te overzien als ze e-nmaal m de raadvt
V&n een .woeker^ ;üjh.
Door de eeuw en heen hebben woeke
raars zidh doen kennen en altijd ging er
een duivckche invloed van hen uit Onze
tijd is voor de woekeraars een &ij uit
stek gunstige. De groote ma^sa wordt
slecht betaald, zóó slecht, dat het niet
mogelijk is om te sparen voor uitgaven
van eenige beteekenis, Toch moeten die
uitgaven gbdaan worden. Het zijn dc
woekeraars die klaar staan om te helpen,
ja, dat noemt men go'd-betert-ine nog
helpen. H'elpcn als er honderden procen
ten moet worden betaald. Gewoonlijk
komt men bij z^geldschletsters of geld
schieters. Het is nog een heele gunst
als ze het doen en wil men ze te vriend
houden, dan geeft de man of vrouw, die
geld leent, bij het sluiten der leening
'n cadeautje, wat dan ook veelal gebeurt
Ook zijn er wel, sdie bij een verzekering-
maatschappij aankloppen, zich laten ver
zekeren en dan wal geld ter leen kunnen
krijgen, maar in beide gevallen is die
rente, -die betaald moet worden, schan.-
delijlk. I
Gevallen van Woeker zullen we «.chber-
wege laten, evenals de ellende te iïlus-
ireerw, die er het gevolg Van is. De
Vereeniiging tot bestrijding van denWoe-
ktr heeft dit reeds herhaaldelijk gedaan,
en ons blad deelde reeds eerder hier
over ,een en ander mede^
Het 'jS lo^iich, dat wij, als organisatie,
ons ffnet hand en tand tegen den woeker
en ide woekeraars koeren, ,en als liet
mogelijk ós 'n waarschuwing doen hooreii
cm onze mede-arbeiders te wijzien ,op
de nabijheid van zoó'n bloedzuiger en
het gev;aar, dat zulik een monster kan
veroorzaken.
Toch zijn er ook nog in de arbeiders
beweging lieden, die het niet beneden^
zich acnten zich te verrijken ten koste
van den arbeider en zijn gezin. Erger
dan de .groots-j uitzuiger onder de
werkgevers, perst hij den arbeider uiit
en veroorzaakt onnoemelijk veel ellende
en leed. Helaas zijn de bewijzen, om die
ongure individuen aan de publiciteit prijs
tc g'even,, niet zoo gemakkelijk te ver-
ki .gen. Zoon' man óf vrouw, die eenmaal
in de macht van 'n woekeraar is, durft
niet licht tegen hem optreden Ten
eerste will zoo iemand in de njecste ge
vallen voer anderen niet weten, dat hij
>f zij met een geldschieter of -schietster
les te maken heeft, en in de tweede
plaats is hij of zij in de meeste gevallen
genoodzaakt met leunen door te gaan en
durft zich niet de ongenade van zijn
ht per(?) op den hals halen.
Titans evenwel is ons van betrouwbare
zijde (die desnoods bereid is om een
en ander te bevesitigen) medegedeeld
ee.n geval, ,dat we moeten pulbliiceeren.
De vrouw van .Wlollning, soc.-dem^ ge
meenteraadslid van Amsterdam, ex-voor
zitter van den Amst. Bestuurdersband,
voorzitter van „Concordia Lntur Nos" en
opzichter van de bouwcooperaie „Roch
dale", leent geld uit, waarvoor van eiken
gelden 10 een; per week moet worden
betaald, zoodat, als deze juffrouw één
gulden elke week kan uitzetten, deze
x20 per jaar opbrengt.
Wat zeggen we, f3.20? Neen, nog
meer, het dubbele zelfs, want juffrouw
Wollring is zoo goed en barmhartig,
dat ze de .arme 'drommels, due geen
gulden p o wekk kunnen, betalten, in de
gelegenheid sielt uit niet '50 cent .per
week te Evenwei moet voor dit
bedrag dan .evengoed 10 cent rente be
taald worden, zoodait elke gulden per
jaar f 10.40 kan opbrengen. Daarbij kcml
nog, dat, ais b.v. een bedrag van f50
wordt geleend, f 5 administratiekosten,
moet worden betaald.
dn nog houdt n ermede de geraiTi-
n'eerde afzetterij1 niet op. Wie geld leen1!
vin de vrouw van Zijn Edel achtbare, krijgt
daarvan geen cent iln handen. De vrouw,
v,an 'het edelachtbare raadslid geeft
bonnetjes of briefjes, waarvoor de leeners
of feensters in verschillende winkels pro
ducten kunnen bekomen. Alzoo de ver
plichte winkelnering. Voorwaar, het is
fraai En weet ge hoe dat gaat? Let
maar even óp.
Een slachtoffer van het edele mensch
heeft een jas noodijg ,en gaat, voorzien
van een "Donnetje, naar het grootste
neerehkieedingmagazijh van Amsterdam.
In de uitstalkast ziet hij voor f5.75 een
jas, die hem lijkt, stapt naar binn,eny
koopt de jas, wJ f5.75 betalen, dooh,
dan wordt nem a^uii het verstand gebracht,
dat, omdat hij betaalt met een bon van,
juffrouw W'ioilring, hij één gulden meer
moet betalen en de jas, die voor ieder
f5.75 kost, pu f6.75 moet opbrengen.,
Het ligt voor de hand, dat de géld-,
schietster van deze verplichte winkel
nering ook nog geld trekt, waardoor de
praktijken van de woekeraarster in nog.
ongunstiger hcht komen.
iWjij hebban wel eens verbaasd gestaan,
hoe sommige mens.cfoen, die geen cent.
bezaten, binnen betrekkelijk korten 'tijd
zich "n kapitaaltje vergaard hadden, maar
als 'men dan van zulke praktijken hoort,
verwondert 'het niet meer. Dat evenwel
een vrouw -van een man, die in de
arbeidersbeweging een voorname plaats
Inneemt, Zoo'n vuil woekerzaakje er o-p
na kan houden, een waar schandaaL
lij •publiceert;; uan ook die geval, om
ti* een einde aan te maken. Ten vrouw-
kan Jwel Iéts zonder medewekm of toe-
'.errnnrjig v,?.n naar man ihre.i, maar zo*
liefc» doortrap* gVrneehs tocl\ niet
De 'S. ,D. P. en de moderne vak
beweging zullen .wij popen tot jitigrijpen.
Wie in .d'e resgeerende lichamen "ïiTwg
neemi om er «en betere moraM te,
brengen, moet in de eerste plaats de
h^nd in e^gen boezem 6 teken, moet
zorgen, dat zijn handelingen als voor
beeld gesteld kunnen worden.
In den Amsterdams dien Raad heeft,
men een Jboom opgezet tegen de hooge
rente, die ,de bank van leching vordert,
en terecht Maar als men 13 procent
hoog vindt, laten d'e hecren dan aan
den 'door ons gesignaleerd en woeker een
einde 'maken.
Individuen, rdi'e .zich niet ontzien armen
uit te persen, moeten uitgestooten wor
den 'en vermeden. Wij stellen Wo'llriing
medeverantwoordelijk en sommeeren èn
S. D. A- P. èn C. I. N. handelend op
te (treden, daar anders wij het zullen
doen."
Het üs in het algemeen belang, dat
deze 'dingen bekend worden. Jammerlijk
is, rdat .bij zuike practijken als van juf
frouw 'W.oèlifng ,oo(k nog pen giroote
wiinkelier betrokken kan wezen!
Talma-Treub.
In de „Oprechte Haarl. Crt." trtekt
Politicus een vergelijking tussfhen de
Ministers Talma en Treub.
Hij schrijft o.m.
Tusschen den vorigen minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, den
heer Talma, en zijn opvolger mr. Treub,
is het contrast wel zeer grootDe heer
Talma was spoedig onder de emotie
van zijn eigen woorden Dan raakte hij
in vuur... Werden de op eigenaardig-
geaffecteerde manier uitgesproken zin
nen luider van klank. Dian kV,am1 er
glloed in Zijn oogen en een blos op| zijn
'wangen. Dan wischte Wij zich telkens h'ét
van inspanning en opwinding klamme
voorhoofd af, of wrong h'iji niet de vin
gers tussfihen boord en hals.
Ook zijn vinnigs te tegenstanderskwak
man dan wel onder de bekoring van de
solide, groote, uitgebreide kennis, den
heer Talma eigen, zoowel wat de lipofd-
zaken, de groote lijnen als détails van
de materie, waarover hij redevoerde be
treft
Interruptiën konden hem zeer-zicht-
baar prikkelen. Maar hij had ijzeren' zelf
bedwang en bleef bijna steeds even hof
felijk en tot handige, rake repliek be
reid j
Men leerde opzien tegen, eerbied koes
teren voor de toewijding, de reusachtige
werkkracht van dezen noest-arbeidenden
bewindsman.
En zijn beminnelijkheid, de eenvoud
van persoon, waarmee dus het geaffec
teerde van spreekwijze niets te maken
had, wonnen aller harten Zoodat het
zelfs den meeskpriinciipieelen tegenstan
der, die zijn verzekeringswetten aan de
hardst-denkbare, de wreedst-afbrekende
kritiek had onderworpen, ten slotte een
genoegen was dezen minister een woord
van echt-gemeende appreciatie te kunnen
}?rengle!n.
De heer Treub, 's heeren Talma's op
volger, is tevens zijn .„tegenvoeter".
Hij lijkt uiterlijk onaandoenlijk, Waar
men hem aanvalt, daar zal hij niet slechts
pareeren, maar met ongeduld het mo
ment verbeiden, waarop hij zelf tot den
aanval kan overgaan... Hij zoekt den
"kamp insteê van dien te duchten. Hij is
zich bewust van z'n kracht en bere
kent in onwrikbare kalmte, zich nooit
•iriftig toon end van geen emotie ooit
eefaig blijk gevend, z'n kansen. Zóó
zit daar, aan de groene tafel, de lange,
schrale gestalte van den man met het
nog jeugdige gelaat van gezonde kleur,
donkere knevel, köei-scherpzinnige
oogen, scherpe schrandere trekken.
De heer Treub spreekt altijd met dat
ietwat-dorre, iet\ at-sehorre, monotlome
keelgeluid van iemand, die iets expli
ceert. Van ouderwetsch-statige professo
rale deftigheid is bij he/n-niets te ont
waren. Sinds zijn opTreden als minis/er
moge mr. Tréub vooral op1 dagen, dat
hij ter audiëntie is geweest, Tets
plechtiger van gewaad zijn dan Vroe'gjer,
de sliipdas is behouden, óók waar hij
in gekleede jas ter zitting verschijnt.
In hoever deze man van ongewone intel-
lectueele gaven en vermaarde copia ken
nis van universeelen aard... Inhjoev'er
deze hooggeleerde „omnis homo" door
roerselen als ijdelheid en eerzucht wordt
bewogen, ik zou er niet over durven
bespiegelen. Dat hij prijsstelt op "het
eeröetooneh, ff staat wel vastf
LEIDSCHE SPAARBANK
Ultimo December 1913.
Inleggersrekening. 1913
Saldo aanvang der maand j 2.992.113 06
Ingelegd140.701.947s
Bijgeschreven rente op
afgeloste boekjes j,624.39
3.133.439.37
Terugbetaald 180.179.10' s
Saldo van het tegoed
einde der maand 2.953.260.27
Aantal inleggers 1913
Aanvang der maand13620
Nieuwe inleggers92
13712
Inleggers waarmede is afgerekend 58
Einde der maand13654
Rechtszaken.
Kantongerecht te Delft.
De kantonr. Titer e: oordeelde:
J. V. te Leidschendam, wegens straat
schenderij, tot flü of 3 w. tuiditsch.
Th. J. v„ Bi, te Nootdorp, wegens na
zonsondergang rijden zonder ffcM en op
gave valschen rmm, tot fl en f4 of 1
w. en 2 w. tuchtsdh.
A, H. te Zoetermeer, wegens overtre
dingen Arbeidswet, tot 2 m. f2 en f 10 of
2 m. 1 d. en 5 d.
F. C G. te Leiden wegens overtre
ding wapenwet tot f5 of 3 d.
A. O. wed. M. B(. te Zegwaart, we
gens overtredingen Arbeidswet, tot 2 m.
f2.50 of 2 m, 2d.
M. y. P. en A. A, te Zoetermeer,
J. v. Pi. te Zegwaart en WL v. W|. te
Veur, wegens rijden na zoiiisondergang
zonder licht, ieder tot f 2 of 2 d.
Beslaglegger» op salaris.
Het Gerechtshof te Arnhem heeft ar
rest gewezen in de zaak tussjchen mej.
M., pensionhoudster te Amsterdam, te
gen zekeren v. <1 Wj., gemeente-ambte
naar te Enschede.
Bij dit vonnis werd de vraag beslisjt
of men, als schuldeii^h.er, het recht heeft
beslag te dpen legjjen op het salaris
van iemand, die in dienst- is van een
gemeente of van een ander overheids
orgaan. Het Hof beantwoordde deze
vraag ontkennend.
Het beslag van m-ej. M. bij deur-
waarders-exploit gelegd op het salarisj
toekomende aan boven genoemd en v. d.
W'., werd mitsdien van onwaarde ver
klaard en zij in de "kosten van het pro
ces veroordeeld.
Hinderlijk volgen.
De ambtenaar van het O. M. bij het
kantongerecht te Assen heeft tegen J.
T. en G. O. (lid van den Asser gemfeen-
teraad,) wegens hinderlijk volgen van
een werkwillige tijdens de staking bij
de meubelmakersfinna H. en J. Dekker
en Co. te Assen/veroordeeling tot een
boete van f 75, subsidiair 20 dagen hech
tenis geëischt.
Majesteitsschennis.
Voor de rechtbank te Winsdiloten
heeft terecht gesta.r.i de 43-jarige J. WL
S., anarchistisch propagandist te Amster
dam, die beschuldigd werd van majes
teitsschennis', door op een bijeenkomst
te Nieuwolda o.a. te zeggen„de staat
is een bende geraffineerde opvreters,
en dat begint bij je dierbaar koninginne
tje en eindigt bij den laagst gfepiaatslfcn
politieman", althans woorden van die
strekking, daaraan toevoegende het in
komen, dat onderscheidenlijk door H.
M. de K'on'ng«n en een politieman ge
noten wordt.
Geëischt werd 6 weken gevangenis
straf.
Onbevoegd uitoefenen van
geneeskunde.
Het O. M. bij het kantongerecht te
Bireda heeft tegen den /n.eer J. M. S.
beklaagd van het onbitvoegd uitoefenen
,vari de tandheelkunde (het leggen van
een vulling zonder bevoegde hulp) f 100
boete, subs. 10 dagen heebtenisj ge-
eischt.
De uitspraak van Jen kantonrechter
is bepaald op 16 dezer.
Ingezonden Stukken.
Buiten verantwóórdelijkheid der redactie.
Roelofarendsveen.
Mijnheer de Redacteur wees zoo goed1
en verleen mijl een kleine plaatsruimte
in uw veelgelezen blad, bij voorbaat mijn
dank.
Naar aanleiding van het ingezonden
stuk uit de Veen in uw blad van Woens
dag! 3jl December, kwam bij mij d,e ge
dachte op, d;en briefschrijver wel eens op
eenige punten te willen antwoorden.
Schrijver begint dan van den oogst te
vertellen en dat fcze nog al bevredigend!
is -gewees'jt, nu d.aatï b ik het volko
men met hem eens, want ik geloof (op
enkele uitzonderingen na) dat de zomer
voor Roelof-Arenc rveen een dikke zomer
is geweest al v ae hij dan wel niet zoo
als im 1911. Ma/tr wat iik wel zonder
ling Vindt van sch'ijversf,brief is d,it: Pas1
heeft h;ij zijn voldoening over d,en o-ogst
uitgesproken of 1 ij zet liet op een kla
gen. Óm te beginnen met den prijs van
het land zeker de prij's iS|hoog maar als
daar nu maar getrokken word.t, zal dit
toch zoo veel niet kinderen, en dan is
het toch een ieders vrijen wil hoeveel
hij bij de verhuring voor dat land wil
geven, en mag ik u opmerken dat d,e
•meeste akkers die d.it jaar zijn verhuurd
in andere handen zijn' gekomen, dus die
menschen hebben toch dien prij^ uit ei
gen wil gegeven. Vervolgens het bag
geren, nu die prijs| is in de laats|;e jaren
aardig gestegen, even zoo goed als de
prijzen onzer vruchten, wat ook maar
goed is>, want mij dunkt da^t die menschen
lang genoeg voor een jspber loon heb
ben gewerkt en dan nog zeer dikwijls!op
'levensgevaar af. En liet bewijs dat di(t
toch niet zoo'n baantje is\? Vroeger wa
ren er 70 thausi sflechts 3^0 die in de
meer baggeren, en ik geloof, als( men ze
'een weekloon biedt van 10 iguld.en opn .op
'het land te werken, d.a^t er niet veel in
de meer bleven, en hij die geld genoeg
wil geven, kan toch wel bagger krijjgën,
als, hij tijdig naar een baggerman omziet.
Maar hoe gaat het bij sommige tuindersj?
Begin October hebben zij nog geen bajg-
ger noodig, d.an is» het nog te druk meft
bollen planten, maar a'.^ het bijna De
cember is, dan moet er nog een bagger
man opgezocht worden. En d,an gaat hejt
niet meer zoo mooi. Maar och het is/
maar huurland en hiet isf toch duur ge
noeg, dus; d.at baggeren zullen zij het
Volgend jaar wel doen.
Vervolgenis) klaagt gij dat den arbei
der^ te betalen ook nie(t zoo gemakke
lijk isv geene betaling is prettig-, maar
mag ik zoo vrij zijn u dan even voor te
rekenen wat een arbeider dan wel ver
dient per uur. Wij zullen rekenen vart
's morgensj 4 tot 's avonds 8 uur, daar
ga dan een uur middags,af, dus blijft
nog 15 uur per dag over, en ik zeg veel,
al.ik beweer, dat hier gemiddeld 2.50
per dag wordt verdient in die zomer
maanden djoor een volwassten arbeider,
dat wordt dan ongeveer 17 cfk, per uur.
Dat iq dunkt mij toch niiit te veel.
Vervolgems, het vernielen der vruch'ten.
Daar kan ik u een raad op geven. Dat
gebeurt toch meestal! des Zondags; da.t
zijn van die luidjed die geen beslef heb
ben, wat toch eigenlijk een Zondag is,
maar altsj onze politie daar dan nietsv
aan doet laten wij dan zelf maar eensf de
polder ingaan op een goeden Zondag
morgen en jagen met man en macht die
luidjes, maar van onze akkers^ af. Geloof
me vrij, dat zij het spoedig op zullen
geven. Ik wil u wel een handje helpen..
EEN TROUW] LEZER
VAN DE LEIDSCHE COURANT.
Gemengd Nieuws.
Twee menschen verdronken.
Vrijdagavond is op de Maas bij
Vlaardingen het motorschip van schipper
j. van Noort, .van Brielle varende op
Rotterdam, door den mist in aanvaring
gekomen met een zeeboot. Door deji
schok geraakte de knecht, C. van der
Ham, overboord en verdronk, evenals
het 14-jarig zoontje van schipper Van
Noort; een andere zoon van den schip
per heeft een arm gebroken.
De jongens voeren, in de vacantia
met vader mee. Van der Ham' laat een
vrouw met vier kinderen na.
Overreden. Op den avond van
Nieuwjaarsdag is de 28-jarige landbou
wer J. Vuit Den Haag (O.) die met
zijn vrouw een familiebezoek zou afleg
gen, onder den wagen geraakt. De wie
len gingen hem over hoofd en borst.
V. is kor: daarna bezweken.
Vechtpartij. In den namiddag
van Nieuwjaarsdag heeft F. P;., van
Hontigehage, te Rottevalle zijn zwager
S. Bos, na een korte woordenwisseling
met een mes een ernstige wonde in de
zijde toegebracht. De justitie uit Leeu
warden heeft gisternamiddag een onder
zoek ingesteld. De dader, die van Drach
ten was gekomen en heel wat herbergen
had bezocht, werd op vrije voeten ge
laten.
Vergiftiging. Te Kastricum.
(N.-H.) zijn uit het gezin T. twee kinde
ren plotseling gestorven na het gebruik
van kindermeel, dat vermoedelijk verg.iiftir
ge bestanddeelen bevatte.
De „Tasman". Die1 opvarenden
aan boord van het te Thursday'Island
aangekomen stoomschip Tasman waren,
volgens telegram uit Melbourne, allen
wel.
De spoorwegramp. De afge
vaardigde voor Meppei, mr. H. Smeenge
heeft een bezoek gebracht aan d;e ter
reinen van d;e spoorwegramp bij Bei-
len. Door d,«n directeur-genefaal der
Staatsspoorwegmaatschappij was; hij; in
sttaat gesteld zich. op de hpo'gte te stel
len van alles, wat op die ramp betrek
king mocht hebben. De heer Smeengje
heeft zich omtrent alles uitvoerig lat(en
voorlichten.
F,ab ri ekslongeva I. Ih dje fa
briek van stalen gezondheidsmatrasspn
enz. der firma Auping te Deventer, i^
de 21-jarige A. E. door een drijfriem
gegrepen en eenige malen rondgeslin
gerdhij kreeg zware kwefsfuren, na
genoeg alle kleeren werden hem van
het lichaam gerukt. Nadat twee genee3-
heeren de eerste hulp hadden verleend,,
werd de ongelukkige naar het zieki.en'hluis
vervoerd,
T u si sc h e n vader en zoo.n s.
Men meldt uit Huizen (N.Ht) aan de
„Tel."i
Twee persionen uit Naardien, vader en
zoon, hebben Oudejaarsavond Huizen in
rep en roer gebracht. Bleidjen waren thuiS
gekomen om feesjt te vieren ten huize
van £en anderen hier wonenden zoon.
Nauwelijks een uurtje was de familie
stamen, of er ontstond, oneenigheiid, die
zoo hoog liep, diat men den vader Ver
zocht zich te verwijidjereni
Het schijnt, djat idjeze hieraan niet di
rect heeft voldaan. Ten sjotte hebben
beide zoon's hun vader buiten de deur
gezet. Buiten gekomen, heeft de vadier
d{e zoons bewerkt met een mes. De
oudste kreeg een steek in de zijde tot
aan d'e long en een steek onder den
hals. De jongste een steek in het djj-
been van ongeveer 8 c.M. diep en een
snedie over de wang,
De oucjste zoon heeft daarna met een
revolver zijn vader in het hjoofdf ge-
(sLhoten. Dit schot blijkt niet levens
gevaarlijk te zijn. De vader sitaat zeer
Slecht bekend.
Onder den trein. Op het ge
deelte van de spoorbaan tusschen het
station eji de spoorwegbrug te Nijmegen
isZaterdagmorgén de spoorwegarbeider
Elsinga door een passeerenden trein, Tej,
wijl hij voor een anderen wilde uitwij
ken, gegrepen. De man werd zwaar aan
het hoofd gewond. Men vreest voor zijn
leven.
Spoorwegongeval. Vrijdag
avond liep te Groningen, het gerucht, dat
te Zwolle weer een spoorwegongeluk
plaats had gehad.
Bij informatie bleek, dat van den per
sonentrein, die 9.15 uit Zwolle vertrekt,
een wagen ontspoorden. plmigevallen, was
Hiet was een derde-klas rijtuig, waarin
zich gen personen bevonden. Het ge
beurde nl. vóórdat de reizigers waren
ingestapt. Als oorzaak wordt verkeerde
wisselstand opgegeven. De trein, die
daardoor 50 min. te laat uit Zwolle
vertrok, kwam 30 minuten te laat te Gro
ningen aani.
Voor postzegelverzamelaars.
De vereeniging van Kreta met Grie
kenland heeft de uitgifte van emeu sjper
cialen postzegel tengevolge gehad. Hfet
is er eene ter waarde van 25 centime^,
in blauw en zwart gedrukt, waarop het
hijsdien van de Grieksche vlag in de
Suda Baay is afgebeeld. Deze zegel is
verschenen in een. oplage van 300.000
exemplaren.
Middeleeuwsche geneeskunde.
De historicus schrijft Vox Med.
rekent de 17e eeuw tot den tijd der na
derende verlichting. Het mag zijn, dat
de tijden na ióoo in sommige opzichten
.gunstig afsteken bij de eeuwen daar
voor, doch op het gebied der genees
kunde was tóèridertijd nog niets van den
dageraad te bespeuren. De artsen van
toen tastten in de diepste duisternis rond
een duisternis als in het holst der mid
deleeuwen. Een geneesmethode, waar-
b'ij' men een recept van z.g. Engelsche
druppels, een mengsel van gedraagde
adders en tot poeder gemalen schedel
van een opgehangene, voorschrijft, be
hoeft heusch geen commentaar. Kardi-
dinaal Mazarin, .die last van jicht had,
werd eerst adergelaten, en toen verbond
men ztyn beenen in een pakje van...paar-
demest. Kardinaal Richelieu moest op
medisch voorschrift den mond spoelen
met een brouwsel van dezelfde geurige
stof met wijn. Wel moge het hem beko
men zijn.
Voor de besmettelijke ziekten wist men
niets anders dan allerlei recepten, af
komstig uit de apotheek van Anneke
Tanneke Tooverheks. De wreedheid en
het domme bijgeloof dier tijden spreken
duidelijk uit het volgende voorschrift:
Men vangt bij afnemende maan in Juni,
Juli of Augustus een heel groote pad,
die men aan een draad aan een poot
in den schoorsteen zoo ophangt, dat hij
vrij zweeft en juist de warmte voelt.
Voorts moet men een stuk was laten we
ken en op een majolicaplaat zoo neer
leggen, dat het alles opvangt, wat de
pad uitwerpt. Nu steekt men een was
kaars aan en verwarmt met dezen vlam
den buik van het dier. Dan ontwikkelt
zich het gif, dat men men een kaars op-
opvangt. Dit vreeselijke tergen wordt
voortgezet tot het .dier dood is; gewoon
lijk na drie dagen. Dan vermengt men
de was met de ingewanden, doet dit in
een houten doosje en naait dit met 3
draden op den arm der zieke.
Het heele recept is bijna te walgelijk
om neer te schrijven. En dan te den
ken, dat men nog maar drie eeuwen
geleden niet wijzer was.
In de Sted. Werkinr. zijn opgenomen.
datum.
dagen.
vol.
Totaal
28 Dec.
Zondag
41
16
57
29
Maandag
55
16
71
30
Dinsdag
58
17
75
31 n
•Woensdag.
63
17
80
1 Jan.
Donderdag.
33
14
47
2
Vrijdag
55
13
68
3
Zaterdag
6 1
17
77
Burgerlijke Stand,
LEIDEN. Ondertrouwd: A. M. Veeren
im. 22 i.- en E. P. Ammerlaan jd. 20 i. W.
W. Muijs van de Meer jm. 26 j. en A. M
Ouw'erkerk jd. 23 j. G. J. Brand jm. 27 j.
er, E. van Ameringen jd. 2o j. J. W. van
Hees jm. 3 j. en C. VI. Haasbroek jd. 21 i.
P. J. üoedha.t m. 23 j. en M. J. Frohn ja. 20 f.
ALPHEN. Geboren: Z. van van der Burgh
en Hoogendoorn. D. van van Wout en Tui-
nenburg. D. van Zwaan en Woimerstett.
Levenlooze z.. van Oudijk en van Vegten.
Overleden: G. van Va rik vr. van F. Boos
48 j. G. de Viies Vr. van H. van Di gelen
68 j. H. Muts jm. 7 w. M. Faas jd. 1 j. -
M. van der Geer vr. van a. Joha 70 j.
BOSKOOP. Geboren: Lijdia, d. van D. J.
Goudriaan en A. Oosterom. Arie, z. van H.
Windhorst en M. Keijzer. Jannigje, d. van
C. Sanner en C. Slierendrechl. Ondertrouwd:
P. Deurloo en P. Bro .wcr. P. van der Louw
en J. Rip.
I-ISSE. Geboren: Neeltje, d. van H. J.
Dubbis en A. Wilbrink. Franciscus, z. van
P W. Hogedoorn en A. G. Assendeltt. Alida
Marie, d. van Th.'Snaar en J. M. Brederode.
Christina Petronella, d. van J. P. Zwetsloot en
G. P. J. Dons. Maria Adriana, d. van H. van
Beek en en A, J. Kemming. Hubertus Jacobus,
z. van P. Slobbe en M. van Rooijen. Marie
en Vaartje Geertruida. ds. van P. Koomen en
P. Lans. Engelina Ma'ia, d. van S. Dijks
hoorn en P. W. Metz. Zacharias jacobus,
z. van C. de Jong en G. Sluimers. Cornelis
Adrianus, van M. van der Vlugt en J. Straat
hof. Teuntfe Jacoba, d. van D. Walraven en
M. de Ridder. Gee ruida Christina, d. van
Th. van der Heijden en D. W. Bemelman.
Ca harina Adriana, d. van H. Bei bee en C, A.
v. d. Lans. Jacobus Leonardns, z. van J. J.
Lieverse en W. van Kgnond. Johannes, z.
van J. H. de Wilde en L. van Duijn. Onder
trouwd: J. P. Langelaan en G. van Diest.
Getrouwd: K. Tanis en E. M. Tibboel.
AA. van der Putten en C. Elfering. Overleden:
Theodora Agnes van der Meer, 8 m.
OUDSHOORN. Geboren: Z. van Rietveld
en van Dam. Getrouwd: P. J. Rogaar
25 en C. B. Vonk 19 j. - O v e r 1 e d e n C.
Idti burg 73 i. N. Tijstei man 1 j.
TER AAR. Geboren: Z. van B. C. Kra
nenburg en Ravensbergen. D. van A. J.
Koeleman en Paardenkooper. D. van M. F.
van Erg en Turk 2 d. Overleden: T. de
Bruin 0> j. wed. van C. Ve brugg:.
ZEVENHOVEN. Geboren: D. van G. Ver
kerk en var Vliet. D. van J. C. van Rosse
burg en van der Zon. D. van J. Schelling
hout en Angenent. Overleden: Lev
d. van A. de Groot en E. H. Strijk.
