„Leidsche Beelden".
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No 1335.
Bureau OUOË SINGEL 54, L, K iU JtS F«.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
)IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 0 cent per week
'1.10 per kwartaalMj onze agenten 10 cent per week, f 1.3(0 pw kwartaal. Franoo
(sr post t L50 per kwart» "iL
Afzonderlijke nnmmere sent met Geïllustreerd Zondagsblad S cettfc
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 c«nl
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regel» 1.50, elke regel meer 30 cent, met grade
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine AdvertentiSngevraagde betrekkingen, huur an verhuur, koop en mbiep
(geen handels-advertentign) l5 «gala 25 «ent, Ieders regel aam 5 eontj aangebeden
betrekkingen 1—5 regels 00 cent, tedere regel meer 10 aait
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Een „gelukkig" land.
Een medewerker van. 't „Hbl'd." heeft
„één dag een indruk van Dienemarken
•illen meenemen" en liet zich daartoe
oor een Deenschen collega in Kopen-
agen rondleiden.
De Hollander was weldra enthousiast,
uit de volgende passage van zijn
lisbeschrijving moge blijken. De Deen-
he journalist had zijn vrouw meege-
omen en deze zeide gedurende den
jcht, toen men op de „Raadhuisplaats"
as gekomen, tot den gast
„Hier hebt ge de drie hoogste torens
jan de stad. Kijk u er eens goed naar,
dan begrijpt u dadelijk iets van ons",'
En dan vertelt onze landgenoot:
„De hoogste, van 't stadhuis is 105
meter. Aan weerskanten, maar iets la
ger, die van twee groote hotelsPal-
lads en Bristol, beide „omhoog stre
vend". Dit zijn de drie hoogste torens
van Kopenhagen, Daarnakomen de
terken.
.Denemarken is voor de overgroote
meerderheid protestant, en wel vrijzin
nig. Men heeft er geen kerkel'ijke-poll-
tieke-partijen, en de godsdienst tracht
er niet den baas te spelen. Gelukkig
land
Wiat die torens den gladden journalist
niet zeide. Daar moet ze bepaald
■ijzinnig voor wezen om in „één dag",
op één oogenblik zoo'n pienter oor-
iel te vellen.
Maar toch stonden we verbaasd over
mans ingenomenheid, want kort te vo-
n had de Dieensche journalist hem
widborstig verteld:
,Elf procent van de geboorten zijn
lier onwettig, en van moeders bene
den de twintig jaar zelfs zes-en-twin
tig procent"
En onze landgenoot schrijft daarbij:
„Thuis heb ik nagezien, dat hier in
Holland er maar twee precent tegen
over die elf staanEn dan zegt men,
dat de Zuidelijke volken zoo wuft zijn
„De echtscheidingen zijn in Denemar
ken relatief veel talrijker dan bij ons,
terwijl volgens Elsver's „Streiflichter
Danemark", dat de neer R. me
eende, verlovingen er ook vaak maar
het korte leven van bloemen hebben."
Hoe valt deze beschouwing nu te rij
en met den uitroep: „gelukkig land?"
r schijnen menschen te wezen die alles
rachtig te vinden als 't maar anti
erkei ijk is.
't Ware te wenschen, dat de kerkto-
XXXIII.
„Een terugblik".
Thans, nu we het nieuwe jaar weer
relgemoed ien hoopvol zijn ingegaan ((wet
ens plaatsgebrek hebben wij dit stuk
mgen tijd moeten uitstellen. Red.), kam
„even omzien", 'n kleine terugblik
'P wat achter ons ligt in 't vervlogen
'ar, geen kwaad.
Wij allen doen dat.
iW,e werpen 'n terugblik op zaken- en
andelsgebied, op ons intiemer familie-
fyen.
„Even omkijken"»
Welnu, zonder aanspraak te maken op
^ledigheid, nog op iets anders, wilde
i in dit nummer onzer Leidsche Beelden
de „even omkijken"' naar een en an-
er, wat op vereenigingsgebied, op Ka-
joliek vereenigingsgebied natuurlijk, in
'en jaarloop zich in onze stad afwik»
elde.
Voor menige buiten het vereeniginglve»
en staande kan 't nog wel ter voorbeeld
"-.leering dienen.
En on-interessant is zooiets nooit.
.Maar, ik herhaal, men beschouwe 't als
terugblik" en meer niet.
want dan gaan we weef met 'vólle
fcilen verder.
Januari dan zette al aardig in met de
Kzerskweek door onze Jonge Garde,
«rwijl meteen bekend werd,'dat, als.an-
lers, den len en 3en Vrijdag van iedere
^aarid de sociale en| apologetische cursus-
zouden gegeven worden door den
"eer Engels en pater Zuidgeest. Vrijdag
rens in Denemarken hooger rezen, dan
zou 't Wd.e gelluik van 7t land ook stij
gen. W,at 'n poel van ellende toch doen
die ongelukkige geboortecijfers veimoe-
den
ALGEMEEN OVERZICHT.
De
spoorwegstaking in Portugal
schijnt nog steeds niet ten einde, all
blijkt dan ook achteraf de toestand niet
zoo ernstig alls de eerste berichten, ou
der gewoonte, weer deden verwachten.
Men heeft hier blijkbaar te doen met
een staking van z.g. „syndicalisten", die
vrij slecht of zelfs geheel ongeorgani
seerd als ze zijn, zich in den laatsten
tijd nog al eens laten gebruiken als
gangmakers voor de monarchisten, die
»r nog altijd niet genoeg van schijnet»
te hebben om een deel' der Europeesche
pers te doen weergalmen van hun groote
plannen voor een contra-revolutie.i
Dat er ook thans verband bestaat tus-
schen de syndikal'istische actie en het
wroeten der monarchisten wordt aanne
melijk gemaak tfro.a. door berichten als
Jie welke, van uit Madrid afkomstig,
thans weer de ronde doen.
Volgens deze berichten acht „men'1
een nieuwen monarchistisch en. aanslag
hoogst waarschijnlijk. Op verschillende
plaatsen zijn wapens, bestemd voor de
monarchisten in beslag genomen en te
Figueira een aanzienlijke hoeveelheid
amunitie. Er mag echter met grond
worden aangenomen, dat er ook zendin
gen aan de aandacht der regeeriii'g zijn
ontsnapt en zoodoende toch hun be
stemming hebben bereikt.
De regeering zou een aantal monar
chisten, die na de revolutie de wijk had
den genomen naar Spanje, maar na de
afkondiging der amnestie hun vaderland
veder hadden opgezocht, opnieuw uh
Portugal hebben verbannen.
Evenmin als de rust hersteld kanhee-
ten in Portugal, evenmin is daarvan
sprake
in Marokko
Generaal' Lyautey, de opperbevelhebber
der Fransche troepen aldaar, heeft den
Franschen, die zich onder dit opzicht
overgeven aan optimisme (de ui toe. en ing
van het „protectoraat" is ook zoo"n ijse
lijk dure liefhebberij!) een sterk ont
nuchterende mededeeLng gedaan. Hij
verklaarde hen te moeten waarschuwen
tegen de opvatting, dat de pacificatie
van het protectoraat zoo goed als vol
tooid zou zijn. Neen, het zwarste werk
komt nog want alleen in de vlakte zijn
10 Jan. had dan ook de le sociale cursus
plaats.
Of 't jaar goed inzette? Den Dinsdag
daarop volgend kreeg je direct al de
feestvergadering bij gelegenheid van het
10-jarig bestaan der Jonge Garde den
14en Januari met mr.'Jan v. d. Biest
als feestredenaar, met kort daarop i
den 20en Jan. het feest onzer wakkere
prop-club „St. JBjonifacius". Op propa-
gandistenmanier 'zich uitend, men vierde
het eerste lustrum; in een groote propa-
gandevergadering, met als spreker den
Weleerw. heer v. d. Camm.em
Den ,Z,ondag daarop, den 26en Januari,
hadden we in ^'Ziomerzorg" de uitvoering
op initiatief van den R. K. Grafischen
Bond, met medewerking der tooneelclub
„Eutura" ten bate van het Tuberculose-
fonds.
En toen begon 't te schemeren, begon
't een weinig te lichten op v£kvereeni-
gingsgebied. Op Donderdag 23 Jan. werd
op een gecomb. best.-verg. van Volks
bond- en vakver.-besturen de zaak be
sproken, die klaarheid en samenwerking
zou brengen tusschen Volksbond en St.
Jozefsgezellenvereeniging, betreffende de
vakafdeelingen. Inderdaad leidende tot
een fusie tusschen beide lichamen, die
later tot stand kwam. Levendig zal te
vens bij de leden der St. Jozefsvereeni-
ging nog in 't {geheugen liggen de inte
ressante lezing van den heer 'Hoeks over
„een socialistische proefneming". En de
lezingen, door hunne praeses gehouden.
Dat intusschen, 't' liep tegen de ver
kiezingen Immers, de politieke actie al-
omme niet vergeten werd, bewijst 't feit,
dat intusschen het ledental der R. K.
kiesvereeniging gestegen was van 340 tot
575.
de Fransche troepen 'e baas. Zoodra
Taza bezet is, zal' men genoodzaakt zijn,
de bergstammen onder fransch gezag te
brengen. En vooral in net zuidelijke ge
bergte is daarbij heftige tegenstand te
verwachten. Daar is een „marabout"^
invloedrijk stamhoofd Lyautey noem
de hem een Marokkaan?chen Vercingeto-
rix oppermachtig, .emand, die zich
den laatsten tijd rustig heeft gehouden,
maar waarschijnlijk na het einde van het
regenseizoen te velde zal trekken. De
generaal' wist zijn hoorders en heel het
Fransche volk niet beter te troosten dan
met de opmerking, dat Let dwaas zou zijn
zich door het vooruitzicht op een lang-
durigen strijd te laten ontmoedigen.
„Het is immers het logische gevolgvan
hetgeen wij in Marokko begonnen zijn",
zeide hij. Dus zoo iets ais „der Fluch
der bösen Tat
De correspondent van de „K. V." te
Rome meldt do. 27 Februari, dat
de Paus
dien dag, aangelokt door het sedert een
paar dagen heerschende zachte lenteweer
/oor het eerst, sederi zijn ziekte van
verleden jaar, weer een wandeling ge
maakt heeft in de Varicaansche tuinen.
De Paus werd vergezeld door zijn ge
heim-kapelaan mgr. Pescini, daar mgr.
Bressan, enkele dagen reeds het bed
moet houden wegens een zware verkoud
heid.
Na zijn wandeling v oonde de H. Va
der de Vastenmeditatie bij. Particuliere
audiënties werden niet verleend.
In de „Figaro" komt de heer de Nar-
fon met een verhaal omtrent een
toesprank door Hnaal Amette]
tot de vasten-predikers gehouden, die bij
den kardinaal hun opwachting kwamen
maken. De kardinaal zou daarbij verbo
den hebben de politiek op den preek
stoel te behandelen, terwijl hij verder
meegedeeld zou hebben, dat tijdens de
jongste audiëntie> hem op het Vaticaan
verleend, de Paus met het oog op de
naderenden verkiezingen hem gezegd zou
hebben: „Laten de bisschoppen zich ont
houden". In aansluiting daaraan zou de
kardinaal' dan verder verklaard hebben:
„als de bisschoppen zich moeten ont
houden. hpeveei te meer dan de pries
ters", enz.
In hoeverre dit verhaal van den heer
Narfon waar is, valt moeilijk uit te maken,
ken.
Maar hoe dan ook, sommige bladen,
en dit zal juist ook wel de opzet van
de „Figaro" geweest zijn, maken er
gretig gebruik van om met dit bericht
de vruchtbare werkzaamheid van de op
richters der „Union Catholique", tegen
te werken, en hun activiteit zooveel mo-
Zondag, den 2en Maart, was weer
zoo'n echte vergadering-dag. Toen had
den we een prop.-verg. van „St. Gerar
dus JVlajella", met Derksen als spreker,
een verg. der R. K. W|inkelbe<i, met als
spreker v. [Hamersveld ibeiden met
nieuwe ledenaanwinst een verg. Van
het Metaalbew.-gilde „St. Eloy", en met
een jaarverg. van den Ned. R. K* Gra-
fsichen iBond, Maar we gaan verder, want
die dagen hebben werkelijk in het toeken
van „vereeniging" gestaan.
Den 3en Maart tMaandag vergai-
derde „fDe Jonge Garde" met den [W|el-
eerw. heer :Fj. Heerman als sjpreker..
Zondag den 6en April bracht een feest-
uitvoering van de nog jonge R. K. Sla-
gersgezellenvereeniging, waarop pater
Zuidgeest een hartig woordje zeide; De
daaropvolgende Zondag een vergadering
der R. K. Metaalbewerkers met Kuiper
als spr. en aanwinst van leden.
Voor de gezellen der Jozefszaal was
intusschen het tooneelconcours begonnen.
Den 4en Maart, op den dag van het
25-jarig bestaan der Ned. R. K. Volks
bond een afd. Meubelmakers en later een
organisatie der R, K. Kalk-en Steenbe
werkers.
Duidelijk zal tevens nog in herinnering
liggen het 50-jarig bestaan der R. K.
Militairenvereeniging, met zoo'n luister
gevierd.
En het grootsche feest der Congregatie
der H. Familie.
Den 18en Mei was de viering van het
encycliek-feest) de „Roomsche Meidag",
door den Volksbond gevierd met algem.
H. Communie der leden, 'n plechtig Lof
te 12 ure, waarna de optocht met ba
nieren naar het Bondsgebouiw, waar kap.
v. Noort, van Den 'Haag, als feestrede-
gelijk te belemmeren, door het voor te
stellen ,of de oprichting der „Union"1
feitelijk in strijd is met de wenschen van
de kerkelijke autoriteiten.
Terwijl men toch juist eenl bemoedi
ging van die „Union" er in zou moeten
zien, daar ide (geestelijken), gesteld dat het
bericht waar is, gewaarschuwd worden
geen „partij-politiek", in den beperkten
zin van het woord, te houden, hetgeen
ook juist het streven van de voorstan
ders der „Uniont" is^ 1
GEMENGD.
De Fransche handelaars in veeren
zijn erg boos op de regeering der Ver.
Staten, die door 't verbod om vee-
ren van in 't wild levende vogels iru te
voeren, hun groote schade berokkent. De
vogelbescherming is maar een voorwend
sel, zeggen ze, 't verbod is alleen uitge
vaardigd om de Amerikaansche mode*
zaken voor de scherpe concurrentie uit
Frankrijk te vrijwaren.
De Panamakanaaltentoonstelling te San
Francisco geeft den handelaars gelegen
heid tot wraak. Zij zullen er niet expo-
seeren. t
Het personeel van het hoofd-te-
legraafkantoor te Par ij s, dat zich
verleden week zoo druk maakte met bin
nen het gebouw te manifesteeren, heeft
thans besloten om voorloopig niet meer
te betoogen. Hun leiders zijn n.L in on
derhandeling getreden met het ministerie,
ten einde de gewenschte loonsverhooging
voor de ambtenaren te krijgen.
Daarentegen zijn de postbeambten nog
steeds aan het manifiesteeren. Gisteravond
hebben zij wederom een vergadering ge
houden, welke door 4000 personen be
zocht werd en waarbij besloten werd in
optocht naar het ministerie van financiën!
te trekken, ten einde daar ieen betooging
te houden.
Het Romeinsche blad de „Italië"
meldde dezer dagen, dat het consistorie
naar aanleiding van de klachten van ver
schillende Fransche bisschoppen over g e
brek aan priesters, besloten heeft
dat seminaristen-jonge priesters, voortaan
niet meer in een orde, congregatie of
naar een missie mogen gaan, voordat zij
gedurende ten minste 6 jaar als pries
ters in de parochies van hun diocees zijn
werkzaam geweest.
Dit bericht is niet geheel en al juist,
zoo zegt de correspondent van de
„Croix" te Rome. Zooals het daar staat
zou men gelooven aan een beslissing
van een algemeen en .definitief karakter.
Dat is een verkeerde opvatting; wel heeft
het Consistorie een besluit in dien zin
genomen, doch dit bevat slechts bijzon
dere concessies, bij uitzondering toege
staan aan eenige bisschoppen, die er om
naar optrad, en met 's avonds een gratis
bioscope-avond. In dezen tijd vierden ook
de zoo aangevochten R. K. georganiseer
de politiemannen hun eerste jaarfeest met
de heeren Viddeleer en Mooiman als
sprekers. En had men volop de propa-
gandaverg. yoor de verkiezingen. De da
gen tevens, waarin iBaron Van ,W|ijnber-
gen z'n bekende woorden sprak.
In 't laatst van Juni hielden de R» K.
winkelbed. weer een groote buitengew.
prop.-verg. in de St. Jozefzaal met een
rede van pater Zuidgeest over „[Die Gods
dienst in de vakbeweging". En in Aug.
een prop,-verg, van de Kath. slagersge
zellen, die velen ook nog heugen zal en
waar de heeren Mooiman en Verhaar
optraden en de bondsvoorzitter der „neu
trale" org. zoo onder handen genomen
werd.
In Sept. Trad Mooiman eveneens weer
op voor „St. Gerardus Majella" en voor
de afd, der meubelmakers, beide keeren
in openb. prop.-vergaderingen.
Vanuit de Leidsche R. K. Middenstand
werd hier tevens de eerste valcvereeni-
ging opgericht, een vereen, van Melk
handelaren. „De Hanze" heeft tevens 'n
cursus in boekhouden geopend, verga
derde druk, en de debating-avonden* zoo
als nu herhaaldelijk plaats hebben, zullen
daarvan zeker niet de minst succesvolle
zijn.
Dan kregen we nog eens in de St
Jozefzaal de metaalbew. bijeen met het
hoofdbestuurslid 'Schaaper als spreker.
Het groote jaarfeest van den Volks
bond in onze Stadszaal, .op Maandag 13
Oct, lig nog pas achter ons. De onder-
afd. tooneel, zang en gymnastiek, met
mr. J..v. d. Best als spreker over „Open
baar Kath» leven" deden die avond een
gevraagd hebben, wijl er op "het oogen
blik in hunne diocesen gebrek aam pries
ters heerscht.
r— Het Neue (Wiener Tagblatt ver
neemt uit Belgrado: Pasjits heeft in
de commissie voor de financiën uit dè
Skoepsjtina zeer geruststellend® miedédee-
lingen over den toestand op den Balkaini
gedaan. De minister verklaarde, dat
geen enkele verwikkeling te vreezen was,
De vrede is dit jaar verzekerd, en zal
het nog verscheidene jaren zijn.
Eergisterochtend is mén, in bijzijn
van ambtenaren van den waterstaat en
Essen en Heme begonnen! met "de vul
ling Van het nieuwe kanaal vao
den Rijn naar Herne. Het water komt
uit het Dortmund-Eemskanaal door een
duikersluisje, dat in den dam tsuschen
de twee kanalen is aangebracht. Men
denkt, dat voor het vullen van het ka
naal ongeveer drie maanden «oodig gul
len zijn. i
De Parijsche „Excelsior" verneemt
uit Brussel, dat de Belgische koning, zoo-
dra hij van zijn ongeval zal hersteld zijn,)
naar Frankrijk zal reizen, om zijne stu
dies over de vliegerij voort te zet
ten, met het oog op het verwerven van
zijn brevet als vlieger.
Een officieele nota meldt, dat de
federale regeering voornemens is de au
tonomie van den staat Ceara (Brazilië),
volgens de bepalingen der grondwet, te
eerbiedigen. Die regeering zond naar Tiet
gebied ld er onlusten voldoende troepen,
om de veiligheid van inboorlingen eu
vreemdelingen te verzekeren.
rGisteren hebben 800 man van de
gendarmerie, onder commando van Ne-
deejandsclie officieren, Koritsa (Albanië)
bezet. Die bevolking hield zich'volmaakt
rustig. Die Grieksche bezetting heeft de
stad nog niet verlaten.
D® volksraad te Kaapstad heeft met
72 tegen 15 stemmen het artikel van de
indemniteitswet aangenomem, waarbij de
verbanning van de megem arbei
dersleiders wordt bevestigd.
Een lezing te Kampen.
Prol Eerdmans ,van Leiden, thans lid
van de Tweede Kamer voor Rotterdam
III, gaat ook nog uit spreken buiten de
Kamer. En zoo kwam. hij ook te Kampen
om een voordracht te houden in den Pro
testantenbond over „de geschiedenis van
godsdienstige gebruiken en voorstellin
gen". Deze „geschiedenis" is; men be
grijpt het, niets anders dan een volstrekte
reductie van allen godsdienst tot „een
overblijfsel uit den kindertijd van het
menschdom* waarbij van God niets over-
aangename en tevens zeer leerzame wor
den. Inderdaad, zooals in de bedoeling
lag, eene met propagandistisch karakter.
De debatingavonden der Jonge Garde
en St. Jozefgezellenver. zijn al bekenden
geworden bij de Leidenaars. Vrijdag 17
October begon de eerste.
De leerzame en mooie avonden van
„Geloof en Wetenschap" liggen ieder be
zoeker zeker nog in 't geheugen^
Evenals de avond van „jArti"»
De jonge organisatie der R. K poli-
tie-agenten opende een taalcursus. Dbor
het pi. comité der Kj. S. A. werd een
bestuur gekozen voor een woningbouw
vereniging. Die St. Biarbara-ver. hield
hare jaarlijksche Bidstonden op het kerk
hof. Die Ziita-vereeniging was eveneens
met alle ten dienste staande middelen on
der de Leidsche jonge vrouwen werk
zaam. De actie, welke „St. Gerardus Ma
jella", in samenwerking met haar zuster
organisatie in zake het loontarief voerde,
ligt voorts pas achter ons. En onze R.
K. Volksbond hield interessante ledenver
gaderingen. Terwijl de verschillende R.
K. tooneelclubs zich bij en ook buiten uit
voeringen en feesten niet onbetuigd lie
ten, en hunne ouden roem handhaafden.
Zoo is er een en ander van Roomsch-
vereenigingsleven gepasseerd.
Zoo zagen we actie alomme en op
zoo verschillend gebied.
Zoo werpen we even „'n terugblik" op
wat voorbij is.
Maar dan ook gaan we weer met fris-
schen moed 't nieuwe jaar in.
Moge 't op Katholiek vereenigingster-
rein ook een even werkzaam, maar niet
minder, een practisch vrucht-dra
gend jaar zijn-... KEES.