"bUItenland.
binnenland.
,Se
No. 1298.
Bureau OÜDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBL\D voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwarti
Afzonderlijke nummers 2Vfl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Zaterdag
December
1013.
De 40VERTENTIEPRI|S trrlraagt van I—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeooden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cen.t.
Dit nummer bestaat uit TWEE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V* Neutraal.
Men moet zich toch niet wagen aan
een „Neutraal" Kerst-artikel. Werkelijk
inren geloovépms,zulk' eien geschrijf
is altijd voor den ni et-neutral en men'sjch
in meerdere of mindere mate ergernis
wekkend. Zoo liezen We in een hoofdar
tikel van het plaatselijk neultraal orgaan
hier ter stéde o.m. idle volgende pa's)sfcge,
waarbij de schrijver klaarblijkelijk Zijn
best doet „neutraal" te zijn:
als wij straks in den donkeren De-
fembernadht de eerste Kerstklokkenen
'hooren, dan voelen wij weer iets van de
bekoring, die er eenmaal ook voor ons uit
ging van het wond ere Kerstevangelie, niet
zooals wij in later tijd met ons aL te crl-
tisdh verstand het lazen en overdachten,
maar zooals [het tot ons ontvankelijk
kindergemoed sprak, als vader en moe
der |het ons vertelden of het ons werd
voorgelezen in Zondagsschool) en Kerk,"
Wprdt in deze paslage niet uitdrukke
lijk gezegd', d|at die bekoring van het
wondere" Kerstevangelie eiigenlijik alleen
uitgaat voor de kindieren en niet voor de
volwassen, men^cben, die een „al te cri-
tisdh verstand" hebben? Wordt hier niet
den indruk gevestigd, als of het Kerst
evangelie eigenlijk op één lijn gesteld
moet worden meti. een naïef, kinderlijk
verliaal, zonder volle werkelijkheid? Ai
wordt d!an ook even vierder in het arti
kel toegegeven, dat „het iets moer moet
zijn d|an een sprookje, een legende, al
leen geschikt voor kinderen". I ets
meer...
Aah, men blijlve todh met ^neutrale"
handen af van de .heerlijkheid van het
Kerstfeest 1
ALGEMEEN OVERZICHT.
Op de onlangs gehouden jaarlijksche
conferentie van Dfiiitsdhe bisschoppen te
Fulda zijn ook een aantal besluiten ge
nomen omtrent de kwestie der
sexueele opvoeding
welke een goeden leiddraad vormen voor
opvoeders en andereri, die jni deze zaak
belang steilen.
'De besluiten, zoo ais ze "genomen zijlnj.
volgen (bier letterlijk:
1. Over het algemeen moet de sexueelie
voorlichting dèr jeugd met groote voor
zichtigheid en terughoudendheid geschie
den. In bijzondere gevallen, waar het
noodzakelijk is, is ze de taak der ouders
of van den godsdienstleeraar of van den
biechtvader, of van defn) onderwijlzer(es).
2. Een gemeenadhappelijlke sexueele
voorlichting door lessen voor groepen
van leerlingen óf oud-leerliingen is te
verwerpen.
3. Van jongs af aan moet bijl "de op
voeding het schaamtegevoel' en eerbied
voor de kuiischheid worden aangekweekt
4. Doet zilich voor hein, die de school
verlaten hébben, de nood zak elijkheid van
sexueele voorlichting gelden, dan moei
ze bij meisjes door de moeder, bij jon
gens door de moeder of den vader óf
uïn beide gevallen ook door den biecht
vader met groote voorzichtigheid wor
den gegeven, Ook de geestelijke leiders
der jongeLingsvereenijgiingen of opvoe-
clingsinriidhtingen kunnen soms door dis
creet onderricht of waarschuwing onder
vier oogen een geruststellenden ^n een
bemoedigenden invloed uitoefenen.
5. Nooit zijn gemeenschappelijke turn
oefeningen of tunnoptochten van 'knapen
en meisjes goed te keuren, evenmin ge
meenschappelijke uitstapjes van aanko
mende jongens en meisjes en uitstapjes
van meerdere dagen voor meisjes alleen.
Ook alle turn-demonstraties in het open
baar door meisjes of dames, en, nog
veel meer openbare zwemwedstrijden,
waaraan vrouwelijke personen deelne
men, moeten fen sterkste veroordeeld
worden. Diahamelijke oefeningen door
meisjes, welke in overeenstemming .zijln
met den vrouwelijk en lichaamsbouw en
-het kinderlijk en maagdelijk gevoel van
teerheid, zijn zeker niet af te keuren.
Maar hiervan de grens te bepalen (als
ook in bijzondere gevallen de wensahe-
iijkheid van een beperkte toelating van
verstandige toeschouwers) is de discrete
taak van den godsdienstjg-voelenden op
voeder, niet uitsluitend de taak van een
vakman.
iHet zou diep ite betreuren zijn, als
de lichamelijke oefeningen hij' het vrou
welijk geslacht op zulk een wijze werden
toegepast, dat daardoor losheid in het
gemoedsleven, onderschatting der vor
ming van geest en gemoed, verzwakking
van het vrouwelijk gevoel van eerbaar
heid en vermindering der liefde tot den
stillen huiselijk en arbeid zouden ontstaam
iHet is ten diepste te beajmmeren, dat
de vrouwelijke kleeding tegenwoordig in
ruime kringen bij kinderen en volwasse
nen schaamteloos geworden is eu$e Co«r
f erende zou het levendig toejuichen, als
de Katholieke vrouwenbond een moedir
gen, beslisten en volhardenden'strijld over
de géheele linie tegen die smadelijke ont
stichting wilde aanbinden.
iHet is ten diepste te bejammeren, dat
ke ouders zoo kortzichtig waren, voren
staande ernstige vermaningen hunner bis
schoppen in den wind te slaan.
De correspondent van de „Croix" te
Rome seint dd, 23 dezer:
Tot nu toe is het
laatste testament van kardinaal
Rampolla
onvindbaar gebleven. Toch is 'het zeker,
dat de kardinaal korten tijld geleden een
testament heeft gemaakt ter vervanging
vani het o,ude van 1887, dat onmiddellijk
gevonden iis.
in dit testament van 1887 vermaakte
Z. Em, een legaat aan Paus Leo XIII
en kardinaal Galinberti, die toen nog niet
tot het ,H|. College behoorde. De leden
van zijin familie, waaraan kardinaal Ram
polla verder zijn gejheele fórtuin ver
maakte, zijin ondertuisschen allen over
leden, uitgenomen zijln izuster. Aleejn deze
omstandigheden reeds doen besluiten, dat
kardinaal1 Rampolla! er voor gezoiigd heeft
een nieuw testament te maken. Boven
dien is een feit geconstateerd, hetwelk
een vast bewijls geeft voor de juistheid
van deze ver ouders telling, Br is n.i. een
kléin sleuteltje gevonden, waaraan een
stukje paiiper was bevestigd met de
woorden (door den kardinaal zelf ge
schreven) „Dit is de Sleutel van het
doosje, [hetwelk in de glazen kast staat
en waarin mijn testament geborgen Is."
Duidelijk blijkt, dat het sChrift is van
de laatste jaren en geheel versdhiilt met
dat van 1887.
Iin de aangeduide kast was geen doojse
te vinden,
Zoodoende weet men ook niet welke
schikkingen de kardinaal' getroffen heeft
omtrent zijn begraafplaatsnaar men uit
een vroeger igesprek heeft opgemaakt,
zou Z,. Em. de kerk van de jT. Cecilia
aangewezen hebben. Thans weet men
ook niets omtrent de .legaten aan cle
kerk van de TL i^eciilia en den St.
Pieter, waarvoor hij .altijd een zoo ruime
milddadigheid 'heeft betoond. Zijln rijke
bibliotheek zou, zoo zegt men, reeds ge
schonken zijn aan het seminarie Capra-
ni'ca, uitgenomen de kostbare manuscrip
ten en weilken van waarde, welke de
kardinaal, als groote letterkundige, ge
reserveerd heeft voor de bibliotheek, van
Let Vatiicaan, waarvan hij een zeer "actief
I resident en beschermer wast.
Een laatste geschenk, door den kardh
i.aal aan de St Pieter te doen, bleef
nog onuitgevoerd. Kardinaal Rampolla
was een groot weldoener van de basiliek
e n had groote bijdragen geschonken voor
Let herstel van den vloer.
Nu had hij 8 December aan den be
keerder der gelden van de basiliek aan
gekondigd, dat hijl een som van 30.000
bres te zijlner beschikking 'hield om den
vloer in de ïkapel van de Lb Maagd te
doen restaureeren. Die 30.000 lires heeft
men gevonden, maar de beschikking er
over hangt, daar ér geen bepaalde schrif
telijke aanwijzing is, af van 'de beslis
sing der familie, die eenige erfgename
van den kerk prins ais.
De Italiaansche bladen melden, dat de
woning van kardinaal^Rampolla op ver
zoek van'Mgr. Bisogno wederom ver
zegeld is. ,Volgens sommige bladen is
zegeld js. Volgens sommige bladen heeft
dit ten doel om een nauwkeurig onder
zoek naar het verdwenen testament'in te
kunnen stellen.
'Gedurende de
kerstdagen op het Vaticaan
heeft de ,Hl Vader de leden van het
pauselijk hof ontvangen. Don Usor Ra-
nuzzi bood namens het hof zijn geluk-
wensChen aan. Later kwam kardinaal
Vannutelli uit naam van het Hl,. College
zijn heilwensaben aanbieden.
De Paus ontving gisteren de comman
danten der militaire korpsen en daarna
de korpsen zelf. Vervolgens ontving hij
den Spaansdhen bisschop' met 'een depu
tatie van onderwijzers, weïlke hem een
album aanbood met de handtekeningen
van 13.000 Spaansóhe Katholieke onder
wijzers.
Naar aanleiding van de jongste
liberale betooging te Brussel
schrijft het Brussel&ah „N. v. d. D,"
o.m. het volgende:
„Daags na de bctoogingl te Brussel
van de liberale mandatarissen tegen de
sdhoolwet kondigden de 'tfberale bladen
kilometerlange blufverslagen af. Die bijfval
was kolossaal geweest; de toeloop van
betoogers ontzaglijk; het .getal vlaggen
en kartels was ontzaglijk! iWie weten wat
de bijval was: men zag de betoogers
nog niet gaanDe toeloop was zoo ont
zaglijk, dat, met de proef op de somi,
de drie vierde der liberale mandatarissen
thuis gebleven waren! En de vlaggen?
!W|eï ja, we zegden het reeds vroeger, de
liberalen hadden al1 opgeraspt, wat er
maar te krijgen was: tot zélfs de heel
onschuldige kartels van pijpendlubs, vo-
gel'pik- en andere geestverheffende «maat
schappijen. Zoo had men, onder vele
andere voorbeelden, te WMebtroeck de
vlaggen gevraagd van maatschappijen, die
geen ander doel hebben dan eens lekker
te smullen. "Van dile gemeente waren er
twee vlagdragers, vaclerien zoon, 'die noch
lezen 'noch schrijve'kunnen, maar die
.toch mede gingen protesteeren tegen de
wet, waar ze geen woord van begrijpen
en die den leerplicht inhoudt Voorwaar,"
de liberalen mogen "er grool op gaan op
hunne betoogiingAls ze riog zoo iets
inrichten, dan moeten ze het trachten
het met karnaval te doen, dan zal men
niet meer kunnen zeggen, dat er geen
zotten op den loop waren."
Door de ongeregelde
toestanden in Mexico
komen uit den aard der zaak de banken
in [het gedrang. De beleggers willen hun
deposito's terugontvangen en er moeten
posities worden afgewikkeld^. £4aar pre
sident Hucrta, die den 'financïeelen steun
der banken noodig heeft en het zonder
deze geldinstituten niet bolwerken kan,
heeft een middel gevonden om de banken
staande te houden, yet publiek kan n.l.
enkel bij de banken terecht op de gewone
werkdagen, niet op Zondagen of Christe
lijke feestdagen. >;H,uerta 'heeft nu, 'bij
presidentieel decreet verordineerd, dat
voorloopiig alle dagen zullen worden be
schouwd als Christelijke feestdagen.
Indien dat al geen fihantieeL beleid
van ho'Oge orde ais, kan mien er toch het
karakter van geslepen spitsvondigheid
niet aan ontzeggen,.
Het middel doet denken aan dat van
den klassieken wanbetaler, die Maandags,
Dinsdags en Wjoensdags 'een1 bordje voor
het raam had hangen„Betaaldag Zater
dag", welk bordje dan van 'Donderdag
tot Zaterdag was vervangen door een
ander met „Betaaldag Maandag", enz*
Gelukkig voor den goeden naam der
Mexicaansdhe financiers zullen de meeste
banken geen gebruik maken van het
middel, dat hun door den slimnnen presi
dent aan de hand is gedaan.
Naar uit Washington aari de „Diaily
Telegraph" bericht wordt, gelooft de
Amerikaansche regeering niet de be
richten uit Mexico, volgens welke er
Japansche mariniers te Mazanillo gelaind
zijln met bevel naar de stad Mexiico op
te rukken. Mochten echter de berichten
toah waar zijn, dan zal "de Amerikaansche
regeering krachtig bij de JapansClje pro
testeeren. In welingelichte kringen hecht
men evenmin geloof aan- het weder op
duikende gerucht, dat Engelsdh-Mexi-
ikaansdhe petroleummamnen aan "Huerta
drie jnillioen pesos aan zullen bieden,
zoo hij verdwijnen wil De correspon
dent te Mexiico van de „Times" seint,
dat het besluit van "Huertaj waarbij! een
tien daags dh b ank-m o rato riuim wordt in
gesteld, in de zakenwereld een gun stijgen
indruk gemaakt heeft, daar het de fiitian-
cieele crisis zal helpen afleiden.
GEMENGD.
In Frankrijk schijnt het weder den
liefhebbers van wintersport, gunsti
ger geweest te zijn d|an ons, armen Hol
landers. B|ij het liezen van een Parifsfch
blad!, ginig ons hart open,, zoo verlok
kend waren die berichten over ijsver
maak, welke diaar vermekll stondien.
Oip het Grond! Catial van het park te
Versailles:, heeft men al flink «sjphaatsien
gereeden. Het ijs was/ er ongeveer ne
gen' centimeter dik.
Ook in Parijs heeft men druk ge
schaatst. Er deden zich diaar intuissicben
weer een vijftal gevallen van bevriezing)
voor, waarvan twee met noodlottiglen
Het „Journal des DébatsT ver
neemt uit Falmouth (Jamaica), daft die
magazijnen van Demêrara door brand
verwoest zijn. Er Zijn ,23j doodlen cn 40
gewonden.
Bij een Kerstviering) ten bate der
stakende arbeiders Van die kopermijnen
te Columet (Michigan1) stak jqen man, zijn
hoofd door ide deur én riepi: „Brand
Er ontstond een paniiek, waarbij
tachtig plersonen, meenendeelsl kinderen,
gedood werden. Die trappen waren on
begaanbaar 'door de dooden. De slacht
offers zijin meest vreemdelingen.
- Op het station van Lam phi le in de
nabijheid van Glasgow isi een uit Fort
William kómen de personentrein op. een
goederentrein geioopleïi, welke juist .aan
het rangeeren was. De bot'sjjng waai
vreesielijkd,e locomotief van den goede
rentrein werd 50 M. ver geworpen, waar
zij omvielVerscheidene wagens) werden
totaal vernield.
Talrijke passagiers) Zijin' gewond, en
verscheidene van hen zeer zwaar. Óf
er ook personen om het leven gekomen
zijn is nog niet vastgesteld, hoeWel er
eenigen vermist werden. Dezen kumilen
ook in dien eersten sJchrik over de Velden
gevlucht zijn.
De miach'inist en die stoker van dien
goederentrein zijn levensgevaarlijk ge
wond!.
rDe „Daily Mail" verneemt uit
Kaapstad, djat dje „Kingfau's Cautie", die
Dinsdag aldaar aiangékomen is^ djen 15en
dezer een draadloos telegram ontvingj,
meld[end|, dat talrijke booten me(t inboor
lingen uit Sierra Leone door een h!evigen)
storm van de kust naar vplle zee gedre
ven waren. De stoomboot begaf zJch
onimiddiellijk naar de plaats van het on
heil' en vond daar den der bootjes, waar-
In zich nog twee levende inboorlingen
bevonden. Deze hadden acht daigcn zon
der eten of drinken op de zee rondge
zworven. Zij waren 10 nïijlen van de
pfaats, waar zij" zich eerslfi 'bevonden,
afgedwaald.
Eenige uren later kwam een telegram
uit Sierra Leone binnen, volg en's het
Welk nog 3J50 inboorlingen door de
„Sentinal" gered waren.
- Woensdag Werd uit Parijls medege
deeld dat de stakende (stagergjgezellen/
aan de slachthuizen 'besloten heden d!e
s tiakiln g tot hc# ui[ters)te vol te hjoiuden.
TJians wordt bericht dat h^t werk
Vrijdagmorgen in die sjachthuizen aan
de ïrne La Vilette en dfe rue VaurigaI1d;,
hervat is. 1
Alles is kalm.
De nieuwe stuiver.
Dezer dagen is de nieuwe stuiver Ver
schenen. Eenige bladen hebben er al hel
vonnis over geveld. Zoo schrijft dlö
Zutph. Crt.Al dadelijk is 't een vréémd
gezicht zoo'n vierkant ding met ronde
hoeken; de miensCh is nu eenmaal ge
wend aan een rond muntstuk. De nieuwe
stuiver is allesbehalve fraai afgewerkt;
hij doet erg veel denken aan een oude
speel penning. Op den voorkant staal
duidelijk dat hij 5 ct. waard is, en daar
omheen vindt men ,een leelijke zg. ver
siering. De achterkant göeft, met even
ongemotiveerde randversiering, te zier
dat hij geldt voor het „Koningrijk dei
Nederlanden" en middenin staat iets,
dat een oranjeboompje schijnt te mloc
ten voorstellen.
Nu onze stuiver zoo'n rare hobbiefl-
figuur heeft geknejgen, kan men hei
Spreekwoord„men kan nooit wieten hoe
een stuivertje rollen kan" wel verban
nen.
Deze stuiver met een kwartje verwar
ren is vierkant onmogelijk,,.
Wij kunnen ook niet hoog roemen de
schoonheidswaarde van de nieuwe munt
Maar als wij met nuchtere practischéln
zin dit muntstuk bezien, gelooVen we
toch dat het als zoodanig goede dielnl-
sten zal doen, en in het gebruik zal
beVallen.
Alg. Ned. Typografenbond.
Op de beide Kerstdagen heeft de Al-
gem. Nederl. Typografenbond te Ami
sterdam vergaderd, ter bespreking van
het door den Nederl. Boekdrukkersbond
aangeboden nieuwe arbeidscontract De
vergadering was niet openbaar.
Naar wij vernemen, is het ontwerp
oon tract, door de patroons-organisatie
aan de werk 1 i edleh-organisatie voorge
legd, mét groote meerderheid, behou
dens enkele punten van ondergeschikl
belang goedgekeurd.
Staa tss poo rwegen
In verband «net de gunstige resulta
ten, die het spoorwegbedrijf dit jaai
heeft opgeleverd bestaat bij de directie
der S.S. het voornemlen de traktementen
van het ambtenaarspersoneel te herzien
en tegelijk dit korps te reorganiseeren].
Zooals men weet, was op het oogen-
blik het aantal functies, die'ejigenlijk alle'
op hetzelfde neerkwamen, legio. Dit was
zelfs zoo sterk, dat op een ien hetzelfde
bureau, waar veertien ambtenaren werk
zaam' waren dezen tot tien verschillende
categorieën behoorden.
Aan dergelijke toestanden, die slechts
belemhilerend op den dienst werken,
Wenscht de directqur generaal een ein
de te 1
Jubileumzegels.
Door het Hoofdbestuur der Posterijen
is b-epaatd, dat zoolang; de voorraad
strekt, geen andere dan jubllé-zegels
mogen worden verkocht, tenzij door hel
publiek uitdrukkelijk gewone frankeer
zegels worden vejrlangd en dat voor
ambtshalve gebruik uitsluitend jjubdléaje-
gels z!ijn te krijgen.
De Bakkersstaking te 's-Gravenhage.
Van gezell enzijlde wordt beweerd), dat
de Biakkerslsjtahing te 'jsi-Gravenhage zich!
uitbreidt; terwijl d(e patroons mcdiediee-
len dat die staking begint te verloopen.
Over het algemeen, aldjus die patroon^
meld;en zich reed's; weer s;takers| bij d(e
fabrieken aan. Hét verloop d;er staking
word.t ook hi erdóór gunstiger, dpord'at
verschillendi'e gezellen V,an het platten
landj zich voor het werk aanmeldfen. DitJ
getal zal nog Veel grooter worden, Wan-i
neer d;e loon en, waarvoor in Dienl Haag
wordt gewerkt, bekend Woriten. Omtrent
deze loonen wordt dpor de gezellen in
strooibiljettai beweerd;, Id'att over het al-
gemee'n ook in de fabrieken voor een
loon van 18 ct. per uur word.t gewerkt.J
Zuiks isl Oen groot" onwaarheid,.
Bij d.eze staking gaat hét d'an oofo
ni:et om de loonen of om üfe werktijden,
maar om d;e machtsJcKvestic. Die gezellen
eisdhen o.a. d.at iéeji collectieve arbeidfel-
overeenkomst zal word,en afgesloten,
waarin d;ei beplaling voorkomt, dat oVcr
elk ontslag of straf van een gezel, een
arbitrage zou moeten plaats* vind;dn.
Een bericht van j.l. Zaterd.ag meldldje,
dat de Katholieke organisatie niet mee
deed aan Ide Biakkersftaking. Naar aan
leiding diaarVan geeft me|n aan die Rsb'.
een uiteenzetting der rédjenejnl.
,,-Bii| de actie in het voorjaar gehouden,
heeft d.e Biaikkörij-fed'eratie gemeenidi, niet
langer met de Kath. te moejteh sam'en -
werken. Dezen werden toen geroyeerd,
en aan den dijk gezet. De réd,en waarom1
is reeds: genoegzaam besproken, zoodat
wö daar thans geen beach.ouwingen over
zullen houden. Genoeg zij het, als we
nagaan, wat sjnd(s dien tijd gebeurde.
De federatie namen lijk, bespande ui$
(Jen algemieelnen Nedërl. Bond én1 den
Christel ijken Bjond zoudlen sja'm en den'
ftrijd: voortzetten, dus) .zonder ons»
„Zoo kon er nu voor onsj geen reden!
zijn om uit ons; zelve onze hulp aan te
bieden. Niet wij, maar zij hebben de sa
menwerking verbrokein, zoo|dat het ook
hun plicht wasi naar on)s( te komen én;
oris te erkennen. Dit i^ niet gebeurd^
Vandaar de reden dat wij er buiten
staan. Wat bejtreft d;en sftjand van dien1
strijd iis1 nog niets) zéker, maar heft zou
toch wel een'si kunnen blijken', dat men
aan kracht te korft 'sphpot, al meende
men er zondier de hulp van die katholie
ken er gemakkelijk te komen".
Sarekat Islam.
De heer M. van Geuns, hoofdrefdac-