BUITENLAND.
^'feuilleton.
84) MAGNA.
BINNENLAND.
5e Jaargan'
No. 1319.
greau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD^RSCHIJNT ELKHN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE aONNEMENTSPRI|S bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzelcerlng
en het E1LLUSTRRRRI) ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 p/ kwartaalbij onze agenten 10 cent per week, 1.3^ per kwartaal. Franco
per poj/mo per kwarta
/v^ncïerlfjke nummers 2V0 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 centaangeboden
betrekkingen I5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
ALGEMEEN OVERZICHT.
/inds eenigen tijd maakt de kwestie
0*r het
Vlootschandaal in Japan
in binnen- en buitenlandsche bladen een
belangrijk punt van besprekingen uit.
De correspondent van de „Times", te
Tokio geeft de volgende bijzonderheden
Qver de feiten, welke aanleiding gegeven
jiebben tot het bedoelde schandaal, en
dat in het land van den micado zooveel
sensatie veroorzaakt heeft.
Het schandaal, dat nu door de Japan-
gche autoriteiten onderzocht wordt, zoo
meldt hij, is nog door een waas van ge
heimzinnigheid omgeven. Een zekeren
Richter, de vertegenwoordiger van de
Duitsche scheepsbouwfirma Siemens en
Schuckert te Tokio, werd onlangs door
de Berlijnsche rechtbank tot twee jaar
gevangenisstraf veroordeeld, wegens
diefstal van belangrijke documenten uit
de bureaux der firmanten. Door afper
sing zou hij daarna getracht hebben
van deze documenten geld te maken.
De .gevangene bracht tot zijn veront
schuldiging in, dat hij door deze papie
ren het bewijs kon leveren, dat de firma
Siemens en Schuckert had getracht hoo-
ge Japansche officieren om te koopen
om scheepscontracten af te sluiten. De
firma ontkende deze beschuldiging. Maar
de in Berlijn gedane onthullingen deden
een storm van verontwaardiging losbars
ten in Japan, bizonder tegen de Satsoe-
mapartij, waarvan de minister-president
admiraal Yamanoto lid is, en welke voor
al voor dé, Japansche vlootuitbreiding ge
ijverd heeft.
Onafhankelijk van deze schandalen
hadden de buitengewon hooge vlootuit-
gaven toch al een krachtige oppositie
in het land gewekt. Diaarvan is reeds
het gevolg geweest, dat de begrootings-
commissie aanmerkelijke besnoeiingen in
de begrooting van het ministerie van
marine aangebracht heeft. Het huidige
vlootprogram is dan ook reeds meerdere
malen om financieele bezwaren veran
derd. Volgens een ministerieele verkla
ring, was de Japansche vloot verleden
jaar in staat om „een denkbeeldigen vij
and" van 21 slagschepen en gepant
serde kruisers het hoofd te bieden. Dit
program, dat met het program 1916—
1917 gecompleteerd zou worden, zou
54 millioen pond sterling kosten. Deze
som werd vervolgens teruggebracht tot
35 millioen pond sterling,, terwijl de-
laatste lezing slechts spreekt van den
bouw van drie nieuwe slagschepen, die
ongeveer 9.300.000 pond sterling zou
den kosten.
Betreffende
den toestand op den Balkan
wordt in een telegram, dat de Frankf.
Ztg. uit Boedapest, ontvangt, een en an
der medegedeeld over uitlatingen van
Venizelos en Pasjitsj. De Grieksche mi
nister-president zeide bij alle Europee-
'De verschillende partijen lachten al
b'egeerig naar den vrijgeworden zetel,
om zich voor haar candidaten te win
nen. Het district was overwegend kathol
Hek, maar in de steden had het natio-
naal-liberale element den boventoon, zoo
dat bij ijverig werken de schaal al
licht naar de eene of andere zijde kon
overslaan.
Dorenick was, zoodra hij van de te
verwachte vacature hoorde, op het denk
beeld gekomen, zich candidaat te stel
len en had nu door tusschenkomst van
zijn rentmeester de daarvoor noodige
aankondigingen doen rond zenden.
Het kies-comité zijner richting was
daarop terstond met vreugde ingegaan,
daar .het h em voor dit district den rech
ten man vond. In zijn hoedanigheid van
een der aanzienlijkste grondbezitters en
behoorende tot de oudste familiën van
't land geloofde Dornick, van zijn ver
kiezing zeker te zijn.
Zijn vrouw deelde hij daaromtrent
Vooreerst niets verder mede. Magna ont
ving echter in deze dagen een bezoek
van haar broeder, die, hoewel reeds lang
van Berlijn terug, door overvloed van
sche mogendheden een eendrachtige op
vatting van den toestand te hebben ge
vonden en hij geloofde dat wanneer Tur
kije niet of) 't laatste oogenblik nieuwe
moeilijkheden opwierp, de vrede op den
Balkan verzekerd was. Minder optimis
tisch was Pasjitsj, die wees op het nog
bestaand antagonisme tusschen Servië en
Bulgarije, dat niet ontstaan zou zijn in
dien niet een vreemde mogendheid
Oostenrijk werd bedoeld zonder te wor-
genoemd storend in het oplossen der
geschillen tusschenbeide was gekomen.
Een telegram van Reuter uit Londen
bevestigt deze opvatting over den stand
van zaken ten opzichte van een Balkan
verdrag. Daarin wordt echter nog op
den voorgrond gesteld dat in diplomatie
ke kringen in Londen de (meening
heerscht dat indien Griekenland slechts
door Turkije wordt aangevallen, geen an
dere staat zal intervenieeren. Dit zou al
leen geschieden als Bulgarije zich aan
Turksche zijde stelt.
Herhaaldelijk doen in de groote Fran-
sche bladen berichten de ronde over
besmettelijke ziekten
die zich in het Fransche leger in den
laatsten tijd geopenbaard hebben.
Naar aanleiding hiervan maakt de
„Maasbode" melding van het volgende
staaltje van heldhaftige opoffering door
een paar geestelijke ziekenzusters be
toond.
We laten het hier volgen.
Ook in het 136ste regiment infante
rie te Saint Lö lagen dezer dagen eenige
soldaten aan de zeer besmettelijke her-
senvli es -ruggem ergontsteking, die, zoo
geweldig in de verschillende kazernes
heerscht Men maakt er zich bezorgd
over, iemand te kunnen vinden, die be
reid was de met gevaar Voor eigen leven
verbonden verpleging der zieke militai
ren op zich te nemen.
Doch geen nood, de moeder overste
der ziekenhuiszusters te Saint Ló de 70-
jarige zuster Angela, bood zich dadelijk
daartoe aan.
Het zou de heldin echter haar 'leven
kosten. Want spoedig, nadat zij de ver
pleging der zieke soldaten op zich had
genomen, werd ook zij'door de vreeselii-
ke ziekte aangetast en stierf na eenige
dagen van verschrikkelijk lijden.
Geen enkele wereldlijke verpleegster
bood zich tot nu toe aan, om haar held
haftig werk over te nemen, maar 't is
weer een andere geestelijke zuster, die
haar met christelijke zelfopoffering is
komen vervangen.
Zonder commentaar publiceert ge
noemd blad juist achter bovenstaand be
richt het volgende:
De vice-president der commissie, be
last met het bestuur der gasthuizen te
Lorient, heeft de justitie in kennis ge
steld van twee ernstige feiten, die zich
in het verleekte gasthuis Podelio heb
ben voorgedaan.
Een der ziekenverpleegsters had name
lijk de „onvoorzichtigheid" gehad een
kind in een warm bad te dompelen, zon-
bezigheden nog geen tjjd had gevonden
om zijn zuster te bezoeken. Van hem
vernam zij, dat Dornick zich zou doen
candideeren.
Magna verschrok, want zij kende maar
al te goed de gansche draagwijdte van
dat besluit. Zij wist toch hoe vastbeslo
ten haar gemaal tegen de Kerk optrad,
hoe krachtig hij iedere gemeenschap
met Rome afbreken wilde. Ten zeerste
trof het haar nu ook, in te zien, dat de
brief, die haar zoo verblijd had, slechts
voortsproot uit de bezorgdheid zich in
de achting der lieden te hebben ge
schaad.
Bernard, die haar schrik zag, trachtte
haar gerust te stellen. De candidatuur
was nog slechts een gerucht; ook was
Arthur's verkiezing niet zeker, daar men
nog een anderen candidaat op 't oog
had, die zeker meerderen kiezers zou be
vallen.
Dit laatste stelde Magna eenigermate
gerust en zij geloofde zijn besluit wel
te kunnen veranderen als zij hem dit be
richt terstond mededeelde; de persoon
van den tweeden candidaat zou ook zijn
goedkeuring wel wegdragen.
Dornick's plan had intusschen
reeds groote vorderingen gemaakt
Zijn rentmeester ontwikkelde een groo
te werkzaamheid daarvoor en ook van
andere zijde zocht men het plan kracht
der eerst de temperavaur op te nemen.
Het water was kokend heet en de arme
kleine bekwam de vreselijkste brand
wonden.
Het tweede feit bestond hierin, dat
de verpleegsters een vrouw, die voort
durend toezicht nood.'g had, onbewaakt
lieten liggen. De zieke sprong op een
gegeven oogenblik in een overspannen
toestand uit het venster en werd zwaar
gekwetst opgenomen.
De vice-president der bestuurscom
missie heeft nu zijn ontslag ingediend.
De man kon het niet langer aanzien,
hoe in het verleekte ziekenhuis de meest
schuldige nalatenheid heerschte.
Een paar frappante staaltjes, 't Is wer
kelijk niet noodig hier een diep gevoeld
eeresaluut te brengen aan die keurbende
van geestelijke zusters, die over geheel
de wereld verspreid zichzelven belange
loos opofferen voor hun evenmenschen.
De feiten zelf spreken boekdeelen.
GEMENGD.
Voor den Londenschen politierech
ter hadden zich gisteren weer een 7-tal
kiesrechtvrouwen te verantwoor
den, wegens ernstige rustverstoring des
avonds te voren in den Whitehall ge
pleegd.
De „dames" hadden daar namelijk een
grooten volksoploop veroorzaakt door't
slaan met bellen en het houden van re
devoeringen.
Toen de politie ten tooneele verscheen
hadden ze zich tegen haar verzet, zoo
dat ze in arrest moesten worden gesteld.
D|e aanleiding tot déze rumoerige ma
nifestatie was.hei-verhoor bleek
het feit, dat in de troonrede geen ge
wag was gemaakt van de kwestie van 't
vrouwenkiesrecht. Daartegen hadden de
suffragetten op de gebruikelijke manier
willen protesteeren.
De schuldigen werden tot geldboeten,
subs, één of meer dagen hechtenis ver
oordeeld.
Wie zich voorstelde, dat in Haïti
de rust hersteld was, vergist zich. Se
nator Theodore acht het een grove mis
slag van het parlement ook generaal Za-
mor tot president te kiezen. Aan de
„New York Herald" seinde hij dat de
bevolking van drie departementen der
republiek verontwaardigd is over deze
dusgenaamde verkiezing door een on
wettig geconstitutioneerd parlement en
zich gereed maakt om haar met de wa
penen in de hand ongedaan te maken.
Theodore is reeds naar de Port de Paix
opgerukt, heeft dit genomen en den com
mandant der tegenpartij gedwongen in
het Amerikaansche consulaat te vluchten.
Zoodra men dit nieuws te Washington
vernam, werd aan den kruiser b,San Fran
cisco" last gegeven, om naar Kaap Haïti
te vertrekken, ten einde het daar gean
kerd Amerikaansch oorlogsschip in de
gelegenheid te stellen naar Port de Paix
te vertrekken.
Toen de minister-president Staaff
gistermiddag de zitting van den Rijksdag
te Stockholm verliet, werd hij begeleid
dadig te bevorderen.
Vrouw Hellbrinck was in deze een
en al opgewondenheid. August had zijn
broeder Frans het plan van den graaf
medegedeeld. Het kwam er nu op aan,
schreef hij, de kiezeijs fé.rwinnen, want
de rentmeester had medegedeeld, dat
slechts dan tegenstand te verwachten
was, als de meening veld won, dat de
graaf geen goed Katholiek was. Het zou
daarom nuttig zijn, als een Katholiek in
de dagbladen van hét district van Dor
nick optrad. Frans had reeds vaak in de
couranten geschreven en daarom ver
zocht hij hem, toch alles wat mogelijk
was, aan te wenden, om aan het verlan
gen van zijn weldoener te voldoen. Hij
schetste zoo ruim hij maar kon, wat hij
in dezen tijd voor kuip, bescherming en
goedheid van den graaf genoten had.
Vrouw Hellbrinct had bij 't hooren
van dezen brief traien vergoten en her
haalde maar steeds, dat alles geschieden
moest, om den gnaf aan zijn recht te
helpen, zooals zij lat noemde.
Vader, als gi alles niet op haren
zet, dat zij op hem stemmen, dan is het
zonde en schande. Op de knieën zou
ik wel naar aller willen kruipen om
hen te vragen orren graaf te kiezen.
En gij, Frans, gij schrijft maar dadelijk
voor hem in de :ourant, hoor. Dade
lijk maar. Wacht, ik zal je papier en
door honderden, meest jonge lieden, die
hem naarv zijn ,woning vergezelden en hem
toejuichten. De menigte trok daarna naar
de woning van den socialistischen leider
Branting, en vervolgens onder den kreet:
„Leve de republiek 1" door de straten.
De politie dreef hen uiteen, en belette
een botsing met de studenten, die juich
kreten voor den Koning uitten, welke
met kreten voor de republiek werden be
antwoord.
Tegen den avond verzamelde zich een
dichte volkmenigte voor het Daleis om
den Koning en de Koningin te huldigen.
De Koning, de Koningin en de leden der
Kon. familie kwamen op het balkon en
werden door de pienigte met jluide hoera-
kreten begroet.
Maximio Castillo, de leider der
Mexicaansche bandietenbende, die dezer
dagen een passagjterstrein in een tunnel
pp een goederentrein deeé ioopen. is
met zes aanhangers in handen gevallen
van generaal Villa, üie hem op staanden
voet heeft laten doodschieten.
Onderscheidingen feestviering 1913.
JBiiJ Kon „besluit zijn benoemd tot ridder
in de orde van den NederL Leeuw :G. S.
de Clercq, le secretaris der centrale com
missie van „Plan 1913", te Biloemendaal
F„ |W;. C. |Hj. baron v. Tuyll v. Seroos-
kerken, te Velzen, voorzitter van den raad
van "toezicht der vereeniging Centraal-
bureau voor vreemdelingenverkeer te
'sGravenhage, ondervoorzitter van voor
melde centrale' commissie;
en zijn in de orde van Oranje-Nassau
bevorderd tot officier: Q. G. .Vattier
Kraane, te Amsterdam, voorzitter der
centrale commissie voor de in 1913 aldaar
gehouden Eerste Ned. Tentoonstel.ing op
scheepvaartgebied; Bt C. E. Zwart, te
Amsterdam, voorzitter der algenu com
missie voor de in 1913 aldaar gehouden
Intern. Grafische Tentoonstelling; A.
Hoogenraad, voorzitter van het comité
voor de herdenkingsfeesten in 1913 van
Nederlands onafhankelijkheid, te Scheve-
ningen; ,Hu J. G. Hartman, te Middel
burg, secretaris van het pomité voor de
aldaar gehouden tentoonstelling Plan 1913
van de Zeeuwsche kleederdrachten enz.;
A. Fockema, lid de rcentrale commissie
voor Plan 1913, voorzitter van den Natio-
nalen Bond voor Vreemdelingenverkeer
in Nederland, te Arnhem;
benoemd tot officier: C. R. F. "baron
Krayenhoff, penningmeester der centrale
commissie voor Plan 1913, te Utrecht;
mr. R. Tilman, te 'sHertogenbosch, voor
zitten van het comité voor de in 1913
aldaar gehouden tentoonstelling van oude
kerkelijke kunst; prof. dr. Wi. Vogelsang,
te Utrecht, gewezen voorzitter van de
kunstwetenschappelijke commissie, die in
1913 aldaar de aldaar gehouden tentoon
stelling van Noord-Nederl. schilder- en
beeldhouwkunst vóór 1575 heeft geor
ganiseerd; J, A. Mulock .Houwer, te
Groningen, lid van de Groninger com-
pen halendan kunt ge aanstonds
beginnen. De eene hand wascht de an
dere en 't stemt bovendien de graaf gun
stig voor ons. Vader, spreekt er in 't
dorp eens over, hoor.
Zwets toch niet zoo, sprak baas
Hellbrinck. Het gaat ons niets aan,
want het is in een ander district.
Diat komt er niets op aan, ijver
de vrouw Hellbrinck verder. Als men
er maar over spreek^ Hij heeft geen
hart voor de zaak.
Dat weet de hemel, zuchtte Hell
brinck, terwijl hij door zijn haren woel
de, daarna eenigen tijd stilzwijgend voor
zich uitzag om zich vervolgens, gelijk
altijd als hij het met zijn echtvriendin
niet eens was, naar zijn werkplaats te
gaan.
Frans staarde over het papier heen,
'dat zijn moeder hem gebracht had, zijn
vader na. Zijn broeder had gelijk: zij
waren den graaf grooten dank verschul
digd. Hij had edelmoedig voor zijn broe
der gezorgd; de gravin was hem ook
altijd zeer genegen geweest en hoe vaak
had hij al niet gewenscht, eenmaal zijn
dankbaarheid te kunnen bewijzen. Toch
viel het hem nu moeilijk en wist hij niet,
wat hij doen zou. Mocht hij den graaf
wel voor de verkiezing aanbevelen?
Fraijs herinnerde zich altijd gehoord te
hebben, dat men den graaf een ongods-
missie Plan 1913 en voorzitter van het
comité voor den in 1913 aldaar gehouden
historisch-allegorischen optochit
benoemd tot ridder: dr. B. Daamen, te
Tilburg, 2e voorzitter van de in 1913
aldaar gehouden intern, tentoonstelling
van nijverheid, handel, kunst en onder-
wijls'(\X^,j S\ m u( d, e r'sy kapelaan, te Tilburg,;
lid der commissie voor het Mysteriespel,
verbonden geweest aan de in 1913 te
's Hertogenbosch gehouden nationale
tentoonstelling van oude kerkelijke kunst
J. ,W|. de Ruy ter, te [Bi o s k o o p, voorzitter
der vereeniging Boom- en Plantenbeurs,
welke de aldaar in 1913 gehouden rozen-
tentoonstelling organiseerde; L. P. v. d.
Heijden, secretaris van het Haagsch Co
mité voor Volksfeesten, te 's Gravenhage
mej. dr. Mia Boissevain, voorzitster der
vereeniging Tentoonstelling de Vrouw
1813'1913, te Amsterdam; J. Q. F.Uter-
möhlen, voorzittefr Ivan de Kamer vafc
Koophandel en Fabrieken, te Hoorn, voor-
zitter der algemeene commissie voor de
in 1913 aldaar gehouden waterfeesten;
dr. P,. Leendertz Jr., te Amsterdam,
secretaris-penningmeester van het uitvoe
rend comité voor de in 1913 in het Mui-
derslot gehouden tentoonstelling; Th.
Koek, voorzitter van den Ned'. iHptelhou-
dersbond, lid der centrale commissie voor
„Plan 1913", te Utrecht; Hl ,Wj. Sonnega,
te Leeuwarden, secretaris van h-et comité
voor de in 1913 aldaar gehouden tentoon
stelling van Friesche nijverheid en van
oude en hedendaagsche Friesche kunst
nijverheid; (Pi J. de Hoop, te Sneek,; voor
zitter van het comité voor de in 1913
aldaar gehouden intern, watertoerisme-
en nijVerheidsteritoonsteiling; J. [Warnar,
te Zwolle, voorzitter van het bestuur der
aldaar gehouden Overijsselsche nijver-
heidstentoonstelling „Plan 1913"; T. Ha-
ges, oud-hoofd eener openbare school,
oud-directeur der Volkszangschool, te
Groningen; mr. J. .J Veurman, teMeppel,
voorzitter der vereeniging De feestcom
missie voor „Plan 1913" aldaar; Jac. H|.
Timmermans, te Sittard, voorzitter van
het bestuur der in 1913 aldaar gehouden
tentoonstelling van nijverheid, handel,
landbouw, 'kunsten en wetenschappen.
Eeuwfeest 3de regiment huzaren.
-Het Eeuwfeest van "het 3de Regiment
Huzaren te 's-Gravenhage wordt op luis
terrijke wijze gevierd.
Gisteren zijn de feesten ingezet met
een ruiterfeest in de manege, bijgewoond
door H, M. de Koningin en H. M. de
Koningin-Moeder. Grappige nummers en
staaltjes van rijkunst wisselden elkaar
af en de geheele regeling van het feest
is uitnemend geslaagd.
KOk l'E kkONIEK
Gisteren is in den raad der ge
meente Velsen in beginsel 'besloten, een
adres aan de Staten-Generaal te richten,
waarin verzocht zal worden het vyets-
voorstel van minister Treub, om een over
wegend gedeelie van de ouderdomsrente
op de gemeenten te verhalen, niet aan
te nemen, en aan andere gemeenten te
verzoeken adhaesie aan dat adres te ver-
dienstig man noemde. Kon hij zich dit
bij den echtgenoot zijner beschermster
nauwelijks voorstellen, ondanks alle be
denkingen gevoelde hij, het verzoek niet
te kunnen afwijzen.
De jonge man trachtte zich nu van
zijn taak op de hoogte te stellen. Met
recht kon hij ervan gewagen, hoe hoog
de graaf in het kiesdistrict aangeschre
ven stond en hoezeer hij zich door vele
weldaden de liefde der bewoners ver
worven had. Frans wond zich meer en
meer voor zijn werk op en sprak van den
goeden Katholieken geest welke de gan
sche familie bezielde en nog onlangs
bij het nizetten van het Pausfeest zoo
duidelijk aan het licht gekomen was.
Den kiezers zou het bovendien van groot
nut zijn een man te vinden van zoo on
afhankelijke positie, wiens hart zoo
warm klopte voor hun welzijn en dié
zoo vaderlandschlievend gezind was.
Intusschen scheen het artikel den jon
gen man toch groote moeilijkheden te
baren, want hij werkte het telkens om
en legde het ten slotte onvoltooid ter
zijde, daar het toch niet noodig was,
het reeds heden op te zenden. Hij hield
het voor verstandiger nog eenige in
lichtingen over de zaak in te winnen.
(Wordt vervolgd.J
