5e Jaargang
No. 1257.
Bureau
OUDE SINGEL 54f LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIjS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2Vfi cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
\r)VEpTENricPR'|S b*d'aagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
iden mededeeiingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
'immer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte,
ine Advenentiëngevriagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
nandels-advertentiëh) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
vKingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Bureaucratische omslag.
't Heette alitijd dat minister Talma's
wetten zoo'n grooten bureaucratischen
omslag eischten, vd.w.z. dat er zooveel
ambtenaren bijl te pas kwamen.
Nu is 't natuurlijk niet best moge
lijk, van overheidswege maatregelen in
te voeren, zonder daarbij tevens amb
tenaren aan te stellen, die met uitvoering
en toezicht op do naleving zijn belast
De vraag is alleenmet hoe weinig amb
tenaren kan men toe.
In hoeverre minister Tallma er te veel
noodig maakte, zoui'de practijk eerst air-
doende kunnen aantoon en, maar jjntus-
schen gaat minister Treuib waaruit
men haast zou afl/eiden dat het eigenlijk
niet anders kan ook aardig den bu
reaucratischen weg op.
.Zijn ontwerp toch op de ouderdoms
rente de invalieden worden tot tijd dra
Wipe "achter de bank geschoven wil
de uitkeering der gelden over twee .schij
ven laten ïoopen: eerst moeten de ,ge>-
meenten de rente uitbetalen, waarna deze
het bedrag liefst gedeeltelijk maar indien
noodig ook wel) geheel; van het Rijk te
rug krijjgen.
Dial 's pas overbodige ambtelijke om
haal)! Terwijl minister Tallma de uitkee
ring aan de 70-jarigen geheel in Jhamden
van 't Rijk houdt, immers de Rijksver
zekeringsbank betaalt ze pp haar gewone
wijze via de postkantoren, wil minister
Xreubi de administratie verdubbelen: de
gemeenten moeten een ouderdomsarchief
aanleggen, hetwelk de Staat 'dan voor de
restitutie der gelden zal komen contro
leeren, wat natuurlijk secuur moet ge
beuren, anders kan men ~'t even goed
laten.
En waartoe die verdubbeling De eer
ste uitkeering dngevoljge de wei-Talm a
heeft nog' niet eens plaats gelhad, zoodat
de ervaring de noodzakelijkheid niet kan
hebben aangetoond. En toch komt mr.
Treub al met die uitkeering Sin iwee
tempo's.
Voor een definitief oordeel zpllen we
natuurlijk da noodiige nadere toelichtin
gen moeten afwachten, miaar alvast kan
minister Treub's ontwerp de linksChe
critici een paar tonen "Lager stemmen als
zij 'i weer over minister Talm a's ;bu-
reaucraaid gaan hebben.
KAMERO VERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Npg altijd Hetüplfdp.
Nog altijd jis het hetzelfde. De Kamer
leden brengen hun klachten over ver
schillende toestanden ten berde; de irïir
niister belooft niets, doch zegt gezette
overweging toe. Z,00 ging het ook met de
telken jare bij de afueeling „Landbouw"
van de Indische 'begrooting terugkeeren-
'de klachten van iSmister's partijgenoot,
den heer jWarühant
Da heer Bogaardt heeft ziicjhi tevergeefs
verzet tegen het reg.eeringsvoorstel (bij
nota van wijzigingen ingediend), om het
FEUILLETON.
24) MAGNA.
Kijk, nu komt de schootne dame,
sprak August. Die moet ik zien, daar
moet ik dichter bij'. Ik klim) het hek over
Frans schudde, terwijl zijn broeder
de daad bij het woord voegde, ontkefi}
nend het hoofd. Wat gingen hem die
dames aan.
Meer belang boezemde hem in een
gesprek, dat in zijn nabijheid werd gé-
voerd door twee gasten van het slot,
die zich eenigszins van de overigen hadf
den afgezonderd. Zij behandelden den
politi eken toestand en de gespannen ver
houding tusschen Pruisen en Oostenrijk,
die elkaar den voorrang betwisten.
Frans volgde bun samenspraak met
de grootste opmerkzaamheid. Hij had
tot dusverre van politieke vraagstukken
niets geweten. In zijn landelijke omge
ving lieten zelfs de volwassenen zich
rrie'c met politiek in,tenzij deze door
middel van mobilisatie, inkwartiering of
belastipgveihooging zich in hun per
soonlijke belangen mengden.
Het gesprek bracht den knaap tot
nadenken.
Een machtsvraagstuk voor Duitschi
land; Pruisen of Oostenrijk aan 'thoofd.
subsidie aan de vereeniging „Koloniale
Tentoonstelling Semarangf' valn f30.000
(aanvankelijk toegezegd bedrag) tot
f 100.000 te verhoogen.
De regeering! schijnt wel te wieten waar
het geld vandaan is te halen, en 'de
meerderheid der Kamerleden evenzoo^
want met ,41 tegen 13 stemmen werd het
regeeringsvoorstel aangenomen.
Gistermorgen erkende de minister dat
er te weinig geneeskundigen in Indië
zijner zijn te weinig ingenieurs, vernam
men in het late namiddaguur van de
heeren ALbarda en De Muiralt, twee vak-
genooten, die op ''de afdeeling burger
lijke openbare werken" als op een Lang-
begeerde kluif aanvielen.
Zal de Kamer deze week met de In
dische begrooting gereed komen? 't Is
te hopen*
Dit de Leidsche Vroedschap.
Een vroege St Nioolaas-surprise g,af
ons de Raadsvergadering van gistermid
dag. iWlat zeiden gebeurt, geschiedde gis
teren: om 'half vier stonden we al op
straat, nadat wij 't zij gezegd met alle
respect voor onze vroedschap ruim
een uur lang een niet ongezellig en heel
gemoedelijk ikeuvelpartijtje hadden bij
gewoond. De heeren hadden blijkbaar
erg veel zin om èens te praten, en, als de
voorzitter niet als een trouwe wachter
aan de sluizen der welsprekendheid had
post gevat, om die bijtijds te sluiten^ wa
ren wij zeker overstroomd geworden
door beschouwingen oVer namen van
bruggen. 'De èen zëide, dat vroeger aan
bruggen namen waren gegeventer
wijl een ander beweerde, dat zulks nooit
geschied wasde een vond het lin ieder
geval wenschelijk om tenminste in den
vervolge aan bruggen een naam te ver
kenen, terwijl een ander_ zulks geheel
en al als overbodig 'en zelfs ,als verwar^
ring-brengend beschouwde. Gelukkig
bluschte de voorzitter het vuur der wel
sprekendheid, idooT er die volgende .ver
zekering als een'koud waterstraal over
heen te gieten: „Als de Raadsvergade
ring eens vroeg geëindigd zal zijn, en
wij dan over niets anSers meer té praten
zullen hebben, 'beloof ik den heeren over
dat onderwerp met hen een "bespreking
te zullen houden." De heeren lachten
en wat het voornaamste iszwegen.
Een ander punt van 'de Agenda, ,Wat
aanleiding igaf tot 'discussies, was het
voorstelhFokker, om een toegangsprijs te
eischen van vreemdelingen, die het Raadr
huis bezoeken. Om reeds in dit blad ver
melde redenen ontrieden R. en Wl d e
aanneming van dit voorstel. Die redenen
waren zoo afdoend,dat jblijjkbaar nie
mand der leden de parlijfvan den heer
Fokker wilde kiezen tenzij schoor
voetend en aarzelend diens partijgenoot
de heer Sytsma maar de heer Fokker
zelf gaf nog den kamp niet pp. De door
B. en aangevoerde bezwaren wist
hij niet, tenminste niét mei 'klem' van
redenen, te .weerleggen, doch' hij grilde
Zou het werkelijk oorlog worden?
Las zijn vader daarom zoo ijverig in
de „Brückhovener Nachrichten" En
klaagden daarom de vrouwen zoo, dat
hun mannen onder de wapenen moesten
komen
Veel belang stelde de knaap anders
niet in den krijg. Wat op zijn jeugdige
opmerkzaamheid den meesten indruk ge;-
maakt had, was dat de heeren gesprol-
ken hadden over een parlement, dat
gansch DuitscHand vereenigen zou en
waarin ieder gekozen zou kunnen wor
den zijn studiën hadden hem immers
omtrent parlementen een en ander gej-
leerd. Die voorslag van Bismarck be
viel hem, als kind des volks, nogal. Als
alle Duitschers in dit parlement kooi
den, zouden rij wel tevreden zijn,
VII.
De dag, welke op het Landskroner-
feest volgden, was een dag van alget
meene onrust, niet alleen in 't politiek
leven, waar de berichten elkaar verdroe
gen, maar ook in den engeren kring
der familie Landskron en Behrenberg.
Josi Landskron was reeds den volgen
den morgen op reis gegaan, nu maakte
zich 'de geheele familie tot den aftocht
gereed.
De graaf drong op een spoedige af
reis aan; eigenlijk behoorend tot beide
landen, werd de loop der zaken hem wat
zijn voorstel niet zoo maar heel nederig
intrekken, zonder er eerst nogmaals het
zijne over te hebben gezegd en er tegen
te hebben geprotesteerd, dat B. en WL
hem maar vijf dqgen (drie dagen, zeide
hij geheel en al onjuist) hadden gegeven
om hun antwoord te (bestudeeren.
De voorzitter nam dat protest van den
heer Fokker niet zoo"heel erg aui serieux
op en gaf als zijn in eenling te kennen,
dat vijf dagen toch ruim voldoende war
ren om een volstrekt niet ingewikkeld
antwoord op zijln éigen reeds door en
door bestudeerd voorstel'te overwegen.
Hiermede was Git punt van de agenda
afgehandeld da heer Fokker trok zijn
voorstel im, .uit een zeer gemotiveerde
vrees, dat het anders toühi gekelderd
zou worden. c
Bij de reclames tegen aanslagen in het
vergunningsrecht werd er ncjg wat heen
en weer gepraat over het systeem, dat bij
dq schatting wordt toegepast, n.L „schat
ting van de huurwaarde in verband :met
den omvang vain het bedrijf" en was men
algemeen van oordeel, dat dit systeem
het beste ,is, te meer, daar er dit jaar
zich sledhts twee reclamanten hadden
aangemeld.
Vermelden yrij nog, dat er een adres
was ingekomen van N„ Langezaal e.a.,
allen werklieden in dienst van de firma
Gebrsi. Blok, inzake de diensteindiging
bij genoemde firma en de in-dienst-tre-
ding bij den Gemeentelijken Reinigings
dienst.
Die wethouder van fabricage kon nu
reeds verzekeren, daf alle yverfdileden op
zes na zeker zouden worden overgene
men, en ook van die zes 'de in-dienst-
neming ernstig) wordt overwogen. Zulk
een voor de werklieden gunstige mêde-
deeling had de heer Sytsma misschien
niet verwacht, maar nu zij edhter ge
daan was, wilde hij toch niet nalaten
om nog eens hetzelfde te verzoeken, wal
wethouder Fischer had beloofd: ernstig
te overwegen ook die zes werklieden
in dienst te nemenw Ons scheen dat ver
zoek in de gegeven omstandigheden wel
wat overbodig toe.
Het gewichtigste raadsbesluit van de
ze vergadering, de opcenten op Be hoofd
som der Rijks personeele belasting te
verhoogen van vijftig] tot honderd pro
cent, werd genomen zonder dat er ,een
enkel woord over gesproken werd.
IDit voor de gemeentefinanciën ge-
wens chte en rechtvaardige besluit zal
misschien voor velen geen surprise zijn.
Doch men bedenke, dat hij, die anders
dan op St i.Nicolaas-avond een surprise
ontvangt, een boffer wordt genoemd.
BUITENLAND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
In Frankrijk wensCht men reeds lang
heel begrijpelijk 'de
religieuse Ziekenverpleegsters
weer terug. V|an verschillende zijden
wordt nu echter inl den laatste» tijd die
wehsch krachtig geuit.
verontrustend. Zijn belangen waren ver
deeld, ook doordien hij zich door rijn
langdurig verblijf in Oostenrijk meer
een onderdaan Vaïi dit land gevoelde.
Ook de gravin wenschte den terug
keer. Het ongeduldigste was echter Ti)-
ny, die het niet verheelde, dat de grond
haar onder de voeten brandde.
Bernard Behrenberg kon rich in deze
dagen slechts weinig aan rijn vrienden
wijden, daar, met het oog op een oor
logstoestand, rijn bezigheden als Land
raad immer toenamen.
De graaf, die rijn jongen vriend nog
vele zaken wenschte aan te bieden, en
hem de zorg voor verschillende aan
gelegenheden wenschte toe te vertrou
wen, vond het zeer onaangenaam dat hij
in deze dagen rijn raad schier gehjeel
ontberen moest.
Ge rijt hier in Pruisen versch'riky-
kelijk omslachtig en bureaucratisch, zei-
de h{ij eens ongeduldig, tot Magna, rna;-
dat hij weer vergeefs op de komst van
den Landraad gewacht hlad. Uw broeder
gaat geheel op in zijn dienst. Alles moet
tot in 't kleinste worden Voorzien en
voorbereid... De beambten moeten hier
wel gebukt 'gaan onder h|un (arbeid, doch,
daar vraagt Pruisen Iniée UaJar.
Magna verdedigde met Warmte de
Pruisische staatsinrichting, waarop Ti
ny uitviel:
In de vijfde sectie van den Piarijschen
gemeenteraad hebbeni de afgevaardigden
Alpy en Puymjaigre het voorstel gedaan
de religieusen der enkele verleekte hos
pitalen weer terug te roepen1.
Poirier de Nar gay, diende eeni voorstel
m bepalende, dat de terugroeping d!er
hospitjaalzusterS door leen referendum1 zou
worden beslist Het aantal uitgebrachte
stemmen zou dam tevens uitmaken in
hoeveel gasthuizen de zusterken» hun
liefdewerk zouden mtogenl hervatten.
Ambroise Rendu em Billard steunden
dit zeer democratisch voorstel, maar de
heftige anti-clericalenj wisten het voor
stel te doen vallen met 7 tegen 5 stemmen.
Het voorstel-Alpy werd daarna even
eens met 7 tegen,1 4 verworpen en het
rapport Varenne goedgekeurd.
[Het is niet onwaarschijnlijk, dat de
gemeenteraad iin! 'plenum het voorbeeld
der commissie niet volgen zal Zelfs le
den der lidkerrijÜe zijn voor een referen
dum hoewel ze wel weten wat hiervan
het gevolg zal zijn.
Zeer duidelijk kan men) den vermoéd'e-
lijken uitstag van) een referendum opma
ken uit het aanltal handteekeningen, dat
een petitie tengunste der terugroeping
heeft verkregen.
Allcoc, katholiek afgevaardigde voor
het district Gaillon, heeft aan' den bur-
geemiester Chjassaigne-Goyiom en d'en
raad Ide 'volgende (petitie jaanigeholdfen, on
derteekend door 167.849 iniwoners v,an
Parijs en de voorsteden).
Wlij nemenl eerbiedig de vrijheid u een
verzoekschrift aan te biedeni door
167.849 Inwoners van Parijs en 'de naas
te omgeving onderteekend. Met aan
drang verzoeken) zij u, gunstig te willen
'beschikken over de in| den raad gedane
voorstellen strekkende om bij de nieuwe
organisatie inl de hospitalen enkele gast
huizen voor de zusters te reserve eren'.
De onderteekenlaars streven volstrekt
geen staatkundig oogmerk na.
Hun uitsluitend doel' is voldoening te
geven aam den behoeftigen kranke, die
verlangt door religieusen! te worden ver
pleegd.
Zij beoogen geen) aanslag op de ver
kregen rechtenl van het tegenwoordige
personeel, maar rij meen'en, dat de zie
ken het recht hebben' hun verlangen te
openbaren' en in te willigen.
Vol Vertrouwen doen) zij derhalve een
beroep op uw gevoel voor recht en bil
lijkheid, tulpen dat gij hum billijke
verlangens zult inwilligen.
iHetwelk doende enz.
(volgen de handteekeningen.)
Niet minder dani 52 gemeenteraden
hebben het voorbeeld varn de Parijsche
adressan tem gevolgd ien de regeeringver-
zocht de zusters in de gasthuizen' terug
te roepen.
Men heeft genoeg van de verwereld
lijking!
Blijkens de verschiltenide telegram
men, sch'ijlnlen de rebellen de regeerings-
troepen inl het Noorden van
Mexico
definitief verslagen! te hebben. Volgens
'Ik kan toch dat pedante ambte-
naarsleger, waarop Pruisen zoo groot
gaat, niet uitstaan.
liny, sprak baar vader bestraffend,
houd uw tong in bedwang, 't Is aan uw
jeugd te vergeven, dat gij in verschei
dene zaken, die gij' nog geen gelegen
heid had te leeren kennen, geen inzicht
hebt; maar zwijg er dan over. Wat de
hoffelijkheid gebiedt, schijnt gij ook
heelemaal pit hjet oog ite f. iezen. Neem
een voorbeeld aan Magna s rustig na!-
deiiken.
Tiny, die zelden door haar vader zoo
bestraffend werd aangesproken, verBet
zwijgend de kamer, deelnemend nage
zien door Magma.
Tiny is door dezen tijd in de war
gebracht, zeide zij verontschuldigend.
Ik meen, dat ik haar op dit punt
te veel heb toegegeven. Zij verontrust
mij werkelijk, zoo veranderd is rij in de
laatste dagen... Dat kan bij zoo'n jong
ding, de poBtiek alleen toch niet doen.
Magna had het hem wel kunnen ver
klaren.
.De politiek was ook nu niet alleeh
de schuld ervan, dat Tjny met betraande
oogen in haar kamertje stond en met
eenigen spijt aan haar vaders vermaning
dacht. Ach', alles liep haar thans ook
tegen, zoo meenae rij. Zoo had rij er
niet aan gedacht, dat ook Bernard Beh-
de „Times" heeft deze overwinning :;ii
bijzondere beteekenis: bij alle vroegere
burgeroorlogen had de bezetting van
Juarez steeds een beslissende rol ver
vuld.
De „Daily Chronicle" publiceert eem
wellicht ietwiat fantastische heschrijtvimg
over den sl|aig1 bij Juarez. Het leger Van'
generaal Orozco zou de rebellen) onder
generaal Villa Zondagmorgen vroeg aan
gevallen hebben. Orozco beschikte toen
over een leger vajm ongeveer 10.000 man.
Dit leger verkeert nu im volledige ver
warring, sinds het een verlies van meer
dan 1000 doodem geleden heeft. De op
roerlingen! verloren nauwelijks 300 man.
Generaal Orozco wilde Juarez ontzet
ten, en| begon daarom1 een gevecht, dat
volgens soimlmige berichten 13, volgens
andere meer dan! 24 uur duurde. Van
geen vam beide rijde wefd iemand ge
spaard. Vooral de gepantserde machine
geweren van giraal Villa richtten ont
zettende verliezen! aan onder de vluch
tende federalen', die door de kogels let
terlijk weggemaaid werden. Genieraal
Villa nam' 800 man gevangen, waarvan
hij er meer dan '200 zonder vorm van
proces het fusilleeren, verklarende, „Bat
hij Ide middelen niet bezat om hen te
eten 'te geven, en een snelle dood dan
beter was, dan een langzame uithongey
ring0". Ook de geheele artillerie viel
in hamden der oproerlingen.
Zelfs al zou de overwinning van ge
neraal Villa slechts half zoo groot zijn,
iHuerta heeft in elk geval zijn' noorde
lijk leger verloren. -
Uit verschillende mede deel ingen van
admiraal Fréfs'cher blijkt, dat d|e5>estand|
in Tixpiam niet zeer rooskleurig is. De
oproerlingen blijven steeds in de na
bijheid der petroleumtankem opereeren,
en er bestaat groot gevaar, dat zij deze
in geval vam tegenstand in brand zullen
steken.
De Engelscbe kruiser „Berwick" is im
Nieuw-Mexico aangekomem om de be
langen' der Britsche onderdanen te be
schermen.
De persoonlijke vertegenwoordiger
van president Wilson is naar Tampico
vertrokken.
GEMENGD.
In Servjlë em Montejnegrogaan,
naar de Daily Telegraph uit Belgrado
verneemt, dagelijks meer stemmen op die
een zeer nauwe aaneensluiting van beide
staten bepleiten' in aangelegenheden van
buitenlan'dsche politiek, handel en leger.
Te Akron, eem stad in den staat
Ohio, is een deel der zakenwijk ver
brand. De schade wordt geschat op
2,200,000 gulden.
Ben der hoofdbestuurders van' de
Standard Oil Gompaiiy te New1-
York heeft in eem persgesprek, opgeno
men in de New York [Herald, ten stel
ligste ontkenld dat Ide maatschappij ondier
de regeering yam Porfirio Diaz de op
standelingen heeft gesteund. Ook thans
heeft zij aan dern opstand tegen Huerta
niet 'de minlste hulp Verleend.
renberg tot de door haar gelaakte Prui
sische beambten behoorde. Deze onver
draagzame tijd zou er waarhjk nog toe
kunnen bijdragen, om ook die vriend
schapsbanden te verbreken.
Weinige dagen later bevond zich de
gansche familie Landskron op het sta
tion te Brückhpven, Ook de bruidegom
was daar; hij zou de familie naar Oos
tenrijk begeleiden.
Magna had hem tot het station verge
zeld; haar broeder zou medegekomen
rijn, maar dienstzaken hadden hem wei-
der weerhouden. Als het eenigszins mo
gelijk was, zou hij nog komen.
De graaf morde over zijn afwezigheid
en ook Tiny kon nauwelijks verbergen
hoezeer rijn wegbhjven haar bevreemd>
de. De ouderen mochten zijn handel
wijze heel natuuriijk vinden, jonge da
mes zoeken overal wat achter. En zoo
dacht Tiny aam haar ondoordachte 'woor
den over de Pruisische ambtenaren. Zij
sloot zich dicht bij Magna aan en sprak
geen woord.
Bernard kan er nu niet meer ko
men, zeide Magna, toen de trein in de
verte naderde. Het zal' ïiem zeer spij'-
ten, doch rijn paarden moeten in deze
dagen toch al zooveel Ïoopen, dat hij
hen een wéinig moet ontzien.
(Wordt vervolgd.)
