MAGNA.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
5e Jaargang
No. 1236.
OUDE SB N15 EL, 54, LEEDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
nr BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO. UïTQEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
bet GEÏLLUSTREERD ZONDAOSBLAD voor Leiden 9 cent per week
10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.3^ per kwartaal. Franco
sr post f 1*30 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V0 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels t 0.75, elke regel meer 15 cent
•zonden mededeelingen van 15 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
vijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-ad verten tiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betratektogen 1—6 regels 90 «nt, tedere regel meer 10 «nt
Uitstekend.
Te oordeelen naar het „Voorloopig!
der al gem een e beschouwingen
elke in de afdeel in gen der Tweejdje
aim er werden gehouden naar aanlei-1
ng der Staatsbegrooting, zal bij hejfc
debat niet alleen de politieke
van het heden, maar ook die
in het naaste verleden onderwerp der
Êraadslagingen zijn.
M. a. w.ide verkiezingsstrijd m'et al
en aankleve van dien zal de revue moe-
in passeeren.
Uitstekend vinden we dat.
Er is wel iets te zeggen vjopr cfe beH
ering, dat zulke retrospectieve b'ei-
houwingen beter buiten de Kamfer ble-
:n, Wijl immers wetgeving noch begrpo-
ng ermede opschieten, doch aan dus-
inige overwegingen kunnen we thans
een aandacht schenken, 't Is in de la
me jaren steeds vertoond ook^al
erd het Adres van Antwoord af ge-!
:haft dat de politieke gedragingjen
er partijen schering en inslag waren
ij het eerste samentreffen op Bin--
enhof, zoodat deze regel ook nu maar
loet gevolgd.
Onzerzijds te adviseeren hiervan af te
ijken, ware de grootmoedigheid al te
er gedreven, want Jink^che mindethpi-
en hebben ons bij: h.et algemeen debat
ok steeds gaarne bestookt, zoodot wij
lie reden hebben om' idit illustre voor-
eeld nu eens flink te volgen.
En te meer zullen We dit thans ga,ame
en, wijl v,an onzen kant zoo dbeltref-
end zal kunnen worden gemikt en ge-
choten. De linkerzijde heeft met haar
igenaardig verkiezinigfs'gedoe- het
'erslag geeft zulks al zeer treffelijk 'te
erstaan zich zoo onvoorzichtig bloot
egeven, dat het zonde en jamtmer wtaxe/
idien onzerzijds van deze schoone ge-
egenheid, om' h^ar in 't front aan tej
allen, niet stevig werd gebruik 'gje-
liaakt. De techtsche partijen zijn nooitt
leducht geweest voor het politiek de-
at, maar nu behoeven zij 't mihdjer tö
rezen dan ooit.
Dan is er nog e,en reden oml onzerzijds
link den aanval te blazen. Er zijn toch1
al yan vaderlanders, die nooit andfers!
[an linker bladen lezen. In onze krin'gen
fmdt men nog wel menschen, die ook
;ennis nemen van wat aan die overzijde
w>rdt geschreven een handelwijze,
velke voor m'enigeen gevaarlijk' is te|
ichten en daarom niet algemeen door
)ns zal worden aangeprezen, 't Is intus-
ichen een 'feit, dat onder- ons de een-f
tijdigheid veel minder groot is ,dfcn bij
Mize tegenstanders, die uit de hoogjte
leerzien op onze pers gezwegen nogj
ran de duizenden, d/ie uitsluitend' zooJ
genaamd neutrale lectuur slikken.
Welnu, die duizenden en chie hoovaar-
ligen kunnen we dan nu ook eens be-
eiken door middel d^r Kamerverslagen,
t Is mogelijk, dat deze hier en dafcn
slechts een slap uittrekfe^l zullen geven
ran wat onzerzijds is gezegd, doich hier
tegenover worden dan ook in de Kamfer
miaar flink yan leer getrokken, opid'af
FEUILLETON.
3)
De mond moge lachen, het voor
hoofd en de oogen zijn ernstig, ant
woordde de gravin. Daar broeit wat!
't Is zoo niets een echt freulesgezicht I
Maar kom, ik durf u wel kortweg Mag
na noemen, ging zij vriendelijk voort.
Wij zijn oude bekenden al heb ik u ook
nog nooit te zien gekregen. Voor Josi is
Feldhaus zijn tweede vaderland, sinds
hij zooveel bij u was..... Hoe komt gij
echter )aan dien zonderlingen [naam Mag
na? voegde zij er bij, zich gemakkelijk
in een fauteuil neervleiend. Dien heb ik
nog nergens gehoord?
Als twee Noordduitsche tantes een
nichtje de namen Magna, Hulda en
Afoi'eiie in de wieg leggen, is de keus
zwaar. Mijn papa koos den eersten als
yoor hem het meest sprekend. Ik had
jammer genoeg nog geep stem in het
kapittel, anders hadde ik waarschijnlijk
den achtersten naa!m jAjnlelie gekozen.
Neen, neen, dan vind ik Magna
loch beter, sprak zij tot de gravin.
En zich tot haar gemaal wendend
Smg zij voort
zelfs zoo'n uittreksel nog voldoende
J eerzaam) zij.
En zoo zien we dan de algemJeene be
schouwingen met belangstelling te ge-
moet, ook wat betreft de houding der
Regeering. Deze zal wel veel langls zich
heen laten gaan, maar in 't Voorloopig
Verfelag worden haar al duidelijke vra
gen gesteld, welke zij niet zal kunnen
ontwijken, zoodat we van het politiek
debat verwachten, dat h.-eft de linker raad
selen duidelijk zal oplossen.
Daarbij zal rechts slechts kunnen win1-
nen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Nadat uit de geweldige nederlagen
in het begin van den Balkanoorlog de
Turken hadden geleerd dat hun leger
nog lang niet goed in orde was, hebben
zij nu weer besloten tot
hervorming van het leger
Europeesche officieren te laten komert.
Ook nu weer is de keuze gevallen op de
Duitsche, waarin men, er moge "dan veel'
ten nadeele der Duitsche methoden ge
zegd zijn, toch nog blijkt vertrouwen
te hebben. Men heeft een der flinkste
jongere generaals van den Duitschen ge-
neraten staf aan zich verbonden om het
leger te hervormen. Hij krijgt volledige
uitvoerende macht, en zal veel meer vrij
heid van handelen hebben dan Von der
Goltz. Hem zal een aantal Duitsche of
ficieren worden toegevoegd.
Gezaghebbende leringen in Konstan-
tinopel hechten groote beteekenis aan
de komst eener Duitsche militaire mis
sie, die het Turksche leger zal hervor
men, de krijgstucht herstellen en ale
officieren, die zich met politiek bezig
houden, zal ontstaan. Het hoofd der mis
sie zal niet alleen over het leger groote
macht krijgen, doch ook over de mili
taire scholen.
De Duitsche militaire a'ttaché is naar
Berlijn vertrokken. Hjj zul de Turfksche
regeering inlichten over de voorstellen
der Duitsche regeering nopens de keu
ze der officieren.
Ook aan anderen "kant zijn officieren
gevraagd. Aan Hakki-bey te Londen zijn
instructies gezonden, om aan Engeland
te verzoeken, inspecteurs en speciali
teiten te zenden met het oog op 'de voor
genomen hervormingen. Volgens de „Ta-
nine" heeft sir Edward Grey beloofd*
inspecteurs-generaal te zullen zenden.
Bij geruchte was vernomen dat Italië
in zake de
Albaneesche kwestie
eerlang een stap Zou doen te Athene in
verband met de moeilijkheden, die de
commissie voor de grens-afbakening in
Zuid-Albanië ondervindt. De Italiaan-
sche regeering zal met instemming
van "het Kabinet te 'Weenen ?ich
er toe bepalen, de aandacht der mogencf-
heden te vestigen oip.de langzame vorde
ringen van den arbeid der internationale
commissie.
Ik kon niet eer komen, Clemens.
Mijn kamermeisje weent zich de oogen
uit het hoofd en zegt, het hier niet te
kunnen houden. In 'J ouderhuis is het
ook een groote opstand. De kok klaagt
dat hij niets kan bekomen, geen wild
braad, geen visch..*.. Ik weet werkelijk
niet, hoe de menschen hier leven, zoo
besloot de gravin ernstig, een blik op
Magna werpend.
En toch leven wij, zeide Magna
vroolijk. Ik kan u ook, als u het goed
vindt, wel eenige plaatsen wijzen, waar u
een en ander kunt bekomen....
Ja, zij zijn hier te lande Goddank
nog niet zoo veeleischend, viel de graaf
haar in de rede. Wij worden door al die
luxe nog ten gronde gericht. Als het de
lui hier niet bevalt
Als Rosa er maar niet om weg
gaat, Gaby zou niet weten, wat zon
der haar aan te vangen. Zoo juist is
zij' weder naar bed gegaan, zoo koud
is ze. De gangen zijn hier ook niet eens
verwarmd. De menschen moeten hier
van ijzer zijn.
Magna werd ongeduldig. Haar vader
landsliefde was sterk ontwikkeld.
Tot haar vreugde en verlichting hioor-
de men thans paardengetrappel het slot
naderen.
Daar is Tiny, riep de graaf, die
'Het Extrablatt zegt: Italië denkt er
niet aan een ultimatum naar Athene te
zenden, aangezien er nog vier weken
voor de vaststelling der grenzen beschik
baar zijn. Niettemin zal het kabinet te
Rome kunnen rekenen op steun van
Weenen bij alle stappen, die het te
Athene noodig acht, gelijk Italië Oosten
rijk heeft gesteund bij zijn ultimatum aan
Servië.
In verband hiermede verneemt De
Poster Lloyd van welingelichte zijde uit
Weenen, dat Oostenrijk en Italië de mo
gendheden hebben v :rwittigd het nood
zakelijk te achten, dat de beslissingen,
van de Londensche conferentie nopens
de grens van Zuid-Albanië vóór 30 No
vember worden uitgevoerd. Zoo noodig
zullen de beide mogendheden te Athene
stappen doen en mededeelen dat zij de
betwiste streken tot Albanië rekenen.
De verkiezingen in Mexico
zijn naar de „Matin" verneemt nu be
kend geworden en óe uitslag is dat
Huerta met groote meerderheid als pre
sident, Blanquet alls vice-president is ver
kozen. Het Congres zal zich Maandag
uitspreken over de geldigheid der ver
kiezing. Na de opruiming die Huerta
onder de hem niet-welgezinde afgevaar
digden heeft gehouden, is die uitspraak
niet twijfelachtig.
Carranza, de meest invloedrijke te
genstander van Huerta, heeft ,aan de
New Yorksche World een verklaring ge
zonden, waarin hij verzekert dat meer
dan 80.000 man zich onder zijn vaandel
hebben geschaard, en dat hij in alle sta
ten- van Mexico, behalve in Yucatan,
Chiapas en Oaxona de macht in han
den heeft
(Hij herinnert zijn beweging tegen den
„overweldiger" als gouverneur van den
staat Coahuila begonnen te zijn en zegt
dat de geheele natie de rechtvaardigheid
van zijn zaak inziet De Vereenigde Sta
ten behooren hem en zijn medestanders
te erkennen als oorlogvoerende partij.
Dat'is de beste weg om rust en orde
in Mexico te herstellen.
GEMENGD.
Naar de regeeringsgezinde Roe-
meensche bladen uit zekere bron zeggen
te weten, heeft het! kabinet van de mo
gendheden de verzekering ontvangen,
dat indien herziening van het vre
desverdrag van Boekarest niet
mogelijk blijkt, althans pogingen zullen
worden ondernomen om den Bulgaren in
Macedonië zelfbestuur op kerkelijk en
onderwijsgebied te verleenen.
De hertog-regent van B runs-
wijk en zijn gemalin hebben Zaterdag
middag Brunswijk verlaten en zTch naar
Wilegrad in Mecklenburg begeven.
Algemeen werd gevlagd, de troepen,
vereenigingen en schoolkinderen ston
den haagsgewijize geschaard langs den
weg, waarlangs de hertog en de herto
gin, gezeten in een met zes .paarden
bespannen wagen en begeleid door hur
zuren, naar het station reden, geestdriftig
door de menigte toegejuicht.
aan 't venster getreden was. Hier ziet
zij er uit. De ongelukkige rijknecht en
de paarden niet minder. De bediende
zal haar wel zeggen, dat gij hier zijt.
Haastige schreden werden weldra ver
nomen en een jong meisje ijlde naar
binnen.
Zonder op haar bespatte kleederen
op de tegenwoordigheid harer ouders te
letten, liep zij op Magda toe en om
armde haar.
O Magna, Magna, zijt gij daar ein
delijk, riep zij vol vreugde uit. Ik ben
blij dat ik je weer zie. Mama heeft u
al met Magna kennis gemaakt? Is zij
niet precies zooals ik haar beschreven
heb. Zie.t rij er niet uit om te stelen?
Gij riet er anders niet erg verlok
kelijk uit, sprak haar vader. Kijk eens
naar je kleëren.Is Josi niet geko
men?
Zeker is Jhij aangekomen; hij zal
wel gauw hier zijn. Ik ben niet tot het
station gereden, maar heb voor de stad
gewacht. Josi heeft van ons rijtuig geen
gebruik gemaakt bij 't station heeft hij
't rijtuig van Magna's broeder aange
troffen en daarin gestegen. Daar rij eerst
nog wat in de stad wilden rondrijden
ben ik vast vooruitgegaan. Wat zal die
Josi kijken als hij u hier vindt, Mag
na. Als hij geweten had, dat gij hier
Bij het station bewees hun een com
pagnie militaire eer.
De „New-York Herald" meldt, dat
de vrienden van Gastro sedert eenige
weken niets meer van hem gehoord heb
ben.
Zij denken dat hij gestorven is, of
wel in een gevangenis te Venezuela zit
opgesloten.
Een staking van onderwij-
zers. In het graafschap Herefodshire,
hebben de onderwijzers lan;g vergeefs
om behoorlijke bezoldiging gevraagd. Nu
niets anders schijnt te baten heeft hun
vereeniginig besloten tot staking a.an de
openbare zoowel als de (half)-bizondere
scholen. Aangezien de tijd van aanstel
ling verschilt, zullen de onderwijzers niet
gelijkelijk kunnen staken. Om te begin
nen hebben ongeveer 100 mannelijke en
vrouwelijke hoofden van scholen tegen
1 Januari ontslag gevraagd.
Na overleg met den secretaris van,
Binnenlandsche Zaken, heeft de koning
van Engeland den machinist Caudle,
die, zooals bekend, in verband met het
noodlottige spoorwegongeluk te
A i s g i 11tot twee maanden gevange
nisstraf veroordeeld was, gratie ver
leend.
Droogmaking van de Zuiderzee.
De Minister van Waterstaat heeft:
1. een commissie ingesteld, die heeft
te onderzoeken, welke wijzigingen in de
begrootingen, voorkomende in hoofdstuk
VII van het verslag der Staatscommissie
inzake afsluiting en droogmaking van de
Zuiderzee van 14 April/ 1894, zullen zijn
aan te brengen, tengevolge van stijging
van arbeidsloonen en van prijlzen van
materialen, alsmede van toepassing van
nieuwe werkwijzen hij de uitvoering van
groote werken;
2. 'benoemd: a. tot lid en voorzitter
dier commissie den heer'H. Wjortman,
hoofdingenieur-directeur van den Rijks
waterstaat le kL te Haarlem; b. tot leden
de heeren V. J. P. de Blocq van Kuffeler,
ingenieur van den Rijkswaterstaat 2e kl.,
te Hoorn, tevens secretaris; J. M. [Wi.
van Elzelingen, hoofdingenieur van den
prov, waterstaat, te 's GravenhageO. A.
van Hattem, aannemer te SliiedrechiL en
L. Volk-er Azn., aannemer te SliiedreCht.
Ouderdomsrente.
BJjjkens een verklaring van Minister
Treub, kan het aantal aanvragen in ver
band met art. 369 Invaliditeitswet (ouder
domsrente) op 90.000 geschat worden.
Voorloopig raamt de Minister het getal
rentekrijgenden op circa 70.000. Aainst.
Dinsdag zal in de Tweede Kamer in be
handeling komen een nota van wijziging
tot verhooging der begrooting Landbouw,
Nijverheid en jHandel voor 1913, waarbij
de verhoogii^g 'der bpgrooting, die oor
spronkelijk was gesteld op f210.000 (nL
voor de vier weken van Dec. 1913) wordt
gebracht op f580.000 k f590.000.
Met het oog hierop wensdht de ML
waart, zou hij wel dadelijk inet mij mee
gereden rijn.
Mijn broeder zal hem de gewich
tige mededeelingl wel gedaan hebben,
dat ik hier ben, zeide Magna kalm. Ber
nard weet, dat ik hierheen ben.
Maak toch voort, eer de heeren
komen, vermaande de vader. Je riet
er, ondanks je zeventien jaar nog altijd
als een jongen uit met je korte haar.
En dat wil een jonge dame rijn.
Hoewel hij dit spottend zeide, keek
de vader toch met teederheid naar zijne
dochter, die er met haar slanke ge
stalte, haar scherpe trekken en de don
kere, levendige oogen er waarlijk wat
jongensachtig uitzag.
Magna, gij riet er zoo lief uit*
fluisterde Tdny, haar vriendin opgetogen
aanziende. Het denkbeeld u weer te zien
heeft mij met de reis geheel verzoend;
anders ware ik nu zeker niet medege-
gaan. Weet gij nog, dat ik, toen ik voor
drie jaar met papa hier was, bijna voort
durend bij u op „Feldhaus" bleef. Ik
kom nu ook weer zoo dikwijls ik maar
kan... Daar rijn rij, riep rij uit, het ge
knars" der wielen van een rijtuig hoo-
rend.
Zij trad naar het venster, schoof het
open en riep den aangekomenen haar
groot nieuws toe
nister zich over deze aangelegenheid, die
allicht a.s. Dinsdag in de Tweede Kamer
debat zal uitlokken, voor het oogenbliik
niet verder uit te laten.
Lege r bezui n iging.
De Staatscommissie voor de legerbe-
zuiniging zet heden hare bezoeken Jn
verschillende garnizoenen des lands voort,
ditmaal om na te gaan den staat van
bruikbaarheid van {deeding, bewapening
en ledergoed.
De opleiding der militie.
De Staatscommissie, ingesteld bijl Kon.
besluit van 12 Dec. 1910 de Leger-
commissie geheeten heeft een ver
slag uitgebracht betreffende de opleiding
der militie, I. Infanterie.
Herziening militair onderwijs.
Vrijdag is de Staatscommissie, benoemd
tot overweging van voorstellen betref
fende herziening vam het militair onder
wijs, in Den Haag bijeen geweest om
de onderteekeningen onder haar eind
rapport te stellen. Hiermede is de taak
der commissie, die in Juni 1910 benoemd
werd, volbracht Na de aanbieding van
het verslag aan H. M. de Koningin zal
het openbaar gemaakt worden. Het s/tuk
vormt met statistieken, bijlagen en een
nota een lijlvig boekdeeL
KORTE KRONIEK.
Op 65-jarigen leeftijd is in den
Haag overleden mr. J. iHi. van Goor,
raadsheer in den Hoogen Raad der Ne
derlanden.
Dezer dagen heeft de hoofdcommis
saris van politie te Amsterdam, de heer
H. S. Hordijk, gevolg gegeven aan zijin
voornemen, ontslag aan te vragen wegens
lichaamsgebreken. Naar het „Hbld." ver
neemt heeft de heer Hordijk, indien de
belangen van den dienst zich daar niet
tegen verzetten, vóór 16 Dec. aan de
Koningin ontslag gevraagd.
LEIDEN, 3 November.
De Loonactie aan de Leidsche
Katoenmaatschappij.
Er is in den laats ten tijd onder de
arbeiders der JLdidsche Katoenmaats|cihap-
jpiji aan [de H|eeman|flrac!htt een actie gjaainde^
die ten idoel heeft verbetering vian (hiutn
loom. De aatie wordt geleid! doom de
besturen der dlrie samenwerkende tex-
tielbonden: wDe Eendracht", „Unitas" en
„Sint Bavo". Een drietal manifesten wem-
den idezer dagen verspreid, waarin de
toestand werd uiteengezet Verschillende
vergaderingen werden in de laatste da
gen door het personeel, gehouden en Vrij
dagavond was door genoemde gecombi
neerde besturen in de Graanbeuirs een
openbare bijeenkomst beliegd, waarop de
Leidsche burgerij dringend was uitge-
noodigd om van bet conflict kennis tc
nemen. De vergadering was goed bezocht
d<?or tal van arbeiders der fabriek en ver
schillende belaingsteljlcinden.
De veigadeiring iweild geleid door den
hieer Verveld, uit Enschedé, van Unitas^
Josi! Magna is al hier. Kom maar
gauw in papa's kamer.
Twee "heeren traden binnen; de een,
door rijn ouders hartelijk begToet, de
ander, Bernard Bekreslong, niet min
der welgemeend verwelkomd.
Josi, hier is hij, jubelde Tiny, en
trok den grooten blonden jongen man
naar Magna toe.
Deze was onwillekeurig eenige schre
den achteruit gegaan. Zij reikte hem
vriendelijk de hand, die hij eerbiedig
aan zijn lippen drukte, terwijl een hoog-
rooden blos rijn gelaat kleurde.
Hij is waarachtig nog net zoo ver
liefd als altijd, lachte Tiny. Kijk maar
eens, hoe hij kleurt, 't Liefst zou hij
op zijn knieën vallen om zijn hulde te
betuigen.
Dat zou al een heel ongeschikte
wijze van bégroeten zijn tusschen oude
kennissen, sprak Magna. Het heeft mij
zeer verheugd, graaf Josi, dat gij ook
hier kwaamt en hier wat blijven woudt.
Gij hebt „Landskron" de laatste jaren
zeer veronachtzaamd, 't Is n!u al drie j'aar
geleden sinds gij hier waart. Mij dunkt
ge rijt sinds dien tijd nog grooter en
sterker geworden.
(Wordt vervolgd.)
