Uit de Leidsche Vroedschap.
95) MAGNA.
BUITENLAND.
5e Jaargang
No 1331.
Bureau OSJOE SINGEL, 54, LEUÏSEM.
lnterc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT R! AD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het QI31LLUSTRBPRD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwark 'L
Afzonderlijke nummers VI, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Vrijdng
^7
Februari
ldl4.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer T5cent
Ingezonden mededeellngen van 1—5 regel® 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Qroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop an verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 centsimgebo^efl
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 eent.
Zullen ze 't gelooven?
In een polemiek met „De Vaderlan
der" schrijft „De Standaard":
„Thans bepalen we er ons toe, te her
halen wat we reeds verklaarden, dat o,.i.
van een ten tweeden male dingen naar
het ministerschap door dr, Kuyper geen
sprake meer zal kunnen zijn.
„Dit ware in 1909 mogelijk geweest,
maar is toen, van zoover wij oordeelen
kunnen, voorgoed afgesneden."
De „Stdrd." kan het .weten, zouden
we zoo zeggen, maar zal heer Roodhuy-
zen dit ook toegeven, 't Is zoo aanlok
kelijk om tot de linker kiezers te kun
nen zeggen: „Houdt mekaar goed vast,
want daar komt minister Kuyper aan."
En nu zou dit opkwikkertje geen dienst
meer kunnen doen? Neen, neen„De
Vaderlander" zal wel blijven beweren,
dat de kou nog niet uit de lucht is,
Men heeft links zoo iets noodig.
Onder de twaalf agenda-punten op
het iaatste oogenblik waren er nog twee
bijgekomen telde men er verscheidene,
die, zooals ieder kon voorzien, zelfs aan
het meest praatzuchtige lid geen enkeJ
woord zouden ontlokken. Men behoefde
niet onder het eerbiedwaardig gezelschap
der vroede vaderen te zijn opgenomen
om met zekerheid te kunnen voorspellen,
dat mr, Terpstra, dr. Andreae en mej,
Borgerding het door hen verzocht eervol
ontslag zouden verkrijgen. Dat de twee
aftredende leden der commissie tot we
ring van schoolverzuim zouden worden
herbenoemd, had wel ieder gewoon ster
veling kunnen droomen, evenals dat mii,
Sypkens, de eenige door B,. en :W|. aan
bevolen candidaat, tot secretaris van de
commissie van toezicht op het middel
baar onderwijs zou worden benoemd.
Wie zich echter had gewaagd aan een
voorspelling betreffende de benoeming
van een adjunct-keurmeester, zou waar
schijnlijk verkeerd zijn uitgekomen, daar
niet, zooals gewoonlijk, de eerste op de
candidatenlijst, de heer G.. H,uizer uit
Rotterdam, doch de derde, de heer F.
v. d. Broek uit Leiden, werd benoemd.
Dat de inwilliging van het verzoek van
den pachter van Burcht en Graanbeurs,
den heer A. Backer, om de pacht te
verlengen alleszins billijk is en tevens
in het belang der gemeente wie be
twijfelt het? En daarom valt het ook
niet te verwonderen, dat zonder slag of
stoot, zonder een enkele op- of aan
merking, volgens wensch van genoemden
pachter, waarmede overeenstemde het
advies van B,. en \VL, werd besloten,.
De heer Th. J. Heins zit nog enkele
jaren vast aan de pacht der bediening
van de buffetten in de Stadsgehoor
zaal. Genoemde pachter heeft altijd
trouw voldaan aan zijn verplichtingen,
en nu vraagt hij om gezondheidsredenen
van die pacht ontheven te worden. Wat
is billijker jdan aan dit jverzoek te voldoen?
FEUILLETON.
Slechts een gezelschap van goede
vrienden om ons nieuwe huis in te
wijden, had hij gezegd. Mijn dochter
zou niet tevreden zijn, heer baron, als
gij er niet bij waart. Ik heb mijn woord
gegeven, zoo dikwijls tot u te gaan,
tot ik u ons verzoek mondeling had ge
daan. 't Is reeds de vierde maal dat ik
hier ben.
Ik ben juffrouw Edith zeer dank
baar, dat zij zich mijner herinnert, had
Bernard geantwoord, en lachend had hij
erbij gevoegd: „Zij schijnt haar papa
goed naar haar hand gezet te hebben.
De Regeeringsraad had daarop een ko
misch toestemmend gebaar gemaakt.
Bernard verheugde er zich oprecht
over, zijn jonge vriendin terug te zullen
zien. Hij had haar in dezen onaange-
name tijd zeer gemist en hij hoopte in
stilte, dat de veranderde levensomstan
digheden geen al te groot onderscheid
tusschen voorheen en thans zouden ge
schapen hebben.
De eerste indruk bij het binnentreden
deed wel het tegendeel vermoedenj
De villa was in oud-ItaJiaansche stijl
gebouwd en imponeerde door haar g.root-
sche, schoone verhoudingen. De inwendige
Zoo dachten B|. en Wj. en ook de Raad.
Bij dit agendapunt kwamen echtervoor't
eerst de tongen los„ De heer Vergouwen
zeide, het te betreuren, dat B;. en Wj. bij
de voorwaarden van de verpachting geen
bepaling hadden ingelascht betreffende
het vergaderen pp Zondag. Wij meenen,
dat dit raadslid alleen of tenminste voor
namelijk doelde op feestvergaderingen.
„Echt Protestantsch", merkt misschien
de een of ander op. Maar wij willen
gaarne hier als onze meening uitspreken,
dat de Katholieke opvatting, ons inziens,
daar niet zoo héél ver van afstaat.
Daar zijn er onder ons, die zelf niets
van s'lafelijken arbeid op den Zondag
moeten hebben heel goed! maar
geen bezwaren gevoelen, als, anderen, jdfem
dag wel door slafelijken arbeid ontheili
gen om ontspanning of vermaak te be
zorgen! Zij willen dat wel eens een
breed en #uim standpunt noemen; eng
en egoïstisch schijnt ons een juistere
qualificatie. Doch ter zake. Mr. Aaiberse
had bij dit punt der agenda ook nog
een bemerking. Z,. i. werd er door de
gemeente veel te weinig gevraagd voor
de huur der Stadsgehoorzaal; in andere
gemeenten wordt voor dergelijke zalen
'n veel hoogere huur bedongen. De voor
zitter vond het zeejf gewaagd, de huur
te verhoogen; de zaal zou dan waar
schijnlijk niet zoo dikwijls worden
verhuurd, met het gevolg, dat de
pachter minder voor de pacht der
bediening van de buffetten zou kun
nen geven. Een schadepostje dus voor
de gemeente. De heer Aaiberse ver
klaarde zich bereid, aan B). en Wj. ge
gevens te bezorgen betreffende den huur
prijs van dergelijlke zalen in andere ge
meenten en liet verder met gerustheid
de kwestie over aan het beleid van B|.
en Wi. Van „rechthaberei" blijkt dit
raadslid zeer afkeerig te zijn. De argu
mentatie van den voorzitter leek ons niet
zoo heel sterk. Verschillende vereeni-
gingen zullen er ongetwijfeld wel een
duitje meer voor over hebben om deze
mooie zaal te huren, terwijl er toch altijd
een mindere prijs kan worden bedongen,
zoo er een vergadering wordt gehouden,
welke strekt ten algemeene nutte.
Nu we eenmaal dezen keer zijn be
gonnen met een schematisch overzicht
van alles wat er is behandeld, moet nog
gememoreerd, dat op het adres van B.L.
de Ridder, waarbij deze te koop aanbiedt
eenige perceelen weiland in den Crone-
steinschen polder onder Zoeterwoude, af
wijzend werd beschikt; dat de wijzigin
gen in de heffing van belastingen voor
het gebruik van het openbaar slachthuis
werden goedgekeurd.
De wijzigingen in de salarieering der
jongere ambtenaren en bedienden ter ge
meente-secretarie en op het kantoor van
den gemeente-ontvanger gaven ook al
weinig gelegenheid voor discussie. Ze
waren dan ook heel redelijk,. Een ge
meentebestuur mag er niét het zijne toe
bijdragen om uit te breiden aie categorie
eigenaardige wezens, ook wel betiteld
ruimte was groot en hel' verlicht, terwijl
de meubileering de grootste weelde ver
ried, zonder echter" overladen te zijn.,
Eenige bedienden en livrei volmaakten
het geheell 1
De Regeeringsraad ontving hem aan
de deur met groote hartelijkheid. Eeinge
heeren en dames waren er reeds
maar Bernard zag slechts de langere ge
stalte, die hem tegemoetkwam en op de
oude vertrouwelijke wijtze de hand reikte,.
Zij kwam hem grooter en statiger dan
vroeger voorzij trad met besliste vrij
moedigheid op. Een licht-blauw zijden
kleed stond haar voortreffelijk; crème
kanten omgaven haar hals en schouders,
in haar corsage droeg zij eenige fris-
sche theerozen.
Bernard kon zich onmogelijk voorstel
len, dat deze elegante verschijning het
bl'eeke kind met de slordige vlecht was,
dat hij eens in den dom van Bruckhoven
voor het eerst ontmoet had.
Is het niet als in een tooversprook-
je, elkaar zoo weder te zien, sprak zij na
de begroeting, met een blik op de omge
ving.
Reeds indertijd in uw rozen-cabinet
waart gij mij een rozen-fee, antwoordde
Bernard, en voor alles hoop ik, dat ik
u niet vreemd zal schijnen want anders
zou ik alles liever bij het oude wen-
schen.
O, daarvoor bestaat geen gevaar.
als het „hoeden-pioletariaat", die 'langs
's Heeren straten flaneeren met hooge
boorden en leege beurzen. Zeer juist
merkte de voorzitter later op, dat de
maatschappij er niet is voor de ambte
naren, doch de ambtenaren voor de maat
schappij; dat de ambtenaren zijin de die
naren van de burgerij. Zeer juist. Maar
de burgerij wenscht goede, alleszins
bekwame en ijverige dienaren te hebben.
En daarom zal zij Let toejuichen, als de
ambtenaren in publiekrechtelijken, dus in
haren dienst, een' alleszins billijk loon
ontvangen. Maar wat de burgerij veraf
schuwt ishet te- reel aan ambtenaren,
met gevolg niets-doen en luieren. Wij
willen niet zeggen, dat zoo iets in deze
gemeente gescniedti Maar scherp toezien
om dien ongezonden en den ambtenaars
stand beleedigenden toestand te voor
komen, is ook hier, evenals overal el
ders, plicht van het gemeentebestuur. Bij
dit agenda-punt werd nog een korte dis
cussie gevoerd ovej de bevolkingsagen
ten, die nu in salaris worden achter
gesteld bij de adjqnct-comniiezen. Met
volle respect voor het ambt van de eerst
genoemde categorie'personen, merkte de
voorzitter op, dat yan hen minder ont
wikkeling en voorbereiding wordt ge
vraagd dan van de adjunct-commiezen,
en dat daarom hun. salaris redelijkerwij
ze lager kan zijn. j
Laatste punt van I de agenda was de
wijziging in de bezoldiging ,der politie
beambten,. jn hoofdzaak komt deze hier
op neer, dat met ingang van 1 Juli aan
alle politie-agenten het minimum, en ma
ximum salaris met '50 gld. wordt ver
hoogd,. De anderewijzigingen Zijn door
ons reeds breedvoerig vermeld. De vrij
zinnig-democratische raadsfractie had
echter een amendement voorgesteld om
die salaris-verhooging met 1 April te
doen ingaan. De heer Fokker als bij
zonderheid diene vermeld dat dit raads
lid in deze zitting nog niet had ge^-
sproken! verdedigde het voorstel zeer
zwakjes. Zoo'n zwakke verdediging
van een door een g e h e e 1 e fractie
ingediend amendement maakt toch wel
de politiek wat al te doorzichtig,.
Op de zeer juis,te opmerking van wet
houder v. d. Lip, waarom men dan
wél had goedgevonden, dat de salaris-
verhooging van het secretarie-personeel
eerst met 1 Juli inging, wist de heer
Fokker niets ernstigs te antwoorden.
En zijn vrijzinnig-democratische mede
leden zwegen dat ze zweetten. De over-
groote meerderheid van den Raad bleef
er van overtuigd, dat de financieele toe
stand der gemeente de aanneming van
het voorstel van B. en Wi. noodzakelijk
maakte.
De heer Sijtsma kon het niet goed
keuren, dat er nog een rang van bri
gadier werd ingesteld. Z,oo iets brengt
maar als gevolg mede kruipen en kon
kelen om in een goed blaadje te ko'-
men bij de superieuren. En de burge
meester, als hoofd der politie, is van
het oordeel van deze superieuren afhan
kelijk. Indien deze schaduwzijde zoo don
ker is, als de heer Sijtsma het
voorstelt, zijn alle onderscheidingen
eigenlijk uit den booze. Maar wij ver
trouwen eensdeels, dat de geest onder
het politiekorps niet zoo gedemoralfe
seerd is, anderdeels, dat de burgemees
ter zich ook voldoende zal laten inlich
ten door het lager personeel zelf, om
een dergelijke handelwijze te 'kunnen
voorkomen of bemerken.
Wij moeten ons geweld aan doen om
niet veel meer te zeggen naar aanleiding
van den bij dit punt besproken kinder
toeslag. De heer Aaiberse, wilde eerlijk
erkennen, dat het eene argument wat,
B. en W|. daartegen aanvoerden, (het is
willekeurig en onlogisch zulk een reh
geling alléén voor de agenten van po
litie in te voeren), wel indruk <(p hem
maakte, het andere (geen enkele ande
re gemeente heeft zulk een regeling ge
troffen) daarentegen niet.
Van een buitengewone overredings
kracht schijnen ons echter géén van bei
de argumenten.
Mr. Aaiberse verklaarde verder gaar
ne een motie, inzake den zg. kindertoe
slag voor alle lager bezoldigde gemeente
ambtenaren te zullen indienen, als hij weet
dat meerdere leden van den Raad zich
bij hem aansluiten. De heer Sijtsma kan
zijn afkeer tegen deze wijze van sala
rieering niet vèrkroppen en het deed
hem blijkbaar goed als zijn meening'
uit te spreken dat de meerderheid van
den raad zich er tegen zou verklaren,
om principieele redenen.
Principieele redenen,
Den vorigHi keer hebben wij 't daar al
reeds over gehad,.
De Voorzitter gevoelde veel voor den
z.g. kindertoeslag, maar, zoo zeide hij, in
de burgermaatschappij verdienen de ïmen-
schen met groote huisgezinnen toch ook
niet meer dan die met kleine, en hij
nam als voorbeeld twee sigarenwinkel
liers.
Een slecht gekozen voorbeeld. Voor
winkeliers is een dergelijke „salari
eering,, beslist theoretisch en prac-
tisch onmogelijk (Nog buiten beschou
wing gelaten, dat bij nen van „salariee
ring" in den'eigenlijken zin geen sprake
is). Voor het lagere ambtenaren-perso
neel ook Nogmaalsde burger-maat
schappij kan en mag er niets o,p tegen
hebben, als voor de ambtenaren een re
delijkerwijze zoo goed mogelijke sala
rieering wordt ingevoerd (natuurlijk niet
een te hooge), mits die ambtenaren
èn als mensch èn als arbeidskracht opj
hoog peil staan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
In Valencia zijn
staking
:n daarmede gepaard gaande onlusten
litgebroken. Deze staking, zoowel als
Je onlusten in een aantal andere Spaan,-
sche steden, moeten worden toegeschre
ven aan antevredenheid der bevolking
over de invoering van een nieuwe ge
meentelijke inkomstenbelasting^
Omtrent den toestand te Valencia, die
zeer ernstig moet zijn, wordt nog gq-
meld, dat de bevolking er zeer opgewonr
den is en gisteren talrijke wagens met
levensmiddelen, die naar de stad gingen,
overvallen en geplunderd heeft. Fabrie
ken en winkels moesten gesloten wor
den. De menigte wierp met steenen naar
de tramwagens, zoodat de tramwegmaat
schappijen besloten het bedrijf te sta
ken. Op het voornaamste plein heeft
men omgehakte boomen nedergelegd om
het verkeer onmogelijk te maken. In de
stad staat geen enkele lantaarnpaal meer
zoodat 's avonds alles in duisternis is
gehuld. Tusschen de bevolking en de
politie kwam het ettelijke malen tot
botsingen. De woning van den burge
meester moest door een compagnie sol
daten worden beschermd. Toen de bur
gemeester zich gisteren onder geleide
van bereden gendarmes buiten zijn wor
ning begaf, riep de menigte: „Weg met
hem, hangt hem op."
Ook te Barcelona hebben botsingen
met de politie plaats gehad. Een carna
valsstoet bewoog zich door de straten,
en stelde blijkbaar als toespeling op de
nieuwe belasting een begrafenis voor.
Toen de stoet voor een kerk kwam, pn>
testeerden de geloovigen tegen 'tgeen,
zij als een bespotting van den godsj-
dienst opvatten.
Tusschen de Katholieken en de car-
navalvierders ontstond een formeel ge.-
vêcht, De politie kwam daarbij' tus1-
schenbeide, doch trad zoo ruw op, dat
de beide strijdende partijen zicli tegen
de politie keerden. Dertig personen zijn
zwaar gewond, en velen werden gearres
teerd.
Wie gaan terug naar Zuid-Afrika, he8-
ben l
de Afrikaansche bannelingen
verklaard. Ook als wij er niet in slaj-
gen de regeering van ons recht daartoe
te overtuigen, zullen wij toch gaan. Om
gearresteerd te worden? Wie weetL
Op alle verdere vragen en alle verder
aandringen, antwoordden de mannen,
dat zij „in de handen waren van de ont
vangst-commissie van de labour-partij"
en dat ze verder van niets afwisten/
Nu is op het oogenblik de positie
van de bannelingen dan ook vrij delicaat
Er wordt n.I. door twee partijen om
de „eer" van hun naam en van, hun
persoon gestreden: door de labourpartij
en door de „Daily-Herald"-groep, de
fractie der uiterste socialisten.
Op het oogenblik zijn de bannelingen
„in handen" van de labour-partij, diej
ze ondergebracht heeft in het Graftoiv
hotel, Tottenham, Court Road en di-e
een fonds wil bijeen brengen om ze van
het rioodige te voorzien en ze te steunen
bij de stappen, die zij voornemens zijn
te doen om hun recht tot terugkeer naar
Zachte tonen zweefden door de zaal„
,H,eer Bode's violoncel, dien Bernard ai
van vroeger kende, zong zachte wijzen
ter begeleiding van Edith; daarna smol
ten de tonen, in wonderbare eenheid sa
men. Bernard gevoelde zich door de beerw
lijke accoorden als meegesleept en moest
ten slotte denken aan de woorden ,van|
de kleine Excellenz: dat van alle
disharmonieën van heden de macht der
tonen den geest het meest bevredigde.
Toen men aan tafel ging, vond Behren
berg zijn plaats naast de dochter des
huizes. Daar minder dames dan heeren
aanwezig waren, had aan de andere zijde
de overste een plaats gevonden. Links
van Edith zat de heer Bodu, het muzi
kale genie; in het onderhoud met zijn
schoone buurvrouw scheen hij echter he
denavond den rechten toon hiet te kun
nen Wreffen, want zij wendde zich bij
voorkeur tot haar anderen buurman.
Zijt gij tevreden met de inrichting
en versiering, vroeg juffrouw Edith, toen
zij zag, hoe Bernard's blik door de Sier
lijk uitgedoschte kamer zweefde, 't Is
de kleine eetzaal, die er gemüthlich
moet uitzien. Ik heb er bij de verrich
ting vaak aan gedacht, of 't uw bijval
wel. hebben zóu.
(Wordt vervolgd).
Daarin komt geen verandering, zelfs onze
muzikale avonden zijn gebleven als vroe
ger, sprak Edith lachend. Die bevielen
indertijd wel', al gaaft gij ,u voor 'onmu
zikaal uit. Gij herinnert ,u nog wel
eens werd er muziek gemaakt, daarna
gesoupeerd en-dan nog wat gekeuveld....
Maar gij hebt mama nog niet begroet,
voegde zij erbij, zijn zoekenden bl'ik op
merkend. Zij is daar in.de kamer met
eenige "andere dames. Later moet gij onze
villa toch eens op uw gemak bezichti
gen. Ik ben zeer benieuwd, hoe die ju"
bevallen zal.
Behrenberg zocht de vrouw des hui
zes mevrouw Schultze ontving hem zeer
beminnelijk. Ook op haar schenen de
jaren voordeel'ig gewerkt te hebbenzij
zag er veel krachtiger uit en gaf ook toe
zich krachtiger te gevoelen, wat beslist
nieuw was. i y
Zij wisselde eenige woorden met
Behrenbergdaarop nam de muziek
uitvoering een aanvang. Juffrouw Edith
had nog vorderingen gemaakt en kon
den muziekkenners wel voldoen.
Behrenberg had gedurende de muziek
nauwelijks bemerkt, dat er iemand aan
zijn zijde had plaats genomen. Eerst toen
delpauze intrad, zag hij, dat het een oude
overste'was. t 1 -
Deze (wendde zich nu tot hem en Vroeg
of hij goed verstaan had, dat hij in hem
den Rijksdag-afgevaardigde baron Reh-
enberg uit Westfal'en voor zich zag.
Behrenberg bevestigde het en de officier
Jeelde hem mede, dat hij in den laatsten
ijd meermalen over hem had hooren
jpreken. i 1 1
Een jonge landsman van u staat
in mijn compagnie, zeide hij.
Dat moet de jonge Hellbrinck zijn,
antwoordde Bernard. Ik hoop, dat gij
niet ontevreden over hem zijt. Het is
een brave, knappe jongen.
Al's militair deugt hij niet erg, maar
hij is van goede wil en gedraagt zich
opperbest. Ik zag 'terstond, dat de arme
jongen honger en dorst had naar inkt
en boekenwijsheid.... Op zekeren dag heb
ik hem eens gevraagd, juist toen hij het
hoofd erg hangen liet, of hij er geen
zin in had bij mij als oppasser in dienst
te treden. Ik ben een oude vrijgezel...
kan alles inrichten, zooals ik wil. Ik
had natuurlijk niet veel voor hem te
doen, maar schrijven kan hij genoeg voor
mij en ook kan hij mij helpen mijn boe
kerij in orde te brengen. Eerst was "hij
een beetje afgetrokken, maar later heeft
hij mijn inzicht begrepen en is daarop
toch ingegaan.... Is mij bevallen, zeer
goed bevallenZonder eenige valsche
trek, een flinke kerel. Hij spreekt van (u
.met de grootste vereering.... Later vertél
ik u nog wel eens meer daarvan, voegde
hij erbij, daar juist de muziek .weder be
gon.