Uit de Leidsche Vroedschap.
BUITENLAND.
5e Jaargang
No. 1235.
Ouurea&a OUDE SINGEL 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
>rr BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAQ. UITOEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
i het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
>er post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2% cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent
vonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent. met gratis
rijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, Iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regöl meer 10 cent
Dit nummer bestaat uit DRIE
BLADEN en een GEÏLLUS
TREERD ZONDAGSBLAD.
Wegens den feestdag va Aller-
leiligen verschijnt DE LEIDSCHE
COURANT morgen niet.
„Drijven".
Bij de begrootingsdebatten in den Ge-
xeenteraad van O e g s tg e e s t is gister-
vond aangeraakt de groote principieele
:westie van de bevoorrechting van het
•penbaar onderwijs boven het bijzond;er.
iet Katholieke raadslid, de heer frubbe,
irotesteerde op nobele wijze tegen de
bnormaal Tage schoolgeldheffing
oor de gegoede burgers op de open-
iare school te Oegstgeest deze is
;eel lager, dan die op plaatsen in de om-
;eving. Naar aanleiding van dit waardig
irotest veroorloofde het raadslid, de
eer Schuitemaker, zich te spraken van
.drijven", drijven tegen de openbare,^
óór de bijzondere school. Het antirevo-
utionaire raadslid, de heer Boon; ver-
ette zich ten krachtigste tegen het op
reden van dezen voorstander van de
>penbare school, die, het goed recht van
ijn mede-raadslid miskennende, zelfs
liet dulde kon, dat aan de bevoorrech-
ing van de openbare s&hool in enkele
lezadigde woorden werd getornd!
Dat deze kwestie in den raad van
)egstgeest is aangeroerd, juichen wij
en zeerste toe. Heell het Christenvolk
ioet_ staan geharnast om overal en al-
Ijid, waar het pas geeft, ten strijde te
rekken tegen de b e d e e 1 i n g van de
ipenbare school met de door allen op-
ebrachte belastingpenningen. In heel het
and moet waardig en krachtig worden
;eprotesteerd tegen die grof-onrecht-
aardige bevoordeeling van de openbare
chool laat het dan door sommigen
.drijven" worden genoemd, in kortzich-
ige ijver voor eigen denkbeelden.
Van dik hout...
De afdeeling Zaandam van, het „Ne-
le r la ndsdh Onderwij'zersgen o ots dh apf
aat het er niet bij zitten dn ihiaar sitrijd
egen baar miskenniing alis vakvereenii-
;ing door Bc en jW|. dier gemeente.
Men herinnert zidh, d^t wethouder
)uys ziah gehaast had het in H e t V o l k
'oor B. en W). op te nemen, de afdeeliing
i.a. „een platten leugen" verwijtend en
laar op hoogen toon toevoegend, dat
iet college ihaar geen verantwoording
chuldig is en dat „ihet niemand aangaat
ivaar Bu en Wj. hun adviezen vandaan ha-
en en 'hun argumenten opdoen."
Het afdeelingsbestuiur zond een uit
voerig verweerschrift aan Het Volk,
ft-elk orgaan eohter zoo benepen was,
de opneming te weigeren. En dat
leeft daar dan altijld den mond vol over
ie vrijheid van het woord. Praatjes voor
den vaak
Enfin, het „N.O. G,." wist er todhi wel
raad op en zette haar stuk nu in de
Zaanlandsobe Courant", van waaruit het
rijm weg wel vindt door de Nederland-
&üh<e pers, want het is mooie lectuur.
Zijne Hoogheid Duys wordt er fLink in
te woord gestaan.
Zoo had deze als argument gebezigd,
dat het „N.O,G." welgekend was, wijl
hij 't immers had geschreven, wanneer
hij spreekuur hield. Hierover schrijft het
ifdeelingsbestuur
„Meent nu de heer Duys inderdaad
dat dit schrijven voor ons inhoudt de
erkenning onzer organisatie als vak-
vereeniging? Is het niet treurig, dat
een sociaal-democraat 'durft schrijven:
„die vakvereeniging is erkend, want
ge hebt een officieelen brief ontvangen,
wanneer ge den wethouder kunt spre
ken"? Strijden de sociaaldemocraten
voor eene dusdanige erkenning der
vakvereenigingen? Wanneer zijl in elk
college er op aandringen en er met
kracht voor strijden, dat toch de vak
vereenigingen erkend moeten wonden,
bedoelen zij dan dezeilfde soort van
erkenning als waarvan hier de heer
Duys spreekt? Zoo ja, staakt dan uw
strijd voor een dergelijke erkenning,
want daaraan heeft de vakvereeniging
niets. Maar wij weten wel beter."
Dit zet het bestuur dan even uiteen,
om vervolgens alle „argumenten" van
den wethouder op gelijke wijze onder
't oog te zien. Heusch, het „N.O.G."
staat in deze sterk.
Maar juist wijl het zoo sterk staat,
betreuren we dat er aan 't slot van
het stuk toah nog een kniebuiging voor
den hooghartigen wethouder voorkomt
Wie lezen:
,,/De heer Duys heeft een eenvoudige
mededeeling gezonden, dat hij bij voor
keur Zaterdags van 10 tot 1 uui voor
onderwijszaken te ©preken zal zijn. En
nu heeft dat snoode N. O. G.-bestuur
niet begrepen, 'dat die mededeelng
een zijldelingsche uiitnoodiging bevatte,
om den nieuwen wethouder te komen
begroeten, ,W|ij! verzekeren den heer
Duys, dat ook wij thans spiijt hébben
dat schrijven niet als zoodanig te heb
ben opgevat, want voor ons bestond
er geen enkele reden om den heer
Duys niet vriendschappelijk tegemoet
te treden, integendeel, zijn verleden
als Raadslid deed ons zijn optreden
juist met vreugde begroeten. Brach
ten "wij hejjn niet meermalen hulde voor
zijn daden ten opzichte van het on
derwijs? (men zie de aanhalingen, die
hij zelf uit het Sahoolblad deed). Wij
kunnen echter verzekeren> dat door ons
bestuur nooit te voren eenig burgerlijk
wethouder bij zijn optreden is begroet
en dat wij "dus tegenover 'den heer
Duys niet minder beleefd waren dan
tegenover e enige burgerlijke autori
teit."
Alzo oondanks het feit, dat het be
stuur nog nooit zijn opwachting maakte
bij een wethouder; ondanks het feit ook,
dat de heer Duys den heeren van het
,,N\ O. G." had verweten, „voor burger
lijke „Gezagsdragers" uit beleefdheid^
nederigheid en onderdanigheid' zoo diiiep
te buigen en met hun neus over 'den
grond te slieren, dat zelfs een stofzuiger
er nog jaloersch op zou zijn!", deson
danks wordt nog „spijt" betuigd^ dat
men ZijnEdelAchtbare niet goed begre
pen heeft
Dit gaat waarlijk te ver!
Komt, heeren van het „N. O. G.",
kijkt dien rooden schreeuwleelijk toch
niet naar 'de oogen! Helpt liever een
handje om hem zoo spoedig mogelijk te
onttroonen. 'Niemand en niets zal daar
door lijden, het aLgemeen belang zal er
door-worden gebaat.
In niet al te vroolijke stemming be
gaven we ons gisterenmiddag naar de
Raadszaal, omdat we van te voren wis
ten, dat de heeren minstens tot midder
nacht toe ons bezig zouden houden, en
dat er dus veel van onze „Ausdauer"
gevorderd zou worden.
Een gelukkige omstandigheid is wel.
dat onze 'Raad gruwelijk het land heeft
aan alles, wat naar stijfheid en deftig
heid zweemt; de heeren schrikken niet
voor een kwinkslag terug en zoo brengt
ieen vroolijke lachbui herhaaldelijk op
frissching te midden van saaie debatten.
Onmiddellijk na de opening heeft de
heer Pera, die welbekende figuur uit
Leidens Raad, weer zijn oude plaats in
genomen. De Burgemeester begroette
hem met een warm welkom-woord, waar
na de heer Pera gauw rijn zetel onder
den hoogen schouw innam, terwijl hij
dankbaar den heer van Gruting op den
schouder Jclopte, omdat deze ervoor ge
zorgd had, dat de heer Pera weer de
plaats kon gaan bezetten, welke hij
slechts eenige vergaderingen terug ver
laten had.
Bij de behandeling der ingekomen
stukken ontspon zich al dadelijk een
breed debat over twee adressen inzake
Loonsverhooging voor gemeentewerklie
den.
De heer van der Pot opende de rij
door erop aan 'te dringen, dat het Dage-
lijksch Bestuur zijn voorstellen inzake
minimum-loon en maximum-arbeidsduur
voor de gemeentewerklieden nog vóór
1 Januari 1914 zou itfdienen, opdat de
nieuwe regeling met ingang van dien
datum van kracht zou kunnen worden.
In beide instanties want deze kwes
tie is omstreeks middernacht andermaal
het onderwerp geweest van uitvoerige
beraadslagingen heeft de Voorzitter
zich met hand en tand verzet tegen hef
denkbeeld, dat de heer van der Pot later
in een motie belichaamde, om voor 1
Januari de nieuwe regeling aanhangig
te maken. Hij verklaarde zich daarbij
te gronden op een principiëele beslis
sing, waarbij de Raad zich zou uitgespro
ken hebben vóór het denkbeeld, dat de
gemeente niet moet v orgaan bij het ver-
hoogen der werkliedenloonen, doch in
deze de particuliere patroons moet vol
gen. Van meer dan één zijde is toen
verklaard, dat van dei gelijke principiëele
beslissing geen spraak geweest is. De
heer Van Tol betoogee bij herhaling, dat
de gemeente inderdaad het voorbeeld
dient te geven en feitelijk (bok reeds vroe
ger het voorbeeldde eft gegeven'particu
liere patroons willen soms niet de loo-
nen hunner werklieden verhoogen, om
dat de geme(ente in deze niet is voor
gegaan.
[Het slot van de historie is geweest,
dat B. en Wi. gezwicht zijn voor den
aandrang en hebben toegezegd, dat voor
1 Januari de nieuwe loonsregeling haai'
beslag zal krijgen. Het gelukte den Bur
gemeester, die zich in deze zaak zeer
warm maakte, echter niet, den Raad tot
het nemen van een principiëele beslis
sing te verleiden.
Intusschen mogen we ons verheugen
over dezen afloop. Waar reeds zoovele
ambtenaren en beambten in gemeente
dienst met 1 Januari hun salarissen niet
onbelangrijk zien toenemen, Idaar lijkt hef
ons toch wel een billijke zaak, dat ook
de jn'enschen met de laagste loonen niet
langer pp de verbetering van huil inko
men behoieven te wachten.
Na een debatje over de verordening
over de voorwaarden van opneming en'
verpleging van lijde -s in het sanatorium'
voor zenuwlijders f, Rni jmgeest" te Oegst
geest uit Welk debatje de verordening!
ongehavend te voorschijn kwam werd
wederom zwaar geredeneerd over de ver-i
ordening over de dienstregeling en de
salariëering van de technische beambten
onzer gemeente. Heel juist leek ons daar
bij de opmerking, dat het verschil tus-
schen de salarissen der hoofdambtena
ren en der lagere functionarissen (te groot
wordt. Een afdoende verdediging van
dit verschil is achterwege gebleven. Na-,
genoeg ongewijzigd is ook deze veror
dening den hamer mogen passeeren.
.Eindelijk kwamen we aan den hoofd
schotel, waaraan we tot na het midder
nachtelijk uur ons zouden mogen laat
ik liever zeggenmoeten Vergasten.
Zooals gewoonlijk brachten de alge-
meene beschouwingen niet bijster veel
nieuwe gezichtspunten naar voren. Vooi*
een niet onbelangrijk deel toch hebben,
de meeste leden, die aan deze beschou
wingen deelnamen, in het openbaar hun]
hart nog eens gelucht over grieven, did
zij peeds in de secties geuit hadden.
Vooral ,de heeren iSytsma en (Fokker sche
nen het erop gezet te hebben, om het
Dagelijksch .Bestuur een veer te doen la
ten. LMaar gélukkig bezit dit college in!
onzen Burgervader een voorzitter, die
niet voor een klein geruchtje vervaard
is. Zelden hebben we hem met zulke,
klinkende argum'enten zien manoeuvree-
rem; zelden legde hij zooveel (zakenkennis'
aan den dag; zeidén wist hij met zéoj
leuke humor de heftigste aantijgingen te
gen het beleid van het Dagelijksch Be
stuur te keeren.
Moeten we nog gaan napleiten ovep
wat in de algemeene beschouwingen te
berde werd gebracht?
Ons dunkt, dat we 't antwoord, dat door
Burgemeester aan de verschillende opr-
merkingen gewijd, moeilijk verbeteren
kunnen. ,Men leze het maar eens aandach-
dig na en zie of we niet juist oordeel
den.
Slechts een tweetal der sprekers heeft
bij deze beschouwingen, omverdeelden lof
gebracht aan het beleid van het Dag.
Bestuur. Dat was vooreerst het jongste
^Raadslid, de heer Hartevelt, die zeer
terecht de opmerking maakte, dat we
hier in Holland nu eenmaal de ellendi
ge gewoonte hebben, om op alles en
nog wat te critiseeren. De heer Harte
velt verklaarde ,bij ondervinding te we
ten men herinnere zich, dat hij voor
zitter is van het hoofd-comité der Leid
sche onafhankelijkheidsfeesten lh(oe
schrijnender die critiek wordt, naar mats
aan de becritiseerde zaak meer zorg is
besteed. Den wensch, dat het Dag Be
stuur c*p zijn tot nu beganen weg met
ijver voortga, mogen we hier wel even'
onderstreepen, omdat ook wij van mee-
ning zijn, dat B .en W» over het alge
meen den goeden weg bewandelen.
De heer Pera merkte heel ter snede
op: Als 'ik zoo de critiek van den heer
Fokker lees en hoor, dan denk ik bij
'mezelven: „Ik zou dien heer Fokker wel;
eens zelf aan den gang willen zien%
Zoo is het ten slotte. Een oud spreek
woord spreekt er reeds van, dat critiek
gemakkelijk, de kunst zelf moeilijk is.
Der langen Rede kurzer Sinnde slot
som van de uitvoerige besprekingen
lijkt ons deze: dat B. en ;Wj. de aan
vallen van sommige warmbloedige leden
met glans hebben doorstaan en onge
deerd uit den kamp zijln getreden.
Bij de artikelsgëwiijze behandeling der
uitgaven heeft de freer van der Eist aan
de „Politiebode" een veeg'uit de,pan
gegeven, die raak was. jAen zal iicb
herinneren, dat in dit orgaan geklaagd
was over het optreden van den commis
saris van politie tegenover een zijner
ondergeschiktendaaruit was geconclu
deerd, dat er wel wat haperde aan den
tact van den commissaris om met zijn
personeel om te gaan. Bedoelde onder
geschikte zou zelfs ten gevolge van dat
optreden zijn ontslag hebben genomen.
Maar wat is nu gebleken de waarheid
te zijn? Dat de man reeds voor de tot
een „incident" opgeblazen gebeurtenis
plaat9 vond, van plan was die nieuwe
betrekking te 'aanvaarden. Alls men zoo
iets hoort, gaat men als men 't nog
niet deed toch wezenlijk wel wat
twijfelen aan de betrouwhaarheidl van
de „Politiebode".
Voor een reorganisatie der Brandweer,
zooals die in niet al te verre toekomst
in vooruitzicht is gesteld, voelen weveeL
Het oude Invalidenhuis zou in deze goede
diensten kunnen bewijlzen.
De verbetering van straten en wegen
in de stad heeft weer meerdere tongen
in beweging gebracht .yooral wat ge
zegd is over den gevaarlijken, toestand
van de Mare lijkt ons zeer steekhoudend
We vreezen echter, dat de verbetering
dezer kwestie ad calendas Graecas: naar
Sint Juttemis verschoven is.
In ééne zaak hébben we met veel be
langstelling geluisterd naar het betoog
van den heer Fokker. Dat was "bij de
bespreking van den Gemeentelijken Rei
nigingsdienst. Men weet reeds, dat de
kosten voor dezen idienst de raming, in
dertijd door de deskundigen gemaakt,
verre zullen overscbrijlden. De heer Fok
ker had zulks voorspeld en de uitkomst
heeft hem in het gelijk gesteld. Dat beeft
de wethouder van fabricage niet onge
daan kunnen maken door een vorige
maal en ook thans weer te spreken van
veranderde tijdsomstandigheden. Wjant
deze laatste zijn waarlijk niet de voor
naamste oorzaak geweest van de meer
kosten. ©e deskundigen hadden bijv.
heelemaal biet gerekend op een aantal
werklieden. De gemeente heeft met deze
aangelegenheid inderdaad een dure les
gehad.
jW|e stappen over een aantal bespre
king van nUnder belang, om een oogen-
blik stil te staan bij de regeling vajn
de armenzoig hier ter stede. De jheeren
van der Pot en Briët hebben uitdrukke
lijk verklaard, idat de regeling van de
armenzorg in deze gemeente niet in over
eenstemming is met de nieuwe Armen
wet Vooral aan de uitspraak van laatst
genoemd lid hedhten we veel waarde; hij
heeft op bet gebied van armenzorg een
gevestigden naam, is voorzitter van den
Armenraad in onze gemeente en kan het
dus weten. De zaak zal naar onze mpe-
ning daarom opnieuw aan de orde be-
hooren te komen.
De behandeling der inkomsten liep na
tuurlijk vlotter van slapet
Ten slotte kwam nog een zeer ver
warde discussie over de minimum-loon en
en maximum-arbeidsdiuur der gemeente
werklieden, waarvan we boven het re
sultaat mededeelden!.
'Om half een was de begrooting aan
genomen en wensdhte de Voorzitter ons:
Wiel ter ruste!
ALGEMEEN OVERZICHT.-
Ondanks de gunstige berichten v,an
den La'atsten tijd schieten de onderhandje-
lingen tusschen
Turkije en Qriekenland
nog maar steeds niet op, om de eenvou
dige reden dat de Turksche gedlelegjeer-
den ,zopals we trouwens gewend zijn,}
nooit ver genoeg strekkende instructiejsl
(hebben.
Over de nietigste bijzonderheden moe
ten de Ottomanscbe gedelegeerden, die
niet over voldoende vplmacht beschik
ken, met de Porte ruggespraak houden.
D,e Empros klaagt er over dat Tur
kije telkens nieuwe eischen stelt en te
rugkomt op hetgeen reeds overeengje-
komien is.
Die Kjairi vindt, dat bi'en nu maar eens
door krachtdadig optreden moet uitvor-
schen of Turkije werkelijk den vrede wil
of niet
Lefridis, de' officieuse GriékSche ver
tegenwoordiger van Griekenland te Kon-
stantinopel, heeft pe Jaatslje dagen her
haaldelijk rnjet den grootvizier en den
minister van buitenlandsche zaken over
leg gepleegjd. Van Turksche zijde be
weert mien dat het geschil slechts pun
ten van ondergeschikt belang betreft en
de vrede de volgende week te wachten is.
Intusschen is de reChtstreeksdhe tele-
'grafische verbinding tusschen Turkije en
Griek ai land oVer Chios hersteld en hfefeft
de Grieksche regeering de reederijen in
den Piraeus om' prijsopgave verzocht
voor het overbrengen van 18.000krijgs-
ige'viangen Turksche soldaten en 1000
officieren naar Smirna en andere Turk
sche havens. D,eze feiten schijben er op
te Wijzen, dat bilen te Athene dien vrede
als aanstaande besichouwt
De kosten van den Balkanoorlog,
wel te verstaan den eersten, die totC nog
toe slechts naar schatting waren opgege
ven, Zijn nu door de staten van het vroe
gere Baikanverbond aan de financieele
conferentie te Parijs als volgt gespeci
ficeerd.
Griekenland betaalde tusschen 30 Sep
tember 1912 tot 31 Maart 1913 340
milüioen francs, te weten: 160,8 miilioeo
voor de verzorging van het legjer, voor
uitrusting en kleeding 29 m'jllioen, voor
artillerie en miunitie 11.8 millioen, voor
1de infanteire 6.8 millioen, voor den ge
zondheidsdienst te velkjle 6.3 millioen^
voor transport van troepen 36 millioen,
voor de requisitie van trekdieren, wa
gens en schepen 30.4 millioien, voor
paadejn 39 imir.llioen.
Die kosten voor pensioenen aan de
families der gesneuvelden, voor inVali-
den^pensioenen en voor het onderhoud
der krijgsgevangenen zijn niet médege-
rekend.
Servie heeft opgegeten 226.3 milli
oen francs, te weten 26.5 voor de ver
zorging van het leger, 26.5 voor tracte-
mienten en soldij, 46.4 voor uitrusting1.
Het oorlogfelmlateriaaj en munitie vroegen
118 millioen, transporten 32 millioenj
paarden en wagens 88 millioen, gezondr
heidsdienst p, millioen.
Bulgarije (gaf Voor den eersten Balkan-»
oorlog Uit in het géheel 767 millioen
francs, te wetenvoor de verzorging
van het leger 324, tractem|ent en soldij
90 ImiUoen, uitrusting en keéding 77
(mlillioen, oorlogsmateriaal en nfunitie
155 biSUioen, gezondheidsdienst 33.7
mlillioen.
Montenegro beeft Voor oorlogskosten
Opgegeven 100 millioen francS1.
Tezamien hebben de B|alkanstaten in
den eersten oorlog dus uitgegeven 1.8
miljard francs. De onkosten van Tur
kije schat men op 900 miljoen francsL
Zoo komit men tot de slotsom1 da,^ de
eerste Balkanoorlog in het geheal 3 'mil
jard francs heeft gekost
De Albaneesche troon
staat nog steeds onbezet tefi groot on
genoegen der Albaneezen, ten minste
voor hun voorloopige regeeringv Deze
heeft aan de mogendheden verzocht zoo
spoedig mogelijk een vorst te benoemen
wiens tegenwoordigheid alleen reeds in
staat zal zijn om1 alle standen der bevjoï-
king te. doen samenwerken voor de een
heid en organisatie van bet land.
In de hoop ,diat de mbgendjhedlen cfen
wensch der voorloopige regeering in ern
stige overweging zullen nemien, verklaart
dezle zich ten slotte bereid alle noodige
stappen te doen, omi zoo spoedig moge
lijk tot een door alle Albaneezen ge-
Wenschten uitslag te komen.
De prins van Wied, die als toekom
stig vorst van Albanië gedoodverfd
wordt, wil eenige voorwaarden aan zijn
al of niet optreden als zoodanig Ver
binden. De „Neue Freie Presse" ver
neemt uit diplomatieke kringen, dat de