""buitenland. BINNENLAND. 5e Jaargang No. 1276. Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwarti Afzonderlijke nummers 2Va cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent Zaterdag 20 December 1013. D^ \OVERTENTIEPR!JS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent 'e/.ouden inededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis b vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-adverientiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent Iedere regöl meer 10 cent Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN en een GEÏLLUS TREERD ZONDAGSBLAD. Zeg u dat well In Rotterdam III is de Concentratie het nog niet erover eens, wie zij can- didaat voor de Tweede Kamer zal stelten til de zoo vlug verschenen vacature- Las and er. v Aan 't !H,'b ld. wordt geschreven: „Tot dusver schijnt prof. Eerdmains de meeste kans te hiebiben, hoewel sommigen dit onder de tegenwoordige omstandigheden een ietwat te provo cate candiiidatuur schijnen te vind;~L" Zeg u dat wel, men eer 1 ,Een candMatuiur-Eerdmans zou een zeer gedurfde uitdaging' zijn aan de Katholieken, en daarmede aan de Coa litie, om tegen dezen botten anti-papist nu eens recht van leer te trekken. ,De concentratie ga evenwel haar gang, indien zij de verdiensten (sic!) van prol Eerdmans met een candidatuur meent te moeten beloonen, Mocht (hij! onver hoopt Diritte jim Bun de worden met de heeren Lieftinck len Ter Spilt, nu, dan zal hij ten Bonnenhove wel te woord worden gestaan. i We zijln voor .Zjijn Hooggeleerdie geensi- zins beducht V Het Zaandamsche proefkonijn Het zal er van komen, dat de heer K. ter Laan burgemeester van Zaandam wordt Als men er naar vraagt, doet hij zoo geheimzinnig, en gisteren is hi) al op fc-ezoek geweest bij den Commis saris der Koningin jn Noord-Holland, Dlit zijn van die gewisse teekenen. Bij de 'benoeming van dezein socialist .tot het ambt van burgervader zai het voor de eerste maal wezen, dat in oins land „een -roode" Wordt geplaatst aan het hoofd eener ©enigszins beduidende gemeente. Er schijliirt ook ai eens een socialistische burgervader in een kleine plaats geweest te zijn, maar dilt geval trok bovendien hierom niet de aandacht, wijll in deze gemeente geen roode meer derheid in den Raad zat en tie beno-e- ming dus blijkbaar geen verband hield met de gezindheid van de bevolking 'of Laar Jicofd. 't Zai een benoeming ge- Weesf zijn, waarbij louter de beroemde geschiktheid en bekwaamheid den door slag gaven. Bij den heer Jer Laan 'is dit theeï andersZaandam jis tegenwoordig tot een Aantal' kiezers er v.-.yy anders over gaan denken rood „getint en nu moet er een roode burgervader ko- men, die te» ,s bekwaam m gesdilikt is. Nu, in den afgevaardigde voor Den 'Haag I zijin deze eigenschappen o. ii. wel vereenigd. H,ij| js een waschechte S, D]. A. P.-man, terwijl hij als raadslid der gemeente 'sGravenhage steeds toon de goed op de hoogte te wezen 'miet alles wat het huishouden eener ge meente betreft Voeg daarbij! zijn stalen ijver en groote werkkracht eenijgie jaren geleden behaalde ihijl nog ©en acte, we meen en voor middelbaar taal, waar toe hij zidh te midden zijner overige bezigheden (had voorbereid en we meen en te mogen zeggen, dat burge meester Ter Laan geen kwaad figuur zai maken als zoodanig. Een andere vraag jis, of we Zaandam zullen kunnen gelukwenschien met het feit, dat het bestuur der gemeente nu geheel in [handen komt van socialisten, die nu eens de handen vrijf (Jiebben. [We vreezen voor het -evenwicht in de finan ciën, die gewichtige factor voor iedere gemeenschap,- vooral waar deze ervoor moet zorgen de elementen, waaruit de dubbeltjes komen, niet af te sfooten. Zaandam zal in dit opzicht een te leer zamer voorbeeld wezen naarmate het zelf meer voor de les opdokt, Wai verder ook van belang is: ho>e zai de socialist Ter Laan het maken als drager van het gezag? 't Is Du ijls, voor wien het N, O. G. niet eerbiedig genoeg was, al naar 't hoofd gestegen. Zijn oudere partijgenoot S's echter be daarder, denkt beter na en wordt niet licht grof. Ter 'Laan is 'bovendien Wot voor de St. D|. A. R in deze een kansje is vasthoudend in Ihooge mate, zoodat hij aan zijn beginselen zal trouw blijven zoolang hij kan. Indien hij een afvalligs ais Viviarti of Briand mocht worden, nu, dan houdt geen. enkele socialist het uit Zaandam doet alzoo wel stevig dienst als proefkonijin: het wordt ingeënt met een belangrijke dosis socialisme^ en nu zien wat er yan "komt *m* Daar gaan wel Levendig herinneren we ons, hoe nog niet zoo lang geleden de Tweede Kam'er in den groioten strijd alles opi haren en snaren placht te zetten omi toch maar vóór Kerstmis klaar te komen. AanVankelijk werd er opi 't laatst in vlersnel-d tempo gewerkt, zoodat een lan ge eind-agenda nog wonderbaarlijk! vlug onder den hamer door was. Toen dit middel te zwak wter'dj om-dat de vloed Van onderwerpen en woordfen steeds zwol, kwam1 er een geest van' of fervaardigheid bve;r de lédjen en zagen b.V. alle s-preklers over een1 en hetzelfde onderw-erp' van' het woord af. Zoo werd' eens de heele afdeelinlg landbouw bij eenvoudigen hamerslag goedgekeurd qn aangenomen. "Op den duur was dat natuurlijk niet nol te houden, want im-en mag niet blij1- v'end' sommigen belangen Verwaarlöozen, Omdat over die van anderen Zoo lang gesproken wordt. Toen verzon men er iets anders! opi: speciaTe debatten, zooala oVer het ma rine personeel, over de toestanden bij post en telegrafie of over 'de exploita tie van spoorwegen;, werden 'tor Januari Verschoven, mits -dan ook de rest der begrootingen: werd afgewerkt. Ben paar jaar 'ging -dat goéd, unlet diege eénle uit zondering, dat de kamer eens na die rustdagen moesf t-eragkbmcU louter om te stemmen over een Wes.t-Indische be- grootin'g, waarover te kwader uur stem ming was gevraagd .juist toenl het quor jruimi niet meer aanwezig Was. Maar nu gaat het'zoo ook niet lanfge'r 'mleer, hoefwel intussehen het reglement Van orde al cell's is herzien en tijdsbe palingen werden getroffen, voor den be- handelingsduur der verschillende hoofd stukken en voor de lengte der redevoe ringen. We zijn Wu zooVer, dat zonder protest heele hoofdstukken maar Januari zijn Verschoven, wat tevens medebrengt, 'dat 'die dan een extra beurt krijgen want 'de tijd is er immers voor disponibel. Administratief is. dit natuurlijk niet ïV orde, maar wijl de 'Eerste Kamer toch' gewoon is de begroo'tingen pas, in 't nieuwe 'jaar af te doen, is *'t zoo erg niet: er wordt op gerekend,. Wiel dreigt ec.hfur het Hcogerlhiuis op tib© manier steed's later 'klaar te kom©»::, 'v.-irf fieJsdi zooveel mogelijk moet voorkom-en. v Er is intussehen ©en groofer bezwaar: jmst de eerste mammon des jaar-S' zijn zoo bij uitstek geschikt omi ©ens flink Wat wetgevenden arbeid, af te doen en dat wordt in gevaar -gebracht door het steeds verder uitpuilen der begroetingen. Dilt moge een 'nieuwi kabinet nog rikt zoo gevoelen, zoodrla er Veel im -staat va,n wijzen is, wordt" zulk een begrootings- discussie in Januari een hïnd:erpaal. Gelukkig daarom1 dat er weer een nieuwe herziening Van het 'Relgflem'ent v|an Orde aanhangig rs en weldra zal wonden goedgekeurd. De tot "dlusVierre aalngebrachtte wijzigfngien hebben wel niet veel tof inperking dier 'djpbiattbn uit gewerkt, maar eindelijk zal dfe ham-er toch wel vjoldoen'die zelfkennis hebben verworven om juiste maatregelen' te kun nen- tre^m. Wie .en zien. Een der belangrijkste, zoo- niet 'die 'belangrijkste, kwestie, dié pit den Balkan oorlog is voorgekomen-, is die der Aegeïsche eilanden TJians (heeft Engeland haar ter hand ge nomen. De regeerilnig] heeft bij het 'over handigen van haar desbetreffend voorstel aan de mogendheden gezegd, dat daarbij niet de 'bedoeling, heeft voorgezeten nieuwe vraagstukken in verband m-et de resultaten van de jongste Balkan-confe rentie pp te werpen. De bedoeling is alleen, aan de regeeriimgen, die pp de gezantenbijeenkomst vertegenwoordigd waren, voor inwilliging vatbare voor stellen te do-en inzake leen onpartij|dige en spoedige oplo-ssing der nog 'niet af gewikkelde vraagstukken, die tot wrijf- vingen en verdere moeilijkheden zouden aanleiding kunnen geven, wamn-der zij onopgelost bleven. Thans wordt voorgesteld, dat 'Grieken- land negen van. de elü eilanden, die 'het tijdens de Balkan-oor ogen b-ezetN heeft, behouden zal Turk-je krijgt "de twee eilanden, 'die vlak voor de Diardan-ellen liggen, ui Imbos en Tenedos, terug; len eveneens krijgt Turkije van Italië al d<e door dit land in den Italiaansch-Turk- schen oorlog bezette lailanden weerom. ]D|ii voorstel moet, haar uit Londen gemeld wordt, ten dorl hebben om Grie kenland de noodzakelijk gewo-rd-en ont ruiming yan Zuid-Albanië te vergemak kelijken, Reeds jn Augustus hadden de mogendheden van de Tripte Entente voorgesteld, dat 'Griekenland heit nog ge zette gedeelte Van Albanjilë zou ontrui men zoodra de kwestie der A-egei'schie eilanden opgelost was. Ook de riota, waarbij Engeland zijn standpunt aan de mogendheden .uiteenzette, sdhijlnt deze beide kwesties van elkander afhankelijk gemaakt te hebben. Volgens berichten lis het Engels dh© voorstel te Parijs met blijdschap ont vangen, wellicht omdat Griekenland er goed afkomt En wat italiiië en Oosten^ rijk betreft, te Londen gelooft' men, dat de gedane voorstellen Sm hoofdzaak over eenkomen met het standpunt, 'hetwelk te dezer zake steeds door beide mogend- heden is ingenomen. In de Italiaansche Kamer Jjeeft de minister van buitenlands ch© zaken o.a, verklaard., dat, Wat de eilanden 'jim de Aegeïsche Zee bletrett, het verdrag 'van Lausanne moet gehandhaafd worden, d, w, z. dat de territortale status quo en net huidige even-wicht, voor de ,hand- haviing waarvan-, een kradhtig Turkije noodiiig is, moet blijVen bestaan. Het verdrag van Lausanne bepaalt, dat Italië de eilanden aan Turkije wel teruggeven zal, wanneer -er geen TufksChle militairen meer dim Lybië zullen zlijfn, wat thans het geval moet zijn. Zal Italië nu oök woord houden? We hebben reeds ge zien, dat het Engelsche voorstel in hoofdzaak overeenkomt met [het door Italië ingenomen standpunt IDle eilanden-kwestie is mog riilet op gelost Er zijln nog rechters v,. i. të Straatsburg. De luitenant Forstner die, zooals onzen lezers bekend is, oor zaak is geweest van al de b.urgerliijlk- militaire incidenten, ,di.e in Zabern zijln voorgevallen, is veroordeeld tot "43 dagen, gevangenisstraf, v !Biij de behandeling van de gebleurte- iiilsru "- te Zabern in cl en Rijksdag had de Rijkakanseliier erop gewezen, dat men behoorde af te Wadhten de blehandeliing der verschillende zaken voor den krijjg's- raad, .Thans is .uitspraak gedaan in de zaak van- den hoofdpersoon irn het drama van den inog geen 20-jarigen luitenant, die het heeft klaargespeeld Elzas-Lotha- ringen, geheel Dlu-itsdhlaind, ja zelfs het buitenland in hevige opwinding te brengen door zijln optreden, dat mal' en belachelijk zou zijn geweest, als hiet niet door de plaats, waar het zidli afspeelde, en de "bijkomende omstandigheden zoo gevaarlijk moest 'worden geacht, als het niet bijna had geleid tot een (ernstige politieke crisis. De scheldwoorden, waarmede luite nant voin Forstner Te Zabern iin zijln ver keer met Elzasser reorufcen gewend was zich te bedienen, het berucht geworden woord „Wackes", leidde reeds tot ©en conflict tusschen iCiviele en militaire over heid, tot geruchten van een aftreden van den stadhouder van Elzas-Lothariingem. En terwijl overall verontwaardiging heersdhte over het onverantwoordelijk optreden vanAiezen kwajongen, di|e onder militair geleide chocolade ging koop-en en eerder geschikt scheen voor den held van een operette dan voor -een verdediger van de militaire eer, ging jhet Jonge memsch door met zijn daden van Waan zin, sloeg en scho-ot er op los,' overall waar hij meende spot te zien, onver schillig met wien (hij te doen had. Op die manier bereidde hij zijln eigen val. Dat de dolleman een kreupelen schoenmaker te "Dettweiier ernstig ver wondde, heeft blijkbaar de deur dicht gedaan. En zoo heeft de krijgsraad te Straatsburg voldoening geschonken, niet alleen aan de slachtoffers van het luit©- nantje in den Elzas, maar ook aan de openbare meening, -die h-et wilde doen gelooven, dat er voor militaiiratt ander© wetten zouden gelden dan voor gewone burgers. Wegens onwettig gebruij^van wapenen is het jongem-ensch Veroordeeld tot 43 dagen gevangenisstraf, Dlit zal hem allicht leeren nadenken .over wat een militair wel en- wat hem niet ge oorloofd is. Er blijlft natuurlijk de kans, dat de keizerlijke genade dit vonnis ver zacht, maar wij 'kunnen niet aannemen, dat de keizer na al het voorgevallene Ui-et het redht zijn gang zou laten gaan. Zeker zal men het overall toejuichen, dat de militaire rechtbank te Straats burg door dit strenge vonnis zijln onpar tijdigheid heeft bewezen. Nog wordt bericht, dat luitenant Forst ner aanstonds (hooger beroep heeft aan- geteekend. De „Köln, yolksztgt" maakt melding van een Zeer gewichtige overeenkomst tusschen den Hu Stoel en den Italiaau- sch'en Staat. 'Genoemd blad schrijft, dat er tusacjhen b'ei-de Üchamon een overeenkomst ge troffen- is, krachtens welke de beambten en prelaten, welke iin dienst van het Va-ticaan zijln, geen belasting] behoeven te betalen. Voor dit "privilege zai sde Italiaansche staat jaarlijjks een som van 60.-000 lires ontvangen. In antwoord pp een des'betrefleSnde vraag, verklaarde minister Alfonso Costa, gisteren in de Portugeesche Kamer, dat het hof van arbitrage te 's Gravenhage een onderzoek zal' instellen aangaande de eiischen, 'door "Frankrijk, Sipanje ien Engeland gesteLd betreffende De Kloostergoederen welke de regeering zich krachtens de >scheiidingswet heeft toegeëigend. Wat betreft de -eiischen van Duitsdhe onderdanen Duits cMand aanvaardt geen arbitrage aan h.et hof ïn den Haag verklaarde de 'minister, dait h'ij| gelen, ge legenheid heeft gehad, zidh daarover met de regeering van dit land te verstaan. Die Fransche regeeringsmannen be weren heel brutaal, dat de Fransche Staatschool „neutraal" is. Ofschoon iedereen natuurlijk: welbeter weet, is het todh niet overbodig, weer eens een paar sterk „sprekende staaltjes te vermelden van godsdiensthaat, welke in die scholen steeds sterker domineert. Ze komen uit een onverdachte bron, uit het tijdschrift „Instituteur Francais", dat zich de „verdediging der Ieekenschoo.1" tot taak stelt E'en onderwijlzer roemde ter openlijk op, dat hij systematisch werkt, om ieder jaar h.et aantal eerste communicanten in zijn Jclas steeds kleiner te maken. Eem ander vond bij zijn leerlingen -een cate chismus, Welke hij Ijet stuikscheurcn, om de losse velletjes op een maar niet nader te noemen plaats te doen gebruikein. Een derde eindelijk bespotte voor zijn: klasse op gruwelijke wijze datgene wat teen katholiek het heiligst is. En dan durft de regeering nog! geeste lijken1 te doen vervolgen, die tegen zullk een verderflijke opvoeding waars cli,uw en- Trouwens, de geest yan dile staats scholen spreekt ooik duidelijk uit 'de ver kiezingen voor den departemientalen raad der Fransche staalonderwijzers. Die uitslag bewees, dat de syndicalis tische ri'dhting steeds -meer veld wint. Van de zeven candidate©, werden er zes van die richting geko-zen. Diaags voor de verkiezingen had de regleeriing aan deze syndiaclisten een bijlzonder bewijs harer welwillendheid gegeven, door alle straf fen, welke aan sommige onderwijzers wegens hiuin- (houding op- het revo-iutilon- naire congres te Chambery door vroe gere ministers waren opgelegd, kwijft te schelden. i Als men nu weet, dat de opvoeding der Fransche jeugd voor een groot deel is toevertrouwd £.an halve anarchisten, kan men nagaan, hoe de regeerilng door haar maatregelen die elementen nog] meer versterkt GEMENGD. Donderdag heeft aartshertog Frans Ferdinand, de Oostenrijlk-iH.ongaar- sche troonopvolger, zijn 50sten verjaar dag gevierd. ,Dla "dagbladen te Praag, met uit zondering der socialistische, versidhijn-en wegens de staking In zeer klein for maat, twee pagina's en bevatten alle de zelfde berichten, Dit een schrijven van den Lon- denscheu correspondent van da „TteL" blijkt, dat de inenting t eg en d e kin derpokken in Engeland allengs 'meer bestrijding en mijnder toepassing vindt Wel verplicht de Engelsche wet de ouders, hun1 schoolgaande kinderen te laten vaccineeren,- maar op grond van gemoedsbezwaren daartegen kunnen de politierechters vrijstelling van de Ver plichting verkenen. En dat is in- de laat ste jaren, begunstigd door de liberale regeerilng, hand over hand toegenomen. 'Volgens het pas vers dienen jaarver slag van den Local Government Board, kwa-men in' 1903 op 948.400 geboorten 714.600 inentingen en 37u700 vrijstellin gen voos'. Daarentegen verleden jaar op 872.800 geboorten ,459j.500 inentingen ien 276.000 vrijs tellingen. In 1903 stierven 91.700 kinderen ongevaccineerd ten in 1912 75o00Q. En het aantal vrijstellingen van vaccinatie bedroeg het laatste jaar ruim zevenmaal meer dan In het eerste jaar. De Londensche bankier sir Cassel heeft een mi11 io-en mark aan die stad Keulen geschonken ter ondersteu ning van behoeftige vrouw-en en meisjes, Uit Havre wordt bericht, dat zidh thans ook de bij] de zeilvaart betrokken havenarbeiders bij de staking hebben aangesloten. De Fransche dokwerkers hebben tot de matrozen, der Engelsdie schepen een oproeping gerfdht, om de stakingsbeweging door het weigeren- van allen overladingsarbeid te steunen. 1 Parii's -i® ih de Rue Bieljgranld fSïaainbou,w zijlhd Ir u i s i n g e s t oi r i V'jftien werklieden werden onder de puinhoopen bedolven. Naar de laatste berichten melden, zoiW den er geen dooden, bij het ongeluk te betreuren zijln. ,Weli zijn -ech-ter velen ern stig gekwetst TT lD|e Perzische regeering lieeft be richt ontvangen van een gro oit e r-evoi- JuUonnaire beweging, welke in Koereus tan is uitgebroken. De gouverneur van1 Koerdistan ontving daarom van zijn rqgeerimg bericht, deze bewegling met alle machtsmiddelen- te onderdrukken. Hij heeft zijn regeering getelegrafeerd, daar toe niet in de gelegenheid te zijin. Die priesters van Tehris hebben een protesttelegram inaar Teheran gezonden, waarin zij de regecring ojnmerkzaam ma ken dat te Azerbijain de bladen de be volking tot revolutie ophitsen. De pries ters eischcn van de regeerilng de grond wet te doen eerbiedigen en eventueel alle mogelijke middelen te gebruiken om de beweging te onderdrukken. Ook uit an dere de el-en van Plerzi'ë komen veront rustende berichten over revolutionnaare bewegingen te Tehleran- binnen. Mgr. Vuylsteko In do residentie. De „Residentiebode" ge: ft ©enige bij zonderheden over de audiëntie, welke Z'. D. Hi. Mgr. Vuylsteke, apostolisch vicaris van Curasao, gi stern ami del, ag bij Hl. M. de Koningin in het ipaleis'aatt het Noordelnde te 's-Oravdnhage beeft gehad. Wij ontleen-en hieraan het volgende: Mgr. nam iijn intrek bij eeti famïlie- lid' van pater ten Brink, pastoor van ,.La Playa op het eiland Aruba, terwijl diens broeder, pater ten Brink uit Rot terdam1 als Waarneimlend secretaris fun geert ien Mgr. vergezelt. Tegen kwart voor vieren begaf Z. D. Hl zich per auto naar het pjaleis aan het Noordeinde, waar H;i| door H. M. de Koningin- in particuliere audiëntie zou ontvangen- worden. De bisschop was gekleed in het Do- Winicaner habijt, in Witte toga inet zwar ten m-antel. En op dat Witte kleed schit terde het igouden bisschopskruis <e(n daarnaast 'prijkte de ridderorde Van' d|ejn Nederlandschen Leeuw. Mgr. werd met de aan 'Zijn tang ver schuldigde eerbewijzen ontvangen -en|aan Hl M. de Koningin en1 aani Z. K. H. 'den Prins Voorgesteld door graaf Diu- monceau. De audiëntie duurde ruim een kwar tier. Na afloop van het bezoek ten H.ovte genoten wij de eer :een onderhoud te hebben met Mgr., Die ons allervriende lijkst ontving en- on's verklaarde zeer in genomen te zijn over de hartelijke en minzame ontvangst, die Hem van de zij de van het Vorstelijk Echtpaar was be reid. Hi. H. Majesteiten onderhielden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1913 | | pagina 1