren gesloten om ze te ongeveer kwart
voor vijf weder te openen. En toen
toen zeide de voorzitter: „Ik heropen de
openbare vergadering. Verlangt iemand
van de heeren het woord?" Allen zwe
gen. En des voorzitters forsch stemge
luid kondigde ons aan, dat ide vergade
ring gesloten was. Op dat einde hadden
we twee volle uren gewacht, neergezeten
in het warme hokje pardon, in het
warme vertrek bestemd voor de pers,
of heen en weer wandelend op de kille
gangen. We zijn er stellig van over
tuigd, dat de zeer welwillende voorzitter
de mogelijkheid voorzag, dat in de open
bare vergadering een besluit zou worden
genomen, naar aanleiding van de bespre
kingen in de geheime zitting, anders zou
Zijnedelachtbare ons geduld zeker niet
op zulk een pijnlijke proef hebben ge
steld en ongetwijfeld de rondvraag heb
ben gehouden vóór het slu,iten der
deuren. Die besprekingen, gevoerd in de
besloten vergadering, bleven echter ge
huld in de diepste geheimzinnigheid. Of
neen, zoo erg is. het toch ook niet. Mjen
behoeft toch niet bijzonder scherpzinnig
te zijn om uit de groote rollen papier
natuurlijk teekeningen die tegen den
wand stonden, te besluiten, dat het ging
over de bouwplannen der gemeente, den
mogelijken aankoop van gronden. Diat
het gemeentebestuur die plannen voor
zich houdt, is anders niet dan een wijze
koopmans-tactiek. Wie maakt 'slapende
honden in casu grondeigenaars
wakker?
Zooals gezegd, is er bij de behande
ling der agenda-punten^ bijzonder weinig
gesproken. Van de veertien voorstellen
gingen er dertien zonder discussie onder
den hamer door. Zoo werd o.a. aan de
ambtenaren ten kantore van den gem.-
ontvanger, de heeren J. v. d. Togt en
S. Th. Buijs, wegens bewezen buitenge
wone diensten tijdens de langdurige ziek
te van den kassier, ieder'n gratificatie van
f150 toegekend; ook werd besloten tot
aanvulling van het uitbreidings- en ver
nieuwingsfonds der stedelijke gasfabriek
met een bedrag van f35.000 ten behoeve
van de uitvoering van verschillende wer
ken. Voorts werd goedgekeurd een over
eenkomst betreffende de levering van
electriciteit aan de gemeenten Aarlander-
veen, Alphen en Oudshoorn, ingaande
1 Juli 1914 en eindigende 30 Dec. 1942.
De genoemde gemeenten verbinden zicb
gedurende dit tijdvak electrische energie
uitsluitend uit Leiden te betrekken en wel
van 1 Jan. 1915 af tot een
FEUILLETON.
,07) MAGNA.
- Wjllen wij dat liever 'niet rust la
ten, Eerwaardé? zéTcfè Magna ernstig.
'G,od zal het kruis eenmaal weder
van den schouders nemen, ging 'de pa
stoor, die haar begreep, bemoedigend
Voort. God heeft Zijn eigen wegen en
wendt ten goede aan wat ons verkeerd
voorkomt. Daaraan moet imen zich in
dezen ernstigen tijd wat herinneren. Die
ons, (wat nu dagelijks geschiedt, voor een
Paar jaar voorspeld had, zou geen ge
loof hebben gevonden. Dat men het hei-
l'g Misoffer opdragen moet in het ge
heim, als tijdens de heidensche vervol-
k Nu, er zijn nog slechter tij
den geweest. Maar wij moeten voorzich-
"g zijn. Wilt U mij beloven, mevrouw
]j* gravin, ervoor te zorgen, dat alles
hier in góede handen komt als ik soms
Plotseling weggeroepen wordt. T)e
kerkelijke boeken, de gewijde vaten en
vooral het H. Sacrament. Als u dan
jaaar dadelijk den pastoor van Peldhaus
laat roepenhij zal wel voor alles zorgen,
"j^feutels 'geef ik ,u (nu Ifnaar vast, opdat
alles zoo spoeidg mogelijk geschieden
Zie dan, mevrouw de gravin, het
gewichtigsteNeen mevrouw, alles
f6000 en van af 1 Jan. 1918 tot een
minimum bedrag van f 10.000 per ka
lenderjaar. Leiden zal den hooggespannen
stroom engros aan de gemeenten af
leveren en deze zich zelf met de distri
butie belasten. De distributie zal geschie
den door -de directie tder gemeenschap
pelijke gasfabriek der drie gemeenten te
Alphen.
Bij het laatste punt der agenda, nl.
het voorstel van Bj. en Wj. om voortaan
bij brand de verpleegden in het ft G. of
Arme Wees- en Kinderhuis niet meer
met de bediening van een brandspuit te
belasten, doch hun alleen toe te staan
den slangen- en ladderwagen naar het
terrein van den brand te voeren, vroeg
de heer Pera eenige inlichtingen. D'eze
werden hem verstrekt door een der re
genten van bedoeld weeshuis, wethouder
v. d. Lip, waarna de heer Pera bevre
digd was en zweeg.
In dertig minuten was het menu van
niet minder dan veertien gerechten ver
orberd. Geen wonder dus, dat de aan-
zittenden nu een smakelijk sigaartje girv
gen rooken en er in geen twee uur
aan dachten op te staan en te vertrekken1.
We willen toch ook nog iets vermelden
betreffende de ingekomen stukken. Een
drietal verzoeken waren 'daaronder om
voorschot en steun voor den bouw van
werkmanswoningen, welke alle 'in handen
van Bj. en W|. werden gesteld om prae-
advies. Een van 3e Ver» tot bevordering
van den bouw van Werkmanswoningen
tot uitvoering van een bouwplan in de
Kooi; een van üe XVoujiigboUwvereexri-
ging „Ons Belang" om 'zestijg arbeiders
woningen te bouwen; een van de Wp-
ningbouwvereeniging „Die 'goede Wo
ning", om drie en zeventig wonin
gen te bouwen op een "terrein aan
de ft,eerenlaan en 3e Gasthuislaan.
Wij noemen dézen drang 'naar ^be
tere huisvesting een der vefblijdendste
verschijnselen in onze samenleving. Een
goede huisvesting toch verheft het zede
lijk bewustzijn van den mensch en doet
hem zijn rust en zijn vreugde zoeken
in het "sweet home", het lieve tehuis.
Verder was er ingekomen een verzoek
van het Comité voor Plaatselijke Keuze
om een subsidie uit de gemeentekas te
mogen ontvangen. De voorzitter meende,
dat het niet aanging uit de openbare
kas te steunen een propaganda-vereeni-
ging, die zich niet direct ten doel stelt
een .maatschappelijk kwaad te bestrijden
of een maatschappelijk goed te bevor
deren, doch alleen een wijziging in de
Grondwet wil, waarbij Plaatselijke Keuze
mogelijk wordt. En alle leden waren het
hiermede eens. De heer v. d. Eist wilde
uitdrukkelijk verklaren, dat hij, hoewel
hij sympathiseerde met het streven van
bedoeld comité, toch ook het principe
van den voorzitter het eenig juiste vond.
Gns dunkt, als degenen, die het adres
hebben ingediend, de kwestie eens nuch
ter hadden overwogen, waren zij tot de
zelfde oplossing gekomen als de geheele
Raad.
moet thans afgesproken worden ging de
pastoor voort na eèn aanmaning harer
zijds om zich niet al te zeer in te span
nen. Het gewichtigste zal zijn, cfe ge
meente voor verkeerde invloeden te blew
hoeden. U weet toch, hoe de rentmees
ter in het dorp de baas speelt en mijm-j
heer de graaf "behoort helaas niet meer
tot ons. Hij zal gewis er op aandringen,
de vacante plaats van staatswege te doen
bezetten, of een oud-katholieken pastoor
voorstellenDie lieden hier zijn ge-
loovig en van goeden wil, maar de vrees,
verdiensten te verliezen en bovendien
extra [kosten te moeten maken, opent zoo
licht de deur voor het booze. G, me
vrouw de gravin, behoed toch de ge
meente, smeekte de pastoor, zich op
richtend, opdat zij niet wankele in trouw
aan onze Heilige Kerk. Wees gij haar
schutsengel in den nood. De lieden zul
len uw raad wel volgen. Houd die in
dringer verre. Duizendmaal' beter geen
geestelijke dan een oud-katholiek. Den
meester kunnen wij vertrouwenhi| is,
Goddank,van een goede gezindheid. Help
hem dan wat bij de leéken-onderrichting,
welke altijd nog een kleine uitweg is.
Wend u in alle lastige gevallen tot uw
broeder, die de wet kent en zoo 'dapper
voor onze goede zaak optreedt. Stel' u
ook wat van de wet op de hoogte, op
dat er na mijn dood geen onnoodige
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Gp den dag, dat de vorst van Albanië
zich voor Durazzo inscheepte, had, naar
de correspondent van de „Reichspost"
meldt, te Skoetari een groote betooging
plaats om deze stad tot
hoofdstad van het vorstendom Albanië
te doen verheffen. iDie betoogers trokken
eerst naar het raadhuis, waar de burge
meester, Murahem Bey, een toespraak
hield, en vervolgens stoetsgewijze naar
het volkspark, waar een versierde tribune
was opgeslagen.
Gp de tribune hadden, naast andere
notabelen, bisschop Biiimci van Alessio en
de Mirdieten-abt Docchi plaats genomen,
iDe Franciscaner peter Fishta, de be
roemde dichter van Albanië, hield een
geestdriftige redevoering, ten gunste van
Skoetari hoofdstad van Albanië. De ge
schiedenis, de natuurlijke ligging, de
hooge intelligentie der bewoners en het
handelsverkeer eischte, dat Skoetari de
hoofdplaats werd van den nieuwen staat,
zoo zeide de pater. Gok bisschop Bumci
en de abt Docchi voerden het woord on
der stormachtige toejuichingen.
Aan de mogendheden werd ten slotte
een nota gezonden, waarin bij haar aan
gedrongen wordt, zorg te dragen, dat
Skoetari de hoofdstad van het vorsten
dom wordt.
In aansluiting met dit bericht wordt
uit Skoetari nog aan de „Reichspost"
geseind, dat. na de «ankomst van den-
prins von [Wied in iDlu'razzo de vreugde
volle stemming geweken is, wijl bij de
Noord-Albaneesche bevolking {de mieeriing
heerscht,, dat Skoetari niet de hoofdstad
zal worden. Deze miskenning kan hoogst
ernstige gevolgen na zich sleepen en is
zeker niet bevorderlijk voor de rust van
het land, zoo verzekert de correspondent
Een deeLder bevolking meent, 'dat Skoe
tari te eeniger tijd opnieuw aan Monte
negro zal worden overgeleverd.
Ook bij den machtigen Malissoren-stam
is ontstemming gewekt. Verschillende
stamhoofden hebben reeds verklaard,Wil
helm von Wied slechts als vorst te willen
erkennen, mits hij Skoetari tot hoofdstad
proclameert.
Na de verklaring door ministerpre
sident Doumergue, in de Fransche Ka
mer bij de behandeling der begrooting
van buitenlandsche zaken afgelegd, kwam
de radicale afgevaardigde, Deloncle, aan
het woord. In zijn rede beschreef deze
radicale afgevaardigde de groote rol,
door l I I
het Vaticaan ten gunste van den vrede
vervuld waarbij hij de noodzakelijkheid
aantoonde van de hervatting der on
derhandelingen of besprekingen met den
H. StoeL Hij vroeg geen nieuw concor
daat, maar hij wenschte, dat men eens
van gedachten zou wisselen. Vervolgens
herinnerde hij aan de diensten, door de
Pausen aan Frankrijk bewezen en meen
de te moeten vaststellen, dat er ondanks
moeilijkheden ontstaan.... Toen ik weder
bijgekomen was, is mij dit alles te binnen
geschoten ien heb1 ik ingezien, hoe slecht
ik gezorgd had. Toen ik nadacht tot wieo
mij te wenden, kwam mij uw beeld voor
oogen; gravin Dornick is kloek en vroom.
God zal iU daarvoor zegenen, mevrouw
de gravin, en ,u het geluk Wedergeven,
dat gij zijnentwille hebt verloren, be
sloot hij met bevende stem, terwijl hij
zijn hand op de hare legde en met
smeekenden blik tot haar opzag.
Magna was diep bewogen. De haar
anders zoo onsympathieke man verscheen
haar thans in een gebeel ander licht.
Zij beloofde te doen, wat in haar macht
stond, maar zij sprak de hoop uit, dat
hij nog lang in zijn gemeente mocht
werkende blijven.
Hij gaf haar nog eenige voorschriften
en zij moest hem gelijk geven, dat in
de huidige tijdsomstandigheden spoedig
e(vastberaden tmoest gehandeld worden.
Treed ook nu reeds met de ge
meente in nadere betrekking, vroeg de
pastoor nog. In onzen tijd moet alles
medewerken, mag niemand de handen in
den schoot leggen. God heeft u, me
vrouw de gravin, langs ongewone we
gen hierheen gebracht, dus heeft Hij
u ook hier een bestemming toegedacht.
Dat waren veelzeggende woorden, die
in Magna's hart diepen weerklank vonden.
de tegenspraak van Biarthou, pogingen
tot toenadering merkbaar waren.
Spreker betreurde voorts de intrek
king van de circulaire van den vroege-
ren minister van marine, Baudin, betref-i
fende de viering van den Goeden Vrijdag
en wees op de noodzakelijkheid voor
Frankrijk om zijn invloed in het Oos
ten te handhaven. Daarbij vestigde hij
de aandacht op de pogingen, die Italië
in het werk stelt om in den Orient zijn
invloed te versterken.
Ten slotte besprak de afgevaardigde
het te houden conclave, waar verschil
lende nieuwe kardinalen zullen worden
gecreëerd en vermeldde de stappen, di/e
door Oostenrijk, Italië en Duitschland
reeds waren gedaan om Jiun belangen
in dezen te verzekeren.
De volgende spreker, afgevaardigde
Dienis Cochin, wees insgelijks op de
groote fout van Frankrijk, om de ge
weldige macht der Katholieke Kerk te
miskennen. Indien Frankrijk de hulp van
die Kerk noodig had, zooals zoo tal
van malen het geval was geweest, zou
het die hulp niet meer kunnen vragen,
omdat het die Kerk ignoreert. Verder
hernieuwde Denis Cochin zijn tegen
spraak, dat hij ooit voor de regeering
een zending bij 't Vaticaan vervuld had
In de rue David d'Angers te Parijs
hebben een drietal individuen gisteren
morgen een stout stukje uitgehaald, dat
wel wat met de „heldendaden" der
Bonnot-bende
overeenkomt.
Een taxi-Chauffeur, Maffrand gebee-
ten, reed met zijn auto langs de Bbule-i
vard des Italiens, toen hij op den hoek
der rue Lepel'etier door drie armoedig
gekl'eede jonge mannen werd aangehou
den, die hem bevel gaven hen naar de
Place du Danube te rijden.
Ofschoon de chauffeur niet erg met
zijn „klanten", die er als echte a pan
dien luitzagen, ingenomen was, ,gaf de
man aan hun verlangen gevolg.
Toen de auto de rue de David d'An
gers genaderd was, gebood een der jon
ge mannen Maffrand te stoppen. Op
hetzelfde oogenblik sprongen beide an
deren .uit de auto en begonnen met re
volvers op den chauffeur te schieten..
Deze bekwam een schotwond in den
hals, doch bleef meester van zijn stuur
en reed zoo snel mogelijk door. De ban
dieten maakten zidi toen uit de voeten.)
Later werd de chauffeur, wiens wonde
niet gevaarlijk was, in het ziekenhuis
verzorgd.
Men denkt dat de drie bandieten den
auto hadden willen stelen, om daar
mede rooftochten te ondernemen.
GEMENGD.
Een bewaker der batterijen van het
fort Zonnevillier en twee schildwachten
verklaarden eergisteravond om 4 uur 30,
dat zij een vliegmachine van
onbekende nationaliteit bemerkt
hadden, welke uit de vallei der Meurthe
scheen te komen. ;Die vliegmachine, die
door een sneeuwstorm overvallen was,
Ja, God had haar hierheen gevoerd,
dus (moest ook hier haar taak zijn. Het
was een droppeltje troost, een verster
king, die haar goed deed.
Het is een tijd, waarin niemand de
handen in den schoot mag leggen*
Had zij het niet reeds gedaan?
Toen zij huiswaarts keerde waren on
willekeurig haar tred en houding anders
geworden.
Vooreerst vond zij nog niet veel te
doen. De pastoor genas spoediger dan
hij gedacht had; wel knoopte Magna
het verkeer met de lieden uit het dorp
weder aan, maar dit vereischte toch wei
nig van haar tijd.
Hoewel het haar zeer onaangenaam
was, volgde zij ook hierin den raad van
den pastoor op, zich weder met de ge
schiedenis van den dag te bemoeien en
zich op de hoogte te stellen van de
nieuwe wetten. Zij wendde zich hiervoor
tot haar broeder. Deze bevond zich echter
in een heftigen parlementairen strijd en
verwees haar naar Frans Hellbrinck.
Magna trad op die wijze weder met haar
vroegeren beschermeling in correspon
dentie.
'Hellbrinck voldeed met vreugde aan
haar verlangen en gaf haar tegelijk een
beeld van zijn streven en werken. De
katholieke pers bloeide alom krachtig en
verscheen boven het bosch Móndon. ia-
bij Benamenil, en verdween daarop. De
militaire autoriteiten lieten een onder
zoek instellen. Die jagers te paard van
Luneville onderzochten gedurende den
nacht een oppervlakte van 250 LLA. zon
der iets te ontdekken. iDje onderzoekingen
zijn gistermorgen hervat.
De s uf f ragetten hebben gister
avond te Stewarton (Ayrshire) een bui
tenhuis in brand gestoken als protest
tegen de gevangenneming van mrs.
Pankhurst.
De koning confereerde gistermorgen
met de Italiaansche afgevaardigden Bo-
relli en Cuzzatti over de ministercrisis»
De Rijn bij Koblenz bereikte gister
nacht zijn hoogsten waterstand met 6.19
M. Sedert gistermorgen is hij 1.3 M,
gevallen. De schade, door het hoog
water aangericht, 'is zeer belangrijk.
Het water bereikte haast den hoogsten
stand van 1910.
In een proclamatie aan zijn vólk ver
klaart de koning van Albanië* dat
hij en zijn opvolgers het zich steeds tot
plicht zullen rekenen het welzijn des volks
te behartigen. De koning doet een be
roep op alle Albaneezen, om zich te
scharen om ,den troon, 'ter verwezenlijking
van hun nationaal streven.
i Thans zijn alle mijnen, tijdens den
oorlog voor de haven van 'Smyrna gelegde
v e r w i j d e r d.
r-- George Westinghouse* de
uitvinder van de naar hem genoemde
rem, die algemeen op de spoorwegen
gebruikt wordt, is overleden.
Die En gel's ch e in a r i n e--b e g r o o-
ting voor 1914/15 bedraagt 51550000
pond sterling. Het vlootprogramma be-i
helst het bouwen Van vier /slagschepen,
vier lichte kruisers en twaalf torpedo
jagers. De begrooting bevat o.m. een
post om het aantal' manschappen en of
ficieren met 5000 te verhoogen.
Die begrootingsGommissie uit de
Russische doema nam de wetsontwerpen
aan betreffende de aanwijzing van het
gebruik d,er credieten voor 1914, n.lL
voor den bouw van oorlogschepen, door
voering der werken van het ministerie,
het maken van oorlogshavens, den bouw
van stations voor draadlooze telegrafie
*31 observatiepunten.
Bij de discussies over de kwestie van
oprichting van nieuwe kruitfabrieken,
sprak de marine-commissie er zich met
algemeene stemmen voor .uit, dat de ge
heele kruitfabricatie uitsluitend aan de
regeering zou worden pvergedragen.
BINNENLAND.
R.K. Boerenbond.
Woensdagavond is te Gouda een R.K.
Boerenbond voor Gouda en omstreken
opgericht met aanvankelijk ^2 leden.
Er werd een voorlloopig bestuur gé-
vormd van 5 leden, waaruit tot voor
zitter werd gekozen de heer Bl. Streef-)
land. Getracht zal worden door overleg
met andere R.K. Bonden te komen tot
een diocesan en iR.K. Boerenbond.
de mannen, die haar voorstonden, legden
een zoo opofferende werkzaamheid aan
den dag, als in Duitschland in het open
baar leven nog niet was voorgekomen.
Strijdbare personen waren 'er genoeg;
Hellbrinck beklaagde zich echter over het
gebrek aan belletristische krachten, die
in dezen strijdlustigen tijd aan den ernst
der politieke artikelen het aangename
moesten paren. Van de zijde der tegen
standers werd zooveel in dit opzicht ge
leverd. Was er dan nergens hulp in dit
opzicht? Waarom vermochten toch de
Engelsche en Fransche dames zooveel in
de belletrie, terwijl in Duitschland met
weinige uitzonderingen zij zich van de
literatuur verre houden.
Magna las en herlas dezen zin. De
herinneringen aan vroeger dagejn kwamen
bij haar op. Zij had toen zoo vaak en
zoo gaarne aan haar gedachten en aan
de beelden, haar door haar verbeelding
voorgetooverd, op 't papier uitdrukking
gegeven. 'tWas haar echter altijd zeer
onvoldoende voorgekomen en zij had die
„Spielerei", zooals zij het noemde, achte
loos in den steek gelaten. Eenige dikke
cahiers in haar schrijftafel toonden tochi,
dat zij zich menig uur met dezen arbeid
onledig had gehouden.
(Wordt vervolgd.).
