5e Ja«r^an?
Zaterdag
28
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Mo 1332.
Bureau OUDB S1NQBL 04, LEIDEN.
lnterc. Telefoon 931. Postbus 6.
DIT BI AD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt mat ORATIS POLK Ongtvan«*-**rnJurfeg
en het OFILLUSTRBBRD ZONDAGSBLAD voor Lalde* 0 «Mtt par w*sk
1.10 per kwartaalHj onae agenten 10 aent p« week, ljO par kwartaal. Pram»
per poet 1.50 per Icwartr 4.
Afzonderlijke «nmmers ff/, oent, met QeTHiisrtresrd Zoadapfctej S eesti
Februari
1914.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 75 cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. BI| contract aanzienlijke korting, Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertenti8ngevraagde betrekkingen, hnirr en verhunr koop en verkoop
(geen handels-advertentifin) 15 regels 25 cent, iedere regel ra eer centaangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, tedere regel moer 10 eent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
De Kindertoeslag.
Nu ook in den Leidschen Raad dooit
een der leden als zijn overtuiging is uit
gesproken, dat de meerderheid (de lin
kerzijde), zich wel tegen den kindertoe
slag zou verklaren en dus volgens zijn
meening een eventueel door mr. Aal-
berse in te dienen motie weinig kans'
zou hebben te worden aangenomen, is
het volgend bericht dat door de pers
circuleert, des te merkwaardiger.
„Bijna 200 leden van den Nederl.
bond van post- en telegraafbeambten
De Post, allen vaders van groote ge
zinnen, hebben den minister van wa
terstaat en den directeur-generaal hun
leedwezen te kennen gegeven over de
bespreking van hun bondsbestuur met
den minister en de verklaring van den
laatste in de Tweede Kamer ten op
zichte van den kindertoeslag.
Als huisvaders van groote gezinnen
vragen zij met klem den kindertoeslag
niet weg te nemen, maar naast een
eventueele algemeene loonsverhooging
dezen te handhaven. Zij verzekeren
dat zij met den R. K. St. Petrus eit
den Christ. Prot. Bond Door Plicht
tot Recht den toeslag niet als stui
tend, maar als zeer welkom beschou
wen."
Twee honderd post-beambten, leden
eener neutrale vereeniging, sympathi-
seeren ten volle met den kindertoeslag,
zijn er zeer dankbaar VóoTii.
En wij zouden wel' eens willen weten,
hoeveel openbare onderwijzers, van wie
er zich eerst zoovelen tegen dit stelsel
hebben verzet, er nu heel tevreden over
zijn. Wlij zijn er van overtuigd, dat hun
getal zou meevallen; men zou verbaasd
staan over de verandering in hunne
zienswijze.
Toch blijft men in 's lands- en in
de gemeentelijke vergaderzalen heel def
tig en heel beslist verklaren, er princi-i
pieel tegen te zijn.
Is 't een wonder, dat een huisvader,
die heeft te zorgen voor een groot gezin,
van die principieele bezwaren niets be
grijpt Het principieele is ook voor
anderen moeiel'ijk te vatten.
V Voorloopige twaalfden.
De Eerste Kamer is op „reces""
leve onze schoone Hollandsche taal
maar kwam nog niet klaar. Integendeel
zij krijgt nog maar eventjes te behande
len, begin Maart, de hoofdstukken V,
VI, VII en VIII mitsgaders de WlestJ
Indische 'begrootingen.
Nu werkt ons Hoogerhuis zich daar
wel in een weekje doorheen, maar 't
is me anders een toestand
O, zou de Franschman zeggen, dat is
nog niemendal vergeleken bij ons: chez
nous duurt 't telkens zoo lang met
de begrootingen, dat we regeeren met
voorloopige twaalfden.
Wiat dit zeggen wil? ;Eenvoudig dit;
maandelijks keurt men vast li/12 goed
der nog niet goedgekeurde begrooting,
zoodat de regeering kan voortwerken*
Zoo heeft de Fransche Kamer gisteren
weer een voorloopig twaalfde voor Maart
toegestaan. En zoo is men daar aan de
zen abnormalen toestand gewoon, dat
deze voorloopige goedkeuring op ver
zoek vari minister Caillaux nog wel het
karakter kreeg van een bewijs van ver-)
trouwen in het beleid van dien bewinds
man, welk bewijsje hij -kreeg met 440
tegen 91 stemmen.
Men behoeft niet te vragen, wat er
op zoo'n manier van de rekenplichtige
verantwoordelijkheid terecht kan komen
Al dat voorloopig gedoe opent de deur
voor misvattingen, misrekeningen, mis
lukkingen, [misleidingen, misbruiken, mis
duidingen, misgrepen, miskenningen, mis
moedigheid, misplaatstheden, misramin-
gen, misprijzingen, mistroostigheid, kort
om, voor een heele misse boel.
Nu moeten de Franschen zelf maar
weten, hoe ze 't daarmede al dan niet
klaar spelen, maar voor ons land ho-
Pen we, dat we nooit dien weg op zuli
mn gaan. Integendeel: het parlement
keere daarbij terug van zijn verkeerde
Paden. Kerstmis worde ten minste voor
de Tweede Kamer weer de grens van
net begrootingsdebat.
V „Volk" contra Treub.
H et/VoIk „bindt na rijpe overweging
den strijd aan tegen Treut/s Ouderdoms
wet", wijll „als resultaat dier wet niet
anders te verwachten is, dan een ver
plaatsing der renten".
Geen vermeerdering van het aantal
rentetrekkers, ook geen vermindering,
maar een verplaatsing, zegt het blad, dat
zijn meening als volgt toelicht:
„Biij de 95,000 van art. 3,69 zijn 5000
aangeslagenen in de belasting. Niemand
zou er rouw om dragen, als deze cate
gorie het recht op staatspensioen ver
liest. Stel, dat er nog 1000 zijn, die.
gerekend naar den maatstaf dezer regee
ring, wel niet aangeslagen, maar toch
ook niet behoeftig zijn. Maar bij de
95,000 zijn ook, volgens de raming van
minister Treub, 3*8,000 bedeelden. Deze
44,000 zullen, naarmate de pensioentrek
kers van art. 3,69 uitsterven, het recht
op een rente verliezen; en er zullen
44,000, misschien 50,000 anderen voor
in de plaats komen, behoeftiger dan de
bovenste 6000, minder behoeftig dan de
onderste 42,000.
„Laat ons nu geheel' buiten rekening
laten de quaestie of de verplaatsing van
de beslissing over de rente van de 16
Raden van Beroep naar de ruim 1100
gemeentebesturen een verbetering is
naar onze meening is het tegendeel' waar
hier rijst een veel! ernstiger vraag
n.l. deze, of tot zulk gemorrel aan de
ellende der oude bezitloozen mag wor
den medegewerkt door hen, die de ell-
l'ende wijten niet aan de oude indivi
duen zelf, maar aan de maatschappij,
die hen den Kast en het leed laat dragen,
opdat de heerschende kl'asse kan rijk
worden en genieten.
„In volle bewustheid van de gevol
gen, die de verwerping van dit wets
ontwerp na zich kan slepen, ontkennen
wij dit met de grootst mogelijke beslist
heid".
Dat zou er voor minister Treub kwaad
uitzien, indien „Het Volk" ons niet ge
leerd had, zijn artikelen onder benefice
van inventaris te aanvaarden. Tijdens de
portefeuillequaestie b.v. kon men er om
den anderen dag een andere opinie in
lezen, zoodat onzeker is of we niet weer
met zoo'n geval van anderdaagsche
koorts te maken hebben. Intusschen is
des „Volks" critische opinie alvast zeer
merkwaardig. De heer Treub beleeft nog
niet veel pleizier van zijn ministerschap.
Hij heeft voorheen wel hard geblazen,
maar' brandt nu toch zijn mond. Dat
komt van de politiek.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De i
oproerige beweging in Epirus
dreigt een algemeen karakter aan te ne
men. Heden zal een begin worden ge
maakt met de ontruiming van Goritsa.
Generaal Papoelis vertrekt van Janina
daarheen om met de Nederlandsche offi
cieren de ontruimingsquaestie te regelen.
Reeds zijn aan de Grieksche grens 3500
a 4000 Albaneesche gendarmen samen
getrokken.
Volgens den correspondent van de
j,Köln. Z,tg." te Athene is de openbare
meenir.g de oproerige beweginig gunstig
gezind. Ook dr. Diillon komt in de „Daily
Tel." met pessimistische beschouwingen
uit Russische bron, waar men Albanië
ongeschikt vindt voor zelfstandigheid en
meent dat ook de Mohammedaansche
bergstammen tussohen de Bojana en de
Sjkoembi tot een opstand gereedstaan
en dat de vorst al's protestant van de
katholieken weinig steun heeft te ver
wachten.
Voor het oogenblik blijft intusschen
de voornaamste quaestie de opstand in
Epirus, en welke afmetingen zij zal aan
nemen, of de gendarmen in staat zullen
zijn de rust te herstellen of dat inter-J
nationale inmenging noodig zal zijn.
Van de Grieksche regeering mag men
een lbyale houding verwachten, deze is
in haar eigen belang en het is te betwij-1
fel'en of een onafhankelijkheidsverklaring
de onwilligen kan helpen, als zij niet
door eenige regeering worden gesteund.
De vraag blijft dus of zij inderdaad ner
gens hulp vinden, zij het in het geheim.
Voor het oogenblik ziet de tóestand er
niet rooskleurig, maar evenmin hopeloos
uit, zooals men het in Rusland wil doen
voorkomen en misschien verandert men
daar nog wel van meening na de be-i
sprekingen met den vorst van Albanië.
Volgens reizigers, of beter gezegd,
vluchtelingen, uit Portugal, die te Parijs
zijn aangekomen, is
de toestand in Portugal
hoogst ernstig. Dat zoo weinig berich
ten omtrent de troebelen en onlusten
der laatste dagen ontvangen worden, is
te wijten aan het feit, dat alle tfelegraaf-
en spoorwegverbindingen verbroken zijn.
De|reizigers, die Zaterdagmiddag uit Lis
sabon waren vertrokken, kwamen eerst
Donderdag te Parijs aan. De reis Lissa
bon—Parijs duurt, in gewone omstan
digheden 32 uur!
De vluchtende Portugeezen hadden
van Lissabon tot de Spaansche grens
niet minder dan zes keer moeten over
stappen. Overal waren de spoorlijnen
opengebroken, de Santaren-brug was ver
nield en verschillende, tunnels zijn on
bruikbaar gemaakt door de stakers-op
standelingen. die op verschillende plaat
sen bomaanslagen plegen en treinen la
ten ontsporen.
Hoeveel menschen bij al die wanda
den zijn omgekomen, is nog niet be
kend, maar de materieelle schade is zeer
groot. IJ 1
De directie van de Orl'éans-spoorweg
te Parijs deelt mede, dat zij tot nader
order geen biljetten meer uitgeeft voor
Portugal en het spoorwegverkeer stop
zet.
In Lissabon hebben, vólgens particu
liere berichten, in de laatste dagen bloe
dige straatgevechten plaats rgehad, waar
bij de patrouilles van ..a:ir wapens moes
ten gebruik maken en talrijke personen
gedood of gewond werden. Die oproeri-
'gen bedienen zich van bommen en heb-*
ben reeds verschillende gebouwen o.a.
het centraal-station, in de lucht laten
vliegen. Thans zouden zij de voornaamJ
ste wijken van Lissabon in hun bezit
hebben.
Sommige bladen verzekeren, dat het
oproer niets anders is als de langver-i
wachte tegenrevol'utie. In het Noorden
en Gosten komen verscheidene royalis
tische (benden opduiken, maar tot np heb
ben zij nog slechts een afwachtende hou
ding aangenomen*
Eenige dagen geleden is er
in Mexico
nu ook een Franschman vermoord, zoo
dat de Fransche regeering gelegenheid
heeft, zich met de zaken actief te be
moeien.
Uit Washington meldt men, dat het
leven van Perceval groot gevaar loopt,
indien de Engel'sche consul de grens
overtrekt en zich op Mexicaansch grond
gebied begeeft. De toestand is onge
looflijk te Jaures en nabij deze stad,
waar generaal Villa het bevel voert. Het
feit is bekend in officieel'e kringen, maar
om politieke redenen deelt men niets
aan 't publiek mede. Het aantal in de
laatste weken geheimzinnig verdwenen
Amerikanen is groot, dat niemand zich in
veiligheid acht. Telkens als men gene
raal Villa daarover iets zegt, beweert
hij niets te weten of handelt de zaak
met een praatje af.
Aan het departement van Buitenland-
sche Zaken te Washington meent men,
dat Amerika gerust troepen naar het bin
nenland van Mexico kan zendende toe
stand is daar juist als in China tijdens
den Boxer-opstand, zegt men met een
ironische lach.
Maar president Wiil'son ontkende, dat
er troepen zullen worden gezonden en
hij wil ook mariniers ontschepen voor
de legatie in de hoofdstadhij vindt
dat niet noodig.
GEMENGD.
iDoor een aardschuiving in
de buurt Pelican an Teil geraakte meer
dan 1 (mil'lioen 'kub. meter aarde over een
uitgestrektheid van 5 K.M. in beweging,
waardoor in de rivier een versperring
ontstond met een grondvlak van 150 M.
in omtrek en 50 M. hoog, zoodat de
geheele wijk met overstrooming bedreigd
wordt.
Men behoeft er bijna niet meer
aan toe te voegen van welke erfenis
er sprake is. Natuurlijk van de erfenis
v a n w ij I e n Leopold II. Er is thans
een wetsontwerp verschenen betreffende
de overeenkomsten, in zake deze erfenis,
gesloten door den Belgischen Staat met
de keizerin van Mexico (prinses Char
lotte) en de princessen Louise, Stefanie
en Clementine.
De overeenkomst met prinses Char
lotte betreft den afstand van goederen
(het domein van Ciergnon, Ardenne en
Tervuren) (door den koning aan den Staat
gedaan, en waarvan later bleek, dat hij
slechts eigenaar was voor de helft Die
andere helft behoorde aan prinses Char
lotte,, Daarom wordt aan 'skonings zus
ter een som van fr. 3-623.850 terug
geschonken.
Voor het verdrag met de prinsessen
Vvordt een crediet aangevraagd van fr.
17 millioen. In die som zijn andere ver
plichtingen begrepen, die de Staat bij de
aanvaarding der erfenis van Leopold II
tegenover derden op zich heeft genomen.
De prins von Wied heeft zich
gistermiddag naar Tsarskoje Selo bege
ven. Te 12 uur 30 werd hij in het
Alexanderpaleis eerst door den Tsaar en
daarna door de Tsaritsa ontvangen en
vervolgens nam hij deel aan de lunch in
het paleis.
De Tsaar heeft den prins von Wied
de Alexander-Newsky-orde verleend.
Volgens een mededeeling van het bu
reau Wolff heeft de prins zijn groote be
vrediging te kennen gegeven over de
zeer hartelijke ontvangst door den Tsaar
en de Tsaritsa en over het onderhoud
met minister Sasonof.
Volgens het verhaal van een oog
getuige van de catastrofe te Rom
mel s b ur g bevonden zich de ingenieur
Boesch en een aantal arbeiders in dej
chemische afdeeling der anilinefabriek,
toen plotseling uit het nltreer-toestel
een gele damp opsteeg.
Daar dit op gevaar wees, haastten al
len zich te vluchten, doch toen ze eerst
weinige passen van het gebouw af waren
volgde reeds de ontploffing. De vluch
tenden werden daarop onder de puin-
hoopen bedolven.
De arbeid is weer hervat in a li l e
m ij n e n van het Nauw van Calais. Geen
enkel incident deed zich voor.
Te St* Etienne deed zich heden ook
geen enkel incident voor in verband met
de staking, waarvan de uitbreiding on
veranderd bleef, behalve dat te Firminy
ook de machinisten het werk neerleg
den. Meer en meer begint het aan steen
kool te ontbreken, vooral jn de vallei,
van Gieres. De fabrieken gaan voort de
arbeiders te ontslaan.
Inkomstenbelasting.
Gisteren vergaderde de commissie van
rapporteurs der Tweede Kamer tot vast
stelling van het voorloopig verslag over
het nadere afdeelingsonderzoek van het
ontwerp-inkomstenbelasting.
iH:et streven is om dit ontwerp tijdens
het samenzijn der Kamer in Maart a.s.
nog af te doen.
Dr. P. P. C. Hoek.
Te IHiaarlem is overleden dr„ P. P. C.
Hoek, directeur van het Rijksinstituut
voor visscherijonderzoek aldaar..
De heer (Hioek was op 16 Juni 1851 te
Giethoorn geboren. Hij studeerde te
Leiden en werd in 1875 op proefschrift
„Eerste bijdrage tot een nauwkeurigeir
kennis der sessile Cirripediën" bevorderd
tot doctor in de wis- en natuurkunde.
Van 187411880 was hij assistent te
Leiden aan het Zoölogisch laborato
rium, van 1878 tot 1888 leeraar aan het
gymnasium en aan de hoogere burger
school alhier en in 1888 werd hij be
noemd tot wetenschappelijk adviseur in
visscherijzaken en directeur van het zoö
logisch station in den Helden Van 1902
tot 1907 heeft-hij te Kopenhagen vertoeft,.
In 1907 kwam hij in den Helder terug
en in 1912 volgde zijn benoeming tot di
recteur van het Rijksinstituut te Haarlem.
KORTE KRONIEK
Het bestuur van den A. N. D. B.
heeft aan het bestuur van het gemeente
lijk werkloosheidsfonds te Amsterdam
een berekening doen toekomen van de
kosten, die voor de gemeente zouden
voortvloeien uit aansluiting van den Dia-
mantbewerkersbond bij dat fonds. Het
bedrag wordt geraamd op een maximum
van f60.000 per jaar, zijnde het bedrag,
dat ten vorigen jare noodig zou zijn
geweest.
De Minister van BiinnenL Zaken
heeft ingetrokken de aanschrijving van
zijn ambtsvoorganger, waarbij bepaald
was, dat verpleegden van rijksopvoe
dingsgestichten behooren te worden bui
tengesloten van de opleiding tot onder
wijzer aan de daarvoor bestemde rijks
inrichtingen.
Op de jaarlijksche algemeene ver
gadering van den Bond van 'Schoenima-
kerspatroonsvereenigingen, te Deventer
gehouden, werd vastgesteld een regeling
tot het instellen van bondsdiploma's. Ter
sprake werd gebracht de wenschelijkheid,
dat het crediet, door schoenmakers te
verleenen, tot ten hoogste drie maanden
wordt beperkt.
Het elfde congres van den Midden
standsbond is bepaald op 14, 15 en 16
luli en zal gehouden worden te Dor
drecht.
Zeer waarschijnlijk breekt aanst.
Maandag een staking uit van de meubel
makers te Joure.
Bij de administratie van de „Tijd"
kwam deze week in, onder motto „Op
hoop van navolging" voor „de R. IC
Schoolvereeniging Onze Mijnstreek" een
Amerikaansch stuk ter waarde van f1653,
Inderdaad een koninklijke gift!
LEIDEN, 28 Februari.
„Schoolkindervoeding".
De vereeniging „Schoolkindervoeding"
heeft heden hare maaltijden gestaakt we
gens gebrek aan geld. Andere jaren sloot
het seizoen half Maart.
Prof. K. Lake.
Men meldt van hier aan de N„ JR,
Crt. iWlat zoozeer werd gevreesd, staat}
te geschieden, RroL Kirsopp Lake, sinds
27 Januari 1904 hoogleeraar in de oud
van het Nieuwe Testament ,aan de uni
versiteit alhier, die op het oogenblik ii\
christelijke letterkunde en de uitlegging
Engeland vertoeft, doch morgen Zater
dag terugkeert, zal waarschijnlijk reeds
kort na zijn terugkomst hier ter stede)
aan de Harvard-University te Cambrid
ge (Mass.) berichten, dat hij het hem
aangeboden hoogleeraarsambt zal aan
vaarden en als gevolg daarvan zjjn ont
slag aanvragen als hoogleeraar aan de
Leidsehe Universiteit
In het in den loop van de volgende
week verschijnend Theologisch Tijd
schrift zal met betrekking tot het heen
gaan van prof. Lake het volgende artikel
van zijn ambtgenoot, prot dr. B. P.
Eerdmans voorkomen:
iMet groot leedwezen wordt verno
men, dat onze medewerker prof., Lake
tegen den aanvang van den nieuwen cur
sus eervol ontslag heeft aangevraagd^
De heldere litteratuur-overzichten, wel|-
ke hij schreef, werden ook in het bui*
tenland op prijs gesteld.
Prof. Lake gaat niet heen uit gebrek
aan sympathie met de Leidsehe univer
siteit. Hij heeft zich daar steeds uitste
kend. op zijn plaats gevoeld.,
Het is zeer te betreuren, dat de hoofd-
E&TïSa!* van prof. Lake's vertrek is ge
legen in de gebrekkige geldelijke verzor
ging van het hoogleeraarsambt ten on
zent. Meerdere geldelijke zelfstandigheid
van ons universitair onderwijs wordt een
dringende eisch. De tegenwoordige toe
stand, waarbij vakmannen tot in de ge
ringste kleinigheden afhankelijk zijini, inp
dien zij iets voor hun vak wenschen te
doen, mag passen aan vroegere toestan
den, voor het heden doet zij het nietj
R. K. Kiesvereeniging.
Gisteravond vergaderde in de St. Jo
zefszaal de R,. K. Kiesvereeniging onder
voorzitterschap van (mr. P(.,Jr Mj. Aalberse.
Als eerste punt van de agenda stond
vermeld: Jaarverslag van den secretaris,
den heer Jaq. J„ PL- de Graaf. .Wjij stip
pen hieruit aan, dat het ledental in het
vorig jaar is gestegen tot 626. In het keu
rig en accuraat gesteld verslag werd met
bijzondere waardeering melding gemaakt
van het werken van de Jonge Garde
en het Verkiezingscomité gedurende het
drukke verkiezingsjaar», Onder dankzeg
ging aan den secretaris voor diens goede
zorgen werd het verslag goedgekeurd).
Diaarna bracht de penningmeester, de
heer F. M. A. Pieck, rekening en verant
woording uit van zijn financieel beheer. De
uitgaven bedroegen f 1538.19, terwijl de
inkomsten daar ongeveer f 750 beneden
bleven. Door de heeren Molkenboer*
Spendel en Stijnman werden de beschei
den nagezien en in orde bevonden. De
voorzitter bracht daarna den penning-
