Uit de Pers.
Tweede Blad, behoorende
bij De Leklsche Courant van
Woensdag 7 Jan. no. 1287.
Nu al verdeeld?
vraagt het Centrum.
Met de „christelijk sociale partij',>
schijnt het niet bijster te vlotten.
Het oprichten van afdeelingen heeft
blijkbaar nog al wat voeten in de aar
de en bovendien krijgt men den indruk,
dat het ook tusschen de voorman-nem
niet volkomen boter tot den „boom" is.
Zoo leest toen bij een) bericht in de
Beukelaar over de samenstelling van het
hoofdbestuur der partij, volgende kant
tekening
Dr. Wiijgchel te Middelstum; even
eens tot lid van het HoofdbesDuuif
gekozen, verklaarde ter allgemeene
vergadering, dat hij overwegende be
zwaren had, deze benoeming te aan
vaarden, terwijl hij zich hiertoe ten
slotte alleen bereid verklaarde, zoo
een der gekozenen, die niet ter Alge
meen e Vergadering aanwezig was,
zijln benoeming niet aanvaardde- Wies^
halve de 'heer Wiijgchel thans dus
geen zitting in het Hoofdbestuur heeft
genomen.
In elke partij komt wel eens een der
gelijk geval voor.
Maar voor een pas gestichte organisa
tie is het toch geen gelukkig omen.
\Wanneer nu reeds personen, die in
de eerste rij moeten staan> het niet met
elkander kunnen Vinden, wellicht met
elkaar van meening verschillen .om
,,'principieeie" of andere redenen, hoe
zal het dan met de volgelingen gaan?
Of zal ook deze partij voornamelijk1
bestaan uit „leiders"?
Tienjarig bestaan van de Katholiek
Sociale Actie.
Uit alle deel en van het land waren
zij samengekomen de vertegenwoordi
gers van Katholieke Sociale Vereeni-
giimgen om mee te vieren den jubel
dag van de Katholieke Sociale Actie,
01111 getuigen te zijn van de schitterende
bekroning van dien Katholieken Socia
len' arbeid van tien moeielijke en zware,
jaren.
De feestdag zette in op waardige wijV
ze met een plechtige
Pontificale ii. Mis
door Z.D.H. Mgr. H van de Wetering,
Aartsbisschop van .Utrecht, oim half 11
uur gecelebreerd in de Methopiolitaan-
kerk. Als Presbyternaspistenpi fungeerlde
de HoiogBerw. Zeergel. heer migjrl. dr.
H. J. Th. Brouwer, vicaris-generaal van
het Aartsbisdom Utrecht, alsj troon-dia-
kens 'de Hoog-Eerw. Zeergel. heer dr.
A. C. M. Schaepman, president van het
groot-seminarie Rijsenburg en de Hoogr
Eerw. Zeergel. heer J. A. S. van Schfaik,
president van klein-seminarie te Kuiir
ienhurg, als diaken de H|oogEerw. heer.
B. A. fd«e Wit, deken van Utrecht en pa
stoor dpr parochie van de H. Cathfa-
ina te Utrecht. De andere functies wer
den door Eerw. heer en studenten van
het groot-seminarie Rijsenburg verricht
Mlddagv e rgad e ring.
Te kwart (voo.r één vereenigden de
deelnemers zich jn de iruLme zaal vam
liet gebouw ,Tivoli, welke zij bijna ge
heel vulden. Aanwezig waren luier de
vertegeniwoardigers der H|. E. Bisschop
pen. De Bisschop van 's Bosch was ver
tegenwoordigd door jVlgr, A. F. Diepen,
de Bisschop van Breda door Dr. A. Ou,
Couwenlbergh, de .Bisschop van Haar
lem door den Zeereerw. lieer secretaris,
H1. A. Th. van Dam, de Vic. Cap. van
Roermond door spro~f. J. M. L. Keulier,
Z. D. Hi. de Aartsbisschop zou persoon-
Lijk de avondvergadering bijwonen- Aan
de bestuurstafel waren gezeten de cen
trale raad met den algemeenen gees
telijken adviseur, en 3e diocesane gees-,
teliijlke adviseurs, de directeur van het
FEUILLETON.
52) MAGNA.
Bernard bemerkte nu, dat er b&j zijn
vriend een verandering had plaats ge
grepen, zóó levendig sprak deze zijn
tevredenheid uit over alles, wat sinds
,ilion tijd was voorgevallen.
De onverschillige filosoof, wien ieder
land, waar 't hem -beviel, als vaderland
lief zou zijn, was plotseling een harts
tochtelijk bewonderaar van den nieu
wen stand van zaken geworden. Dor-
nick was zelfs met zijn plannen de
staatsleiders, die aan 't roer zaten, ver
vooruit. Naar zijn inzichten moesten nu
alle Duitsche staten maar tot één groot
geheel versmolten worden; hij hoopte
dat de kroonprins dit inzicht deelde.
Bernard was door Dornick's woorden
stroom verrast. Diens omverwerpings
systeem was hem niet naar den zin en
deed hem, vooral na zijn vreedzaam sa
menwerken met de overige Duitsche
broeders, onaangenaam aan.
Van de politiek afwijkend, vroeg hJj
Dornick naar vrouw en kind, waarop hij
echter slechts een kort, weinig z eg
gend antwoord ontving. Des te breedei
wijdde de graaf zich uit over Majgna,
Centraal Bureau, mr. Aalberse, 3e ver
tegenwoordigers der Bisschoppen, de
ambtenaren van de K. S. A. de heeren
mr. Tepe en Engels, en de regelimgs-
eam,missie (het plaatselijk comité van
Utrecht). Verder hadden op het podium
plaats genomen verscheidene vooraan
staande geestelijken en leeken, o.a. Mgr.
Taskin, president van Tiet groot-semina
rie te Warmond, de Eerste Kamerleden
Bosch v. Drakesteij®, v. .Basten "baten
burg. Haffmans, en de Tweëde Kamer
leden jhr. mr. N,. V. Nispen tot Sevenaer
en mr. D. Kooien. Voorts jhr. Bosch
van Oud-Amelistyecrt, president van de
Utrechtsdie rechtbank, mr. Ledeboor, ad
vocaat-generaal van den Hioogen Raad.
Nadat geestdriftig door allen was ge
zongen het „Ood van Ar.be' (woorden
van dr. Sdhaepiman, muziek van J. A. S.
van Schalk), was het woord aam den
eersten spreker, dien heer WL !H|. Bjo-
gaia.rdt, voorzitter van den CeniüraLen
Raad voor de K. S. A., tot het houden,
eener rede over
het ontstaan van de Katholieke
Sociale Actie in Nederland.
Spr. riep allen, die van heinde en ver
re waren gekomen het welkom toe, in
het bijzonder de vertegenwoordigers van
de Bisschoppen. Spr. verklaarde hunne
tegenwoordigheid op hooge prijs te stel
len en verzocht hun aan de BisschopL
pen over te brengen de verzekering van
liefde en aanhankelijkheid (applaus).
Ondanks bedekte en onbedekte tegen
stand, vooral in den aanvang ondervon
den, is de K. S. A. geboren uit den
drang der omstandigheden, gegroeid en
een machtige beweging geworden. Als
de Katholiek sociale actie op moreel
succes mag bogen, dan danken wij dit
allereerst aan God. Dezen morgen heb
ben wij God onder de H. Mis gedankt
en gesmeekt voor de toekomst, en ik
verzoek u allen Gods zegen voor den
vervolge af te smeken in het kort gebed
„'Geloofd zij Jesus Christus". De verga
derden staan op en spreken dit gebed
uit.
Na een Uiteenzetting van 'cte Iwordings-
geschiedenis der Katholieke Sociale Ac
tie, van het doel en de middelen der
organisatie en de practische werkzaam
heid zegt sprtker:
Wiie zal eenigszins maar de waarde
vaststellen' van het vele goede, dat op
deze wijze over geheel het land werd
gesticht? En moet het niet tot verba
zing stemmen, dat men toch zoo vaak
nog de vraag hoort: wat doet die K.
S. A. toch eigenlijk?
Een vraag welke bevreemdend is, al
dus spr., doch welke een der sprekers
na mijl im extenso zÉ beantwoorden.
*Op het einde van zijn rede gekamlemt,
wil spreker .een bescheiden woord van
veFmaan en een 'kort woord van opwek
kling léggen. Pp de eerste iplaats |een be
scheiden) woord1 pan vermaan |met /betrek
king tot den principieelen leant der K-
S. A.
Hetj^ociale (vraagstuk is jvoioral leen (ze
delijk vraagstuk en wanneer wij spreken
van „zedelijkheid", dan bedoelen wij
daarmede uit den aard 'dier zaak die ze
delijkheid, welke is ontleend aan en zijd
grondslag vindt in de onveranderlijke
wet van Christus, de wet van eeuwen
voor eeuwen, de godsdienst die wij be
lijden. Hierin ligt de groote inwendige
principieele eenheid van onze organisa
tie, hierdoor kan men gerust nieuwe
banen betreden zonder vrees voor ver
breking dier eenheid, mits wij blijven
volgen de wijdblikkende gidsen, die wij
hebben, zelfs één, die het al overziet.
Die eenheid blijft, maar er is een ge
vaar, dat de consolidatie van die éénheid!
onnoodig zóu lawinen vertragen de mis
prijzing van eikaars eerlijke en goedé
bedoelingen, ook waar men in opzet
errare hum^num est 'verkeerd
kan zijln. Op het uitgebreid veld
der K. S. A. kan een enkele (maal mis
tasting mogelijk zijn, in sommige ge
vallen verschil, ja zelfs groot verschil
van meening, eenige wrijving van ge
dachten niet alleen wenschelijk, maar
noodzakelijk 'maken. Gods glorie, waar
toe wij allen arbeiden, noopt ons tegen-
wier verstand en bewonderenswaardig-
beid hij (niet genoeg, wisit te prijzen'.
JJw zuster heeft gelijk, sprak hij
tot Bernard. Het is er nu geen tijd voor
zich tot zijn eigen belangen te bepalen.
Men heeft mij hier van alle kanten het
zelfde gezegd, en mij vertrouwelijk me
degedeeld, dat men mij van hoogerhand
vriendelijk zal tegemoet komen, zoodra
ik maar eenige toenadering toon.
Waarom zal men iniet? Gij hebt
hier te lande uw studiën gemaakt, zoo
dat het u aan de fioodige voorbereiding
niet zal ontbreken, als gij ergens een
loopbaan zoekt. Ge hadt u immers vroe
ger aan id^e diplomatie willen wijden.
Men kan bekwame mannen gebruiken...
Maar ik zou toch de parlementaire
loopbaan verre daarboven verkiezen, on
derbrak hem Dornick. Ik was dan hier
in het middelpunt gaan wonen.... Maar
hoe is het met u? Weinigen hebben als
u zooveel trouw betoond in dezen onrus-
tigen tijd. Men zal 't u weten te loonen.
Ik heb mijn plicht gedaan en naar
mijn overtuiging gehandeld Dat heeft
geen erkenning noodig. En met meer
of minder geestdrift hebben ze dat bij
ons allemaal gedaan.
Dornick haalde de schouders op.
De vrienden waren heden niet recht
tot overeenstemming gekomen. Bernard
over elkaar, als kinderen van denzelfden
God, nimmer het allervoornaamste ge
bod, het gebod der naastenliefde, te
overschrijden,. (Applaus). Wij weten, dad;
onze arbeid wordt goedgekeurd en geze
gend door Z. Hi. den Paus en door de
Bisschoppen. Deze wetenschap nope onsi
tot voorzichtigheid, maar ook tot ge
ruststelling!
Een woord van opwekking wenscht
spreker te zeggen, met betrekking tot
den practischen kant der K. S. A.
De K. 5. A. beoogt het evenwicht
in de door het liberalisme en socialisme
ontwrichte maatschappij te herstellen
De ►elangen van alle geledingen én
standen in die maatschappij zijn in onze
handen veilig. Wlij, katholieken, staan'
niet evenals de liberalen op den bodem
van het inidividualisme, dat den' arbeli-
denden stanld tot loonslaven wil terug
dringen, wij staan niet evenals de socia
listen op den bodem van den klassen
haat, die aanstuurt op omverwerping on
zer maatschappij. Wij Katholieken staan
op den bodemi van het otnvervalscfyfle
Christendoto', dat de rechtvaardigheid en
de naastenliefde predikt en aan alle ge
ledingen en standen der maatschappij
wil geven, wat hun rechtmatig toekomt,
niets irneer, toaar ook niets minder.
Gij", arbeiders, middenstanders, landf-
bouwers, werkgevers, ambtenaren, gees
telijken enz., gij allen, kunt zonder on
derscheid van rang en stand tot dit
schoone doel der K. S. A. medewerken
en op de wijze, als gijzelf het beste
acht: door uw woord, door uw daad!,
door uw voorbeeld, door uw geld, enz.
Gewapend met het Roomsche Kruis
trekken wij ten strijde tegen den moder
nen vijand van het individualisme en
socialisme, in de vaste overtuiging, dat
Christus overwint, regeert en beveelt en
zijln volk bevrijdt van alle rampen (Lang-,
durig applaus).
Nadat mej. Jo Meys uit Amsterdam
(imej. Leonie Molkenboer was verhin
derd) met zilver-zuivere stem had ge
zongen ,,'tls nu een dag. van vroo-Lijk-
heid" (woorden van Hl Lsz. Spdeghel),
deed de voorzitter voorlezing van ver
scheidene telegrammen en brieven Van
gelulkwensch. Daarna betrad het podium
mr. A. baron van W|ij)n berg en, voor
zitter van het Diocesaan Comité voor de
Katholieke Sociale Actie in het Aartsbis
dom Utrecht, oim de vraag te beant
woorden
Wat he eft de Ka tb olie ke Sociale
Actie gedaan?
Aan mijl, begon spr., is de Vereerende
taak opgedragen, den Katholieken te
doen zien, wat de K. S. A. in deze tien
jaren deed. Dit is een zeer bezwarende
taak. Niet omdat de biescheadenhieid ons
zooi verbieden, dat alles te zeggen. Neietn,
wanneer we toch dat alles vermelden,
dan doen we het slechts om binden danik
te brengen aan God voor hetgeen we
met Zijln hulp en onder Zijn zegen moch
ten verrichten te Ziijtner eere, in het be
lang van Kerk en Vaderland. (Applaus.)
De taak, spr: opgedragen, is evenwel
wèl bezwarend, wijl hij; wilde hij vol
ledig wezen de vergaderden zou
moeten vervelen met een dorre o,psom>-
ming van cijfers, feiten enz. Daarom
citeert spr. slechts een énkele bladzijde
uit het Katholiek Gedenkboek van
Nederland, zoo juist verschenen, waaruit
duidelijk de arbeid, door de K. S. A.
verricht in die tien jaren, spreekt. Zoo
herinnert spr. er o.a. aan, dat het Biureau
voor de K. S. A. jn één maand meer
adviezen geeft dan het Centraal Bureau
voor Sociale Adviezen te Amsterdam jn
een "half jaar. i
Meer ervan te zeggen, acht spr. niet
noodig. W|ij zijn geen geheim genoot
schap en onze jaarboeken e. d. zijn alle
publiek. (Langdurig en daverend applaus)
Eenieder kan alles vinden, wat bijl ver
langt, en daaruit spreekt, dat de K. S. A„
steeds werkend voor het volk, daaronder
niet een deel, maar immer het heele
volk heeft verstaan. Altijd' hield zjj haar
doel voor oogen. Zeker, te ontkennen
valt het niet, wel waren' er bijl haar
tekortkomingen, doch het was dan ook
slechts memlschenweik. Niettegenstaande
schreef dit echter, toen Dornick was
vertrokken, aan zijn eigen stemming toe.
De brief, 'die hem Tiny's woelen en
streven verraden had, woog hem zwaar
op het hart. Hoeveel het hem ook kost
te, hij moest haar een waarschuwing
doen toekomen, zoowel in haar eigen
belang als in dat van anderen.
Al zou dit de laatste band tusschen
hem en haar verbreken, hij miocht niet
anders handelen.
Het werk viel hem niet licht. R-eeds
eenige vellen papier had hij verknoeid,
want steeds stond hem een spottend ge
laat voor d en geest, steeds hoorde hij
zich spottend toevoegen, niet zoo school
meesterachtig te doen, niet zoo den re
detwistende uit te hangen.
Eindelijk kwam hem dit versagen
toch als onmannelijk voor. Zij mocht
oordeelen zoo zij wilde, hij zou zich
daaraan niet storen.
Met dit besluit was ook alle weife
ling geweken. Flink en duidelijk volg
den nu de woorden op elkaar, met vaste
hand beschreef hij bladzijde voor blad
zijde.
„Verontschuldig mij, freule", zoo ein
digde het schrijven, „de lengte van de
zen brief. Een zoo ernstige zaak ver
dient een ernstige toelichting. Ik weet,
dat gij met diepe overtuiging handelt;
deze kleine fouten, bueef zij toch in het
goede spoor, waar zij steeds getrouw
trachtte te blijven aan de gehoorzaam
heid aan den Aartsbisschop en de Bis
schoppen van Nederland, ingevolge art 1
barer statuiten,
Zeer dankbaar ontving zij krachtigen
steun van de zijde der geestelijke Oven
heid, en even dankbaar aavaardde zij
de vingerwijzingen, haar zoó vaak van die
zijde gegeven-, o.a. door den Aartsbis
schop, toen Z. D. Ht bij de opening van
het Retrai/tenbuis te Amersfoort zeide'
„Ik spreek de hoop uit, dat de leiders
der katholieke beweging, de voormannen
van het maatschappelijk werk, eveneens
herwaarts tullen komen, om fci.ch ernstig
te doordniu "~*n de groote waarheden,
welke het -riek leven %i zijln vollen
oimvang beneerschen, en dat zijl jlaanmee
uitgaan om de katholieke biewegliing te
bevruchten." (Applaus.) En waar de
K. S. A. het vereenogiingsleven bevor
derde, verloor zijl allerminst de zor^f voor
het huisgezin uit het gog. ^èker, het
maatschappelijk werk mo,et verricht wor
den buitenshuis, maar waar de K. S. A,
steeds meer menschien daartoe gaat bren
gen, wordt de arbeid ook over steeds
meer schouders verdeeld, zoodat zoo>-
doende de uiithjuiizigbeid eerder tegen
gegaan dan bevorderd wordt.
Doch ook dioor haar daden bevorderde
zijl rechtstreeks de instandhouding van
het katholiek gezin, getuige de jjiug-
schriften, de onderwerpen der Sociale
Weken; getuige ook de pogfngen om te
beïnvloeden de Sochle Wetgeving; ge
tuige 'haar medewerking tot organisatie
der jeugd. Al die jaren toonde zjj de
juistheid te gevoelen der heerlijke woor
den van mr. Hieijderijck z^g.„Een natie
zal, dunkt me, in hoofdzaak wezen, wat
de opvoeding van haar heeft gemaakt.
Geef haar zelfkennis, zelfverloochening,
offervaardigheid ter verdediging van den
geboortegrond, trouw jegens 'het gezag,
ordelievendheid en zoovele deugden
meer, zij alle werden gekweekt .aan den
huiselijken haard, onder verwijzing naar
een God, Die loont, en een God, Die
straft; door den kus eener moeder, die
het best bij ondervinding weet, waar te
vinden zijln: de Weg, de Waarheid en
het Leven."
Ten slotte moet nog de vraag beant>-
woord worden: „Wat deed de K.S. A,?"
Hierop geeft spr.' het antwoord, dat de
K. S. A. het belang van Jhlet Vaderland
gediend heeft. Door hare piriinolpieele
werkzaamheid bevorderde zij, dat naast
de behartiging van sitoffeLijlke belangen,
oolk werd aangekweekt liefde en eerbied
voor het gezag; bevorderde zijl orde en
iru,st im de samenlevingwerden door haar
gesteund en gesterkt de grondslagen
Ojnzer maatsohaplplijl.
Spr, wijlst er op; dat de organisatie
op princlipeelen grondslag niet verdeelt,
maar dat een ntvelieeriirig van de be
ginselen ons vollk zou verzwakken. Tegen
zuLk een nivelieeriing heeft de K. S. A,
altijd gewaakt ,En dat moeten ook an
dersdenkenden respecteeren, '(Applaus.)
Zpo werkt de K. S. A. ter eere Gods,
tot bloei1 der Moederkerk, tot heit van
het Vaderland, tot steun mede aan den
koninklijken .Troon, waarop God onze
Koningin spare nog jaren lang. Onder
daverend applaus brengt spr. hulde aan
de Koningin, dankbaar voor de eer, che
Zijl dezen zomer heeft geschonken aan
Kardinaal' van Rossum.
Nadat de daverende toejuichingen, die
op deze rede volgden, waren bedaard,
vertolkte wederom mej. Jo Meys het
schoone „Kerstlied" (woorden van Th. A.
Kerkhoff O. Q., muziek van Th. Hi.
Hi. Verhey),.
Alsnu had plaats de aanbieding van de
Feestgave
voor het Centraal Bureau voor de K.
S. A. door den heer Math. Lommen,
voorzitter van den Biond „Jong Limburg".
Spr. drukt de hoop uit, dat de giften
voor het fonds, door „Jong Limburg"
opgerichtzullen blijven toevloeien^
(Applaus.)
Mr. Aalberse brengt, als directeur van
het Bureau voor de K. S[. A., den Bond
„Jong Limburg" dank voor het bijeen-
daarom heb ik u -de mogelijke gevolgen
uwer handelwijze trachten te schilderen.
„De politiek verandert licht en gaf
vaak een gjeheel ander beeld te zien.
Mogelijk denkt gij zelf na korten tijd
over deze dingen anders.
In ieder geval zijt gij (niet geroepen
in deze gewichtige gebeurtenissen in te
g ripen, en ik geloof niet, dat uw vader
land u (daarvoor dankbaar zou zijn.
Het beste is de gebeurtenissen van
onzen tijd eerivoudijg te beschouwen als
geschiedende met toelating Gods; Iaat
ze rustig, zich verder ontwikkelen.
„De brieven, die gij zond, v.oeg ik
hier weder bij; ik wil er geen kennis
van nemen, omdat zij -niet binnen mijn
ambtsgebied verzonden zijn. Ik zal ech
ter Iniet gunnen palaten dep, beambte een
wenk te geven, voortaan scherper toe te
zien. Uw geheim zal intusschen bij mij
veilig zijn.
Hoewel zijn brief welgeslaagd was
en hem een zekere bevrediging schonk,
daar hij Tiny tot haar eigen bestwil had
geraden, was Bernard toch niet welge
moed, nadat hij hem verzonden had. De
zoete hoop, die het samenwerken met
mannen van alle partijen en uit alle
gouwen van Duitschland bij hem had
opgewekt, de hoop, dat de wonden,
door den krijg geslagen, spoedig zouden
brengen Van de feestgave. De médedee-
ling van „Jong Limburg" heeft spr. ver
heugd om twee redenen. Vooreerst om-
het vooruitzicht, dat geopend werd voor
hen, die tien jaren lang hebben moeten
werken onder financieelen nood. Spr.
hoopt, dat het woord van den vorigen
spreker moge weerklinken door geheel
Nederland, en velen zullen navolgen het
o,a. door Kardinaal van Rossum gegeven
voorbeeld. Veel meer vreugde dan om
het financieel voordeel gevoelde men op
het Bureau voor de K. S. A. om het
feit, dat het initiatief tot Jiet bijeen
brengen van een feestgave uitging van
hen, die jong Nederland representeeren;
Wlji, aldus spr., drijven de heipalen im
den grond, maar de 'toekomst moet ons
werk groot maken. Daarom, deed het oins
zoo goed, dat ju 'jong Nederland syim-
piathle heerschf met ons Streven. 'Spr,.
brengt Onder luide toejuichingen tfen
mannen van jong Trimiburg hartelijk dajik
voor de groote daad, die zij (hiebib)en
verricht
De volgende spreker, prol mag. Dr«
J- V. de Groot OkR, behandelde:
De Katholieke Sociale Actie,
beschouwd uit gods dienstig en
apologetisch oogpunt
Indien op dezen triomfdag, aldus spn.,
iemand onder de Nederlandscbe Heiligen
zien heeft verheugd, dan is het de man,
wiens apostolische voeten dezen bodem
hebben betreden, dan 5is heb de Hl W|illih
brondus. Als het ons gegeven ware, door
te dringen tot den hemel, dan zouden
v/ij hem dezen 'morgen, het oogen-
bliik, dat zifn opvolger, 'de Aartsbisschop,
het H. Misoffer opdroeg, hebben zien,
neerknielen voor den troom des Lams,
God dankend en smeekend. Toen vader
Wiiiilibrord hier kvyam, nadat hij alles
had vaarwel gezegjd, om ons te brengen
tot het geluk des Kruizes, heeft hij ge
legd de grondslagen van de tegenwoor
dige Katholieke samenleving. En de oude
kathedrale kerk wordt wel niet meer
gevuld met den wierook om den troop
van het Lam, maar "daar staat nu hier in
Si Wiilbbrords veste een' leger, dat triom
fen, belooft, een leger met'woorden vam
strijd, met woorden; van vrede. St.W|illii>-
brand, bij ziet met welgevallen neer op
'heel ons dierbaar "Nederland, op allen,
die hebben mèdegewerkt aan de Katho
lieke Sociale Acti.e, maar met bijzonde.'
welgevallen ziet de Heilige neer op den
man, die zooveel overeenkomst heeft met
joh Apostel, want terwijl ;WiiïliLbrord hier
de grondslagen legde voor het Katholiek
geloof, sloeg Mr. Aalberse cle heipalen
dn den grond voor de Katholieke Sociale
Actie. (Daverend applaus.)
Spr. komt nu tof zijn' onderwerp: de
K. S. A., beschouwd uit godsdienstig
en apologetisch oogpunt
iW|at door de C. St. A, als gedaan, aldus
spr., is niet alleen gedaan1 voor 'de
wereld, doch het is in den grond der,
zaak niiet slechts een godsdienstige act,
maar ook een act, die tot godsdienst leidt
Er is in de K. S. A. apologie. Is er
dan geen actie genoeg? vraagt spr.^ieb-
ben wij dan niet de actie van de Katho
lieke Kerk over 'de gebeele wereld? En
is in de K. S. A. niet slechts een. ge
deelte van onze 'apologie?
Iedere brave moeder, die ginds op 'de
B|rabants-che beide voor een talrijk gezin
zwoegt en haar lot in onderwerping
draaft; iedere kloosterzuster, die staat
aan' de stervenssponde; jedere werkman,
die stil en bescheiden zijln arbeid verricht;
ieder, die in het verbórgen, de plichten
van zijn staat vervult in naam van God,
zij doen allen aan groote actie, maar niet
altijd aan o n m d d e 11 ij k e actie, die
zichtbaar 5s. Dat J^atste is het ken
merk van de Katholieke 'Sociale Actie.
Deze getuigt met luide stem, roept
anderen wakker. Actie is de zon, die
lederen dag oogaat, actie is het levem
actie in de navolging Gods. God in Zijb
oneindige:! activiteit heeft aan al wat is
de kracht gegeven om actief te zijn.
'Geen atoom, geen ster, geen dier, geen
enkel wezen, of God schonk er actie aam
Actie buldert in de onstuimige zee, en
openbaart zich bet nieuwe leven van de
beeriijlke lente. Bijzondere actie beeft
zijn gehecht, was vervlogen. Tiny's voor
beeld sprak voor velen. Het smeulde
nog in het verborgene en een storm
kon de vonken daar ontvlammen....
En toch, toen Bernard Berhrenbe.rg
eenige dagen later met zijn collega's
uit het parlement te Kiel op het Duit
sche oorlogsschip stond en daar voot
hem, de haven zich uitstrekte, waar zich
weder een Duitsche vloot op de baren
der Oostzee waagde, en weder de Duit'
sche vlag van de masten wapperde...,
toen gevoelde hij zich vol vreugde, dat
er veel bereikt was en geen storm meex
de eenheid ensamenwerking kon ver
storen.
Bernard gevoelde in dit oogenblik
een verlangen naar zijn vader, dien hij
zoo gaarne getoond had, hoe <ie ge-»
dachte aan het ééne, sterke vaderland,
waarvoor hij zoo gestreden en zv iar
geleden had, thans machtig veel won'.
Uit deze gedachten werd hij one
genaam opgeschrikt door Dornick's
spottende woorden:
Als schoonzusje Tiny dat zag,
zou zij zeker uit haar vel springen. Te-
wijl zij zoo graag zou zien, dat gansch
Duitschland tegen Pruisen opstond
wordt hier een verbroederingsfeest ge
vierd. Wordt vervolgd
