20
BUITENLAND.
MAGNA.
BINNENLAND.
5e Jaargang
No. 1251.
JSujPieata OUDËi SIRIiïEL. S4, ILEIIÏISM.
Latere. Telefoon 935. Postbus 6.
©IT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEILLUSTRÊERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week
ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
'per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Oeïlltisfreerd Zondagsblad 5 cent.
Donderdag
November
1913.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiüngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handcls-advcrtontiün) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden i
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
KAMEROVERZICHT.
TWEEDE KAMER.
Voorzitter Minister Pjteitye.
(Wiaar moeten wij heen met den heer
[Borgesius als president? In de repliek,
(die de heer Bogaardt gisteren (hield,
Waagde deze zeer terecht over het ge-
hinder van Duys, dat hij bij zijn eerste
(rede ondervonden had, en over de wei
nige bescherming van den voorzitter. Er
febeuren nu reeds dingen in de Kamer,
'elke nooit in de vorige jaren zijn ge
lild onder een rechtsdh voorzitter.
1 Het is eergisteren en gisteren geble
ken, dat onze nieuwe minister van Kolo
niën een liefhebber is van lange rede
voeringen, Maar er is gélukkig
jmeer gebleken. De minister heeft zich
Ink anders getoond dan tijdens de ver
kiezingen. Hij sprak met eerbied over
de zending, den arbeid der missionaris
sen, waardeerde de groote opofferingen,
'die daarbij worden gebracht, en erkende,
dat de zending tot groot nut kan strekken.
Uitdrukkelijk heeft (hij verzekerd, aan
de subsidieregeling der bijzondere scho
len met geen vinger te zullen raken, in
den bestaanden koers verder te zullen
gaan. „De Christelijke school zal evenals
tot nog toe worden gesteund."
Mogen deze uitlatingen van den mi
nister aantoonen den regeeringskoers.
Dan zal hij op den steun van rechts
kunnen rekenen, meer dan op dien van
links. Wij zullen hoopvol afwachten.
ALGEMEEN OVERZICHT.
'Het gaat er in
Mexico
niet rooskleuriger uitzien. Senor Roberto
Pasqueira, de yertrouwensman van de
Constitutionalistèn te Washington, heeft
bericht ontvangen, dat generaal Huerta
;een groot aantal stukken veldgeschut,
20.000 geweren en munitie bij de firma
[Mitsui in Japan heeft besteld. Zoodra
generaal Carranza te Hermosillo door
zijn buiteniandsche agenten verwittigd
ivverd, dat da eerste zending onderweg
was, gaf hij zijn aanhangers bevel de
LTehuantepec- en Munzunitto-spoorweg te
vernielen, om te beletten, dat de krijgs
voorraad van Sulina-Cruz en Munzunitto,
de beide havens aan den Stillen Oceaan,
naar het binnenland zou worden ver
voerd.
Wegens den verwarden to-estand heeft
!de Japansche firma, naar verluidt, be
zwaar gemaakt tegen verdere leveringen,
te meer daar de Constitutionalistèn heb
ben laten weten, dat zij de schulden,
idoor Huerta gemaakt, niet zullen er
kennen.
Huerta's troepen moeten echter nog
ruim van wapenen zijn voorzien, daar
nog onder Madero groote bestellingen
van krijgsvoorraden werden gedaan.
Senor Pasqueira deelde aan een man
van de „New York .Herald" mede, dat
men in Constitutionalistische kringen
De klokken riepen de geloovigen naar
ide namiddag godsdienstoefening. Frans
zou dus spoedig terugkomen, want hij
was in de kerk altijd de rechterhand
yan. den pastoor.
Het gelui werd intusschen reeds her
haald en nog was Frans niet gekomen,
De jongen zat zeker daar boven in de
„Nuszlaube", en zou het gelui wel hoo-
!r.en.
Maar ook toen de kloppen nogmaals
Weerklonken, verscheen Frans niet.
Zou hij zijn trotschen kop niet
buigen willen?
De vader stond op en trad op de
„Nuszlaube" toe.
Daar trad Frans naar buiten, de muts
diep over het voorhoofd gedrukt, de lip
pen samengeperst; stilzwijgend wilde hij
zijn vader voorbijloopcn, maar deze ver
sperde hem den weg.
Beiden 'stonden een oogenblik zonder
spreken tegenover elkander.
Ik zou het je gaarne gegund hebben,
Frans,' zeide de schrijnwerker eindelijk,
maar het geld is zoo schaarsch, jongen
Frans hief het hoofd op; de woorden zijns
vaders deden hem zichtbaar goed.
zeer verontwaardigd is over de berich
ten betreffende de terechtstelling van
krijgsgevangenen te Juarez. Het gold hier
verraders, zeide hij.
Overigens worden de krijgsgevangenen
zeer humaan behandeld. ,Te Hermosillo
bevinden er zich 1500, deels in de ge
vangenis, deels op de Yaki-plantages.
.Verschillende krijgsgevangenen hebben
vrijwillig in de gelederen der Constitu
tionalistèn dienst genomen.
Pasqueira geloofde niet aan de mo
gelijkheid van een compromis. De Con
stitutionalistèn vechten voor sociale ge
lijkstelling der arme landelijke bevolking.
Het Amerikaancse kabinet, voorge
zeten door president Wjlson, heeft Dins
dag over den toestand in Mexico beraad
slaagd. Verschillende middelen van actie
werden besproken, maar alle raadgevers
der regeering drongen erop aan, nog wat
geduld te oefenen. Men moest afwachten
op het resultaat van den veldtocht der
Constitutionaliisten, welke thans in vollen
gang is.
De regeering deelt mede, dat het be
richt, als zou zij van plan zijn de Mexi-
caansche kusten te blokkeeren, onjuist is.
Blijkens een telegram uit Nogales zijn
Carranza en zijn staf gistermiddag van
daar vertrokken om naar Hermosillo, de
hoofdstad der Constitutionalistèn, terug
te keeren. Dit wordt uitgelegd als een
feitelijk afbreken der besprekingen met
Washington.
GEMENGD.
Zes jaar geleden hebben de s o-
ciaal-dem ocraten te Choisy le Roy
een glasfabriek opgericht Die zaken
gingen niet voorspoedig. Een half jaar
geleden verleende de regeering aanmer-
kelijken steun. Tevergeefs, de fabriek is
nu wegens financieele moeilijkheden stop
gezet Alle arbeiders zijn ontslagen.
Een voorproefje van den toekomststaat
Aan de goedkeuring der wijzi
ging van de kieswet is in de
Fransche Kamer een langdurige gedaCh-
tenwisseling over tusschentijdsdhe ver
kiezingen, ingeval een zetel door aftre
ding of overlijden open komt, voorafge
gaan. Daaromtrent is besloten alleen
tusschentijdsdhe verkiezingen te houden
als één derde der zetels in eenig district
vacant is. In de praktijk zal dus wel bijna
nooit een tusschentijdsdhe verkiezing
noodig zijn.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
zal na hervatting van hare werkzaamhe
den op 27 dezer in de afdeelingen ver
gaderen tot onderzoek in de eerste
plaats van wetsontwerpen, die op vasjten
termijn moeten worden afgedjaan, t.w.
de betalingen ingevolge d|e .Invaliditeits
wet, de grensregeling Hoek van Hol
landRotterdam, het personeel van de
krijgsraden. Zoo mogelijk zal nog d,e
Indische begrooting worden onderzocht.
Wat niet gaat, gaat niet, zeide hij
met heesche stem en wilde nu doorloopen.
De vader legde hem echter de hand op
den schouder en sprak ernstig:
Moeder is binnen, Het vierde gebod
is het vierde gebod, ook als de ouders
soms hard sijn.
De zoon blikte somber voor zich
Dan plotseling de op den grond gevallen
muts opnemend, ijlde hij naar binnen, de
deur achter zich dichtwerpend.
In de kamer stond vrouw Hellbrink
voor den spiegel te kijken of haar hoed
goed genoeg was, om er mede naar Dor-
nick te gaan. Het onverwacht binnentre
den van haar zoon deed haar opschrikken.
Moeder wil het vergeven. Ik zal het
nooit weer zeggen, klonk het uit Frans'
mond.
En de knaap was de deur weder uit,
eer de moeder zich goed rekenschap had
gegeven.
't Is waarachtig net zoo'n beer als
zijn vader, mompelde zij.
Frans liep intusschen buiten adem naar
de' kerk.
Looft den Heer, want Hij is goed, en
eeuwig waakt zijn goedheid", klonk het
door de kerk, meer krachtig dan har
monisch.
Frans kon heden de ware aandacht
niet vinden. Zoo vaak had hij in deze
Nieuwe wetsontwerpen.
Naar wij vernemen zijn aan de betrok
ken departementen in voorbereidingeon
wettelijke regeling van de Paardenfokke
rij, een herziening van de Jachtwet, en
van de Veeartsenijkundige Wet.
„Hbld."
Gedeputeerde Staten.
iDe Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben d,e werkzaamheden der
twee afdeelingen verdeeld als volgt:
Afdeeling A: provinciale en plaatse
lijke financiën, onderwijs, landbouw,/
armwezen, jacht en visscherij, reclames
belastingen, drankwet, tiendwe't, pandp
huiswet en pensioenwetten gemeente
ambtenaren.
Afdeeling BGemeentezaken voor
zoover die niet aan afdeeling A zijn
opgedragen, plaatselijke strafverordenin
gen, kerkelijke zaken, waterstaat en we
gen, waterschapsaangelegenheden, ge-
zonidheidspolitie, nijverheid, militie en
landweer, woningwet, ongevallenwet^
strandvonderij. -
Tot leden dier afdeelingen zijn be
noemd
Afdeeling A: de hoeren mr. H. A.
van de Velde, H. Ch. Vegtel en mr. M.
J. C. M. Kolkman.
Afdeeling B: de heeren mr. J. Lim-
barg, jhr. mr. L. E. M. von Fisenne
en jhr. mr. D. J. de Geer.
Staatscommissie Evenredig kiesrecht.
Bij Kon. besluit van 15 dezer is:
lo. Een staatscommissie ingeqteld tot
onderzoek van de vraag, welk stelsel
van evenredig kiesrecht voor onze ver
tegenwoordigende lichamen het verkies-
lijkst is; ,_4..
2o. Man deze commissie opgedragen
dit stelsel in een of meer wetsontwer
pen, voorzien van de noodjge toelich
ting, te belichamen;
'3*o. bepaald, dat de commissie nopens
alle zaken, waaromtrent zij niet eenparig
oordeelt, bij meerderheid van steirimen
zal beslissen, doch dat het den leden
vrijstaat hun gevoelen, van dat der meer
derheid afwijkend, in een afzonderlijk
advies tegelijk met dat der commissie
aan Ons te doen kennen
4o. aan de commissie d,e bevoegdheid
verleend zich dpor deskundigen te doen
voorlichten en dezen als adyiseerend lid
tot hare vergaderingen toe te laten
5o. benoemd: tot lid en voorzitter:
mr. J. Oppenheim, lid van d,en Raad
van State; toft lid en ond,er-v)oorzitlter
mr. J. A. Loeff, lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaaltolt led;en: jhr.
mr. D. J. de Geer, lid, van de Tweede
Kamer der Staten-Generaalmr. 'J. A.
van Gilse, oud-lid van dje Tweede Ka
mer der Staten-Generaalmr. D. A. P.
N. Kooien, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaalmr. F. A. C. graaf
van Lynden van Sandienburg, lid van het
college van Gedeputeerde Staten in d,e
provincie Utrechtmr. P. Rink, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
W. H. Vliegen, lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaaltolt lid en
kerk op de knieën gelegen en om de
vervulling van zijn wensch gesmeekt. En
nu hij dacht, dat alles zoo goed zou gaan,
was zijn hoop gruwzaam vernietigd.
Naderhand liet Frans het hoofd op de
borst zinkenHet orgel zweeg, de
priester verliet het altaar, hij merkte het
niet.
Een krachtige stoot in de zijde deed
hem tot zichzelven komen.
Je moet bij den pastoor komen,
zeide toen een jongen, die zoo juist als
koorknaap fungeerde.
Verbaasd keek Frans op.
Ik was hedenmorgen al bij hem, gaf
hij ten antwoord.
De jongen haalde de schouders op.
Hij heeft het mij zooeven gezegd.
Frans was over die boodschap niet zeer
verheugd. Hij wist nu toch al genoeg.
Traag sloeg hij den weg in naar de
pastorie, dien hij eertijds zoo vaak hoop
vol en leergierig had betreden.
Frans, ik heb nieuwe berichten, sprak
de pastoor vriendelijk, toen Frans met
weinig opgewekt gezicht bij hem binnen
trad. Even voor de vespers is mij dit
briefje gebracht en den inhoud daarvan
wilde ik u zoo spoedig mogelijk mede-
deelen. Gij moet dezer dagen goed ge
beden hebben. Gij zult toch nog kunnen
studeeren. Er is iemand gevonden, die
alle kosten betalen wil. Het beste is, dat
secretaris, mr. J. van Gelein Vitringa,
rechter in de arrondissements-rechtbank
te 's-Gravenhagetot adjuncft-secretlaris
mr. L. A. Nypels, advocaat en procureur.
Vrijstelling landstorm.
iDe Minister van Oorlog heeft de
Commissarissen der Koningin gemach
tigd, vrijstelling of voorloopige vrijstel
ling van opkomst voor den werk el ijken
dienst bij den landstorm te verleenlöi
aan de dienstplichtigen:
lo. die deel hebben aan het bestuur
der provincie of van een gemeente en
voor dat bestuur onmisbaar zijn en niet
reeds zijn vrijgesteld, bij art. 14 van het
LandstormbesluitI
2o. die werkzaam zijn bij een provin
ciale of gemeentelijke instelling, waar
bij dan wel in een positie, waarin zij
onmisbaar en niet te vervangen zijn en
waarin zij in het algemeen belang moe
ten gehandhaafd blijven.
De Minister heeft daarbij nog opge
merkt, dat in d,e eene gieünleente de be
hoefte kan bestaan aan de onafgebro
ken aanwezigheid van personeel in een
bepaalden werkkring, terwijl in een an
dere gemeente dje behoefte met opzicRt
tot gelijken werkkring niet beslaat; dit
zal bijv. het geval zijn met ambtenaren
ter gemeente-secretarie, gem'eenfte-on'tf-
vangers, ambtenaren van den burger
lijken stand, personeel bij d,en reini
gingsdienst, bij de verlichting, bij de
drinkwatervooirziening, bij d,e brandweer,
bij den geneeskundigen dienst.
Postzegelnieuws.
De frankeerzegels van D/o cent zul
len voortaan in meer donkerblauwe kleur
dan dje der tegenwoordige worden ge
drukt en de zegels van 50 cent zullen
in lila-kleur met grijze omlijsting uit
komen.
Met de verstrekking aan de postkan
toren van genoemde zegels in dje nieuwe
kleuren zal worden aangevangen, zoo-
dra de voorraad van de oude kleuren
is uitgeput.
Ook de zegelopdjukken van IV2 cent
op de enkele en dubbele briefkaarten
zullen in donkerblauwe kleur worden
opgedrukt.
Met zekerheid vernemen we thans djat
de Jubileumzegels tegen het eindje van
deze maand, zullen worden uitgegeven.
„Msbd."
Lustrum R. K. Studentenvereniging
te Delft.
Gisteren heeft de R. K. Studentenver-
eeniging „Sanctus Virgilus" te Delft haar
derde lustrum op luisterrijke wijze ge
vierd.
's Morgens droeg Z. D. H. een ponti
ficale H. Mis op. Assistentie werd hier
bij verleend door den HoogEerwaarden
deken J. J. de Graaf, als presbyter as-
sistens; de Eerw. heeren pater H. A.
van Kessel, pastoor, en rector. J. L. F.
Dankelman, als troondiakensdr. L. H.
Timmermans, als diaken; J. (Wjiddersho-
ven, als subdiaken; rector le Roux ad
candelam; kapelaan B. F. Kosters ad mi-
ge nu maar zoo spoedig mogelijk begint.
Dezer dagen ga ik met je naar Bruck-
hoven en ik hoop, dat ge in de tweede
klas zult komen. Zoover zullen we 't toch
wel gebracht hebbenVoor zooveel
ik raden kan, is graaf Landskron je be
gunstiger.
't Was goed, dat de pastoor zoo maar
zonder omwegen alles vertelde; Frans
zou niet in staat geweest zijn het briefje
te ontcijferen.
De pastoor wilde alles nog omstan
diger bespreken,.maar hij zag spoedig dat
zijn toehoorder daartoe niet in staat was
Een kort woord van gelukwensch en
vermaning zijnerzijds een onduidelijk
dank gestamel van den knaap en
voort ging Frans, de trappen af, het plein
over, de kerk in.
Frans wierp zich voor het altaar op de
kniëen.
Want eeuwig waakt uw goedheid,
stamelden thans zijn lippen, maar jubelde
zijn hart.
5-
Het diner op Feldhaus was tot alge^
meene tevredenheid afgeloopen en had
een nieuwe lauwer gevoegd bij den roem
van de oude Minna. Aan tafel heerschte
een aangename gezellige toon, welke weer
op een goede verstandhouding tusschen
de groote grondbezitters en de genoodigde
tram; kapelaan F. B. J. M,. Filbry, ad
baculum; ipater H. L. van der Drift ad
gremiale et ampullas; kapelaan J. Kok
ad librum; pater Wallemsen als thuri-
ferarius; pater J. J. A. Terstappen en
Th. van Eckeren als ceroferarii.
De H, Dienst werd bijgewoond 'doöc
verschillende leden van het eere-comité,
prof. dr. Alph. Steger, hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool, Jos. Th. J.
Cuypers, architect, prof. dr. J. V. de
Groot uit Amsterdam, de praeses der
Unie van R.-K- Studentenverenigingen
in Nederland, afgevaardigden van de R.-
K. Studentenverenigingen „St. Augusti-'
nus" te Leiden, „Veritas" te Amsterdam;
„St Thomas Aquinas" te Amsterdam, de
R.-K. Studentenvereniging te WageniiD-
gen, 'de feestvierende vereeniging en tal
rijke anderen.
Na afloop werd door den HoogEerw.
deken in de pastorie een lunch aangebon
den.
Ten 2 ure werd de feestvergadering
geopend 'door den voorzitter, den heer
Schermer. Deze feestvergadering werd
behaive door de reeds genoemde ook
nog bijgewoond door de heeren A. H.
Fleskens en F. van .Wichen, leden der
Tweede Kamer der Staten-Generaal;
resp. afgevaardigden voor Helmond en
Haarlemmermeer, prof. Behrens, Rector
Magnificus van de Technische Hooge
school, prof. dr. Beysens en prof. dr. J,
Schrijnen, hoogleeraren vanwege de St,
Radboudstichting te Utrecht. I
Na het openingswoord van den voor
zitter werd de feestrede uitgesproken
door 'dr. J. van Best, waarna Monseig
neur-zelf de studenten toesprak.
De avond te voren was de Bisschop
feestelijk binnengehaald door Delfts ka
tholieke vereenigingen en had een ponti
ficaal Lof opgedragen in de H. Hypoli-
tus kerk, waaronder de Deken Monseig
neur namens Katholiek Delft verwel
komde.
Centrale Raad voor de K. S. A.
In de jongste, te Utrecht gehouden,
vergadering van den Centralen Raad voor
de K. S. A., welke druk bezocht was,
werd door den Directeur van het Cen
traal Bureau verslag uitgebracht over
de oprichting en werkzaamheid der N.
V. Lelie-Bioscoop. Uit deze mededeelin
gen bleek, dat deze nieuwe afdeeling de
beschikking had gekregen over een ka
pitaal van ongeveer f 35.000. Een voor
raad van ruim 60.000 M. film was reeds
aanwezig. Hiermee werden thans reeds
14 bioscopen bediend. Bovendien zijn
aanwezig 100 series lichtbeelden. De fi-
nantieele uitkomsten konden gunstig ge
noemd worden. Eventueel te maken
winst komt geheel aan het Centraal Bur
reau ten goede.
iDe films en lichtbeelden worden ver
huurd voor dezelfde prijzen, als waar-»
voor dit door particuliere verhuurkanto
ren geschiedt, terwijl men dan boven
dien d,e zekerheid heeft, alleen goede
films te ontvangen.
De moeilijkheid blijft echter, om voort
durend nieuwe films, die tevens goed
autoriteiten, een verstandhouding, welke
wegens de ongunstige tijdsomstandigheden
zeer verblijdend was.
In. het begin van Mei viel graaf Josi's
geboortedag, welk feest graaf Landskron
zeer geschikt scheen om het gansche ge
zelschap nogmaals te vereenigen, ditmaal
te zijnent.
De gespannen verhouding tusschen
Duitschland en Oostenrijk drong boven
dien den graaf tot terugkeer naar zijn
vaderland, zoodat hij geen tijd te ver
liezen had.
't- Uitbreken van den oorlog tusschen
beide grootmachten was nog slechts een
quaestie van tijd.
't Zal waarlijk moeite kosten, de ge
moederen in rust te houden, en heftige
gedachtenwisselingen te voorkomen, zeide
graaf Lahdskron op den dag van het feest
tot Bernard Behrenberg, die op zijn verzoek
wat vroeger was gekomen om de noodige
schikkingen met hem te kunnen treffen.
Het is eigenlijk geen tijd om feesten te
geven, ging hij bezorgd voort. Nadat ons
echter zooveel vriendelijkheid betoond is,
was 't voor mij een behoefte, een
noodzakelijkheid.
(Wordt vervolgd.)
