special8
I^Mantelmagazijnen
Groote Opruiming
Uit Stad en Omgeving.
Haarlemmerstraat 114.
over het gebrek aan gezaghebbende prto-
testantsche besti tiding van dwaallerin
gen, ronduit de pracfische activiteit van
het roomsche leergezag erkent Dat lilet
in protestantsrhe kerkelijke kringen loo-
pen moest gelijk het, helaas, geloopen
is, kon niet uitblijven, nadat de 1 eeraren-
de autoriteit was afgeschaft en het vrije
onderzoek tot toetssteen der waarheid
gemaakt
KORTE KRONIEK.
Morgen heeft vanwege de afd'ee-
Enii'g Rotterdam van den' R. K. Vrou
wenbond een propaganda-avond plaat^
waar het woord zullen voeren dje Wiel-
derw. pater R. C. H. Boutcrs, O. F.
M., kapelaan te Leiden en Mevrouw
A. Sieenhofr-Smulders.
Uit Amsterdam werd1 gister -on
derstaand telegram gezonden aan Mgr.
A. j. Gallier, Bisschop van Haarlem
„Het -Kruisverbond der parochie van
O. L. Vrouw Onbevliekt Ont\ amgen, heeft
in zijn 'vergadering van gisteren avion d-
Uwe beslissing omtrent local optiow met
Volle in'stemlminig begroet dnl brengt U
dit iriet alle eerbied ter kennis*"
LEIDEN, 10 December.
W ordugbouwvereeniging.
Op dc vergadering van afd. Leiden
var. den Ned'erl. R.K. Timmerlied ombond
op Dinsdag 0 Dec. j.l. is definitief be
sloten tot oprichting van een R.K. Wio-
ning'bju /ereen?gingl In de bedoeling
ligi het deze toegankelijk te Stellen voor
de ledou van der Ned. ,R.K. Volksbond
en van die Vdkbcnden.
Bij Kon. besluit is voor het tijdvak
van b December 191^'tot 1 {Maart 1914,
benoemd tot 1 eeraar san -demidtilelbarte
koloniale landbouwschool Je Deventer
dr. Z. KamJdriing, alhier,.
RDOMSCHb AGENDA.
iWoensdag hatfrygen uur. St Jozef-
gezeMenvereejiigijng, Debatingclub Jonge
Garde en St jozefgezellen. Onderwerp:
De Duitsche v'loetL
Zondag half 1 uur. Geb. Ned. R.K.
Volksbond VerpL verg. Kleermakers.
Sterfte !n kleine gemeenten.
In „Mcleslchoit" laat G. Wl B. uit
komen, dat de verlaging van, het sterfte
cijfer in het Rijk, in .iedere prtofvinbie
en in de grootere gemeenten (van meer
dan 20.000 inw.) zich voor die kleine
(gemeenten ia hef algemeen nog niet
heeft laten geiden. In spenimgje streken
té de sterfte nog even groot gis zij een
halve eeuw geledeu was' op plaatsen,
voor welke thans, een aahm'erke 1ij|k|_gun-
Êitger cijfer valt te.boeken.
Terecht rdoet de sChrijvejfl van het .ar
tikel opir erken, dat die sterfte in klednle
0ejni^euten vab jaar tot jaar, door! toe
val iigy epitiemiën of het uitblijven Van
die^e, nogal uiteenloopt Menl moiet over
gjqootere tallen besinhikkeni omi aan
zulke toevalligheden baar te sterk naar
Voren komenden, invloed qp het sterfte
cijfer te ontnemen „AÜ££n door samen
voeging van reeks/en van jaren verkrijgt
men ook voor minder volkrijke gemeen
ten groote gecaiicn, vv laruit door dee
ding een juist gemiddekfc: kam worden
Vr-'krcgen".
JJe gezondaeidscominissie te Bodegra
ven neeft ia »vwr laatfcte jaarverslag]
zuik een overzicht gegeven van' de sterf
te oyer de 10 jaren. 190^1912 in elk
der 18 gemeenten ond!er haart refelsortt;
een overzicht, dat in verschillende op
zichten sterk afwijkende cijfers te zien
gleeft Naast elkaar zijn gesteld dk sterf
tecijfers (ook de hier niet veriheld'e ge
boortecijfers) de sterfte dtis op 1000
personen voor 1912 en overt de 10
genoemde jaren gemiddeld.
Voor het Rijk zijn deze cijfers' J 4,51
en 15.2; voor de groote gemeentel*
12,78 en 14,17; voor de kleine genteert-
ten 15,70 en 15,45 erl voor Zuid-Holland
12,70 en 1^05.
Uit het lijstje, opgemaakt vopr de
18 gemeenten in het ressort der ge-
rondheidsjcommisise te Bodegraven, zijn
in het bijzonder cpmckerisWaand de vol
gende sterftecijfers, waarvan de vooraan
staande wederom 1912, dfc in de tweedfe
plaats genoemde het tijdperk 190^1912
betreffenBarwoutèwaarder 13,44, 20,5S.
Waarder 7,41, 12,3[0; Bodegraven 11,99
16,38: Zwammerdam 6,79, 15,51; Pa-
pekop 14,^1, 10,33; Oudewater 24,62.
25,41 Nieuwveen 22,42, 3fi,76.
Opmlerkeiijk zijn in -de eerste plaats
de verschillen (voor Langerudigeweide
dat wij boven niet vermieldieni, zijn dje
cijfers toevallig zeer weinig verschillend:
1*5,22 en 15,07), die de cijfers voor een
en dezelfde plaats vertoon en. Wat dfc
in de tweede plaats» genoemdje cijfers
Cfciderling betreft, mocht met recht het
MolgJer.de geconcludeerd» worden:
„Tien jaren Lanjg is< de sterfte ^dier
halve in de eene gemeente twee tot
driemaal hooger dan in een „andere
men vergelijke Papekop met BarwoutsV
v/aarder. Oudewater en Nieuwveen. In
5 (bpibalv-e de bcfïN'n oiokjjbg
j-Vr%<.nr c* 7,Vienh>Vpirt) van de 18 ge-
m'ffirdfin fe te sterfte wel is waar lager i
dor In het rijV over clezelfdfe periode,
maar in sj echts 2 (Waarder en Pape-
I kop) «si tij lager dan over het algemeen
;j in de provir.de Zuid-HollandJ waartoe
zij behoorenin al de overige ik, de toe
stand ongunstiger".
i „Het ië zeker" zoo besluit de
schrijver van het artikel „een ve-p-
dienstel ijk werk van een gezondheid s-
öoinmlsjsie duidelijk het licht te doen
v.allen op zulke toCs'.tandcnJde ncod-
j! zakelijkheid van oen onderzoek in te
ytclleu naar de vermbed'elijke oorzaken
I ligt daardoor voort dc handL
„Waarschijnlijk zal hpt piet eenis zoo
j heel inbeilijk zijn deze oorzaken te o'nt-
1 dekken d'e eersfte weg ongetwijfeld! om1
I \jeibeterlng aan te brtebgen' eri de 'sterfte
J in kleine plaatspu terug te brengen tot
J dezelfde verhoudingen aJ's; in) het overige
deel van oil's lainld'".
BODEGRAVEN. Alhier i& de heer H.
Bollman, 87 jaar oud, overleden. Na tal
j van jaren lid den - raadj te .zijn ge-
weeslt had hij dit jaar wegens hoog en
Piuderdom ontsjag genomen.
1 HOOG MADE. Maandagavon d hield
de I j $club „Hoogmade" ^haar Jaaxver-
I ga^dering, die door 50 leden wertd bijr
gewoond. N^cfat de nieuw-gekozen, vppr-
zitter, de heer C. W* Uewefsfe, miet
efenige welgekozen woorden dje verga
dering iiad geopend^ lafe( jde secretaris
de notulen der laatste jaarvergadering!,
die onveranderd werden goed|g(ekeurü.
De rekening van den penningmeester;
sluitend met een batig saldo van
f 4^6.,30, werd na Mojorlezing dbort 'J.
lieden nagarieh en in oird,e; bevonden,
Waarvoor de Voortzitter dien penning^
meester den dank der vertg^Jieringl be
tuigde en hem' nog een- iangi peniiiiig-
mceëterslev^en toewenschte. Het jaarvert-
slag van den secretaris vermeldde weinig
nfeuWs, maar toondje, dst d/e vereeniging
nog flink gezond is, al was door sterven
en v ertrek het ledental wat verminderd.-
Op aanwerving van nieuwe leden werd
dan ook ten zeerste aangedrongen. Te»
g,en het bestuursvoorstel om de halvie
contributie te heffen had niemandl be
zwaar en het voortstel werd bij zitten en
j opstaan aangenomleu. De verkiezing Van
tvVee bestuursleden liep vlot van stapel,
daar die heer Meijer;, de Secretaris, bij
acclamatie werd herkozen, terwijl in
plaats» van den heeir C. ,G. vhb Tol, die
!i wegenë zijn gezopdheidstoestand'.hacl be-
I dankt, bij eerste stemming werd gekozen
de heer G. van Rijn Dzil, die terstond
|i aan de bestuurstafel plaats namu
Nadat bij de rondvraag wes» Verklaard,
dat het beartuur vermeende geheel in
staat te zijn den winter, als hij kwam,
goed te ontvangen, verzocht nieanlandj het
woord en dus werd overgegaan tot het
slot: de surprise. Dat ook deze in den
I geest viel, bleek uit de vroolijkheidl en
jj opgewektheid der vergaderden. Nog een
woordje van de bestuurstafel tot op-
li Wekking van blijde verwachtingen en tot
idank voor de trouwe opkomst, en men
scheidde om vroolijk en opgeruimd' huis-
waartaj t e keeren,
De m'olen van xien Vlietpolder na
dert zijne voltooiin'gl Maandagmorgen
wlerd die bicvenals; jiaar bov.ert ^gebracht
en mien is nu bezig met de roeden) in -te
steken.. Dat een beetje miopier weer
daarbij igewenscht wordt, is niet te ver
wonderen. Bij de natte weersigjesteldj-
I heid wordt sterk naar d'e yoltboinpg
I vlerlan|g|d.
KATWIJK AAN ZEE. Op den
publieken afslag bekleedde men de
ij volgende prijzen: volle haring f 14.25
j f l4.^ü—f 14.45, ;jic dito f 12.65, steur-
haring f 14.10 per kantje.
LIS3E. De stoomtram, welke gister-
1 namiddag uit pe richting Leiden' te half
1 twee te Lisse arriveerde, had een wagen
ookës achter zich. Plotseling, ter hoogte
van „Wa!ssergeesF;, zakte deze door het
Ij breken der a^sen inj ejikajail. Door den
jl schok sprongen deschotten los, waar-
'I door de inhoud naast «ejnj op de Jij'n
terechtkwam'. Door een en anldert onidier-
Ivond de pjehsit eenige vertraging.
Stara'pvol was gisteravond' de bo
venzaal van „de Write Z,waan!" pij dfe
5e ontvrikkelin gSavond, waarop de Eer
waarde inleider die Bartholom'euspacht
i| behandelde, ook wel bekend orider d>en
i naam van .Bloedbruiloft van! Pari/s,.,
j In het eerste gedeelte zijner rede zette
I spreker uiteen wat deze bloedbruiloft
\va!s en hoe hij was ontstaan. Spreker
gaf hiertoe een overzicht van de toendter-
tijd bestaande politieke partijen in Frank
I' rijk en hoe m'en door list eni 'bedbog
een huwelijk liet voltrekken tussclien1 den
Hugenoot Hendrik vain Navarre en de
j* Katholieke vrouw Margartetha de Valloife'.
I Hierna schilderde sprteker in korte trek
ken de Slachting der Hugenlooten! in d(en
nacht van 24 Aug. 1572. In! het tweede
gedeelte weerlegde ëpr: '<le beschuldi-
gingen, welke de Katholieken1 inzake d!e-
1 ze ëlachting Worden aangewreven. Het
was( quiver politiek en wel een schipper-
politiek van Karei IX en Catharina yan
Navarre. De Katholieken gaan vrtij uit
wat men hun ook wil aanleunen.
NIEUWKOOP. Aan den heer G. D.
F. van Vel zen. heefd der R. K. Par. Joni-
gensschool alhier, is, op zijn verzoek^
met ingang van 1 Mei 1914 eervol ont-
sllag verleend m'et dank voor d£ diens
ten gedurende meer dani veertig jaar alfe
Hoofd d'flr fjchiool brWdrtCTi Tot rijn
opyolger i«! benoetm'd d'e heer Th„ Bos-
m!an Hoofd der Ro K&th. school te
Oud Beierland',
NOORDWJJKERHOUT. Eenige tuin-
derts hebben het plan gevormd ini het
voorjaar aardbeien te gaan kweeken op
groote schaal Een bekend teler uit Be-
Verwijk zal hen hieromtrent met raad
en daadl bijbtaan.
SASSENHEIM. Evenals andere jaren
hadden de kinderen van dc leden van
Land- en Tuinbouw, afd. van den R.K.
Volksbond zich Dinsd'agMdtiSag verza
meld in die zaal van „Het Bruine Paard"
om' daar het SL Nicolaasfc-est te yieren.
De kinderen werdien1 djoor liet bestuur,
daarbij bijgestaan door eenige jonge djri
m'ds, ,gul ontliaald en wat zagen! \yij een
itngsltigö gezichten, toenjic goedle Sint
vergezeld y,an zijn zvvartenl knecht, die
zaal binnentrad. Nadlat d|ë goede Sint
enkjele klein eni eens in verhoor gerioinicn
had en zij eenige liederen gezongen h'adl
den, verliet hij de zaal Wedfer onder" hfet
gfejjuich der kleinen.
Een voorltelling m'et de tooMerJanr1
taarn en een „tombola zonder nieter^,
zoodat iedere kleine met een prijsje blij
naar huid ging, sloot dit mooie St. Ni-
qolaa'sTeesL
Vrijdag 12 dezer, (fes!, avonds 8
uur vergadert in Het Bruine Paard d|e
Sastseiiheimscbe IJsclub. De agenda luidt
rdkening en verantwoording van d'en
penningmeester, aftreding en benoeming
bestuursleden, verloting. v
VOÜRHGUT. De afdeelimg van de
Vereen, vóór Bloembollencultuuir hidd
iiin het koffiehuis „Boeilhaavd' gisteren
een vergadering. Als voorzitter leidde de
heer Colijn deze vergadering, die vrij
goed bezocht was. 'De heer J. v, Stijn,
penningmeester, was wegens ziekte af
wezig. c
De opening der vergadering, gevolgd
door voorlezing deir notulen door den
secretaris, den heer J. Meijer Azn., werd
gevolgd door 'het kiezen ,van afgevaar
digden. Hiervoor zagen zich gekozen de
heeren Tih. G. Mens, A. Colijn, L. P,
Zonneveld en P. v. d, Lans; de laatste
twee als plaatsvervangers.
Bij het behandelen van den beschrij
vingsbrief voor de alg. vergadering,van.
22 Dec. te Haarlem, waarvoor boven
genoemde afgevaardigden werden ge
kozen, werd gestemd vóór het houden
van tentoonstellingen om de vijf jaar,
wat een aantrekkelijkheid voor (het lid
maatschap is. Op de door het hoofdbe
stuur voorgestelde wijziging in de contr*
butiebetaling werd een door den heer
Th. C. Mens voorgestelde wijziging in
den vorm eener .'notie aangenomen, nog
ineer progressief rian werd voorgésteld.
Voor candidaten voor het hoofdbestuur
werden gesteld de heeren P. A. v. Ko
nijnenburg en Th. Jonkheer, resp. woon
achtig te Noord wijk en Hillegom.
Bij de ingekomen stukken werd mede-
deeling gedaan van een schrijven van. den
heer J. v. Dobbelen, wegens vertrek
naar elders bedankend voor het Lidmaat
schap der vereeniging, en vain den land-
bpuwleeraar, den heer Volkert te Lisse,
om tot het oprichten Van een winter-
cursus voor land- en tuinbouw over te
gaan. Voor kennisgeving aangenomen.
Door den heer Ruiter werd bij de
rondvraag gewezen qp het nut om bi
den rooitijd per advertentie de aandacht
erop te vestigen, dat de afdeeling op het
betrappen of aanwijzen van bloembollen-
dieven een premie stelt, en wenschte
een der leden den heer v. Dobbelen aan
gezocht te zien, om als donateur dezer
afdeeling te worden ingeschreven.
De vergadering weM liierop met een
verloting gesloten.
Door een groot aantal (bijna 30)
gebruikers van electriciteit is een adres
aan den Raad ingediend, waarin het be
treurd wo^dt., dat door den Raad ge°n
beslissing kan genomen worden inzake
de prijsverlaging en garantie voor ver
bruik in deze gemeente. De onderteeke
naars stellen zich aansprakelijk voor het
mogelijk tekort Redenen waarom /ij
het vertrouwen uitspreken, dat clat col
lege het contract wel zal willen aan
nemen tot een verbruiikssom van ƒ3500
per. jaar, opdat daardoor voor hen de
eenheidsprijs tot 25 cent per kllowatuur
verlaagd zal worden.
Het eerste verzoekschrift om reductie
op den prijs van electrischen stroom be
reikten den Raad op 8 Mei 1913.
Op de voordracht voor de
Mervfulling van de vacature J. vani Dob
belen van onderwijzer als hoofd dier O.
L. *chool alhier komen voor: .No*. 1
de heer J. Baeten uit ■'Rijen; No. 2 de
lieer H. Vermijd uit Oosterthout; No. 3
de heer J. Wj. van Soest i£t 'Wijk bij
Duurëtede. 1 I
De Ig em'eenteraad vergadert mor
gen, Donderdag 11 Dec., cjes1 v'oormidi-
dag»s ten 9lfe uur, ter behandejibg van
de volgende agenda1. Medecfeeli|nigl iu-
gjëkiomlen stukken 2. Onderzoek geloofs
brieven nieuw gekozen! Raadsjddl wi. van
der Laan 3. Voorstel wijziging contract
electriciteit^leverantie; 4. Wijziging Penl-
sdoen-verordening5. Comptabiliteit; 6.
Benoeming Hoofd O. L. 'school 7. Sup
pletoir kohier Hoofd. Omslag.
Kerknieuws
Met genoegen vernemen wij, dat de
toestand van Monseigneur Meeuwissefl
vooruitgaande is, zoodat Zijne Doorl.
Hoogw. hoopt nog in den loop dezer
maand liet Marie-pivilioell te kunnen
Verlatrn, („Tijd")
Z. D, Hi. de Aartsbisschop van
Utrecht heeft benoemd tot pastoor te
Irnsum den weleenv. heer J. j. Peters;
tot pastoor te Nieuw-Amsterdam den
weteerw. heer W'. O. J. Hoogveld.
Academienieuws.
LEIDEN. Na verded gi' p van een academisch
pioefscliritt geii eld Christofloro Sunano, Kesi-
ükiii aan de Seraussnie repumiek van (enetië
in der. Haag werd heden bevo;deid
tot doctor in de Nedeilandsche Letterkunde de
heer P. C. A. Qeijl, geboren te Dordrecht,
wonende te Schiedam. Ueslaagd voor het eind
examen Ned. Indlschen adniiuisiratleven dienst
dc heer M. I. Ivuljchr.ver (Rotterd-m) en H. A.
Logchem (tmarlern). Geslaagd voor het can-
didaatsexamen in de rechten de heeren C. M.
Pool ^den Haag) en H. C. Hintzen (Rotterdam).
Kunst en Wetenschappen.
Sempre Crescendo.
F ven als altijd; voor een welgevulde
zal, gaf S. C het Invitatie-Concert in
den ouden trant, met solisten. Het pro
gramma, eerste gedeelte, was geheel aan
de klassieken gewijd en gaf werken uit
de 17e en 18e eeuw. Is 't uit den aar($
der zaak niet gemakkelijk voor dillet-
tanten zich in >te werken ini djen geest van
deze werken, dan kunnen wij verklaren,
dat, wat betreft de ortkestnumimers, wij
vol lof kunnen zijn voor wat ten gehooi-
re werd ^gebracht, 't Spel van S. C,
gaat vooruit -en ontwikkeld zich ten goe
de, al me en en wfij1 te kunnen bespeuren,
dat vele goede (krachten van vroeger
zijn Vervangen door later aangekomenien,
die nog niet de vereischte bedrevenheid
bezitten, aan den orkestleden te stellen;
't geheel klonk minder vast, was vaak
weifelend. De nummers vóór de pau
ze: Ballet-Suite van Gluck en Concerto
van Arcangalo Corelli gaven ons bevre
diging. 't Zelfde kan niet worden gezegd
van de prnestatiën als begeleidend or
kest Bij dc solo voor zang, zoowel als
die voor violoncel, bleek overduidelijk
dat er voetangels en klemmen liggen op*
dat vooralsnog verboden terrein.
Wie beklagen de zangeres, die, als *t
ware, gekluisterd als zij was aan *t or
kest, haar stemi imoest vermoeien en ter
wille van de eenheid zich tot verkrach
ten van het rythme zag gedwongen. En
te meer bleek de onvolkomenheid van
't ortkest bij de begeleiding van den cel
list. Daar lag over 't geheel een mat
heid, tot saai toe, die 't best is voor te
stellen als een biassa wolketn die 't schit
terende zonlicht beletten zijn warmte
over de aarde uit te storten en licht en
ltiven te wekken. Geheel te loor ging 't
muzikale verband van solo en orkest.
Dat men zich toch slechts houde aan
waarvoor men berekend is en op yt wer
kelijk goede van den avond geen scha
duw werpe, want de orkestnummers in ;t
tweede deel waren werkelijk goed van
klank en nuanceerimg en lokten tot waar-
deerend applaus.
Van de solisten niets dan goeds. jVlevr.
Last, die over een heldertklinkend, gocd-
aansprekend orgaan beschikt, zong in
't 'eerste deel twee aria's één uit de
„I'phiginic en Tauride" van Gluck en
één van Handei's „Partenope", die in
weerwil van 't orkest-kuras' heerlijk
klonken. Meer nog ontplooide dit talent
zich in de vier liederen met 'piano-bege
leiding, na de pauze 'gezongen. In allen
rijkdom ontvloeide aan dat warm orgaan
de dictievolle tonen, die tot luisteren
dwongen. Die gemakkelijkheid waarmede
Mevr. Last hare gaven in dienst van de
kunst stelt, doet haar te hooren een ge
not zijn. De heerlijke bloemenhulde haar
gebracht, was dan ook wel verdiend ter
wijl 't schalksche toegiftje door de zan-
gerer gegeven op hoogen prijs werd
gesteld.
De violoncellist, F. Zurhaar, speelde
in 7t eerste deel van den avond Sonate
van Cervetto, met dat breede kunstin
zicht, dat niet zich uit 't veld liet slaan
door de ook hier logge begeleiding, 't
W|a9 zeker een ondankbaar werk voor
den kunstenaar ,doch in 't tweede deel
wist hij, in leen drietal kleine nummers,
„klein aber fein, und rein", zijn,' ziel uit
te zingen op z'n heerlijk instrument en. iin
meest volkom ene fijnheid zijn groote ta
lent te laten uitjubelen in al de grootte,
breedte en diepte Van zijn voelen en ons
de waarheid voor te houden, dat talent
niet noodig heeft halsbrekende techniek
om zich te uiten, doch dat eenvoud al
tijd is en blijft 't kenmerk van 't ware.
Ook Zurhaar werd een lauwer ver
eerd, die ten volle verdiend was.
Ook den Directeur gewerd een bloe
menhulde. Als één dat heeft verdiend,
dan is 't zeker Koeberg, die een orkest
van zoo vlottende bevolking en uit zoo
heterogene deelen bestaande, aldus weet
te leiden ien (tolt den betrekklelijken .triomf
weet te Voeren, 't Is n knaip1 stpk werk
dat Koeberg in S. C. levert. De groot
ste hulde die 'he'm kan worden gebracht
is zeker deze: dat S. C. in Koeberg een
Directeur heeft, die zelf een groot ta
lent, zich weet te geven aan zijn niet
gemakkelijke taak en den leden wee#
te bezielen en te bemoedigen en hen1
weet aan te 'passen aan de eischen, aan
de door hen uit te voeren werken ge
steld. Voor S. C. is Koeberg onmisbaar;
vinde hij Voldoende waardeering bij de
vervulling van zijn niet gemakkelijke
taak. Sp.
Rechtszaken.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage
heeft heden In de zaak van Wl J, M.
te Sluis, beklaagd van doodslag, gepleegd
op Harmen van de Pol te Wicst-Sayvüle
in Amerika, eene nieuwe instructie gelast
omtrent de vraag, of het door bekL uiit
Amerika medegebrachte horloge door
hem op 23 Febr. 1913 is gedragen en
>f dat horloge dan wel een ander, door
jekl. gedragen, vroeger in het bezit van
den verslager.e is geweest, terwijl tevens
een nader onderzoek werd bevolen om-
rent den juisten inhoud van verklaringen,
door verschillende getuigen ter terecht
zitting van de rechtbank te Middelburg
afgelegd, met name van die van j*et
óla^er omtrent het (hem. door (WielJis over
handigde horloge, de fliem 'ter terecht
zitting vertoonde pantoffels eu bebloede
broekvan die van get (Wells betreffende
het hem vertoonde horloge en van die
van get Braedt met betrekking tot de
hem vertoonde pantoffels.
In verband hiermede Js voorts door
bet Hof bevolen de gevangenhouding vam
bekJ, en zijne overbrenging naar het huis
an bewaring te jVfsddeïburgi
Het Haagsche Gerechtshof deed
\oorts uitspraak in de zaken van:
Gi. A. D., kooj>inan fe Schoonhoven,
tegen twee vonnissen van de rechtbank
te Rotterdam, bij elke waarvan hij tot
3 weken gevangenisstraf is veroordeeld
wegens btleediiging van mr. Greep, toen
deze candiidaat was voor den gemeente
raad te Schoonhoven, en dien hij o. a.
beschuldigde, dat (hjj als curator in zijn
(bëkl.'s) faillissement hem (ibekl.) had
benadeeld. Op nieuwe rechtsgronden
werd bekl. veroordeeld v/egens eenvou
dige bereediging en wegens smaad tot
7 dagen gevangenisstraf.
en C, J, B, dienstbode te Noord-
wijk, door de rechtbank te 'sGraven-
hage veroordeeld tot 6 weken gevange
nisstraf wegens ddefetal in dienstbaar
heid te Wassenaar. Het vonnis werd
bevestigd.
De Rotterdamsche rechtbank veroor
deelde: J. Wl P. te W a did i n gs ve en
wegens mishandeling tot f 20 subs. 20
d. hechtenis; E. Wl., D. J. Hu en H,
Wl allen te Gouda wegens mishande
ling resp. tot f 15 subs. 10 d. h., f 5 subs
4 d. h. en f 10 subs. 5 d. h'c; C, -y,
D. te Wladdingsveen wegens evenvoudji-
ge beleediging tot f 5 subs. 5 d. h.
Land- en Tuinbouw.
Landbouwonderwijs.
Dezer dagen is verschenen het ver
slag betreffende de takken van dienst,
ressorteerende onder de directie van den
landbouw over 1912.
De ten vorige jare met de uitgave
van een verslag betreffende alle tak
ken van Staatszorg op landbouwgebied
genomen proef heeft geleerd, schrijft de;
directeur-generaal van den Landbouw in
een voorbericht, dat een dergelijke pu
blicatie inderdaad in eene behoefte voor
ziet. In verband daarmede zal met de
uitgave worden voortgegaan en "sluit hij
zich geheel bij zijn voorganger aan.
Achtereenvolgens worden behandeld):
onderwijs, veeteelt, akkerbouw, tuin
bouw -en uitvoering van verschillende
wetten; veeartsenij kundigendienst; ai-
gemieene landbouwwe(geving, bosch-
bouw -en domeinen, zuivelbereiding en
laboratoria, verslagen en statiek en een
overzicht der uitgaven 'en inkomsten over
1912.
9 Het lager-landbouwonderwijs wordt
gegeven aanland- en tuimbouwwi'nter-
cursussencursussen voor volwassenen en
voor miliciens; cursussen voor vrouwen
en meisjes; cursussen in paarden-en vee
kennis, in hoefbeslag, in bijen- en hoen
derteelt. Bij het onderwijs wordt reke
ning gehouden met de behoeften van de
provincie of streek, waar de school ge
vestigd is. Rijkstuinbouwwinterscholen
^ijn er te Aalsmeer, Lisse en Boskoop.
In'tgeheel zijn 405 laindbouwwimtercur-
sussen gegeven met 6576 leerlingen om
119 tuinbouwwintercursussen met 2203
leerlingen, Waarvan in 'Zuid-Holl^md res
pectievelijk 30 met 462 en 22 inet 472
leerlingen.
Land- en tuinbouwcursiussen voor vol
wassenen zijn verdeeld in lamdbouwcur-
sussen en tuinbouwcursussen. Van de<
eerste zijn er gegeven 131 bezocht door
3637 deelnemers, van 'de tweede 7S m»e>t
1535 deelnemers, waarvan in Zuid-Hol
land 7 met 107 en 8 met 174 deelne,-
mers.
Cursussen in rundveekennis werden o.
a. gegeven te Zoetermeer en cursussen
in hoefbeslag o. a. te Leiden. Te Ouds-|
hoorn is een cursus gegeven in zuivel-*
bereiding die door 10 deelneemsters en
te Wloubrugge een die eveneens door
10 deelneemsters gevolgd werd.
0 Er waren in 'Zuid-Holland 73 land,L
houwproefvelden, 36 voor bemiestings-
proevcn of bouwland, 13 op gras-, 14
variëtcitslproeven en 10 voor andere
ipiro even110 tui n bo-uWpmef ve 1 dien
waarvan 102 voor proeven oip het gebied;
der warmoezerij, 16 [oo-ftcultuur, 1 booim-
kweekerij en 1 voor bloemkweekerij.
Wat is het roode kroos en waar
komt het vandaan.
Azolla of het roode kroos, zooals het in
den volksmond meestal- heet, groeit zoo
welig, dat in sommige streken de kleine
vaarslooten, welke door de tuinbouwers
bevaren worden, zoo vol gegroeid zijn,
