BUITENLAND. "feuilleton." 62) MAGNA. BINNENLAND. 5e Jaargang No. 1297. Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN» Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartriL Afzonderlijke nummers 2Vfl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiöngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentlën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer cent; aangeboden betrekkingen 1—5 regels 50 cent. Iedere regel meer 10 cent Merkwaardig, Er is een ,boek verschenen, een studie boek', over onze taal imet d,e uitg|av<e, waarvan <d.r. Wt v. Schothorst in 't Hbl dr zichzelf en ziijh lezers, geluk wesjcht „als zijnd,e een der mooiste en lOnvergankelijkiSjte uitingen van een her leefd Nederland in het bevrijdinglsjjaax ,1913!" „Slechts de ingewijden kunnen e enigs zins, beseffen, aldusj genoemdie recen'sfentj, welk een reuzenarbeid het samenstellen van dit pionierswerk heeft gekost, welk een scherpzinnigheid, welk een liefde voor de wetenschap hiervoor noocfig wa ren". En verder: i j I „iWjat een fijne psychologie, wat een veel omvattende kennis, wat een scherp zinnigheid, maar ook wat een geest drift! Dat vooral is, het, wat h|et lezen en bestudeeren van dit werk toft een hoog en voortdurend genot maakt, en niet slechts voor den vakman. Ik zou het boek in ieders h,uis wenisch'en er gaat een zeldzame warmte en deestd'rifl van uit, en een groote stralende liefde voor eigen taal en volk, die niet dan heilzaam kan werken op ons, innerlijk zoo verdeeeld Nederland"A 't Is waarachtig geen kleinigheid, zulke enthouisiiastiische uitingen, over een '„Handboek der Neder'landsche taal", waarvan de schrijver 'door dr. ;W). v. S, wordt gekenschetst allsf „apiosffcl der nieuwere taalwetenschap"* lW,ie is wel die auteur,- wiiiens arbeid 'zulk'en 'lof vërdienf Aan welke Uni versiteit doceert hij, want 't mb-ejt wel een Hooggeleerde Zijn, die der taalwe tenschap aldus haar geheimen ontrukte. Die Sschri|ver is de Je^uiet dr. Jac. van Ginneken, doceerende aan het Ca- nisius-bollege te Nijmegen. IWiel merkwaardig, hè, dat uit de zoo graag verguisdie Roomsche kringen zoiofa boek voortkomt., Ons verbaast het echter geenstrins* ALGEMEEN OVERZICHT. Op de Sociale Week te Milaan is gelijk men weet breedvoerig gespro ken over den waarborg v,oor de vol ledige T vrijheid van den Paus Onder de meeningen die men ini deze quaestie mag doen gelden, zou ook oog de stem kunnen gehoord worden van de H. Brigitfta van Zweden, welke in I373, dus voor bijna 550 jaar, stierf. Dr. P. M. Baumgarten heert dezer da gen nog in de „Allgern. Rundschau'" herinnerd aan haar vermaard vizioen om trent de RomeinscheQuaestie. In zijn „Römische Briefe von Kurd von Schjö- zer 18641869", schreef deze d.d. 23; Nov. 1866; Hebt gij gehoord van het geluk of ongeluk, dat onzen vriend Schulze is overkomen. Er is ergens eön verre tante van hem gestorven, die hem of liever zijn -dochtertje, eenige millioenen naliet. Het huis is wegens den rouw gesloten. Het volgende jaar zal gansch Berlijn aan de voeten van juffrouw Edith liggen. Ons muzikaal genie, de kleine Bodo, moet nu maar spoedig aan zijn ideale vereering practisch gevolg ge ven, anders wordt zij hem voor den neus weggekaapt. Als wij voor de volgende zitting terug komen, zal zij de koningin van den dag zijn. Reist gij spoedig af? Ik zal al dezer dagen vertrekken. Ditzelfde besluit maakte Bernard ook op dit oogenblik. Berlijn scheen "hem plotseling een zeer vervelende stad ge- geworden te zijn. XX. Hooger en hooger stegen in de lente van 1870 de golven van den Kerkelijken strijd voorwaar zoo hoog, dat het scheen alsof het scheepje van Petrus &n onder zou gaan. Met alle wapenen .s geestes werd gestreden; voor en te- hieven zich de stormen en zelfs in zittingen van het Concilie kwamen meeningen in botsing. „Haar lijk (zij stierf in 1373) wercf destijds op verzoek van de vrome Scan- dinaviërs naar Zweden overgebracht; in het archjef van Christiania (of Upsala) is het origineel bewaard van den pas, dien de Romeinsche senaat voor de overbrenging naar Zweden verstrekte. De Heilige heeft verscheiden harer vi- zioenen te boek gesteld'; ziji zijn in het jaar 1606 onder Paulus V in Rome als „Revelationes Sancftae Brigittae" ge drukt. In he!t boek VI pag. 74, zegt zij: „Ik zag in Rome de ruimte van he(t paleis des Pausen bij St. Piejter toftf aan den Engelenburg en van1 den Enge lenburg toft aan de kerk St. SpiriVuS en den dom als het ware gelijk één« enkele vlakte en deze vlatóte was om ringd door een sterken muurdeze muur was ,op zijn beurt door verscheiden£ woiningien omgeven. En ik vernam een stem, welke sprak: „De Paus, die zijn Bruid (de Kerk) met dezelfde liefde bemint, als ik en mijne vrienden haar hebben li-efgeh.ad, zal deze plaats mejt degenen, die hem ter zijde gesneld zijn, bezitten, opdat hij vrijer en meer on gestoord' zijn r.aadgev-ers bijeen kan roe pen". De plaatsen, welke de H. Brigirttai noemt, namelijk het Vaticaan, de Enge lenburg, het hospitaal S|t. Spirito: en de St. Pieterskerk zijn juist diie ge deelten van Rome, welke het zo-ogfe-' naamde Leonina vormen, dus het stads kwartier, waartoe men het grondgebied van d^en Paus thans zoiU willen inperken! indien de H. Stoel van zijn wereldlijke m;acht (beroofd WierdL Het vizioen dus, dat de H. Brigfttta vóór ruim- 500 jaren heeft gehad', komt tnerkwaardjg overeen met de wenschjen en verwachtingen V,an alle h.uidige te genstanders van de „Ultramoi\tan.en".j Op welke manier echter deze wenschen verwezenlijkt zullen Worden, weet nie mand te vertellen." Tot zoover Kurd von Schlözer. Sedert de veertiende eeuw js de Leo nina Leo IV 'heeft het eerstt den( St. Pieter en het Vatikaan met muren (omringd het toevluchtsoord der P,a,U- sen geweest. De uitdrukking van de heilige Bri- gitta: „om- vrijer en ongestoorder zijh raadgevers te kunnen samenroepen", is volgens „de Tijd" volkomen in over eenstemming met de wenschen van den tegenwoordigen Paus, als men deze uit de Milaneesche verhandelingen zou mo gen afleiden. Het plan om de .Leonina met een stuk land, dat zich naar de zee uit strekt, onafhankelijk jte maken, is reed;s dikwijls besproken, doch ni(et in de amb telijke kringen van het Vatfikaan. W|a,t de behandeling en oplossing, dezer quaestie ons nog brengen zal wij, Katholieken, kunnen gerust afwachten, in het vertrouwen in den Paus en Zijinl RaaJdgevers, di-e in dezen de eenigeh Aller oogen waren op het Vaticaan gericht. Velen hielden het Concilie voor een der laatste levensuitingen van het geheele Pausdom. Het viel ook niet te ontkennen, dat de onrust en: onzeker heid bij -de geloovigen toenam, terwijl de noodzakelijkheid eener uitspraak om trent de leer der onfeilbaarheid meer en meer door de heftigheid van den strijd werd aangetoond. Pinksteren was tevens in *t land ge komen. De Pinksterrozen openden haar dikke knoppen en de langstelige kei- zerkronen, die zoo vele jaren in de Duit- sche tuinen haar zinnebeeldige betee- kenis verloren hadden, stonden daar we der in volle pracht. Langzaam kwam op tweeden Pink sterdag Magna uit de kerk. De Pastoor had van het feest gebruik gemaakt, met klem en klaarheid over de voorlichting van den H. Geest te preeken. Mocht de strijd van binnen of van buiten komen, de H. Geest zou met de Kerk zijn en haar voor dwaling behoeden. Tot in zijn kleine dorpskudde was de geest van den twijfel nog niet doorge drongen; maar de zielzorger wilde er voor zorgen, dat geen van 'de zijnen door de strooming van den tijd werd medegesleept. Hij heeft het flink gezegd, zeide de schrijnwerker Hellbrinck tot Magna, die hij bij het voorbij gaan eerbiedig groette. Hij kan er nog geweldig op los gaan, de oude heer, voegde hij er züjm, om1 vast te stellen, welk minimum van gewaarborgde vrijheid de H. Stoel van nood(e hce;'t De ^Times" heeft tan den Japanschen gezant te Londen het volgende offioir eeie rappoirt over den honger nood ontvangen. „In Hokkaido en in de J^oord-Ooste- lijke provincies van het vasteland van Japan hebben de lage temperatuur, die sinds Mei geheersciht, heeft en de zware overstroomingen van'"Augustus, een ge deeltelijke mislukking- van den rijstoogst tengevolge gehad. Dc productie bedroeg dit jaar slechts van - 20 tot 95 percent van die der vorige jiren, "terwijl de ge heele vermindering ojk ongeveer 3.890.000 kokoe geschat wordt? Om eenige verlichting te brengen in de ellende, veroorzaakt door deze ge deeltelijke mislukking van den oogst, heeft de regeering een som van 8.300.000 yen, uit de verschille ïd-e fondsen, welke voor dit doel besclikbaar kunnen ge steld worden, genomen, terwijl een lee ning van twee milliioén yen uiit de schat kist zal getrokken jvorden. Alle staatssporen en alle particuliere maatschappij'en heb bén besloten, om de goederen voor de geteisterde streken kosi- teloos of tegen 'haLve^ prijs te vervoeren. Nog verschillende andere maatregelen, om de ellende te verdachten, zijn in over weging genomen" De toiestand in j Albanië schijnt (hoe langer boe ingewikkelder te worden, öosteufyik-^ongarije .heeft, 10,p verzoek der yoorlooipige regeetring, ieen torpedoiboot naar iW|alona gezonden, die, naar de Z,eit meldt, nog heden door den kruiser Admiral Spaun zal worden, ge volgd. (Djt bericht wordt echter officih eel i(egen(gesproken). De leening, die de mogendheden offi cieus aan Albanië hebben toegezegd, hangt weer iin de lucht,, want vólgens de ReiChspost zulten ook Oostenrijk en Ita lië huin beurs -dicht houden als de andere mogendheden weigeren de leaning 'te waarboijgen. De concessie voor 't stich ten eener Albaneesche bank met Oosten- rijksch- en Italiaansdh kapitaal ondervindt bij de Drievoudige Entente tegenstand. Zij eischt, dat alle mogendheden bij de bank betrokken worden. De ReiChspost verneemt, dat Oostenrijk en Italië daar tegen geen overwegende bezwaren heb ben, mats de benoeming der twee di recteuren hun wordt overgelaten. GEMENGD. Geheel Frankrijk heeft te lijden van de koude, die strenger wordt geheeten dan men haar sedert 1879 heeft gekend. Seitne, Oise -en Marne zijn mef drijf ijs bedekt en de scheepvaart is daardoor geheel gestremd. Eiken dag vraagt de koude 'haar offers; zoo in Parijs in één bij. 't Is wel gioed, dat hij 't den lieden eens duidelijk maakt. Al zijn ze hier nog zoo niet op de hoogte, de lui praten er toch genoeg over. Voor de Pinkster dagen zijn er hier een paar van den Rijn op bezoek gekomen, die er niet over uitgepraat komen, hoe men ginds de zaken bespreekt. Men komt er rond voor uit, als de Paus dat doorzet, willen zij hem 'de gehoorzaamheid op zeggen en een anderen Paus kiezeri. Nu, daarvoor behoeft men, Goddank, niet bang te wezen. Mijn zoon is ook hier, sprak Jh-ij ha een poosjie, inpgi eteeds met Magna gelijken tred houdend, daar zij denzelfden kant uit moesten: Welken zoon? vroeg Magna ver strooid. 1Frans. August komt eerst na de feestdagen. Frans zou de freule gaarne gesproken hebben, hij hoopt dit jaar klaar te komen met zijn studiën. Zal August ook spoedig klaar zijn. Maakt hij goede vorderingen? 1Naar men zegt, ja, antwoordde Helbrinck verlegen, 't Zal mij pleizier doen, als hij wat wordtmaar zoo'n beetje onstandvastige natuur heeft hij altijd gehad. Dat zou kunstenaars-aard zijn; wij kunnen dat misschien zoo niet begijjpen. 1Stuur Atigust even bij mij, als hij hier jisI 1Frans is thuis, heraalde Hellbrinck die verkeerd dacht verstaan te hebben, daar Magna's belangstelling tot dus- dag vijf -en din de naaste ömjgleviirig; eveair eens vijf. 't Ernstigst is de koude in het zuiden. Toulouse en omgeving zijn in een h-eftigen steeuwstorm, waardoor alle treinen enorme vertraging hebben^ sornrmjige in de anepuiw zijn brij\ie(n( stekenL In -de stad zelf ligt; de sneeuw zoo hoog, dat 'i vericeer er geheel onderbroken' is. In het departement der Pyreneeën zijn tal van dorpjes van elke verbinding met de buitenwereld afgesneden, dn 'de zui delijkste ldgt de sneeuw 60 c.M.. hoog. Vrijdag ds geen enkele trein uit Frankrijk tot de SpaansChe grens kunnen naderen; tal van personen- en goederentreinen zjjo ook hier in de sneeuw blijven 'steken. Zoo ook de nachttrein uit Montpellier, die midden in het vrije veld nabjj de tunnel van Malipas door de sneeuw is tegengehouden. In Biezières en in Pen- pignan is de sneeuwval insgelijks van dien aard, dat het verkeer er geen voort gang meer heeft; in Perpignan is sedert enkele dagen geen post meer aangeko men. In Marseille is de sneeuw ook hoog, maar 't verkeer gaat -er nog vrij Ook in Spanje en Italië heerscht cLe winter. Zelfs ten Zuiden van Valencia heeft zware sneeuwval plaats gehad, en ten Noorden van "Valencia heeft het ge vroren. Te Florence heeft een zware sneeuw storm gewoed; op de Vesuvius ligt sneeuw, De ireddingsarbeiid van de gezonken onderzeeboio-t A 7 moest Vrijdag avond elf u/ur worden gestaakt^ daar al le pogingen in verband met het onguinr «tige-vvecr, vruchteloos bleven.-Alftc huop- op redding der manschappen is opgege ven. Commandant der onderzeeboot was de luitenant ter zee iWjelman, terwijl de tweede officier luitenant Morrison was. Verder bevonden ziich negen, matrozen aan 'boord. De geruchten, dat verkeer zou hebben plaats gehad met de gezonken onderzee boot, zijn onjuist Een boei- door het schip van het ma- noeuvreerend ieskader bevestigd om de plaats van het onheil aan te duiden, werd door een golf weggespoeld, en aïie po gingen om "de plaats van het 'onheil te bepalen, waren tot nu toe vruchteloos. B|ij de Jiamb. Am. Packetfaihrt Ge- sellschaft is bericht ontvangen uit Punta Arenas, dat door een zéilvaartuig aldaar de tijding is aangebracht, dat de lijken van den derden stuurman en van 'den administrateur van de stoomboot „Aciiia" drijvende zijn gevonden. Indianen in de huurt van de plaats, waar de lijken wer den gevonden, beweren, dat "een groote stoomboot is verongelukt -In het proces tegen den gift menger ;Hopf eischte het Openbaar Ministerie schuldigverklaring van den beklaagde aan viervoudigen moord, nd. van moord op zijn vader, zijn eerste verre slechts Frans gegolden had. Hij zou al gekomen zijn, maar vreesde u las tig te vallen. Neen, neen, Frans is mij ook zeer welkom, zoo stelde Magna hem gerust. Zij verschrok er zelf van, dat zij eeni- gen weerzin jegens Frans gevoelde; zijn artikelen waren intertijd ook zoo barsch, zoo strijdvaardig haar voorgekomen. Vriendehjker ging zij voort: Ik hoop, dat hij mij dezer dagen eens komt bezoeken. Meester Hellbrinck was al voorbij de plaats geloopen, waar hij een anderen weg nemen moest om thuis te komen; hij bedacht nu dat het tijd was terug te keeren en wenschte de freule nogmaals een vroolijken feestdag. Toen hij haar verlaten had, dacht hij er over na, wat hem vandaag toch zoo vreemdjbijflhaar getroffen had. r iEr maalt haar wat door het hoofd, zoo meende hij. Of 't vanwege den graaf is? Ze zeggen ?t allemaal en hij komt zoo dikwijls tegenwoordig. Het zal mij toch verwonderen. Meester Hellbrinck nam de muts af en streek de hand door de haren, als of hem ook wat door het hoofd maalde. Toen Magna thuis kwam, vond zij daar Dornick, die haar gewacht had. Hij was kortelings van Berlijn terug gekeerd en nu op 't punt naar Rome te gaan. Hij liet niet onduidelijk doorscheme- vrouw en zijn beide klmdereh,- verdieir eiscihte ihet O. M, schiul digveijklaring! aan poging to-t moord op de tweede en derde vrouw en op de moeder vau den b-ekJ, De beklaagde is ter doo. (en 15 jaren tuchthuisstraf) veroordeeld, rïjj werd vriju gesproken van moord op zijn ouders. Hopf bleef bij ihet uitspreken van het vonnis bedaard. Uit Durban wordt gemeld, dat bijna alle stakende spoorwegbeamb ten Zaterdag het werk hervat hebben. Er heeft zich te Johannesburg «een vol doend aantal trambeambten aangemeld om den dienst in vollen omvang te her vatten. 1 Tweede Kamer. Het Correspondentie-bureau m ildt ons ,De noodzakelijkheid yan het houden van avondvergaderingen der Tweede Ka mer staat in verband met derj. wensclf omi het overgebleven begrootingswerk nog vóór het einde dezer maand af te doen. ipaarna zou ,de Kamer pp recès, gaan tjot in de loop van Maart., Mochten dan de door Minister Treub toegezegde sociale wetten reeds zóó ver gevorderd zijh, dat deze de Kamer heb^ ben bereikt, dan zou zich reeds, de ge-i legenheid aanbieden onf met het onder zoek alvast een begin te maken. Naar aanleiding van dit bericht her innert het^,Vad." er aan, dat in de zitb tbïg van 23 December 1.1. Minister Treub 'de hoop .uitsprak, dat, als hij hliet ziek werd en geen ander zijh plaats, |mocht innemen, |huj in September a.s. met zijne ontwerpen bij ide Kajner zou kup- nen kom;en. 1 l 1 I l' J Overtreding der Loterijwet. Namens den minister van justitie is! aan ide houders en verkoopers der parti culiere loterij-oudernemingenLotisioo, W|itte Kruis, Prinsesi Juliana, Tijd gee sjt, Fortuna ^.a., medegedeeld, dat zij ter griffie van het kantongerecht in hun arrondissement aftfChriften kunnen doen! nemen van de boeken en bescheiden, Dinsdag 13 Januari j.l. in beslag ge nomen. Dit verlof wordt <ioor den Minister verleend om te voorkomen, dat het pu bliek, hetwelk loten van deze particu liere loterij-ondernemingen heeft ge kocht, juist nu de 5de klas;s£ der 'staatey loterij trekt, waarop deze particuliere loterijen hun zaak (hebben ingericht, 1 de lijden zal. (Te Katholiek congres tegen het alcoholisme. Het „Hsjgz." verneemt, dat, imet goed keuring van het doorluchtig Episcopaat, het derde katholiek congres tegen he'l alcoholisme tusschen 1 èn 15 Augus- ren, dat hij! imet zeker doel en zekeren opdracht zich darheen begaf. De re geering moet voeling houden met de tegenwoordige gebeurtenissen, om te rechter tijd te kunnen ingrijpen, zeide hij. Hij' hoopte niet al te lang te moe ten blijven en vertrouwde Magna eeni- germate de zorg voor zijn kind. Zij zou wel zoo goed zijn, hem nu en dan be richt te geven, want tante Clarisse was in haar stijloefeningen niet erg dui delijk. Gij bericht mij over mijn kind; Ik zal u berichten over onze heilige moeder, zeide hij met den lichten spot, die hem ten dienste stond. Gij zijt er, hoop ik, over tevreden, dat ik mij zoo kerkelijk weet uit te drukken. Magna wendde zich min of meer on willig af, maar deed toch de gevraagde belofte. Zij vroeg hem, of hij wist, dat hij zijne schoonouders in Rome zou aan treffen en verzocht hun en vooral aan Tiny, haar hartelijkste groeten te doen. Dornick verzocht verschooriing, zoo hij haar gevoel nogmaals kwetste, doch hij hoopte, dat zij Rome reeds zouden verlaten hebben; htm inzichten toch strookten minder dan ooit met de zijne en hij verkeerde alles behalve in de ge- wenschte stemming, Tiny's dubbele overdrijving op politiek en kerkelijk ge bied te verdragen. il. I I II1! (Wordt vervolgcLJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1914 | | pagina 1