Zatei d
21
BUITENLAND-.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e no
1326.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT B! AD VERSCHIJNT El.KEN DAG. UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met OIM PUS POLIS Ongevallen-verzclcering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per Icwarfj V
Afzonderlijke nummers 2V„ cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Februari
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elkf regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 10 cent met gratis
bewijsnummer Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naai plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur koop en verkoop
(geen handels-advertentlën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent, aangeboden
betrekkingen 5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
R. K. Werkgevers.
Zooals blijkt uit een ingezonden stuk
in dit nummer, heeft zich een comité
gevormd, dat zich ten doel stelt de o,p>-
richting van een R. K. Vereeniging van
Werkgevers.
Zulk een vereeniging is ten zeerste
gewenscht De arbeiders hebben zich ge
organiseerd in Katholieke vereeniging en-,
de middenstanders hebben dat voorbeeld
nagevolgd, maar zij, die zich niet tot
den middenstand kunnen rekenen
groot-handelaren, groot-industrieelen
staan nog ongeorganiseerd, ten minste
niet georganiseerd op Katholieken
grondslag.
,j,Moge ik het beleven, dat ook de
hoogere standen het voorbeeld der ar
beiders navolgen en zich in Katholieke
vereenigingen organiseeren" aldus
ongeveer de Kerkvorst van Haarlem's
diocees op het zilveren feest van den
Ned. R. K» Volksbond.
Voor een gedeelte althans zal nu die
wensch van onzen Bisschop verwezenlijkt
worden. De R. K. werkgevers worden
opgeroepen zich te vereenigen op Ka
tholieken grondslag en zullen, naar wij
vertrouwen, aan dien wensch gehoor
geven.
Naar aanleiding van de circulaire zou
den er nog wel eenige vragen zijn te
stellen wij nemen ons echter voor,
daar later op terug te komen. Laten we
nu onzè volle instemming, of, liever ge
zegd, onze groote vreugde betuigen met
het plan van het comité, en de R. K.
werkgevers aansporen, van hunne sym
pathie daadwerkelijk te doen blijken.
lYliddenstandsbelangen.
De middenstander klaagt wel eens, dat
er zoo weinig wetten worden uitgevaar
digd in zijn belang, en moppert ook wel
eens, dat de bestaande weiten, d.e zijp
voordeel beoogen, lang niet naar zMn
zin zijn samengesteld.
Wat hier ook van waar moge zijn
zeker heeft een middenstander n.ec het
recht te k»ag^n of te mopperen, als hij
geen belangsiehing toont voor de wet-
geving, ais hij niei door middel van zijn
organisatie er bij de regeering op aan-
dringt, dat zij nieuwe wetten zal ont-
werpen of in de reeds ontworpen wijzi
gingen aanbrengt.
En hoeve.e m.ddenstanders zijn er niet
hun getal wordt we.iswaar ge.uKkig
steeds kleiner die in deze een cyni-
sche onverschilligheid aan den dag le
gen?
Moge nu eens Maandagavond op
de vergadering van de Hanze het te-
f;endeel blijken» Mogen in grooien ge-
ale de middenstanders opkomen om te
bespreken het ontwerp Handels wa
en, zoo het gewenscht mocht
blijken, eenige wijziging in dat omtwerp
aan de regeering voor te stellen»
j De Handels waren wet, welke
zich ten doel stelt vervalschingen, een van
de vormen van oneerlijke concurrentie,
te voorkomen, is werkelijk een midden-
standswet.
!Wjj vertrouwen dan ook, dat het be
stuur van de Hanze succes zal hebben
met het besluit om op de agenda de
bespreking van deze wet te zetten
een succes, dat zich openbaart in een
talrijke opkomst.
i ALGEMEEN OVERZICHT.
J De minister van oorlog in Frankrijk
leeft thans naar aanleiding van de epi-
demiën welke de
de Fransche garnizoenen
in het Oosten des lands teisteren, beslo
pen om tot 15 Maart a.s. het oproepen
der reservisten voor de bovengenoemde
garnizoenen uit te stellen.
Een der Parijsche bladen wijst erop,
dat het aantal recruten, hetwelk daar
door voor hunne gezinnen behouden zal
blijven, 50.000 bedraagt, dat is dus on
geveer gelijk aan het surplus aan mili
ciens dat door de nieuwe wet aan de
jongste lichting werd toegevoegd»
De nationale verdediging is, meent
mcn, ook zonder dit zwakste gedeelte
van het contingent, dubbel en dwars ver
zekerd. Men kan dus zonder eenig be
zwaar de bevolking der kazernes tot ;t
normale cijfer reduceeren. 1
Intusschen heeft de „Humanité" het-
tweede rapport van den militairen ge-
neesknudigen dienst, over de oorzaken
van den ongunstigen gezondheidstoe
stand in het leger gepubliceerd. Als eer
ste oorzaak wordt hier de vermindering
van het aantal geboorten genoemd. Wiani
terwijl de bevolking van Frankrijk niet
meer toeneemt, zijn steeds meer rekruten
ingelijfd, zoodat de keuring al minder
en minder streng is geworden. Dienst
plichtigen, die men eigenlijk om hun
gezondheid had moeten afkeuren,, zijn
goedgekeurd. Daar komt bij dat de ge
zondheidsdienst onvoldoende is en dat
er vooral in de eerste maanden zeer veel
van de rekruten wordt gevergd. Met
koortsachtige haast worden, na de inlij
ving in October, de oefeningen begon
nen om de soldaten in den kortst moge
lijken tijd klaar te maken voor mobi
lisatie.
Sedert 1905, het jaar waarin de twee
jarige dienstplicht was ingsteld, is de
datum waarop de recruten afgeëxerceerd
moesten zijn bepaald op 15 Februari.
Men heeft op die wijze de vermindering
van diensttijd willen inhalen.
Het Hongaarsche Huis van Afgevaar
digden is gisteren weer eens in zijn
ouden doen geweest, d.w.z. het tooneel
van
rumoerige scènes
Het was naar aanleiding van een mo
tie van wantrouwen in den voorzitter
van het huis, welke door de oppositie
was -ingediend.
De min.-president, graaf Tisza, nam
het eerst het woord om te verklaren, dat
deze motie niet op de dagorde kori wor
den geplaatst, maar de oppositie schreeu-
de zoo hard, en maakte zooveel lawaai,
dat zijn woorden niet te hooren waren.
Onder de herriemakers der oppositie
was ook de vroegere minister van ju
stitie, Szekely, en het lid der regeerings-
partij, baron Podmanicki riep hem toe:
„maak niet zoo'n lawaai, vertel ons lie
ver eens hoeveel gij van de Panama-
en zoutgelden in uw eigen zak hebt ge
stoken!"
„Schurk, schurk!" schreeuwde Sze
kely. Hij werd tot de orde geroepen en
deelde dan mede, dat niet hij, maar wel
Podmanicki van deze gelden had opge
streken.
Podmanicki noemde dat een leugen.
H*ij had geen gestolen geld noodig.
De opwinding werd al hooger en I100-
ger, en om vechtpartijen te voorkomen,
sloot de voorzitter maar spoedig de ver
gadering.
Betreffende het optreden van
Rusland tegenover de Brilkankwesties
maakt het Russische ministerie van bui-
tenlandsche zaken een aantal diploma
tieke dokumenten openbaar over de cri
sis op den Balkan.
Daaruit blijkt het onpartijdige karak
ter en de belangeloosheid, van Ruslands
optreden.
Verder blijkt er uit, dat Rusland je
gens alle Balkanstaten en jegens Roeme
nië een vriendschappelijke houding aan
genomen heeft. Van het begin der crisis
af heeft Rusland er naar gestreefdher
vormingen in Europeesch Turkije door
te zetten, toen de breuk echter onver
mijdelijk was geworden, heeft de Russi
sche diplomatie al haar krachten inge
spannen om de goede verstandhouding
en de samenwerking der mogendheden
op den grondslag van territoriale belan
geloosheid te handhaven en ieder afzon
derlijk optreden te voorkomen.
Verder was haar doel den hondge-
nooten de door hun inspanning verwor
ven voordeelen te verzekeren.
Rusland verklaart voorts vast beslo
ten te zijn, zich te kanten tegen elk af
zonderlijk optreden en tegen elke po
ging van een der mogendheden om zich
op den Balkan den voorrang te verzeke
ren.
De thans afgetreden
Portugeesche Minister Costa
heeft de kunst verstaan om het Portu-
geesch ebudget voor het looipende jaar
dat volgens de begrootingsraming een
aanzienlijk tekort aanwees, met een over
schot te doen sluiten. Voor het eerst in
80 jaar tijds zijn de inkomsten der Portu-
geesche regeering hooger geweest dan
de uitgaven. De dienst, voor 1914-15
opent dientengevolge met een voordeelig
saldo van 3392 conto^; (1 conto is cir
ca fl. 2.700), waarvan,.2500 contos voor
leger en vloot zullen worden gebruikt.
Het ongekend gunstig? resultaat is ver
kregen door besnoeiing der uitgaven en
verhooging der inkomsten. Wat laatst
genoemde betreft, zijn hiertoe verschil
lende belastingen verhoogd. De corres
pondent der Fr. Ztg. te Lissabon deelt
mede, dat hierbij op eigenaardige wijze
te werk is gegaan. De grondbelasting is
in de steden op een minimum van 10
pet. en op het land op minstens 7 pet.
gebracht. Aangezien hier echter allerlei
opcenten en stedelijke heffingen bijko
men, stijgt de werkelijke heffing in ve
le gevallen tot 40 pet. en in enkele zelfs
tot 90 pet. van de opbrengst, waardoor
een scherpe crisis in de bouwbedrijven
etc. is uitgelokt. Het is dan ook zeker,
dat het nieuwe Ministerie, hoewel uit
aanhangers van Costa bestaande, deze
belastingen weer zal moeten verlagen.
Wat de uitgaven betreft, is een wet aan
genomen, krachtens welke tsuschentijd-
sche verhooging der uitgaven door sup-
pletoire begrootingen verboden is, wan
neer niet tegelijk met de uitgaven mid
delen tot dekking worden aangewezen.
Wanneer hieraan de hand wordt gehou
den, dan kan dit een krachtig middel
vormen tot het handhaven van het even
wicht in de staatshuishouding.
GEMELD.
De Rijksraad te $4. Pietersburg heeft
bij de beraadslaging lover de wet tot
beperking van het Misbruik van
sterken dra n.h<f loten, aan de la
gere, middelbare en hoogescholen cur
sussen in gezondheidsleer te verbinden,
waar op de gevaren van het alcoholisme
de aandacht zal worden gevestigd.
Drie roovers hebben een sneltrein
van den Newt. Orleans Lim. spoorweg
twaalf mijl ten"' noorden van Birming
ham tot stilstand gebracht. Zij braken
de mai.zakken open en stalen er 4ü.üüo
dollars uit. Daarna haakten z.j de loco
motief van den Le.n af, s,pron0eui ei >.p e..
onisnapien naar een p.aats, waar een
aato op lien wachtte.
Presideni Wj.son beeft z en tegen
óver bezoekers van het W,;tie Huis uii
gelaien over den daoun der e.r-te door
vaart van net Panama-.,anaal. De
president mee.it, dat r.ed, in den komen,
den herfst, dus lang vóór de officieele
opening in Januari d.a.v., de scnepen
door het kanaal zul.en kunnen varen,
wat voor hem een reden te meer is om
op het vervallen der clausule Lei.e.fende
den tolvrijdom aan te dringen. De presi
dent heefi de overtuiging, dat de bewuste
clausule, in verband waarmede het Hay-
Pauncefote-tractaat staat, nog in deze
Congreszitting zal worden behandeld.
Te Ploderberg, in Zuid-Stiermarken,
zijn 5 kleine kinderen levend ver
brand. Terwijl de ouders waren uitge
gaan, speelden de kinderen met lucfers.
Het gevolg was, dat er brand ontstond
en de kinderen in de vlammen1 omkwa
men.
In het Lagerhuis heeft sir Edw.
Grey gisteren, in antwoord op een vraag
hem gesteld, enkele bijzonderheden mee
gedeeld omtrent den toestand op h el
Balkanschiereiland en de verhou
ding var. Engeland tegenover Albanië. Hij
verzekerde, dat in de streken, waar de
oorlog gewoed had, de toestand nog zeer
droevig was. De ellende was in de be
trokken staten, maar vooral in Albanië,
zeer groot; de regeeringen hadden echtej-
nog geen beroep gedaan op Europa.
De Haarlemsche Katholiekendag
van 1914.
Eergisterén vergaderde te 's-Graven-
hage het Hoofdbestuur der Katholieken
dagen in het bisdom Haarlem.
Het algemeen onderwerp voor der.
Katholiekendag, dit jaar te Rotterdam te
houden, werd nader en duidelijk gefor
muleerd: „De Katholiek in zijn optreden
naar buiten".
In drie verschillende secties zullen 'de
drie Volgende onderdeden van het onder
werp worden besprokenI. De Katho
liek in het openbaar godsdienstig leven.
II. De Katholiek in het openbaar maat
schappelijk leven. III. De Katholiek en
zijn ontspanning. JN. H. Ct.)
Strooken briefkaarten.
Naar de „Msb." verneemt zullen bin
nenkort geperforeerde strooken brief
kaarten van tien stuks verkrijgbaar wor
den gesteld, zooals bijv. in Duitschland
het geval is.
Het „Vad." kan hieraan toevoegen, dat
tot deze uitgifte overgegaan zal worden,
omdat op deze aan een strook beves
tigde kaarten, gemakkelijk met de ma
chine geschreven kan worden.
Ongevallenwet en]koffiehuisbedienden.
De Bond van R. Kath. Geëm ploy eerJ
d^n in het Logement- en Koffiehuisbe-
drijf wendde zich met een adres tot den
minister van Handel, Landbouw en Nij
verheid, verzoekende bij de eerstkomende
behandeling tot herziening der wet op
de Ongevallenverzekering, te bevorde
ren dat die wet ook van toepassing;
worde gebracht op de geëmployeerden
in 't Logement- en Koffiehuisbedrijf en
dat hunne uitkeering niet alleen wordt
berekend over het genoten salaris, maar
volgens hun aanslag in de bedrijfs- en
inkomstenbelasting.
Ter toelichting dient dat de bedoelde
geëmployeerden voor hun arbeid bijna
of in 't geheel geen loon genieten, zoo
dat zij uitsluitend fooien als hun inko
men hebben aan te merken. Deze in
komsten worden in aanmerking genomen
bij den aanslag zoowel op de bedrijfs-
als inkomstenbelasting, terwijl in de wet
'op de Ongevallenverzekering de fooien
niet als loon worden genoemd.
Trustbestrijding.
Woensdag is te Amsterdam een ver-
gadering*4" geftoudeii van een comité,
waarin zitting hadden eenige sigaretten-
fabrikanten en -importeurs, benevens af
gevaardigden van het Verbond van Si
garenfabrikanten vereenigingen in Ne
derland te Utrecht, den R. K. Zuidelij
ken Sigarenfabrikantenbond in 's Bosch,
de Vereeniging van Sigarenfabrikanten
te Eindhoven, de Nederl. Vereeniging
van Sigarenwinkeliers te Amsterdam en
de Vereeniging van Reizigers in bewerk
te tabak te Amsterdam.
Deze vergadering was belegd met het
Joel, maatregelen te treffen om tot op-
riJvüng van een bond tot bes rijding van
uen Amerikaanschen tabakstrust te ko
men, daar deze tabakstrust een groot ge
vaar voor het geheele tabaksvak wordt
geacht.
De vergadering was van oordeel, dat
iiet verder voortdringen van dezen trust
in ons land met alle gepaste middelen
dient te worden tegengegaan, en besloot
onmiddellijk tot oprichting van een Ne-
derlandschen Bond voor Trustbestrijding
in het Tabaksvak.
Het voorloopig bestuur werd als volgt
samengesteld: M. Retera, Beek (L.),
voorzitter; A. Donker, Amsterdam, se
cretaris F. S. Stroosnijder, Amsterdam,
penningmeester; J. H. Weber, Amster
dam en A. J. M. Groote, Amersfoort.
Besloten werd de ideeën van den bond
door middel van openbare vergaderingen
persberichten, circulaires enz. aan het
publiek bekend te maken.
KORTE KRONIEK
De Raad der gemeente Veendam
heeft de Politieverordening herzien en
bepaald, dat kinderen beneden 16 jaren
niet meer toegang hebben tot gewone
bioscoopvoorstellingen Alleen tot spe
ciaal door den burgemeester goedgekeur
de „kindervoorstellingen" met daartoe
gewaarmerkte toegangsbiljetten hebben
deze kinderen toegang.
Het conflict in het schildersbedrijf
begint te Wieesp een ernstige wending
te nemen.Tot de vorige week hadden
de patroons voor de gezellen de gele
genheid opengelaten zich weder aan te
melden. Niemand maakte daar echter
gebruik van en nu zijn Zaterdag een
voudig allen ontslagen en voorzien de
patroons <zich van nieuwe arbeidskrachten
'van buiten. .Dit geeft van den kant der
uitgesloten gezellen aanleiding tot onge
regeldheden, die (eergisteren zoo'n omvang
namen, dat tegen vijf personen proces
verbaal moest worden opgemaakt wegens
hinderlijk volgen en dat gisteren de po
litie met zes rijksveldwachters is ver
sterkt.
De landarbeiders te Bellingwolde
(Gr.) bereiden zich voor op een loon
strijd met de landbouwers Zij hebben in
den laatsten tijd herhaaldelijk vergaderd
en voor de komende werkzaamheden hun
voorwaarden vastgesteld. Aan de land
bouwers zijn deze medegedeeld: de ar
beiders vragen een loon van 15 cent
per uur met een 8iurigen arbeidsdag.
In den oogsttijd zal langer gewerkt kun
nen worden, doch het uurloon zal in dien
tijd 25 cent bedragen. Er is niet veel
kans dat de landbouwers op déze
eischen ingaan.
Te 's-Gravenhage is op 64-jarigen
leeftijd overleden Mr. L. H. Kühn, "de
ken van den Raad van toezicht en disci
pline van de orde van advocaten, aldaar.
Aan hen, die trachten de werksta
king te Almelo te doen beëindigen, is
van de zijde der patroons schriftelijk me
degedeeld. dat dezen te allen tijde voor
hun personeel, ook voor hen die staken,
zijn tesQreken. Over het door den Bond
in de Kleedingindustrie geëischte collec
tief arbeidscontract of verhooging van de
bestaande loonen wenschen zij echter
geen enkel onderhoud.
LEIDEN, 21 Februari.
Het bestuur van de medische fa
culteit der Leidsche studenten heeft zich
vooï het jaar 19141915 geconstitu
eerd als volgt: E. H. La Chapelle, prae-
ses. Mej. J.- de Groot, ab-actis. J. M.
Rom bouts, quaestor. L. v. d. Perk, as
sessor I. J. Wi. v. Weert, assessor II.
A. Westra, assessor III, en F. L. Ou
dendal, assessor IV.
Tot directrice der Kweekschool
voor bewaarschoolhouderessen alhier is
benoemd mejuffr,. Bi. de Sauvage, van
Haarlem.
Ter secretarie dezer gemeente is
neergelegd een ontwerp voor de zomer
dienstregeling 1914 aangeboden door de
Maatschappij tot expl. van Staatsspoor
wegen, en een aangeboden door de Ned.
Centraalspoorwegmaatschappij.
Beide zijn ook tot een beperkt aantal
verkrijgbaar bij den boekhandel firma
Gebrs. van Cieef te 's Oravenhage, de
eerste tegen betaling van 321/2 cent, en
de laatste tegen betaling van 16 ets.
per exemplaar, en eventueele portokos
ten.
Op Vrijdag 3 April zal hier ter ste
de namens de afd. Leiden en omstreken
van de Holl. Maatschappij van Land
bouw op het terrein van Zomerzorg, bij
het station H. IJ. S. een tentoonstelling
worden gehouden van rundvee, schapen
en paarden.
Het Bestuur van het Gemeentelijk
Werkloozenfonds heeft het percentage
van den bijslag over de maand Maart
vastgesteld op 100 voor alle vakken.
ROOMSCHE AGENDA.
Zondag 8 uur» Bondsgebouw. Lief
dadigheidsuitvoering „Hulp in Nood"»
tentoonstelling te Noordwijk.
'Gisteren was de lang verwachte dag
aangebroken, waarop de tentoonstelling
van bloeiende bol-, knol- en wortelge
wassen, georganiseerd door de Afd.
Noordwijk van de Algcm. vereeniging
van Bloembollencultuur, werd geopend.
Zooals onze lezers zich misschien zul
len herinneren, werd op een ledenver-
gadering'van de Afdeeling, Igèhouden bp
20 Februari 1913, het initiatief voor de
ze tentoonstelling genomen. De commis
sie, die op zich nam deze tentoonstel
ling te organiseeren, en die haar taak
met zulk een groot succes bekroond ziet,
bestaat uit de heeren: N M. Alkemade,
voorzitter; C. Verweij, secretaris-pen
ningmeester; J. Braam; A. H. Faase,
Joh. v. Konijnenburg; J. v. d. Meer
Chrz.; A. v. d. Plas Pz.; A. J, Hooge-
veen Pz.
Gisterenmiddag ongeveer 2 uur werd
de tentoonstelling door den voorzitter
der Afd., den heer N. M. Alkemade,
tevens voorz. der tentoonstellingscom
missie geopend. Bij de plechtigheid wa
ren tegenwoordig, behalve de commis
sieleden, de burgemeester, Jhr. W. C.
van Panhuijs, wethouder, C. J. L. v. di.
Meer, en de Secretaris, de heer E. de
Groot, als vertegenwoordigers van het
gemeentebestuur. Verder nog eenige
autoriteiten en vele belangstellenden, ook
uit andere gemeenten.
De heer N. M. Alkemade hield daar
bij een toespraak, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
Al§ voorzitter der afdeeling Noord
wijk der Algemeene Vereeniging voor