15
BINNENLAND.
37) MAGNA.
BUITENLAND.
5e Jaargang
No. 1271.
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwarti
Afzonderlijke nummers 2Vfl cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Maandag
December
1013.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
blik alle vrouwen en kinderen van1 bui
tenlanders uit Tampioo waren vertrok
ken; doch dat enkele van de jnanpieq
hadden verkozen te blijven.
De toestand was daarna verergerd.
Het gevecht duurde nog voort, terwijl
de kanonneerboot van de regeerihgs-
ipartij, de Bravo, de tellingen der Con-
stitutioneelen (rebellen) met granatenl
bestookte.
Volgens een mededeeling van' het
Mexicaansche departement van oorlog
zijn de rebellen Verslagen en de rest in!
vollen aftocht. Of het waar is, zullen
latere telegrammen moeten uitwijzen.
Eindelijk hebben 1de
Engelsche suffragettes
eens op een ietwat behoorlijker manier
hun verlangens kenbaar gemaakt. Toen
Zaterdagavond de Koning en Koningin
van Engeland een Opera voorstellin|g in!
Covent Garden bijlwoonden, hielden een
aantal suffragettes een betooging. Zij
stonden op in een' loge tegenover de)
koninklijke loge gelegen en ontplooiden,
een vlag, waarojpi te lezen stond: „Iri
Uwer Majesteits gevangenissen worden
de vrouwen gemarteld". Zij riepen den
Koning vervolgens iets toe betreffendjq
het opnieuw gevangennemen van mrs.
Pankhurst, doch voor ze veel hadden
kunnen uitbrengen! gaf het publiek lui
de zijn afkeuring te kennen en maakte
de stemmen dér vrouwen onverstaan
baar. De Koning glimlachte, toen hij
zag, dat de Vrouwen vergeefs poogden
Zich verstaanbaar te maken. Het voorval
duurde slechts een minuut, daar de suf
fragettes vlug door de suppoosten wer
den verwijderd uit het gebouw.
GEMENGD.
In tegenwoordigheid van de con
suls der groote mogendheden, heesch
de koning in persoon gisteren) de
Grieksche vlag oip het fort Sirka
te Kanea op Kreta.
Bij edict van den President van
China is Litchingsi tot voorzjjtter
Van den Centralen bestuursraad be
noemd. r
De president van de commissie
voor binnenlands che Amerikaanische han
del, verklaarde in den loop van een re
devoering tijdens een Zaterdagavond
plaats gehad hebbende feestmaaltijd
dat de regeering alleen dan zou tole-,
staan, dat de spoorwegtarieven
Verhoogd werden wanneer de spoor
weg-leeningen onder de controle der re
geering werdeni uitgegeven (en wanneer
het voor de spoorwegmaatschappijen
niet langejr mogelijk zou zijln geld uit
te geven dan alleen voor spoorweg-doel
einden. i
De Spanjaarden bezetten Seguilda
na een ernstig gevecht waarbij de
Spanjaarden echter geen verliezen le
den.
De Rurale en scha Kamer heeft met
algemeene stemmen een krediet van
428,615,418 lei voor spoorwegen goed
gekeurd.
Bij besluit van den Koning vani
Griekenland is een keurkorps opge
richt, dat te Athene in garnizoen komt
en onder bevel zal staan van het hoofd
der Fransche militaire missie.
De commissie tot afbakening van
de grens van Noordelijk Albanië heeft
besloten haar werfczaamhedeni tot het vol
gend voorjaar te schorsen. De vol
gende vergadering is vastgesteld op
den 30sten April te Sikoetari.
Te Nottingham staken een 1600
man, werkzaam' bij het wol- en Isajet-
bedrijf. Men Vreest, dat de staking zich
zal uitbreiden. Het werkvolk wil hoo-
ger loon. Langdurige onderhandelingen,
hebben tot niets geleid.
Bij het station Anjida, aldus wordt
)uit Charbin geseind, heeft tusschen de
grenswacht en een sterke bendieni
Tsjoentsjoeseï! egn gevecht plaats ge
had, waarbij een aantal dezer laatstgn
gedood en gevangen genomien! werd,
Aan Russische zijde werden twee sol
daten gewond.
Kamerverkiezing Rotterdam 111.
D)e minister v,an binnenlandte(che za
ken heeft bepaald, idiat d(e verkiezing
Voor een lid van de Tweede Kamer in
het kiesdistrict Rofterljaml III, noo'djg
geworden ten gevolge van' het door den
heer J. H, Lasonder genomlein onfsllag,
zal plaats hebben op Woensdag 24 de-
Zer, de stemlming, zoo noodigy opi Woens
dag 7 J.anuari, de herstemiming, zoo noo-
digl, op Woenödag 14 Januari.
Niéuwe stuivers.
In de Mem'orie van Antwoord van de
hegrooting Van Financiën deelt de Mi
nister mlede, dat cfe qiguWe Vierkante
Stuivers; jin het begin (v|ap ,1914 in' omloop
gebracht zullen worden.
Staatsloterij en haar concurrenten.
Naar in de Memorie van Antwoord
wordt igëmJeld', oordieelt de Minister, da|
de Staatsloterij, in een h*tf. beslaande
behoefte voorziet ieh zij de spelerSL af
houdt van het deelnenten in1 andere min
der goed gecontiloleeliide loterijen.
Hij is dus geen tegenstander van' dje
instelling en evenmin van een matige
uitbreiding, indien in verband met de
toeneming der bevolking, de behoefte
daarvan gebleken z)al Zijn'. Tot eenige
uitbreiding zal evenwel niet kunnen wor
den overgegaan, Vóórdat een einde vis
gem'aakt aan de concurrentie, welke d'e
Staatsloterij than'sl ondervindt, vftunl eeni
ge particuliere maatschappijen en die be
lemmerend werkt pp het debiet der lo
ten.
In dj en m|ocht blijken, dat de than 9
bestaande wettelijke bepalingen daarvoor
niet voldoende zijn, zal de Minister na
der in overleg treden mlet ,zijn ambt
genoot van Justitie, tot wienfci deparfte-
Imlent de handh|avinig der LoterijWet be
hoort oml maatregelen te beramen, wlaar-
dpor Op afdoende Wijze kan wordjen op
getreden tegen dein het V. V. be
doelde particuliere loterijen.
Naar het voorkomt verdient ditt de
Vurige kolen.
Een zucht van verademing voer Za
terdag ter Tweede Kamer door de lin
kerzijde, toen mr. Loeff 'het verlos s en d'q
woord sprak: dat de Katholieke fractie,
gehoord de verklaringen van den minis
ter-president, miet langer weigerde zit
ting te nemen in de te benoemen onder
wijscommissie.
Verlossend inderdaad was dit woord
voor de Concentratie, want wat zou er
van haar politiek, speciaal vani haar
Grondwetsherziening, tereqht zijn geko
men, indien de Katholieken bij hun wei
ring hadden volhard en deze dan natuur
lijk consequent hadden doorgevoerd?
Haar onmacht om te regeeren zou tel
kens en telkens gebleken Wezen, want
de socialisten zijn te vangen :ais een
aa| bij den staart.
Hoewel volle bevrediging der recht-
sehe onderwijswenschen nog alles be
halve verkregen is de onverzoenlijke!
houding der anti-revolutionairen toont
zulks voldoende aan hebben de
Roomschen, wijl het kabinet den weg
naar die bevrediging ten minste wil hel
pen banen, ?s lands belang voor de zoo-
veelste maal den doorslag doen geven
bij hun handelingen. Dit belang toch
vraagt zooveel mogelijk eendrachtige sa
menwerking van alle partijen.
Maar door aldus te beslissen hebben
de Katholieken dan nu ook vurige kolen
gestapeld pp; het hoofd der Concentra
tie. Ondanks de verdachtmaking en ver
guizing, waaraan wij niet alleen inj 't
vuur der verkiezingen doch ook kort ge
leden weer iin koelen bloede in de Ka
mer van links blootstonden, bieden' we
toch weer ons vertrouwen en onze me
dewerking aan om der regeering het ver
vullen har er taak in 's lands belang mot-
gelijk te maken.
:Wat er in 't licht van deze feiteq
overblijft van de verwoede aantijgin
gen jegens de Ultramontaneni mogen
meer bezadigde vrijzinnigen dan de Lief-
ttienCks en de Ter Spill's nu eens rustig
faVerwegen. In ieder geval zal ons nooit
het verwijt kunnen treffen, dat wij het
partijbelang boven alles stellen. Sterk
in 't bewustzijn van ons goed recht
streven we langs lijnen van geleidelijk
heid naar de bereiking van ons eind
doel.
Inmiddels zijn we benieuwd, hoe in
de practijk de houding der vrijzinnigen
tegenover onze tegemoetkoming zal zijn.
Minister Cort van der Linden meent het
ongetwijfeld eerlijk. Moge zijn voor
beeld voldoende navolging vinden. In
dien niet: Wij duchten een hervatting
van den strijd geenszins.
Vs Troelstra's gezag.
De tweede voorzitter van ons lager
huis heeft getracht vanzijmigezagte red
den wat er nog vani te redden vilei. Zater
dag bood hjij voor zijn klap.pen uit de
afdeelingen der Kamer zijn verontschul
digingen aan, toegevCnd, dat hij, soms
geroepen om de 'parlementaire traditiën
te helpen handhaven, deze zelf niet uit
FEUILLETON.
Mij zelf nog veel' meer. Als gij
't veroorlooft, 'zal ik dat ruikertje op
mijn! trouwdag zelf dragen. Ik' weet,
hoeveel geluk de hand aanbrengt, die
het geplukt heeft. Wij zijn bovendien
oude vrienden. Wilt gij mijner op den
bewusten 'dag wel gedenken. i
Ik zal God bidden, 'dat hij u en
Gaby zegene antwoordde Magna ernstig.
Altijd Magna, antwoordde hij, den
klemtoon op den naam leggend, en de
hland, die zij hem reikte aan de lip
pen brengend. Uw vriendschap is mij
veel waard.
Bernard naderde.
Doe mijn groeten aan Tiny, droeg
zijn zuster hem op. Ik hoop, dat zij wat
gekalmeerd zal' zijn. Groet ook oom, die
eveneens ginds is, recht vriendelijk van
mij' en blijf kalm tegenover hem, broe-
tje, voegde zij er smeekend bij'.
BernJard heeft zich zooi juist over
de vlug veranderde gezindheid van den
Regeeringsraad zoo geërgerd, dat het
hem1 een genoegen zal wezen, bij uw
oom1 de tegenovergestelde deugd te be
wonderen. Daar gij zoo bezorgd zijt,
het oog had mogen verliezen. Hij zou
't.niet meer doen, ten minste niet zoo
lang hij nog in zijn „bijzondere (positie"
verkeerde.
„Daarna dan weer wel?" vraagt de
OverziChter van 't Hbld. al. Waarom
niet? Buitennissigheden liggen im den
aard der socialisten, die bovendien den!-
ken dat alles hun geoorloofd is.
Enfinmr. Troelstra kan dan nu weer
Imiët een SChoone lei gaan voorzitter en,
al heeft zijn gezag ook een deuk ge
kregen. Voor een liefelijke herinnering
aan eigen gebreken staat hij altijd bloot
als hij iemand behameren wil.
KAMEROVERZICHT,
TWEEDE KAMER.
HM Onderwijs.
Wij zijn gekomen aan het einde vani de
algemeene beschouwingen over hoof di
stuk I der Staatsbegrooting. Veel zou
er over dien laats ten dag te heggen zijn,
maar beperkte plaatsruimte noopt ons
kort te zijn. Die door de omstandigheden
gedwongen kortheid is echter niet zoo
te bejammeren als het feit, dat de heer
Loeff Zaterdag in de Kamer vanwege
de beperkte tijdsruimte vele punten on
besproken moest laten, waarover ieder
hem gaarne had gehoord. Maar toch
heeft de rede van dezen afgevaardigde
het belangrijkste gevormd van de be
raadslagingen. Uit de rede van den Mi
nister concludeerde deze afgevaardigde,
mede namens zijln Katholieke mede-afge
vaardigden, dat de Katholieke Kamerle
den nu geen reden meer vinden, hij hun
aanvankelijke offkieuse weigering] om tot
de Onderwijscommissie toe te treden té
volharden.
Die Staatscommissie kan (nu de finan
cieel e gelijkstelling behandelen en de
quaestie, of deze in een grondwettelijke
formule moet worden vastgelegd. De mi
nister heeft zelfs verklaard, dat hij dit
gaarne zou zien. Over de door den heer
Loeff afgelegde verklaring is hiervoor reeds
't een en ander gezegd. Jammer, dat de
anti-revol. woordvoerder niet hetzelfde
kon zeggen. Hij heeft echter, gelukkig,
noig niet beslist geweigerd dit ware
[anders in overeenstemming geweest met
de Zaterdag door ons vermelde meening
,van clr" Kuyper. Dat de Chr.-Hist. in de
Commissie zitting willen nemen, is, na
wat de heer Lohman heeft verklaard, Vrij
zeker, 't ls te hopten, dat [de Antirev. zich
met de twee andere rechtsdhe partijen
homogeen zullen verklaren.
De sympathie van de concentratieHPjar-
tijen ten opzichte van onze eischeml op
onderwijs-gebied is dalende naar gelang
men gaat van vrijzinnig-democraat niaar
oud- of vrij-liberaal. Zoo was dr. Bos
in Zijn verklaringen zelfs vriendschap
pelijk1, De Meester maakte nog al eenige
reserves, terwijl iTydeman erg zuur was.
Tydeman hoe kan men het ook an
ders verwachten van hem,d en groot-antl-
ciericaal, den groot-inquisiteur. 'Zaterdag
drong hij er bij de regeering pp aan
om toch vooral geen subsidie te verlee-
nen aan de Vereeniging het „R. K- Plat;-
freule Magna, wilt gij zeker wel, ge
durende mijne afwezigheid mijn tantq
Claiine af en toe met een bezoek op-
Vroolijken
Magna knikte toestemmend.
Dornick is toch beter dan men
denkt, dacht rij. Hoe hartelijk dat hij
aan zijn tante denkt.
b wohl, Magna, klonk thans
haar moeders stern luide, terwijl hij
haar omhelsde en daarna in den wagen
plaats (halmf.
Ook Dornick groette en ontving een
vriendelijken blik ten afscheid.
Toen voerde de snelle trein hem' weg.
Magna bleef nog eenige ©ogenblik
ken met een bedrukt hart aan het sta
tion.
Wat had rij' rich in de lente al niet
van deze reis voorgesteld I En welke
stoute plannen had haar broeder daar
aan' voor eenige maanden vastgeknoopt I
En' nu... hoe ras waren alle droomeh
vervlogen. Was het een geluk voor haar
geweest? Zij wist slechts, dat een lief,
trouw hart haar ontrukt was.
Wlat Bernard aangaat, rij begreep zeer
goed, Waarom' hij op deze reis zoozeer
gesteld was. Zou voor hem geen ont
goocheling volgen? Zou Tiny in haar
hooggestemd gevoel, 'dat nog wel niet
tot rust zou rijn gekomen, Bernard's
teland". Waarom niet? De werking van
deze vereeniging vindt de afgevaardigd^
voortreffelijk, maar zij is.... Roomsch, en
dat mag niet. Dat noemt hij mts lui ting
en benadeeling van saiders'denkenden't
Is maar het beste om te ladhen om de
„liberaliteit" van dezen oud-libe
raal.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De kanonnen zijn op den (Balkan, tot
zwijgen gebracht^ oftewel de oorlog is
uit, nu begint
de economische strijd
tusschen Servië en: voornamelijk! Oosten-
rijik-Hongarije, ofschoon andere landen
daar ook belang hij,hebben, yóór den
oorlog was die strijd er pok, voornamelijk
wat den handel en uitvoer van landbouw
producten betrof, tusschen Servië en Oos
tenrijk. Nu Servië, dat een ver binding
met de zee wensebtq, om voor zijln uit
voer niet meer afhankelijk te zijp van
Oostenrijk, die verbieding heeft, doch
daarvoor van de spooiwegen in Nhet ver
overde gebied moet gebruik maken, is
de strijd over die spoorlijnen begonnen.
Servië beweert als souvareine staat door
aankoop en concessies aan den Oosters-
rijksch-Hongaarschen handel te beschik
ken over al de lijnen, die er op het nieuwe
gebied bestaan. Oostenrijk Sla echter door
zijn banken iin het bezit van het grootste
deel der aandeden in de spoorwegen
in bet Oosten en meent, dat de conventie
van 1883,, door vier öqdarteekenaars ge
sloten, toctf-hog-beooiat, -al is* Turkije
uitgetreden.
De Servische "gezant te |W|een|en deelde
mee, dat de regeerimlgl te Belgrado reeds
den directeuren der maatschappij ver
zocht (heeft naar de Servische hoofdstad
te komen, teneinde met hen1 over den
afkoop van het Servisch' traject te onder
handelen. In geval deze onderhandelin
gen niet tot een resultaat mochten leiden,
zall Servië de beslissing der Parijs che
financieel e commissie als scheidsgeredht
inroepen. i
Oostenrijk, gesteund door Dhitschland,
Wil daar echter niets van weten. Eerst
moeten de Servische lijnen der Ooster-
scbe spoorwegen aan de maatschappij
teruggegeven Worden. Daarna zal men
verdere onderhandelingen kunnen voeren.
Rusland schijnt geen genoegenl te ne
men tmet de Duitsche militaire missie
en het bevel der Turksche troepen aan
een Duitsch generaal en wil aan zijp
eisdh kracht bij zetten door er bij Frank
rijk op aan te dringen door het uit
oefenen eener finanjciieele pressie.
Indien Frankrijk thans een Balkan-
leening goedkeurde, zou Rusland dit op
vatten als een onvriendschappjelijke daad
van de zijde der republiek.
In de republiek k 1
Mexico
gaat dé strijd steeds voort.
Een kabeltelegram door admiraal Flet
cher verzonden, mieldt, 'dat pp i^at pogen-
rustig karakter begrijpen? Zou rij zelfs
in het beste geval het land, dat rij nu
als vijandig beschouwde, als haar vader
land ktmnen liefhebben?
O, wereldgebeurtenissen, hoezeer
grijpt gij ook in' de verhoudingen der
mUnschen.
XI.
Op het slot Fischenich werden om
vangrijke maatregelen genpmen tot ver
siering van het kasteel en vooral van de
slotkapel. De tuinlieden droegen groote
oranje- en myrtenboompn aan, om den
wieg naar de kapel, die in een zijgebouw
la(g in een rijkbegroeide laaju !t(e verande
ren. Anderen waren bezig de gevels
met kransen te tooien, terwijl boven den
ingang de dooreengewerkte wapens van
Ljandskron en Dornick gehangen wer
den omgeven door bloemVersierijngen.
De feestelijke voorbereidingen wer
den ernstig verricht, geen opgewekt-
Woord, geen vroolijke lach weerklonk.
Ernstig, zeer ernstig zag er ook de
j'onge dame uitj die, in diepen rouw ge
kleed uit het slot kwam en haar weg
door het park nam, zonder de toebereid
selen tot het feest een blik te gunnen.
Een der tuinlieden waagde het toch
haar, met het oog op de versiering, te
vragen, of die aan de inrichten der
gravin zou beantwoorden.
De jöinge dame beduidde hem kort
maar beslisf, dat hij' zich met zijln Ivragen
tot de igravin zelf moest wenden en trad
zonder oponthoud verder als gold het,
zich zoo spoedig mogelijk van al deze
dingen te verwijderen.
Er is biets ,met "(liny; jaan jte vangen,
klaagde intusschen de moeder, in haar
khmer zittend, haar noiod aan Bernard
Behrenberg. In haar verdriet over onzen
Josi houdt rij' deze feestelijke voorbe
reidingen voor ongerechtvaardigd. En
toch, wie kan zij1 in deze beter vertrou
wen dan haar moeder. Ik had die brui
loft gaarne uitgesteld, maar Dornick
heeft rijn wensch zoo stellig mogelijk
te kennen gegeven.
De gravin zuchtte. Zij1 was sinds het
voorjaar veel Verouderd en scheen haar
vroegere kalme gemoedsrust geheel in
geboet te hebbeU.
Ik heb het zeer zelfzuchtig van
hemi gevonden, om onder deze omstan
digheden aan rijn verlangen te willen
voldoen, en van die meening; zal Tiny
ook rijn, sprak Bernard verontschul
digend.
De moeder schudde het hoofd.
Tiny heeft zich voorgenomen in
rouW op het feest te verschijnen of niet.
Stel u voor op de bruiloft van een
eenige zuster niet te verschijnen. Mijn
tolan zou zeer terecht kwaad, rijn. Gaby,
die, gelijk! wijl, altijd gedacht heeft, dat
Tiny jaloersch op haar was, zou dit dan
nog meer gaan denken. Bovendien mis
sen wij, als Tiny niet komt, een bruids
meisje. Dat bij1 ons groote ongeluk ook
nog zooveel nuttelooze opgewondenheid
moet komen. Of Tiny wit of zwart
draagt, zal ons arm land weinig helpen,
mjaar wel weet ik, dat het ook het on
geluk van het vaderland is, dat zij' zoo
op den touw gesteld is. Maar kijk eens
hier, baron Behrenberg, ik heb in mijn
nood aan u gedacht de gravin zag
vleiend naar hem op Tiny houdt veel
Van u en gij' weet Wel, hoezeer onze
goede Josi op u gesteld Was. Als gij
eens met haar daarover wildet spreken.
Bernard koesterdie w|el medelijden met
de moeder, maar de hem toegedachte
opdracht was hem toch weinig aantrek
kelijk.
Zou Tiny rijn poging, om' haar van
meening te doen! veranderen, niet als
ongevraagde inmenging inzien? Zou rij
Voor rijn redeneeringen een willig ooi;
hebben?
Intsuschen kon hij de opdracht niet
aan een ander overlaten.
Wiaar kan ik de freule vinden?
vroeg hij na eenig stilzwijgen. Dan zal
ik het beproeven. (Wordt verv.)
