13
29) MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1263.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIIS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
Vrijdag
December
1053.
D1 ,r>VF.pTEN npp?i|S h Imgt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels. 1.50, elke regel meer 30 cent. inet gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Adverientiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
De verklezingsnaweëen.
Door de vrijzinnige overzichtschrijvers
werden de redevoeringen 1 der heer en
Lobman, v. Wijnbergen en v. d. Voort,
die der Concentratie haar verkiezings
zonden voorhielden, met een breed ge
baar weggevaagd: dat 'was heelemaal
niks niemendal lp
Op zichzelf Was 'deze hooghartigheid
reeds comisch, want Waar genoemde Ka
merleden den van links gevoerdeni strijd!
en zijn gevolgen nagaande, eigenlijk
niets anders vonden dan ophitsing eni
verdachtmaking, daar kan men 't hun
toch kwalijk wijten, dat Zij daarop wel
moesten wijzen. Men kan in de politiek
moeilijk zooveel zelfverloochening van
ons vragen, dat we ons maar raak zullen
laten beleedigen zonder ons te verdedi
gen. Dat deze verdediging van rechts
stevig (gevoerd werd, hebben de heeren
van links zichzelf !te verwijten. Als een
kapitteling der aan hun zijde gevoerde
stembuspractijken hun zoozeer 'tegen den
no'belen borst stuit, wel, dap moeten
Zij beginnen met hun strijd van' dergelij;-
ke pract'ijken vr(ij 'te houden.
De regeering heeft trouwens wel op
gepast zich daarmede te vereenzelvigen,
want de besliste vragen, welke de heer
v. Wiijnbergen in 'het Voo.rloopig Verslag
deed opnemen als Weerklank van het
linker verkiezingsgedoe, heeft zij ?oo
duidelijk van zich afgeschoven, dat daar
bij tevens de bodemloosheid der ophit
singen jegens de coalitie bleek.
W|as alzoo de hooghartigheid der
overzichtschrijvers reeds dadelijk co
misch gisteren werd ze dit in meer dan
verdubbelde mate, want ziet: de heeren
de Meester en Tydeman legden er zich
om strijd op toe, om de Concentratie vrij
te pleiten van 'de rechtsche beschuldigin
gen en haar strijd naar een hooger plan
te brengen. Waren de redevoeringen der
heeren Lohman, v. Wiijnbergen en v. d.
Voort werkelijk van zoo weinig beteeke-
nis geweest, als de vrijzinnige pers wil
de doen voorkomen, genoemde linker
afgevaardigden zouden er iniet zoo na
drukkelijk op in zijn gegaan, Z;ij beseften
echter, dat de beschuldigingen eener,-
zijds te onaangenaam, anderzijds te goed
gedocumenteerd waren om. ze te 'kunnen
laten „zwemmen"- Zoo iets was goed óm
door de vrijzinnige Ipers het volk te la
ten diets maken, doch in de Kamer heeft
men liever een schoone lei, zoodat van
links later geducht met de spons wordt
gewerkt.
Jammer voor de heeren, dat Zij in de
de felheid van den krijg zoo diep in
de lei gekrast hebben, 't Gaat er niet
meer uit
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Scherpe aanval iert zwak verweer.
Het anti-revolutionaire Kamerlid, de
heer Diuymiaar van Twist, heeft nog eens
aan de kaak gesteld de schandelijke
vlerkiezingscompagne van links. In het
FEUILLETON.
't Is hier een plekje gronds, zoo
was de slosom zijner overpeinzingen,
dat men moet liefhebben, als men er
maar eerst wortel heeft geschoten.
En daarbij dacht hij aan haar, die
hij hierheen overplanten wilde.
Toen Bernard van de hoogte afdaalde
naar het dal, waarin zijn woning, Feld-
haus, lag, zag hij in een der lanen een
zwarte gestalte heen en weer wandelen,
blijkbaar in de lectuur verdiept.
Wat, niet in 't brevier, mijnheer
pastoor, zei Bernard schertsend, toen
bij naderbij trad. Is u ook al door de
algemeene onrust aangetast, en in poli
tieke geschriften verdiept.
Ik heb met .de politiek' niets te
doen, sprak de pastoor, een grijsaard,
al aan de eindpaal van zijn leven. Ik
laat de wereldgebeurtenissen maar aan
hen, die het heft in handen hebben.
Maar gewoel en onrust heerschen bijna
overal tot voor de poorten der kerk. De
encycliek van den H. Vader heeft een
heele storm doen 'opsteken. Men schrijft
zich de vingers lam daarover. Aan ieder
woord wordt, getornt. Dat hij' het pau,-
bijzonder hekelde hij het optreden van
den heer Drion. Deze afgevaardigde, als
Katholiek opgevoed daarna anarchist
geworden, en vervolgens afgezakt tot
het meest Versteende en verstokte oud-
liberalismie, voor zoover bekend
tot geen enkel kerkgenootschap behoo
rend, is tijdens de verkiezingen het land
afgereisd om stemmen 'te winnen voor
de vrijzinnige candidaten ter wille van
de belangen der Ned. Herv. Kerk.
Ook in Leiden is deze verkiezingsagent
geweest en heeft toen de candidatuur-
Heeres aanbevolen, o.a, om deze reclen,
dat dan de 'belangen der Ned. H,ervr
Kerk beter beschermd zouden zijtn
terwijl de rechtsche candidaat, mr. Briët,
zelf een trouw lid, een „hervorragend"
persoon iin die Kerk is, Is het niet voor
treffelijk, dat ztKlk een milii en misselijk'
gedoe eens openlijk '.en im ronde woor
den wordt afgekeurd?
De rede van den heer Van Twist is
ons tenminste veel sympathieker dan die
van den Chr. H-ist. Schiedamsche af
gevaardigde, den heer De 'Geer, diie oui.
de puntjes niet duidelijjk genoeg óp; de
i's zette en \Vij kunnen ons vergissen
den indruk bij linksch wenschte te
vestigen, dat rechts de uiterste welwil
lendheid bij de beoordeeling der wets
ontwerpen aan den dag zal leggen, en
desnoods de linkerzijde heeft dat wel
verdiend1 1wel Wat water in de wij|n
zal willen doen. (Wjij hopen erihter, dat
het 'blijken zal, dat Wij ons in dezeln
afgevaardigde hebben vergist.
Van links waren aan het woord de
heeren De Meester en Tydeman, wier
verweer tegen de geuite beschuldigingen
uiterst zwak was, zoowel in het positie
ve als negatieve gedeelte. De heer Ty
deman, de bekende anti-papist, was ech
ter nog niet uitgesproken en zou van
daag Zijn rede voortzetten.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Met overweldigende, meerderheid is
gisteren in den Rijksdag de
rnotie van wantrouwen
tegen het beleid van den Rijkskanselier
aangenomen. Verschillende .afgevaardig
den hadden vooraf nog het woord ge
voerd' voor en aleer dte motie in stenv
ming kwam. Deze luidde:
„De Rijksdag besluit vast te stellen',
dat de behandeling van de aangelegen
heden, die het onderwerp wan de 'inter
pellaties vormen, door den rijkskanse
lier niet in overeenstemming is met de
opvattingen van den. Rijksdag."
iTegen stemden 54 conservatieven, 4
onthoudingen en 293 stemmen werden
er voor uitgebracht.
Directe gevolgen zal het aannemen
dézer motie niet hebben, daar het aan
blijven van den rijkskanselier afhankelijk
is van het vertrouwen des keizers en
niet van den Rijksdag.
Politieke gevolgen zijln alleen te ver
wachten na het onderhoud, dat de keizer
selijk gezag hoog stelt, bevalt vooral
den professoren niet. Men vertelt ove
rigens in theologische kringen, dat 'de
H. Vader groote plannen heeft en aan
een algemeen concilie denkt. r
In dezen onrustigen tijd? vroeg
Bernard ongeloovig. Dat zou nog meer
storm en strijd doen ontstaan.
Wij zijn nu eenmaal de strijdende
kerk en zijn daar ook niet bang voor.
Ik dacht anders, dat het er in de politie
ke wereld ,weer rustiger uitzag?
Als de laatste berichten bevestigd
worden, ja. De Fransche keizer schijnt
zich erg voor den vrede te interesseo
ren.
Als de vos de passie preekt, boer
pas op je ganzen, sprak de pastoor la
chend. Ik versta niet veel van de poli
tiek'; ik stel mij nog altijd dat groote
oude rijk voor met Oostenrijk aan de
spits, blaar alles verandert in de wereld.
Zoo over het geheel is het D.uitschland
in de laatste vijftig jaar niet slecht ge
gaan, hoewel het erg Versnipperd is.
Wij hebben rustig onzen gang'lcunhen
gaan. De roemvolle tijdperkep der vol
ken zijn niet altijd de gelukkigste^,
Doch laat ik mijn tijd niet verpraten,
zoo viel hij' zichzelven in de rede. Ik
heb nog een ziekenbezoek af te leggen.
Dezen middag was ik bij uw vader;
heden te Donauesciingen hebben zal mët
den rijkskanselier, den stadhouder -van
het Rijkslarid, graa, von Wiedel, en den
militairen commandant van Straatsburg,
von Deiimlingt
Er loop en geruc hten, dat graaf von
"V/edel niet langer tadhouder van Elzas-
Lothaiingeri wil blijven en, dan zou de
bevelvoerende generaal von Deimlimg
kans loopen op pensioen, te worden ge
steld. Zoowel de chide als de miüitaire
autoriteiten krijgen dan oinigelijk .en dan
kan de Rijkskanselier kalmpjes blijven.
In vroegere jaren, was het aain de
orde van den dag, dat er in Frankrijk een
Minisl ercrisis
was. Toen werd er lang zoo' veel ophef
niet van gemaakt als nu,. Pierre Veber
schrijft in de Panische editie van de
„New-York Herald": W|at drommel, ie
dereen heeft 't er weer over, dat de toe
stand 'ernstig, zeer ernstig iis, en de op
lossing van de crisis met groote moei
lijkheden zal gepaard gaand Deze jam
merkreet 'heb ik bij eke ministercrisis
gehoord en todh zijn wij er steeds gie
komen." „Inderdaad", zoo gaat hij spot
tend verder, „de toestand is niet zoo
hopeloos. De Republiek bestaat nog en
wij hebben toch een: groote inassa hono
rabel en, üiie niets liever wenschen dan
minister te worden!"
Zal men het eene ministerie na het
andere doen duikelen? Des te beter, dan
hebben er zooveel te meer kans oj>"een
portefeuille. Vier maanden scheiden ons
nog van de algemeene verkiezingen, zoo
dat we, wanneer men 14 dagen, voor
"een 'ministerie rëkéitc, "'nóg ':jutsi! S kabi
netten kunnen doen vallen, cki. 123 mi-
ministers:. 100 afgevaardigden en 28 se
natoren!"
Feit is> dat President Po in care met
een groot aantal politici overleg gepleegd
heeft en ten slotte Ribot verzocht heeft
de opdracht voor de vorming van een
ministerie te aanvaarden. Ribot wenschte
eerst overleg met politieke vrienden fe
houden en zou heden zijn antwoord me-
dedeelen,
In Ierland duurt de staking te Dublin
nog steeds voort, en is het staken over
geslagen naar iW|ales, waar een
Spoorwegstaking
op de lijnen der Great [Wjestern and South
Wales Spoorlijnen is begonnen. Het rei
zigersverkeer is beperkt, het goederen
vervoer feitelijk geschorst, hoewel het
reizigersvervoer op de voornaamste 'lij
nen nog intact is. 3500 mijhwerkers jm
de kolenmijnen zijn in staking gegaan,
uit sympathie met de spoorweglieden.
Eveneens zullen de machinisten zich bij
de stakers aansluiten, zoodat dan ver
moedelijk geen treinen meer kunnen loo
pen. Er heerscht volmaakte orde.
Geen volmaakte orde heersdht ef
nog in
Mexico
doch teekenen wijzen er op, dit niet
al te lang meer zat uitblijven. Het gelid
gaat aan Huerta Ontbreken. En zonder
geldgeen troepen.
hij bevindt zich niet in zijn gewone stepi-
ming. Wel wil hij van de wereldgebeur
tenissen Iniets hooren, maar hij heeft
daar nog igrooter afkeer van, dan hem
goed is. Toen uw zuster kwam Iging het
beter. Zij is als een epgel voor hem. 't
Is anders geen lichte taak voor zoo
jong bloed.
En ik k!an haar daarin helaas wei
nig steunen.
Dat weet ik, dat weet ik. Gij hebt
ook wel wat anders te doen. Ieder het
zijne, sprak lachend de oude heer. Maar
nu moet ik ook aan het mijne denken.
Goeden avond, goeden avond.
Bernard ging nu op huis aan.
Zijn vader was al naar bed gegaan,
werd hem door een bediende gezegd;
hij kon dus vrij zijn zuster gaan opzoe
ken. i
Zij zat voor het geopende venster eli
blikte droomend voor zich heen, e^en ge-
openden brief in de handep houdend.
Zij bemerkte haar broeder eerst toen
deze voor haar stond.
Waar zijn uw gedachten. Bij den
vurigen vereerder? Vroeg hij schertsend,
de hand vattend, waarin zij den brief
hield. Is 'het werkelijk al zoover, girig
hij ietwat verbaasd voort, toen hij de
op den grond gevallen enveloppe gezien
had. Nauwelijks is Josi Landskron een
Volgens de „New-York Herald" zou
den alle mogendheden eenige dagen ge
leden besloten hebben, do,or bemiddeling
van Koningin iW|iii'h,eLmina en den Mexi-
caanstChen gezant lm "Den Haag, jSenor
Carlos Pereyra, voormalig zaakgelastigde
te W|ashington, bij president Huerta de
noodige' stappen te doen.
Dit voorstel behelsde, dat Huerta wet
tige verkiezingen zou uitschrijven, de re
geering wijlzigem en na afloop: der verkie
zingen heengaan.
De mogendheden zouden de regeering
dan te hulp komen om de ryst te her
stellen.
Eerst was H|uerta wel bereid op dit
voorstel in te gaan, dat zijtn heengaan
zonder vernedering mogelijk maakte. Hij
was voornemens Urrutia tot cabinetsfor-
mateur te benoemen.
Toen het voorstel edhter iim 'het kabi
net ter sprake werd gebracht, vond het
een verbitterden tegenstander in den per
soon van min. Dozano, die een hevige
anti-Amerikaansche redevoering hield.
Hij beweerde, dat het aanvaarden van het
voorstel van Koningin IWphelmiina niiets
anders dan een verkapte capitulatie te
genover de Vereenigde Staten zou zijn,
generaal Huerta onwaardig. Deze rede
miste haar uitwerking niet; Huerta be
sloot te blijiven.
Het congres heeft eergisteren met
groote meerderheid de financieele voor
stellen van Huerta ingewilligd; alle 44
Katholieke leden stemden tegen. In den
senaat werd tegelijkertijd een boodschap
ontvangen van de beide kamers van Co-
lumbia, waarin geprotesteerd werd tegen
den cuetstai van Panama door de Ver
eenigde Staten, en een beroep wordt ge
daan op Mexico om te komen tot -de
vereenigingi van Latijns cih-Amerika tegen
den reus van het Noorden.
S,enor Urrutia, de voorzitter, 'eisdh/te
een geheime zitting, om door de bespro
king van deze netelige kwestie geen mis
verstand te veroorzaken.
GEMENGD.
De koning van Spanje is gisteren
over Dover te Ronden aangekomen.
De Italiaansche Kamer besprak het
adres van antwoord op de troon
rede. Barzilai Oefende uitvoerige erti-
tiek op de politiek .inzake de relatie
van Italië tot Oostenrijk. Die
relatie komt hem (voor te Zijn een ge
bouw, dat voortdurend herstel behoeft
Het overheersdhend gevoel in deze relatie
is wantrouwen, en niet genegenheid
De voorzitter van den ministerraad
ontkent, dat een overeenkomst met het
Vaticaan zou gesloten zijln.
Naar aan het Berliner Tageblatt
uit Posengeseind wordt, heeft de justi
tie te ,Bochem <sen vervolging 'in
gesteld tegen de Polen, die het congres
te Wlinterswijik georganiseerd hebben.
De Servische regeering! zal onver
wijld een zaakgelastigde naar Wla-
lona zenden, die tot consul-generaal zal
worden aangesteld, £oodra de 'Aliban&e-
•sche staat is gestidht
Volgens een part. telegram aan de
paar dagen weg, of gij ontvangt al een
brief. Dat had ik niet gedacht. Ik
hield alles voor scherts.
Ik kan niet helpen, dat Josi het
anders opneemt, antwoordde Magna min
of meer ongeduldig. Het is overigens
slechts een brief over zaken, dien gij le
zen kunt als ge wilt. Voor het edel
gémoed en het góede hart van den
schrijver levert hij het bes oewijs. Josi
kondigt mij aan, |dat (hij voor .Frans CHell-
brinck alles zoo geschikt heeft, dat ook
in het ergste geval dé. toekomst van den
jongeling verzekerd is.
Hij schijnt dus toch van het begin
van iden oorlolg lojvertpigd te zijn. Zijn fa
milie was nog zoo van het tegendeel
doordrongen, dat zij aan het denkbeeld
bleef vasthouden binnen drie maanden
bruiloft te vieren.
Magna haalde de schouders op.
Het was de wensch van Gaby en
daarnaar moet men zich wel schikken.
Ik heb ook bezoek gehad, vrouw "Helli-
brinck is mij komen zeggen, dat voor
haar August eveneens gezorgd is. Dor-
nick heeft hem inderdaad op de acade
mie in Mhinchen gedaan en beloofd voor
hem te willen zorgen. Ge kunt "je dus
den triomf van vrouw Hellbrrnck voor
stellen: haar zoon als kunstscholier in
Müncben.
N. R. Crt. schijnt £r een schikking
tot stand gekomen te zijtn tusschen de
regeering en den Armeenschen patriarch
over de verkiezingen voor het parlement.
De regeering kent de Armeniërs 20 ze
tels toe. De Arme ens che afgevaardigden
worden gekozen uit een lij'st van namen,
opgemaakt door den patriarch pn goedr
gekeurd door de regeeriing.
"De bekende leidster der suffragetr
tes, mrs. Pankhurst, its bij haar terugkeer
uiit New-York, waarheen zij zich na haar
voorloopige invrijheidstelling, toen zij,
weigerde voedsel te nemen, had bege
ven te Plymouth gearresteerd
Art. 369 der Invaliditeitswet en de
postbeambten.
Men schrijft uit postkringen iaan de
Nederlander, dat er eenige ontevredenr
heid heerscht onder het personeel der
postkantoren in de 'groote steden, aan
hetwelk zonder dat het wordt uitgebreid
of op eenige wijze wordt schadeloos ge
steld, de nieuwe Werkzaamheden in ver
band met de ren te-ui tkeering vo lgens
art 369 der Invaliditeitswet is opgedra
gen. De directeur-generaal der P. en T.
heeft in een 'circulaire aan 'dat personeel
een beroep gedaan op1 zijn medewerking
maar, ofschoon het daaraan niet ontbre
ken zal, is toch niet verzwegen dat men
dit al 'een zeer gcedkoope manier vindt
om de Rijkswetten uit te voeren. Ver
scheidene ambtenaren zullen er eenige
uren na hun toch reeds drukken dienst
aan kunnen' opofferen. M<S» vergete niet
dat bijv. een stad als Den Haag een
3000-tal rentetrekkers zal hebben, ver
deeld over hoofd- ien verschillende bij
kantoren. De eerste aanmelding dezer
gegadigden moet plaats hebben Dins
dag a.s. en de volgende 'dagen, aan het
hoofdkantoor. Daarvoor zijn bijzondere
maatregelen getroffen. De oudjes zul
len daar kunnen oipgeven waar zij voor
taan hun pensioen willen halen, en het
ligt in 'den iaard der zaak, dat bijkantoren
in volksbuurten de grootste klandizie
zullen krijigen. Nu stelle men zich voor
dat <jp enkele dagen der week zich een
paar honderd gegadigden 'aan de schaar-
sche loketten der bijlkantoren aanmelden,
die voor de Ontvangst moeten teekenen.
Maar er zullen fer bij'zijn die aiet, of niet
m'eer kunnen schrijven, voor wie getui
gen noodig zullen zijln om het kruisje
te ratifiëerenWat zal het wachtende
publiek wel zeggen dat ten postkantore
komt oïm er postzaken te doen
Men vreest dan Ook, dat de opdracht
aan de postkantoren in de piractijk nog
menige moeilijkheid zal opleveren.
Een paar benoemingen.
„Ons Blad" van Alkmaar schrijft:
Tie Voorschoten is onlangs de al
daar gevestigde notaris overleden.
Men hoopte dat 'deze Regeering, die
zoo graag het ,,'praedicaat" van onparti'jl-
dig wil voeren, eene onbillijkheid, door
eene vroegere liberale Regeering tegen
over de Katholieken begaan, zou wegne-
De groote stad is anders gevaar
lijk voor den jongen. Dornick zal eerst
willen zien, of er werkelijk wat in den
jongen steekt. De jongen zou wel eens
zedelijk kunnen ten ondergaan.
Daarover zal Dornick zich weinig
bekommeren. Hij doet he,t omdat de
knaap hem bevalt, en ook wel een wei
nig uit zucht tot tegenwerking wijl ik in
den ouderen broeder belang stel. 't Is
overigens heel grootmoedig van hem
en vrouw Hellbrinck is in den derden
hemel.
Daarin willen wij haar niet sto
ren. Een andere vraag boe'zemt mij meer
belang in. Wat zal mijn zustertje zeg
gen, als eens zeker iemand in den brui
loft een aanleiding nam, om u als heer-
scheresse voor zijn schoon Landskron te
vragen.
Men moet niet zoover vooruit spre
ken, gaf Maglna half lachend, half ge-
ergerd teln antwoord. Er is bovendien
meer reden, een andere dergelijke vraag
te stellen, ging zij schertsend voort.
Vooreerst zijt gij mij als heerscheres
van Feldhaus nog niet kwijt. Maar
komaan, voor van avond is het genoeg.
Ik ben doodmoe en verlang te' gaan sla-
slapen.
(Wordt vervolgd.)