BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
Bureau OUDE SINGEL 54. LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2VS cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
\nVEnTFNrrPR'ïS vin 1 —5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
Jen inededeelingen van l —5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
i n ner. B j contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte,
ie Alver e ïtiënjevriagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
vandels-advertenfiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
ngen 1—5 regels 50 cent, iedere re^el meer 10 cent.
Zaterdag
29
November
1013
No. 1258.
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
V* Raadpleegt de advertenties.
Er wordt (allerwege onder de katholie
ken onder de Katholieken van de
daad gesproken en geschreven over
den steun, die ieder verleen en moet aan
die (Katholieke ipers. Dat is een bewiijs,
dat men iniziet het groote nut, de onont
beerlijkheid zoowel van algemeene als
van gewestelijke erni plaatselijke Katho
lieke bladen; dat men gehoor wil ge
ven aan de roepstem van Pus, Bis
schoppen en priesters.
Nu willen wijj onze vrienden, alle Ka
tholieken, eens wijizen op een volrm van
steun, die zijl aan het Katholieke dag
blad voor Leiden en b|Mstreken kunnen
geven; een steun, even gemakkelijk en....
goedkoop als doeltreffend. Wlijl bedloe-
ien mannelijk dit: Laten zij bij het 'koo-
pen hunmer St. Ni co laas-surprises uit
sluitend raadplegen de advertenties van
ons blad; laten zij, als zij met hun
steun nog verder willen gaan", tegen hun
winkelier of leverancier dan tevens zeg
gen, dat zij hem hunne klandisie gun-
ne.nl, getrokken doojr zijn advertentie in
de „Leidsehe Courant".
Zijl, die op een gezonde en daadwerke
lijke wijze de Katholieke oourant wil
len steunen-; die niet slechts in woorden,
doch in daden willen toppen, dat het
hun ernst is met hun wensch om krach
tig te maken net machtigste wapen voor
onzen tijd, de Katholieke pers, geven hun
Kaclk dagblad tovengenoemden steun.
Men zie vooral heden en de volgen
de d|age n goed lonizie adfvertenties in.
Verschoten.
iWie lezen in 't Hibld.:
„Onlangs vroeg ons een bekend
sigarenfabrikant, den naam van ons
blad ic mogen gebruiken voor een
nieuw merk sigaren» Z. i. konden wij
er niets tegen hebben, omdathet ta
baksblad toch ook werkelijk een „alge
meen handelsblad" is. Voor dit argu
ment zwichtten wij, en heden werd
ons een kistje eerstelingen van het
merk „Handelsblad" toegezonden, ter
keuring. Het eehige wat wij er tegen
zouden kunnen hebben, iis, dat de ver
pakking erg rood is. Voor ons blad
wat te roodi!"
Dit zou het orgaan een paar maanden
geleden niet geschreven Rebben. Toen
konden de bandjes om de s'igaren niet
rood genoeg wezen» Is 't kistje nu wer
kelijk een doom in 'toog der redactie,
dat zij 't dan beware tot er weer ver
kiezingen zijn. Bij zoo'n gelegenheid staat
haar een roode .uitmonstering wel aan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Katholieken in
Zwitserland
geriileten nog! niet overat de gewenschte
vrijheid. Zoo werd dezer dagen aan de
„Kölm. Volksz." geschreven.
De bisschop van Bazel) is in het kanton
Bern onderworpen aan het piliacet der
regeeiirg. Tot dusver moCht (hij niet in
het kanton Bern komen om zijn herder
lijke bediening hit te oefenen, zonder
hiervoor eerst ejgénhandigl verlof aan de
regeering gevraagd te hebben. De Ka
tholieken van Bern hebben voortdurend
op de vernedering, die hierin voor den
bisschop gelegen is, gewezen en eischen
volledige vrijheid en gelijkstelling met
da andere, godsdiensten.
Het "kanton "staat nu voor de viering
van een gewichtig feit In 1915 zal het
100 jaar geleden zijn, ,dat 'de Katholieke
Jura bij het kanton Bern ingelijfd werd.
De bevolking der Jura schijpnt echter niet
van zins, dit 'historisch' feut te herden
ken, dat voor 'hen het begiin werd van
een tijd van vernedering en lijden. Hoe
wel de toestand den laatsten 'tijld veel
verbeterd is, en de rege'ering meermalen
haar welwillendheid jegens de .Katholie
ken betuigd heeft, voornamelijk by de
de oprichting der Katholieke parochies,
genieten de Katholieken toch, niet de
zelfde vrijheid als de andere gezindten,
hetgeen uit bovengenoemd'feit duidelijk
billijkt De oud-Katholieke bisschop in
Zwitserland bijv. geniet in alles volle
vrijheid van handelen.
De kwestie zal dezer (lagen Ln den
Hoogen Raad van. Bern ter sprake ko
men.
Hier voligen wederom e enige bijzon
derheden betreffende de crisis in
Mexico
Te New-York is via El Paso (Texas)
nog het volgende nieuws ontvangen over
de gebeurtenissen in en om Juarez:
Het heet, dat de regeeringstroepen ln
den strijd bij Juarez 800 man aan dooden
verloren. De opstandelingen vierden gis
teren hun overwinning met een groot
sportfeest te Juarez; de stad as voor die
gelegenheid versierd.
Generaal Villa, de aanvoerder der op
standelingen, heeft verklaard, dat hij een
opmarsch naar Mexico (stad) zal be
ginnen.
Uit Mexico ;(s*ac*) wordt gemeld, dat
de opstandelingen van alle kanten de
groote petroieumterreinen van Tampico
en Tuxpan beginnen te bedreigen.
Echter beweert de Amerikaansdhe
scbout-bijUnacht, die met schapen voor
Tuxpan ligt, dat deze petroleum-terreinen
voorioopig nog geen gevaar loopem. Flet
cher heeft dat nA draadloos telegrafisch
geseind.
Het petroleum veld van Tuxpan is 700
vlerk. Eng. mijl) groot. Er is in de petro
leum-Industrie aldaar 50,000.000 dollar
belegd, voor de helft Amerikaansch geld.
Er zijn 25 bronnen aangeboord; er staain
60 reservoirs, er ligt 175 Eng; mijl pijp
leiding. Honderd Amerikanen zijin er
werkzaam en 20 andere buitenlanders.
Er zijh geen leidingen, reservoirs of
bronnen beschadigd; geen Amerikanen
of buitenlanders zijn gedood, gekwetst of
bedreigdgeen hunner is tengevolge van
den opstand werkeloos geworden. De
bronnen en pijpleidingen zijn in exploi
tatie en de productie is iets lager dan
normaal Slechts één bron is een dag
of drie niet in ^exploitatie geweestmaar
dat was het gevolg van een ongeval Of
schoon er wet door de opstandelingen
gedreigd is, de petroleum-industrie stop
te zetten bij wijze van straf voor 't niet
betalen van aanslagen, is die gedwongen
sluiting nog niet geschied.
Tuxpan heeft een flinke bezetting van
400 man en vyordt bovendien beveiligd
door een kanonneerboot
Te Washington hebben de berichten
over de voordeelen door de opstandelin
gen behaald, nieuwe hoop gegeven, dat
Huerta voor de omstandigheden zat moe
ten wijken» Na de nederlaag bij: Juarez
zijn de regeeringstroepen ook uit Victoria
(aan de spoorlijn TampicoMonterey)
verjaagd en volgens officieele berichten
is Mazatlian, een havenstad aan de Stille
Zuidzee, op het punt zidh over te geven.
De „New York Herald" verneemt, dat
de opstandelingen de petroieumterreinen
van de firma Pearson bij Tuxpan be
dreigen, omdat zij meen en, dat deze) maat
schappij Huerta steunt
Het heet, dat ite Mexico weer een
samenzwering is ontdekt tegen Huerta,
waarjn de ^gevangen gezette gewezen
congresleden betrokken zouden zijn.
Deze gevangenen, wjen tot nu toe nog
al vrijheid van beweging werd gelaten,
zijn nu in cellen opgesloen.
GEMENGD.
De gemeenteraad van Miinchen
heeft met een Amerikaansdhe firma in
Siittsburg een contract gesloten voor de
levering van 400 milligram! radium, ter
bestrijding van den kanker. De stad zal
voor deze klepme hoeveelheid 70.000
mark betalen.
Op een stoomboot, welke op een
der scheepswerven van "Helfeimgfors ter
reparatie dokte, braik gedurende het
werk brand uit Vijlf arbeiders zijn yer-
brand, terwijl1 twee zware brandwonden
bekwamen.' H,et vuur kon spoedig ge-
blus aht worden.
D« som van lOmjillioengulden
voor een nieuw gebouw der Christelijke
Jongelingen- en Jomgedoehtersvereeni-
gjnig te New-York is bijeen. Zelfs is
er een overschot van ruim 150.000 gkl
Op de lijsten hebben 17.344 inwoners
van New-York geteekend. De hoogste
bijdrage gaf John Rockefeller: U/4 niil-
lfoen gulden.
Te ïgualada in Catalonië hebben
500 wolspinners gestaakt, en het
verbond van patroons dreigt met een
sluiting van alle wolspinnerijen, riils de
stakers niiet onmiddellijk het wenk her
vatten. Bij een uitsluiting zouden 35000
arbeiders werkeloos worden.
Een R. K. Sigarenfabrlkantenbond.
N(aar wij uit zeei vertrouwbare bron
vernemen, 19 er ernstig sprake van 'de
oprichting van een R» K. Sigarenfabrih
kan teilband.
Zoo,als men weet, Zijn1 tot nu toe al
leen de piatroonls in het zuiden in een
Katholieke organisatie vrreendgd.
Van dit plan maken wij met zeer groo
te ingenomenheid gewjag. Ziji, die daar
toe het initiatief hebben genomen, toom en
de teekenem des tijjds te begrijpen, en ge
hoor te willen geven aan de uitdrukke
lijke wenschen van het Kerkelijk gezag.
Het vereenigt u op Katholieken grond
slag, geldt immers niet slechts- voor de
arbeiders, maar ook v-oor de patroons.
Beslaat (in eeni neutrale a rb ei diers-orga
nisatie o. m. het gevaar voor socialisti
sche besmetting, in; een neutrale pa-
trooiis-orgiamisatie bestaat o. m. het min
stens eveni groot gevaar voor liberale
strevingen.
Wiil de (maatschappSijhervonmid worden
op Christelijk en grondslag, "dan moeten
zoowel Katholieke arbeiders als Katho
lieke patroons zich vereenigen volgens
Katholiek beginsel, wat natuurlijk sa
menwerking imet de op een anderen
grondslag georganiseerde volstrekt
niet uitsluit.
Moge het plan van de R. K. Sigarenfa
brikanten uitdijen tot een groote en
grootsche werkelijkheid.
Landverhuizing.
Op Vrijdag 12 December zal te 's-
Gravenhage éetol Vc< gaderimg worden ge
houden om te koxnem tot oprichting van
een Ned. Véreendging voor Landverhui
zers. Een onltwerp-statuten is reeds ge
reed en zal op genoemde vergadering
ter goedkeuring worden1 voorgedragen.
Art 2 geeft als doel der Vereeniging
aan
a. het geven van voorlichting aan hen,
die er over denkeni als landverhuizers
Nederland te verlaten.
b. het verleeneui van bijstand bij de
uitvoering vami dit voornemen.
c. het houden van voeling met hen, die
geëmigreerd zijn,
Ben em| ander met uitsluiting van pro
paganda voor landverhuizing en van fi-
nanicieele hulp aan •emigranten.
In het voorloo'pig oomité heeft zitting
prof. G. M. Meyers, hoogleeraar te Lei
den.
Onderwijzers-salarissen.
Het comité voor gemeenschappelijke
actie tot verbetering van de onderWif
zers-salarissen heeft aam de Regeering
en de VolksverfegemWoordiging een mo
tie gezonden), waaraan Wij het volgende
ontleenen
De vertegenwoordigers vlani etc.:
wetende, dat de nood in vele onder
wijzersgezinnen inzonderheid te plat-
tenlande door de onmacht of den
onwil van) gemeente- en schoolbesturen
n'ijpenjd is geworden,
'ervaren hebbende, dat door het ach
terwege blijven vamJ eenige ernstige po
ging om tenl deze de noodige verbete
ring te brengen, bittere teleurstelling is
gewekt, een teleurstellinlg, die zich meer
en meer openbaart in onrust of moede
loosheid,
overtuigd, dat het belang vani het
volksonderwijs niet minder dringend dan
dat van de onderwijzers zeiven eischt,
dat ten spoedigste aam verbetering van
den voor velem onhoudbaren toestand
de hand worde geslagen).
richten zich tot de Regeerinig en Volks
vertegenwoordiging, bedde met het eer
biedig verzoek, aan dezen hachelijken en
voor het geheele oudenvijzers'Corps ver
nederenden toestand een eihd'e te maken',
door bij de aanstaande behankfeling van
de Staatsbegrooting te komeni tot een
verklaring of tot een) besluit, waardoor
voor deze verbetering voldoende waar
borg wordt geboden."
Wiij gelooven, dat, na de bekende ver
klaring Vanl minister Gort v. d. Linden,
alle hoop opi inwilliging van bovenge
noemd verzoek vooreerst vrijwel ij del
zal blijken.
En wat betreft de rinisnede, waarin
gezegd wordt, dat er nog niet e enige
ernstige poging tot salaris-verbetering
is 'gedaan de onderwijzers mogen blij
zijn met de „poging" van de vorige re-
geering, belichaamd ini het Toeslagwet
je, al is die dan niet „ernstig". Anders
hadden zij nu nog niets, en ook niets
te verwachten van deze regeerinig, die
zooveel beloofd had.
Onder Protestantsche vlag.
De „Ned." schrijft het volgende
De Bond vami Protestantsche kiezers
leeft nog, em gaat voort onder de vlag
van een ongedefiniëerd Protestantisme,
het liberalisme in de hand te werken. (Hiij
is bezig aan een nieuwe „beginselverkla
ring". 1
Wii] vermoeden naar aanleiding van
hetgeen daarin staat, dat het huidig Mi
nisterie vani dezen Bond last zal krijgen.
Want Zijim verzet tegen het „clericalisme
en het ultromantanisme", zal zich wel
allereerst moeten richten tegen een ka
binet dat verklaard heeft niets te willen
doen „om Ide vrijheid em dien vooruitgang
der Roomsch-Katbolieken te stuitten",
tegen eeme Regeering, die niet eens be
grijpt wiat er bedoeld wordt met „voor
stellen om de toenemende macht van
Rome tegen te gaam".
Een zóó sprekende miskenning van het
„beginsel" van den Bond van Protes
tantsche kiezers kan niet ongewroken
blijven, naar 't ons voorkomt.
We zullen er bijl de algemeem-polifieke
beschouwingen wel meer van hooren.
Reken maar vast op een speech van den
heer Tydeman, of van zijn aide de camp
Drion, beiden van den Bond der vrij
liberalen, waartoe ook behoort de heer
Diferee, die tot voorzitter van den Bond
van Prot. kiezers gekozen is.
Ofp dit punt moet hum geestverwant
schap onmiskenbaar aan den dag treden.
KORTE KRONIEK.
In zake het loongeschil op de siga
renfabrieken der leden van den R. K.
Patroonsbond in de omgeving van Eind-
ven is eem vergadering door de patroons
gehouden. Hoewel de besprekingen niet
gepubliceerd werden, is er toch goede
grond, te mogen aannemen dat de
eischen der werkliedenlorganisafies zul
len worden ingewilligd, en de aangekon
digde staking voor het werk waarover 't
geschil loopt niet zal uitbreken. Het ge-
ëischte loon wordt reeds sinds eenigen
tijd door de neutrale patroonsorganisatie
betaald.
Gisteren is in den (rooden) Zaan-
damsche Gemeenteraad de begrootinlg-
goedgekeurd.
De post hoofdelijke omslag of plaat
selijke inkomstenbelasting Werd geraafnd
tot een bedrag van f283.000; voor het
het loopende dienstjaar was deze post
begroot op f 237.000, een verhooging
alzoo voor 1914 van f46.000.
Naar de voorzitter mededeelde zal het
vermienigvuldigimgscijtfer nu vermoede
lijk van 1.60 moeten worden verhoogd
tot 1.93.
De post onvoorziene uitgaven werd
uitgetrokken olfl 28.081.81, waaronder
zijn 'begrepen f21.000 voor verhooging
van de ambtenarensalarissen, 1450 voor
hoogere kosten ingevolge de wijziging
van het werklied|emireglement en f1350
als aflossing van de overneming van De
Hqopbrug. Behalve de hoofdelijke om
slag met f46.000 werden verhoogd: de
tonnenbelasting met f 10.000, de begra-
fenisrechtem met f 1500, de havengelden
met f24.500 te zamen met f25.500 bui
tengewone onvoorziene uitgaven -, een to
tale verhooging van) f107.500.
LEIDEN, 29 No- -nber.
De Jubileum-postzegels.
Van af heden zijh aan alle 'postkanto
ren de jubileum-postzegels verkrijgbaar
in waarde vah 21/2, 3, 5, 10, 12i/2> 20
25 en 50 cenit en van f 1.f 2.50, f 5
en f 10.
In ons Zondagsblad van heden vindt
men van alle een reproductie.
De postzegels zijn veel fraaier dan de
leelijke de Ruyter-zegels, vooral de kleur
is bij alle waarden zeer mooie em zacht.
De beeltenissen van Koning Willem' I
Willem II, Willem III en Koningin
Walhelmina vinden Wij vooral die
van H. M. de Koningin niet erg
juist en scherp weergegeven'.
Vanmorgen was het al aan het post
kantoor alhier een ware stormloop van
liefhebbers. Er werd ons dam ook verze
kerd, dat (de voorraad, vooral in de fgoed-
koopere soorten, reeds aanmerkelijk is
geslonken. Men verwacht edhter, dat het
hoofdbestuur deir Posterijen en Telegrafie
nog well1 aain mdieuiwe aanvragen zal kun
nen voldoen voor het rijjk i9 er intus-
schen eem mooi slaadje uit te slaan.
De (heer J. P. iVergoujwen, medisch
student alhier, is bij beschikking van den
Minister van Oorlog toegelaten text ,eene
vrijwillige verbintenis als adspirant re
serve-officier van gezondheid bij het ,4e
reg. Infanterie.
Heden bracht de Generaall-Majoor
A. L. Klerk de Reus, commandant der
le Divisie uit 's-Gravenhage, een bezoek
te dezer stede ter bijtwoning van eene
tactische oefening op de kaart voor de
officieren van het 4e reg. Infanterie.
Bij Kon. besluit is de heer P. A. J.
Koot alhier benoemd tot officier van" Ge
zondheid der 2e Jdiasse bijl het leger in
Ned. Indiië en in velband daarmede ont
heven van de door hem bijl het 4e reg.
Infanterie aangegane verbintenis als au-
spirant-officier van "Gezondheid,
De afd. Leiden van den Ned, R. K.
Timmerlied en bond is met 1 Dec. toe
gelaten tot hert gemeentelijk werklozen
fonds.
De Leddsche hoogleera^r J. Boeke
gaat niet naar Oost-In dig j^m zich daar
te wijden aan diepzee-onderzoek. Zijn
eventueele reis daarheen staat in ver
band met 'het ontleedkundig onderwijs
aan de school tot opleiding van inland-
sche artsen,
Gisteravond hield de bekende Bonn-
sche hoogleeraar, prof. dr. G. H). Becker,
voor de literarische faculteit der Leid-
sche studenten in het Academiegebouw
een voordracht over „den invloed van
het Christendom op de vorming van
den Islam".
ROOMBCHE AGENDA.
Zondag 1 uur. Plechtige Sluiting dep
bidstonden op Idle ,R» K. Begraafplaats
fdioor den Wieleerw. Pater Zuidgeest.
Maandag 8i/2 uur. V ealgadering voor
dlq Typografen in het Bpndsgebouw.
Maandag St. Jozefiszaal. Verplichte
vergadiering Kleermakers. Opkomst drin
gend nooidig.
Vrijdag 5 uur. 'Gebouw Ned. R^ K.
Volksbond (Rapenburg 10). Bijbelsche
geschiedenis met lichtbeelden.
Kranzinnigengesticht
Noordwijkerhout.
In Stct. 280 is opgenomlen het Kon';
besluit van dien 15den November 1913j,
waarbij aan die VeTeenigimg der Broeders
van Liefdje, gevestigd te yen ray vergun
ning wordt Verleend op een terrein in
de gemieente N oordwijkerhout een
gesticht voor krankzinnigen op te jrkbton-
In het gesticht, besfaandp uit 8 pavil
joenen en d,e mOodige dienstgebouwen,
mogen niet meer dan 525 krankzinni
gen, uitsluitend miannen, verpleegd won-
den.
De geneeskundige behandeling der
verpleegden wordt opgedragen aan ten
minste drie geneeskundigen, die in het
gesticht mbeten wonen em buiften het g|e-
sticht geen geneeskundige praktijk mo
gen uitoefenen.
BLEISWJJK. JB|ij enkele candiidaatstelr
ling werd gekozen verklaard tot lid van
den Gemeenteraad de heer P. Sanders»
KATWjlJK AAN ZEE, Op den publie-
ken afslag werdeni de volgende prijzen
besteed: vólle haring f 14.20—14.35—
15.2015.30, ijHe haring f12.9013.05'
13.20, steurhaiiing f 101.45Tl11.85
13.60, makreel f 13.60—14.10—14.50, alles
per kantje.
NIEUjW)-VENNEP. De volgende be-
kendmalking is gepubliceerd:
Aan belanghebbenden wordt bij dezen
medegedeeld, dat naar het oordeel van
het gemeentebestuur het perceel bouw
land, gelegen te N'ieuw-Vennep in sectie
P P, ten zuiden van de Kaveisloot, en
in eigendom toebehoorende aan den heer
Schroder, notaris te Amersfoort, geen
recht van u&tweg heeft of kan doen
gelden op het verlengde van den ge
meentelijken binnenweg, genaamd de
Korenaarstraat.
Alsmede dat het gemeentebestuur tot
behoud van rechten zich tot zijtn leed
wezen genoodzaakt ziet alle overweg
daar ter plaatse met kruiwagen of te
voet te verhinderen, en voornemens is,
desnoods alle overgang daar door een
hek v^n prikkeldraad onmogelijk te
maken, tot tijld en wijle er een minne
lijke regeling getroffen mocht worden.
