13
57) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1292.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartill.
Afzonderlijke nummers 2Vfl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Dinsdag
Januari
1011.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 cent.
V Een waandenkbeeld.
De ouide heer Van iHouten komt met
een Staatkundigen Brief oiok nog eens
meedoen aan de ;H;etze tegen die nu
naderende verbetering der positie van die
bijzondere sdhool).
Wel merkwaardig, dat 'juist onder de
oud-liiberalen, die wet eens beschouwd
zijn als eigenlijk het dichtst bij rechts
staande, zoo felle oppositie tegenover
ons wordt gevoerd. Denk b.v, ook aan
het botte anti-papisme van een Ter Spill
en aan de onverzoenlijke houding van
„De Lakkei", 't Zijn dingen om niet te
vergeten, als men ooit eens over nieuwe
partijverhoudingen gaat praten.
Maar om op m.r. van Houten terug
te komen,, deze blijft nu nog meer vol
houden, dat de openbare school het
palladium is van neutraliteit tegenover
de rechitsahe „sectesdholeri"» iHijsdhrijft:
„Leeren de kinderen het verketteren
hunner medeburgers in huis o£ in, de
kerkelijke leerkamers, heb is reeds erg
genoeg, maar een te eerbiedigen utóng
der vrijheid. Jiet geld der belastingen
_mag er echter niet voor worden ge
bruikt. Dit behoort slechts te worden
verleend onder de door voldoend toe
zicht te handhaven voorwaarde, dat,
evenals in de openbare school, de
onderwijzers zich onthouden van iets
te doen of toe te laten, wat strijdig
is met den eerbied, verschuldigd aan
de godsdienstige begrippen, van anders
denkenden (art. 33 2e lid der .Wiet
op het Lager Onderwijs). Dat deze
voorwaarde niet is opgelegd, is de
"grondfout van het tegenwoordige stel
sel van schoolsubsiidiën, waarop ilk ook
de bijzondere aandacht der Staatscom
missie vestig/' i
Vooreerst: 'tis ons nooit ppgevallen,
dat b!.v. de Katholieken hun niet-Roo-m-
sChe lamdgenooten om tuin geloof zouden
minachten. Zuliks wordt ons dan bok
niet ingeprent, noch „iirr huis of in de
kerkelijke leerkamers", noch op school,
terwijl ook uit onze onderwijsboeken
geen argumenten vain dien aard tegen
ons te putten vallen. Wij durven z-ëlfs
wedden, dat onder bhs grooter verdraag
zaamheid gevonden wordt dan onder Be
discipelen der zoo hoog geroemde neur
traliteit, want juist dezulken gaan tegen
ons geweldig te keer.
Maar bovendiende bijzondere school
zegt ten minste eerlijk, wat voor onder
wijs zij geeft, terwijl de openbare ons
met een waandenkbeeld afscheept. "Wiie
immers het allesbehalve neutrale drijven
gadeslaat van de Ossendorpsdhe onder
wijzers én hun Bond, welke zelfs door
mr. Troelstra vermaand moesten werden,
die moet wel tot de overtuiging komen,
dat zulke opvoeders afgezien nog van
hun verkeerd voorbeeld buiten de school
allesbehalve neutraal kunnen zijn»
En toch zweert mr. van Houten nog
bij dat schoonschijnende artikel 33!
Wordt deze veteraan dan ziende blind
en hoorende doof? i
FEUILLETON.
Wilt gij mij nu w'eg hebben? Vroe
ger wil-det gij mij aan dit plekje hech
ten. 't Komt mij" echter aangenamer
voor, eerst nog wat op „Dornick" te
blijven,... Alzoo in ieder geval geen af
scheid voor lang, ging Dornick voort,
terwijl hij zijn paard besteeg. In de
eerste dagen kom ik terug; dan kun
nen We ons theologisch dispuut voort
zetten'.
Een oogenblik hield h,ij Magna*s hand
vast en keek haar hartelijk in de oogen,
toen reed hij weg.
Hij was een goed ruiter. Zijn welge
bouwde gestalte kwam op het paard
goed uit.
Magna keek hem na, en een zeker
gevoel van trots kwam bij haar op.
Toen zij spoedig daarop haar kamer
betrad, bedekte zij haar gelaat met de
ïanden, als om zich ernstig te schamen.
raarheen, waarheen voerde haar haar
voel. Het was nog pas eenige maan-
i geleden dat Gaby begraven werd.
Den onuitsprekelijke weerzin tegen
i zelf greep haar aan. Hoe konden
ALGEMEEN OVERZICHT.
Een telegram uit Presidio meldt dat
de opstandelingen
in Mexico
zonder slag of stoot Ojinaga veroverd'
hebben, nadat de stad ontruimd was
door de regeeringstroepen. die geen wa-
ipenvoorraad meer hadden en die, om
eene slechting te voorkomen op Arae-
rikaanschen bodem' zijn gevlucht.
De rebellen zijn nu meester van ge
heel noordelijk Mexico.
3000 soldaten en 1000 vrouwen en
kinderen hebben Ojinaga ontruimd en
zijn op Amerikaanschen grond overgeko
men.
Bijna de gansche regeeringsmacht (te
Ojinaga is in Texas ^en is door de Ame
rikanen ontwapend geworden: 900 man
ruiterij ontkwam echter langs Mexicaan-
schen bodem:
Men zal de ontwapenden langs een
andere zijde terug in Mexico brengen.
Een telegram uit Presidio meldt nog
dat zes generaals en 2800 Mexicaan-
sche soldaten gevlucht zijin over de grens
en nu onder bescherming der Ameri-
kaansche troepen staan.
Het S,t Petersburgsche telegraaf-ge-
zelschap meldt, dat
de president Yuan-Shi-Kai
in het decreet betreffende de ontbin
ding van het Chineesche parlement ver
klaarde, dat de ontbinding geschieiddje
wijl het onmogelijk was gebleken, be
sluiten te nemen, of wetten tot stand te
brengen. In een tweede besluit wordt
gewezen op de noodzakelijkheid eener
algeheel'e wijziging der kieswetten.
Plechtig wordt de verzekering gegeven
dat het parlement weer zal worden bijl
eengeroepen ,o,nder gewijzigde wetten.
Tevens is aan den raad voor binnen-
landsch bestuur opdracht gegeven, rap
port uit te brengen over de werkzaamhe
den van de commissie van grondwets
herziening.
De ook in België i
ingetreden vorst
heeft den algemee'nen toestand iets ver
beterd. Zondagavond werd op de Bo
ven-Maas nog een lichte stijging waar
genomen, doch stroomafwaarts daalde
het water.
LiiChte dalingen werden ook waarge
nomen op de Ourthe, te Comblain au
Pont, te Esneux, te Angleur.
De Amblève is sedert Zaterdagavond
50 centimeters gedaald, zoodat de baan
van Remouchamps naar Aywaille vrij ge
komen is.
In de Vesdre-vallei moet de schati'e
millioen'en bedragen.
Uit Houyet wordt gemeld dat d'e
Lesse reeds Zaterdag aanzienlijk was
gedaald. f
De Viroin is daarentegen geklommen
evenals de Eau d'Heure.
Uit M echel en wordt gemeld dat oip
den samenloop van de Senne, Dyle en
Nethe de landerijen uitgestrekte water
plassen vormen.
toch zulke gedachten macht over haar
verkrijgen'. Hij was haar vriend en
hem tot het geloof terug te voeren was
de vurigste wensch liaars harten.
Toen Magna aan Dornick's zijde door
het dorp' schreed, waren zij zoo in hun
gedachten verdiept, dat zij niet be
merkten, bespied te worden. Men had
reeds bespeurd hoe dikwijls Dornick te
genwoordig naar F eldhaus kwam en
daaruit gevolgtrekkingen gemaakt. Het
was het groote nieuws van het dorp.
Het ijverigste besprak vrouw HeU-
brinck het geval. De graaf zou zeker
in het minst niet om de freule denken,
sprak zij geringschattend. Als hij weer
wilde huwen, kon zij nog wel een an
dere partij vinden.
Daar het gerucht echter steeds meer
zekere vormen aannam, vond ook zij het
geraden, zich de gunst der freule weder
om te verzekeren. August had toch de
gunst nog heel lang noodig.
Vrouw Hellbrinck zuchtte daarbij, en
dat was heel begrijpelijk. De eischen
van den schoonen August werden steeds
hooger en zij had tot allerlei middelen
haar toevlucht moeten nemen om er
aan te kunnen voldoen. Haar man ver
moedde niet, hoe menig stuk der huis-
In de omstreken van Hever, Boort-
meerbeek en; Haacht werden de boeren
zoodanig verrast, dat zfi1 (m'et hun vee
moesten gaan vluchten.
De steenbakkerijen langs de Schel
de- enl Denderboorden tusschen Oude
naarde Schelderode rijn onder water
gezet, zoodat eene menigte arbeiders helt
werk moesten, veriaten.
Over de
staking in Zuid-Afrika
wordt uit Kaapstad medegedeeld dat er
een proclamatie is uitgevaardigd, waar
bij de heele plaatselijke weermacht, ten
getale van 1800 man. onder de wapenen!
wordt geroepen.
Sterke detachementen burgertroepen
bewaken' het centraalstation en andere
gebouwen van de stad.
Op een meeting van stakers te Johan
nesburg werd het onèiiddellijk aftreden
der regeering gjeëisicbf, terwijl de ïiegee-
ring jte Londen verzocht werd. niet toe
te staan, dat troepen van het En-
gelsche rijk gebruikt» werden tegen de
stakers.
Eenl telegram van1 den directeur-gë-
raal der spoorwegwégen te Johannes
burg meldt, dat een gedeelte der leden
van het syndicaat van spoorwegbeamb
ten het werk wenschtfte hervatten. Ecni-
ge arbeiders zijn re^ds weer aan den
arbeid gegaan.
De directeur gelooft, dat het moge
lijk zal zijn, morgen een normalen dienst
te onderhouden.
Er heerscht op he^ oogenblik te Jo
hannesburg orde en rust.
Men gelooftrdat-eUh-eden tremen zul
len vertrekken in de richting van de
Kaa»p en andere plaatsen van bestem1-
Iming, maar de treinen Zullen slechts)
overdag rijden.
Men verwacht de aankomst Van ver
scheidene koten trein en.
Afgezien van één of twee pogingen!
om spoorweglijnen in de lucht te doen
vliegen, welke waarschijnlijk het werk
zijn van enkele individuen, heeft de
staking te Kaapstad een vreedzaam ver
loop.
Qp een meeting, die door 2000 perso
nen uit de bouw- en andere vakken te
Pretoria werd bijgewoond, werd een
stemmig een besluit genomen ten gunste
van een algemeene staking.
De leden der federatie van bouwvak
arbeiders en een daarmee verbonden
.vereenigingen hebben een staking ge
proclameerd uit solidariteit met de
spoorwegmannen.
GEMENGD.
Keizer Wilhelm heeft voor den
bouw van een Duitsch Katholieke 'Kerk
te Brussel, eene gift van 1 0.0 0 0 mark
gezonden.
In de laatste 48 uren heeft te St.
Petersburg en in Midden Rusland een
hevige s n e e u ws t o o r m gewoed, zoo
als men: er sedert 25 jaar geen meer be
leefd had.
Volgens de inlichtingen van de gou
verneurs der provincies zijn er 150 per
sonen omgekomen ien veel dorpen en
houding ook al beleend was en hoe vele
leeningen zij bovendien al voor den jon
gen heer geslotep had.
De vrouw meende thans een goed
middel te hebben om zich de gunst der
freule te verzekeren. Zij nam uit de
schrijftafel van haar man een reeks cou
ranten, die zij zorgvuldig opvouwde, om
die mede te nemen, zoodra zij naar de
freule ging.
Als zij ziet, hoe Frans schrijft, zal
zij wel .een woord ten gunste van ons
spreken, dacht zij.
Frans was sedert eenigen tijd in dq
achting zijner ouders gestegen, doordat
hij zijn broeder in diens geldverlegen
heid naar zijn beste krachten was ter
hulp gekomen. Hij was er in geslaagd,
zich zelfstandig een kleine bron van in
komsten te verschaffen, eerst door les
te geven, later bij den uitgever van de
Brückhovener Zeitung, die sinds langen
tijd op hem opmerkzaam gemaakt was.
Eerst had deze hem correctie van druk
proeven opgedragen, daarna had hij
hem eeh pas verschenen boek laten
schrijven, en hem eindelijk kleine zelf
standige artikelen toevertrouwd. Frans
deed dit met den vluggen veder van
den geboren journalist, zoodat het hem
weinig tijd en moeite kostte.
hoeven' zijn geheel onder de sneeuw bei-
graven'. Die troepen zijn de bewoners ter
hulp (gesneld. Op veel plaatsen 'is het
verkeer heelemaal afgebroken.
De kracht van den storm' was zoo
groot, dat zij twee wagens van oenen
goederentrein omwierp, op 200 wersten
van St. Petersburg. Overal is de schade
zeer groot. De temperatuur daalt nog
steeds.
Het officieele verslag uitgebracht
door de vereeniging tot hulpverleening,
behelst dat in het noorden van Japan*
met name op Hokkaido, negen millioen
menschen op de grens van den hon
gerdood zijn.
Bij Grodno, in het district Odessa
heeft een troep wolven acht men-
schen verslonden.
De politie-autoriteiten van Mün-
chen, hebben den tango en andere
„walgelijke dansen" in het publiek ver
boden. Terecht zegt de Munchensche
politie, (dat de tan'go en^. bij de Parijlsche
apachen-dansen moet worden inge
deeld.
Het eiland Sardinië, waar de win
ter gewoonlijk onbekend is, heeft sedert
het begin van dit jaar te lijden vaij(
heftige sne euwstormen en in de
lager gelegen streken van overstroomin
gen. In het gebied van den Monte Gin-
nargentre zijn ongelukken gebeurd, die
anders slechts in het hooggebergte ple
gen voor te komen. Van vijf kooplieden,
die te paard uit de bergen naar Desu-
to terugkeerden, en in een nauwen berg
weg door een sneeuwstorm werden over
val 1 en, zijln er drie onder een lawinje
geraaid: en omi'het Teven "gekomen; "'"Dg
beide anderen wisten, uitgeput en met
bevoren! ledematen, een bergdoipje te be
reiken.
De Brusselsche politie heeft eer
gisteren een goede vangst gedaan door
een achttal v a 1 s c h e munters zes
mannen en twee vrouwen in hechte
nis te nemen. De kerels, die speciaal
20 franc-stukken maakten en uitgaven;
waren in het bezit van revolvers, maar
werden zoo onverhoeds door de politie
opgepikt, dat zij niet eens tijd kregen
om naar hun zakken te grijpen.
De valsche munters, van Belgische,
Spaansche, Italiaansche en Fransche na
tionaliteit, zijn blijkens bij hen gevopden
'papieren, anarchisten en leden van een
groote bende, welke, naar de politie;
hoopte spoedig en club in de gevangenis
zal logeeren.
In het afgeloopen jaar hebben
1.105.129 passagiers via Dover en Fol
kestone het Kanaal overgesto
ken. Het is de eerste maal, dat dit cij
fer een millioen te boven gaat. Een re
cord-jaar dus. I
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. besluiit is benoemd tot notaris
te Lekkerlkerk mr. Q. JH j. de Mooy,
candiiidaat-notaris aldaar; tot notaris te
Vlaardingen J* 'Schell, thans notaris te
Giessenldam; t j i l
Het priestergebod van den Paus had
Frans aanleiding gegeven eenige op
stellen van hooge waarde aan de betee-
kenis van dit feit te wijden. Ook had hij
zich aart een gedicht gewaagd, dat een
grooten bijval gevonden had. Ook eeni
ge artikelen over het Concilie had hij
geschreven. Deze waren geïnspireerd op
de herderlijke brieven der bisschoppen,
en toonden nog eenigermate zijn jeug-
dig oordeel, maar zij waren daardoor
voor den lezerskring van het kleine blad
te meer geschikt.
Met de opbrengst van dezen arbeid
was Frans niet karig; gewillig had hij
het oor geleend aan de verzoeken van
zijn broeder en de voorstellen van zijn
moeder. Deze ondervond ook eenigen
trots over zijn schrijverstalent en be
treurde slechts, dat zij daarmede niet te
genover anderen pronken kon. Frans
toch had haar het strengste stilzwijgen
opgelegd, maar ten overstaan van diens
begunstigster meende zij toch niet tot
zwijgen verplicht te zijn, te meer daar zij
zooveel van den goeden indruk van zijn
geschrijf verwachtte.
Magna was alles behalve verheugd,
toen haar het bezoek der schrijnwerkers
vrouw werd aangekondigd. Toch was zij
aangenaam verrast, dat vrouw Heli-
is aan den adjunct-directeur bij den
dienst der telegraphic P. C. van Do,rt-
mojidt eervol ontslag verleend.
Deurwaarders.
Gisteren heeft een commissie uit de
vereeni-ginjg van deurwaarders bij de ver
schillende rechtscolleges in Nederland
den Minister van Justitie een verzoek
schrift aangeboden, waarin bepleit wordt
hen te sparen voor een achteruitgang ir,
inkomsten, als gevolg van de totstand
koming van het nieuwe wetboek van
strafvordering, waarhij komen te ver
vallen vele tot nu aan de deurwaarders
opgedragen werkzaamheden.
Zij vragen maatregelen, opdat tegelijk
met het ontwerp van een niieuw wet
boek van strafvordering, bij de Staten-
Generaal een voorstel zal inkomen om
de deurwaarders schadeloos te stellen
voor hetgeen zij door gemelde wetswijzi
ging verliezen en om hun tevens vergoe
ding te geven voor de vele dien-sten ter
terechtzitting en Ihet groot aantal pro
deo exploiten met de daaraan verbonden
uilischotten.
De Minister stelde in uitzicht, dat,
mocht de wet worden aangenomen, de
invoering der regeling nog geruilmen tijd
op zich zal laten wachten.
De Paleis-Raadhuis-kwestie.
Naar de „Tel." .meldt, zuid-en B. enW|.
van Amsterdam zich tot den Minister
van BlnnenL Zaken wenden m-ët d-e
viaag ini hoeverre de R-egeeringf bereid is.
betreffende het Paleis-Raadhuis Amster
dam tegemoet lie komen, opdat de kwestie
wordt afgebracht van uet^doode punt,
"waarop ze doo U'Té^ngste ïesTissTngm
geheime raadszitting gekomen is. (Zoo-
als bekepd, bleef vodgens Ücze beslissing
alles zoo-als nu en zou h$t palieiis blijven
dienen tot Koninklijk verblijf en niet tot
raadhuis»)
'Wanneer B. en W|. bekend zal zijn,
waartoe -de landsregeering bereid is, zal
dit den raad worden medegedeeld met
het advies, dat het dagelijks-ch bestuur
meent te moeten geven.
De staking der trawler-visschers.
De berichtgever van het „Hbld;" te
jljmuiden schrijft:
Deze beslissing i$ eindelijk gekomen.
De staking in het visikcherijbedrijf, wel
ke den 28en October werd geprocla
meerd, is gisteren weer opgeheven met
een verlies aan de zijde der stakersl
De afdceling IJinuiden van den Alge-
meenen Nederlandschen Zeemansbond
eischte bij den aanvang geheel vrije voe
ding aan boord der trawlers en ging
er bij weigering door de reeders toe
over de staking uit te roepen. De Zee-
mansvereeniging „Volharding", die ver-
h'ooging! van dj yoedingsgelden in plaats
van vrrje voedjng vorderde, sloof zich
hierbij aan.
Door de reeders, die zich nauw aan
eensloten, werd eerst een nieuwe loon,-
regjelingi ontworpen, doch later beslot
ten de oude loonregeling te handhaven
nnet de bepialing dat gedurend» 0 maan
den de f 5 voedingsgeld alk z.g. staan
geld zou worden ingehouden en bet(
brinck ditmaal ook aan haar zoon Frans
recht deed wedervaren. Van diens jour
nalistieke bezigheden had zij nog niets
vernomen en zij dankte de moeder daar
om voor haar mededeelingen. Eenige
oogenblikken las zij in de haar aangebo
den bladen, en vroeg dan naar August,
daarbij bemerkend, van graaf Dornick
gehoord te hebben, -dat hij goede vorde
ringen maakte. Zij vroeg ook, ojf hij zich
al voor een of ander deel der schilder
kunst had uitgesproken en of hij zich
in 't stadsleven schikken kon.
Frans Hellbrinck's antwoorden waren
wat onduidelijk en eindigden na veel lof
in een hartroerend klaaglied over alle
ontberingen die hij zich moest getroos
ten.
Magna wist bij ondervinding, dat de
vrouw sterk overdreef. Zij troostte de
moeder intusschen met het vooruitzicht
dat graaf Dornick haar niet in de steek
zou laten. Zij zou eens met hem daar
over spreken.
Als de gnadi'ge Fraulein het hem
zegt, begon vrouw Hellbrinck en stelde
door haar al te openhartige zinspelin
gen den door "haar gemaakten goeden
indruk in gevaar.
Wordt vervolgd.
