4
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1311.
Bureau OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met QRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.3O per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per Icwarttil,
Afzonderlijke nummers 21/fl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Woensdag
Februari
1014.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeellngen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Vaste koers.
Het „Nederl. Zeewezen" verneemt, dat
de Minister van Marine een ontwerp
van wet zal indienen tot vaststelling van
een vlootorganisatie bij de wet.
Nu, als de heer Rambonnet dat klaar
krijgt zullen we een aardig eind in de
go<?de richting zijn.
Hoe is 't toch tegenwoordig.
Iedere nieuwe minister komt met zijn
eigen denkbeelden ten departemente en
is er natuurlijk tuk op, van die denkbeel
den minstens iets, liefst veel vast te
leggen bij den tak van dienst waarvan
hij aan 't hoofd staat. Welk een schoo-
ne illusie toch om zich tot in lengte van
dagen de eerezuil te stichten: dit of dat
hebben we nog te danken aan minis
ter X. of IJ.
Door dat streven (naar persoonlijke suc
cessen is bij Marine de continuïteit te
loor gegaan. Bij kleine zaken is dit reeds
jammer, want niets verlamt een organi
satie meer dan voortdurende veranderin
gen zonder drang van omstandigheden.
Bij groote dingen, zooals vlootbouw,
wordt het bezwaar echter ook in 't groot
gevoelt. 1
En is het niet voorgekomen, dat een
maritieme minister een scheepstype op
stapel zette, dat door zijn opvolger werd
afgekeurd en veranderd moest worden,
wat natuurlijk geld kostte terwijl betwij
feld mag of zoo'n veranderd schip nu
eigenlijk wel het ideaal kan geacht wor-
der..
En is het ook niet meermalen ver
toond, dat een nieuwe minister weer
gansch andere perspectieven van aan
bouw opende dan zijn onmiddellijke
voorganger, zoodat behalve onrust ook
'vertraging ontstond.
Mede aan deze gebeurlijkheden zal het
wel toe te schrijven zijn, dat onze vloot
hoewel ze aardig geld gekost heeft
zelfs niet betrekkelijk krachtig kan
genoemd worden.
1 Reeds meermalen is dan ook het plan
geopperd de organisatie onzer vloot ein
delijk eens bij wet vast te leggen, opdat
het uit zou wezen met al die wisselende
koersen, zoodat het voornemen van mi
nister Rambonnet alvast het voordeel be
zit, de Hollandsche bedachtzaamheid
reeds op de proef te hebben gesteld.
Natuurlijk zullen er nog aardig wat
Woordjes moeten vallen vóór de vaste
'koers is uitgebakend, maar 't zal voor
ónze vloot heilzaam wezen als dit hoe
eer hoe liever gebeurt.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De nood der tijden heeft Servië ge
dwongen tot het aanwenden van pogin
gen om met den Hj. Stoel
een concordaat
of overeenkomst te sluiten en aan zijn
katholieke onderdanen de vrijheid en de
rechten te schenken, welke het hun vroe
ger onthield. De weinige Katholieken, die
in het voormalige Servië vóór den
oorlog van 1912 woonden, stonden
bnder het kerkelijk bestuur van een Oos-
jenrijkschen bisschop en genoten de be
scherming van de Donaumonarchie. Te
Belgrado, waar men dien invloed van
Oostenrijk op Servische onderdanen noo-
de verdroeg, stuurde men reeds sinds
eenige jaren i sinds !1894 aan op een
andere regeling van de .positie der Ka
tholieken, doch men maakte zelf het tot
stand komen van een concordaat onmo
gelijk door de weigering om in te gaan
op een door den H. jStoel gestelde „con
ditio sine qua non" nl. deze, dat de
kinderen, geboren uit gemengde huwe
lijken, zouden worden opgevoed in den
katholieken godsdienst.i
I Tengevolge van deze intransigentie der
Servische regeering bleef Oostenrijk het
protectoraat behouden over de Servische
Katholieken evenals het dit uitoefende
over de Albaneesche Katholieken, die
leefden onder de heerschappij van Tur
kije. Doch daar kwam de Balkan-oorlog
wet zijn overwinningen en zijn zeer aan
zienlijke uitbreidingen van grondgebied
voor Servië. Het koninkrijk kreeg stuk
ken grond, bewoond door een zeergroot
bantal Katholieken, o.a. die van het bis
dom Oeskjoeb. Moest men nu Oosten
rijk den gevreesden, machtigen na
buur laten voortgaan met het uitoeJ
fenen, op veel ruimer schaal den vroe
ger het geval was, van het protectoraat,
ven de Dounaumonarchie aldus in de ge
legenheid stellen zich te mengen in de
buitenlandsche aangelegenheden van het
rijk? De nood der tijden dwong de re
geering van koning Peter zich Sot den
IH. Stoel te wenden, ten einde onder den
protectoraats-invloed van Oostenrijk uit
te raken, Vandaar dat naar Rome een
{onderhandelaar dr. Boekovitsj
werd gezonden. Tot dusverre vlotten de
onderhandelingen nog niet hard, daar
Servië bezwaar maakt om formeel al
de verplichtingen op zich te nemen,
waarvan Oostenrijk zich, zonder eenige
moeite en met groote bereidvaardigheid,
kweet, bepaaldelijk die betreffende de
onkosten voor den eeredienst en de be
zoldiging der geestelijkheid. Aan be
loften heeft de H„ Stoel nietsook Mon
tenegro beloofde eertijds bij het con
cordaat van 1886 gouden bergen,
doch het hield zich nimmer aan zijn
woord. De H. Stoel eischt dus te
recht waarborgen en de nood der
tijden zal Servië nopen deze waarbor
gen te geven, ofwel zich het Oostenrijk-
,sche protectoraat in veel meer om
vangrijken en drukkenden vorm dan vroe
ger voor zijn sterk vermeerderde ka
tholieke bevolking ook in de toekomst
te laten welgevallen. f 1
Wederom doen, zooals wij gisteren
reeds meldden, vage geruchten de rondie
over het uitbreken eener
revolutie in Portugal.
Er zou te Lissabon bloed gevloeid heb
ben en de Portugeesche royalisten zou-
voor hun zaak zelfs de republikeinsche
garde gewonnen hebben, die de bewen
ging leidt onder de leuze„leve de
koning!" Wat is hiervan waar of
zelfs ook maar waarschijnlijk? Met het
oog pp de pensiuur en de vele tendentieu
ze berichten, die zich vooral door
Spanje een uitweg zoeken naar buit
ten is het moeilijk op de vraag met eeni
ge zekerheid te antwoorden. Volgens
den Lissabonschen correspondent van den
„New-York Herald" bestaat er voor de
monarchisten wijeinig kans van slagen, al
geeft hij toe dat de hatelijke tyran Af-
fonso Costa, de man, die de scheiding
yan Kerk en Staat doordreef, die in 48
uren tijds de Jezuiëten het land uitjoeg,
die zich door zijn dictatoriaal optreden
ontelbaar vele vijanden maakte ook on
der de republikeinen, thans voor goed
heeft afgedaan, en zelfs het republi-
keinsch regiem zóózeer in discrediet
,heeft gebracht, dat „revolutiehelden" als
chie „oneindig veel beter" noemen dan
Machado en Cunne de Costa de monar-
de tegenwoordige republiek. Doch Costa
,is voor geen klein geruchtje vervaard
en beschikt nog over .een grooten aan
hang I
dn de woelige
negerrepubliek Haiti,
waar een normale toestand haast een
uitzondering is, brak in het begin van
de vorige maand weder eens een revo
lutie uit in het district Ouanaminftüie,
dicht bij de Dominicaansche grens, die
geleid werd door den senator Davilmar
jrheodore en ten doel had president Mi
chel O-reste, een der weinige presideni
ten, die volgens de bepalingen van de
grondwet gekozen zijn, van het kussen
te werpen. 1
Dit voorbeeld werkte blijkbaar aan
stek el ijk,want thans zijó er niet minder dan
zes candidaten voor het presidentschap,
zoodat het geheele land in oproer is.
Een Reuter-telegram deelt mede, dat
te Gonaives, waar de aanhangers van
Theodore het onderspit moesten delven,
ernstige ongeregeldheden zijn uitgebro
ken, aan de „New-York Herald" wordt
echter onder dagteekening van Maandag
j.l. reeds bericht, dat genoemde stad
door brand ongeveer geheel en al ver
woest is.
Een commissie voor publieke veilig
heid, zorgt, zoo goed en zoo kwaad als
het gaat, voor de orde in de 'hoofdstad en
in het zuidelijk gedeelte van de Republiek
hebben de militaire autoriteiten die taak
op zich genomen. In Haiti is het echter
met de autoriteit van die autoriteiten
gemeenlijk bedroevend gesteld. Er zijn
dan ook reeds Amerikaansche en Duit-
sche oorlogschepen naar de meest be
dreigde punten gezonden en een Fransch
oorlogschip wordt in hoof stad ver
wacht
Eindelijk is het dan toch tusschen
Prinses Louise van Coburg
pn hare schuldeischers tot een akkoord
gekomen! Ook de Belgische Regeering
heeft thans hare goedkeuring aan de
ontworpen regeling gehecht Krachtens
dit akkoord zullen er vier en een half
millioen francs onder de schuldeischers
Worden verdeeld. „Daar de prinses van
de Belgische Regeering vijf en een half
millioen zal ontvangen, zal voor haar
nog een millioen overschieten. Vooreen
gewoon burger zou dit al een heel mooi
sommetje zijn, ruim genoeg om er van
rond te komen, maar een prinses van
koninklijke bloede denkt er wellicht
anders over. Prinses Louise van Coburg
staat overigens nu juist niet als een
model van zuinigheid bekendi
Maar daarmee kan nu de Staat vrij
beschikken over de schilderijen-verzame
ling en de antiquiteiten, die van 's ko-
nigs nalatenschap deel uitmaken. Onder
de schilderijen bevindt zich een prach
tige Rubens, „Die mirakels van den H^
Benedictus", een 25 jaar geleden te
Rijsel voor 200,000 frs. gekocht. Dat
'schilderij, welks waarde thans heel wat
grooter zal zijn, schijnt bestemd te we
zen, om het Oud-Museum te Brussel te
verrijken. Die andere schilderijen zijn niet
zoo heel bijlzonder. Onder de antiqui
teiten dienen genoemd, de voorwerpen,
uit oud-Egypte herkomstig, den koning
door d en khedive ten gêschenke gegeven
ter gelegenheid van eene reis van Leo
pold in het land der Phirao's, Men zegt
dat deze op velerlei gebied merkwaar
dige voorwerpen een plaats zullen vin
den in het Museum van het Jubeljaar
te Brussel. 1
GEMENGD.
Aan de wapenfabriek te Herstal, bij
Luik, is 3jl Januari op feestelijke wijze
de vervaardiging van het millioenste
Brownin g-p i s t o o 1 gevierd. In 1899
waren de eersten gemaakt. De uitvinder,
kie Amerikaan John Browning, was ook
tegenwoordig en werd gehuldigd met
de Leopolds-orde.
De regeering te Washington heeft
aan de mogendheden de mededeeling
doen toekomen dat zij het uitvoerverbod
van wapens en munitie naar Mexico zal
opheffen.
Nu het verbod tot uitvoer van wapens
naar Mexico is ingetrokken, kunnen zoo
wel Huerta als de constitutionalistei.
wapens betrekken uit de Vereenigde Sta
ten. 1 y (J i 1 1
Naar aanleiding van den thans bij
den Russischen Rijksraad in behandeling
zijnde wet tegen het misbruik van
sterken drank, wekken natuurlijk de
statistieken omtrent het drankgebruik in
Rusland thans zeer de aandacht En
daar de officieele statistieken over
deze zaak even onbetrouwbaar zijn dan
andere officieele statistieken in Rusland,
wendt men zich tot de cijfers, opgegeven
in boeken van particulieren over dit on
derwerp.
Daaruit nu blijkt b.v., dat terwijl in
het Duitsche leger 11 a 12 procent van
alle militaire misdrijven onder invloed
van alcohol worden begaan, ,dit percen
tage in het Russische leger 70 tot 80
bedraagt. 1
Bij een bij 83j8 Russische soldaten
ingesteld onderzoek bleken slechts 50
geen gewoontedrinkers te zijnde mees
ten waren tot het drinken gekomen ge
durende hun diensttijd.
Het misbruik van sterken drank heeft,
ook invloed op de weerkracht van het
Russische volk, in dien zin, dat de mini
mum lengte voor de dienstplichtigen
kleiner is dan in Druitschland, wijl an
ders geen voldoend aantal rekruten zou
den zijn te krijgen. i
In Siberië en de industrieele streken
is slechts 30 procent der bevolking ge
schikt voor den krijgsdienst.
Vrij reizen voor Kamerleden.
De Haagsche correspondent van de
„Tel." deelt méde, dat het verzoek aan
de spoorwegmaatschappijen om vrij rei
zen voor Kamerleden, door meer dan
70 leden der Tweede Kamer is getee-
kend.
Voorts hebben de heeren Duymaer van
Twist (die evenals de vorige maal de
actie is begonnen), Hugenholtz en De
Jong (die hem bij het verzamelen van
handteekeningen steunden), van verschei
dene leden de verzekering ontvangen, (dat
zij om uiteenloopende redenen het ver
zoek niet konden teekenen, maar vol
gaarne bereid waren een vrijkaart op
de spoorweglijnen te aanvaarden.
Journalistiek,
Naar men verneemt, is lot hoofdre
dacteur van de „Maasbode" benoemd de
weleerw. heer N. H. M. van Reijsen, ka
pelaan aan de kerk de Liefde te Am
sterdam.
Herstellingsoord,
Door dr. Pods werd onlangs in een
vergadering van den R.-K. Werklieden-
bond medegedeeld, dat pogingen in het
werk zullen worden gesteld, om een her
stellingsoord voor mijnwerkers in het le
ven te roepen. Dr. Poels had het oog op
het z.g. Doenrader-huiske, gem. Oirs-
beek, een bouwvallig kasteeltje, behoo-
rende aan de bekende stichting De Lim-
pens.
De „Tijd" verneemt, dat door het be
stuur der stichting goedgunstig is be
schikt, zoodat het gebouw, dat vele ver
anderingen zal moeten ondergaan, mede
zal ingericht worden voor herstellings
oord voor mijnwerkers.
De Vrouw in de Magistratuur..
Men meldt uit Den Haag aan de
„Msbd."
Naar men verneemt, heeft dezer da
gen de eerste vrouw naar het rechters-
ambt gesolliciteerd: eene dame die kan-
tonrechter-plaatsvervangster in het Zui
den des lands wilde worden. Zij is in-
tusschen niet benoemd.
Zijn wij wel ingelicht, dan moet tegen
benoeming van vrouwen in de magistra
tuur geen principieel bezwaar bestaan,
doch wordt het zeer twijfelachtig ge
acht of de wet dit thans toelaat.
Nat. R. K. ver. v. geheelonthouders
onder Ned. spoor- en tramweg
personeel.
Onder groote belangstelling en met
veel opgewektheid vond j.l. Zondag te
's Hertogenbosch de eerste jaarvergade-
rnig der Roomsche Spoormannen-Geheel-
onthouders plaats.
De dag werd begonnen met God door
het opdragen eener H. Mis in de kerk
der E.E. P.P. Capucijnenwaarin de
tneeste deelnemers tegenwoordig waren.
Om halfeen opende de Voorzitter, de
heer Zegers van Utrecht, met een sym
pathiek woord en heette leden en gas
ten welkom. Onder deze laatsten merk
ten we op den heer Bianchi, van Amers
foort als afgevaardigde van het Kruis-
verbond in het Aartsbisdom Utrecht,
den ZeerEerw. Heer Pastoor Mutsaers,
Hoofdadviseur van „St. Raphaël", en
den WelEerw. Heer Kapelaan Simonis,
Hoofdbestuurslid van den Bosschen
Dioc. Drankbestrijdersbond. Andere Dio
cesane Bonden, zooals die van het Bis
dom Breda en de Diocesane Mariabond
van Haarlem, hadden bericht van ver
hindering en adhaesie-betuigingen inge
zonden. 1
Van den .Bondssecretaris, den Wel
Eerw. Pater Ildefonsus, Ord. Cap.,
kreeg de vergadering een opgewekt
jaarverslag te hooren. Daaruit bleek,
dat gedurende het eerste levensjaar der
Vereeniging hard was gewerkt, door het
bestuur zoowel als door de leden, door
persoonlijke propaganda en door lectuur
verspreiding. Het ledental is reeds de
150 gepasseerd, verdeeld over 5 afdee-
lingen en Sfi correspondentschappen.)
De aftredende Bestuursleden werden
herkozen en 'in een bestaande vacature
werd voorzien door de verkiezing van
den Heer P. E. Wianrooy te J3ergen-op-
Zoom. i
Flinke besluiten werden genomen, o.a.
de uitgave van een eigen orgaan, ver
hooging van contributie, het voeren van
«gewestelijke propaganda, propaganda in
de afdeelingen van St. Raphaël, het aan
werven van Donateurs.
Staande de vergadering traden ver
schillende Spoormannen, die uit belang
stelling aanwezig waren, als lid toe.
Invaliditeitswet.
Het is gewenscht gebleken de aan
dacht te vestigen op het navolgende:
Aan de rentetrekkers krachtens de
artt. 369-370 der Invaliditeitswet is ge
legenheid gegeven voor het stellen van
een doorloopend gemachtigde, wat wil
zeggen, dat zij iemand mogen aanwij
zen, die, eenmaal aan het postkantoor en
aan de Rijksverzekeringsbank te Amster
dam, bekend zijnde, op eigen handteeke-
ning de rente zal mogen halen, ten min
ste, wanneer hij daarbij vertoont: ten
eerste: het bewijs, dat hij de gemach
tigde is (legitimatiebewijs), en tentwee-
de het aan den rentetrekker uitgereikte
bewijs van toekenning der rente.
De doorloopend gemachtigde krijgt
dus geen algemeen volmacht om over de
rente te beschikken, maar kan het geld
alleen ha'en, wanneer de rentetrekker
hem het bewijs van toekenning geeft
Het persbureau Vas Dias meldt: Van
verschillende tusschenpersonen, belast
met de uitvoering van art. 369 der Inva
liditeitswet hoorden wij de klacht, dat
zij nog geen honorarium hebben ont
vangen voor de diensten, in Augustus
en September den lande bewezen.
Wiij vernamen intusschen, dat zij geen
recht tot klagen hebben. Immers art. 5
van het Kon. besluit betreffende ver
goedingen, aan genoemde tusschenper
sonen toe te kennen, bepaalt, dat iedere
commissie in de maanden Januari en Juli
van ieder jaar een voorstel doet omtrent
de verdeeling van dat bedrag onder de
tusschenpersonen, die in haar gebied
werkzaam waren. Zij zullen naar alle
waarschijnlijkheid hun vergoedingen dus
binnenkort tegemoet kiinnen zien. 1
Betalen.
;Het wetsontwerp tot verhooging van
de opcenten op de successie- en inkom
stenbelasting is, naar her „Crt." ver
neemt, bij de Raad van State ingeko
men. 1
KORTE KRONIEK
De bij de Staatsspoorwegmaat
schappij in bewerking zijnde reorganisa
tie van het ambtenaarscorps, zal met 1
April worden ingevoerd.
Den 18en dezer herdenkt de nestor
der Tweede Kamer, de heer F. Lieftinck,
zijn 35-jarig Kamerlidmaatschap.
Te Haariem, waar hij woont, wordt,
naar wordt gemeld, een feestelijke vie
ring van dit jubileum voorbereid.
De vrijmetselarij zal zich bij de vie
ring van dezen loge-dignitaris niet onbe
tuigd laten.
Het plan bestaat, Nederland bij
de opening van het Panamakanaal in'
1914-1915 te doen vertegenwoordigen,
vermoedelijk door een marineschip.
De uitslag van de gisteren te Al
melo gehouden herstemming voor 5 le
den van den raad dezer gemeente is als
volgt: District II, aftreding 1915 (een
zetel). De heer H. J. Bulten (c.-h.) 377
en de heer J. B. ten Oever (s. d. a. p.)
422 stemmen, zoodat gekozen is de heer
Ten Oever. Aftreding 1917 (2 zetels).
Uitgebracht 799 geldige stemmen. Hier
van verkregen de heeren J. M. A. Bos
man (r. k.) 326, J. H. Holsbrink (a. r.)
384, M. H. Krabshuis (vrijz.) 389, en
N. F. Snel (vrijz.) 382 stemmen, zoodat
gekozen zijn de heeren Holsbrink en
Krabshuis. District III, aftreding 1915.
Mr. Wl Goedbloed (a.-r.) 305 en de
heer H. Küpers (s. d. a. p.) 398 stem
men, zoodat gekozen is de heer Küpers.
Aftreding 1919. De heer H. J. Bulten
(c.-h.) 318, en de heer P. Kieft (s. d.
a. p.) 391 stemmen, zoodat gekozen is
de heer Kieft. De raad der nieuwe ge
meente bestaat thans uit 5 vrijzinnigen,
9 sociaal-democraten, 3 katholieken, 2
anti-revolutionairen en 1 christ-histori-
sche.
LEIDEN, 4 Februari.
R. K. Studenten vereeniging
Sanctus Augustinus te Leiden.
In de Maandag gehouden vergadering
sprak professor Groenen, uit Warmond,
moderator der vereeniging over: „De
Katholieke Universiteiten in Europa".
Nu in ons land de principieele kwestie
over een katholieke Universiteit door hel
doorluchtig Nederlandsche Episcopaat is
beslist, heeft het voorzeker zijn nut om
eens na te gaan het ontstaan en de ge
schiedenis der verschillende katholieke
universiteiten in Europa.
De oudste en meest volledige, ook de
beroemste katholieke universiteit van
